Haarlemsche Courant
ezoekt de film „DE VELDTOCHT IN HET OOSTEN
Offensief in de Cyrenaïca ontbrand
Mussert bracht een bezoek aan Brabant
De veldtocht in het Oosten.
287e Jaargang No. 125 x
Abonnement p. week 0,33, p. maand 1,15, p kwartaal 3.42.
franco p. post f 3,73, losse nummers 6 cent Ad vertentién 3—IS
elke m.m. meer 30 cent. Reclames dnbnele prtfs.
.dvertentleabonnementen 1500 m.m. 13 cent p. m.m. Kennemer
lltt» 3—15 m.m. 1,30. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m
Wnd. Hoofdredacteur: J. V. BAUDEWYNS.
pgültg.: Grafische Bedrijven Damiate.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Zaterdag 30 Jlei 1942
Bureaus Haarlem: Groote Houtstraat 33, Bijkantoor: Soenda-
pleln 37. Tel: Directie 11*32, Hoofdredactie 15451. Redactie 10«M,
Administratie 1473*. 1*325, Soendapleln 1333*. Postjiro 131353.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Aan de Noord-Afrikaansche kust Britsche
motortorpedoboot tot zinken gebracht. Duit-
schc en Italiaansche troepen zetten op 26
Mei den strijd in. Nieuwe geallieerde
scheepsverliezen in de Noordelijke IJszee.
Bolsjewisten ingesloten in
centralen sector.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER,
_J Mei (DNB). Het Opperbevel der Duit
sche Weermacht maakt bekend:
De zuivering van het slagveld ten Zuiden
Pan Charkof van de uiteengedreven resten
de verslagen vijandelijke troepen wordt
eejroortgezet. De gevangenen en buit nemen
mortdurend toe.
In den centralen sector van het
Oostelijk front leidde een aanvalsactie in
verwoede gevechten tot de insluiting van
verscheidene vijandelijke groepen.
Ook ln den Noordel ij ken frontséctor
leverde een plaatselijke aanval terreinwinst
op. Enkele aanvallen van den vijand leverden
geen resultaat op.
Voor de kust van de Kaukasus plaats
ten gevechtsvliegtuigen bomtreffers op een
omlbolsjewistischen torpedojager. Aan de oevers
.nd van het L a d o g a-meer troffen gevechts
vliegtuigen en duikbommenwerpers groote
ravitailleeringsdepóts van de bolsjewisten,
alsmede stilstaande treinen en wierpen een
Ver vrachtschip in brand. In de haven van
vaMoermansk werd een groot koopvaardij
schip door bommen beschadigd. Alleen in
luchtgevechten aan het K a r e 1 i s c_h e front
verloor de vijand Donderdag 22 vliegtuigen,
P» waaronder verscheidene van het type Hurri-
cane.
1n, Van het reeds dagenlang achtervolgde, en
n herhaaldelijk door lucht- en zeestrijdkrachten
met groot succes aangevallen, convooi in de
wateren van het hooge Noorden werden, naar
Donderdag In een extra-bericht is meege-
deeld, ln het tijdvak van 25 tot 27 Mei 14 sche-
pen met een totalen inhoud van 96.000 brt.
tot zinken gebracht. Intusschen werden nog
twee koopvaardijschepen van tezamen 12.000
brt. tot zinken gebracht en een reeds bescha
digd koopvaardijschip van 6.000 brt. opnieuw
aangevallen en eveneens tot zinken'gebracht,
zoodat de tot dusver vernietigde koopvaardij-
tonnage tot 114.000 brt. gestegen is.
In de Cyrenaïca zijn Duitsche en
Italiaansche troepen den 26en Mei tot den
aanval op de vijandelijke stellingen over
gegaan. Sedertdien is een verbitterde
slag aan den gang. Eert beschermings
vaartuig van de Duitsche marine heeft
voor de Lybische kust een Britsche motor
torpedoboot door voltreffers van de artil
lerie tot zinken gebracht.
Boven- de D u i t s c h e bocht werden, in den
Donderdagnacht enkele vijandelijke vliegtui
gen waargenomen, die storingsvluchten uit
voerden. Marine-artillerie haalde een der
vliegtuigen neer.
Kapitein J. Brandenburg, Staffelkapitein
.,i een eskader duikbommenwerpers en hou
der van het Ridderkruis van het IJzeren
Kruis, is van een vlucht naar den vijand
niet teruggekeerd.
Kap. Brandenburg had zich reeds onder
scheiden - in Polen en in den veldtocht m
het Westen. Onlöer de door zijn „Staffel"
tot zinken gebrachte schepen bevinden zich
een kruiser en drie torpedojagers. Ook on
dernam hij'doeltreffende aanvallen op doe
len te land. In den strijd tegen de Sovjet
unie heeft hij thans het leven gelaten.
Groot aantal gevangenen in Libye.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt:
„In den namiddag van den 26sten Mei
hebben Italiaansche en Duitsche strijd
krachten aan het front in de Marmari-
sche woestijn de tegenover haar liggen
de vijandelijke afdeelingen aangevallen.
