Haarlemsche Courant
Zware luchtaanvallen op
doelen te Stalingrad begonnen
Proces tegen Nederlandsche communisten
te Utrecht aangevangen.
287e Jaargang No. 208
x x
Abonnement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
franco p. post 3,73, losse nummers 6 cent AdvertentiCn 3—13
m.m. ƒ3,— elke m.m. meer 20 cent Reclames dubbele pr|J».
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 utm. 5 cent p. m.m.
Vrijdag 1 September 1942
Ultf.i Grafische Bedrijven Oamlate.
Wnd Hoofdredacteuri J. V. BAODEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: Soenda-
plein 37. Tel. Directie 13032. Hoofdredactie 15034. Redactie ÏOSOO,
Administratie 10724. 14823. Soendapleln 12230. Postgiro 1343SS.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Bolsjewisten uit sterke kazematstellingen geworpen
Terreinwinsten ten Z.O. van AnapaBij Rzjef
109 tanks vernietigd
Luchtactie op doelen bij
3S Cairo.
39,1
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
„Ten Zuidoosten |van A nap a werden
verscheidene taai verdedigde hoogtestel-
linfeen stormenderhand veroverd. Voor
Noworissisk werden een motorboot en een
mijnenveger door bommen tot zinken ge-
I bracht. Duitsche motortorpedobooten
brachten in de Zwarte Zee van een con-
vooi twee tankschepen, twee schepen en
zes groote lichters met een gezamenlijken
inhoud van 15.400 b.r.t. tot zinken.
Voor Stalingrad wierpen Duitsche en
Itoemecnschc troepen in nauwe samenwerking
i met de luchtmacht den vijand uit krachtig
versterkte kazematstellingen. Tegenaanvallen
werden afgeslagen. Voor den oorlog belang
rijke installaties in en rondom Stalingrad, als
mede schepen op de Wolga waren het doelwit
van zware luchtaanvallen.
Ten Zuidwesten van Kaloega en ten
Noordwesten van Medyn werden verscheidene
vijandelijke aanvallen afgeslagen. Ook in het
gebied van Rzjef mislukten door sterke in
fanterie- en pantserstrijdkrachten ondernomen
vijandelijke aanvallen. Hierbij werden door
formaties van'het leger en door het gecon
centreerde optreden van formaties gevechts
vliegtuigen en duikbommenwerpers 109 bols
jewistische tanks vernietigd.
Ten Zuiden van het Ladogameer en
voor Leningrad stortten herhaalde aanvallen
van den vijand ineen.
Aan het front aan de Noordelijke IJszee
bestookte de luchtmacht bolsjewistische ge-
schutstellingen op het Visschersschiereiland,
alsmede een steunpunt voor vliegtuigen bij
Moermansk. Dc bolsjewistische luchtmacht
verloor op 1 en 2 September in luchtgevech
ten en door luchtdoelartillerie 184 vliegtuigen.
Een ander vliegtuig werd op den grond ver
nield. Acht eigen vliegtuigen keerden van een
vlucht naar den vijand niet terug.
Aan het Egyptische front levendige
verkenningsactiviteit. De verliezen aan
vijandelijke tanks, waarvan Woensdag
melding is gemaakt, zijn tot 51 gestegen.
Duitsche en Italiaansche jagers schoten
Woensdag 21 Britsche vliegtuigen neer.
Een Duitsch vliegtuig ging verloren.
In den nacht van 1 op 2 September bom
bardeerden formaties Duitsche gevechtsvlieg
tuigen verscheidene Britsche vliegvelden ten
Noordwesten en Noordoosten van Cairo.
Na storingsvluchten overdag zonder eenige
uitwerking en op groote hoogte boven West-
Puitschland hebben formaties van de Britsche
luchtmacht Woensdagnacht de stad Karls
ruhe aangevallen. De burgerbevolking leed
verliezen. Vooral in de binnenstad ontstond
schade aan gebouwen. Volgens de totdusverre
ontvangen rapporten wedden zes der aanval
lende bommenwerpers neergeschoten.
Bij aanvallen in scheervlucht plaatsten
Woensdag lichte Duitsche gevechtsvliegtui
gen bomtreffers van zwaar kaliber op indus-
trieele- en verkeersinstallaties op het eiland
Wight en aan de Engelsche Zuidkust.
In den nacht van 2 op 3 September werden
voor den oorlog belangrijke doelen in mid-
den-Engeland gebombardeerd.
Het D.N.B. voegt hier nog aan toe:
Naar het opperbevel mededeelt hebben de
bolsjewisten gisteren in het aan meren
rijke boschgebied ten Zuiden van het Lado
gameer herhaaldelijk aangevallen. Na hard
nekkige gevechten stortten de aanvallen
onder zware verliezen voor den vijand aan
menschen en materiaal ineen.
Aan de Newa is een vijandelijke landings
poging met twintig booten door het gecon
centreerde vuur van de Duitsche wapens
verijdeld. De vijand verloor vier booten.
