Haarlemsche Courant
Verbitterde tegenaanvallen bij
Stalingrad afgeslagen.
Wijziging lager-onderwijswet in verband met
invoering achtste leerjaar.
287e Jaargang No. 202
Abonnement p. week 0,2», p. maand MS, P- kwartaal 3,42,
franco p. poet 3,73, losse nummers 6 cent. Advertcntlën j—is
m.m. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prUs.
Advertentieabonnementen isoo m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Xditle J—lt m.m- 1,20. Abonnement 1500 nfin. 5 cent p. m.m.
Ültf.l Grafische Bedrijven Damlate.
Wnd. Hoofdredacteur) 3. V. 8AUDEWTNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt daselUks behalve op Zon- en feestdagen.
Vrijdag 28 Augustus 1942
Bureaux Haarlem: Grootc Houtstraat 93, Bijkantoor: Soendac
plein 37. Tel. Directie 13082, Hoofdredactie 15054, Redactie lom.
Administratie 10724. 14825. Soendapleln 12230. Postgiro 1349S».
Directie PH. A. MEES - P. W. PEEREBOOM.
Belangrijke heuvelstellingen in den Kaukasus ver
overd. Duitsche aanvallen bij Rzjef en Hedyn werpen
den vijand terug.
Ten Z. van den Koeban
staken "de Sovjets hun
tegenaanvallen.
,.In den Kaukasus werden in voort-
gaanden aanval belangrijke heuvelstellingen
op den taai strijdenden vijand veroverd.
Ten Westen van Stalingrad deed de
v|jand verbitterde tegenaanvallen op de ver
vooruitgeschoven Duitsche aanvalswig. De
vijand werd met krachtig gebruik van de
luchtmacht met zware verliezen afgeslagen,
hierbij werden 40 tanks vernietigd.
Ten Zuidwesten van Kaloega en bij
Rzjef hernieuwde de vijand zijn aanvallen.
Alle aanvallen werden deels in een tegenaan
val afgeslagen. Ten Noordwesten van Me-
dyn werd de vijand door een eigen tegenaan
val in zijn uitgangsstelling teruggeworpen.
Voor Leningrad plaatselijke gevechts
activiteit. Bij een stoottroepactie werden 40
vijandelijke gevechtsstellingen vernield.
Jachtvliegtuigen en luchtdoelartillerie
schoten op 25 en 26 Augustus 153 Sovjetvlieg
tuigen neer. Vier andere vliegtuigen werden
op den grond vernield. Negen eigen vlieg
tuigen zijn van een vlucht naar den vijand
riet teruggekeerd.
In Egypte levendige activiteit van ver
kenningstroepen en artillerie. Lichte Duit
sche gevechtsvliegtuigen vielen autoconcen
traties en artilleriestellingen der Britten met
goede uitwerking aan.
Enkele Britsche vliegtuigen vlogen Woens
dagnacht boven West- en Noordwest-
Du i t s c h 1 a nd. In den nacht maakten
enkele bolsjewistische bommenwerpers mili
tair onbeteekenende vluchten boven Oost-
Duitschland. Door lukraak neergeworpen
brand- en brisantbommen onstond slechts ge
ringe schade.
Aanvallen .overdag en 's nachts van de
luchtmacht veroorzaakten in de voor den
oorlog belangrijke installaties in Zuid- en
Zuidoost-E ngelantf vernielingen en
uitgestrekte branden.
Op 27 Augustus des ochtends ontstond
in het Kanaal tusschen twee Duitsche
en zes Britsche motortorpedobooten een
kort gevecht, in het verloop waarvan ver
scheidene vijandelijke booten beschadigd
werden.
Het Zuiden.
Het opperbevel der weermacht deelt nog
Bi ede:
In de straat van Kertsj poogden de bolsje
wisten met verscheidene schepen, die met
vluchtelingen en materiaal beladen waren
door te breken.
Door treffers van de Duitsche kustartillerie
en de luchtdóelartillerie werden vijf schepen
in brand geschoten en een schip ernstig be
schadigd.
Ten Zuiden van den benedenloop van de
Koeban staakten de bolsjewisten wegens
de hooge verliezen, die zij de voorafgaan
de dagen hadden geleden, hun tegenaan
vallen op de oprukkende Duitsche en ver
bonden troepen.
In het gebied van den Kaukasus verbreed
den de Duitsche eenheden hun stellingen, die
zij op de pashoogten hadden veroverd en
zuiverden het gevechtsterrein van haarden
van verzet en uiteengeslagen bolsjewistische
gevechtsgroepen.
Tijdens luchtgevechten boven het gebied
van den Kaukasus schoten Duitsche jagers
tien bolsjewistische vliegtuigen neer.
Ten Zuidwesten van Stalingrad is een Duit
sche pantserdivisie er dezer dagen in geslaagd
40 K.M. achter de vijandelijke stellingen door
te dringen. Formaties der Duitsche lucht
macht hebben Woensdag wederom de verde
digingsinstallaties van den vijand in het ge
bied van Stalingrad met goede uitwerking met
bommen bestookt; 26 pantserwagens, een toen-
zineopslagplaats en verscheidene opslagplaat
sen van munitie werden vernietigd; 19 stuk
ken geschut werden door voltreffers buiten
gevecht gesteld.
Rzjef.
