Haarlemsche Courant
BEZOEKT DE TENTOONSTELLING „HET DUITSCHE BOEK VAN HEDEN" in de Vleeschhal
Met slag op Kertsj nieuwe fase van den strijd
aan het Oostfront begonnen.
Tweede loterij van „Winterhulp Nederland"
De prijzen van huizen en bouwterreinen.
I
Ie Jaargang No. 9 x
Abonnement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal f 3,42,
tranco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlën 3—15
m.m. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prijs.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m.
Wnd. Hoofdredacteur: J. V. BAUDEWYNS.
\TornsHag 13 Mei 1942
Nieuwsblad voor Noord-Holland
IMUave Grafische Bedrijven Damlate. Bureaux Haarlem:
Groote Houtstraat Bijkantoor: Soendaplein 37. Telefoon
Directie 13052, Hoofdredactie 15W4. Redactie 10600, Administra
tie 10724, 14U5. Soendaplein 12230
Sovjets hadden de springplank" zwaar versterkt. Duitschers
en Roemenen zetten nieuwe wapens in. Plotselinge aanval
na lange voorbereiding.
Nog niet het groote offensief.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER,
12 Mei (DNB). Hel Opperbevel der Duitschc
weermacht deelt mede:
„Op het schiereiland Kertsj zijn Duitsche
en Roemeensche troepen, gesteund door
sterke afdeelingen der luchtmacht, op 8 Mei
tot den aanval overgegaan.
Sindsdien is de slag in vollen gang. Bij den
strijd tegen scheepsdoelen in de wateren van
het schiereiland Kertsj en voor de Zuidoost
kust van de Zee van Azof heeft de luchtmacht
t<"ee transportschepen met een gezamenlijken
inhoud van 5.000 ton en verscheidene kleine
vaartuigen tot zinken gebracht. Voorts werd
een koopvaardijschip beschadigd.
Aan de rest ar. het Oostelijk front misluk
ten hier en daar ondernomen vijandelijke
aanvallen Aarvailen en operaties van Duit
sche, Kroatische en Roemeensche stormtroe
pen brachten succes. In Lapland en aan het
front van Moermansk werden enkele aanval
len van zwakke vijandelijke strijdkrachten
afgeslagen.
Op Maita hebben afdeelingen Duitsche ge
vechtsvliegtuigen in weerwil van slecht weer
opnieuw met gced gevolg de vliegvelden ge
bombardeerd.
Ten 7uiden van Kreta hebben gevechts
vliegtuigen in verscheidene golven een door
verkenningsvliegtuigen ontdekt eskader van
4 Britsche torpedojagers aangevallen Door
bcmtreffers brachten zij drie der vijandelijke
oorlogsschepen tot zinken, terwijl twee Brit-
tche vliegtuigen, die het eskader moesten
beschermen, werden neergeschoten. Bij dezen
aanval gingen geen Duitsche vliegtuigen ver
loren.
KAART VAN PELT
De Krim, het schiereiland aan de Noord
kust van de Zwarte Zee heeft een Oostelijke
uitlooper, waarop de stad Kertsj gelegen is.
Zij beheerscht den toegang tot de Zee van
Azov. Aan de landengte, die het gebied van
Kertsj met de Krim verbindt, ligt het be
langrijke vlootsteunpunt Sebastopol.
Voor de Nederlandsche kust vielen drie
Britsche bommenwerpers van het type Hud
son een Duitsch convooi aan. Alle drie deze
vijandelijke vliegtuigen werden, zonder tref
fers geplaatst te hebben, door de escortevaar
tuigen der marine neergeschoten.
Van 1 tot IC Mei heeft de Britsche lucht
macht 161 vliegtuigen verloren, .waarvan 32
boven de Middellandsche Zee en in Noord-
Afrika. In dezelfde periode gingen in den
strijd tegen Engeland 42 Duitsche vliegtuigen
verloren".
Het D.N.B. voegt hieraan toe: Met den groo-
ten aanval van de Duitsche en Roemeensche
legerformaties op het schiereiland Kertsj is
de opperste Duitsche leiding op een voorloo-
pig plaatselijk beperkt punt aan het Oostelijk
front uit den toestand van het winterdefen-
sief overgegaan tot de phase van de offen
sieve oorlogvoering.
In militaire vakkringen in de Duitsche
hoofdstad ziet men echter in de eerste
offensieve operatie van dit jaar nog
geenszins het begin van de aangekondigde
groote Duitsche offensieve beweging.
In kringen der Duitsche generaliteit wees
men gisteren veeleer erop. dat het hier een
gedeelte van een actie betreft met de vast
omlijnde taak van voorbereiding voor de nog
te verwachten zeer groote gebeurtenissen.
Toch speelt deze eerste groote aanval van dit
jaar van de Duitsche en verbonden troepen
in het aangegeven beperkte kader een niet
geringe rol, want een overwinning van de
Europeesche formaties zou beteekenen, dat
de Sowjet-Russen een reeds sinds lang zorg
vuldig versterkte springplank voor groote
operaties tot herovering van de Krim zouden
verliezen. De richting van deze springplank
tou zich dan vanzelf tegen de bolsjewisten
keeren.