Sedert den ochtend van den 27sten is
er een verbitterde slag gaande, die zich
ontwikkelt in het voordeel van de troe
pen der Spil. Het aantal gevangenen en
de buit zijn aanzienlijk.
De luchtmacht steunt de operaties op den
grond zonder ophouden met sterke forma
ties. Bij luchtgevechten wei-den zeven toe
stellen door Duitsche jagers vernield.
In den afgeloopen nacht hebben Britsche
riieguigen brisantbommen laten vallen in
de omgeving van Catania: de schade is
weinig belangrijk en er is geen enkel slacht
offer onder de burgerbevolking. Een vlieg
tuig werd door het luchtdoelgeschut neer-
gehaalld."
De aanval van Rommel in Libye vormt
een ernstige bedreiging van den Britschen
linkervleugel, zoo wordt in toonaangevende
kringen in Londen gezegd. Het gaat hier
om een grootscheepschen aanval en niet
om bewegingen van sterke verkennings
troepen.
T~
Führer en Duce ontvangen
Chandra Bose.
Lang onderhoud met Indischen
vrijheidsleider.
De Führer heeft in zijn hoofdkwartier
in aanwezigheid van den minister van
buitenlands die zaken, Von Ribbentrop,
den voorvechter der Indische Vrijheids
beweging, Soebhas Chandra Bose voor
een langdurig onderhouH ontvangen.
Tevoren had de Duitsche minister van
buitenlandsche zaken een bespreking
met Bose gehad.
Mussolini heeft eveneens Bose in audi
ëntie ontvangen en een lang, hartelijk
onderhoud met hem gehad.
Lantsji door Japanners
veroverd.
Van het front in Sjansi wordt gemeld dat
4e Chineesche communistische troepen ter
sterkte van ongeveer 10.000 man, die in het
2.0. Heel van deze provincie zijn ingesloten,
hun vei-nietiging tegemoet gaan.
De Japansche troepen hebben de stad
Lantsji geheel bezet. Andere Japansche af
deelingen achtervolgen thans den vijand,
die het bergland invluchtte. De Japanners
hebben in den sector van Lantsji grooten
buit behaald en veel gevangenen gemaakt.
De vijand liet 477 gesneuvelden op het slag
veld achter.
Het offensief heeft ook vele militaire des
kundigen in de Ver. Staten verrast. Zij her
inneren er aan, dat de gevechten van groo
ten omvang gewoonlijk bij het begin van
den zomer met zijn drukkende hitte in de
chaduwlooze woestijn ophouden. Zij geven
echter toe, dat dergelijke operaties, hoewel
zij door het klimaat worden belemmerd, in
het geheel niet onmogelijk zijn.
Met groote spanning volgt men, volgens
Zweedsche berichten, in Londen de ont
wikkeling. Over de beteekenis bestaat gee
nerlei twijfel meer. Aile Donderdagmiddag
in Londen ontvangen berichten verklaren,
dat Generaloberst Rommel klaarblijkelijk
streeft naar een snelle beslissing. Zij wijzen
tevens er op, dat de gevechten geleverd
worden in een bijna ondraaglijke hitte.
TSJOENKINGS POSITIE
STEEDS MINDER
HOUDBAAR
Kleine Soenda-eilanden een brtig naar
Australië.
De Japansche opmarsch in Tsjekiang
houdt 22 Tsjoengkineesche divivies bezig,
waarvan reeds verscheidene in de laatste
weken zijn vernietigd.
Het huidige offensief doet de laatste moge
lijkheid voor den vijand teniet om de delta van
de Jangtse te bedreigen en verhindert tevens
dat Tsjoengking de kust voor wapen- en goe
derensmokkelarijen kan gebruiker^. Om deze
redenen hechten de Japansche militairen
groote beteekenis aan de gebeurtenissen in
Tsjekiatog. die ver uitgaat boven die van op
ruimingsacties.
Japansche vliegers in Burma hebben in den
tijd van 24 tot 28 Mei uitgebreide luchtaan
vallen ondernomen op de vijandelijke Chi
neesche strijdkrachten in West-Joennan langs
den Burmaweg. De aanvallen hadden als
voornaamste doel de troepenconcentraties en
troepentransporten met vrachtauto's. Een
colonne van vijftig vrachtauto's werd volko
men vernietigd.
DE KLEINE SOENDA-EILANDEN.
Omtrent de bezetting van de Kleine Soenda-
eilanden Lombok. Soembawa en Flores ver
neemt de Duitsche pers vit Tokio nader, dat
de landingsoperaties op 10 Mei begonnen en
op 17 Mei als afgesloten beschouwd konden
worden. De landing op Lombok vond den
lOden Mei plaats. De Japansche troepen stuit
ten hier nergens op tegenstand. Den volgen
den .dag werd Soembawa bezet, eveneens
zonder dat er een schot gelost behoefde |te
worden. De landing op Flores begon den 13en
Mei. De Japanners kwamen aan land in het
Noorden van het eiland, in de omgeving van
de stad Reo. Er werd hier weliswaar tegen
stand geboden, maar noch de Japansche in
fanteristen, die in het Noorden waren geland,
noch de Japansche marine-strijdkrachten', die
later in het Zuiden van het eiland aan land
waren gekomen, om vervolgens naar Reo op
te rukken, kwamen tegenover een gesloten
vijandelijk front te staan. De verdedigers
trachtten de Japanners door middel van
guerillagevechten op te houden. Het resultaat
w'ös slechts een serie gevechten, van beperk
ten omvang, die het welslagen van de Ja
pansche operaties niet konden verhinderen.