Naar te Berlijn verklaard wordt zijn de
aanvallen der bolsjewisten in het gebied van'
Rzjef nog steeds zeer krachtig. Het succes,
dat de bolsjewisten ondanks hun wekenlange
groote aanvallen daarmede bereikt hebben,
bedraagt naar de meening van bevoegde
kringen ten hoogste eenige kilometers terrein.
Blijkbaar, zoo zeggen Duitsche militairen,
pogen de bolsjewisten tegen eiken prijs Sta
lingrad en den Kaukasus bij Rzjef te redden.
Het onwankelbare Duitsche verdedigings
front heeft echter in dit gebied overal stand
gehouden en, ondanks hun hoogen inzet kon-
Geallieerde generale staf
te Londen?
Churchill is door den Koning in audiëntie
ontvangen. Hij bracht verslag uit over zijn
reis naar de Sowjet-Unie.
Het resultaat van het bezoek van Churchill
aan Moskou zal. naar Göteborgs Posten uit
Londen meldt, volgens de meening van Lon-
densche politieke kringen zijn de oprichting
van een gemeenschappelijk Geallieerden
generalen staf met hoofdkwartier te Londen
Of een dergelijke generale staf een offensief
in West-Europa zal organiseeren, of dat hij
zijn activiteit zal uitstrekken over grootere
gebieden, staat nog niet vast.
Waarschijnlijk zullen veranderingen komen
in de Britsche oorlogvoering. Ook de diplo
matieke correspondent van de News Chroni
cle voorspelt groote veranderingen, terwijl de
Times volstaat met er op te wijzen, dat Chur
chill op zijn reis tot het inzicht gekomen is.
<lat de overwinning een gemeenschappelijke
voorbereiding en actie vereischt en dat hij
niet voor groote veranderingen mag terug
schrikken. Men verwacht de benoeming van
den Amerikaanschen generaal tot bevelhebber
van de Britsche en Amerikaansche strijd
krachten in het Westen, voor welke functie
ook generaal Mac Arthur en generaal Wavell
alsmede de Canadeesche generaal Mac Naugh-
ton in aanmerking komen.
Te Londen is Donderdagavond bekend ge
maakt, dat Lord Moyne is benoemd tot plaats
vervangend minister van staat in het midden-
Oosten om den minister van staat Casey ter
zijde te staan.
De omvang van het werk, dat door Casey
als vertegenwoordiger van het oorlogskabinc^
moet worden verricht, is de laatste maanden
sterk toegenomen, aldus het communiqué.
Tw post van plaatsvervangend minister
houdt tevens een zetel in het kabinet in
echter niet in het oorlogskabinet.
den de bolsjewisten noch het lot van Stalin
grad noch dat van den Kaukasus keeren.
Levendige actie in Egypte.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt als
volgt:
In Egypte is de dag gekenmerkt door leven
dige bedrijvigheid van patrouilles en verhe
vigd vuur der artillerie vooral in den Noor
delijken en centralen sector van het front. Een
aanval van vijandelijke vliegtuigen op Tobroek
veroorzaakte een brand, die terstond bedwon
gen werd. Onze formaties deden aanvallen
op de vliegvelden Halfar en Micabba. Tijdens
luchtgevechten werden twee Spitfires neerge
schoten door Duitsche jagers boven Malta.
Al onze toestellen keerden op hun basis te
rug. Een beperkt aantal bommen is door de
Britsche vliegtuigen geworpen op eenige
plaatsjes op Sicilië. Geen enkel slachtoffer
is gemeld.
Wanhoopskreet van de
Praw€la.
De toestand der Sowjet-Unie is ernstig,
zoo wordt gezegd in een artikel van het
Sowjet-Bfad Prawda, dat is voorgelezen
voor den Moskouschen radio-omroep. Het
blad eischt, dat de bolsjewisten geen stap
meer terugtrekken. De vijand moet ge
stuit worden, het koste, wat het koste.
De eisch van Stalin, dat ieder Sowjet-
burger zich vrij moet houden lyan paniek,
geldt ook voor iederen bol^ewistischen
soldaat.De vijand breekt door naar de
Wolga en dringt den Kaukasus binnen. De
geschiedenis kent nauwelijks gevechten
van een omvang als die thans geleverd
worden. Toegegeven moet worden, dat
door het verlies van Maikop ook de olie
daar verloren is
Stalingrad een vesting.
De beteekenis van de stad.
Als gevolg van de krachtige Duitsche
aanvallen heeft de slag om Stalingrad een
bijzonder verbitterd karakter aangenomen.
De Sovjets probeeren door tegenaanvallen
eenige verlichting te bewerkstelligen. Sta
lingrad is door de inrichting van uitgebrei
de veldversterkingen tot een vesting ge
maakt. Diepe verdedigingswerken beneer-
schen tot ver in den omtrek het voorter
rein rondom de stad. Om- daar doorheen
te dringen, wordt steeds weer een bijzon
dere nieuwe krachtsinspanning vereischt.
De toestand bjj Stalingrad is alarmee-
rend, hetgeen blijkt uit de jongste berich
ten uit Moskou, zoo meldt de Götëbórg
Posten. Evenals in Moskou Leningrad
zijn ook in Stalingrad alle weerbare man
nen en vrouwen opgeroepen om schouder
aan schouder te strijden met het geregelde
Russische leger. Zij zijn van wapens voor
zien.
