Haarlemsche Courant
Duitschers 3 k.m. van Sebastopols haveningang
Engelschen ontruimen El Adem en
Sidi Rezegh.
CHURCHILL TE WASHINGTON
287e Jaargang No. 142
x x
Abonnement p. week 0,28, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
franco p. poot 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlën 3—15
B.m, 3»~ elke m.m. meer 20 rent. Reclames dubbele prl)s.
Ivertentleabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m m. Kennemer
Edltl» 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m
,11,.: Grafisch, Bedrljve» Bamlatc. MtM.clmi J. T. BAUDIWYNS.
Vrijdag 19 Juni 1942
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks bt halve op Zon- en feestdagen.
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat S3, Bijkantoor: Soenda-
plein 37. Tel: Directie 13002, Hoofdredactie 15054, Redactie 10600,
Administratie 10724, 14825, Soendapleln 12230. Poetgiro IJ4SS8.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM. j
0
K 1221
In hevige gevechten van man tegen man is het modernste en
sterkste fort Maxim Gorki genomen. Ook in het Zuiden van
den verdedigingsgordel terreinwinst voor de Duitschers en
Roemenen. In N.-Afrika trekt een deel van het Britsche leger
op Tobroek terug, het andere vlucht naar Bar dia.
In 13 dagen 307 Britsche
vliegtuigen in N. Afrika
vernietigd.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
In den strijd om Sebastopol hebben
ifdeellngen infanterie in hevige gevechten
van man tegen man de voornaamste bol
werken in het Noordelijk deel van het
iwaar versterkte vestingstelsel, waaronder
de stelling: Maxim Gorki, het modernste
sterkste fort van de geheele vesting,
jtormenderhand veroverd.
Daarmede werd de aanval in dezen
frontsector vooruitgeschoven tot op drie
kilometer van den haveningang devesting.
Aan het Zuideljjke'front van de vesting
werden de bolsjewieken ondanks hard-
nekkigcn tegenstand door Duitsche en
Roemeensche troepen uit belangrijke hoog-
gelegen stellingen verdreven.
In het havengébied werden opslagplaat-
len van materiaal en voertuigen voor den
tanvoer van den vijand door luchtaanval
len vernietigd.
In den centralen sector van het
Oostelijk front werd de strijd tegen ver
spreide vijandelijke troepen in het achter-
waartsche frontgebied voortgezet.
Aan het front van de Wolchof mis
lukten ook Woensdag hevige vijandelijke
aanvallen. In de haven van Moer-
m a n s k bestreden duikbommenwerpers
vijandelijke schepen voor den aanvoer. Ja
gers, dip de duikbommenwerpers escor
teerden, schoten hierbij elf vijandelijke
jachtvliegtuigen neer.
Noord-Afrika.
In Noord-Af rik a is het Britsche
achtste leger in twee deelen uiteengedre
ven. Een deel heeft zien teruggetrokken
naar Tobroek. Sterke Duitsche en Italiaan-
sche pantserformaties zetten de in de rich
ting Bardia vluchtende vijandelijke strijd
krachten achterna.
In het Zuidelijke voorterrein van de ves
ting Tobroek werden Britsche steunpunten
en eenige woestijnforten ingenomen. For
maties der Duitsche en Italiaansche lucht
macht berokkenen den terugtrekkenden
Britschen colonnes zware verliezen aan
menschen en materiaal.
Aan- de vernietiging van het Britsche
konvooi in het Oostelijk bekken van de
lliddellandsche Zee heeft een
Duitsche flottielje motortorpédobooten on
der bevel van haar flottieljechef, den lui
tenant ter zee eerste klasse Kemnade, deel-
Senomen. De flottielje torpedeerde twee
ritsche kruisei's, waarvan één kruiser
door twee torpedo's getroffen werd en
waarschijnlijk gezonken is. Reeds bij vroe-
fere ondernemingen voor de kust van Libië
rachten de Duitsche motortorpédobooten
een torpedojager, een escortevaartuig, een
duikbootjager en 15.000 brt. scheepsruiinte
voor de ravitailleering tot zinken.
De Atlantische Oceaan.
Op den Atlantischen Oceaan
vielen Duitsche duikbooten, zooals in een
extrabericht is bekend gemaakt, krachtig
beschermde konvooien aan en brachten
zeven schepen met een gezamenlijken in
houd van 34.000 brt. tot zinken. Een ander
schip werd door torpedotreffers zwaar be-
fchadigd. Voorts werden in de Caraibische
Zee ondanks sterke Amerikaansche af
weer 12 schepen met een gezamenlijken
inhoud van 75.000 brt. vernietigd. Daar
mede verloor de vijandelijke koopvaardij-
scheepsruimte weer 19 schepen met een
gezamenlijken inhoud van 109.000 brt.