Te Tokio wordt er de nadruk opgelegd, dat
door de' bezetting van Lombok, Soembawa en
Fibres de Japanners in het bezit zijn geko
men van de landbrug naar Timor, waardoor
de druk op Australië nog belangrijk toeneemt.
Naar inmiddels van een Japansche ,basis iri
de Zuidzeegebieden wordt gemeld, heeft de
Japansche luchtmacht bij aanvallen op Port
Moresby in de periode van Dinsdag tot en
met Donderdag in totaal 32 vliegtuigen neer
geschoten.
SCHEPEN EN RIJST
Ondanks de verliezen, die de Japansche
scheepvaart in den oorlog heeft geleden, is
de totale tonnage van de Japansche koop
vaardijschepen tot boven die van vóór den
oorlog gestegen, doordat een groot aantal
vijandelijke transportschepen buitgemaakt
en gezonken schepen geborgen zijn. Buit
gemaakte schepen met een totale tonnage
van 220.000 ton doen in binnen- en buiten
landsche wateren dienst, terwijl de totale
tonnage van de schepen, die geborgen kun
nen worden*,ongeveer 500.000 ton bedraagt,
waarvan 50."<)00 ton reeds is geborgen.
Door de controle over Indo-China, Ned.-
Indië en Birma neemt Japan een zeer be
langrijke plaats in bij de wereldrijstproduc-
tie, die zonder China, Iran en de Sovjet-
Unie jaarlijks 90 millioen ton bedraagt.
Weliswaar produceert Britsch-Indië iets
minder dan de helft van deze hoeveelheid,
maar dit land moest rijst uit Birma invoe
ren. Van de overige rijstlanden brengt
Japan 20 millioen ton. de met Japan ver
bonden landen 12 millioen ton en de ver
overde gebieden zonder China 15 millioen
ton voort. Japan beheerscht thans dus meer
dan 85 van den vroegeren wereldhandel
in rijst.
De minister van landbouw. Ino, heeft dan
ook in de begrootingscommissie verklaard,
dat de voedselvoorziening van 't Japansche
volk volkomen gewaarborgd is. Kort voor
het uitbreken van den oorlog had men be
slist. dat de binnenlandsche rijst de be
hoeften moest dekken: men ging daarbij
van de opvatting uit. dat in geval van oor
log geen buitenlandsche rijst kon worden
ingevoerd. Tengevolge van de snelle vorde
ringen. in den oorlog gemaakt., is echter
buitenlandsche rijst aangekomen, zoodat
men extra-rantsoenen heeft kunnen geven.
Niettemin houdt Japan vast aan het begin
sel van autarkie: de regeering heeft daartoe
alle vereischte maatregelen genomen.
Australië en de Sowjet-Unie.
Oorlogsraad te Washington bijeen.
De oorldgsraad voor de Stille Zuidzee is
in het Witte Huis bijeengekomen. De zitting
werd bijgewoond door president Roosevelt.
Lord "Halifax, de Britsche ambassadeur
te Washington, verklaarde later, dat aan den
huidigen critieken toestand in China bijzon
dere aandacht was geschonken. Hij voegde
daaraan nog toe: „Ik geloof niet, dat iemand
van meening was, dat het gevaar voor.
Australië geweken was."
De geruchten, dat Australië en de Sovjet-
Unie overwegen normale diplomatieke be
trekkingen aan te knoopen, worden door
Reuter bevestigd. Er bestaat reeds contact
tusschen Moskou en Camberra en de be
sprekingen schynen in een vergevorderd
stadium te verkeeren. Een belangrijk deel
der onderhandelingen is te Londen gevoerd
tusschen den Australischen minister van
buitenlandsche zaken Evatt en den Sovjet
ambassadeur Maisky.
Nog steeds zijn de sneeuwmassa's in den Noordelijken sector van het Oostfront niet
weggedooid. Het verkeer over de in modderpoelen herschapen wegen geschiedt met
paard cp wagen.
(Atlantic-Holland-p. k. Schürer-Fax Holland-c)
Enthousiaste ontvangst tijdens de bezoeken
aan steden en dorpen.
Er komt meer begrip voor
het nationaal-socialisme.