United Press citeert een bericht van het
Sowjet-Russische blad Krasnaja Swesda,
volgens hetwelk de toestand bij Stalingrad
„zeer critiek" geacht moet worden. De
bolsjewisten ondervinden de grootste moei
lijkheden van het gebrek aan goede ver
keerswegen. De Daily Mail verklaart: zelfs
Leningrad en Moskou zijn voor de Sowjet-
Unie niet zoo belangrijk als Stalingrad.
Stalingrad in handen van den vijand be-
teekent, dat practisch ook de wijdvertakte
benedenloop van de Wolga en de petro-
leumvelden in den Kaukasus voor de Sow
jet-Unie verloren zijn. De mogelijkheid
van een ravitailleering, die yia de Perzi
sche Golf en Astrakan, wordt hierdoor
volkómen illusoir.
Duitsche luchtaanval op doelen
te Colchester.
Naar het opperbevel van de Duitsche weer
macht mededeelt, hebben Woensdagnacht
Duitsche gevechtsvliegtuigen fabrieken en
installaties van de economische oorlogvoering
in de stad Colchester op 80 Km. ten Noord-
7osten van Londen aangevallen. Brand-
risantbommen veroorzaakten uitgestrekte
branden in de verschillende deelen der stad.
Bovendien werd een fabriek ten Noordwesten
van Dover en een kleine havenstad aan de
Oostkust van Engeland met bommen bestookt
- O,
''Pr
Pessimisme in de V.S. door de
Duitsche successen.
Zal Amerika's hulp aan Moskou geheel
worden gestaakt?
De Amerikaansche pers en voor een deel
ook de Amerikaansche regeeringsbureaux,
geven als gevolg van de jongste en voort
durende successen van de Duitsche troepen
in Rusland blijk van een pessimisme, zooals
3g nooit is voorgekomen.
In de koppen der bladen wordt een „wer
kelijk doeltreffende hulp" voor de Sowjet-
Unie geëischt. Wanneer het verloop van de
krijgsoperaties in Rusland niet tot staan kan
worden gebracht, zoo verklaart de New-York
Times, dan zal de tragische ironie waarheid
worden, dat Engeland en de Ver. Staten een
tweede front moeten gaan vormen, wanneer
de Sowjet-Unie reeds buiten gevecht is ge
steld. Dan zal dit front, naar het blad ver
klaart. niet het tweede, doch- het eerste en
eenige zijn, precies als in 1940.
De leider van den inlichtingendienst der
Amerikaansche admiraliteit, kapitein Lovette
heeft Woensdag verklaard, dat van de con-
vooien^der Geallieerden, welke via de Noor
delijke IJszee zijn gegaan, vijftig procent tot
zinken is gebracht. Deze „fabelachtige hulp
der geallieerden, zoo verklaarde Lovette. kan
overigens niet voortgezet worden, daar zij
thans de geheele Amerikaansche zware in
dustrie opeischt
\ederlaiidsch schip tot zinken
gebracht.
Van militaire zijde verneemt het D.N.B.:
een miadelgroote Amerikaansche koop
vaarder, die tot onder de luiken volgeladen
was, en een Nederlandsch in dienst van
den vijand varend schip zijn in de Golf van
Mexico door Duitsche duikbooten tot zin
ken gebracht. Het laatstgenoemde schip
werd voor de tweede maal slachtoffer van
een torpedo. Verscheidene maanden gele
den was het reeds door een treffer in de
zelfde wateren zwaar beschadigd en in-
tusschen zoo goed en zoo kwaad als het
ging hersteld.
De val van Corregidor, de Amerikaansche vesting, die den toegang tot de
Manillabocht bewaakte. De artillerie van deze vesting was, onder meer, van
buitengewone stprkte. Japansche soldaten bekijken een der zware kanonnen,
waartegen zij moesten strijden, van nabjj.
(Japan Photo Library-Stapf-Pax Holland-c)
Britsche duikboot brengt
Griekscli schip tot zinken.
Aan de Grieksche kust der Middelland-
sche Zee zijn twee reddingsbooten mei den
kapitein en eenige leden der bemanning
van een 200 brt. groot Grieksch zeilschip
aangekomen. Het schip was met markt-
producten voor de burgerbevolking van de
eene haven naar de andere onderweg. Bo
vendien had het 110 mannen en vrouwen
aan boord, allen Grieken.
Onderweg dook plotseling een duikboot
naast het schip op. De kapitein maakte met
twee leden der bemanning een boot in orde
en voer naar de duikboot. Van boord der
Britsche duikboot werd hun toegeroepen
uit het schootsveld te gaan. De duikboot
loste toen drie schoten op het zeilschip,
dat met de zich nog aaij boord bevindende
110 passagiers in de golven verdween. Drie
leden der bemanning, die overboord waren
gesprongen, werden met mitrailleurvuur
beschoten, doch wisten zich door duiken
aan den kogelregen te onttrekken. Vervol
gens dook de duikboot en verdween.
Koortsachtige bedrijvigheid in
Rio de Janeiro.
Na Brazilië's oorlogsverklaring.
Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat in
Rio de Janeiro in alle Bóaziliaansche regee
ringsbureaux koortsachtige bedrijvigheid
heerscht om het leven in allerijl op den oor
log in te stellen. Het oproepen van soldaten
en reservisten, de opleiding en uitrusting van
troepen, de reorganisatie van den landbouw,
de instelling van de industrie op de oorlogs
productie en maatregelen voor de passieve ver
dediging de# burgerbevolking vormen pro
blemen. welker oplossing op groote moeilijk
heden sluit. Vooral wordt het werk van d'
autoriteiten bemoeilijkt, doordat een groot
deel der industrie- en handelsfirma's in han
den waren van onderdanen der Spilmogend-
heden, en thans met één klap zijn stopgezet.
Niet minder dan 830.0Q0 Duitschers, 200.000
Japanners en 3 millioen Italianen moeten
door de politie bewaakt of 'gecontroleerd
worden.
Sjanghai middelpunt van
scheepvaartroutes.
.Voorhands economische moeilijkheden.
Plannen om Sjanghai te maken tot een
middelpunt voor scheepsroutes naar Joko-
hama, Kobe, Hongkong, Sjonanlo, Singapore,
Saigon, Rangoon, Bangkok, Manilla, Bata
via en andere belangrijke havens, worden
thans door de Japansche autoriteiten uitge
werkt. De plannen zullen gepaard gaan met
het uitvoeren van een plan voor nieuwbouw
van scheprti.
De onlangs doorgevoerde wijziging der
valutaverhoudingen alsmede de inkrimping
van den buitenlandschen handel hebben voor
talrijke-banken te Sjanghai verstrekkende
gevolgen gehad. In de afgeloopen jaren kon
den vele banken groote winsten boeken in
de wisseltransacties, terwijl door andere
banken alle mogelijke speculaties werden ver
richt. Aan dergelijk soort zaken is thans een
einde gekomen, zoodat voor vele banken geen
werkgelegenheid meer blijkt aanwezig te zijn.
In de eerstvolgende vijf maanden verwacht
men dat een groot aantal banken tot sluiting
zal moeten overgaan, vermoedelijk zullen
slechts 100 van de 400 banken kunnen blijven
voortbestaan.
Stefan von Horthy bijgezet.
Het stoffelijk overschot van Stefan
von Horthy is per specialen trein overge
bracht naar Kenderes, het landgoed dei-
familie Horthy. waar het is bijgezet in den
familiegrafkelder.
RANTSOENEERING IN EGYPTE
In Cairo zal op 1 September de suiker-
rantsoeneering ingevoerd worden. Geleide
lijk zullen ook de overige deelen van Egyp
te volgen. Op 1 September wordt in den
Libanon het levensmiddelenkaartensysteem
ingevoerd.
KORT NIEUWS
Naar de Britsche berichtendienst meldt
is het stoffelijk overschot van den Hertog
van Kent uit Schotland naar de kapel van
kasteel Windsor overgebracht. Daar zal het
tot de definitieve teraardebestelling opge
baard blijven.
16 September a.s. herdenkt het echt
paar D. Smit-Plooyer. Dorpstraat te Wor-
mer, het .feit, dat zij voor 65 jaar in het
huwelijk traden. De bruidegom is 93 en de
bruid 88 jaar en beiden genieten nog een
goede gezondheid.
Gistermiddag te ongeveer kwart voor
één is in de Riouwstraat te Amsterdam
een 6-jarig meisje van de waranda op een
eerste verdieping naar beneden gevallen
Het kind heeft zwaar letsel, o.a. een sche
delbreuk en een hersenschudding bekomen
en is in zorgwekkenden toestand naar het
O. L. Vrouwegasthuis gebracht.
Donderdagochtend om half neger
heeft een aardschok het stadje Pesjkopija
in Noord-Albanië vrij ernstig beschadigd
zoodat 80 pCt. der huizen niet meer be
woonbaar is. De aardschok duurde enkele
seconden en werd ook te Tirana en in an
dere Albaansche steden gevoeld. Volgens
de eerste berichten zouden er talrijke doo-
den en gewonden zijn.
(E.P.) Het aantal Fransche werkloozen
is in Juni 1942 gedaald tot 110.000 tegen
350.000 in dezelfde maand van het vorige
jaar. Van dit aantal werkloozen is 66 pet
vrouwen, terwijl een groot deel bestaat uit
werklieden, ouder dan 65 jaar en arbeiders,
welke niet meer voor 100 pet in staat zijn
te werken. In het Departement Seine, d.w.z.
in Groot Parijs, bedroeg het aantal werk
loozen eind Juni 1942 rond 40.000,
DUITSCHE HOOGGERECHTSHOF.
Inbraak in liet Beverwijksche
distributiekantoor.
Tweede dag van de zitting.
De tweede zitting begon met de verdere
verhooren van de verdachten en begon met
dat van den 39-jarigen typograaf Levie de
Groot. Hij bleek in totaal tot 12 jaar ge
vangenisstraf veroordeeld te zijn. waarvan
in de meeste gevallen voor diefstal.
Verdachte vertelde geen eigenlijke plan
nen te hebben gemaakt. De inbraak was
het gevolg van een vrij plotselingen inval.
Nadat hij uit de gevangenis kwam had hij
zich naar zijn zwager Van der Linden te
Beverwijk begeven. Medeverdachte Catoen
zeide hij in een café in Amstérdam te heb
ben leeren kennen. Hij had Beverwijk toen
verlaten, omdat de joden er weg moesten.
Tegenover Catoen opperde hij 31 Maart het
denkbeeld in het distributiekantoor dat
verdachte kende, doordat hij er zijn distri
butiebescheiden had moeten afhalen m
te breken.