In de wateren om Engeland bracht
de luchtmacht in den afgeloopen nacht
twee schepen met een gezamenlijken in
houd van 5.000 brt. tot zinken. Drie an-
Moordenaars van Heydrich
gevonden.
Doodgeschoten bij hun arrestatie.
Officieel wordt medegedeeld:
De moordenaars van den plaatsvervan-
senden Rijksprotector S.S.-Obergruppen-
führer en generaal der politie, Heydrich,
«ijn in de ochtenduren van den 18en Juni
oa een uitgebreid onderzoek door de staats
politie te Praag, in een kerk aldaar, waar
«U geruimen tijd een schuilplaats hadden
revonden, opgespoord en bij de arrestatie
doodgeschoten.' Tevens is het daarbij ge
lakt hun naaste medeplichtigen onschadelijk
Ie maften. Alle betrokkenen zijn Tsjechen,
die door Britsche vliegtuigen tot de uitvoe
ring van den aanslag in het protectoraat zijn
tfeezet.
Gunstige oogstvooruitzichten
voor Europa.
De A.N.P.-correspondent meldt: de
oogstvooruitzichten in alle Europeesche
landen, zijn volgens de te Berlijn bin
nengekomen berichten over het alge
meen gunstig.
CUBAANSCHE KABINET AFGETREDEN.
De zender Boston meldde gisteravond, dat
volgens berichten uit Havanna het Cubaan-
•che kabinet was afgetreden. Dit is inmiddels
bevestigd.
Uit berichten van den laatsten tijd was al
gebleken, dat de politieke toestand in Cuba
allesbehalve stabiel was. Begin Mei kwam
het tot een botsing tusschen communisten
en aanhangers van oud-president Grau,
waarbij 10 personen zwaar gewond en meer
dan 300 gearresteerd werden. Eind Mei deed
rich in den Senaat een pijnlijk incident voor.
Tijdens de debatten over de duurte werden
van de galerij vlugschriften in de zaal ge
worpen. waarin tegen de lage Ioonen gepro
testeerd werd Tot ieders groote verwonde
ring bleken de ordeverstoorders gewapende
Politie-agenten in burger te zijn.
dere vrachtschepen werden door bomtref-
fers beschadigd.
De Britsche luchtmacht verloor in
den tijd van 3 tot 16 Juni 307 vlieg
tuigen waarvan 137 boven de Middel-
landsche Zee en in Noord-Afrika. In
hetzelfde tijdvak gingen in den strijd
tegen Groot-Brittannië 71 eigen vlieg
tuigen verloren.
Bij den strijd voor Sebastopol hebben
zich de compagniechefs in een regiment
infanterie, eerste luitenant Schirner en
luitenant Pörschmann door bijzondere
dapperheid onderscheiden. De eerste lui
tenant Marseille schoot in Noord-Afrika
binnen 24 uur tijds tien vijandelijke vlieg
tuigen neer, en verhoogde daarmede het
aantal zijner overwinningen in de lucht tot
101. De duikbooten onder bevel van de
luitenants ter zee eerste klasse Mohr, Topp,
Witte en Van Rosenstiel en van den luite
nant ter zee tweede klasse Ites hebben zich
bij de bestrijding van de vijandelijke ravi-
tailleeringscheepvaart bijzonder onder
scheiden.
Luitenant Strelow, flugzeugführer in 'n
jachteskader, die - onderscheiden is met
het Eikenloof van het Ridderkruis bij het
IJzeren Kruis, is van een vlucht naar den
vijand niet teruggekeerd. Als overwin
naar in 68 luchtgevechten behoorde deze
pas 20 jaar oude dappere officier tot de
meest op den voorgrond tredende jacht-
vliegers.
Nuttelooze actie van Britsche
vliegers boven puinkerken.
Fransche vrijwilligers naar het Oosten.
Dinsdagmiddag vlogen twee Britsche
Spitfires op geringe hoogte boven het
kustgebied bij Duinkerken, waar zij de
Duitsche verdedigingslinie aanvielen met
de boordwapens. Door het samengebun
delde vuur van mitrailleurs en geweren
der infanterie gehinderd, beschoot een van
de vliegtuigen een voorbijrijdenden Fran
sche» trein, waardoor passagiers werden
gewond. Hierbij werd het vliegtuig door
het kruisvuur van twee mitrailleurs der
infanterie getroffen, waarna het neer
stortte. De piloot kwam hierbij om het le
ven. Het tweede Britsche vliegtuig ver
dween.
