Haarlemsche Courant
BEZOEKT DE TENTOONSTELLING „HET DUITSCHE BOEK VAN HEDEN" in de Vleeschhal
Met slag op Kertsj nieuwe fase van den strijd
aan het Oostfront begonnen.
Tweede loterij van „Winterhulp Nederland
DUITSCHE ZEGE VOOR KERTSJ.
De prijzen van huizen en bouwterreinen.
Ie Jaargang No. 9
Abonnement p. week 0,28, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
franco p. post 3,73, losse nummers cent. Advertentiën 3—15
m.m. 3,elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prijs.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 315 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m.
Wnd. Hoofdredacteur: J. V. BA U DEWY NS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Woensdag 13 Mei 1942
Ultrave Grafische Bedrijven Damlate. Bureaux Haarlem:
Groote Houtstraat 13. Bijkantoor: Soendapleln 37. Telefoon
Directie 130K. Hoofdredactie 15054. Redactie 10800, Administra
tie 10724, 14825. Soendapleln 12239
Sovjets hadden de springplank" zwaar versterkt. Duitschers
en Roemenen zetten nieuwe wapens in. Plotselinge aanval
na lange voorbereiding.
Nog niet het groote offensief.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER,
12 Mel (DNB). Het Opperbevel der Duitsche
weermacht deelt mede:
„Op het schiereiland Kertsj zijn Duitsche
en Roemeensche troepen, gesteund door
sterke afdeelingen der luchtmacht, op 8 Mei
tot den aanval overgegaan.
Sindsdien is de slag in vollen gang. Bij den
strijd tegen scheepsdoelen in de wateren van
het schiereiland Kertsj en voor de Zuidoost
kust van de Zee van Azof hééft de luchtmacht
tvee transportschepen met een gezamenlijken
inhoud van 5.000 ton en verscheidene kleine
vaartuigen hot zir.ken gebracht. Voorts werd
een koopvaardijschip beschadigd.
Aan de rest t ar. het Oostelijk front misluk
ten hier en aaar ondernomen vijandelijke
aanvallen AarvaUen en operaties van Duit
sche. Kroatische en Roemeensche stormtroe
pen brachten succes. In Lapland en aan het
front van Moermansk werden enkele aanval
len van zwakke vijandelijke strijdkrachten
afgeslagen.
Op Malta hebben afdeelingen Duitsche ge
vechtsvliegtuigen in weerwil van slecht weer
opnieuw met goed gevolg de vliegvelden ge
bombardeerd.
Ten Zuiden van Kreta hebben gevechts
vliegtuigen in verscheidene golven een door
verkenningsvliefluigen ontdekt eskader van
4 Britsche tomedojagers aangevallen Door
bemtreffers brachten zij drie der vijandelijke
oorlogsschepen tot zinken, terwijl twee Brit
sche vliegtuigen, die het eskader moesten
beschermen, weiden neergeschoten. Bij dezen
aanval gingen geen Duitsche vliegtuigen ver
loren.
De Krim, het schiereiland aan de Noord
kust van de Zwarte Zee heeft een Oostelijke
uitlooper, waarop de stad Kertsj gelegen is.
Zij beheerscht den toegang tot de Zee van
Azov. Aan de landengte, die het gebied van
Kertsj met de Krim verbindt, ligt het be
langrijke vlootsteunpunt
Voor de Nederlandsche kust vielen drie
Britsche bommemvérpers van het type Hud
son een Duitsch convooi aan. Alle drie deze
vijandelijke vliegtuigen werden, zonder tref
fers geplaatst te hebben, door de escortevaar-
tuigen der marine neergeschoten.
Van 1 tot IC Mei heeft de Britsche lucht
macht 161 vliegtuigen verloren, waarvan 32
boven de Middellandsche Zee en in Noord-
Afrika. In dezelfde periode gingen in den
strijd tegen Engeland 42 Duitsche vliegtuigen
verloren".
Het D N.B. voegt hieraan toe: Met den groo-
ten aanval van de Duitsche en Roemeensche
legerformaties op het schiereiland Kertsj is
de opperste Duitsche leiding op een voorloo-
pig plaatselijk beperkt punt aan het Oostelijk
front uit den toestand van het winterdefen-
sief overgegaan tot de phase van de offen
sieve oorlogvoering.
In militaire vakkringen in de Duitsche
hoofdstad ziet men achter in de eerste
offensieve operatie van dit jaar nog
geenszins het begin van de aangekondigde
groote Duitsche offensieve beweging.
In kringen der Duitsche generaliteit wees
men gisteren veeleer erop, dat het hier een
gedeelte van een actie betreft met de vast
omlijnde taak van voorbereiding voor de nog
le verwachten zeer groote gebeurtenissen.
Toch speelt deze eerste groote aanval van dit
jaar van de Duitsche en verbonden troepen
in het aangegeven beperkte kader een niet
geringe rol, want een overwinning van de
Europeesche formaties zou beteekenen, dat
de Sowjet-Russen een reeds sinds lang zorg
vuldig versterkte springplank voor groote
operaties tot herovering van de Krim zouden
verliezen. De richting van deze springplank
zou zich dan vanzelf tegen de bolsjewisten
keeren.