Na elven, toen de kust veilig was, ver
schaften zij zich door verbreking van een
venster aan de achterzijde toegang tot het
bureau. De Groot stond gedurende
deze „operatie" op wacht. Uit een 30
meter verder gelegen loods, die niet bii het
kantoor behoort, waren inmiddels een paar
fietsen gehaald en klaar gezet.
Toen Catoen binnen was, riep deze De
Groot, die in het bureau een betonnen
geldkast met houten deuren geopend aan
trof. In de kast lagen distributiebescheiden,
die verdachten haastig en zooveel mogelijk
in twee in het kantoor aangetroffen koffers
pakten.
Omstreeks half vijf in den morgen bega
ven verdachte en Catoen zich naar Van dei-
Linden. aan wien verdachte het gebeurde
verhaalde. Deze schrok, en verstrekte daarop
een koffer om de zaak om te pakken. De
gestolen koffers zou Van der Linden ver
branden.
Nadat de fietsen in het water waren ge
worpen, begaven beiden zich naar Amster
dam om den buit te verkoopen. Van der
Linden zou slechts een vergoeding krijgen
voor het verblijf.
De Groot en Catoen deel'den in Amster
dam den buft in ongeveer gelijke deelen. De
groot verkocht zijn deel aan Heiman Meyer,
van wien hij. wist dat deze bereid was tot
verhandelen van zulke zaken. De Groot was
voor de inbraak al eens een paar dagen bij
hem geweest. En hij begaf zich thans per
rijtuig naar diens woning. Meyer was niet
thuis, diens vrouw deed open. Verdachte
schoof den koffer daar onder een bed en
kwam 's middags terug. Meyer was er toen
en die betaalde ongeveer drieduizend gul
den a contant.
Op een vraag van den president verklaart
verdachte in totaal van Meyer ongeveer
zestigduizend gulden te hebben ontvangen.
Later kwam verdachte bij Catoen, hoorde
dat deze lang niet alles van zijn part had
kunnen verkoopen en vertelde dat aan
Meyer. Die verklaarde zich bereid ook dit
part te koopen. Catoen heeft hiervoor on
geveer 55.000 gulden in totaal ontvangen.
Van der Linden heeft slechts een part
gekregen van de in het distributiekantoor
ontvreemde 375 gulden.
Verdachte gaf zekeren Rodrigues ongeveer
35.000 gulden in bewaring, terwijl een an
der part bij Meyer bleef berusten. Bij zijn
arrestatie had hij ongeveer lOJtOO gulden
bij zich. Kort tevoren had hij ö.OOO gulden
in een closet weten te vernietigen.
Van de herkomst zou hij immers geen
aannemelijke verklaring kunnen geven.
Tegenstrijdige verklaringen.
Als tweede verdachte komt thans J. P.
Catoen aan de beurt. Öok deze heeft van
alles aan het handje gehad en 16 tot 18 jaar
gevangenisstraf opgeknapt. Verdachte wist
dat -De Groot zoojuist zijn laatste straf had
uitgezeten. Hij verklaarde zich direct be
reid in te gaan op diens voorstel tot een in
braak.
Nadat verdachte Catoen het zijne heeft ver
heeft uitgesproken, dat Catoen de techni
sche vakman was. vraagt de Staatsanwalt
verdachte Van der Linden of De Groot hem
de gereedschappen niet heeft gegeven met
de opdracht ze naar zijn zuster te Amster
dam te brengén. Van der Linden bevestigt
dit. waarop De Groot ter toelichting echter
mededeelt, dat Catoen er bezwaar tegen
maakte de werktuigen in het water te wer
pen. Daaronder was namelijk gereedschap,
dat hij geleend had en teruggegeven moest
w-orden. Daar het gevaarlijk was het ge
reedschap zelf mee naar Amsterdam terug
te nemen, heeft Van der Linden zich daar
toe toen bereid verklaard.
Nadat verdacht Catoen het zijne heeft ver
bid over de verdeeling van den buit en de
manipulaties met de koffers, geeft de pre
sident hem den raad in de middagpauze
eens goed na te denken over zijn leugens.
Ter staving van dit verwijt leest hij een
brief voor. dien Catoen vanuit de gevange
nis te Scheveningen aan een kameraad
schreef. Deze brief is onderschept. Catoen
schrijft daarin, dat zijn zaak er slecht*voor
staat, hem wel eens het hoofd zou kunnen
kosten, en verzocht om hulp. Daartoe geeft
hij zijn kameraad den raad hem een kof
fertje met schoone wasch te sturen. In een
dubbelen bodem moeten allerlei gereed
schappen verpakt worden. Verdachte somt
deze en maten nauwkeurig op in het schrij
ven. Citroen bekent dezen brief inderdaad
geschreven te hebben en de president trekt
daaruit de conclusie, dat verdachte toch niet
zoo ondeskundig is als hij het hier ter zit
ting wil doen voorkomen.
De zitting werd hierna verdaagd tot gis
termiddag half vijf, waarna het Duitsche
hooggerechtshof de behandeling van de zaak
tegen de elf verdachten, betrokken bij de
Het verordeningenblad bevat een besluit van
den secretaris-generaal van het departement
van opvoeding, wetenschap en kuituurbe
scherming, houdende wijziging van de leer
plichtwet in verband met de invoering var
het achtste leerjaar aan de scholen voor ge
woon lager onderwijs.