Tijdens de afweer van een nieuwe poging
tot oversteken werd een boot tot zinken
gebracht en twee zwaar beschadigd.
Voor Leningrad poogden de bolsjewisten
na trommelvuur van artillerie met pantser
wagens cn slagvliegtuigen de Duitsche stel
lingen open tc scheuren. Alle aanvallen
van den vijand werder^ met effectvollen
steun der luchtmacht afgeslagen.
In de Daily Express schrijft de militaire
deskundige Lidell Hart over de Sovjet-
aanvallen bij Rzjef. dat de vorderingen
hiervan tot dusver nog geenszins van dien
aard zijn, dat zij noemenswaardige verwach
tingen rechtvaardigen.
De Duitsche verdedigingsstellingcn zijn
voor de Russen te sterk gebleken. De Sovjet
troepen hebben de Duitsche stellingen niet
kunnen indrukken en de Duitschers even
min kunnen dwingen versterkingen uit den
sector-Stalingrad of uit den Kaukasus te
halen.
Het is niet meer dan verstandig, dat men
rekening houdt met ae omstandigheid, dat
de verliezen der Russen bij deze operaties
buiten verhouding hooger zijn dan dié van
den tegenstander. Ook staan zij in geener
lei verhouding tot het bereikte.
Voortdurende frontaanvallen op ver
sterkte vijandelijke stellingen zijn slechts
rendabel, als een doorbraak wordt bereikt.
Van de operaties der Russen bij Rzjef kan
men dit evenwel niet zeggen.
Intensieve verkenning aan
geheele Egyptische front.
24 Britsche vliegtuigen
neergeschoten.
Onrust te Cairo neemt toe.
Het Italiaansche weermachtbcricht luidt als
volgt:
Intensieve activiteit van verkenningsafdee-
lingen aan het geheele Egyptische front. Tij
dens de gevechten, vermeld in het weermacht-
bericht van Woensdag, zijr, de verliezen van
den vijand gestegen tot 51 tanks en 20 pant
serauto's.
Formaties der luchtmacht van de as hebben
met succes hun aanvallen op vijandelijke con
centraties hernieuwd In felle gevechten
werden 21 Britsche vliegtuigen neergescho
ten door Italiaansche en Duitsche jagers, drie
andere door batterijen luchtdoelartillerie. Vijf
onzer toestellen zijn niet van de operaties der
beide laatste dagen teruggekeerd
Tijdens de laatste operaties aan het Egyp
tische front heeft dc 91c escadrille van het
vierde regiment jagers zijn 100e vliegtuig
neergeschoten.
De anti-Britsche demonstraties in Egypte
lemen een steeds verontrustender omvang
aan, naar de Popoio di Roma weet te melden.
De Britsche militaire autoriteiten zijn over
gegaan tot nieuwe arrestaties. De gearresteer
de leden der Koninklijke familie worden ver
dacht van betrekkingen met de Asmogend-
heden.
Ondanks dc arrestaties worden de anti-
Engelsehe betoogingen voortgezet. O.a. wer
den Engelsche auto's met steenen geworpen,
waarop de Britsche soldaten bet vuur op de
demonstranten openden. Er zijn al 25 dooden
en talrijke gekwetsten geteld.
In 3 jaren verloor de vijand
20 millioen ton 'scheeps-
ruimte.
Waarvan 16 millioen ton door
Duitsche marine.
Van militaire zijde verneemt het D.N.B.
De balans van de door dc Duitsche weer
macht in de afgeloopen drie oorlogsjaren
tot zinken gebrachte Engelsch-Amerikaan-
schc scheepsruimte sluit met een totaal
van 20.294.353 ton. Het aandel van de
Duitsche marine bedraagt ruim 16 millioen
ton, waarvan meer dan 12 millioen ton op
rekening van de duikbootvloot komt.
Nederlandsche vrijwilligers bij de Waffen-SS. De handgrepen, die op de binnen
plaats van de kazerne zijn beoefend, worden hier practisch uitgevoerd. De grootste
kalmte is hier eerste vereischte. (SS-PK-Fritz/Stapf Pax-Holland c).
DEUTSCHE OBER GERICHT.
Ingrijpende wijzigingen in
Spaansche regeering.
O.a. nieuwe minister van buitenlandsche
zaken.
Generaal Franco heetf de Spaansche
regeering gereorganiseerd. De door hem
benoemde nieuwe mannen zijn persoonlijk
heden, die zich verdienstelijk hebben ge
maakt voor het nationale Spanje op mili
tair en politiek gebied en wier namen ook
in'het buitenland reeds bekend zijn.
Generaal Graaf Jordana. de nieuwe mi
nister van buitenlandsche zaken, was tij
dens den burgeroorlog in Burgos lid van
den Nationalen Verdedigingsraad. Vice-
president van de nationale regeering en
minister van buitenlandsche zaken. Tijdens
de dictatuyr van.Primo de Rivera was Jor
dana lid van het militaire directoire en
lasthebber voor Marokkaansche aangele
genheden. In 1928 werd hij hooge commis
saris van Spaansch Marokko. Tijdens de
"epu'oliek trad hij uit het leger.
