Haarlemsche Courant
Duitsche troepen bereiken
voorsteden van Stalingrad
BOTSINGEN IN EGYPTE.
Joelen te Haifa bestookt.
Zes maal doodstraf geëischt in
communistenproces te Utrecht.
287e Jaargang No. 209 x X
kbeaaement p. week 0,28, p. maand 1,15, p. kwaxtul 5,42,
traneo p. post 1,73, losse nnmmers 6 cent. Advertentlln 1—11
B-ra. fx,elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prijs,
kdvertentleabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennomer
Editie 3—11-tn.m. 1,2e. Abonnement 1504 m.m. 1 cent p.
Dltg.1 Grafische Bedrijven Damlate.
Wnd. Boofdredaetenrt J. BAUDEWTN8.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
2ater3ag 5 SeplemBer 1912
Bureaux Haarlem: Groots Houtstraat S3. BUk&ntoor: Soenda*
plein 37. Tel. Directie 130S2, Hoofdredactie 15054, Redactie 10600,
Administratie 10724, US25, Soendapleln 12230. Postgiro 134558,
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
and)
Gevechten op schiereiland Taman duren nog
voort. Op de ISetva 20 Sowjet-booten bij aan vals-
poging vernietigd
bt-Duitschers en Roemenen steken de Straat van Kertsi over.
imi!
bot
roi
fcre^
Het opperbevel van de Düitsche weermacht
eelt mede
„Duitsche en Roemecnsche troepen zijn op
September in samenwerking met afdcc-
ingen van marine cn luchtmacht van
i'trim uit over de straat van Kcrtsj getrokken,
n hebben in weerwil van hardnekkigen vij-
ndelijken tegenstand de vijandelijke kust-
erdediging doorbroken en Donderdag na een
nellen opmarsch de verbinding met de uit
•ostelijke richting aanvallende Roemecnsche
troepen tot stand gebracht.
De gevechten tegen de op het schiereiland
Taman staande vijandelijke strijdkrachten
Juren nog voöft. Ten Noordwesten van
ffoworossiisk zijn opnieuw versterkte heuvel-
itellingen genomen.
Duitsche motortorpedobooten vielen ir
weerwil van het slechte weer het vijandelijke
Icheepsverkeer in het Oosten der Zwarte Zee
jan en brachten 3 schepen met een gezamen-
lijken inhoud van 8500 ton, waaronder één;
iankboot, tot zinken. Daarmede hebben aan de
oppervlakte varende Duitsche vlootstrijd-
krachten sedert het begin van het offensief
ti den Kaukasus in totaal 35.000 ton Sowjet-
oopvaardijscheepsruimte vernietigd.
De aanval op Stalingrad kon Donder
tag tot aan de Westelijke voorsteden vooruit
feschoven worden.
De ten Noorden van Stalingrad aan de
Kolga staande troepen van het leger hebben
»t dusverre 3 kanonneerbooten, 2 monitors, 6
rrachtschepen en talrijke kleinere vaartuigen
lot zinken gebracht.
Ten Zuidwesten van K a 1 o e g a en ten
Noordwesten van Medyn werden wederom
"ÏBanvallen van sterke vijandelijke s-trijd-
l*Trachten afgeslagen. Ook in het gebied van
[tzjef mislukten herhaalde aanvallen van
'itprkp vijandelijke strijdkrachten. De vijand
IDIjerioor in deze gevechten 83 pantserwagens.
6feij een vijandelijken luchtaanval op een
Duitsch vliegveld in de centrale zone werden
der 37 aanvallende vliegtuigen neergescho-
j«#len; de rest werd tot omkeeren gedwongen.
Ten Zuiden van het Ilmenmeer werden
188>"erscheidene plaatselijke Sowjct-aanvallcn
tfgeslagen.
Ten Zuiden van het Ladogameer en
aan het omsingelingsfront van Leningrad
mislukten eveneens verscheidene vijan
delijke aanvallen.- Bij een poging om de
Newa over te steken werden 20 van de
28 vijandelijke booten vernietigd.
In Egypte slechts gevechten van plaatse-
ijke beteekenis. Aanvallen van de Duitsche
n de Italiaansche luchtmacht waren gericht
ip vijandelijke troepen, autoconcentraties,
'liegvelden en aanvoer. Bij luchtgevechten
zerden 25 vijandelijke vliegtuigen neerge-
choten.
Donderdagnacht werden boven de Duitsche
locht 2 Britsche vliegtuigen neergeschoten.
,ichte Duitsche gevechtsvliegtuigen plaatsten
londerdag voltreffers op industrie- en ver-
eersinstallaties aan de Zuidkust van Enge-
and.
De eerste luitenant Marseille, escadrille-
japitein bij een jachteskader, heeft op 2 Sep-
ember aan het Egyptische front zijn 125ste
verwinning in de lucht behaald, nadat hij
i de luchtgevechten van den voorgaanden
ag 16 Engelsche tegenstanders had overwon-
ten".