Wat dat beteekent, kan worden nagegaan in
ie militaire gevolgen van soortgelijke ge
beurtenissen van 1940 en 1941. Van welinge
lichte militaire zijde werd inzake het begrip
..springplank" verklaard, dat de vijand in dit
betrekkelijk smalle gebied ongewoon zware
versterkingen met een uitstekende grond-
organisatie voor groote luchtvlootformaties
heeft aangelegd en hier met strijdkrachten
optreedt, die reeds zuiver numeriek verre
superieur beschouwd kunnen worden aan de
Duitsche en Roemeensche troepen.
De aanvullende berichten, welke in een
niet al te ver verwijderde toekomst verwacht
kunnen worden, zullen de wereld een getal-
lenverhouding laten zien, waaruit de doel
treffendheid van den aanval, vooral echter
de ongebroken. onweerstaanbare aanvals-
drang van de Duitsche en verbonden troepen
het eerste zal blijken, een feit, dat den op-
merkzamen waarnemer voor de toekomstige
operaties reeds thans waardevolle ophelde
ringen verschaft.
Als het belangwekkendste van deze
eerste militaire krachtsontplooiing in dit
Jaar van Europa beschouwt men in mili
taire vakkringen het hier bekend gewor
den doorslaggevende succes van totaal
nieuwe wapens der Duitsche en Roemeen-
tche formaties.
Uit betrouwbare Duitsche bron vernam
men gisteren, dat het gebruik van deze wa
pens. over welks technische bijzonderheden
om begrijpelijke redenen voorloopig nog ge
zwegen moet worden, de bolsjewistische divi
sies totaal heeft verrast. Op grond van de
ervaringen van den oorlog van 1939 tot 1941
werden tijdens de defensieve wlntergevech-
ten in alle fabrieken van Europa, niet alleen
de bestaande wapenmodellen verbeterd, doch
er werden uitvindingen gedaan waaraan de
gedachten vaak midden in den strijd opkwa
men. De praktijk van de „lange voorberei
dingen" in de winters van 1939-40 en 1940-41
beproefd, werd opnieuw toegepast. De bij het
komende groote offensief beschikbare Duit
sche strijdmiddelen zijn kwalitatief en quan-
Geen gifgas aan Duitsche
zijde gebruikt
Naar het opperbevel der Duitsche
weermacht meedeelt, is een door Reuter
uit Moskou verspreid bericht, dat Duit
sche troepen bij de gevechten op de
Krim gifgas hebben gebruikt, valsch.
titatief zoodanig, dat na dit eerste succes op
het schiereiland Kertsj verdere successen ge
waarborgd zijn. Het betreft hier wapens en
gereedschappen met een uitwerking, welke
soortgelijk zal blijken te zijn als bij den
strijd tegen de Maginotlinie aan den dag is
getreden.
DUITSCHE PERSSTEMMEN.
De Deutsche Allgemeine Zeitung schrijft in
een commentaar: De vijand heeft den winter
kunnen gebruiken om zijn voorraden op het
schiereiland aan te vullen en staat daar met
numeriek sterkere, plaatselijke strijdkrach
ten". Het blad schrijft verder, dat de bolsje
wisten in dit gebied over den steun van de
Zwarte Zeevloot beschikken, in het bezit zijn
van steunpunten voor de ravitailleering
overzee en ook op het schiereiland zelf hun
versterkingen in den winter hebben uitge
breid en na het smelten van de sneeuw nog
verder hebben kunnen uitbreiden. Het is dus,
zoo verklaart genoemd blad, te verwachten,
dat zeer aanzienlijke tegenstand zal worden
geboden, zoowel om militaire als om psycho
logische redenen, daar de bolsjewisten het
overgaan van het initiatief in handen van
den vijand in dezen sector van het front wel
zullen willen ontkennen.
Onder het opschrift „De slag in het Zui
den" verklaart de Berliner Börsenzeitung: Het
feit, dat sedert 8 Mei een aahvalsoperatie van
de Duitsche en Roemeensche troepen in dit
deel van het Oostelijk front aan den gang is,
vormt tevens een treffende illustratie bij de
blufferige uitlatingen van Churchill in het
Engelsche Lagerhuis. Nog op 10 Mei des
avonds geloofde de Britsche premier op deni-
greerenden toon te kunnen verklaren, dat
hem niets bekend was van Duitsche aanvals-
voorbereidingen aan het Oostelijk front. Of
zijn bolsjewistische bondgenooten hebben dit
beschaamd voor hem verzwegen of Churchill
heeft zijn volk ook in deze passage van zijn
rede weer iets voorgelogen. Tenslotte schrijft
de Börsenzeitung: De wereld zal in den loop
van den zomer nog rijkelijk gelegenheid heb
ben de juiste waarde van deze opgeblazen
Britsche onwetendheid te leeren kennen.
Drie Britsche torpedo
jagers vernietigd
Levendige activiteit in de lucht
boven Noord-Afrika
Het Italiaansche weermachtbericht luidt:
Levendige bedrijvigheid in de lucht Doven
Noord-Afrika en de Middellandsche Zee. Er
zijn bomaanvallen ondernomen op de ach-
terwaartsche verbindingen van den vijand
en op doelen op Malta. Jagers der Spilmo-
gendheden hebben 4 vliegtuigen neergescho
ten. Een onzer vliegtuigen is niet terugge
keerd van een kruistocht boven zee.