Generaal Asensio, de niéuwe minister
voor het leger, is een ionge generaal uit den
burgeroorlog, die 2ich verdienstelijk heeft
gemaakt als commandant van verscheidene
brigades. Voer zijn benoeming tot chef van
den hoogsten generalen staf. welke fupetie
hij totdusverre bekleedde, was Asensio
hooge-commissaris :n Spaansch Marokko.
Bias Perez is de nieuwe minister van bin-
nenlandsche zaken, tot dusverre nationaal
gedelegeerde voor de rechtspraak, voordien
lid van het presidium van het staatsge-
rechtshof. Hij is 44 jaar, professor aan de
universiteit geweest -en in 1936 was hij
door de Róoden in Barcelona wegens zijn
anti-separistisch optreden ter dood ver
oordeeld.
De laatste jaren werkte hij met succes
aan de moeilijke taak hefr rechtswezen van
het nationale Spanje te reorganiseeren.
De nieuwe vice-secretaris-generaal van
de Falange, Mora Figueroa, is kortgeleden
met het IJzeren Kruis van het Oostelijk
front teruggekeerd. In den burgeroorlog
verwierf hij het Spaansche militaire kruis
voor dapperheid tegenover den vijand. Na
den burgeroorlog was hij gouverneur en
gouwleider van Cadiz en later van Madrid.
Stormachtige tooneelen
in Ierland.
In Ulster is de Ira verboden.
De terechtstelling van den 19-jarigen
Ier Thomas Williams te Belfast is zoowel
Eire als in Ulster aanleiding geweest tot
toeneming van de spanning.
In Eire was een algemeene rouw gelast.
Te Dublin ontstonden opgewonden oploop-
ies voor de winkels, die in strijd met het
bevel van het rouwcomité niet gesloten
waren. De ruiten werden er ingeslagen.
Het verdeer stond tusschen 11 en 12 uur
stil. dc openbare gebouwen vlagden half
stok en in vele kerken werden rouwdien
sten gehouden.
Tijdens betoogingen werden alle Britsche
officieren, die zich op straat vertoonden,
uitgescholden en aangevallen.
Scotland Yard heeft de vervolging
van de Iersche nationalisten verscherpt
en naar men zegt verscheidene com
plotten ontdekt en wapenvoorraden in
beslag genomen. Dc Iersche republi-
keinsche militie (Ira) is verboden.
Te Belfast kwam een groote menigte bi.i
de gevangenis samen en*de vrouwen kniel
den biddend op straat tijdens de executie.
Intusschen reden pantserauto's door de
stad, waarin zwaargewapende politie, om
de orde te handhaven. Twee personen
werden gearresteerd en bij snelprocedure
veroordeeld tot drie maanden gevangenis
straf.
De auto van een Amerikaanschen offi
cier is te Belfast met steenen bekogeld.
Voorts werden twee Amerikaansche solda
ten, die waren verdwaald in de verboden
traten van Belfast, beschimpt door de
menschenmenigte, die protesteerde tegen
de terechtstelling van Williams. Men riep
hun toe: waarom gaan jullie niet naar
huis?
De aanwezigheid der Amerikanen vond
geen verklaring, want het betreden der
straten van Belfast was den Amerikanen
voor 48 uur verboden om incidenten te
voorkomen.
J)e priester, die Williams in zijn laatste
oogenblikken bijstond, zei dat deze rustig
in den dood was gegaan en zijn laatste
boodschap is geweest: Ik dank allen voor
hun pogingen om mij te redden. Ik :berust
volkomen, als het Gods Wil is en als dit
geschiedt tot welzijn van Ierland.
BULGARIJE KRIJGT NIEUWE WEGEN.
Ter gelegenheid van een tentoonstelling
der Organisatie Todt te Sofia, spi'ak de
Bulgaarsche minister voor het bouwwezen
een belangrijke rede uit, waarin hij onder
meer verklaarde, dat binnen afzienbaren
tijd Bulgarije een nieuw en grootsch op
gevat stratennet zou verkrijgen. Met het
oog hierop werden reeds talrijke machines
uit Duitschland ingevoerd. De nieuwe bi-
tumenbanen zullen zich nauw aansluiten
aan het Europeesche stratennet. .^S.R.)
Zij voerden acties voor een „vrij'' Nederland.