Wat dat beteekent, kan worden nagegaan in
de militaire gevolgen van soortgelijke ge
beurtenissen van 1940 en 1941. Van welinge
lichte militaire zijde werd inzake het begrip
..springplank" verklaard, dat de vijand in dit
betrekkelijk smalle gebied ongewoon zware
versterkingen met een uitstekende grond-
organisatie voor groote luchtvlootformaties
heeft aangelegd cn hier met strijdkrachten
optreedt, die reeds zuiver numeriek verre
superieur beschouwd kunnen worden aan de
Duitsche en Roemeensche troepen
De aanvullende berichten, welke in een
niet al te ver verwijderde toekomst verwacht
kunnen worden, zullen de wereld een getal-
lenverhouding laten zien, waaruit de doel
treffendheid van den aanval, vooral echter
de ongebroken. onweerstaanbare aanvals-
drang van de Duitsche en verbonden troepen
het eerste zal blijken, een feit, dat den op-
merkzamen waarnemer voor de toekomstige
operaties reeds thans waardevolle ophelde
ringen verschaft.
Als het belangwekkendste van deze
eerste militaire krachtsontplooiing in dit
jaar van Europa beschouwt men in mili
taire vakkringen het hier bekend gewor
den doorslaggevende succes van totaal
nieuwe wapens der Duitsche en Roemeen
sche formaties.
Uit betrouwbare Duitsche bron vernam
men gisteren, dat het gebruik van deze wa
pens. over welks technische bijzonderheden
om begrijpelijke redenen voorloopig nog ge
zwegen moet worden, de bolsjewistische divi
sies totaal heeft verrast. Op grond van de
ervaringen-van den oorlog van 1939 tot 1941
werden tijdens de defensieve wintergevech-
ten in alle fabrieken van Europa, niet alleen
de bestaande wapenmodellen verbeterd, doch
er werden uitvindingen gedaan waaraan de
gedachten vaak midden in den strijd opkwa
men. De praktijk van de „lange voorberei
dingen" in de winters van 1939-40 en 1940-41
beproefd, werd opnieuw toegepast. De bij het
komende groote offensief beschikbare Duit
sche strijdmiddelen zijn kwalitatief en quan-
titatief zoodanig, dat na dit eerste succes op
het schiereiland Kertsj verdere successen ge-
Geen gifgas aan Duitsche
zijde gebruikt
Naar het opperbevel der Duitsche
weennacht meedeelt, is een door Reuter
uit Moskou verspreid bericht, dat Duit
sche troepen bij de gevechten op de
Krim gifgas hebben gebruikt, valsch.
waarborgd zijn. Het betreft hier wapens en
gereedschappen met een uitwerking, welke
soortgelijk zal blijken te zijn als bij den
strijd tegen de Maginotlinie aan den dag is
getreden.
DUITSCHE PERSSTEMMEN.
De Deutsche Allgemeine Zeitung schrijft in
een commentaar: De vijand heeft den winter
kunnen gebruiken om zijn voorraden op het
schiereiland aan te vullen en staat daar met
numeriek sterkere, plaatselijke strijdkrach
ten". Het blad schrijft verder, dat de bolsje
wisten in dit gebied over den steun van de
Zwarte Zeevloot beschikken, in het bezit zijn
van steunpunten voor de ravitailleering
overzee en ook op het schiereiland zelf hun
versterkingen in den winter hebben uitge
breid en na het smelten van de sneeuw nog
verder hebben kunnen uitbreiden. Het is dus,
zoo verklaart genoemd blad, te verwachten,
dat zeer aanzienlijke tegenstand zal worden
geboden, zoowel om militaire als om psycho
logische redenen, daar de bolsjewisten het
overgaan van het initiatief in handen van
den vijand in dezen sector van het front wel
zullen willen ontkennen.
Onder het opschrift „De slag in het Zui
den" verklaart de Berliner Börsenzeitung: Het
feit, dat sedert 8 Mei een aanvalsoperatie van
de Duitsche en Roemeensche troepen in dit
deel van het Oostelijk front aan den gang is,
vormt tevens een treffende illustratie bij de
blufferige uitlatingen van Churchill in het
Engelsche Lagerhuis. Nog op 10 Mei des
avonds geloofde de Britsche premier op deni-
greerenden toon te kunnen verklaren, dat
hem niets bekend was van Duitsche aanvals-
voorbereidingen aan het Oostelijk front. Of
zijn bolsjewistische bondgenooten hebben dit
beschaamd voor hem verzwegen of Churchill
heeft zijn volk ook in deze passage van zijn
rede weer iets voorgelogen. Tenslotte schrijft
de Börsenzeitung: De wereld zal in den loop
van den zomer nog rijkelijk gelegenheid heb
ben de juiste waarde van deze opgeblazen
Britsche onwetendheid te leeren kennen.
Protestbetoogingen in
Frankrijk.
Engelschen interneeren Franschen te
Diego Suarez.
