Haarlemsche Courant
Zware luchtaanvallen op
doelen te Stalingrad begonnen
Proces tegen Nederlandsche communisten
te Utrecht aangevangen.
"287c Jaargang No. 208 X X
Abonnement p. week 0,2*. p. maand 145. P- kwartaal 3,0,
franco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlïn 3—15
Bt.m. S,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prijs.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
ZdlUe 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. tn.m-
trttf.i Grafische Bedrijven Oamlate.
Wnd. Soofdredacteurt 3. V. BACDEWTN3.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Kennemer Editie
Vrijdag 4 SeplemEer 1942
Bureaux Haarlemj Groote Houtstraat S3, Bijkantoor! Soend*-
plein ST. Tel. Directie 13*32. Hoofdredactie isost. Redactie IMOO,
Administratie 1*734. ItóïS. Soendapleln 12ÖA Postgiro 134953.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Bureau ffmoldent Kennemerlaan 102, Telefoon S437.
Bolsjewisten uit sterke kazematstellingen geworpen.
Terreinwinsten ten Z.O. van Anapa, Bij Rzjef
109 tanks vernietigd
^Luchtactie op doelen bij
Cairo.
I Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
„Ten Zuidoosten van Anapa werden
verscheidene taai verdedigde hoogtestel
lingen stormenderhand veroverd. Voor
Noworissisk werden een motorboot en een
mijnenveger door bommen tot zinken ge
bracht. Duitsche motortorpedobooten
brachten in de Zwarte Zee van een con-
vooi twee tankschepen, twee schepen en
zes groote lichters met een gezamenlijken
inhoud van 15.400 b.r.t..tot zinken.
sector-Stalingrad of uit den Kaukasus te
halen.
Het is niet meer dan verstandig, dat men
rekening houdt met de omstandigheid, dat
de verliezen der Russen bij deze operaties
buiten verhouding hooger zijn dan die van
den tegenstander. Ook staan zij in geener
lei verhouding tot het bereikte.
Voortdurende frontaanvallen op ver
sterkte vijandelijke stellingen zijn slechts
rendabel, als een doorbraak wordt bereikt.
Van de operaties der Russen bij Rzjef kan
men dit evenwel niet zeggen.
1
Voor Stalingrad wierpen Duitsche en
"Z-|Rocmeensche troepen in nauwe samenwerking
met de luchtmacht den vijand uit krachtig
"'versterkte kazcmatstellingen. Tegenaanvallen
afgeslagen. Voor den oorlog belang-
installaties in en rondom Stalingrad, als-
k'mede schepen op de Wolga waren het doelwit
~rkvan zware luchtaanvallen.
p' Ten Zuidwesten van K a 1 o e g a en ten
van Medyn werden verscheidene
^vijandelijke aanvallen afgeslagen. Ook in het
K Mgebied van Rzjef mislukten door sterke ïn-
>0%anterie- en pantserstrijdkrachten ondernomen
vijandelijke aanvallen. Hierbij werden door
formaties van het leger en door het gecon-
Pc centreerde optreden van formaties gevechts-
vliegtuigen en duikbommenwerpers 109 bols-
jcwistische tanks vernietigd.
Ten Zuiden van het Ladogameer en
Hvoor Leningrad stortten herhaalde aanvallen
E 11van den vijand ineen.
I Aan het front aan de Noordelijke IJ s z e e
!r€I]bestookte de luchtmacht bolsjewistische ge-
^•'jschutstellingcn op het Visschersschiereiland,
ad]alsmede een steunpunt voor vliegtuigen bij
IMoermansk. De bolsjewistische luchtmacht
"^'verloor op 1 en 2 September in luchtgevech-
asi'ten en door luchtdoelartillerie 184 vliegtuigen.
ander vliegtuig werd op den grond ver-
nield. Acht eigen vliegtuigen keerden van een
>a-kviucht naar den vijand niet terug,
Aan het Egyptische front levendige
verkenningsactiviteit. De verliezen aan
vijandelijke tanks. Waarvan Woensdag
melding is gemaakt, zijn tot 51 gestegen.
Duitsche en Italiaansche jagers schoten
Woensdag 21 Britschc vliegtuigen neer.
Eèn Duitsch vliegtuig ging verloren.
In den nacht van 1 op 2 September bom-
t° Jjbardeerden formaties Duitsche gevechtsvlieg-
•ïasjtuigen verscheidene Britsehe vliegvelden ten
en Noordoosten van Cairo.
lae Na storingsvluchten overdag zonder eenige
^(uitwerking en op groote hoogte boven West-
iaslDuitschland hebben formaties van de Britsehe
- ^luchtmacht Woensdagnacht de stad K a r 1 s-
,cv^iruhe aangevallen. De burgerbevolking leed
:en*verliezen. Vooral in de binnenstad ontstond
schade aan gebouwen. Volgens de totdusverre
me,ontvangen rapporten werden zes der aanval
lende bommenwerpers neergeschoten.