In Egypte.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
„In Egypte zijn botsingen tusschen ge
pantserde afdeelingen in qns voordeel
geëindigd. De vijand verloorjCenigc tanks-,
talrijke Nieuw-Zeelanders werden gevan
gen genomen. De luchtmacht der Spil
heeft hevige aanvallen gedaan op Britsche
troepenconcentraties en gemotoriseerde
strijdmiddelen;-een afdeeling vijandelijke
verkenners werd bij verrassing aange
vallen en vernietigd.
Spaansche kabinetswijziging
geen regeeringswTisseling.
Bjiitenlandsche politiek onveranderd.
I In de Spaansche communique's wordt o.a.
jezegd. dat een personeelswisseling in de
[egeering van een totalitairen staat een vol
komen natuurlijk en gezond verschijnsel is.
48|)e geschiedenis, welke de afgeloste mannen
Hiebben gemaakt en de verdiensten, die zij
lebben verworven voor het nationale wei
lij n, blijven door de aflossing onaangetast.
i Onze binnenlandsche politiek wijkt niet
fan haar rechten weg af en onze buiten-
bndsche politiek wordt gevoerd in den
[eest van onze gesneuvelde helden.
I Wij hebben slechts één binnenlandsche
fn buitenlandsche politiek, evenals wij ook
naar één en dezelfde regeering, één en
.enzelfden Caudillo en één eri hetzelfde
•aderland hebben. Deze politiek is zonder
artstocht, waakzaam en berust in de hand
an een man, wiens vuist het zwaard om-
:lemt.
De reorganisatie van de Spaansche re-
[eering heeft in Berli.jnsche politieke krin-
;en geen bijzondere verrassing gewekt, om-
'at men hier van de ontwikkeling, welke
ot het benoemen van nieuwe pevsoonliik-
.eden in het kabinet op de hoogte geweest
Wanneer men in kringen, welke in nauw
intact staan met de Wilhelmstrasse bij de
ïoordeeling van den toestand een zeer
•oote terughoudendheid aan den dag legt.
ui geschiedt dit o.a. mede door het feit, dat
.ien er hier rekening mee schijnt te hou
ten, dat generaal Franco in een regeerings-
rerklaring een uiteenzetting zal geven over
si koers van de binnen- en buitenlandsche
ilitiek van het nieuwe kabinet. Desniette-
iin kan men in dezelfde kringen constatee-
jn, dat de nieuwe mannen in het Spaansche
;abinet sympathiek beoordeeld worden en
lat vooral de nieuwe minister van buiten-
indsche zaken beschouwd wordt als een
ositief element voor de samenwerking tus-
;hen Spanje en de mogendheden van de
luropeesche nieuwe ordening.
In hardnekkige gevechten werden 25 vlieg
tuigen door Italiaansche en Duitsche jagers
neergeschoten. Een formatie Italiaansche
vliegtuigen met grooten actieradius Dombar-^
deerde de streek der raffinaderijen te Haifa,
veroorzaakte branden en trof een goederen
trein. Alle vliegtuigen keerden op hun basis
terug."
De schade te Messina.
De Paus heeft den aartsbisschop van Mes
sina, mgr. Paino, in particuliere audiëntie
ontvangen. Officieel wordt hieromtrent door
het vaticaan medegedeeld, dat de aarts
bisschop zich op het oogenblik in de eerste
plaats bezig houdt met het herstel van de
zware schade, welke te Messina aan tal van
kerken' en kerkelijke gebouwen is aangericht
bij het recente bombardement door Engelsche
vliegtuigen. De schade aan de kathedraal
van Messina wordt op verscheidene millioenen
lires geraamd. De plannen voor den opbouw
der vernielde kerkelijke gebouwen van Mes
sina zijn reeds opgesteld, doch zullen pas
worden uitgevoerd, wanneer het gevaar
voor nieuwe Britsche bombardementen niet
meer bestaat.
Caïro geen open stad.
Duitsche regeering publiceert
Fransch document.
Door een document, dat onder Fransche
buitgemaakte stukken is aangetroffen en
thans door het Duitsche ministerie van bui
tenlandsche zaken aan de openbaarheid is
prijsgegeven krijgt de nu ongeveer twee jaar
geleden bekend geworden weigering der Brit
sche militaire autoriteiten om Cairo tot open
stad te verklaren, bijzondere beteekenis.
Zooals reeds in hët kort gemeld, betreft het
een telegram van den toenmaligen Franschcn
ambassadeur te Londen, Corbin, van den 7en
Juni 1940, waarin deze zijn regeering mede
deelt, dat de bevoegde ambtenaar van het
„foreign office" aan een medewerker van de
ambassade heeft medegedeeld, dat het door
de Egyptische regeering dringend gedane ver
zoek Cairo tot open stad te verklaren, door de
Engelsche regeering definitief is afgewezen,
daar een dergelijke maatregel ongewenschte
„militaire nadeeelen" zou opleveren.