Het Duitsche Obergericht h eeft Woensdagmorgen in het gerechtsgebouw te
Utrecht een aanvang met een proces gemaakt tegen acht personen, die zich heb
ben schuldig gemaakt aan het vervaardigen, vermenigvuldigen en verspreiden van
communistische pamfletten en manifesten, welke met name de arbeidende klasse
ophitsten tegen de bezettende Duitsche overheid in ons land. Te verantwoorden
hebben zich de 38-jarige metaalbewerker F. A. Kolder, de 57-jarige loodgieter
W. E. Th. Fallentin, de 24-jarige metaalbewerker K. den Braven, de 25-jarige
wagenlichter der Nederlandsche Spoorwegen N. S. G. Schuurman, de 27-jarige
schilder F. Greefkes, de 23-jarige joodsche bakker Levie Roodenburg, de 33-jarige
bouwvakarbeider P. D. Verstraeten, allen wonende te Amsterdam en de 21-jarige
metaalbewerker M. van der Steen uit Utrecht. In de dagvaarding worden zij er
van beschuldigd van October 1941 tot Mei 1942 geregeld en gedeeltelijk in
onderlinge samenwerking op grond van de geldende voorschriften strafbare
handelingen te hebben gepleegd, die er toe hebben geleid, dat de openbare orde
in het bezette Nederlandsche gebied ernstig in gevaar is gebracht, omdat zij
Duitschvijandige geschriften en afbeeldingen publiceerden, verspreidden of in
hun .bezit hadden. Zij hebben zich te verantwoorden wegens overtreding van art. 1
\an de verordening tot afweer van sabotagehandelingen van October 1941 en art.
8 van de verordening van den rijkscommissaris inzake de Ordnungsschutz.
Hooge boeten, door den
tuchtrechter opgelegd.
Landbouwers en»veehouders, die hun
plichten ten aanzien van de voedsel
voorziening van ons volk in ernstige
mate verzaken, hebben zich. bij ontdek
king van hun met de voor hen gelden
de voorschriften strijdige handelingen,
voor den tuchtrechter te verantwoor
den.
Met het nijpendpr worden van de voed
selpositie worden bedoelde handelingen hun
steeds zwaarder aangerekend. Reeds eerder
zijn gevallen gemeld, waarin veehouders,
die niet al hun beschikbare melk aan een
melkverwerkend of standaardisatiebedrijf
afleverden, zich hooge boeten zagen op
gelegd.
Dezer dagen veroordeelde de tuchtrech
ter te Assen een veehouder te Meppel voor
bovengenoemd feit tot 1.000 boete. De
tuchtrechter te Arnhem legde een land
bouwster te Haaften voor hetzelfde feit
eveneens een geldboete van 1.000 op. Zij
had bovendien, terwijl zij daartoe niet ge
machtigd was, een hoeveelheid kaas bereid.
In een ernstiger geval veroordeelde de
tuchtrechter te Alkmaar twee geboeders,
landbouwers te Sloten (gem. Amsterdam),
resp. tot een geldboete van 6000 en 3000.
Een landbouwer te Winterswijk had ge
durende een lange periode zelf zonder ver
gunning melk gestandaardiseerd en deze
melk, zonder daarvoor distributiebescheiden
in ontvangst te nemen, verkocht. Hij zag
zich door den tuchtrechter te Arnhem een
geldboete van 2000 opgelegd.
Een boete van 7000 werd opgelegd aan
een kaashandelaar te Arnhem, die op een
hem door de zuivelcentrale toegezonden
formulier moest opgeven de hoeveelheid
kaas, die hij van bepaalde categorieén han
delaren hac aangekocht. Deze hoeveelheden
had hij veel te hoog opgegeven. Behalv<
met een boete van 7000 werd hij nog ge
straft met onvoorwaardelijke schrapping
als georganiseerde bij de Zuivelcentrale
voor den tijd van een jaar.
Stakingen en onrustverwek
king onder de bevolking
was het doel.
Zij kenden elkaar alleen bij
den voornaam.
Allereerst werd gehoord de ongehuwde
arbeider Schuurman wiens levensloop de
president nauwkeurig naging. Het bleek,
dat hij vroeger lid is geweest van de com
munistische partij, doch dat hij later alleen
was aangesloten bij een illegale „dansclub"
in het centrum van Amsterdam, waar niet
alleen werd gedanst, maar ook ook politiek
werd gedaan, o.a werden daar boeken van
Russische schrijvers „behandeld" en naai
verdachte verklaarde, was hij zoodoende
zeer sympathiek tegenover het communis
me komen te staan. Een zekere Frits Ko
ning haalde bent er toe over. mee te doen
tegen Duitschland en hem werd gevraagd
zorg tc dragen den papiervoorraad, waarvan
geheime pamfletten werden gemaakt »i
peil te houden, en later om mee te helpen
stencils te maken. Een zekere „Frans"
bracht verdachte boeken over Lenin en
daaruit deed hij dc noodigc communistisch-
kennis op. De president vroeg hem, of
..Bob" de opvolger van Frits Koning wa>
cn dit bevestigde verdachte. Op een vraag
van den president hoe de achternaam van
Bob was, antwoordde hij. dat hem van zijn
"communistische vrienden geen achternamen
bekend waren. Hij kende alleen Frits bij
zijn achteraaam en (leze had hem gevraagd
het tweemaal per maand verschijnend ille
gale blad „De Waarheid" naar bepaalde
adressen te brengen, waar men deze vlug
schriften verder zou distribueeren. Op een
vraag van den president met wien hij nog
|meer in contact was gekomen, antwoordde
hij met Klaas, Paul. Henk. "Willem. N'ipo
en nog enkele anderen, van wie hij echter
niet den achternaam wist.