Bij aanvallen in scheervlucht plaatsten
Woensdag lichte Duitsche geyechtsvliegtui-
gen bomtreffers van zwaar kaliber op indus-
tri'eele- en verkeersinstallaties, op het eiland
Wight en aan de Engelsche Ziiidkust.
In den nacht van 2 op 3 September werden
oor^ den oorlog belangrijke doelen in mid-
den-Engeland gebombardeerd.
Het D.N.B. voegt hier nog aan toe:
5- i Naar het opperbevel mededeelt hebben de
'^bolsjewisten gisteren in het aan meren
boschgebied ten Zuiden van het Lado-
herhaaldelijk aangevallen. Na hard
nekkige gevechten stortten de aanvallen
onder zware verliezen voor den vijand aan
en materiaal ineen.
Aan de Newa is een vijandelijke larftlings-
poging met twintig booten door het gecon
centreerde vuur van de Duitsche wapens
verijdeld. De vijand verloqr vier booten.
Tijdens de afweer van een nieuwe poging
tot oversteken werd een boot tot zinken
gebracht en twee zwaar beschadigd.
Voor Leningrad poogden de bolsjewisten
na trommelvuur-van artillerie met pantser
wagens en slagvliegtuigen de Duitsche stel
lingen open te scheuren. Alle aanvallen
Hiryan den vijand werden met effectvollen
steun der luchtmacht afgeslagen.
In de Daily Express schrijft de militaire
deskundige Lidell Hart over de Sovjet-
aanvallen bij Rzjef, dat de vorderingen
hiervan tot dusver nog geenszins van dien
iard zijn, dat zij noemenswaardige verwach-
lingen rechtvaardigen.
De Duitsche verdedigingsstellingen zijn
roor de Russen te sterk gebleken. De Sovjét-
troepen hebben de Duitsche stellingen niet
kunnen indrukken en de Duitschers even
min kunnen dwingen versterkingen uit den
In 3 jaren verloor de vijand
20 millioen ton scheepS'
ruimte.
Waarvan 16 millioen ton door
Duitsche marine.
Van militaire zijde verneemt het D.N.B.
De balans van de door de Duitsche weer
macht in de afgeloopcn drie oorlogsjaren
tot zinken gebrachte Engekch-Amerikaan-
schc scheepsruimte sluit met een totaal
van 20.294.353 ton. Het aandel van de
Duitsche marine bedraagt ruim 16 millioen
ton, waarvan meer dan 12 millioen ton op
rekening van de duikbootvloot komt.
144 tj
eet
Intensieve verkenning aan
geheele Egyptische front.
24 Britsehe vliegtuigen
neergeschoten.
Onrust te Cairo neemt toe.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt als
volgt:
Intensieve activiteit van verkenningsafdee-
lingen aan het geheele Egyptische front. Tij
dens de gevechten, vermeld in het wéermaeht-
bericht van Woensdag, zijn de verliezen van
den vijand gestegen tot 51 tanks en 20 pant-
oojserauto's.
Formaties der luchtmacht van dt^as hebben
met succes hun aanvallen op vijandelijke con
centraties hernieuwd In felle gevechten
werden 21 Britsehe vliegtuigen neergescho
ten door Italiaansche en Duitsche jagers, drie
andere door batterijen luchtdoelartillerie. Vijf
onzer toestellen zijn niet van de operaties der
beide laatste dagen teruggekeerd,
j Tijdens de laatste operaties aan het Egyp
tische front heeft de 91e escadrille van het
vierde regiment jagers zijn 100e vliegtuig
neergeschoten.
De anti-Britsehe demonstraties in Egypte
ne^nen een steeds verontrustender omvang
aan, naar de Popoio dPRoma weet te melden.
De Britsehe militaire autoriteiten zijn over-
gegaan tot nieuwe arrestaties. De gearresteer-
keqde leden der Koninklijke familie worden ver
dacht van betrekkingen met de Asmogend-
heden.
Ondanks de arrestaties worden de anti-
Engelsche betoogingen voortgezet. O.a. wer
den Engelsche auto's met steenen geworpen,
waarop de Britsehe soldaten het vuur op de
demonstranten openden. Er zijn al 25 dooden
talrijke gekwetsten geteld.
Nederlandsche vrijwilligers bij de Waffen-SS. De handgrepen, die op de binnen
plaats van de kazerne zijn beoefend, worden hier practisch uitgevoerd. De grootste
kalmte is hier eerste vereischte. (SS-PK-Fritz/Stapf Pax-Holland c).
DEUTSCHE OBERGERICHT.
Ingrijpende wijzigingen in
Spaansehe regeeriug.
O.a, nieuwe minister van buitenlandsche
zaken.
Generaal Franco heetf de Spaansehe
regeering gereorganiseerd. De door hem
benoemde nieuwe mannen zijn persoonlijk
heden, die zich verdienstelijk hebben ge
maakt voor het nationale Spanje op mili
tair en politiek gebied en wier namen ook
ïn hel buitenland reeds bekend zijn.