Vijfhonderd vrijwilligers voor den strijd
tegen het bolsjewisme zullen tezamen met
de 500 verlofgangers van het legioen uit
Versailles vertrekken naar het Oostelijk
front.
Adolf Hühnlein overleden.
De'Korpsführer van het Nat, Socialisti
sche Kraftfahrkorps, Reichsleiter Adolf
Hühnlein, is Donderdagochtend na een
langdurige ziekte te München overleden
De in München overleden generaal ma
joor Adolf Hühnlein, Rijksleider der N.S.
D.A.P. en leider van het N.S.K.K., is een
der oudste strijdgenooten van den Führer.
Hij werd in 1881 in Neustadtlein in Ober-
franken geboren en streed in den vorigen
wereldoorlog o.m. als compagniescomman
dant, als eerste officier van den generalen
staf van een divisie en als lid van een al
gemeen commando. Hij nam deel aan de
onderdrukking van den communistenop
stand in het Ruhrgebied na den oorlog, was
officier van den generalen staf bij generaal
Ritter von Epp in het leger van 100.000
man en nam in 1923 ontslag uit den dienst
om zich aan te sluiten bij den Führer. In
verband met den historischen negenden
November 1923 werd hij veroordeeld tot 6
maanden arrest. In 1930 werd hij belast
met den opbouw van den motordienst der
S.A., in 1937 kreeg hij den rang van gene
raal majoor. Hij heeft zich in het bijzon
der verdienstelijk gemaakt voor de motor-
technische opleiding der Hitlerjeugd.
Bckanntuiachung.
Musterung der Geburtsjahrgange
1906 und 1907.
Alle mannlichen Reichsdeutschen der
Geburtsjahrgange 1906 und 1907 haben
sich zur Musterung wie folgt zu melden:
a. Aus den Provinzen Südholland und
Seeland bei der
Wehrmachtskommandantur Den Haag
Lange Voorhout 38,
Am 29.6.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buch
staben A-M
Am 30.6.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buch-
staben N-Z
b. Aus der Provinz Nordholland:
in Amsterdam-O., Schule Iepenweg 13,
Am 1.7.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buch
staben A-M
Am 2.7.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buch-
staben N-Z
c. Aus den Provinzen Friesland, Gronin
gen. Drente und Overijssel b. d.
Wehrmachtkommandantur Zwolle,
Rojensingel 13,
Am 3.7.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buch-
staben A-M
Am 4.7.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buch-
staben" N-Z
d. Aus den Provinzen Gelderland,
Utrecht und Nordbrabant bei der
Ortskommandatur 's-Hertogenbosch. Ju-
lianaplein 2,
Am 6.7.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buchstaben
A—M.
Am 7.7.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buchstaben
N—Z.
e) Aus der Provinz Limburg bei der
Wehrmachtkommandantur Maastricht,
Vrijthof 46.
Am 8.7.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buchstaben
A—F.
Am 9.7.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buchstaben
G—M.
Am 10.7.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buchstaben
N—R.
Am 11.7.42 Vorm. 8 Uhr 30 die Buchstaben
S—Z.
Die Meldepflichtigen haben militarische
und sonstige Ausweispapiere und 2 Pass-
bilder Grosse 37 x 52 M.M. in bürgerlicher
Kleidung, ohne Kopfbedeckung, Brillen-
trager das Brillenrezept mitzubringen. Ju-
den haben nicht zu erscheinen.
Den Meldepflichtigen wird das Fahrgeld
3. Klasse gegen Vorzeigen der Fahrkarte
bei der Meldung zurückerstattet. Sie erhal-
ten ferner bei einer Abwesenheit vom
Wöhnort von mehr als 8 Stunden ein Zehr-
geld.
N#derlandsche meisjes in
Duitschland aan den slag.
Alleen al een verblijf in een van de vele
Duitsche bergstreken, welke rijk aan na
tuurschoon zijn, waar tevens zeer vaak be
langrijke fabriekscomplexen verrezen zijn,
versohaft een prachtige levenservaring aan
de Nederlandsche meisjes, die in Duitsch
land werk gevonden hebben. Men kent (Je
vele prachtige Duitsche natuurstreken vart
foto's van kennissen, uit boeken en van de
film. Vroeger konden alleen rijkelui van
dit natuurgenot profiteeren. De thans in
Duitschland werkende Nederlandsche meis
jes profiteeren niet alleen rijkelijk va% dit
genot, doch worden bovendien voor hun ar
beid in de_ fabrieken ook nog dik betaald.
Welke nieuwe indrukken hebben niet
tal van Nelderlandsche meisjes, die werk in
Duitschland aanvaard hebben, opgedaan.