De persdienst van de N.S.B. meldt ons:
Het eerste officieele bezoek, dat de leider
der N.S.B. Mussert. dit jaar bracht, is ge
wijd aan Brabant, het land waar hij gebo
ren en getogen is. Drie dagen lang trekt hij
daar van stad naar dorp en van dorp naar
stad, door de mooiste gedeelten van deze
schoone provincie. Achtereenvolgens be
zoekt hij de gemeenten, waar sinds eenigen
tijd nationaalsocialistische burgemeesters
optreden. Overal nagaande hoe zij hun taak
opvatten, hoe de bevolking daar Teilt en
zeilt en hoe zij er door hun arbeid door
meewerken het volk voor het nationaal-
socialisme winnen.
De eerste dag van deze driedaagsche
rondreis. Donderdag 28 Mei, is reeds een
groot succes geworden. Overal waar de
auto's van den leider en zijn gevolg zich
vertoonden, was er een groot enthousiasme.
In enkele plaatsen, met name in Heusden
en Oss. nan* dit zelfs een ongekenden en on-
verwachten omvang aan. Vervolgens ging de
tocht "naar Den Bosch.
Alvorens den Bosch te verlaten werd ten
slotte nog een bezoek gebracht aan het pro
vinciaal kantoor van den Nederlandschen
Landstand.
Hierbij sprak boerenleider Roskam enkele
woorden over de verhouding tusschen den
landstand en de N. S. B. en over de zware
taak van de boeren in dezen tijd, die de kas
tanjes uit het vuur moeten halen en moeten
zorgen, dat het Nederlandsche volk te eten
heeft.
Na een eenvoudigen maaltijd te Vught ging
de tocht verder.
Thans was Boxtel aan de beurt. Voor het
stadhuis stond een eerewacht van de W. A.
opgesteld, terwijl een haag van Brabantsche
mannen, die zich voor het Oostelijk front
hebben ingezet in den strijd tegen het bolsje
wisme, den toegang tot het stadhuis mar
keerden.
Op het stadhuis zelf had een bespreking
plaats tusschen den Leider en het voltallige
college van B. en W., waarna een rondgang
door de gemeente volgde.
Een nieuw hoogtepunt voor den tocht
vormHe het bezoek aan Oss. Hier zou Mus
sert een ledenvergadering bezoeken, maar
reeds buiten het gebouw, waar de vergade
ring werd gehouden, was de drukte over
weldigend. Honderden menschen. vele ka
meraden, maar ook talloozen, die nog niet
tot de beweging behoorden, drongen op om
iets van het bezoek te aanschouwen en
konden door de aanwezige W.A. slechts met
moeite op een voldoenden afstand worden
gehouden.
Ten slotte werd de eerste dag besloten in
Tilburg, waar een ledenvergadering werd
bezocht in den Stadsschouwburg. Ook hier
wachtte een stampvolle zaal met ongeduld
en ook hier stond buiten een groote greep
belangstellenden om den leider te kunnen
begroeten. De Kringleider Boom wees op
den zwaren arbeid in het verleden in dit
bolwerk van het kapitalisme, waar men
slechts met weinigen den arbeid kon voort
zetten en volhouden, maar stelde vast, dat
het Brabantsche volk rijper is voor het
nationaal-socialisme 'dan de geestelijkheid
zou doen vermoeden. In een uitvoenige
rede wees Mussert hier op het verschil van
hetgeen vroeger vaderlandsliefde heette, n.l.
op 31 Augustus hossen op straat en de vlag
uitsteken en tusschen wat een nationaal-
socialist en onder verstaat, n.l. het opkomen
voor zijn volk en zijn vaderland en het
zich daarvoor volledig willen inzetten. Hij
wees op de groote kloof, die de nationaal
socialistische strijd, welke is aangevangen
om het belang van-het Nederlandsche volk,
tusschen de volksgenooten heeft gebracht.
Herinnerde aan de oorzaken van het ont
staan en het verloop van den oorlog in ons
land. aan de smadelijke vlucht van de
vroegere regeering en aan de taak van de
N.S.B. om het volk er weer boven op te
werken, wanneer men slechts het geloof
heeft dat te kunnen. Het geloof dat bergen
verzet.
Was de eerste dag van het officieele be
zoek van den leider der N. S. B. aan de pro-
Incie Noord-Brabant schoon geweest, de
tweede dag was zoo mogelijk nog schooner.
Uit het enthousiasme waarmede de Lei
der overal werd begroet bleek- op welke
wijze hij de liefde van vele volksgenooten
heeft gewonnen, nok zelfs buiten de rijen
der eigen kameraden. Dit kwam nog meer
dan op den eersten dag tot uiting.
Mussert s bezoek aan Brabant kenmerkte
zich door hoogtepunten en daaronder neemt
het bezoek aan Kindhoven wel een bijzon
dere plants in. Wel zelden hebben zij zoo
veel spontaneïteit, zooveel liefde en toewij
ding achter elkaar te aanschouwen gekre
gen dan op dezen dag. Het begon reeds bij
het binnenkomen der gemeente: aan de
grens was de Leider opgewacht door den
Kringleider, enkele ambtenaren der ge
meentelijke politie en vanaf dit oogenblik
werd het een ware triomphtocht. Lange
den geheelen weg stonden de menschen ge
schaard om den leider te begroeten, om
zelf den man te aanschouwen van wien
iedereen nu weet dat hij Leider van het
Nederlandsohe volk zal zijn. Telkens weer
moesten de auto's stilstaan voor groepen
kameraadskes en kinderen die hem bloemen
kwamen aanbieden, of hem de hand
wenschten te drukken. Het leek alsof ge
heel Eindhoven voor het feest van dit be
zoek was uitgeloopen.