Artikel 3. derde lid, wordt gelezen als volgt
De verplichting eindigt:
le. Zoodra het kind acht jaren leerling is
geweest v.an een lagere school of twee aan
eensluitende lagere scholen, waarvan de ge
zamenlijke klassen een leertijd van acht jaren
omvatten, en het alle klassen doorloopen heeft;
2e. Indien het onderwijs aan die school of
scholen gegeven wordt in klassen, die samen
een langeren leertijd dan acht jaren innemen,
zoodra het zoovele klassen doorloopep heeft,
als samen een leertijd van acht jaren omvat
ten;
3e. Bij het bereiken van den leeftijd van
veertien jaren, wanneer het op dat tijdstip
het zesde leerjaar niet heeft bereikt;
4e. Aan het einde van het leerjaar, waarin
het den leeftijd van vijftien jaren bereikt
heeft, indien het leerling is van het zesde,
zevende of achtste leerjaar".
Artikel 3. vierde lid, luidende „de verplich
ting eindigt in ieder geval bij het bereiken
van den leeftijd van veertien jarerf" vervalt.
Artikel 4, tweede en derde lid, worden ge-
lezen: N
„Ten aanzien van een kind, waaraan vóór
of sinds het bereiken van het zesde levens
jaar huisonderwijs in den zin dezer wet wordt
verstrekt, eindigt deze verplichting bij het
bereiken van den leeftijd van veertien jaren,
indien het kind alsdan acht achtereenvolgen
de jaren onderwijs heeft genoten.
Ten aanzien van een kind, dat op een later
tijdstip, dan in het vorige lid bedoeld, aan
vangt huisonderwijs te genieten, eindigt de
verplichting bij het bereiken van den leeftijd
van vijftien jaren.
Artikel 6 onder 1 wordt gelezen als volgt:
De verplichting wordt niet nagekomen: le.
Zoolang het kind, den leeftijd van 7 jaren
bereikt hebbend, en nog niet op grond van
vijftienjarigen leeftijd ingevolge artikel 3
derde lid onder 4, buiten de leerverplichting
vallende, niet als leerling eener lagere school
is ingeschreven, noch huisonderwijs geniet
ovèreenkomstig de regelen der wet, terwijl
niet blijkt, noch van het vroeger verstrijken
van den leerplichtigen leeftijd ingevolge art.
3 derde lid of art. 4 tweede lid, noch van
eenige wettelijke vrijstelling.
Art. 7 eerste lid onder 3 wordt gelezen:
De ingevolge art. 1 aansprakelijke perso
nen zijn van de naleving der verplichting vrij
gesteld, zoolang: 3e. Zij de kinderen buiten
de avonduren een inrichting van onderwijs
doen bezoeken, die geacht wordt tot het hoo-
ger of middelbaar onderwijs te behooren of
die door den secretaris-generaal als een nij
verheidsschool wordt erkend.
In een nieuw lid van art. 7 wordt bepaald
dat de in dit artikel genoemde afstand van
vier kilometer zal bedragen zes kilometer,
wanneer het betreft een school voor voortge
zet gewoon lager onderwijs.
Art. 7 bis wordt als volgt gelezen:
„Behalve in de gevallen, bedoeld in het
vorig artikel, zijn de ingevolge artikel 1 aan
sprakelijke personen van de naleving van de
in artikel 1 opgelegde verplichting vrijgesteld,
zoolang zij de kinderen eene van rijkswege
gesubsidieerde of erkende lfmd- of tuinbouw
school doen bezoeken, indieh deze kinderen
acht jaren leerling zijn geweest van een
gere school en zij zoo%reel klassen doorloopen
hebben, als samen een leertijd van acht jaren
omvatten".
Een wijziging van artikel 14 bepaalt, dat een
vergunning voor het niet bezoeken van de
school gedurende ten hoogste twee weken ten
behoeve van werkzaamheden in of voor be
drijven van landbouw, tuinbouw of veehou
derij niet wordt verleend, indien het kind
den leeftijd van twaalf jaren nog niet heeft
bereikt. (Thans elf jaar).
Dit besluit treedt in werking op 1 Septem-
ber a.s.
Voor leerlingen, voor wie het achtste leer
jaar op 1 September a.s. begint, kan de se
cretaris-generaal of een door hem aan te wij
zen instantie op verzoek van den leerplicht
vrijstellen, indien het niet mogelijk is, binnen
groote inbraak in het Beverwijksche distri
butiekantoor voortzette.
Verdacht J. P. Catoen, nogmaals gehoord
handhaaft zijn in eersten aanleg .gedane me-
dedeelingen en verklaringen. Hij zegt den
17en April te zijn gearresteerd. (De in
braak was in den nacht van 1 op 2 April
geschied).#
De 48-jarige krantencolporteur A. van der
Linden te Beverwijk, in wiens woning zijn
zwager, n.l. Levie de Groot, en de monteur
Catoen een buit aanvankelijk verdeeld had
den, verklaart, dat De Groot hem een
brief had geschreven met het verzoek hein
een dag of tien onderdak te verleenen. in
welken tijd hij een ander kosthuis wilde
zoeken. Dat was in Februari. Het gevraagde
onderdak werd verleend. Later, n.l. op 27
Maart, kwam De Groot terug en vertelde,
dat hij een bezoek wilde brengen aan het
distributiekantoor. Kort daarna bleek hem.
dat Levie de Groot en J. P. Catoen daar
een nachtelijke inbraaak wilden plegen. In
den ochtend van 2 April, omstreeks 5 uur.
kwamen De Groot'en Catoen ieder met een
fiets en een koffer, zoomede een pakket,
bij hem. Van der Linden, aan. die toen te
bed lag. In deze koffers en in het pakket
bevonden zich tal van distributiebeschei
den. 1
Het tweetal legde f 100 op tafel neer voor
Van eer Linden, met het verzoek, na hun
vertrek eenige door hen achtergelaten goe
deren te verbranden. Het spijt hem.dat hij
die 100,niet heeft geweigerd. Overigens
heeft hij niets van den buit gehad.