Pres.: U wist toch, dat de communistisch*
partij verboden was?
Verd.: Ja. dat was mij bekend, maar ik
zag in hetgeen ik deed niet zoo erg veel
kwaad.
Pres.: U heeft toch wel in de kranten
gelezen, dat Sneevliet en anderen ter dood
zijn gebracht, juist wegens hun commu
nistische acties. Had U dit niet tot voorbeeld
kunnen strekken? II voelt wel, dat geen
bezettende overheid zich dit kan laten wel
gevallen. In de metaalbewerkerswcreld is
door deze communistische actie ernstige on
rust ontstaan. Wat dacht U als dit eens'
zou uitkomen.
Verd.: Dat ik gestraft zou worden, maai
niet. dat dit zoo ernstig zou worden opgevat
Pres.: Juist omdat l" /.iel» '*,liijiibaar n'ei
meer weet tc herinneren, is l'w 4crlioor liet
moeilijkste, dat ooit heeft plaats gehad In
bezet Nederland. Het komt mij \oor. dat V
4an meening was. dat het heelcmnal niet
tot een straf zou komen, omdat Duitschland
wel gauw vernietigd zou zijn. V begrijpt
wel, dat waar de Duitsche weermacht bezig
is liet geheele bolsjewisme uit te .roeien
wij wel weten af te rekenen met een paar
communisten In Nederland.
Vervolgens werd gehoord verdachte, K.
den Braven, aan wlen eveneens werd ge
vraagd hoe hi^zoo Duitschvijandig was ge
worden.
Verd.: Toen ik uit Duitsche krijgsgevan
genschap kwam, bleek mij. dat het grootste
deel van ons volk vijandig tegenover
Duitschland stond, en weldra werd -ok ik
antl-DÈltsch. Een zekere „Jan", dfen lk
niet kende, maar die nadat ik uit Duitsch
land was teruggekeerd, herhaaldelijk aan
mijn deur kwam. vroeg mij mee te werken
aan een illegale communistische actie Ik
stemde toe en mij werd opgedragen ln het
bedrijf van de droogdokmaatschappij te
trachten. ,.De Waarheid" te verkoopen on
der de arbeiders.
Tres.; En wat stond daar alzoo in „De
-Waarheid"?
Verd.: Russisch nieuws van het Oostfront
en verder hevig gescheld tegen Duitschland.
Uit het verloop van het verhoor van dezen
•erdachte kwam vast te staan dat hij en zijn
communistische vrienden onderling een
code hadden en dat zij elkaar alleen bij ge
fingeerde voornamen noefhden.Verdachte
werd b.v. met het begrip „Ajax" aangeduid
Verder werden de pakketten pamfletten en
manifesten niet naar bepaalde adressen ge
bracht. doch men ging te werk volgens een
lettersysteem. Zoo kon het gebeuren, dat
een pakket via Piet over Klaas naar A. werd
ebracht. die het verder aan D. moest ov
handigen. Het verspreiden van deze ge
schriften beoogde onder de arbeiders een
anti-Du itsche stemming te verwekken en
op te hitsen tot sabotage e.d.
Pres.: Is U iets bekend van een commu
nistische veerbaarheidsgroop
Verd.: Juist voordat ik daarvan iets be
greep. werd ik gearresteerd. Ik was niet
zeer communist als wel strijder voor een
vrij Nederland.
Aan het einde van de lange ochtendzitting
erd nog geboord dc 38-jarige arbeider
Kolder, die na de laatste oorlogshandelingen
Duitschland eveneens in krijgsgevan
genschap was geraakt en zich daarna in
Nederland was gaan bemoeien met een corn
uistiselie nette, l it het verhoor ;Hn ver
dachte bleek, dat hij vroeger had meege
daan met een solidariteitsactie voor
roode Sowjct Spanje, terwijl hij verder een
vurig voorstander was van het. communisme.
Nadat het politieke gedeelte van dit ver
hoor was beëindigd, schorste dc president
de zitting.
STEUN AAN JODEN'
Na de middagpauze werd h^t proces
voortgezet nvet het verhoor van den 25-ja-
-rigen Joodwchen bakker L. Roodenburg.
ran wlen bleek, dat hij zich voor den oor
log nimmer op politiek terrein had bewo
gen. Eerst in 1941 was hij ln contact ge
komen met een zekeren Bob Lowinsky, di-
hem had gevraagd voor een bepaalde „werl
groep" geld op te halen en pamfletten te
verspreld-en. Verdachte bekende verschil
lende keeren het blad ,,De Waarheid" te
hebben rondgebracht aan adressen, welke
Bob hem opgaf.
President: En hoe zit het nu met die
werkgroep van ju Mie?
Verdachte: het was dc zoogenaamde soli_
dariteirtsgroep. welke werkte voor de na
gelaten betrekkingen van slachtoffers, d-ic
gevallen waren voor dc vrijmaking van' Ne
derland. Eerst bestond de groep uit Bo-b,
de Hond, van der Steen, en-kelc anderen en
ik. Deze groep is uit el-kaar gegaan en la
ter weer bijeengekomen en toen kwam Valt
Straaten er bij.