In het Oosten der Middellandsche Zee, ten
noorden van de Golf van Solloem, hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen in opeenvol
gende golven een eskader van vier Britsche
torpedojagers aangevallen en drie er van
tot zinken gebracht. Van de vliegtuigen, die
deze schepen begeleidden, werden er twee
neergeschoten. De verliezen, door de Brit
sche luchtmacht op de Italiaansche operatie-
tooneelen in de laatste vier dagen geleden,
zijn daardoor tot 48 toestellen gestegen.
Daarbij moeten talrijke andere vliegtuigen
worden gevoegd, die zeker op den grond zijn
■ernietigd of ernstig beschadigd.
Naar het D.N.B. meldt, heeft de verdedi
ger van Malta, generaal Dobbie, in een
persgesprek toegegeven, dat een ongelooflijk
aantal gebouwen op Malta is verwoest. De
moeilijkheid, onderkomen te verschaffen,
wordt voortdurend grooter. Nieuwe gebou
wen kunnen niet gebouwd worden, daar 't
bouwmateriaal moet worden ingevoerd. De
levensmiddelenpositie is niet bepaald schit
terend.
Londen geeft verlies van drie
torpedojagers toe.
De Britsche verliezen sinds begin
van den oorlog.
De Britsche Berichtendienst beves
tigt in een officieele mededeeling, dat
in de Middellandsche Zee Maandag drie
Britsche torpedojagers door aanvallen
van de> Duitsche luchtmacht tot zinken
zijn gebracht. Het zijn de torpedojagers
„Lively", „Jackal" en „Kipling".
De waarnemende ministerpresident,
Attlee heeft de verliezen der strijd
krachten van 't Empire sinds het
begin van den oorlog bekend gemaakt.
Deze bedragen tot 2 September 1941
in totaal 183.550 manschappen, als-
volgt verdeeld: 48.973 dooden, 46.363
gewonden, 58.458 gevangenen en 29.756
vermisten.
Schip op de St. Laurens
getorpedeerd.
Stout stukje van Duitsche duikboot.
Volgens een bericht van den Engel-
schen Nieuwsdienst uit Ottawa heeft de
Canadeesche minister van marine, Mac-
donald meegedeeld dat een groote
vrachtboot op de St. Laurens is getor
pedeerd door een vijandelijke duik
boot.
Er konden 41 overlevenden in veilig
heid worden gebracht. Dit is de eerste duik-
bootaanval in deze wateren.
Volgens dit bericht heeft de minister van
marine voorts verklaard, dat voortaan niet
meer bekend gemaakt zal worden, als even
tueel weer schepen in de wateren van de
St. Laurens in den grond worden geboord.
Tankvloot der Geallieerden
sterk gedund.
De verliezen aan vijandelijke tankbooten
in dezen oorlog smds September 1939 tot 10
Mei 1942 bedragen in totaal 3.1 millioen brt.
Dit is bijna de geheele voorraad tanksche
pen, welke de V. S. in vredestijd bezitten.
Naar uit New-York wordt gemeld, is daar
bekend gemaakt, dat 2 middelgroote vracht
schepen der Ver. Staten aan de Atlantische
kust tot zinken zijn gebracht. De overleven
den zouden in een haven zijn aangekomen.
Bekendmaking.
Het Bureau van den bevelhebber der
Weermacht in Nederland deelt mede:
Het in de bekendmaking van 4 Mei 1942
vermelde-proces tegen de leiders van een
geheime organisatie is geëindigd. Bewezen
is, dat zich opnieuw 27 Nederlanders heb
ben schuldig gemaakt aan spioanage, be
gunstiging van den vijand en verboden
wapenbezit. Vijf en twintig hunner zijn ter
dood veroordeeld, twee tot levenslange
tuchthuisstraf. Een der doodvonnissen is
door gratie gewijzigd in levenslange tucht
huisstraf. De andere 24 doodvonnissen zijn
door fusilleering voltrokken.
Protestbetoogingen in
Frankrijk.
Engelschen interneeren Franschen te
Diego Suarez.
Geheel Frankrijk protesteert tegen den
Britschen aanval op Madagascar. Voor de
eerste maal hadden deze betoogingen een
straf militair karakter, waaraan de verschil
lende jeugdbewegingen naast het Fransche
legioen frontstrijders hebben deelgenomen.
Overal bij deze betoogingen werd de aan
hankelijkheid jegens maarschalk Pétain en
het vertrouwen in zijn medewerkers Laval
en Darlan tot uiting gebracht. Het Fransche
volk heeft hiermede zijn volledig vertrou
wen geschonken aan de tegenwoordige
Fransche regeering.
Na een protestbetooging tegen den Brit
schen aanval ontstonden in de straten van
Marseille heftige anti-Engelsche demonstra
ties. Een menschenmenigte van verscheidene
duizenden personen trok door de hoofd
straten, waarbij talrijke transparanten waar
op anti-Engelsche leuzen en carricaturen
van Churchill werden meegevoerd. De be-
toogers riepen „weg met Engeland".