Generaal Graaf Jordana. de nieuwe mi
nister van buitenlandsche zaken, was tij
dens den burgeroorlog in Burgos lid van
den Nationalen Verdedigingsraad. Vice-
president van de nationale rageering en
minister van buitenlandsche zaken. Tijdens
de dictatuur van Primo dc Rivera was Jor
dana lid- van het militaire directoire on
lasthebber voor- Marokkaausche aangele
genheden. In 1928 werd hij hooge commis
saris van Spaansch Marokko. Tijdens de
republiek trad hij uit het leger.
«Generaal Aserisio. de nieuwe minister
voor het leger, is een jónge generaal uit den
burgeroorlog, die zich verdienstelijk heeft
gemaakt als commandant van verscheidene
brigades. Voor zijn benoeming tot chef van
den hoogsten generalen .staf. welke functie
hij totdusverre bekleedde, was Asensio
hooge-commissaris in Spaansch Marokko.
Bias Perez is de nieuwe minister van bin-
nenlandsche zaken, tot dusverre nationaal
gedelegeerde voor de rechtspraak, voordien
lid van het presidium van het staatsge-
rechtshof. Hij is 44 jaar, professor aan do
universiteit geweest en in 1936 was hij
door de Rooden in Barcelona wegens zijn
anti-separistisch optreden ter dood ver
oordeeld.
De laatste jaren werkte hij met succes
aan de moeilijke taak het rechtswezen van
het nationale Spanje te reorganiseeren.
De nieuwe vice-secretaris-generaal van
de Falange, Mora Figueroa, is kortgeleden
met het IJzeren Kruis van het Oostelijk
front, teruggekeerd. In den burgeroorlog
verwierf hij het Spaansehe militaire kruis
voor dapperheid tegenover den vijand. Na
den burgeroorlog was hij gouverneur en
gouwleider van Cadiz eit later van Madrid.
Stormachtige tooneelen
in Ierland.
In Ulster is de Ira verboden.
De terechtstelling van den 19-javigen
Ier Thomas Williams tc Belfast is zoowel
in Eire als in Ulster aanleiding geweest tot
toeneming van de spanning.
In.Eire was een algemegne rouw gelast.
Te Dublin ontstonden opgewonden oploop
jes voor de winkels, die in strijd met het
bevel van het rouwcomité niet gesloten
waren. De ruiten werden er ingeslagen.
Het verkeer stond tusschen 11 en 12 uur
stil. de openbare gebouwen vlagden half
stok en in vele kerken werden rouwdien
sten gehouden.
Tijdens betoogingen werden alle Britsehe
officieren, die zich op straat vertoonden,
uitgescholden en aangevallen.
Scotland Yard heeft de vervolging
van de Iersche nationalisten verscherpt
en naar men zegt verscheidene com
plotten ontdekt en wapenvoorraderi in
beslag genomen. De Iersche republi-
keinsche militie (Ira) is verboden.
Te Belfast kwam een groote menigte bij
de gevangenis samen en de vrouwen kniel
den biddend op straat tijdens de executie.
Intusschen reden pantserauto's door de
stad, waarin zwaargewapende politie, om
de orde te handhaven. Twee personen
werden gearresteerd en bij snelprocedure
vei-oordeeld tot drie maanden gevangenis
straf.
auto van een Amerïkaanschen offi
cier is te Belfast met steenen bekogeld.
Voorts wei-den twee Amerikaansche solda
ten, die waren verdwaald in de verboden
straten van Belfast, beschimpt door de
menschenmenigte, die protesteerde tegen
de terechtstelling van Williams. Men riep
hun toe: waarom gaan jullie niet naar
Huis?
De aanwezigheid der Amerikanen vond
geen verklaring, want het betreden der
straten van Belfast was den Amerikanen
voor 48 uur verboden om- incidenten te
voorkomen.
De priester, die Williams in zijn laatste
oogenblikken bijstond, zei dat deze rustig
in den dood was gegaan en zijn laatste
boodschap is geweest: Ik dank allen voor
hun pogingen om mij te redden. Ik berust
volkomen, als het Gods Wil is en als dit
geschiedt tot welzijn van Ierland.
BULGARIJE KRIJGT NIEUWE WEGEN.
Ter gelegenheid van een tentoonstelling
der Organisatie Todt te Sofia, sprak de
Bulgaarsche minister voor het bouwwezen
een belangrijke rede uit, waarin hij onder
meer verklaarde, dat binnen afzienbaren
tijd Bulgarije een nieuw en grootsch op
gevat stratennet zou verkrijgen. Met het
oog hierop werden reeds talrijke machines
uit Duitschland ingevoerd. De nieuwe bi-
tumenbanen zullen zich nauw aansluiten
aan het Europeesche stratennet. (S.R.)
Zij voerden acties voor een „vrij" Nederland.