Geheel Frankrijk protesteert tegen den
Britschen aanval op Madagascar. Voor de
eerste maal hadden deze betoogingen een
straf militair karakter, waaraan de verschil
lende jeugdbewegingen naast het Fransche
legioen frontstrijders hebben deelgenomen.
Overal bij deze betoogingen werd de aan
hankelijkheid jegens maarschalk Pétain en
het vertrouwen in zijn medewerkers Laval
en Darlan tot uiting gebracht. Het Fransche
volk heeft hiermede zijn volledig vertrou
wen geschonken aan de tegenwoordige
Fransche regeering.
Na een protestbetooging tegen den Brit
schen aanval ontstonden in de straten van
Marseille heftige anti-Engelsche demonstra
ties. Een menschenmenigte van verscheidene
duizenden personen trok door de hoofd
straten, waarbij talrijke transparanten waar
op anti-Engelsche leuzen en carricaturen
van Churchill werden meegevoerd. De be-
toogers riepen „weg met Engeland".
Een soortgelijke protestbetooging, waar
aan niet minder dan 15.000 personen deel
namen, werd in Nice gehouden.
De Fransche ambassadeur, Henry Haye,
is inmiddels door Cordell Huil ontvangen.
Het onderhoud duurde meer dan een uur.
Uit te Vichy ontvangen inlichtingen uit
Tananarive blijkt, dat de Engelschen alle
officieren van de land-, zee- en luchtstrijd
krachten hebben geïnterneerd op hun sche-
Sen. De onderofficieren en de manschappen
evinden zich in kampen op het eiland zelf.
De inlandsche strijdkrachten werden ge
demobiliseerd. Te Diego Suarez blijven de
ambtenaren in dienst. De industrieele be
drijven zijn gesloten, de winkels daaren
tegen zijn open. De evacuatie der burger
bevolking, waarmede men een aanvang had
gemaakt, werd onderbroken, aangezien er
gebrek was aan transportmiddelen.
De vijand verschanst zich op 8 K.M. ten
Noord-Westen langs den weg van Placers
naar Antanaritara.
Iii verband met den Hemelvaartsdag:
verschijnt ons eerstvolgende
Vrijdag a.s.
Roosevelt zet actie tegen
Martinique in.
Admiraal Hoover naar het eiland.
De Britsche nieuwsdienst maakt in
een extra-bericht bekend, dat president
Roosevelt den opperbevelhebber in de
Caraibische Zee, admiraal John Hoover,
naar Martinique gezonden heeft, om
met den Hoogen Commissaris voor
Fransch West-Indië, admiraal Robert,
„te onderhandelen over een overeen
komst."
In gezelschap van admiraal Hoover be
vindt zich de waarnemend chef der afdee-
ling voor Europeesche aangelegenheden van
het departement van buitenlandsche zaken,
Samuel Riber. In verband hiermede heeft
het departement van buitenlandsche zaken
te Washington een verklaring uitgegeven,
waarin gezegd wordt, dat het besluit der
regeering genomen is „in overeenstemming
met de algemeene politiek welke gevoerd
wordt sinds Laval aan het bewind is geko
men." De beoogde overeenkomst heeft tot
doel, „de bescherming en het behoud van
Martinique voor Frankrijk te waarborgen."
Honderden Nederlanders te
Batavia in arrest.
v Wegens anti-Japansche
gezindheid.
Naar Domei meldt, hebben de Japansche
militaire autoriteiten Maandagochtend te
Batavia eenige honderden anti-Japansdh
gezinde Nederlanders in hechtenis laten
nemen.
Nederlandsch schip tot zinken
gebracht.
Van militaire zijde verneemt het D.N.B.:
Een Nederlandsch koopvaardijschip van
4800 brt„ dat bij het uitbreken van den
oorlog met de Vereenigde Staten door de
Amerikaansehe soheepvaartautoriteiten in
beslag was genomen, is aan de Oostkust
der V. S. door een Duitsche duikboot aan
gevallen en met torpedotreffers tot zinken
gebracht.
Betrekkingen tusschen V.S. en
Vichy in kritiek stadium.
De op Martinique aanwezige
oorlogsschepen.
De besprekingen tusschen Vichy en
Washington in verband met het nieuw
statuut, idat de Vereenigde Staten zou
den willen opdringen aan Martinique,
zijn in een kritiek stadium gekomen.
In bevoegde kringen te Vichy verklaart
men. dat Frankrijk vastbesloten is geen
enkele zijner rechten prijs te geven en dat
het ook geen enkele verbintenis in deze
kwestie zal willen aangaan.
De in Fort de France op Martinique ge-
stationneerde Fransche oorlogsbodems zijn
het vliegkampschip „Bearn", de kruiser
„Ebe Berten" en het opleidingschip „Jean
d'Arc", alsmede een aantal kleinere een
heden van de Fransche marine. Met den
kruiser Ebe Berten is indertijd het goud der
Bank van Frankrijk naar Martinique over
gebracht. De eisch der Amerikaansehe re
geering t.a.v. het uitleveren der op de An
tillen aanwezige Fransche tankbooten noemt
men te Vichy een kenmerkend bewijs voor
het gebrek aan tonnage, waarvoor Amerika
zich als gevolg van den Duitschen duikboot
oorlog geplaatst ziet.