Ongeveer te half twaalf kwam Mussert
aan bij het stadhuis waar hij officieel ont
vangen werd door den burgemeester, dr.
Pulles.
Tijdens den rondrit werd nog een be
zoek gebracht aan de woning van een zeer
ouden kameraad teneinde dezen een riem
onder het hart te «teken, bij de vele moei
lijkheden die hij bij zijn werk en in zijn
strijd nog dagelijks ondervindt.
Tijdens dezen rondrit ontving de leider
een zoo'n groot aantal bloemstukken, dat
het onmogelijk was deze alle te bewaren:
ze zouden slechts verdorren, of in geha-
venden toestand in Utrecht aankomen, dus
nam hij het besluit om al deze bloemen
een goede bestemming te geven door ze ter
beschikking te stellen van de zieken in het
Diaconessenhuis, waarmede hij zeker in den
geest van de schenkers zal hebben gehan
deld.
- In het museum van Abbe werd hierna
een eenvoudige koffiemaaltijd gebruikt,
aangeboden door het gemeentebestuur
waarop een kort bezoek volgde aan de in
dit museum gevestigde huisvlijttentoon-
stelling van Vreugde en Arbeid- Hierna
bezocht de Leider nog verschillende fa
brieken.
Ook thans werd de dag besloten met een
bezoek aan een ledenvergadering, ditmaal
gehouden in de groote zaal van het ont-
spanningsgébouw van de Philips fabrieken.
De zaal was tot de laatste plaats bezet.
Tot de aanwezigen behoorden o.m. de Be-
auftragte van den Rijkscommissaris met
diens Referenten alsmede de Ortskomman-
dant benevens verscheidene andere ver
tegenwoordigers van weermacht en partij.
KORT NIEUWS
Volgens berichten uit Ecuador is Don
derdag een aanval gedaan op het regeerings-
paleis door gewapende aanhangers van ka
pitein Lasso. De opstandige beweging werd
echter in de kiem gesmoord en de leider
gearresteerd.-Tijdens een vuurgevecht werd
een politieagent gedood en drie zwaar ge
wond.
De Interamerikaansche politie-confe-
rentie is in eerste zitting bijeengekomen. Be
sloten werd de onderhandelingen geheim
te houden. Als voornaamste punten van be
handeling wenden genoemd te bestrijding
van spionnage. sabotage, verraad, oproer en
staatsvijandelijke kuiperijen.
Uit Caracas, de hoofdstad van Vene
zuela wordt gemeld, dat de president na het
aftreden van de geheele regeering een nieuw
kabinet gevormd heeft. Tevens wordt be
kend gemaakt, dat He minister van buiten
landsche zaken, Perez, en de minister van
landbouw, Rojas, in gezelschap van andere
ambtenaren in officieele opdracht naar
Washington zullen reizen.
De Führer heeft een medaille ingesteld,
getiteld „Winterslag in het Oosten !941/'42",
de z.g. Ostmedaille. Zij wordt verleend als
erkentelijkheid voor bewezen moed in den
strijd tegen den bolsjewist!schen vijand en
tegen den Russischen winter in den tijd
van 15 November 1941 tot 1^ April 1942.
Uit Bagdad verneemt men, dat de hertog
van Gloucester tijdens zijn verblijf in Irak
ook besprekingen heeft gehad met Sovjet-
Russische officieren. In Palestina toonde de
hertog bijzonder veel belangstelling voor de
Palestijnsche politietroepen.
Vrijdag is op plechtige wijze het slot
De la Mota aan de leiding der vrouwelijke
Falanx overgedragen. Bij die gelegenheid
heeft de leider van den Spaanschen staat,
generaal Franco, een rede uitgesproken,
waarin hij wees op de beteekenis van. de
Falanxbeweging voor Spanje. Franco ver
klaarde. dat de politiek der Falanx opge
bouwd is op de volgende drie grondslagen:
Boven alles staat de Wet Gods. die door
geen Katholiek kan worden aangetast: den
dienst aan het Vaderland: het algemeen
welzijn van alle Spanjaarden.
De Britsche opperbevelhebber in Bur
ma, generaal Alexander, heeft een dagorder
Uitgegeven, waarin hij zegt, dat zijn opper
bevel over de strijdkrachten door den terug
tocht uit dit land is geëindigd. „Onze taak
is met slechts geringe of geen ondersteuning
door luchtstrijdkrachten uitgevoerd en onze
strijd was hard en moeilijk."
In verband met de noodzakelijkheid in
den oorlog met de in Duitschland niet in
onbeperkte mate beschikbare metalen zoo
spaarzaam mogelijk om te gaan, heeft het
rijksministerie voor economische zaken een
commissie benoemd, welke tot taak heeft
het bevorderen van het gebruik van vervan-
gingsstoffen en de besparing van niet ijzer
houdende metalen in electrische installaties.