President: Wie had de leiding in deze
groep?
Verdaohtc: Bij mij thuis kwam het con
tact tot stand en daar kregen wij onze in
structies van Bob. die zeldc in opdracht te
handelen van een zekere Rlnus Ons «loc!
was aanvankelijk de Joden te steunen. Maar
later werkten wij onder de leuze ..Nooit
een Mussertregeering".
President: En wat deden jullie da-n alzoo?
Vedaclite: Wij maakten affiches, stelden
oproepen voor de arbeiders samen en ver
spreidden strooibiljetten, waarin de men
schen tot sabotage werden aangezet. Voorn'
een zekere F rits. wiens achternaam lk n-iet
kende, had veel ln deze groe-p te vertellen.
President: Wat stond er op die plak
katen?
Verdachte: (na lang nadenken) b.v.
liond de koperen cent vast.
President: Koni. kom, het Heef toch
niet hij zulke onschuldige leuzen?
Verdachte: Er waren ook plakkaten,
waarop stond ..Nederland vrij, sabo
teer zooals wij" of „Mnssert kraken,
morgen staken". Eerst begreep ik niet
dat deze actie van dc communisten uit
ging, maar later wel. Want toen ging
het niet zoozeer om de Joden te steu
nen, omdat er ook opgewekt werd te sta
ken als Mussert aan de macht zou
kouien.
Dan wordt verdachte Fallentin gehoord.
Ook hij was niet officieel aangesloten bij de
communistische partij. I-n zijn huis zijn ge
schriften gevo/ulen van compromittecrenden
aard. O.a, in zijn jas en in de spiraalveeren
van een divan. Verdachte verklaatrde, dat
hij die staatsgevaarlijke pamfletten van
...Alex" in bewaring had gekregen en dat
hij een deel had verstopt omdat hij dien In
houd n-iet aan zijn kinderen wilde laten
lezen.
President: U bent een van diegenen,
wiens woorden wij ernstig in twijfel trek
ken. U doet verstandig nu maar de waar
heid te zeggen. In uw huis zijn papleren
gevonden, waarop stond, dat men moest
.veigeren ln Duitschland te gaan werken
Is dat zoo en hoe dit dat?
Verdachte: Het is best mogelijk. Er waren
wel meer oproepen voor de metaalbewerkers
'bij. Maar ik heb die pap Ieren maar een
nacht in huis gehad en toen werd ik al ge
arresteerd. Verdachte bekent dan tenslotte
dat hij Kolder kent en dat hij van hem ver
schillende geschriften had ontvangen.
Hierna, werd de zitting geschorst en ver
daagd.
BEK END AGITATOR
Gistermorgen werd het proces voortgezet
met het verhoor van den 27-jarigen schil
der F. Greefkes uit Amsterdam. Deze ver
dachte uenschte een lijvig dossier over zijn
werk in de communistische partij voor te
lezen. Al spoedig bleek, dat aan verdachte.-;
bruin zooveel onzijj was ontsproten, dat er
weldra geen tou-w meer aan vast te knoo-
pen was. Wel werd hot duidelijk, dat hij in
<le C. P. een belangrijke rol had gceiveeld.
Ail toen hij jong was. verleende hij daad
werkelijk steun aan de communistische on
derafdelingen A. K. B. en V. C. O. O. Ver-
daohite bekent agitator propagandist ge
weest te zijn. Na zijn trouwen hiield hij
eerst op nvet het werk voor de partij, maa
al gauw zat hij weer midden in den politic-
ken strijd. Hij vertelde van Pa-u-1. van Lien
en anderen, doch zijn heolc verhaal werd
zoo verward, dat hij zichzelf herhaaldelijk
tegensprak. Aan het slot van zijn „bekente
nis". welke meer dan een uur in beslag had
genonven, zei verdachte, dat hij niet meer in
het communisme gelooft. Hjj zou tot het
geloof :n_ een Almachtige zijn gekomen en
wenschtê" nu ook kennis te nemen Van het
natlonaal-soclaiisme. In zijn cel had'nlj g-
Maagd om „Mein Kampf" want. zoo merkte
hij op. voor ik tot het fascisme overga, moet
ik tooh eerst iets afweten van deze nieuwe
levensbeschouwing.
Uitvoerig vertelde verdachte nog. dat
Lien en Karei verschillende parolen had
den uitgegeven, waaraan hij zich moest
houden. Zoo luidde een parool: Als je eens
gearresteerd mocht worden, vecht da-n tot
.je er dood bij neervalt.
WIE IS BEPPIE',
Voor de middagpauze werd dan nog ge
hoord de 33-ja-rlge bouwvakarbeider P. D.
Veratra&ten uit Amsterdam. Verdacht
heeft van der Steen leeren kennen in Soes-
torberg en zoo kwamen zij in contact met
Roodenburg. Zij traden ln een communis
tische groep en gelijk niet een zekere Bep-
pie werden cr o.m. biljetten geplakt in de
straten van Amsterdam. Zijn aandeel ln de
Poïiliokc agitatie -bleek niet zeer groot te
zÜ". doch de president twijfelde aan zijn
eerlijkheid.