Volgens een bericht uit Washington is al
daar officieel bekend gemaakt, dat duik-
booten van de As in de afgeloopen week 18
schepen der Geallieerden tot zinken ge
bracht hebben. Sinds Pearl Harbour zijn op
den Atlantischen Oceaan in totaal 175 sche-
pen der Geallieebd'en tot zinken gebracht.
Japanners in Burma bezetten
weer twee plaatsen.
Amerikanen op PhUippijnen verzamelen
zich voor de capitulatie.
Van het front in Burma wordt gemeld, dat
de Japanners 4 Mei Boedalin hebben ingeno
men, 40 km ten Noorden van Monaiwa. An
dere Japansche troepen bezetten 5 dezer Ta-
bajin, 70 km ten Noorden van Monaiwa.
Naar verluidt, trekken de Amerikaansch-
Philippijr sehe troepen op de eilanden Min
danao, Ceboe, Tanai. Negros en Johol. die
Zondag op bevel van den vroegeren opperbe
velhebber generaal Wainwright gecapitu
leerd hebben, thans naar een verzamelplaats
op, waar zii ontwapend zullen worden.
Kansen op een prijs zeer gestegen
(Van onzen Haagschen redacteur).
De tweede loterij van de Winterhulp-
Nederland waarvan de leiding geheel be
rust bij den heer G. Verhoef, zal vermoe
delijk in den loop van Juni beginnen. Ook
bij deze loterij zullen weer 6 millioen loten
worden uitgegeven nu echter in 6 series van
ieder 1 millioen loten. Na iedere serie volgt
een premietrekking. Deze loterij is veel at
tractiever dan haar voorgangster, zoo ver
telde de heer Verhoef, op een persconfe
rentie, die onder leiding stond van den heer
Eckhart, want de prijsverhouding welke
bij de loterij van 1941 één op zes en een
half was, is thans één op drie. Voor elke
serie is er een prijs van f 5009, 3 prijzen
van f 1000, 4 prijzen van f 500, 8 prijzen
van t 100, 9 prijzen van f 50, 20 prijzen
van f 25, 100 prijzen van f 10, 350 prijzen
van f 5. 4590 prijzen van f 2, 63000 prijzen
van f 1, 109.000 prijzen van 0.50, 160.000
prijzen van f 0.25. In totaal 327.995 prij
zen. Een respectabel aantal dus. Daaren
boven wordt dus nog na iedere serie loten
van 1 millioen een premietrekking gehou
den. De premies zijn: een hoofdpremie van
10.000 en 70 premies van f 100. De loten
kosten weer f 0.50 zoodat men dus een
prijs kan winnen, die de helft is van het
eigen geld. Niet vergeten mag worden dat
het hier tenslotte om een ideëel doel gaat
namelijk het helpen van die Nederlanders,
die in behoeftige omstandigheden verkeeren.
De loterij vormt daarbij een hulpmiddel om
de noodige gelden bijeen te brengen. De
adjunct-directeur der firma J. Enschedé en
Zn., Grafische Inrichting te Haarlem, Jhr;
de Kempenaer heeft nog een technische uit
eenzetting gegeven over de wijze waarop de
loten ditmaal vervaardigd zijn. Er komt geen
enveloppe meer terwijl het formaat opge
vouwen althans kleiner is dan de loten
van de loterij 1941. De loten worden geslo
ten met een sluitzegel en bovendien wordt
er een gaatje ingemaakt waardoor alle loten
in de af te leveren doozen vastgemaakt
kunnen worden. Knoeierijen zijn daardoor
ten zeerste bemoeilijkt. De bovenste helft
van het lot vormt het stamlot en de onder
ste helft het premielot. De menging zal
waarschijnlijk geschieden onder toezicht
van de Haarlemsche politie. De firma En
schedé is erin geslaagd dit jaar een papier
besparing van 1/3 te bereiken. Ondanks de
medewerking van de autoriteiten moesten
echter ditmaal zeer vele moeilijkheden wor
den overwonnen. Men is echter in Winter
hulpkringen over het slagen van deze wel
bijzonder attractierijke loterij zeer optimis
tisch. Het woord of beter de daad is dus
nu aan het Nederlandsche publiek!
Duitschland strijdt voor Europa.
Doorbraak op de landengte; achtervolging ingezet
Veertigduizend gevangenen.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 13 Mei (DNB). Het Opper
bevel van de Duitsche Weermacht maakt
bekend:
De veldslag, die gevolgd is op de door
braak op de landengte van Kertsj. is be
slist. Hij is geëindigd met de vernietiging
van de aldaar overrompelde en ingesloten
strijdkrachten van den vijand. Tot dusver
beeft de vijand meer dan 40.000 manschap
pen aan gevangenen. 197 pantserwagens,
598 stukken geschut en 260 vliegtuigen
verloren. Talloos ander oorlogsmateriaal
werd buitgemaakt of vernietigd. De ach
tervolging van de verslagen resten van den
vijand in de richting van Kertsj wordt on
vermoeid voortgezet.