Lavals bemoeiingen op
binnenlandsch gebied.
„Deutsche Volkswirtschaft" over den
Franschen landbouw.
Laval zal Vrijdag de 18 regionale prefec
ten van heel Frankrijk ontvangen. Dit is de
eerste maal. dat hij met de prefecten in
contact treedt, In Fransche kringen neemt
men aan. dat er belangrijke vraagstukken
behandeld zujlen worden.
De Fransche belastinghervorming, waar
mede door den vroegeren minister van fi
nanciën Bouthillier werd begonnen, wordt
door zijn opvolger Cathala voortgezet. Deze
hervorming beoogt vooral een belastingver
lichting voor oen industrieelen wederop
bouw en een aanpassing der belastingen aan
de sociale verhoudingen.
Het tijdschrift „Die Deutsche Volkswirt
schaft" bespreekt in een artikel de Euro-
peesche mogelijkheden van Hen Franschen
landbouw. Voor alle belangrijke producten
is de opbrengst per ha in Duitschland 50
pet hooger dan in Frankrijk. De oorzaak
van deze ongunstige verhouding moet wor
den gezocht in de door Frankrijk gevolgde
landbouwpolitiek, waarbij den Franschen
landbouwer bij zijn concurrentie met de
overzeesche landbouwproducten de noodza
kelijke steun werd onthouden. Hierdoor
was Frankrijk slechts voor 83 pet in staat
om in eigen behoeften te voorzien. Wan
neer de opbrengst per ha. tot het Duitsche
niveau zou stijgen, kan Frankrijk 67.7 mil
lioen menschen voeden, terwijl het voor den
oorlog niet eens in staat was de 42 millioen
inwoners van het land te voeden. Frankrijk's
landbouwpolitiek moet echter niet alleen
gericht zijn op het bereiken van het Duit
sche niveau, doch de opbrengst per ha moet
nog hooger worden opgevoerd.
Een wet tot regeling van den
nationalen arbeid.
Binnenkort verwacht.
In de congreszaal van het American Ho
tel te Amsterdam werd gisterenmiddag een
bijeenkomst gehouden van de leden der
sectie kleedingindustrie van het Economisch
Front, waartoe tevens waren uitgenoodigd
de in ons land werkende Duitsche bedrijfs-
genooten, waarin o.m. het woord werd ge
voerd door aen secretaris-generaal van het
departement van financiën en voor bijzon
dere economische aangelegenheden en lei
der van het Economisch front. mr. M. M.
Rost van Tonningen en Hoor den leider van
het Nederlandsche Arbeidsfront, H. J. Wou
denberg. In deze bijeenkomst werd door
den heer Woudenberg o.m. mededeeling ge
daan. dat binnenkort een wet tot regeling
van den nationalen arbeid te verwachten is.
In deze wet zullen alle rechten en plich
ten van alle betrokkenen worden omschre
ven. De1 loonovereenkomstcn zullen in de
toekomst worden geregeld door z.g. be
trouwden, wat deze zullen vaststellen is
bindend.
RECTIFICATIE.
In het hoofdartikel van gisteren was ter
zetterij door het verkeerd aanbrengen van
een correctie, een fout gemaakt, waardoor
een geheele zin onleesbaar werd. Er staat:
„De illusie van Charkof spatte als een
zeepbel uit elkaar en er blijft den velen die
er zich in verlustigd hebben niet anders
meer over, dat de teleurstellende gedachte
aan iets dan niets was.
Bedoeld was te schrijven: „Er blijft den
velen, die er zich in verlustigd hebben, niet
anders meer over dan de teleurstellende ge
dachte aan iets dat niets was."
VANDALEN WERK.
Bs. Wij hebben onlangs gelegenheid ge
vonden om te wijzen op de zich regelmatig
uitbreidende criminaliteit onder de jeugd.
Het blijkt ons achteraf, dat niet alleen de
misdadige inslag zich opvallend demonstreert,
maar dat ook de zedenverruwing en de ver-#
wildering, bij die jongens en meisjes, waarbij
nog niet van een misdadigen inslag kan ger
sproken worden, steeds grooter en veront
rustender vormen aanneemt.
Zoo vernemen wij van bevoegde zijde, dat
in geheel Nederland, meer dan ooit te voren,
de vogelnestjes worden uitgehaald. Speciaal
de Haarlemmer Hout is het tooneel van der
gelijke handelingen. Over het geheele land
zijn de broedkolonies aan vernieling prijsge
geven, en Haarlem neemt hierbij een bijzon
dere plaats in. die verre van eervol kan wor
den genoemd. Opvallend is bovendien, dat
niet alleen om consumptie- of handels-doel
einden. doch ook zuiver uit vernielzucht wordt
opgetreden.