Een soortgelijke protestbetooging, waar
aan niet minder dan 15.000 personen deel
namen, werd in Nice gehouden.
De Fransche ambassadeur, Henry Haye,
is inmiddels door Cordell Huil ontvangen.
Het onderhoud duurde meer dan een uur.
Uit te Vichy ontvangen inlichtingen uit
Tananarive blijkt, dat de Engelschen alle
officieren van de land-, zee- en luchtstrijd
krachten hebben geïnterneerd op hun sche
pen. De onderofficieren en de manschappen
bevinden zich in kampen op het eiland zelf,
De inlandsche strijdkrachten werden ge
demobiliseerd. Te Diego Suarez blijVen de
ambtenaren in dienst. De industrieele be
drijven zijn gesloten, de winkels daaren
tegen zijn open. De evacuatie der burger
bevolking, waarmede men een aanvang had
gemaakt, werd onderbroken, aangezien er
gebrek was aan transportmiddelen.
De vijand verschanst zich op 8 K.M. ten
Noord-Westen langs den weg van Placers
naar Antanaritara.
Dank van Japans Keizer aan
commandant der marine.
Verklaring van Tokio over slag in de
Koraalzee.
De Tenno heeft den opperbevelhebber
van de Japansche oceaanvloot zijn buiten
gewone erkentelijkheid betuigd vanwege 't
feit, dat de marineluchtmacht de gecombi
neerde zeestrijdkrachten van Engeland ei t
de V. S. in den zeeslag in de Koraalzee heet;
verslagen.
Radio Sydney meldt, dat tot de Australi
sche bevolking de waarschuwing is gericht,
niet te optimistisch te zijn ten aanzien van
den afloop van den slag in de Koraalzee. De
vloot der geallieerden heeft slechts kleine
Japansche eenheden vernietigd, en de Ja
panners zouden ernaar blijven streven, hun i
doel te bereiken. 1
De woordvoerder der Japansche marine
heeft verklaard, het te betreuren, dat hij
om strategische redenen geen nadere mede-
deelingen kon doen omtrent den zeeslag op
de Koraalzee. Hij bepaalde zich ertoe, de
door radio San-Francisco verspreide be
richten als belachelijk te kenmerken.
Het aantal treffers op het Amerikaansche
vliegkampschip Saratoga was den Japanners
precies bekend. Slechts verkeerde men in
het ongewisse omtrent de schade aan vijf of
zes vijandelijke torpedojagers.
Men neemt van Japansche zijde aan, al
dus de woordvoerder, dat een Britsch slag
schip van het type Warspite is gezonken en,
wanneer het tegen de verwachting in niet
gezonken is, toch zoo zware beschadigingen
heeft opgeloopen, dat het slechts in Enge
land of de V. S. te repareeren is.
De vijandelijke vloot bestond uit twee
slagschepen. 2 vliegkampschepen, 3 kruisers,
waarvan 2 van 10.000 ton, en 6 of 7 torpedo
jagers, die bijna alle tot zinken zijn ge
bracht. Wanneer de vijand verklaart, dat hij
spoedig foto's van den zeeslag zal publicee-
ren dan kan van Japansche zijde worden
vastgesteld, dat de Japansche foto s even
eens spoedig klaar zullen zijn.
Volgens de jongste beridhten van de
Tokio Nitsji Nitsji zou het Britsche slag
schip van de Warspite klasse toch m den
slag van de Koraalzee gebleven znn-
Kansen op een prijs zeer gestegen
(Van onzen Haagschen redacteur).
De tweede loterij van de Winterhulp-
Nederland waarvan de leiding geheel be
lust bij den heer G. Verhoef, zal vermoe
delijk in den loop van Juni beginnen. Ook
bij deze loterij zullen weer 6 millioen loten
worden uitgegeven nu echter in 6 series van
leder 1 millioen loten. Na iedere serie volgt
oen premietrekking. Deze loterij is veel at-
■actiever dan haar voorgangster, zoo ver-
lelde de heer Verhoef, op een persconfe-
entie, die onder leiding stond van den heer
Eckhart, want de prijsverhouding welke
bij de loterij van 1941 één op zes en een
Jialf was, is thans één op drie. Voor elke
serie is er een prijs van 5000, 3 prijzen
van f 1000, 4 prijzen van f 500, 8 prijzen
van f 100, 9 prijzen van f. 50, 20 prijzen
van f 25, 100 prijzen van f 10, 350 prijzen
van f 5. 4500 prijzen van f 2, 63000 prijzen
van f 1, 100.000 prijzen van f 0.50, 160.000
prijzen van f 0.25. In totaal 327.995 prij
zen. Een respectabel aantal dus. Daaren
boven wordt dus nog na iedere serie loten
van 1 millioen een premietrekking gehou
den. De premies zijn: een hoofdpremie van
10.000 en 70 premies van f 100. De loten
kosten weer f 0.50 zoodat men dus een
prijs kan winnen, die de helft is van het
eigen geld. Niet vergeten mag worden dat
het hier tenslotte om een ideëel doel gaat
namelijk het helpen van die Nederlanders,
die in behoeftige omstandigheden verkeeren.