Schip
Drie Britsche torpedo
jagers vernietigd
Levendige activiteit in de lucht
boven Noord-Afrika
Het Italiaansche weermachtbericht luidt:
Levendige bedrijvigheid in de lucht Doven
Noord-Afrika en de Middellandsche Zee. Er
zijn bomaanvallen ondernomen op de ach-
terwaartsche verbindingen van oen vijand
en op doelen op Malta. Jagers der Spilmo-
gendheden hebben 4 vliegtuigen neergescho
ten. Een onzer vliegtuigen is niet terugge
keerd van een kruistocht boven zee.
In het Oosten der Middellandsche Zee, ten
noorden van de Golf van Solloem, hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen in opeenvol
gende golven een eskader van vier Britsche
torpedojagers aangevallen en drie er van
tot zinken gebracht. Van de vliegtuigen, die
deze schepen begeleidden, werden er twee
neergeschoten. De verliezen, door de Brit
sche luchtmacht op de Italiaansche operatie-
tooneelen in de laatste vier dagen geleden,
zijn daardoor tot 48 toestellen gestegen.
Daarbij moeten talrijke andere vliegtuigen
worden gevoegd, die zeker op den grond zijn
vernietigd of ernstig beschadigd.
Naar het D.N B. meldt, heeft de verdedi
ger van Malta, generaal Dobbie, in een
persgesprek toegegeven, dat een ongelooflijk
aantal gebouwen op Malta is verwoest. De
moeilijkheid, onderkomen te verschaffen,
wordt voortdurend grooter. Nieuwe gebou
wen kunnen niet gebouwd worden, daar 't
bouwmateriaal moet worden ingevoerd. De
levensmiddelenpositie is niet bepaald schit
terend.
Louden geeft verlies van drie
torpedojagers toe.
De Britsche verliezen sinds begin
van den oorlog.
De Britsche Berichtendienst beves
tigt in een officieele mededeeling, dat
in de Middellandsche Zee Maandag drie
Britsche torpedojagers door aanvallen
van de Duitsche luchtmacht tot zinken
zijn gebracht. Het zijn de torpedojagers
„Lively", „Jackal" en „Kipling".
De waarnemende ministerpresident,
Attlee heeft de verliezen der strijd
krachten van 't Empire sinds het
begin van den oorlog bekend gemaakt.
Deze bedragen tot 2 September 1941
in totaal 183.550 manschappen, als-
volgt verdeeld: 48.973 dooden, 46.363
gewonden, 58.458 gevangenen en 29.756
vermisten.
op de St. Laurens
getorpedeerd.
Stout stukje van Duitsche duikboot.
Volgens een bericht van den Engel
schen Nieuwsdienst uit Ottawa heeft de
Canadeesche minister van marine, Mac-
donald meegedeeld dat een groote
vrachtboot op de St. Laurens is getor
pedeerd door een vijandelijke duik-
Er konden 41 overlevenden in veilig
heid worden gebracht. Dit is de eerste duik-
bootaanval in deze wateren.
Volgens dit bericht heeft de minister van
marine voorts verklaard, dat voortaan niet
meer bekend gemaakt zal worden, als even
tueel weer schepen in de wateren van de
St. Laurens in den grond worden geboord.
Tankvloot der Geallieerden
sterk gedund.
De verliezen aan vijandelijke tankbooten
in dezen oorlog sinds September 1939 tot 10
Mei 1942 bedragen in totaal 3.1 millioen brt.
Dit is bijna de geheele voorraad tanksche
pen, welke de V. S. in vredestijd bezitten.
Naar uit New-York wordt gemeld, is daar
bekend gemaakt, dat 2 middelgroote vracht
schepen der Ver. Staten aan de Atlantische
kust tot zinken zijn gebracht. De overleven
den zouden in een haven zijn aangekomen.
Van huis tot huis.
Ieder goedwillend Nederlander kan
deelnemen.
's GRAVENHAGE, 11 Mei. Reeds eeni-
fen tijd wordt over den zender Hilversum
op de Woensdagavonden van 18.30
18.45 uur, uitgezonden een reportage van
huisvergaderingen, waar diverse punten
van het programma der N.S.B. en van de
nieuwe orde worden besproken. In deze
uitzendingen worden de luisteraars ver
plaatst naar een huisvergadering der N.S.B.
waar verschillende volksgenooten, waar
onder ook niet-leden, aanwezig zijn. Hier
ontspint zich dan een debat over diverse
vraagstukken. In hoofdzaak komt daar in
behandeling datgene wat voor vele volks
genooten nog niet duidelijk is.
Bij het hooren van deze uitzendingen
zullen er vele luisteraars zijn die zeggen:
„ja, maar ik zou wel eens over dit of dat
punt van gedachten willen wisselen".
Koestert men dat verlangen, dan kan daar
aan op twee manieren worden voldaan. In
de eerste plaats kan men zich in zijn woon
plaats wenden tot de "afdeeling propaganda
m de kringhuizen der N.S.B., die bij ver
schillende leden thuis zulke vergaderingen
organiseert.