De bedrijvers zijn jn de meeste gevallen
jochies van 10 tot 14 jaar. Daarnaast moet ook
gesignaleerd worden het optreden van vol
wassenen. niet uit baldadigheid, maar om de
verdiensten. Nesten met halfwasjongen zijn
volstrekt niet veilig-voor sommige volière
houders en handelaars en men ontziet zich
zelfs niet geringde jongen gevangen te
Dit alles wordt in de hand gewerkt door
het feit, dat de bewaking op dit oogenblik niet
zoo intensief is. Wil men voorbeelden? In de
afgeloopen twee weken zijn in de Haarlem
mer Hout uitgehaald: 16 nesten van merels,
4 nesten van zanglijsters. 2 nesten van vinken,
2 nesten van winterkoninkjes en 1 van een
andere zangvogel. Deze nesten waren officieel
bekend en konden daarom geteld worden, bij
deze telling moet men natuurlijk nog in aan
merking nemen, dat op andere niet officieel
bekende plaatsen, wellicht nog meer nesten
zijn uitgehaald. Het nestuithalen is echter
niet het eenige euvel, bekend is bijv. ook dat
de jeugd de vogels bang maakt door met
stokken op de nestkastjes te slaan of er met
steenen naar te gooien. Ook de beplanting
moet het in den Hout vaak ontgelden. Onder
de wilde anemoontjes bijv is een v*are ver
woesting aangericht: men heeft ze letterlijk
geplunderd. Roovertje spelen is een onschuldig
spel. maar ongelukkigerwijze wordt het steeds
gespeeld in gebieden met dichte vegetatie en
zoo kon het gebeuren, dat wij er dezer dagen
getuige van waren, hoe juist in een boschje
waar twee nachtegalen broedden. gespeeld
werd: het gevolg laai zich gemakkelijk raden.
Zelfs volwassenen plegen een dergelijke om
geving als rustplaats te verkiezen.
Vernieling van den vogelsiand is in veler
lei opzichten betreurenswaardig, maar zeker -
in dezen tijd, waarin wij alles van den pro
ductieslag verwachten, niet goed te praten.
Het is immers een'beken'd feit, dat de vogels
groote opruiming houden onder de insecten,
die op hun beurt weer onze voedingsmidde
len belagen. Daarom zou het zoo goed zijn.
indien de opvoeders der jeugd deze zaak eens
ter harte namen.
Men bedenke bovendien, dat strengere
maatregelen tegen de bedrijvers van dit en
dergelijk kwaad zullen volgen. Het zich bui
ten de paden begeven zal in de toekomst
onder geen voorwendsel nog toegestaan zijn;
men stelt zich onherroepelijk aan een be
keuring bloot, wanneer men in de dichte
vegetatie wordt betrapt, of wanneer men
bezig is het gras plat te treden.
Van officieele zijde vernemen wij voorts,
dat de oprichting van een Haarlemsche vo-
gelbeschermingswacht in voorbereiding is.
De leden van deze vrijwillige wacht zullen
de bevoegdheid verkrijgen in ergerlijke ge
vallen op te treden en bekeuringen tot stand
te brengen. Men kan ten aanzien van de
jeugd gerust vaststellen, dat wie niet hooren
wil dan maar voelen moet. Op ons, volwas
senen. rust de taak onzen invloed aan te
wenden, opdat het zoover niet behoeft te
komen.
Machtig document van titanische worsteling.
Vrijdagavond heeft in het Cinema-Palace
een gastvoorstelling plaats gehad, waarin
de film „De veldtocht in het Oostenw voor
een zeer talrijk publiek is vertoond.
Een groot aantal vooraanstaande perso
nen was aanwezig. Opgemerkt werden o.m.
de referent H. Eggert. die den Beauftragten
des Reichskommissaszs vertegenwoordigde,
majoor Flohl, luitenant Bolt, de overige
referenten van den Beauftragten. talrijke
officieren van de Duitsche Weermacht, de
heer M. Gerisch, Ortsgruppenleiter der N.
S.D.A.P. te Haarlem en andere functionaris
sen. Van Nederlandsche zijde waren aan
wezig Mr. A. J. Backer, Commissaris der
Provincie, S. Plekker, burgemeester van
Haarlem, bestuursraden der Provincie en
wethouders van Haarlem, A. H. v. d. Horst,
districtsleider van District 14 der N.S.B. en
talrijke functionarissen.
Het^podium was fraai met bloemen ver
sierd.
Voordat „De veldtocht in het Oosten" op
het doek verscheen, heette de heer Gerisch
de aanwezigen welkom en vestigde de aan
dacht op de beteekenis van de groote wor
steling aan het Oostfront en op de waarde
van de onmetelijke offers, die cfaar nu reeds
een jaar gebracht worden.
De stelling is niet gewaagd, dat maar
weinigen onzer zich ten volle kunnen reali
seer en, wat de strijd aan het Oostfront be-
teekent en omvat. Wij weteg, dat in wezen
twee levens- en wereldbeschouwingen daar
botsen, wij weten, dat twee beschavingen
elkander daar bekampen en dat de krijg
woedt in een grensgebied met tal van centra
van industrie en productiewezen. Ook weten
wij, dat twee millioenenlegers. in de per
fectie uitgerust en met ongetelde reserves
tegenover elkander staan en dat de inzet
van den strijd gansche werelddeelen omvat.