Met betrekking hiertoe wordt van bevoegde
zijde verklaard, dat Engeland met dit argu
ment tot afwijzen de aanwezigheid van mili
taire objecten in de Egyptische hoofdstad zelf
toegeeft. Aan den anderen kant schroomt En
geland niet luchtaanvallen op Cairo „bom
bardeeren van heilige plekken van den Islam
door vliegtuigen van.de jSpilmogendheden" te
noemen en met represailles té dreigen, ter
wijl het zelf scrupuleus genoeg is zijn mili
taire installaties met miskenning van de be
langen der Egyptische burgerbevolking onder
bescherming van de heilige plekken van den
Islam aan te leggen. Het laat zelfs, zooals de
pers te Cairo begin Augustus op bevel van de'
Engelsche autoriteiten moest mededeelen,
door generaal Stone ieder, die den gerecht
vaardigen wensch van de inwoners van Cairo
van verwijdering van deze haarden van ge-
-aar voor de burgerbevolking nog verder
durft te uiten, bedreigen met vervolging vol
gens het oorlogsrecht.
Duitsche politieke kringen, die in nauw
contact staan met de Wilhelmstrasse, zien er
van af reeds thans een antwoord te geven
op de ongetwijfeld interessante vraag of, en
hoe, Duitschland en Italië de consequenties
zullen trekken uit het gisteren door de pu
blicatie van het document bewezen feit, dat
Engeland om militaire redenen Cairo niet tot
open stad wil verklaren.
Aansl. Cairo.
Egyptische reactie.
Een delegatie Egyptische parlements
leden en hoogwaardigheidsbekleders
heeft tot den minister-president Nahas
Pasja opnieuw het verzoek gericht, Cairo
tot open stad te verklaren.
De delegatie wees er op, dat de omgeving
van Cairo den laatsten tijd aan herhaalde
luchtaanvallen is blootgesteld geweest en dat
het gevaar, dat de bevolking, die in ontoe-,
reikende schuilplaatsen haar toevlucht moet
zoeken, loopt, uitsluitend te wijten is aan de
aanwezigheid van Britsche troepen te Cairo.
Nahas Pasja heeft aan de delegatie geant
woord, dat de Engelsche militaire autoritei
ten nooit zullen toestaan, dat Cairo tot open
stad verklaard wordt.
Op een desbetreffende vraag werd in de
Wilhelmstrasse medegedeeld, dat tot dusverre
geen reactie uit Engeland beschikbaar is op
de Duitsche publicatie over de motieven,
waarom de Engelschen Cairo niet tot open
stad verklaren.
Naar het Turksehe telegraafagentschap uit
Cairo meldt, heeft Willkie een onderhoud van
drie uur met den Egyptischen minister-presi
dent. Nahas Pasja, gehad.
Volgens een Reuterberlcht uit Cairo heeft
Koning Faroek den Amerikaanschen gezant.
Martin Kirk en Wendell Willkie ontvangen.
Nasleep van den moord
op Heydrich.
Officieel wordt het volgende bekend ge
maakt: Het Standgericht te Praag heeft in
zijn openbare zitting van 3 September den
ouderling van de Tsjechisch-orthodoxe kerk
te Praag, Jan Sonnevend, den bisschop van
deze kerk, Gorazd (burgerlijke naam Ma-
tej Pavlik). den kapelaan van de orthodoxe
Cafolus Borromeus kerk te Praag, dr. Wla-
dimir Petrek en den predikant aan dezelfde
orthodoxe kerk, Vaclav Cikl, tot den dood
door den kogel veroordeeld en het vermogen
der vier beklaagden verbeurd verklaard. Het
vonnis is Vrijdag voltrokken. De beklaag
den hadden de moordenaars van den S.S.-
Pbergruppenführer Heydrich, alsmede nog
Vijf valschermagenten in de Carolus Bor
romeus kerk verborgen gehouden, verzorgd
en geholpen.
Japan en de Sow jet-Unie.
In verband met de verklaring van ge
neraal Tojo betreffende de buitenlandsche
politiek van Japan schrijft de „Nitsji Nitsji":
„De politiek van Japan inzake de Rus-
sisch-Japansche betrekkingen, die gericht
is op het vermijden van troebelen in het
Noorden en op het keeren van iedere bedrei
ging van de Japansche rechten zal in geen
geval gewijzigd worden".
160 OPVARENDEN BIJ RAMP VAN
EAGLE OMGEKOMEN.
De Britsche admiraliteit maakt bekend,
dat bij den ondergang van het vliegkamp
schip Eagle in den convooislag bij Malta in
totaal 160 leden der bemanning zijn omge
komen. i
Aanslag op kazerne in
Noord-Ierland.
Trees voor de I.R.A. te lenden.
Donderdagnacht heeft men een poging ge
daan om de politiekazerne te Rahdaltown in
het graafschap Antrim in de lucht te doen
vliegen. Een tijdbom ontplofte buiten de
kazerne, waardoor het gebouw werd be
schadigd en een sergeant gewond.
De wacht voor regeeringsgebouwen en
andere vbelangrijke punten te Londen is
versterkt door detectives en personeel van
Scotland Yard, ter voorkoming van even-
tueele daden van weerwraak door Iersche
nationalisten.
Volgens het Zweedsche blad Göteborgs
Posten is de gebeurtenis voor de leden van
de I.R.A. een welkome gelegenheid om op
alle mogelijke manieren uiting te geven aan
hun ontevredenheid over de aanwezigheid
van buitenlandsche soldaten. De oude strijd
om de ondeelbaarheid van'Ierland is her
leefd.
Nieuwe overeenkomsten
Washington—Londen.