Het Duitsche Obcrgericht h eeft Woensdagmorgen in het gerechtsgebouw te
Utrecht een aanvang met een proces gemaakt,tegen acht personen, die zich heb
ben schuldig geijfeakt aan het vervaardigen, vermenigvuldigen en verspreiden van
communistische pamfletten en manifesten, welke met name de arbeidende klasse
ophitsten tegen de bezettende Duitsche overheid in ons land. Te verantwoorden
hébben zich de 38-jarige metaalbewerker F. A. Kolder, de 57-jarige loodgieter
W. E. Th. Fallentin, de 24-jarige metaalbewerker K. den Braven, de 25-jarige
wagenlichter der Nederlandsche Spoorwegen N. S. G. Schuurman, de 27-jarige
schilder F. Greefkes, de 23-jarige joodsche bakker.Levie Roodenburg, de 33-jarige
bouwvakarbeider P. D. Verstraeten, allen wonende te Amsterdam en dë*21-jarige
metaalbewerker M. van der Steen uit Utrecht. In de dagvaarding worden zij er
van beschuldigd van October 1941 tot Mei 1942 geregeld en gedeeltelijk in
onderlinge samenwerking op grond van de geldende voorschriften strafbare
handelingen te hebben gepleegd, die er toe tyebben geleid, dat de openbare orde
in het bezette Nederlandsche gebied ernstig in gevaar is gebracht, omdat zij
Duitschvijandige geschriften en afbeeldingen publiceerden, verspreidden of in
hun bezit hadden. Zij hebben zich t€ verantwoorden wegens overtreding van art. 1
van de verordening tot afweer van sabotagehandelingen van October 1941 en art.
8 van de verordening van den rijkscommissaris inzake de Ordnungsschutz.
Hooge boeten, door den
tuchtrechter opgelegd.
Landbouwers en veehouders, die hun
plichten ten aanzien van de voedsel
voorziening van ons volk in ernstige
mate verzaken, hebben ziéh, bij ontdek
king van hun met de voor hen gelden
de voorschriften strijdige handelingen,
voor den tuchtrechter te verantwoor
den.
Met het nijpender wonden van de voed
selpositie worden bedoelde handelingen hun
steeds zwaarder aangerekend. Reeds eerder
zijn gevallen gemeld, waarin veehouders,
die niet al hun beschikbare melk aan een
melkverwerkend of standaardisatiebedrijf
afleverden, zich hooge boeten zagen op
gelegd!
Dezer dagen veroordeelde de tuchtrech
ter te Assen een veehouder te Meppel voor
bovengenoemd feit tot 1.000 boete. De
tuchtrechter te Arnhem legde een land
bouwster te Haaften voor hetzelfde feit
eveneens een geldboete van 1.000 op. Zij
had bovendien, terwijl zij daartoe niet ge
machtigd was, een hoeveelheid kaas bereid.
In een ernstiger geval veroordeelde de
tuchtrechter te Alkmaar twee geboeders.
landbouwers te Sloten (gem. Amsterdam),
resp„tot een geldboete van 6000 en 3000.
Een landbouwer te Winterswijk had ge
durende een lange periode zelf zónder ver
gunning melk gestandaardiseerd en deze
melk, zonder daarvoor distributiebescheiden
in ontvangst te nemen, verkocht. Hij zag
zich door den tuchtrechter te Arnhem een
geldboete van 2000 opgelegd.
Een boete van 7000 werd opgelegd aan
een kaashandelaar te Arnhem, die op een
hem door de zuivelcentrale toegezonden
formulier moest opgeven de hoeveelheid
kaas, die hij van bepaalde categorieën han
delaren had aangekocht. Deze hoeveelheden
had hij veel te hoog opgegeven. Behalve
met een boete van 7000 werd hij nog ge
straft met onvoorwaardelijke schrapping
als georganiseerde bij de Zuivelcentrale
voor den tjjd van een jaar.
Stakingen en onrustverwek
king onder de bevolking
was het doel.
Zij kenden elkaar alleen bij
den ixiornaam.
Allereerst werd gehoord de ongehuwde
arbeider Schuurman wiens levensloop de
president nauwkeurig naging. Het bleek,
dat hij vj-oeger lid is geweest van de com
munistische partij, doch dat hij later alleen
■was aangesloten bij een illegale- „dansclub"
in het centrum van Amsterdam, waar niet
alleen werd gedanst, maar ook ook politiek
werd gedaan, o.a. werden daar boeken van
Russische schrijvers ..behandeld" en naar
verdachte verklaarde, was hijzoodoende
"iet communis-
Een zekere Frits Ko
ning haalde hem er toe over, mee te doen
tegen Duitschland en hem werd gevraagd
zorg te dragen den papiervoorraad. waarvan
geheime pamfletten werdfen gemaakt, op
peil te houden, en later om mee te helpen ^Nederland
stencils te maken. Een zekere „Frans"
bracht verdachte boeken over Lenin en
daaruit deed liij de noodige communistische
kennis op. De president vroeg hem, of
„Bob" de opvolger van Frits Koning was
en dit bevestigde verdachte. Op een vraag
van den president hoe de achternaam van
Bob was, antwoordde hij, dat hem van zijn
communistische vrienden geen achternamen
hekend waren. Hij kende alleen Frits bij
zijn achternaam en deze had hem gevraagd
het tweemaal per maand verschijnend ille
gale blad „De Waarheid" naar bepaalde
adressen te brengen, waar men deze vlug
schriften verder zou distribueeren. Op een
vraag van den president met wien hij nog
meer in contact was gekomen, antwoordde
hij met Klaas, Paul. Henk, Willem, Nico
en nog enkele anderen, van wie hij echter
niet den achternaam wist.