Vele meisjes vonden werk in groote steden
als Berlijn, Leipzig, Dresden, Breslau. An
deren kwamen in Weenen, Stuttgart of
Muenchen. „Kraft durch Freude", de werk
gemeenschap van het Duitsche arbeidsfront
organiseert in den vrijen tijd ontspannings-
reizen, zoodat men onder deskundige lei
ding tal van nieuwe indrukken verzamelen
kan.
Door zijn groote uitgestrektheid biedt het
Groot-Duitsene rijk als aangename om
geving voor degenen, die bij de arbeids
beurzen werk zoeken, een ruime keus.
Het Spaansche s.s. Ciudad de Valencia
is door Britsche oorlogsschepen opgebracht
en naar Gibraltar gesleept. Aan boord be
vinden zich 43 overlevenden van een En-
gelsch vrachtschip, dat in de nabijheid van
de Canarische eilanden tot zinken is ge
bracht.
Troepen van de As voeren moeilijken strijd. Taai verzei van
den vijand tijdens slechte weersomstandigheden. Suprematie
in de lucht voornaamste voorwaarde voor behaalde successen.
Rommels actie en het
„tweede front".
Een in Cairo gepubliceerd officieel com
muniqué meldt, dat de Britsche troepen
zich teruggetrokken hebben uit de stellin
gen van El Adem en Sidi Rezegh.
He Italiaansche weermachtbericht luidt:
„Terwijl dê zuivering van den zak bij Am
el Gazala wordt voltooid, hebben Duitsche
en Italiaansche gepantserde afdeelingen an
dere vijandelijke stellingen in de streek van
El Adem genomen. Volgens de waarnemin
gen van verkenningsvliegtuigen zijn de vij
andelijke strijdkrachten begonnen zich naar
de grens tusséhen Libië en Egypte terug
te trekken.
Ook Woensdag ontplooide de luchtmacht
levendige bedrijvigheid:
Terugtrekkende colonnes en concentraties
van strijdmiddelen werden voortdurend
aangevallen, een groot brandstofdepöt ach
ter de vijandelijke linie geraakte in brand.
Het Duitsche afweergeschut schoot een
Britsch vliegtuig neer.
Van 14 tot 17 Juni hebben de Duit-
sché en Italiaansche luchtmacht boven
de Middellandsche Zee en Afrika in het
geheel 114 Britsche vliegtuigen vernield:
in dezelfde periode verloor de Spil 40
vliegtuigen.
Eenige Engelsche oorlogsschepen, die op
den terugweg naar Gibraltar waren, wer
den door onze vliegtuigen aangevallen. Een
torpedojager werd door twee bommen ge
troffen.
De vliegvelden op Malta zijn wederom ge
bombardeerd".
Moeilijke strijd.
Het D.N.B. meldt voorts:
Uit de nederlaag der Britsche en Zuid-
Afrikaansche formaties in het gebied van
El Adem-Gazala zijn de in het weermacht-
bericht van Woensdag opgesomde cijfers
aan gevangenen en buit afkomstig. In de
zware worsteling om de Gazala-stelling
moesten door de Spiltroepen maximum-
préstaties worden verricht, daar zij al strij
dende een gebied van 1400 vierkanten km
hadden te doorkruisen, dat door sterk uit
gebreide mijnenvelden en door zware ver
sterkingen tot een sterk vestingachtig ver
dedigingsstelsel was gemaakt.
Het in den strijd tegen de verbitterd vech
tende Britten en Zuid-Afrikaners behaalde
succes schiep de voorwaarde voor nieuwe
aanvallen in Oostelijke richting. Zoo kon
den Duitsche pantsertroepen reeds op 16
Juni bij de gevechten in het voorterrein van
een andere woestijnvesting, in weerwil van
hevige vijandelijke aanvallen door bommen
werpers en andere laagvliegende toestellen
eenige hevig omstreden steunpunten ver
overen.
De luchtmacht steunde de naar het Noor
den en Oosten oprukkende troepen van de
Spilmogendheden door onophoudelijke aan
vallen. Torpedovliegtuigen volgden de ge
vechtsvliegtuigen en duikbommenwerpers
op. In scheervluchten voltooiden zij het ver
nietigingswerk.
De ravitailleering voor de Britten,
die zich taai verdedigden, werd hij deze
aanvallen voor het grootste deel ver
nietigd niettegenstaande deze aanvallen
uitgevoerd moesten werden bij slechte
weersomstandigheden en hevige zand
stormen. Tijdens de beslissende gevech
ten te land veroverden de jagers de
suprematie in de lucht.
Het „tweede front".