Dit alles weten wij. Nochtans is de Ne
derlander geneigd, zich minder te verdiepen
in het groote geheel en zijn aandacht te
wijden aan het partieele. den strijd om een
stad, een phase m den strijd, een tijdelijken
tegenslag of een paar maanden winterkli-
maat. Wat zich in Oost-Europa sinds Juni
1941 afspeelt, ligt zoo geheel buiten de ver
houdingen van onze begrippen van oorlog
voering. dat eenige dwaling in dezen, be
grijpelijk is.
Het is dan ook niet de minste verdienste
van de film „De veldtocht in het Oosten",
dat zij ons het beeld geeft van een oorlog,
die op een front van 2400 K.M. wordt ge
streden en al kan een journaal (want dat
is deze film op zichzelf) ons ten slotte toch
maar ten deele, zeer ten deele. een indruk
geven van wat zich daar in het tweede half
iaar van 1941 tusschen Moermansk en de
Grim heeft afgespeeld, iets van het gigan
tische van dezen strijd wordt ons toch be
wust bij het zien van deze reusachtige aan
tallen wapens van allerlei soort en de on
getelde legers.
De film volgt vapr het overige de krijgs
bedrijven op den voet. Wij zien den op
marsch naar de Duna, die het eerste groote
Duitsche succes, het doorbreken van de
Stalin-linie, ten gevolge had en het begin
was van de bevrijding der Oostzeelanden,
die door den G. P. Oe-geesel zooveel on
beschrijfelijk leed te verduren hebben ge-
had. Dan volgt de verovering van Dago en
Oesel, het driest bedrijf der Duitschers met
hunne snelbooten, de strijd aan het Finsche
front, de aanval - op en de bezetting van
viborg, vervolgens de slagen van Bialystok
en Minsk en de strijd om Smolensk, die de
groote omsingelingsslagen van Wjasma en
Brjansk voorafging en waarin 650.000 krygs
gevangenen in Duitsche handen vielen.
Doch een niet minder belangrijk deel van
de film is gewijd aan den strijd, die op den
rechtervleugel is gevoerd, de oorlog in
Bessarabië. de verovering van de Oekraine
en de verovering, door de Roemenen, van
De. omsingeling van Gomel, waar
bij 25 Russische divisies zich moesten over
geven, maakt een belangrijk deel van de
film int en met den strijd om Moskou wordt
deze documentatie besloten.
Zoo is het anderhalf uur krijgsbedrijf,
dat ons op het witte doek voorbijrolt en dat
eigenlijk overal hetzelfde tafereel oplevert,
n.l. dat van een optrekkend, zegevierend
leger,, dat geen belemmeringen kent en zich
door geen hindernis laat ophouden. Zelfs
zou dit alles eenigermate vermoeiend wer
ken op den toeschouwer, als niet de mach
tige indruk van de reusachtige aantallen,
waarmede in dezen Oost-Europeeschen oor
log wordt gewerkt, het won van al het an
dere: kanonnen. tanks, vliegtuigen, op iedere
plek van het oorlogsterrein verschijnen ze
uit een blijkbaar onuitputtelijk arsenaal en
de gedachte, dat dit alles nu reeds welhaast
een jaar plaats vindt over een front, dat
strekt van de Noordelijke IJszee tot de
Zwarte Zee. wekt iets van een realiteit,
waarvan ten slotte toch maar weinigen een
juiste voorstelling zullen hebben.
Kan men deze film daarom waardeeren,
het prachtig élan van den Duitschen sol
daat. de dappere, gedisciplineerde vechter
onzer dagen, die zich deel weet van een
geperfectioneerde oorlogsvoering, komt in
de film naar den eisch tot uiting en ver
levendigt bij herhaling de bewondering voor
een leiding, die boven dit alles staat, ieder
zijn plaats toebedeelt er» in luttel maanden
successen behaalde, die voor dezen jaren
en jaren van moeizamen strijd gevergd zou
den hebben.
Resumeerende kunnen we „De veldtocht
in het Oosten" aarrtnerken als een machtig
document van het omvangrijkst en meest
verbitterd oorlogsbedrijf, dat de wereld ooit
aanschouwde en dat een juisten indruk
geeft van den omvang dezer titanische wor
steling. F. C. DERKS.
Dienstplichtkwestie in Canada
urgent.
Het Londensche blad Observer publi
ceert een bericht uit Ottawa, waarin ge
meld wordt, dat de crisis over den dienst
plicht langzamerhand het bestaan van de
Canadeesche regeering bedreigt. Omtrent
de kwestie, of een algemeene dienstplicht
•moet worden ingevoerd of niet, of de
Canadeezen naar overzeesche gebieden
gestuurd moeten worden of niet. zijn de
partijen het dermate oneens, dat haar
«houding vóór of tegen de regeering op het
oogenblik zeer onzeker is.
99