Pres.: U wist toch, dat de communistische
partij verboden was?
Verd.: Ja, dat was mij bekend, maar ik
zag in hetgeen ik deed niet zoo erg veel
kwaad.
Pres.: U heeft toch wel in de kranten
gelezen, dat Sneevliet en anderen ter dood
zijn gebracht, juist wegens hun commu
nistische acties. Had U dit niet tot voorbeeld
kunnen strekken? LI voelt wel, dat geen
bezettende overheid zich dit kan laten wel
gevallen. In de metaa-lbewerkerswercld is
door deze communistische actie ernstige on
rust ontstaan. Wat dacht U wel als dit eens
zou uitkomen.
Verd.: Dat ik gestraft zou worden, maar
niet. dat dit zoo ernstig zou worden opgevat
Pres.: Juist omdat I" ziel» schijnbaar nlot
meer weet te herinneren, is l'ff verhoor hc«
moeilijkste, dat ooit heeft plaats '"fcchad in
bezet Nederland. Het komt mij voor. dal l'
van meening was. dat bet heelcmaal niet
tot een straf zou komen, omdat Duitschland
wel gauw- vernietigd zou zijn. U begrijpt
wel, dat waar de Duitsche weermacht bezig
is liet geheele bolsjewisme uit te roeien,
wij wel weten af te rekenen met een paai-
communistenin Nederland.
Vervolgens werd gehoord verdachte K.
den Braven, aan wien eveneens werd ge
vraagd hoe hij zoo Duitsehvjjandlg was ge
worden.
Verd.: Toen ik uit Duitsche krijgsgevan
genschap kwam, bleek mij. dat het grootste
deel vam ons volk vijandig tegenover
Duitschland s^ond. en weldra werd ook lk
anti-Duitsch. Een zekere „Jan", dien ik
niet kende, maar die. nadat ik uit Duitsch
land was teruggekeerd, herhaaldelijk aan
mijn deur kwam. vroeg mij mee te werken
aan een illegale communistische actie. Ik
stemde toe en mij werd opgedragen in het
bedrijf van de droogdokmaatschappij te
trachten. „De Waarheid" te verkoopen on
der de arbeiders,.
Pres.: En wat stond daar alzoo in ,,De
Waarheid"?
Verd.: Russisch nieuws van het Oostfront
n verder hevig gescheld tegen Duitschland.
Uit het verloop van het verhoor van dezen
erdachto kwam vast te staan dat hij en zijn
ommunistischc vrienden onderling een
code hadden en dat zij elkaar alleen bij ge
fingeerde voornamen noemden. Verdachte
erd b.v. met het begrip „Ajax" aangeduid
Verdei- werden de pakketten pamfletten en
manifesten niet naar bepaalde adressen ge
bracht, doch men ging te werk volgens
lettersysteem. Zoo kon het gebeuren, dat
een pakket via Piet over Klaas naar A. werd
gobraclit, die het verder aan D. moest over
handigen. Hét verspreiden Van deze ge
schriften beoogde onder de arbeiders eei
anti-Duitsche stemming te verwekken en
op te hitsen tot sabotage e.d.
Pres.: Is U iets bekend van een commu
nistische wcerbaarheidsgrocp
Verd.: Juist voordat ik daarvan iets be
greep, v?crd ik gearresteerd. Ik was
zoo zeer communist als wel strijder voor een
vrij Nederland.
Aan hot einde van de lange ochtendzitting
werd nog gehoord de 38-jarige arbeider
Kolder, die na de laatste oorlogshandelingen
met Duitschland eveneens in krijgsgevan
genschap was geraakt en zich daarna in
s gaan bemoeien met een com
munistische actie. Vit het verhoor
dachtc bleek, dat hij vroeger had meege
daan met een solidai-iteitsaetlc voor het
roode Sow jet. Spanje, terwijl hij verder een
vurig voorstander was-van het communisme.
Nadat bot politieke gedeelte van dit ver
hoor was beëindigd, schorste de president
de zitting.
STEUN AAN JODEN
Na de (ndddag.pauze werd het proces
voortgezet nvet het verhoor van den 5-ja-
irigen Joodschen bakker L. Roodenburg.
van wien bleek, dat hij zich voor den oor
log nimaner op politiek terrein had hewo-
ge-n. Eerst ln 1941 was hij in contact ge
komen met een zekeren Bob Lowinsky. dï'
hem had gevraagd voor een bepaalde „wer-fc
groep" geld op te halen en pamrflettcn te
verspreiden. Verdachse bekende verschil
lende keeren het blad „De Waarheid" te,
hebben rondgebracht aan adressen, welke
Bob hem opgaf.
Presldejft: En boe zit het nu met die
werkgroep van jullie?