President: Het domste wat iemand kgn
doen, wanneer hij voor hot gerecht ver
schijnt, is te liegen. Wij zien Immers direct
wie er liegt en wie de waarheid spreekt.
Do laatste verdachte Is de 21-jarige
draaier M. van der Steen. Verdachte is ge
arresteerd, toen er onder de arbeiders vai
de Jaffafahriek een staking uitbrak en mei
hom verdacht van agitatie. In de gevanse
nis was van der Steen tot het inzicht gek<.
men. zoo deelde hij mede. dat hij zich niet
meer met liet communisme moest bemoeien.
Maar eenmaal weer vrij. kon hij nergens
werk vinden en ten einde raad ging hij
maar kampeeren In Soesterberg. Daar loer
de hij Beppie kennen met wlen hij naar Am
sterdam ging. Zoodoende werd hij opge
nomen in een conimunistlsohe werkgroep.
Verdachte ontkende geweten te hebben, dat
het hier een actie tot ophitsing onder de
arbeiders betrof. Vooral d-e meer genoemde
Bob Lowinsky scheen een grooten inv-loed
o-p verdachte te hebben.
T»e/.e steunde hem met geld en le
vensmiddelen en verdaelitc kon ztrli
maar niet aan zijn* nineht onttrekken.
Hem werd o.m. opgedragen het ze-affi
che* te maken. Ook met de verspreiding
cr van was hij behulpzaam, maar hij
kroeg vaak te lidoren, dat hij liet niet
goed deed cn Juist vlak voordat ver
dachte werd gearresteerd, wilde hij met
het communisme breken
Bij zijn arrestatie vond de politie een
vatech persoonsbewijs op hem.
Hiermede is een einde gekomen aan het
verhoor van de verdachten. De president
schorste de zitting, tot hedenochtend. Dan
zal de Staataanwalt zijn requisitoir houden.
EEN GOEDE GELEGENHEID.
De vraag of Engeland met den in
val te Dieppe bedoeld heeft een „tweede
front" in het leven te roepen, heeft reeds
tot zeer veel commentaar aanleiding ge
geven. Men kent het Duitsche standpunt,
waarbij wordt vastgesteld, dat uit voorbe
reiding. opzet en gevonden documenten ge
bleken is. dat men van Engelsche ziide er
op vertrouwde in Dieppe een „tweede
front" tot stand te kunnen brengen, maar
niettemin de noodige politieke voorzorgen
getroffen had om bij eventueele mislukking
te kunnen zeggen, dat hier niet anders be
doeld was dan een speldeprik. waarvan men
er zeer vele in voorraad heeft, ten einde
Duitschland te dwingen langs de kust per
manent een groot leger op de been te
houden.
De vraag is intusschen gesteld of inder
daad aan de Sovjet-Unie een tweéde front
is beloofd. Wanneer men eenmaal, nood
gedwongen. de speldeprikken-theorie ver
kondigt om een groote nederlaag te verdon
keremanen. dan is de stap om zelfs de nood
zakelijkheid van een „tweede front" te ont
kennen maar een kleinigheid meer.
In dit verband is wel zeer belangwek
kend hetgeen in het Amerikaansche tijd
schrift „Time" daaromtrent werd vermeld.
„Time" deelt mede, dat na het bezoek van
den Sovjet-volkscommissaris van buiten
landsche zaken. Molotof, aan Londen en
Washington, Downing Street en hel Witte
Huis de volgende verklaring aflegden:
„Volledige overeenstemming werd bereikt
omtrent de dringende taak nog in 1942 in
Europa een tweede front te vormen."
Den 18en Juni citeerde Molotof dit ge
meenschappelijke communiqué in den op
persten Sovjet te Moskou en voegde daar
aan nog toe, dat deze verklaring van groote
beteekenis was voor de volken der Sovjet-
Unie, daar de vorming van een tweede front
in Europa den Duitschen legers aan het
Oostelijk front ondraaglijke moeilijkheden
zou bereiden.
Den 27en Juni verklaarden Churchill en
Roosevelt te Washington: „de komende ope
raties, die wij in bijzonderheden op onze
conferenties te Washington onderling en
met onze militaire adviseurs bespraken, zul
len de Duitsche strijdkrachten van de aan-
valsoperaties in Rusland afleiden."
In Juli stond in een officieel Russisch ver
slag van een vergadering der Sovjet-leger
leiding de volgende verklaring: „de volks
commissaris las het besluit der geallieerden
voor in 1942 een tweede front in Europa
te vormen".
„Time" acht door dit alles het bewijs
geleverd, dat wel degelijk aan de Sovjet-
Unie in 1942 een tweede front is beloofd.
Deze belofte is door Churchill en Roose
velt niet afgelegd in een opwelling van on-
militair optimisme, doch met instemming
van hun militaire adviseurs, die de zaak
grondig hadden voorbereid.