Te Washington zijn tusschen de Ver. Sta
ten en Groot Britlannië overeenkomsten ge
sloten, waarbij voornamelijk een regeling tot
gemeenschappelijk beheer van de hulpmid
delen der beide landen beoogd wordt.
Op grond van deze overeenkomsten zal
Groot-Brittannië moeten instaan voor de
kostelooze ravitailleering van de Amerikaan
sche strijdkrachten, die op Britsch grondge
bied en in het Britsche Rijk gestationneerd
zijn.
WEER EEN BRITSCH VLIEGTUIG BOVEN
MAROKKO NEERGESCHOTEN.
Donderdag is weer een Britsch vliegtuig,
dat van den Atlantischen Oceaan naar
Fransch Marokko was gevlogen, door Fran
sche jagers neergeschoten.
Verlamming van Br. Indisch
oorlogsapparaat.
De spcdiale correspondent van de Daily
Telegraph meldt uit Bombay, dat de Engel
sche autoriteiten er vaak niet in slagen de
Congresleden, d:e zij willen arresteeren. te
vatten. De bevolking helpt de nationalisten
bij hun vlucht. Het ziet er naar uit, dat de
Congrespartij druk bezig is met het vormen
an geheime organisaties.
De Times-correspondenten te Delhi en Cal-
utra maken melding van nieuwe onlusten in
Indië. In Bolpur hebben troepen het vuur op
de menigte geopend, toen deze den export
an rijst wilde verhinderen.
De News Chronicle verneemt dat practisch
het geheele oorlogsapparaat in Britsch-Indië
zoolang stil ligt, als het niet gelukt, de onlus
ten meester te worden. Reeds thans is er ge
weldige schade ontstaan, die millioenen pon
den sterling bedraagt. Alleen te New Delhi
is een reeks gebouwen van ongeveer"200 pan
den, behoorende aan de Britsche autoriteiten,
verwoest. Overal elders in het 'land is min
neer groote schade ontstaan aan raadhui
zen, regeeringsgebouwen en politiebureaux,
Op vele plaatsen hebben de anti-Engelsche
nationalisten de voor de wapenbedrijven be
stemde zendingen steehkool tegengehouden.
Japansche landingstroepen op
Kleine Soendaeilanden.
Volgens een bericht van den zender van
Tokio, afkomstig van het eiland Timor,
zijn verscheidene der Kleine Soenda
eilanden door Japanschc landingstroepen
bezet. Daardoor is het voornemen der
Geallieerden om de kleine eilanden voor
hun plannen te gebruiken verijdeld.
LUITENANT-GENERAAL RITTAU
GESNEUVELD.
Tijdens de hevige afweergevechten in het
gebied van Rzjef is den 22sten Augustus de
commandant van een divisie infanterie, lui-
tenant-generael Rittau, gesneuveld. Begin
November van het vorig jaar was hem dooi
den Führer het Ridderkruis van het IJzeren
Kruis verleend.
Oorlogsraad te Washington
hijeen.
Het leiders vraagstuk.
De Geallieerde oorlogsraad van den Stillen
Oceaan is Donderdag in het Witte Huis tc
Washington bijeengekomen.
Het probleem goede militaire leidera
dezen oorlog te vinden, bestaat niet alleen
in Groot-Brittannië, doch ook in da Ver.
Staten, zoo schrijft de Sunday Times.
Het heeft in de Ver. Staten de aandacht-ge
trokken. dat voor den militairen dienst ge
schikte lieden geen ambitie voor het officiers-
beroep aan den dag leggen en het „soldaten
dom" als een nuttelooze verspilling van tijd
en energie beschouwen.
Volgens Amerikaansche opvatting, die van
oudsher zeer materialistisch is geweest, werpt
de militaire loopbaan ook te weinig geldelijk
gewin af. Amerikanen, wélke uit oorlogvoe
rende landen in hun vaderland terugkeeren,
constateeren overigens, dat de Amerikaan
sche openbare mceening nog steeds ieder be
grip voor de draagwijdte van dezen oorlog
mist. Plezier en zaken nemen nog steeds in
de gedachten der Amerikanen de eerste
plaats in.
Canada moet meel aan
Sowjet-Unie leveren.
Het verlies van belangrijke graangebieden
van Rusland heeft reeds drastische gevolgen
gehad. Naar uit Ottawa wordt gemeld, moest
Canada gedurende den laatsten tijd reeds
groote hoeveelheden meel aan de Sovjet-Unie
leveren. Hierdoor is hel transportprobleem
van de Geallieerden echter nog grooter ge
worden, daar door de meelleveranties aan de
Sovjet-Unie het aantal schepen, dat beschik
baar is voor het vervoer van oorlogsmate
riaal en troepen nog kleiner is geworden.
De strafmaat bij de prijs-
berechtiiig.
Begrip „prijsopdrijving" wordt niet meer
gehanteerd.
Derde en laatste spreker op de perscon
ferentie, dezer dagen door den dienst van
den gemachtigde voor de prijzen belegd in
het departement voor Volksvoorlichting
en Kunsten, was mr. J. A. M. Pott, hoofd
der afdeeling.