Verdachte Heiman Meijer, veekoopman.
31 jaar oud verklaart op een ochtend in
April in zijn woning te Amsterdam bezoek
gehad te hebben van Aldewereld. Levie de
Groot en J. P. Catoen. Hij kende Alde
wereld van het abattoir, waar zii zaken de
den. Hem werd toen het aanbod gedaan een
groote partij distributiekaarten van het
tweetal te koopen. Daar hij aanvankelijk
niet meer dan 3000,ter beschikking had.
werd de koop voorloopig tot een gedeelte
van de aangeboden distributiekaarten be
perkt.
Des avonds was Heiman Meyer in de ge
legenheid nog 3000 te betalen.
De voorraad distributiekaarten (o.a. 5000
maandkaarten.'die 12.— t*r stuk moesten
opbrengen) werd bii Heimafc Meyer achter
gelaten. Deze heeft hiervan verkocht aan
Clement. Kroon. Piloo, Canes en Hendrik
Meyer. In totaal heeft hij voor f 170.000
verkocht.
Heiman Meyer en Aldewereld hebben aan
deze transacties elk ongeveer 25.000 „ver
diend".
De 38-jarige slager Joh. Aldewereld er
kent aan de affaire 24.000 te hebben ver
diend.
De 39-jarige autobestuurder Joh. Clement
kende Aldewereld slechts oppervlakkig.
Toen deze hem een partii distributiekaarten
voor ruim ƒ1100.aanbood (dit was het
bedrag waarover Clement de beschikking
had) is hij op dat aanbod ingegaan omdat
hij, zonder werk was en derhalve gaarne
wat wilde verdienen. Eenige partijtjes
kaarten heeft hij later met winst verkocht,
ongeveer voor 4000,waarbij hij ook
handel in thee en zeep heeft gedreven. De
rest van de in zijn bezit zijnde kaarten heeft
hij verbrand.
De zitting werd te half zeven verdaagd
tot Vrijdagmiddag half drie.
den afstand van zes kilometer (zie nieuw der
de lid van art. 7) voor 1 October a.s. het acht
ste leerjaar in te stellen.
Het verordeningenblad bevat een besluit
van den secretaris-generaal van het departe
ment van opvoeding, wetenschap en kuituur
bescherming. houdende wijziging van de la
ger-onderwijswet en van eenige besluiten in
verband met de invoering van het achtste
leerjaar aan de scholen voor gewoon lager
onderwijs. De voornaamste wijzigingen zijn:
Aan de vakken, waarin aan lagere scholen
bovendien onderwijs kan"" worden gegeven,
wordt toegevoegd eenvoudige huishoudkunde.
Het schoolonderwijs wordt onderscheiden
in: a. gewoon lager onderwijs; b. voortgezet
gewoon lager onderwijs: c. vervolgonderwijs;
d. uitgebreid lager onderwijs; e. buitenge
woon lager onderwijs.
Het gewoon lager onderwijs, voor zoover
het geheel of gedeeltelijk uit openbare kas
sen wordt bekostigd, wordt gegeven in scho
len met zes achtereenvolgende leerjaren,
het leerplan omvat de vakken lezen, schrijven,
rekenen. Nederljmdsche taal. vaderlandsche
geschiedenis, aaitirijkskunde. kennis der na
tuur, zingen, teekenen, lichamelijke opvoe
ding en nuttige handwerken voor meisjes.
Daaraan kan het vak handenarbeid worden
toegevoegd.
Het voortgezet gewoon lager onderwijs
wordt gegeven in scholen met ten minste twee
achtereenvolgende leerjaren, aansluitende
aan het zesde leerjaar eener school voor ge
woon lager ortderwijs. Het leerplan omvat de
vakken lezen tot en met nuttige handwerken
als bovengenoemd. Duitsche taal, algemeen®
geschiedenis, handenarbeid en eenvoudige
huishoudkunde, terwijl daaraan toegevoegd
kunnen worden dc vakken landbouwkunde
en tuinbouwkunde en met machtiging van den
secretaris-generaal ook een of beide vakken
wiskunde en handelskennis. Het vak Duit
sche taal wordt ten minste vier uren per
week gegeven. Van de verplichting tot het
geven van de vakken handenarbeid en een
voudige huishoiMkunde kan de secretaris
generaal, den inspecteur gehoord, ontheffing
verleenen.
Waar de oprichting van een school voor
voortgezet gewoon lager onderwijs naar de
meening van den secretaris-generaal niet
mogelijk is, kan dit onderwijs gegeven worden
in scholen met ten minste acht achtereen
volgende leerjaren.