De loterij vormt daarbij een hulpmiddel om
de noodige gelden bijeen te brengen. De
adjunct-directeur der firma J. Enschedé en
Zn., Grafische Inrichting te Haarlem, Jhr.
de Kempenaer heeft nog een technische uit
eenzetting gegeven over de wijze waarop de
loten ditmaal vervaardigd zijn. Er komt geen
enveloppe meer terwijl het formaat opge
vouwen althans kleiner is dan de loten
van de loterij 1941. De loten worden geslo
ten met een sluitzegel en bovendien wordt
er een gaatje ingemaakt waardoor alle loten
in de af te leveren doozen vastgemaakt
kunnen worden. Knoeierijen zijn daardoor
ten zeerste bemoeilijkt. De bovenste helft
van het lot vormt het stamlot en de onder
ste helft het premielot. De menging zal
waarschijnlijk geschieden onder toezicht
van de Haarlemsche politie. De firma En
schedé is erin geslaagd dit jaar een papier-
besparing van 13 te bereiken. Ondanks de
medewerking van de autoriteiten moesten
echter ditmaal zeer vele moeilijkheden wor
den overwonnen. Men is echter in Winter
hulpkringen over het slagen van deze wel
bijzonder attractierijke loterij zeer optimis
tisch. Het woord of beter de daad is dus
nu aan het Nederlandsche publiek!
Van huis tot huis.
Ieder goedwillend Nederlander kan
deelnemen.
's GRAVENHAGE, 11 Mei. Reeds eeni-
gen tijd wordt over den zender Hilversum
2 op de Woensdagavonden van 18.30
18.45 uur, uitgezonden een reportage van
huisvergaderingen, waar diverse punten
van het programma der N.S.B. en van de
nieuwe orde worden besproken. In deze
uitzendingen worden de luisteraars ver
plaatst naar een huisvergadering der N.S.B.
waar verschillende volksgenooten, waar
onder ook niet-leden, aanwezig zijn. Hier
ontspint zich dan een debat over diverse
vraagstukken. In hoofdzaak komt daar in
behandeling datgene wat voor vele volks
genooten nog niet duidelijk is.
Bij het hooren van deze uitzendingen
zullen er vele luisteraars zijn die zeggen:
„ja, maar ik zou wel eens over dit of dat
punt van gedachten willen wisselen".
Koestert men dat verlangen, dan kan daar
aan op twee manieren worden voldaan. In
de eerste plaats kan men zich in zijn woon
plaats wenden tot de afdeeling propaganda
in de kringhuizen der N.S.B., die bij ver
schillende leden thuis zulke vergaderingen
organiseert.
In de tweede plaats door de onderwerpen
waarover men graag van gedachten zou
wisselen, aan de afdeeling Staatspolitiek,
p.a. Nederlandsche Omroep, Postbus 2, Hil
versum, toe te zenden. Deze afdeeling zal
dan een huisvergadering hieraan wijden en
hoopt dan zoodoende allen goedwillenden
luisteraars hun vragen hierin duidelijk uit
een te kunnen zetten.
Waarin een kleine tuin groot kan zijn. Een
prachtig bloeiende morel in een volkstuin
aan den rand van Amsterdam.
Foto Pax-Holland.
SNIPPERS VAN BINNEN- EN BUITENLAND.
Uit New York wordt gemeld: de presi
dent van Peru, Prado, heeft in een rede
voor den Amerikaanschen senaat „de vos-
ledige samenwerking van Peru met aev.b.
beloofd De president heeft Zondag een
langdurig onderhoud gehad met Cordell
Als opvolger van wijlen kardinaal
Schulte is dr. Joseph Frings tot aartsbis
schop van Keulen benoemd.
De inleiding tot een tolume tt^schen
Argentinië en Chili wordt gevormd door
de overeenkomst over een regeling van de
burgerluchtvaart en de uitwisseling van
plantaardige en dierlijke producten.
Volgens berichten uit Calcutta zijn
in de garnizoenen van Madras en Karatsji
gevallen van ongehoorzaamheid voorgeko
men onder Indische troepenformaties. Te
Karatsji hadden incidenten plaats naar
aanleiding van de inscheping van Indische
troepen met onbekende bestemming.
Koning Christiaan van Denemarken ge
denkt Vrijdag a s. het feit, dat hij dertig jaar
regeert. Hij heeft den wensch te kennen ge
geven. dat van elke feestelijkheid wordt af
gezien.
Dinsdag is de oudste inwoonster van
Maassluis, mej. wed. Antje Booister. geb.
Oudshoorn, in den ouderdom van honderd
jaar en zeven maanden overleden.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft den
ongeveer 50-jarigen H. Haanschotcn uit Vee-
nendaal, die zijn broer bij een twist zoodanig
met een bijl verwondde, dat deze kort daarna
overleed, in hooger beroep veroordeeld tot
twee jaren gevangenisstraf met aftrek van
de geheele voorarrest.