Spreker onderscheidde in het algemeen
vier soorten verdachten: a. Zij, die te goe
der. trouw te veel verdienen (juridisch
gezegd: aantoonen, dat zij de overtreding
niet nebben kunnen vermijden);
b. Zij, die gebrek aan discipline vertoo-
nen, dus tijdelijk onwilligen ziin;
De in normalen tijd bonafide
Blik op het havengebied van Dieppe. Hier trachtte het Anglo-Amerikaansche
expeditiecorps binnen te dringen. Rookende huizen getuigen van den harden
strijd, die hier geleverd werd. (Orbis Holland SS-PK Roth Pax-Holland c).
„Kopstukken blijven zelf achter de schermen".
De Staatsanwalt aan hel
woord.
Na een uitvoerig requisitoir van den
Staatsanwalt luidden de eischen tegen de
acht verdachten in het sabotageproces t
Utrecht als volgt:
Fr. A. Kolder, metaalbewerker, 38 jaar.
doodstraf. K. den Braven, metaalbewer
ker, 24 jaar, doodstraf. G. Schuurman,
arbeider Nederl. Spoorwegen, 25 jaar,
doodstraf. Fr. Greefkens, schilder, 27 jaar,
doodstraf. Levie Roodenburg, bakker, 23
jaar, doodstraf. M. van der Steen, draaier,
21 jaar, doodstraf.
P. D. van Straeten, bouwvakarbeider, 3
jaar, tien jaar tuchthuisstraf, terwijl de eisch
tegen den 57-jarigen loodgieter W. E. T. Fa!-
lentin werd uitgesteld in verband met het
aanhangig maken van een nieuw proces tegen
den verdachte.
Vrijdagmorgen werd de zittiijg van het
Duitsche Obergericht begonnen met het ver
hoor van den getuige a décharge G. Hoogen-
doorn, die op verzoek van den verdediger
van den verdachte Den Braven mededeelde,
hoe Den Braven bekend stond. Volgens get.,
die verdachte heel goed kende, was" Den
Braven" een jongen van jDhristelïjken huize,
wiens rustige verschijning altijd de aandacht
had getrokken. Ook zijn patroons waren zeer
tevreden over hem, hetgeen uit getuigschriften
bleek. Hoe Den Braven tot zijn communisti
sche actie was gekomen, kon getuige niet
verklaren. Vermoedelijk is hij uit zijn even
wicht geraakt door den oorlogstoestand.
Hierop werd de zitting voortgezet met ge
sloten deuren.
Aan enkele verdachten werd door den pre
sident opheldering omtrent bepaalde puntea
gevraagd. Ten slotte werd door een der rech
ters uitvoerig het bewijsmateriaal, gevonden
in geschriften, pamfletten en vlugschriften,
voorgelezen.
De motiveering.
Om half twaalf was het woord aan den
Staatsanwalt, die zijn requisitoir begon
met de opmerking, dat, alhoewel de com
munistische partij officieel .was verboden,
de leiding niet heeft opgehouden tegen
het Nationaal-Socialismc en tegen het
Duitsche Rijk te hetzén. De kopstukken
van de C.P.H. zijn wel zoo verstandig ge
weest zelf bulten schot te blijven. Wij
hebben aldus spr. aldoor gehoord
over Lien, Karei en anderen, maar de
verdachten uit dit proces wisten zelf niet
eens wie deze personen waren en wat ^ij
in hun schild voerden.
Min of meer argeloos hebben deze verdach
ten zich laten gebruiken, al was hun natuur
lijk heel goed bekend, met welk een staatsge
vaarlijk werk zij zich ophielden. Maar dc
kopstukken van de communistische partij
lieten deze verdachten het vuile werk doen,
zooals schendlectuur in elkaar zetten, die te
verkoopen en met deze geschriften onder de
arbeiders in de groote bedrijven tegen
Duitschland en de Mussertbeweging te sto
ken. Naar spr.'s oordeel.is Levie Roodenburg
een der0hoofdschuldigen uit dit proces. Hij
was het hoofd yan een solidariteitsgroep en
deelde de lakens uit. Zijn streven was gericht
tegen het Nat. Socialisme in Duitschland en
Nederland en hij heeft eerlijk bekend, dat zijn
doel was de vernietiging van het Nationaal
Socialisme. Door hem is de jongste van de
verdachten, de 21-jarige Van der Steen, even
eens actief voor het communisme gevonden.
Zoo jong als hij is, zoo groot was zijn activi
teit. Hij liet zich letterlijk voor elk werk
bruiken.
In Utrecht werd het dezen verd. te heet
dnder de voeten en daarom week hij uit naar
Amsterdam, waar hij minder kans had ontdekt
te worden. Het valsche persoonsbewijs, dat
de politie bij zijn arrestatie op hem vond. wijst
er op, hoe geraffineerd men in zijn kringen
te werk ging. Wat Verstraeten betreft: spr.
had eerst aangenomen, dat hij aldoor had
staan liegen. Daarom had men zijn vrouw ge
hoord en toen was gebleken, dat hij toch voor
een deel de waarheid had gesproken. Zijn
aandeel in deze sabotage-actie is minder
groot geweest dan van de anderen. Daarom
zal spr. voor hem een mildere straf vragen.
