Haarlemsche Courant
levechten om Stalingrad
le felste van dezen oorlog.
,V'
De strijd tegen zwendel en prijsopdrijving.
87e Jaargang No. 213 x
innement p. week 0,28, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
11 ito P- post f 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlën 3—IS
ƒ3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prUs.
ertentleabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
3—lS m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m.
Grafische Bedrijven Damlate.
Wn& Hoofdredacteur! J. V. BAÜDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op .Zon- en feestdagen.
Donderdag 10 Septemfier 1912
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 93, BUkantoor: Soenda-
pleln 37. Tel. Directie 13082. Hoofdredactie 15054, Redactie 10600,
Admfnlstratle 10724. 14825. Soendapleln 12230. Postgiro 134938.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEKEBOOM.
wjetfront wordt langzaam ingedrukt. Duitschers bezetten
ogten aan den Westkant der stad. Ten Z.O. van Novorossisk
100 bolsjewisten gevangen genomen.
itsche luchtmacht verloor
10 dagen 252
,"r|egtuigen.
Gen. von Bismarck
in Egypfe gesneuveld.
AM opperbevel der Duitsche weermacht
It mede
Zs
„Bij het stormenderhand nemen van een
•heerschende hoogte ten Zuidoosten van
oworossisk zijn meer dan duizend
■vangenen gemaakt en 27 stukken ge-
miijhut, een gepantserde trein en veel ander
ateriaal buitgemaakt.
t de kust van deZwarteZe e-hebben
echtsvliegtuigen een transportschip van
ton tot zinken gebracht. Aan de T e r e k
(t de vijand bij vergeefsche aanvallen 18
tserwagens verloren,
het vestinggebied van Stalingrac
;.E ken pantsertroepen door hardnekkig ver-
nigde vijandelijke stellingen en namen ir
bitterde gevechten onmiddellijk ten Westen
Stalingrad gelegen beheerschende hoog-
Gedurende den nacht werden de stad ei
v< jetvliegvelden ten Oosten van de Wolga
ombardeerd.
en Zuidwesten van Kaloega zijn her-
Ide plaatselijke aanvallen van den vijand
1 slagen. Het aantal pantserwagens, dat in
en sector sinds 11 Augustus, vernield is,
ot boven de duizend gestegen,
het gebied van R z j e f vonden ook
idag geen groote gevechtshandelingen
ts. Van 30 Juli tot 6 September zijn hier
het ïeger en de luchtmacht 2126 Sovjet
tserwagens vernietigd,
an het omsingelingsfront van Lehi
d mislukten de weinige vijandelijke aa
>n. Op het Ladoga meer werden
c'jetkanonneerbooten door bomtreffers
ar beschadigd .In het hooge Noorden heb-
gevechtsvliegtuigen een luchtbasis aan
baai van Kola en het havengebied
ansk aangevallen. Jachtvliegers
n dit gebied 26 vijandelijke vlieg
en neer zonder zelf verliezen te lijdén.
38 0i
T e
oo)lGI
De Sowjetluchtmacht heeft Dinsdag in
chtgevechten met Duitsche en Kroatische
■se\ gers en door luchtdoelgeschut 137 vlieg-
igen verloren. Vier Duitsche vliegtuigen
IjJrden vermist.
vluchten naar het bezette gebied in het
loeiten en bij enkele overdag ondernomen
cé ingsvluchten boven West-Duitse h-
bJ d werden in luchtgevechten 10 Britsche
gtuigen neergeschoten. In den loop van
nacht hebben formaties der Britsche
str tmacht Zuid-West-Duitsch gebied aange-
en. De burgerbevolking leed verliezen.
v ral in woonwijken ontstonden materieele
rh ide en schade aan gebou-wen. Volgens de
dusverre ontvangen berichten zijn drie
aanvallende bommenwerpers neerge-
iten.