Volgens een bericht van den Londenschen
correspondent van Dagens Nyheter spréékt
men in.Engelsche politieke kringen van de
waarschijnlijkheid, dat het ongelukkige ver
loop van den veldtocht in Libië de oprich
ting van het tweede front in Europa ter ont
lasting van de Sovjet-Unie dit jaar on
mogelijk zal maken.
De sovjet-weerstand is gebroken. De eerste wagen van een vooruitgeschoven af-
deeling der Duitsche weermacht' nadert de huizen van een dorp. De overrompelde
bolsjewisten komen uit hun schuilplaatsen te voorschijn en geven zich over.
(Mauritius-v. Eys den-S.S. p.k. Wisebach-Pax Holland-c)
Vermoedelijke oorzaak gebrek aan scheepsruiinte, nederlagen
in Libyë en Oost-Azië en verzoeken om steun door de bolsje.
wisten. Reis was volkomen geheim gehouden. Berlijn
afleidingsmanoeuvre.
Chef Britsche Gen.-staf ook
aanwezig
Naar de Britsche berichtendienst in
een extrabericht meldt, is te Londen
officieel medegedeeld, dat minister
president Churchill in de Yereenigde
Staten is aangekomen, in gezelschap .van
Sir Alan Brooke, chef van den genera
len staf van het Britsche Rijk, en gene
raal-majoor Ismay, secretaris van den
chef van het stafcomité.
Voorts bevinden zich in Churchills gezel
schap nog ae brigade-generaal G. M. Ste
wart, Sir Charles "Wilson, de secretaris John
Martin en de fregattenkapitein Thompson.
Uit Washington meldt de Britsche be
richtendienst," dat naar het Witte Huis heeft
medegedeeld, Churchill zich wederom in de
Vereenigde Saten bevindt om onverwijlld
met Roosevelt besprekingen te voeren over
de vraag, hoe de oorlog gevoerd en „ge
wonnenkan worden.
De berichtendienst meldde voorts, dat
Donderdag te middernacht in het Witte
Huis een conferentie was bijeengeroepen.
Naar uit Washington gemeld wordt,
heeft Churchill onmiddellijk na zijn aan
komst te Washington besprekingen met
Roosevelt gevoerd. Naar te Washington
gezegd wordt, moet de onverwachte
reis van Churchill in ve$>and worden
gebracht met den toestand, ontstaan
door het groote gebrek aan scheeps
ruiinte en de laatste militaire gebeur
tenissen.
Het bericht van Churchills reis naar de
Vereenigde Staten is vanochtend te 2 uur
in Engeland bekend geworden. Het was een
volkomen verrassing. Slechts de hoogste
officieren en de leden van het kabinet wa
ren op de hoogte. Dinsdag nog was Chur
chill door den Koning in audiëntie ont
vangen.
Te Washington waren de journalisten
uitgenoodigd voor een conferentie bij den
secretaris van Roosevelt, Early. Pas tien
minuten van tevoren waren zij daarvan in
kennis gesteld. Op de conferentie deed
Early mededeeling van Churchills bezoek.
Hij voegde daaraan toe, dat van Roosevelt
en Churchill deze week geen verklaringen
zijn te verwachten.
De vraagstukken.
De diplomatieke medewerker van Reu
ter schrijft, dat er aanleiding is on? aan
te nemen, dat Churchill's bezoek aan
Washington „uitsluitend zakelijke motie
ven" heeft. 1
De vier groote vraagstukken van het
oogenblik zijn
1) De vorming van een tweede front.
2) Het transportvraagstuk.
3) De strategie in het naburige en het
Verre Oosten.
4) De Amerikaansche leveranties aan
Engeland, de Sowjet-Unie en China.
De aanwezigheid van generaal Sir Allen
Bropke en generaal-majoor Sir Hastings
Ismay is van beteekenis, aldus de mede
werker. Men kan niet verwachten, dat
Uhurchill zich gedurende zijn verblijf in
de V. S. in het openbaar zal vertoonen. Hij
zal zeker niet voor de radio spreken of bij
bijeenkomsten tegenwoordig zijn. Den
meesten tijd van zijn bezoek zal hij met
gesloten deuren besprekingen met Roose
velt over dringende oorlogsvraagstukken
hebben. Een der belangrijkste oogmerken
van zijn bezoek is het scheppen van de
mogelijkheid tot het treffen van „bliksem
snelle beslissingen".
Oordeel van Berlijn.