De figuur Greefkens is psychologisch heel
merkwaardig. Wat hij voor de communistische
partij heeft gedaan, valt niet gemakkelijk in
één zin samen te vatten, maar men kan ge
rust zeggen, dat deze verd. een der eersten
uit de partij is geweest. Dat hij zich in de ge
vangenis z.g. tot het Nat. Socialisme heeft
bekeerd, is als symptoom inteVessant, doch
heeft voor spr. geen enkele waarde.
Schuurman was, ondanks zijn raadselachtige
verklaringen, waar niemand, en hij zelf het
allerminst, iets van begreep, in ieder geval
communistisch geörienteerd. Dat hij meer
van deze affaire weet dan hij thans heeft los
gelaten, staat voor spr. vast. Den Braven
heeft openlijk gezegd anti-Duitsch te zijn.
Dat op zichzelf zal het Obergericht niet in
teresseeren. Dat hij echter zijn anti-Duitsch
zijn -op deze wijze heeft meenen te moeten
uiten, wordt hem wèl kwalijk genomen. De
verd. Fallentin heeft, naar is gebleken, met
deze zaak wel iets te maken, maar niet veel.
Daarom zal zijn zaak uit dit proces worden
gelicht en zal een nieuw proces tegen hem
begonnen worden, waarbij personen, die verd.
heeft genoemd, betrokken zullen worden.
Aan het einde van zijn requisitoir zeide de
Staatsanwalt, dat hij zich zou houden aan
hetgeen de verdachten hebben bekend Dat is
al erg genoeg, Zij hebben zich in zeer ernstige
mate schuldig gemaakt aan overtreding van
art. 1 van de verordening tot afweer van sa-
botagehandelingen van Oct. 1941 en van art.
8 van de verordening van den Rijkscommis
saris inzake de Ordnungsschutz. Daar het
hier een politiek proces betreft, zal geen cle
mentie worden toegestaan.
Nadat de tolk aan de verdachten de straf
fen had voorgelezen, welke mededeeling uiter
lijk zonder eenige emotie werd aangehoord,
was het woord aan de verdedigers.
- -v_zaken
man. die nu van de tijdelijke omstandig
heden wil profiteeren:
d. De zwarte handelaar.
Voor elk der vier is een ander straf-
recept. C en d worden uiteraard het
scherpst aangepakt.
Bij de strafoplegging wordt afgeweken
Van de klassieke methode, dat hij het
zwaarst gestraft wordt, die de grootste
schuld heeft, en in moreel opzicht het
zwaarste vergrijp heeft begaan. Natuurlijk
staan deze factoren ook bij de prijsberech-
ting op den voorgrond, maar everv zwaar
weegt en nfoet wegen dé factor, of de over
treding al dan niet begaan is op een voor
de volkshuishouding vitaal punt. Het kan
dus gemakkelijk voorkomen, dat iemand,
die minder schuldig is dan een ander,
toch veel zwaarder wordt gestraft, omdat
hij „werkzaam" is op een terrein, waarop
geen enkele inbreuk kan worden geduld.
Het spreekt vanzelf, dat in een geval, als
hier bedoeld, de persoonlijke en gezins
omstandigheden, benevens de kapitaal
kracht of de liquiditeit van den delinquent,
op den achtergrond geraken. Een veel voor
komend misverstand, vooral bij advocaten,
is dit, dat in dergelijke gevallen nauwkeu
rig de winst zou moeten worden uitgere
kend, om tot een rationeele boete-opleg
ging té kunnen geraken. Dit is hierboven
wel weerlegd. Het uitrekenen van de winst,
welke inderdaad in vele gevallen ge
schiedt, heeft geen andere bedoeling dan
dat de straf in het algemeen nimmer ge
ringer mag wezen dan de onrechtmatig
verkregen winst.
De typische instelling van het prijs-
berechtingsapparaat tegenover de wette
lijke voorschriften brengt uiteraard mede
een groote ongevoeligheid voor allerlei
chicanes, welke te berde'worden gebracht.
Het begrip „prijsopdrijving" kent de
prijsberechting niet meer als wettelijk
begrip. Dit wordt opgemerkt, omdat
men het nog veel gebruikt en menigeen
het daarbij zelfs vastkoppelt aan de
theorie der vervangingswaarde, welke
voor de prijsberechting uit den aard
der zaak in geen enkel opzicht aan
vaardbaar is.
De samenwerking met accountants van
goede reputatie van de verdediging is vol
lens mr. Pott zeer gelukkig geweest. Bij
le advocaten waren de ervaringen wel eens
minder bevredigend. Het komt voor, dat
zij te formalistisch zijn en de rechtsgeldig
heid der voorschriften in twijfel trekken,
waarbij zij dan wel eens vergeten op de
zaak zelf in te gaan.
De pogingen, in verschillende bedrijven
gedaan, om de aansprakelijkheid door
middel van contracten op het personeel af
te wentelen, zijn zinloos. Het hoofd van
een onderneming blijft aansprakelijk.
De toenemende werkzaamheden van de
afdeeling prijsberechting blijken uit de
volgende cijfers. Het aantal behandelde
zaken bedroeg in 1941 in Maart: 446,
49, Mei: 1303, Jdni: 2006, en in de
zelfde maanden van 1942 resp. 5569, 6126,
6158, 6347.