Verdachte: het was de zoogenaamde soli_
dariteitsgroe.p, welke werkte voor de na
gelaten betrekkingen van slachtoffers. dW
gevallen waren voor de vrijmaking van Ne
derland. Eerst bestond d-e groep uit Bob,
de Hond, van der Steen', enkele anderen en
ik. Deze' groep is uit elkaar gegaan en la
ter weer bijeengekomen en toen kwam Va-f.
Straaten er bij.
President: Wie bad de leiding in d-eze
eroep?
VerdachteBij mij thuis kwam het con
tact tot stand en daar kregen wij onze in
structies van Bob, die zeide in opdracht te
handelen van een zekere Rlnus. Ons doel
was aanvankelijk de Joden te steunen. Maar
later werkten wij onder de leuze „Nooit
een Mussertregcering".
President: En wat deden jullie dan alzoo?
Vedachte: Wij maakten affiches, stelden
oproepen voor de arbeiders samen en ver
spreidden strooibiljetten, waarin de men-
schen tot sabotage werden aangezet. Vooral
een zekere Frits, wiens achternaam ik niet
kende, had veel in deze groep te vertellen.
President: Wat stond er op <lio plak
katen?
Verdachte: (na lang nadenken) b.v.
hond de koperen cent vast.
President: Kom. kom, bet Weef toch
niet hij zulke onschuldige leuzen?
Verdachte: Er waren ook plakkaten,
waarop stond „Nederland vrij, sabo
teer zooals wij" of ..Mussert kraken,
morgen staken". Eerst begreep ik niet
dai deze aelie van de communisten uit
ging, maar later wel. Wam toen ging
het niet zoozeer om de Joden te steu
nen, omdat er ook oi>gewekt werd te stA-
ken als Mussert aan de macht zou
komen.
Dan wordt verdacht© Fallentin gehoord.
Ook hij was niet officieel aangesloten bij de
conumunisUsahe partij. In zijn huis zijn
schriften gevonden van compromitteeienden
aard. O.a. in zijn jas en in de splraalveeren
van een divan. Verdachte verklaarde, dat
hij die staatsgevaarlijke pamfletten van
„Alex" in bewaring htwl gekregen en dat
hij een deel had verstopt omdat hij dien in
houd rfiet aan zijn kinderen wilde laten
lezen.
President: U bent een van diegenen,
wiens _woorden wij ernstig in twijfel trek
ken. U doet verstandig im maa,r de waar
heid te zeggen. In uw buis zijn papieren
gevonden, waarop stond, dat men moest
weigeren in Duitschland te gaan werken.
Is dat zoo en hoe dit dat?
Verdachte: Het is best mogelijk. Er waren
el meer oproepen voor dc metaalbewerkers
bij. Maar ik heb die papieren maar een
nacht in huis gehad en toen werd ik al ge-
rrfsteerd. Verdachte bekent dan tenslotte"
dat hij K-older kent en dat hij van hem ver-
schil!l-en<je geschriften had ontvangen.
Hierna werd de zitting geschorst en ver
daagd.
BEKEND AGITATOR.
Oisferm/orffen werd het proces voortgezet
met het verhoor' van den 27-jarlgen schil
der F. Greefkes uit Amsterdam. Deze ver
dachte wenschte een lijvig dossier over zijn
werk in de communistische partij voor te
'ezen. Al spoedig bleek, dat aan verdachtes
bruin zooveel oitzin was ontsproten, dat ©r
weldra geen touw meer aan vast te knoo
pen was. Wel werd het duidelijk, dat hij In
de C. P. een belangrijke rol had gespeeld.
Al toen hij jong was. verleende hij daad
werkelijk steun aan de communistische on-
derafdeelingen A. K. B. en V. C. O. O. Ver
dachte beleent ajg-itator propagandist ge
weest te zijn. Na zijn trouwen, hield hij
eerst op nvet het werk voor de partij, maar
al gauw zat hij weer midden in den politie
ke n strijd. Hij vertelde van Paul, van Lien
on anderen, doch zijn li eel e verhaal werd
zoo verward, dat hij zichzelf herhaaldelijk
tegensprak. Aan het slot van zijn „bekente-
welke meer dan een uur in beslag had
genomen, zei verdachte, dat hij niet meer in
het communisme gelooft. Hy zou tot het
geloof in een Almaohtlge zijn gekomen
wenschte nu ook kennis te nemen van het
nationaal-socialisme. In zijn cel had hij
vraagd om „Mein Kampf' want. zoo merkte
hij op, voor ik tot het fascisme overga, moet
ik toch eerst iets afweten van deze nieuwi
levensbesehotiwinp.
Uitvoerig vertelde verdaohte nog, da
Lien en Karei verschillende parolen had
den uitgegeven, waaraan hij zich moest
houden. Zoo luidde een parool: Als je eens
gearresteerd mocht worden, vecht dan tot
.je er dooa bij neervalt.
WIE IS BEPPTE'
Voor de middagpauze werd dan nog ge
hoord de 33-jarlge bouwvakarbeider P,
Verstraaten uit Amsterdam. Verdachte
heeft van der Steen lecren kennen in Soes-
terl)crg en zoo kwamen zij in contact met
Roodenburg. Zij traden in een commiunis-
tisohe groep en gelijk met een zekere Bcp-
pie werden er o.-m. biljetten geplakt in de
straten van Amsterdam. Zijn aandeel in de
poldtieke agitatie bleek niet zeer groot te
z\jn. doch de president twijfelde $an zijn
eerlijkheid.