Door verbreking van een raam hebben
inbrekers zich toegang verschaft tot de verf-
fabrieken Avis te Westzaan. 25 Balen Sham
poo. elk inhoudende 50 kg werden vermist. De
balen zijn over het dak weggesleept. Achter
de fabriek zijn sporen gevonden, zoodat de
buit waarschijnlijk per schuit verder ver-
oerd is.
Op het stationsemplacement te Hengelo
is een ongeluk gebeurd, dat den 26-jarigen
ongehuwden leerling-machinist J. G. Mod
derkolk, te Hengelo, het leven heeft ge
kost. Bij het ontkoppelen van een defecte
locomotief is de man tusschen de buffers
bekneld geraakt, waardoor hij vrijwel on
middellijk werd gedood.
In de Ned. Staatscourant van 12 Mei
worden aangekondigd de in 1942 te,houden
examens voor de akte nuttige handwerken
voor meisjes.
De Almelosche rechtbank heeft uit
spraak gedaan in de zaak tegen de dienst
bode Dïna T. uit Markelo, die op 2 Januari,
nadat deze haar eenige minder vriendelijke
twoorden had toegevoegd, getracht heeft
haar 14-jarig broertje Hendrik in een achter
de ouderlijke woning liggenden diepen wa
terput te verdrinken, welk voornemen zij
echter niet heeft kunnen uitvoeren wegens
het hevige verzet dat de jongen bood. Tot
een straf gelijk aan de preventieve hechte
nis en verd.'s ter beschikking stelling van
de regeerïng werd zij veroordeeld.
Uit het Apeldoornsche kanaal te Apel
doorn is 't lijk van den 64 jarigen heer E. de
Boer, wonende aldaar, opgehaald. Hij werd
sinds Maandagavond vermist. Vermoed wordt,
dat hij door de duisternis misleid te water
geraakt en verdronken is.
In een perceel aan de Nieuwe Ebbinge-
straat te Groningen werd, toen een kistje uit
het dakraam zou worden neergelaten, dit
raam uit zijn verband gerukt en stortte op
straat. De 81-jarige J. S., wonende in de
Bankastraat te Groningen, die juist passeer
de. werd door het gevaarte getroffen. Hij
werd met zware verwondingen opgenomen
en naar het academisch ziekenhuis overge
bracht, waar hij kort na aankomst aan de ge
volgen is bezweken.
Uitkcering bij overlijden van
N.A.F.-leden.
De persdienst van het N.A.F. schrijft ons:
Het overlijden van een gezinshoofd betee
kent in de meeste gevallen voor de nabe
staanden het ontstaan van geldzorgen.
Om aan deze geldzorgen het hoofd te
kunnen bieden, verleent het N.A.F. aan de
vrouw of de kinderen van leden, die komen
te overlijden, nadat zij tenminste drie jaar
lang hun contributie hebben betaald, een
overlljdensuitkeering, waarbij inbegrepen
een begrafenisondersteuning. Deze uitkee-
ring zal na een drie-jarig lidmaatschap als
minimum f 30.bedragen. De hoogste uit-
keering 100.zal bij overlijden na een
lidmaatschap van ten minste twaalf jaar
worden* verleend.
Geen gifgas.
Bs. Het Duitsche legerbericht brengt
ons na vijf dagen de mededeeling, dat op
het schiereiland Kertsj een slag woedt,
waaraan sterke formaties van het luchtwa-
pen deelnemen. Aan deze mededeeling
wordt toegevoegd de verklaring, dat voor
het eerst van nieuwe wapens gebruik wordt
gemaakt. Nieuwe en betere wapens, over
welker aard men zich niet uitlaat, doch
waarvan de uitwerking vermoedelijk zal
kunnen vergeleken worden met den strijd
tegen de Maginotlinie; alleen is kenbaar ge
maakt. dat de nieuwe wapenen geen gas-
strijdmiddelen betreffen.
Geen gasmiddelen ziedaar een verheu
gende mededeeling.
Dezer dagen reeds hebben wij een uitla
ting gesignaleerd van Churchill, betreffen
de: „gebruik van gifgassen aan het Ooste
lijk front". Wanneer staatslieden over gif
gas beginnen te spreken en daar aan toe
voegen, dat zij de noodige consequenties uil
het geval zullen trekken, dan weten wij ge
woonlijk wel waar wij aan toe zün. Een
kat, die in het nauw gebracht is, maakt rare
sprongen. De Wilhelmstrasse negeert deze
beschuldiging echter. Het antwoord van
Duitsche zijde, opgenomen in de correspon
dentie van onzen Haagschen redacteur, waj
evenwel niet twijfelachtig: de Duitsche
chemische industrie behoort tot de al
lerbeste der wereld en heeft zekei
nog wel enkele verrassingen in voor
raad, als het Inderdaad tot het gebruik var
gifgas mocht komen. Een periode waarir
staatslieden beginnen met de beschuldigini
aan het adres van hun tegenstanders inzak»
het gebruik van onmenschelijke middelen ij
uiterst gevaarlijk, want gewoonlijk moe-
men er het bewijs in zien. dat deze parti;
behoefte gevoelt om de oorlogskans te doer
keeren en dus van dit wapen zelf gebruik
wil maken. Wie het eerst tot toepassing van
gifgas overgaat in dezen oorlog, waarin tocb
overduidelijk gebleken is, dat men ook zon
der dit verschrikkelijke middel tot afdoen
de resultaten kan komen, maakt zich zelf in
de oogen der menschheid en van de bescha
ving onmogelijk en daarom grijpt men zoo
licht naar het middel: den tegenstander te
beschuldigen, ten einde daarin een geree-
delijk excuus voor eigen optreden te vmden.