ALS U BETAALT KUNT U JENEVER
KRIJGEN.
De Haarlemsche
verbaal
wijnhandel
ROOSEVELT EN DE JEUGD.
Bs. Als Roosevelt spreektdan
stapelen de enormiteiten zich op. Toch is
dat niet zoo erg als het wel liikt. want de
man kan zich, evenals Churchill, tegenover
zijn publiek iets permitteeren; men slikt
net wét graag. Wat in deze kringen bij een
spreker van de spilmogendhedcn. gesteld
voor een oogenblik, da; die zijn toevlucht
nam tot eenzelfde politiek als de man uit
het Witte Huis, aanleiding geven zou tot
een waar Indianen-gekrijsch, waarbij ioder
woord op de goudschaal der publieke ge
rechtigheid gewroken werd, heeft bij Roo
sevelt een dol succes, men klapt in dc han
den als opgetogen kindertjes wanneer juf
beloofd heeft morgen het verhaal van de
wolf en de zeven geitjes te zullen voor
lezen.
In zijn nieuwste toespraak die Roosevelt
voor de Internationale Studentenbij cen-
komst heeft gehouden, zijn de handjes
weer eens op elkaar geslagen, toen hij zei-
de, dat de jeugd der wereld van dc spil
niets kan verwachten, „behalve den dood".
De zaak der Vereenigdc Staten, van Enge
land en van deSovjet Unie, zoo zeide
hij verder, is vooral de zaak van de jeugd.
Van de jeugdorganisaties van Hongarije,
Bulgarije, Kroatië en Italië, constateerde
hij, dat zij er slechts waren om kanonnen-
vleesch te leveren en hij ging zelfs zoo ver,
maar dat kan hij zich immers permittee
ren, onmiddellijk hierop tot de jongelui die
opgeroepen zijn voor den strijd tegen de
spilmogendheden de uitnoodigmg te rich
ten heldenmoed te toonen en den dood
niet te schuwen.
„De jeugd heeft het meest te lijden ge
had. Daardoor is zij bezweken voor de
verlokkingen van „duistere machten", die
riepen „de democratie is dood". Na dezen
oorlog zal men ervoor zorgen, dal dc jeugd
der geallieerde volken niet zooals den laat
sten Keer lijden zal onder een economische
chaos. Hij motiveerde dit daarmede, dat de
V.S., Engeland en het bolsjewisme dan
voor de eerste maal in de wereldgeschie
denis een ware wereldbeschaving zulten
scheppen.
Over deze rede van Roosevelt heeft de
Reichsleiter voor de Duitsche jeugdopvoe-
ding Baldur von Schirach verklaard, dat
niemand minder dan Roosevelt geschikt is
een boodschap te richten tot de jeugd der
wereld. Op hët gebied der jeugd verzorging
hebben de Ver. Staten, fcehalve een opper
vlakkige nabootsing van Europeesche op
voedingsinstellingen niets^gepresteerd.
komen met hun eigen kinderen niet klaar,
maar gelooven de kinderen van anderen te
kunnen opvoeden. Hun jeugd heeft geen
idealen, geen kuituur en geen leiding, noch
gemeenschap, noch een doel dat werkelijk
waard is om voor te leven. Mevrouw Roo
sevelt heeft tien dagen geleden toegegeven,
dat de verwaarloozing der Amerikaansche
jeugd schrikwekkend toeneemt.
In de Vereenigde Staten loopen vier mil-
lioen jeugdige personen verwilderd en zon
der werk rond. Er bestaat geen algcmcene
jeugdorganisatie, die zich het lot der jeugd
zou kunnen aantrekken. Voor yo.000 kreu
pele en 45.000 blinde of halfblinde, alsmede
3 millioen hardhoo«ende kinderen bestaat
in de V.S. geen enkele inrichting \an on
derwijs. Het paedagogisch instituut der
[aarlemsche politie heeft proces-
opgemaakt tegen een 46-jarigen
ielaar, die verschillende soorten
en merken dranken, die moeilijk te krijgen
zijn, voor zeer höoge prijzen verkocht. Zoo
vroeg hij voor cognac van f 9,per flesch
f 18,voor jenever van f5,per kruik
van 1 liter f 23,50 en voor limonade (sur
rogaat) van f 0,80 de flesch f 1,50.
Bij hem werden in totaal 600 fleeschen
wijn, 9 flesschen cognac, 9 flesschen jene-
"er en 1 kruik alcohol in beslag genomen.
PERSONALIA.
Gesaagd voor diploma B Scheepswerk-
tuigkunde, de heer A. Boellaard te Haar
lem.
BRUTALE VISCHDIEFSTALLEN TE IJMUIDEK.
Reeds Rerutmen tijd heerschtc het vermoeden,
dat leden van de bemanning van eenige vis
schcrsschepen. die te IJmüiden aan de mark
komen, zich aan diefstal van vlsch schuld!;,
maakten. De politie ging hun gangen na en be
trapte *en Donderdagmorgen bij de aflevering
van een partij visch, welke zij aanvankelijk in
een openbaar urinoir, waarbij een handlanger
dc wacht hield, hadden verborgen. De visch
werd aldaar door een opkooper met een auto
afgehaald. Op dit moment greep de politie in. De
wachtman en de opkooper. belden Katwijkers.
verden gearresteerd.