Omtrent de plotselinge reis naar Ame
rika van Churchill verklaart men in Ber-
lijsche politieke kringen, dat hiermede op
nieuw de zwakheid van Engeland bewe
zen wordt, dat geen uitweg meer weet te
vinden uit de vier problemen, die Reuters
diplomatieke correspondent in verband
met de reis genoemd heeft en waarvan de
kwestie der scheepsruimte de voornaam
ste zou zijn. De reis moet als een alarmee-
rende uiting van de grootste verlegenheid
beschouwd worden, waarin de Geaillieer-
den zich bevinden. De verklaring van den
Engelschen nieuwsdienst, dat Churchill in
Amerika geen tijd zal hebben om in het
openbaar te verschijnen, geen radiotoe
spraken zal houden en niet aan vergade
ringen zal deelnemen, kenmerkt den toe
stand voldoende.
In Berlijnsche politieke kringen consta
teert men voorts, dat de reis bovendien
beschouwd moet worden als een agitatori
sche manoeuvre om een afleiding te heb
ben voor de jongste militaire nederlagen
der geallieerden aan alle fronten. In dit
verband wijst men vooral op de Engelsche
nederlagen in Noord-Afrika, op de ont
wikkeling in Oost-Azië en op de vernieti
gende nederlagen der bolsjewieken aan
het Oostelijk front, waarbij nog komt het
steeds hopeloozer wordende probleem der
scheepsruimte. Woorden zooals gesproken
,door Roosevelts secretaris Early bij de
ontvangst der Amerikaansche journalisten,
waarbij hij o.a. zeide, dat Churchill ge
komen was om „over de overwinning" te
praten, worden hier derhalve als belache
lijke frazen gekwalificeerd. Men kan
zoo betoogt men hier den toestand ver
gelijken met de positie van twee drenke
lingen, die elkaar stevig vasthouden, om
dat zij beiden van elkaar de redding ver
wachten.
Geallieerde stemmen.
In veiibamd met het bezoek van Ohurchild
aan Amerika heeft de Britsche berichten
dienst hedenochtend een voor Noord-Ame-
rlka bestemd commentaar gepubliceerd van
den radio-commentator Mc. Geatty.
In aake de onderwerpen, waarover in
Washington onderhandeld zal worjjen, zoo
verklaarde hij, dat ook Llbyë ter sprake zal
komen. Mc. Geatty zeide, dat de afloop vain
den strijd In Libyë een „ernstige nederlaag
voor die Engelschen" genoemd kan worden.
De moeilijkheden voor de Britsche troe
pen zijn „nu groot geworden". De poging
van de Spllmogentiiheden, zoo zeide Mc
Geatty verder, om <fe scheepvaart van de
"Geallieerden te verhinderen, is „met een
groot* initeneliteit" uitgevoerd. Do succes
sen van de Spilmogendheden hebben tot
de conclusie geleid, dat de ..slag in de Mtd-
dellaindsche Zee hoofdzakelijk een slag voor
de verfjinditngsUnles" is. Voor alles moeten
wij meer schepen hebben want, zooals
Roosevelt heeft gezegd, „de slag om de ra-
vltajlleerlng Is In een kritiek stadium ge
komen". De Britsche scheepswerven moeten
absoluut door de Amerikaaaische werven
gesteund worden.
Hedenochtend heeft de radio-co nvmemta-
tor Rotbert Eraser toegegeven, dat „de Brit
ten Ln Libyë verslagen zijn".
Nog geen ejpde aan de
rijwielbandenmisère.
Geen sprake van productie van
een Surrogaatband.
(Van onzen Haagschen redacteur).
Het is maar goed. dat boven ons bericht in
het nummer van Woensdag 17 Juni een
vraagteeken stond achter den kop: Naar het
einde van de bandenmisère?"
Van bevoegde zijde maakj men er ons na
melijk op opmerkzaam, dat ait bericht dat wij
overnamen uit de N.R.Ct., voor het overgroote
deel volkomen onjuist is. De heer Marks uit
Waalwijk mag dan een band hebben uitge
vonden: over de deugdelijkheid daarvan is
nog niets bekend, neen, het is zeer waar
schijnlijk dat ook deze uitvinding voor de
practijk van nul en geener waarde zal zijn. Er
hebben geen proever, plaats gevonden onder
toezicht van den A.N.W.B.: in feite, de A N.
W.B. heeft zich nooit met deze uitvinding in
gelaten!
De uitvinder is wel bij het C.I.V.I. geweest
doch toen men hem daar verzocht zijn tee-
keningen in te sturen, heeft hij daar wijselijk
rrjaar niet aan voldaan.
Onder deze omstandigheden is het duide
lijk dat de Rjjksbureaux geen enkele toezeg
ging hebben gedaan en dat er geen sprake
van is dat met de fabricage dezer dagen zal
worden begonnen. Om van de inschakeling
van groote metaalwarcnfabricken nog maar
te zwijgen.