Toen spoedig in dezen oorlog bleek, dat
het ook zónder toepassing van deze af
schuwelijke methode mogelijk was, is dat
door de geheele menschheid als een opluch
ting gevoeld; daarom mag men gerust aan
nemen, dat ieder weldenkend mensch het
thans afkeurt, wanneer zich symptomen
voordoen, dat er in zekere kringen toch nog
over toepassing wordt gedacht.
Wij hebben ons daarom uitermate ver
heugd over de mededeeling, dat zich onder
de nieuwe wapenen van de Duitsche weer
macht geen gifgassen bevinden. Het is een
geruststelling waarvoor wij hier gaarne de
aandacht vragen, want alle leed tengevolge
van de moderne oorlogvoering blijft nog ver
ten achter, bij wat ons daardoor wordt be
spaard.
Netio huuropbrengst van huizen grondslag voor den koopprijs.
In het Verordeningenblad van 4 Mei j.l.
is een besluit afgekondigd betreffende de
pnjfen bij het vervreemden van onroerende
zaken, onder don naam „Vervreemdings-
besluit niet-landibouwgronden 1942". Deze
oenaming doet eenigszins eigenaardig aan.
omdat de indruk kan worden gewekt, dat
het hier uitsluitend gaat om de prijzen van
gronden, voorzoover deze gronden niet voor
landbouwdoeleinden worden gébruikt. Het
besluit omvat evenwel alle onroerende za
ken met uitzondering van land in den zin
van het besluit no. 219/1940, houdende rege-
'en met betrekking tot het vervreemden, van
landbouwgronden. Naast de prijzen van
bouwterreinen regelt het onderhavige be
sluit dus eveneens de prijzen Van huizen.
Voor iedere overdracht van een onroe
rend goed in bovengenoemden zin is ver-
eischt een verklaring, waarin vermeld
staat, dat tegen den overeengekomen koop
prijs geen bezwaar bestaat. Het verzoek om
afgifte van een dergelijke verklaring van
geen bezwaar dient voor of na het totstand
komen van een overeenkomst op een vast
gesteld formulier door tussdhenkomst
van een notaris te worden ingediend bij
het Prijizenbureau voor Onroerende Zaken.
(Bij de afkondiging op 3 December 1941 van
het Huurprijsuitvoeringsbesluit werd in ons
land een zestigtal Prijzenbureau's voor On-
rende Zaken ingesteld; voor Haarlem en
omstreken is het Prijzenbureau gevestigd
Kruisstraat 45. Naast de beheersching van
ie huurprijzen is aan de Prijzenbureau's dus
nu ook de beheersdhing vamde koopprij
zen van onroerende goederen toevertrouwd.
Voor wat de landbouwgronden betreft is
deze taak echter in handen gelegd van de
z.g. Grondkamers. Voor elke provincie is
éen Grondkamer ingesteld; die voor Noord-
Holland is gevestigd te Haarlem. Parklaan
12).
Bovenbedoelde formulieren zijn bij de
Prijzenbureau's gratis verkrijgbaar.
De materieele inhoud van het besluit
komt in het kort hierop neer. dat de over
dracht van een onroerende zaak alleen kan
plaats vinden tegen een prijs, die den voor
het desbetreffende object berekenden ma
ximumprijs niet te boven gaat. De vast
stelling van den maximumprijs geschiedt
door het Prijzenbureau.
Volgens welke grondslagen nu vindt de
oerekening plaats.
Daarbij dient onderscheid te worden ge
maakt tusschen bouwterreinen en huizen
Voor bouwterreinen wordt de maximum
prijs bepaald door den prijs welke op 9
Mei 1940 daarvoor gebruikelijk cn redelijk
was. (Zooals bekend speelt de datum 9
Mei 1940 ook met betrekking tot de be-
heersching van de huurprijzen een belang
rijke rol!)
Bij de berekening van de maximumprij
zen voor huizen gaat men geheel anders te
werk; als grondslag geldt nl. de kapitali
satie van de netto-opbrengst, dus de netto-
opbrengstwaarde. Ongetwijfeld zou de
bnito-opbrengstwaaröe het eenvoudigst te
berekenen zijn. doch zulks is pract-.sch wei
nig aanbevelenswaardig, wijl de druk der
lasten voor de verschillende obiecten
ongelijkmatig is, in het bijzonder als gevolg
van de verouderde grondslagen der grond
belasting, die nog steeds van het jaar 1897
dateeren. Aangezien de huren sedertdien
door algemeene en bijzondere invloeden
groote schommelingen hebben ondergaan, is
de druk van deze belasting zeer ongelijk
matig geworden, welke ongelijkmatigheid
als gevolg van de onlangs plaats gehad
hebbende verhooging in belangrijke mate
is geaccentueerd.