President: Htet domst©, wat iemand kan
doen, wanneer i hij voor het gerecht ver
schijnt. is te liegen. Wij zien immers direct,
wie er liegt en wie de waarheid spreekt.
De laatste verdachte is de 2-1-jarige
draaier M. van der Steen. Verdachte is ge
arresteerd, toen er onder de arbeiders var.
de Jaffafabrlek een staking uitbrak en men
hem verdacht van agitatie. In de gevange
nis was van der Steen tot het inzicht geko
men. zoo deelde hij mede. dat hij zich niet
meer met het communisme moest bemoeien.
Maar eenrhaal weer vrij, kon hij nergens
werk vinden en ten einde raad ging hij
maar ka-mpeeren in Soesterberg. Daar leer
de hij Beppie kennen met wien hij naar Aim-
sterdam ging. Zoodoende werd hij opge
nomen in een communistische werkgroep.
Verdachte ontkende geweten te hebben, dat
het hier een actie tot ophitsing onder de
arbeiders betrof. Vooral de meer genoemde
Bob Lowinsky scheen een grooten Invloed
op verdaohte te hebben.
Dezo steunde liem met geld en le
vensmiddelen en verdachte kon zich
maar niet aan zijn macht onttrekken.
Hem werd o.ni. opgedragen hetze-affi
ches te maken. Ook met de verspreiding
er van was hij behulpzaam, maar hij
kreeg vaak te hooren. dat hij het niet
Wl deed en juist vlak voordat ver
dachte werd gearresteerd, wilde hij met
het communisme breken.
Bij zijn arrestatie vond de politie ec
valsch persoonsbewijs op hem.
Hiermede is een einde gekomen aan he
verhoor van de verdachten. De president
schorste de zitting, tot. hedenochtend. Dan
aail de Staatsanwalt zijn requisitoir houden.
EEN GOEDE GELEGENHEID.
Bs. De vraag of Engeland met den in-
al te Dieppe bedoeld heeft een „tweede
front" in het leven te roepen, heeft reeds
tot zeer veel commentaar aanleiding ge
geven. Men kent het Duitsche standpunt,
waarbij wordt vastgesteld, dat uit voorbe
reiding, opzet en gevonden documenten ge
bleken is. dat men van Engelsche ziide er
op vertrouwde in Dieppe een „tweede
front" tot stand te kunnen brengen, maar
niettemin de noodige politieke voorzorgen
getroffen had om bii eventueele mislukking
te kunnen zeggen, dat hier niet anders be
doeld was dan een speldeprik. waarvan men
er zeer vele in voorraad heeft, ten emde
iDuitschland te dwingen langs kust per
manent een groot leger op de been te
houden.
De vraag is intusschenj gesteld of inder
daad aan de Sovjet-Unie' een tweede front
is beloofd. Wanneer men eenmaal, nood
gedwongen, de speldeprikken-theorie ver
kondigt om een groote nederlaag te verdon
keremanen, dan is de stap om zelfs de nood
zakelijkheid van een „tweede front" te ont
kennen maar een kleinigheid meer.
In dit verband is wel zeer belangwek
kend hetgeen in het Amerikaansche tijd
schrift „Time" daaromtrent werd vermeld.
Time" deelt mede. dat na het- bezoek van
den Sovjet-volkscommissaris van buiten
landsche zaken. Molotof. aan Londen en
Washington, Downing Street en het Witte
Huis da volgende verklaring aflegden:
„Volledige overeenstemming werd bereikt
omtrent de dringende taak nog in 1942 in
Europa een tweede front te vormen."
Den 18en Juni citeerde Molotof dit ge
meenschappelijke communiqué in den op
persten Sovjet te Moskou en voegde daar
aan nog toe, dat deze verklaring van groote
beteekenis was voor de volken der Sovfet-
Unie, daar de vorming van een tweede front
in Europa den Duitschen legers aan het
Oostelijk front ondraaglijke moeilijkheden
zou bereiden.
Den 27en Juni verklaarden Churchill en
Roosevelt te Washington: „de komende ope
raties. die wij in bijzonderheden op onze(
conferenties te Washington onderling en
met onze militaire adviseurs bespraken, zul
len de Duitsche strijdkrachten vftn de aan-
valsoperaties in Rusland afleiden."
In Juli stond in een officieel Russisch ver
slag van een vergadering der Sovjet-leger
leiding de volgende verklaring: „de volks
commissaris las het besluit der geallieerden
voor in 1942 een tweede front in Europa
te vormen".
„Time" acht door dit alles het bewijs
geleverd, dat wel degelijk aan de Sovjet-
Unie in 1942 een tweede front is beloofd.
Deze belofte is door Churchill en Róokc-
velt niet afgelegd in een opwelling van on
militair optimisme, doch met instemming
van hun militaire adviseurs, die de zaak
grondig hadden voorbereid.