Neen, het bandenprobleem is door deze
Waalwflksche affaire geen stap nader tot
een bevredigende oplossing gekomen.
Het is echter te hopen dat de uitvinders den
moed niet opgeven en dat er binnen niet al
te langen tijd inderdaad een waardig surro
gaat voor onzen zoo onmisbaren rijwielband
zal worden gevonden.
KORT NIEUWS
De vroegere Fransche ambassadeur
in Moskou, Gaston Bergery, is benoemd
tot Fransch ambassadeur in Ankara.
De terugkeer der Amerikanen uit
China is vastgesteld op 24 Juni. Het s.s.
Conté Verde zal dan vertrekken naar
Lourenzo Marques. Het betreft ongeveer
personen..
- Inzake het resultaat van de op 12
Juni j.l. afgesloten Duitsch-Roemeensche
handelsbesprekingen werd nog medege
deeld, dat de Roemeensche locomotieven-
productie, welke momenteel slechts een
derde van de op ruim tweehonderd stuks
per jaar begroote capaciteit bedTaagt, door
de levering van onderdeelen aanzienlijk
zal kunnen worden uitgebreid.
- Met een kapitaal van 19.6 millioen
dollar hebben de Vereenigde Staten in
Mexico een maatschappij opgericht, welke
een staalfabriek zal bouwen met een jaar
lij ksche capaciteit van 70.000 ton.
NAAR OOSTLAND.
D. Het koloniseeren heeft den Neder
lander altijd in het bloed gezeten en het
vestigen van Nederlandsche volksplantin
gen in den vreemde heeft vrijwel altijd
zoowel het moederland als den kolonisator
bevredigende resultaten opgeleverd.
Wanneer een nieuwe .Nederlandsche
Oost-Compagnie" in onze dagen haar
werkzaamheden van straks voorbereidt
wordt dan ook een vaderlandsche traditie
bevestigd en de trek, die, thans schuch
ter ingezet, aanstonds naar het zich laat
aanzien groote aantallen Nederlanders zal
omvatten is in onze koloniale geschiedenis
geen novum.
Nu vereenzelvigt een Nederlander gaarne
het wijde begrip „koloniseeren" met al wat
tot den arbeid van een koloniale mogend
heid behoort, zonder er bij te denken, dat
de vestiging van het gezag eener Ijplp-
niale mogendheid pas het sluitstuk is,
waaraan meestal jarenlange en moeilijke
arbeid van den pionier voorafging. Zonder
er verder aan te denken, dat koloniseeren
kan leiden tot het in bezitnemen van ge
koloniseerde gebiedsdeelen, maar dat dit
volstrekt geen regel is.
De beperking, die hiermede aan het be
grip „koloniseeren" wordt gegeven, is na
tuurlijk een gevolg van Nederlands be
teekenis als koloniale mogendheid ten op
zichte van het grootste deel van den In-
dischen Archipel. Iemand, die koloniseert
was in de gangbare beschouwing iemand,
die naar Oost-Inöié, desnoods naaF West-
Indië trok, daar zijn werkkring vond, er
een aantal jaren werkte en dan min of
meer in goeden doen terugkeerde naar het
moederland.
Maar nu Oost- en West-Indië voor
zichtig gezegd voorloopig den Neder
lander weinig emplooi bieden, nu aan den
anderen kant een land met 9 millioen in
woners en een jaarlijksche bevolkingsaan
was van 100.000 zielen reeds lang aan de
frens van zijn expansievermogen is ge-
omen zullen wii ae beteekenis, die wij
aan het woord „Koloniseeren" plachten te
hechten, te herzien hebben en herinne
ringen moeten opdiepen aan den tijd.
waarin onze voorouders, nog niet denkend
aan Indië of Amerika, als kolonisators uit
trokken naar Oostland.
Koloniseeren is het vestigen van volks
plantingen of nederzettingen in vreemde
landen met het doel, -handélsvoordeelen te
behalen of overbevolking tegen te gaan.
Het was uit handelspolitieke overwegin
gen nu, dat de Nederlanders reeds in de
dertiende en veertiende eeuw zich vestig
den in gebieden, waar de Nederlandsche
koopman 'n deel van zijn bedrijf kon over
brengen en die gebieden werden samen
gevat in de benaming „Oostland".
Wat dat Oostland precies was valt zoo
gemakkelijk niet te zeggen. Misschien kan
men het aanmerken als het land Oostelijk
van den Weichsel, al mag men niet ver
geten, dat Nederlanders toch ook belang
rijke nederzettingen hebben gevestigd in
de Mark Brandenbiflrg, in Pruisen, in di
verse Oostzeesteden men denke aan
Dantzig kortom, in vele streken gewes
ten genoemde rivier.