De hopelooze positie waarin Stalingrad
verkeert» nu de Duitsche formaties den
oever van de Wolga bereikt hebben en de
opmarsch in het vijandelijke vestings
systeem met het uur vordert, is de klare
duidelijke aanwijzing, hoezeer dit „tweede
front" noodig was en de bolsjewistische
horden thans nadeel ondervinden van de
omstandigheid, dat de Britsche inval te
Dieppe niet meer was dan een dilettanti
sche onderneming, die stroomen bloed ge
kost heeft, zonder dat het geringste resul
taat werd bereikt.
Er is hu een goede gelegenheid voor wie
zich overtuigen wil.
De bioscopen van heden brengen een
uitgebreide reportage van Dieppe, waardoor
ieder Nederlander, die meer op eigen
waarneming vertrouwt, dan op politieke
voorlichting. in staat zal zijn zich een
beeld te vormen van de beteekenis van
den inval der Engelschen en tevens vast te
stellen hoe volkomen waardeloos de hulp
toezeggingen zijn. die Churchill doet en
waarmede hij anderen voor de belangen
van het Imperium in het vuur drijft.
Filiaalbedrijf in Dordrecht
voor goed gesloten.
Oorzaak: Herhaalde prijsovertreding.
Wegens herhaalde grove vergrijpen tegen
de prijsvoorschriften heeft de prijsbeheer-
sching de 20 filialen van een Dordtschen
schoenenhandel voorgoed gesloten. De in deze
zaken in beslag genomen voorraden schoen
werk zijn daarbij verbeurd verklaard.
Reeds in April van dit jaar was de firma
J. M. Peelt te Dordrecht, handelende onder
den naam „Hector", wegens prijsopdrijving
met een bedrag van ongeveer f 10Ö.000 beboet.
De firma had nl. in 1941 van 12 fabrikanten,
die boven het hun toegestane aflcverings-
kwantum verkochten, aanzienlijke hoeveel
heden schoenen zonder bon tegen steeds stij
gende prijzen gekocht eti verkocht, waarmede
een bedrag van meer dan een half millioen
was gemoeid. De tijdens het onderzoek in be
slag genomen voorraden werden daarna weer
vrijgegeven, zoodat de filialen na 3 maanden
sluiting konden heropenen.
Dat de firmanten Peels niet veel hadden
geleerd, bleek evenwel toen de ambtenaren
van de prijsbeheersching in Juni in de
Utrechtsche filialen van Hector" constateer
den, dal er opnieuw met de prijzen werd ge
knoeid. Een partij van 7000 paar in den zwar
ten handel gekochte schoenen, die in den win
kel op zijn hoogst f 6.25 mochten kosten, wer
den verkocht voor een veel hoogeren t>rijs.
Aanvankelijk was men in dc veronderstelling,
dat de filiaalhouders de schoenen uit eigen
beweging te duur verkochten, doch het feit,
dat dezelfde overtreding in alle filialen ge
lijktijdig werd gepleegd, wees erop, dat de
heeren van het hoofdkantoor er meer van wis
ten. De extra winst hadden zij dan ook rustig
geïncasseerd.
Bij de strafoplegging werd het feit, dat dit
de tweede prijsovertreding binnen zeer kor
ten tijd was, den vennootcn ernstig aange
rekend. Ook dat de overtreding zich heeft
voorgedaan bij een firma, die volkszaken ex
ploiteert, heeft zwaar gewogen.
De inspecteur voor de prijsbeheersching
heeft nu de in 23 zaken in beslag genomen
gel don .en goederen verbeurd verklaard cn de
groothandel zoqwel als de circa 20 winkels in
Dordrecht en dc rest van het land zijn voor
goed gesloten. Tevens is nog aan de firman
ten Peels voor den duur van 2 jaar verboden
om werkzaam te zijn in den schoenhandel in
den ruimsten zin. Ten slotte werd openbaar
making van dit vonnis gelast en de betaling
van f 10.000 tuchtstrafproceskosten gevorderd.
Te weinig liaver en erwten
ingeleverd.
Landbouwer tot ƒ2000 boete
veroordeeld.
Niet alleen veehouders, die te weinig melk
inleveren, worden krachtig aangepakt, doch
nok landbouwers, die een gedeelte van hun
oogst langs onwettige kanalen van de hand
doen en niet bij dc provinciale inkoop-cen
trale van akkerbouwproducten inleveren, zien
zich den laatsten tijd tot hooge boeten ver
oordeeld. Zoo heeft zich dezer dagen voor den
tuchtrechter te Tilburg een landbouwer uit
Zegge fgem. Rucphen) te verantwoorden ge
had, die op grond van de dorschcljfers van
zijn bedrijf en andere factoren een hoeveel
heid haver en erwten van oogst 1941 voor
handen of in vooraad had moeten hebben die
hij dien dag echter niet ter beschikking van
de P. I. C. A. had.
De tuchtrechter heeft den man op dien
grond veroordeeld tot betaling van een geld
boete van 2000.