's Avonds werden nog eenige opvarenden van
jen IJmuidensche trawler per overvalauto naar
het hoofdbureau \€n politie weggebracht, ter
wijl Vrijdag twee opvarenden werden gearres
teerd.
Carnegie Stichting heeft op 1 October 1941
vastgesteld, dat er in de V.S. 4.3 millioen
analfabeten zijn, hetgeen Roosevelt op een
lersconferentie in Mei van dit jaar heeft
levestigd. Juist Roosevelt, die voortdurend
uit naam van de menschelijkc beschaving
het woord neemt, moest het duidelijk zijn,
dat de toestanden onder de Amerikaansche
jeugd de grootste schande zijn voor de be
schaafde meuschheid.
Duitschland is in 1933 begonnen het
ideaal van een nieuwe sociale ordening op
den grondslag van nationale vrijheid cn
sociale rechtvaardigheid te verwezenlijken.
Wie in Amerika zijn kinderen een werke
lijk goede schoolopleiding wil geven moet
hen naar kostbare particuliere scholen stu
ren. In Duitschland worden de jeugdige
■personen die het meest presteeren. onge
acht hun stand uit openbare middelen opw
gevoed en onderwezen.
Wat wil Roosevelt de wereld geven?
Koelkasten, radio-apparaten, jazzmuziek
en film vormen geen oplossing voor de pro
blemen van de wereld. Deze Iiceft behoefte
aan ideëele goederen, zooals deze tot uit
drukking zijn gekomen in de werken van
de groote zonen van Europa.
Niet Europa is thans de oude wereld,
doch Amerika, want de nieuwe wereld ligt
daar, waar een nieuw geloof werd geboren
en waar een geestdriftige jeugd voor dit
geloof strijdt.
Europa zal dezen oorlog winnen en dan
zal de oude wereld de nieuwe zijn".
Tot zoover deze spreker. Roosevelt kan
het er vooreerst mee doen en toch maken
wij ons geen illusies, stellen wij ons niet
voor, dat de kringen waarvoor deze woor
den beteekenis hebben, er op reageeren zul
len op de eenige en juiste wijze waarop
dit mogelijk is.
Tegenover onze democratische jeugd-
kringen, die zich vereenigen op cacophoni-
sche wedstrijden van hot-jazz en zich het
best gevoelen etend, likkend, rookend en
leuterend bij de oerwoud-rhythmiek van
saxophonen en trompetten, bij de opwin
ding en verhitting van de „kuituur'', die
ons uit Amerika en Engeland werd ge
ëxporteerd. behoeft men niet van „ideëele
goederen" te spreken en nog minder van
gemeenschapsbelang, van strijd en dienen.
Roosevelt heeft gesproken.dus juicht
de democratische jeugd en met haar de op
voeders, die aan deze verwording schuld
hebben.
De Jeugdstorm gaat intusschen met op
geheven hoofde, zich bewust van haar
taak, verder.
Beukenbladeren als tabak en
bedvulling.
Maar voor 35 cent per 100 gram.
Het rookgrage deel van de Nederland-
sche bevolking zal, wil het zijn tabakrant
soen aanvullen, zich het genot van „Edel
Sortie Blad" moeten gaan ontzeggen. De
inspecteur voor de prijsbchcersching te
s-Gravenhage heeft r.l dezer dagen we
gens overtreding der prijsvoorschriften
den fabrikant van dit proauct. dat ter ver
vanging van tabak door hem in den handel
werd gebracht, een boete van 2500.
opgelegd en hem bovendien voor den tijd
van drie jaar verboden in surrogaten te
handelen.
De veroordeelde. J. W. Roeloffs, Hase-
broekstraat 62 te Den Haag, is in Decem
ber 1941 begonnen met de vervaardiging
van suggoraal voor tabak; daartoe betrok
hij groote hoeveelheden beuken- en eiken
bladeren uit Apeldoorn en liet deze blade
ren eenige bewerkingen ondergaan, zoo
als schoonmaken en snijden. Vervolgens
verpakte hij het goed in zakjes van 100
gram en bracht het onder den naam „Edel
Sortie Blad van Hollandschen bodem" te
gen den prijs van 2.50 per k.g. in den
handel. Hij adviseerde den winkeliers de
klanten 3.50 en 4.in rekening te
brengen, dit is 35 en 40 cent per 100 gram,
hetgeen voor afgevallen beukenbladeren
wel iets te hoog is.
Roelotfs vertelde bij het verhoor, dat hij
het aan de winkeliers overliet, waarvoor zij
het „Edel Sortie Blad" wilden laten door
gaan. Volgens hem kon het echter alleen
dienen voor pijptabak of voor bedvulling.
De inspecteur, die den naam Roeloffs in
verband met andere surrogaten reeds ver
scheidene keeren onder oogen heeft gehad,
achtte het naast een hooge geldboete nood
zakelijk aan Roeloffs te verbieden voor don
tijd van drie jaren handel tc drijven in
surrogaten.