De hopelooze positie waarin Stalingrad
verkeert, nu de Duitsche formaties den
oever van de Wolga bereikt hebben en de
opmarsch in het vijandelijke vest:ngs-
systeem met het uur vordert, is de klare
duidelijke aanwijzing, hoezeer dit „tweede
front" noodig was en de bolsjewistische
horden thans nadeel ondervinden van 'de
omstandigheid, dat de Britschc inval te
Dieppe niet meer was dan een dilettanti
sche onderneming, die stroomen bloed ge
kost heeft, zonder dat het geringste resul
taat werd bereikt.
Er is nu een goede gelegenheid voor wie
zich overtuigen wil.
De bioscopen van heden brengen een
uitgebreide reportage van Dieppe, waardoor
ieder Nederlander, die meer op eigen
Waarneming vertrouwt, dan op politieke
vóórlichting, in staat zal zijn zich een
beeld te vormen van de beteekenis van
den inval der Engelschen en tevens vast te
stellen hoe volkomen waardeloos de hulp
toezeggingen zijn. die Churchill doet en
waarmede hij anderen- voor de belangen
van het Imperium in het vuur drijft.
Filiaalbedrijf in Dordrecht
voor goed gesloten.
Oorzaak: Herhaalde prijsovertreding.
Wegens herhaalde grove vergrijpen tegen
de prijsvoorschriften heeft de prijsbeheer-
sching de 20 filialen van een Dordtschen
sehoenenhandel voorgoed gesloten. Dc in deze
zaken in beslag genomen voorraden schoen
werk zijn daarbij verbeurd verklaard.
Reeds in April van dit jaar was dc firma
J. M. Peelt te Dordrecht, handelende onder
den naam „Hector", wegens prijsopdrijving
3§t een bedrag, van ongeveer f 100.000 beboet.
De firma had nl. in 1941 van 12 fabrikanten,
die boven het hun toegestane afleverings
kwantum verkochten, aanzienlijke hoeveel
heden schoenen zonder bon tegen steeds stij
gende prijzen gekocht en verkocht, wnarmctX
een bedrag van meer dan een half millioen
was gemoeid. Dc tijdens het onderzoek in be
slag genomen voorraden werden daarna weer
vrijgegeven, zoodat de filialen na 3 maande*
sluiting konden heropenen.
Dat de firmanten Peels niet veel hadderf
geleerd, bleek evenwel toen de ambtenaren
van de prijsbeheersching in Juni in cK
Utrechtsche filialen van „Hector" constateer"
den, dat er opnieuw met de prijzen werd ge
knoeid. Een partij van 7000 paar in den zwar
ten handel gekochte schoenen, die in den win
kel op zijn hoogst f 6 25 mochten kosten, wer
den verkocht voor een %'eel hoogeren prijs.
Aanvankelijk was men in de veronderstelling,
dat de filiaalhouders de schoenen uit eigen
beweging te duur verkochten, doch het feit,
dat dezelfde overtreding in alle filialen ge
lijktijdig werd gepleegd, wees erop, dat c
heeren'van het hoofdkantoor er meer van wi
ten. De extra winst hadden zij dan ook rust»,
geïncasseerd.
Bij de strafoplegging werd het feit, dat dit
de tweede prijsovertreding binnen zeer kor
ten tijd was, den vennooten ernstig aange
rekend. Ook dat de overtreding zich heeft
voorgedaan bij een firma, die volkszaken ex
ploiteert, heeft zwaar gewogen.
De inspecteur voor de prijsbeheersching
heeft nu de in 23 zaken in beslag genomen
gelden en goederen verbeurd verklaard en de
groothandel zoowel als de circa 20 winkels in
Dordrecht en de rest van het land zijn voor
goed gesloten. Tevens is nog aan de firman
ten Peels voor den duur van 2 jaar verboden
om werkzaam te zijn in den schocnhandel in
den ruimsten zin. Ten slotte werd openbaar
making van dit vonnis gelast en de betaling
van f 10.000 tuchtstrafproceskosten gevorderd.
Te weinig haver en erwten
ingeleverd.
Landbouwer tot ƒ2000 boete
veroordeeld.
Niet alleen veehouders, die te weinig melk
inleveren, worden krachtig aangepakt, doch
ook landbouwers, die een gedeelte van hun
oogst langs onwettige kanalen van de hand
doen en niet bij de provinciale inkoop-cen
trale van akkerbouwproducten inleveren, zien
zich den laatsten tijd tot hooge boeten ver
oordeeld. Zoo heeft zich dezer dagen voor den
tuchtrechter te Tilburg een landbouwer uit
Zegge (gem. Rucphcn) te verantwoorden ge
had. die op grond van de dorschcijfers van
zijn bedrijf en andere factoren een hoeveel
heid haver en erwten van oogst 1941 voor
handen of in vooraad had moeten hebben, die
hij dien dag echter niet ter beschikking van
de P. I. C. A, had.
De tuchtrechter heeft den man pp dien
grond veroordeeld tot betaling van een geld
boete van 2000.—.