In de tweede plaats door de onderwerpen
waarover men graag van gedachten zou
wisselen, aan de afdeeling Staatspolitiek,
p.a. Nederlandsche Omroep, Postbus 2, Hil
versum, toe te zenden. Deze afdeeling zal
dan een huisvergadering hieraan wijden en
hoopt dan zoodoende allen goedwillenden
luisteraars hun vragen hierin duidelijk uit
een te kunnen zetten.
DISTRIBUTIE VAN SPIJSOLIE.
De Secretaris-Generaal van het Departe
ment van Landbouw en Visscherij deelt mede,
dat de termijn, binnen welken de aflevering
van spijsolie op de bonnen 24 der boter- en
vetkaart, dient plaats te vinden, verlengd is
tot en met 30 Mei a.s. Oorspronkelijk was het
einde van dezen termijn bepaald op 16 Mei a.s.
De aandacht wordt erop gevestigd, dat het
afleveren van boter, margarine of vet op bon
24 slechts is toegestaan tot en met 16 Mei a.s.
Uitkcering bij overlijden van
N.A.F.-leden.
De persdienst van het N.A.F. schrijft ons:
Het overlijden van een gezinshoofd betee
kent in de meeste gevallen voor de nabe
staanden het ontstaan van geldzorgen.
Om aan deze geldzorgen het hoofd te
kunnen bieden, verleent het N.A.F. aan de
vrouw of de kinderen van leden, die komen
te overlijden, nadat zij tenminste drie jaar
lang hun contributie hebben betaald, een
overlljdensuitkeering. waarbij inbegrepen
een begrafenisondersteuning. Deze uitkee-
ring zal na een drie-jarig lidmaatschap als
minimum 30.bedragen. De hoogste uit-
keering 100.zal bij overlijden na een
lidmaatschap van ten minste twaalf jaar
worden verleend.
VER. „NEDERLANDSCH FABRIKAAT".
Verschenen is het jaarverslag van de ve:
eeniging „Nederlandsch Fabrikaat". Hieruit
blijkt, dat in 1941, ondanks vele moeilijkheden,
waarmede ook deze vereeniging uiteraard tc
kampen had, een groote activiteit werd ont
wikkeld. Er werden verschillende drukwerken
uitgegeven, terwijl met de streeksgewijze
verfilming van het Nederlandsche bedrijfs
leven een aanvang werd gemaakt.
Op de scholen werd een boekje uitgege
ven. getiteld: „Hoe maakt menwaarin
een beeld wordt gegeven van de fabricage
door de Nederlandsche industrie van tal van
artikelen, waarmee een ieder dagelijks te ma
ken heeft.
Het aantal fabrikanten, die het recht heb
ben tot het voeren van het nationaliteitsmerk
voor Nederlandsche nijverheidsproducten,
het bekende V.N.F.-merk, nam ook het vorige
jaar weer toe.
Als dc nood het hoogst is. is de Nederland
sche Volksdienst nabij: Blijft geen buiten
staander. sluit u aan als lid.
Geen gifgas.
Bs. Het Duitsche legerbericht brengt
is na vijf dagen de mededeeling, dat op
het schiereiland Kertsj een slag woedt,
waaraan sterke formaties van het luchtwa-
pen deelnemen. Aan deze mededeeling
wordt toegevoegd de verklaring, dat voor
het eerst van nieuwe wapens gebruik wordt
gemaakt. Nieuwe en betere wapens, over
welker aard men zich niet uitlaat, doch
waarvan de uitwerking vermoedelijk zal
kunnen vergeleken worden met den strijd
tegen de Maginotlinie; alleen is kenbaar ge
maakt, dat de nieuwe wapenen geen gas-
striidmiddelen betreffen.
Geen gasmiddelen ziedaar een verheu
gende mededeeling.
Dezer dagen reeds hebben wij een uitla
ting gesignaleerd van Churchill, betreffen
de: „gebruik van gifgassen aan het Ooste
lijk front". Wanneer staatslieden over gif
gas beginnen te spreken en daar aan toe
voegen, dat zij de noodige consequenties uit
het geval zullen trekken, dan weten wij ge
woonlijk wel waar wij aan toe zijn. Een
kat, die in het nauw gebracht is, maakt rare
sprongen. De Wilhelmstrasse negeert deze
beschuldiging echter. Het antwoord van
Duitsche zijde, opgenomen in de correspon
dentie van onzen Haagschen redacteur, was
evenwel niet twijfelachtig: de Duitsche
chemische industrie behoort tot de al
lerbeste der wereld en heeft zeker
nog wel enkele verrassingen in voor
raad, als het inderdaad tot het gebruik van
gifgas mocht komen. Een periode waarin
staatslieden beginnen met de beschuldiging
aan het adres van hun tegenstanders inzake
het gebruik van onmenscnelijke middelen is
uiterst gevaarlijk, want gewoonlijk moet
men er net bewijs in zien. dat deze partjj
behoefte gevoelt om de oorlogskans te doen
keeren en dus van dit wapen zelf gebruik
wil maken. Wie het eerst tot toepassing van
gifgas overgaat in dezen oorlog, waarin toch
overduidelijk gebleken is, dat men ook zon
der dit verschrikkelijke middel tot afdoen
de resultaten kan komen, maakt zich zelf in
de oogen der menschheid en van de bescha
ving onmogelijk en daarom grijpt men zoo
licht naar het middel: den tegenstander te
beschuldigen, ten einde daarin een geree-
delijk excuus voor eigen optreden te vinden.