Nu is er 'n nieuw „Oostland" dat onze
aandacht vraagt en ook thans valt het wat
lastig, dit te begrenzen. Men zou al het
door de As-mogendheden veroverde ge
bied tusschen de Finsche Golf en de Zwar
te Zee er toe kunnen rekenen, maar het
is duidelijk, dat dit reusachtige land in zijn
feheel niet in aanmerking komt voor Ne-
erlandsche kolonisatie. Veeleer zal ge
zocht worden naar een deel, waar in den
loop van den tijd een paar millioen Ne
derlanders werk zullen kunnen vinden
voor zichzelf en bestaansmogelijkheid voor
hun gezin. Waar dat deel gelegen is wordt
voorsnands nog verzwegen en de tijd zal
moeten leeren of de reis van de econort®-
sche missie onder leiding van Mr. Rost van
Tonningen naar Riga, naar de z.g. Oost
zeelanden dus, een aanwijzing ten dezen
bevat.
Maar moge hier nog onzekerheid heer-
schen, ten aanzien van andere vraagpun
ten bestaat die niet. En zoo kan men thans
o.m. wel zeggen, dat het onjuist zou zijn,
de plannen van Ned. Oost Compagnie te
beschouwen als een poging om het Ne
derlandsche volk een compensatie te geven
voor het verlies van Insulinde. De over-
wegingen, die geleid hebben tot de stich
ting der N.O.C. vloeiden in de eerste plaats
voort uit de noodzakelijkheid om een op
lossing te vinden voor het probleem der
overbevolking in Nederland.
Het is duidelijk: in een Nederland zon
der koloniën is geen plaats voor een bevol
king van 9 millioen zielen. Wij moeten ons
vertrouwd maken met de gedachte, dat
een deel onzer generatie en een belangrijk
deel der komende generaties niet meer tus
schen Oost Friesland en de Schelde leven
en bestaan zal kunnen vinden en dat elders
zal moeten zoeken.
Dit „elders" te vinden nu is de taak van
de Nederlandsche Oost Compagnie, omdat
ook hier leiding onontbeerlijk is. Waar
zou het heen gaan, als men zich even ge
makkelijk in de Oekraïne, in Wit Rusland
en in Letland zou kunnen vestigen? Er zou
bitter weinig overblijven van stamver
wantschap en volksverbondenheid. Die zijn
slechts te handhaven in bevolkingscentra,
in dorpen en steden dQs. De geschiedenis
bevat nier een waarschuwing: in de Ne
derlandsche nederzettingen in Denemarken
en Zweden, in Oost-Friesland. West-Prui
sen en Brandenburg zijn de Nederlanders
op den langen duur in de bevolking opge
gaan, omdat hun aantal in het niet verzonk
tegenover dat der landsbevolking. Zulk
een versplintering van krachten, die zoo
gemakkelijk ook tot een versplintering der
Nederlandsche cultuur zou kunnen leidep,
zal thans niet plaats vinden. Immers men
hoopt in Oost-Europa heele Nederlandsche
dorpen en in de toekomst missciyen zelfs
Nederlandsche steden te kunnen bouwen,
waarin de Nederlandsche pioniers niet al
leen samenwonen met arbeiders en inge
nieurs, employé's en kooplieden, maar
straks met dezen, aangevuld met geestelij
ken, doktoren, ambachtslieden en hun
eigen standgenooten. een stuk Neder-
landsch leven en Nederlandsche cultuur
blijvend in Oostland zullen vestigen.
Aldus opent „Oostland" voor ons volk,
in het bijzonder voor hen, die het oude
kolonistenbloed nog in de aderen hebben,
dat den voorzaat dreef naar Oost en West,
naar Zuid-Afrika en Madagascar, naar
Spitsbergen en Groenland, nieuwe, veel
belovende perspectieven.
De \Toege aardappelen.
Ten hoogste 7 en 11 ct. per K.G.
Tn een offlcleolc publicatie, elders in dit
blad opgenomen, maakt het rijksbureau
voor de voedselvoorziening In oorlogstijd
de prijzen bekend, welke ten hoogste
aan den consument voor vroege aard
appelen in rekening gebracht mogen wor
den in het tijdvak van 20 Jnnl t. m. 11 Juli
1942. De prijs bedraagt voor dc kleine sor-
^©crlng 7 cent per KG en voor de groote
sorteering de offlcleele publicatie geeft
de maten aan 11 cent per KG. Deze
prijzen mogen verhoogd worden met 1 cent
P°r KG voor thuisbezorgen en 1 cent per
KG voor schrappen, waarbij de weging
dient te geschiedeu vóór het schrappen.