Voor het zevende en de hoogere leerjaren
dier scholen geldt, wat den omvang van het
leerplan betreft, het hiervoren bepaalde
Tot een school voor voortgezet gewoon la
ger onderwijs mogen slechts worden toege
laten leerlingen, die het zesde jaar van een
school voor gewoon lager onderwijs hebben
doorloopen. Tot een school voor uitgebreid
lager onderwijs mogen slechts worden toege
laten leerlingen, die het zesde leerjaar van
een school voor gewoon lager onderwijs met
goeden uitslag hebben doorloopen en wier
ontwikkeling en aanleg naar het oordeel van
het hoofd der eerstgenoemde school zoodanig
zijn, dat met grond mag-worden verwacht,
dat zij het onderwijs der school voor uitge
breid lager onderwijs zonder bezwaar zullen
kunnen volgen. De secretaris-generaal kan in
bijzondere gevallen ontheffing verleenen van
den eisch, dat het zesde leerjaar moet zijn
doorloopen.
Aan elke school voor voortgezet gewoon
lager onderwijs wordt het hoofd bijgestaan
door ten minste één onderwijzer, zoodra het
aantal leerlingen een en dertig bedraagt.
Voor elk dertigtal leerlingen boven de een en
dertig wordt een onderwijzer meer vereischt-
Dit besluit treedt heden in werking. Het
wqrdt ten aanzien van elke school ^erst toe
gepast vanaf den dag, waarop na hft In wer
king tredën van dit besluit op deze school het
eerste nieuwe schooljaar of de eerste nieuwe
schoolcursus aanvangt.
De secretaris-generaal of een door hem aan
te wijzén instantie kan op desbetreffend ver
zoek toestaan, dat dit besluit op een school,
welker schooljaar of schoolcursus in Septem
ber begint, eerst toegepast wordt bij het be
gin van het schooljaar of den schoolcursus,
welke in September 1943 begint, als het niet
mogelijk is, het achtste schooljaar voor 1 Oc
tober a.s. In te stellen.
De eerste premietrekking van
de Winterhulploterij.
Wie zijn de gelukkigen?
Het omlblcem van Winterhulp Nederfamd
dat gitsteravond het podium van Bdlwue
sierde, had ditmaal eigenlijk een klaver
vier behooren te zijn, nu daar onder toe
zicht van nqtarie J. F. Rodenburg de eerste
PTomiietrekking werd gehouden van de
gTootc Winterhulp-Loterij 1942.
De mededeoling, dat aan alle aan wezigert
een gratis lot zou worden uitgereikt, had
ongetwijfeld velen aangelokt en de groote
zaal was"dan ook goed gevuld, toen de heer
W. Bek hard. kort na 7 uur. namens de lei
ding van Winterhulp Nederland do aanwe
zigen verwelkomde. Reeds binnen ander
halve week waren hier van de nieuwe loten
4 0.000 stuks geplaatst en daarom is do Am-
stolstad dan ook ditmaal de plaats waar de
oorste der zes te houden premietrekkingen
geschiedt. De promie-uitlotingen van do
vijf volgend© series zullen ge-houden wor
den in die gemeenten waar relatief de
moeste loten worden verkocht.
Hoezeer dc loterij In den smaak vnn het
publiek valt. bewijst wol het feit. dat bin
nen 4 weken (deze loterij begon 1 Augus
tus) het eerste miWioen nagenoeg geheoï
aan den man is gebracht.
Na deze inleiding begon het rad van for-
tuna te draaien, om allereerst de vijf loten
aan te wijzen, waarop een premie van f 100
zou vallen.
Dan kwam het groote o ogen blik van den
avond: de trekking van dc hoofdiprcmie ad
f 10.000.
.Alles klaar? Een. twee, drie", telde de
heer A. v. d. Veen. de provinciate vertegen
woordiger voor de Win ter h ui p-1 otcri j tn
Noord-Holland. De zes wielen sulsden en
vo! spanning wachtte het publiek op den
uitslag. De houder van het lot no. 241926
werd dc gelukkige winnaar.
Daarna werden de overige 65 premies van
f100 gedraald. Tijdens de pauze, welk©
deze trekking onderbrak, werd aan ieder
der aanwezigen oen lot in de tweede (B)
serie uitgereikt, waarop uiteraard ook een
aantal gelukkigen een kleinen prijs wonnen.
De totaal-uitslag van dc premie trokking
der le serie (letter A) hildt ais volgt:
Hoofdpremie ad f 10.000 op no. 241928.
Premies ad f 100 op de nos.
54263 S52S4 96233 104322 128466 129941
130052 131904 140961 147236 153319
156821 175560 176960 191365 199125
222108 235374 237213 253462 266230
326060 332022 336282 340248 352332
376788 388132 393829 393905 «22888
428758 452615 466348 479903 496194
496840 524646 530804 534208 556S03
570161 572-883 615732 617256 627188
652843 659781 708614 724298 737717
50456 766419 796346 S00760 804481
811089 S26491 828145 846814 856415
61832 876328 896184 921327 935257
941939 942001 972835 986294
Burgemeester van Delft
gaat heen.
Naar wij vernemen zal de heer F. W. van
Vloten binnenkort zijn functie als burge
meester van Delft neerleggen, ten einde zich
geheel te kunnen wijden aan zijn taak als
directeur-generaal van Winterhulp Nederland
en landelijk leider van den Nederlandschen
Volksdienst.