Toen spoedig in dezen oorlog bleek, dat
het ook zónder toepassing van deze af
schuwelijke methode mogelijk was, is dat
door de geheele menschheid als een opluch
ting gevoeld; daarom mag men gerust aan
nemen, dat ieder weldenkend mensch het
thans afkeurt, wanneer zich symptomen
voordoen, dat er in zekere kringen toch nog
over toepassing wordt gedacht.
Wij hebben ons daarom uitermate ver
heugd over de mededeeling, dat zich onder
de nieuwe wapenen vaq de Duitsche weer
macht geen gifgassen bevinden. Het is een
geruststelling waarvoor wij hier gaarne de
aandacht vragen, want alle leed tengevolge
van de moderne oorlogvoering blijft nog ver
ten achter, bij wat ons daardoor wordt be
spaard.
Netto huuropbrengst van huizen grondslag voor den koopprijs.
In het Verordeningenblad van 4 Mei j.l.
is een besluit afgekondigd betreffende de
prijzen bij het vervreemden van onroerende
zaken, onder den naam „Vervreemdings-
besluit niet-landibouwgronden 1942". Deze
oenaming- dcet eenigszins eigenaardig aan,
omdat de indruk lean worden gewekt, dat
het hier uitsluitend gaat om de prijzen van
gronden, voorzoover deze gronden niet voor
landbouwdoeleinden wordep gebruikt. Het
besluit omvat evenwel alle onroerende za
ken, met uitzondering van land in den zin
van het besluit no. 219/1940, houdende rege
len met betrekking tot het vervreemden van
landbouwgronden. Naast de prijzen van
bouwterreinen regelt het onderhavige be
sluit dus eveneens de prijzen van huizen.
Voor iedere overdracht van een onroe
rend goed in bovengenoemden zin is ver-
eischt een verklaring, waarin vermeld
staat, dat tegen den overeengekomen koop
prijs geen bezwaar bestaat. Het verzoek om
afgifte van een dergelijke verklaring van
geen bezwaar dient voor of na het totstand
komen van een overeenkomst op een vast
gesteld formulier door tussohenkomst
van een notaris te worden ingediend bij
het Prijzenbureau voor Onroerende Zaken.
(Bij de afkondiging op 3 December 1941 van
het Huurprijsuitvoeringsbesluit werd in ons
land een zestigtal Priizenbureau's voor On-
rende Zaken ingesteld: voor Haarlem en
omstreken is het Prijzenbureau gevestigd
Kruisstraat 45. Naast de beheersohing van
de huurprijzen is aan de Priizenbureau's dus
nu ook de béheersching van de koopprij
zen van onroerende goederen toevertrouwd.
Voor wat de landbouwgronden betreft is
deze taak echter in handen gelegd van de
z.g. Grondkamers. Voor elke provincie is
één Grondkamer ingesteld; die voor Noord-
Holland is gevestigd te Haarlem. Parklaan
12).
Bovenbedoelde formulieren zijn bil de
Prijzenbureau's gratis verkrijgbaar.
De materieele inhoud van het besluit
komt in het kort hierop neer, dat de over
dracht van een onroerende zaak alleen kan
plaats vinden tegen een prijs, die den voor
het desbetreffende object berekenden ma
ximumprijs niet te boven gaat. De vast
stelling van den maximumprijs geschiedt
door het Prijzenbureau.
Volgens welke grondslagen nu vindt de
berekening plaats.
Daarbij dient onderscheid te worden ge
maakt tusschen bouwterreinen en huizen.
Voor bouwterreinen wordt de maximum
prijs bepaald door den prijs welke op 9
Mei 1940 daarvoor gebruikelijk en redelijk
was. (Zooals bekend speelt de datum 9
Mei 1940 ook met betrekking tot de be
heersohing van de huurprijzen een belang
rijke rol!)
Bü de berekening van de maximumprij
zen voor huizen gaat men geheel anders te
werk; als grondslag geldt nl. de kapitali
satie van de netto-opbrengst, dus de netto-
opbrengstwaarde. Ongetwijfeld zou de
bruto-opbrengstwaarde het eenvoudigst te
berekenen zijn, doch zulks is practisch wei
nig aanbevelenswaardig, wijl de druk der
lasten voor de verschillende objecten
ongelijkmatig is, in het bijzonder als gevolg
van de verouderde grondslagen der grond
belasting, die nog steeds van het jaar 1897
dateeren. Aangezien de huren sedertdien
door algemeene en bijzondere invloeden
groote schommelingen hebben ondergaan, is
de druk van deze belasting zeer ongelijk
matig geworden, welke ongelijkmatigheid
als gevolg van de onlangs plaats gehad
hebbende verhooging in belangrijke mate
is geaccentueerd.