Men is daarom uitgegaan var» de netto
opbrengst. Deze netto-opbrengst wordt ver
kregen door de totale jaarlijksche bruto-
opbrengst van het object te verminderen
met de totale jaarlijksche exploitatie
kosten. De bruto-opbrengst wordt gevormd
door de huren, eventueel verhoogd met ba
ten wegens erfdienstbaarheden en andere
zakelijke rechten, bijdragen voor centrale
verwarming, enz. Rekening moet hierbij
worden gehouden met de mogelijkheid, dat
de geldende huren hooger of lager zijn dan
de krachtens het Huurprijsbesluit 1940 of
het Huurprijsuitvoeringsbesluit 1941 hoogst
toelaatbare. In elk geval afzonderlijk moet
worden na££gaan of op grond van deze be
sluiten aanleiding bestaat voor correctie
van het geldende huurbedrag. Zoo ja. dan
is het gecorrigeerde 'huurbedrag grondslag
voor de berekening van de netto-opbrengst-
waarde.
Op de desbetreffende formulieren worden
als exploitatie-kosten opgesomd: grondbe
lasting, straat- of wegbelasting, rioleerings-
belasting, baatbelasting, brandverzekerings-
pelasting (voorzoover ons bekend wordt
laatstgenoemde belasting alleen te Amster
dam geheven), kosten brandverzekering,
kosten glasverzekering, kosten waterleiding,
kosten centrale verwarming, kosten warm
watervoorziening, erfpachtscanon. Bij on-
derhouds- en vernieuwingskosten (niet te
verwarren met verbeteringskosten) worden
bepaalde percentages genoemd, n.l. 8 van
de jaarlijksche opbrengst: voor arbeiders-
huizen minstens 10 Voor afschrijving we
gens technische sliiting wordt gemiddeld
10 o van de jaarlijksche opbrengst in reke
ning gebracht. Opmerkenswaard is, dat t.a
v. de afschrijving dezelfde maatstaf wordt
toegepast als bij de inkomstenbelasting met
betrekking tot de afschrijving door huis
eigenaren-beleggers. Tenslotte worden tot
de exploitatie-kosten nog gerekend de be
heerskosten en het risico van leegstand en
wanbetaling. Uitdrukkelijk zij hier vermeld,
dat aflossing op hypotheek, hypotheekrente
en oorlogsmolestverzekeringskosten in dit
verband niet tot de exploitatie-kosten gere
kend mogen worden.
Het bedrag dat overblijft, nadat het totaal
der kosten van de totale jaarlijksche op
brengst is afgetrokken, vormt de jaarlijk
sche netto-opbrengst. Dit netto-bedrag, ge
kapitaliseerd op basis van een rentevoet van
4 vormt den maximum-prijs.
Voorbeeld. Een huis (beneden- en boven
woning) brengt aan huur jaarlijks 520.—
op. Totaal bedrag der exploitatie-kosten
(volgens bovenvermeld schema): 250
Ma™unW
Doordat het percentage van 4 lager ligt
da" °p9 Mei 1940 gebruikelijk was, is be
reikt. dat de maximumprijzen worden aan
gepast aan de sindsdien ingetreden waarde
stijging voor huizen.
De onderhavige regeling is te beschouwen
u het sluitstuk van de prijsmaatregelen op
het gebied van het onroerend goed. Naar
onze meening zal de normale handel in
huizen weinig invloed van de regeling on
dergaan. Het aanwezig zijn van een over
vloed aan beleggingzoekende middelen, als
mede een zekere vrees voor een waarde
daling van den gulden, leidden op de wo
ningmarkt evenwel tot prijzen, die niet meer
een redelijk of zelfs maar matig rendement
voor het eigen kapitaal opleverden. Deze,
op speculatieve of op andere overwegingen
gegronde prijsvorming is als economisch on
gezond aan te merken. Het tegengaan van
dergelijke oneconomische prijsvorming kan
dan ook veilig als de allereerste doelstelling
van het besluit worden aangenomen. Te
vens wordt aldus overbelasting met hypo
thecair crediet. hetgeen in de toekomst
moeilijkheden op de kapitaalmarkt zou ver
oorzaken men denke aan het vraagstuk
van de „bevroren" hypotheken! voor
komen.
Rest nog in dit verband te vermelden, dat
de waard evermeerderingsbelasting zeer
waarschijnlijk zal worden ingetrokken.
(Deze belasting, ingevoerd bü besluit van
24 December 1940, wordt geheven indien bij
verkoop van een onroerend goed winst ge
maakt wordt, en wel volgens onderstaand
tarief: 1000.winst of minder: geen be
lasting; 1000.— tot 3000.— winst 75
boven 3000.winst 50 van de geheele
winst.)
Drs. D W. VAN HOUT.
VERGIFTIGE PLANT GEGETEN.
7-jarig jongetje overleden.
Tengevolge van het eten van de gevlekte
waterscheerling is het 7-jarig zoontje van den
landarbeider M. Reinders te Vossebelt, gem.
Dalen, aan vergiftiging gestorven.