Men is daarom uitgegaan van de netto
opbrengst. Deze netto-opbrengst wordt ver
kregen door de totale jaarlijksche bruto-
opbrengst van het object te verminderen
met de totale jaarlijksche exploitatie
kosten. De bruto-opbrengst wordt gevormd
aoor de huren, eventueel verhoogd met ba
ten wegens erfdienstbaarheden en andere
zakelijke rechten, bijdragen voor centrale
verwarming, enz. Rekening moet hierbij
worden gehouden met de mogelijkheid, dat
de geldende huren hooger of lager zün dan
de krachtens het Huurprijsbeslujt 1940 of
het Huurprijsuitvoeringsbesluit 1941 hoogst
toelaatbare. In elk geval afzonderlijk moet
worden nagegaan of op grond van deze be
sluiten aanleiding bestaat voor correctie
van het geldende huurbedrag. Zoo ja, dan
is het gecorrigeerde huurbedrag grondslag
voor de berekening van de netto-opbrengst-
waarde.
Op de desbetreffende formulieren worden
als exploitatie-kosten opgesomd: grondbe
lasting, straat- of wegbelasting, rio-eerings-
belastmg, baatbelasting, brandverzekerings-
belasting (voorzoover ons bekend wordt
laatstgenoemde belasting alleen te Amster
dam geheven), kosten brandverzekering,
kosten glasverzekering, kosten waterleiding,
kosten centrale verwarming, kosten warm
watervoorziening, erfpachtscanon. Bij on-
derhouds- en vemieuwingskosten (niet te
verwarren met verbeteringskosten) worden
bepaalde percentages genoemd, n.l. 8 van
de jaarlijksche opbrengst; voor arbeiders
huizen minstens 10 Voor afschrijving we
gens technischp slijting wordt gemiddeld
10 van de jaarlijksche opbrengst in reke
ning gebracht. Opmerkenswaard is, dat t.a.
v. de afschrijving dezelfde maatstaf wordt
toegepast als bü de inkomstenbelasting met
betrekking tot de afschrijving door huis
eigenaren-beleggers. Tenslotte worden tot
de exploitatie-kosten nog gerekend de be
heerskosten en het risico van leegstand en
wanbetaling Uitdrukkelijk zij hier vermeld,
dat aflossing op hypotheek, hypotheekrente
en oorlogsmolestverzekeringskosten in dit
verband niet tot de exploitatie-kosten gere
kend mogen worden.
Het bedrag dat overblijft, nadat het totaal
der kosten van de totale jaarlijksche op
brengst is afgetrokken, vormt de jaarlijk
sche netto-opbrengst. Dit netto-bedrag, ge
kapitaliseerd op basis van een rentevoet van
4 vormt den maximum-prijs.
Voorbeeld. Een huis (beneden- en boven
woning) brengt aan huur jaarlijks 520.—
op. Totaal bedrag der exploitatie-kosten
(volgens bovenvermeld schema): 250.
Netto-opbrengst: 270.—. Maximumprijs:
2o x 270.— is 6750.—.
Doordat het percentage van 4 lager ligt
dan op 9 Mei 1940 gebruikelijk was. is be
reikt. dat de maximumprijzen worden aan
gepast aan de sindsdien ingetreden waarde
stijging voor huizen.
De onderhavige regeling is te beschouwen
als het sluitstuk van de prijsmaatregelen op
het gebied van het onroerend goed. Naar
onze meening zal de normale handel in
huizen weinig invloed van de regeling on
dergaan. Het aanwezig zijn van een over
vloed aan beleggingzoekende middelen, als
mede een zekere vrees voor een waarde
daling van den gulden, leidden op de wo
ningmarkt evenwel tot prijzen, die niet meer
een redelijk of zelfs maar matig rendement
voor het eigen kapitaal opleverden. Deze,
op speculatieve of op andere overwegingen
gegronde prijsvorming is als economisch on
gezond aan te merken. Het tegengaan van
dergelijke pneconomische prijsvorming kan
dan ook veilig als de allereerste doelstelling
van het besluit worden aangenomen. Te
vens wordt aldus overbelasting met hypo
theeair crediet, hetgeen in de toekomst
moeilijkheden op de kapitaalmarkt zou ver
oorzaken men denke aan het vraagstuk
van de „bevroren" hypotheken! voor
komen.
Rest nog in dit verband te vermelden, dat
de waardevermeerderingsbelasting zeer
waarschijnlijk zal worden ingetrokken.
(Deze belasting, ingevoerd bij besluit van
24 December 1940. wordt geheven indien bij
verkoop van een onroerend goed winst ge
maakt wordt, en wel volgens onderstaand
tarief: 1000.winst of minder: geen be
lasting: 1000.— tot f 3000.— winst 75
boven 3000.winst 50 van de geheele
winst.)
Drs. D. W. VAN HOUT.
VERGIFTIGE PLANT GEGETEN.
7-jarig jongetje overleden.
Tengevolge van het eten van de gevlekte
waterscheerling is het 7-jarig zoontje van den
landarbeider M. Reinders te Vossebelt, gem.
Dalen, aan vergiftiging gestorven.