Van 28 Augustus .tot 8 September heeft
Britsche luchtmacht 252 vliegtuigen
irloren, waarvan 120 boven de Middel-
ndsche Zee en in Noord-Afrika. In de-
lfde periode gingen in den strijd tegen
igeland 59 Duitsche vliegtuigen verloren.
evechfevliegtuigen hebben overdag en des
lts wapenfabrieken en militaire installa-
aan de Zuidkust van Engeland en
Midden- en Oost-Engeland aangevallen.
Britschsmotorschip van 300 ton werd door
itreffers tot pinken gebracht."
ieneraal Georg von Bismarck, comman-
amt van een Duitsche divisie, is bij een der
echten van de laatste dagen aan het
Hd ptische front op het veld varr eer gevallen.
van een dapper bevelhebber wordt
0-jj.s gevoegd bij de namen van de Italiaan-
en Duitsche generaals, die, schouder
schouder in Egypte en Libyë strijdende,
leven voor de gemeenschappelijke zaak
rm ben geofferd. De soldaten der Spil in
ka brengen een fieren groet aan generaal
Bismarck, in de zekerheid, dat zij zijn
rdood door een schitterende overwinning
en wreken."
Stalingrad.
IK
M
Ce A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt
idanks den verrassend sterken tegenstand
NI ben de Duitsche troepen in den strijd óm
ingrad nieuwe heuvelstellingen veroverd,
heuvelstellingen zijn voor de voortzetting
operaties van het grootste belang. Zij
emakkelijken de aanvallen op de sleutel-
Ingen van het door de bolsjewisten met
.modernste middelen aangelegde verde-
j "ngssysteem.
De gevechten in het gebied van Stalin-
ad behooren tot de felste en verbitterd-
i van dezen oorlog. Beide partyen zijn
zich van bewust, dat het om meer gaat
n om de verovering van een^ stad. Het
geen belegering in den gebruikelijken
i, daarvoor zijn de afstanden.
a~th de operaties uitstrekken, ook te groot,
stad zelf strekt zich reeds over een
stand van 30 K.M. aan de Wolga uit
'ijl, afmetingen van het eigenlijke slag-
ld zijn nog veel grootcr.
e Duitsche troepen zien zich geplaatst
nover een front, dat ondanks den onge-
jaJt n zwaren tegenstand, langzaam wordt
2_ idrukt.
Sll vergeefs trachten de bolsjewisten door
osale aanvallen op het in het Noorden,
then Don en Wolga, gevormde afweer-
het voortschrijden dey operaties te ver-
d,si lei en. Pas de laatste dagen wordt van
aanvallen op groote schaal melding ge-
t en het is dan ook aan te nemen, dat
lfjtvorden ondernomen door reserves die pas
IMI geleden daar ter plaatse zijn opgesteld.
ii is natuurlijk niet te zeggen, vanwaar deze
3 v rves zijn gekomen, doch het is niet on-
elijk, dat de verplaatsing er van een ver
deling van de kracht der bolsjewistische
fallen in andere deelen van het front
evolge heeft.
Enmerkend voor de gevechten, die op het
•>or inblik aan het Oostelijke front worden
verd, is het groote aantal pantserwagens,
de bolsjewisten dagelijks moeten inboeten,
tuit blijkt niet alleen, dat de bolsjewisten
rle r een massaal gebruik van dit wapen
nlwhten de krijgskansen te keeren, doch
Isw ns. dat de afweer tegen dit wapen uit
end functionneert.
De Kaukasus.
uitrent de gevechten in het Kaukasus-
led is men in Berlijnsche militaire krin
gen nog steeds uiterst zwijgzaam. Het ont
breekt echter niet aan indices, dat ook hier
de operaties een gunstig verloop hebben. Aan
de Terek, welke rivi|r reeds op een niet na
der genoemde plaats is overschreden, wordt
thans een strijd gevoerd om de brugge-
hoofden.
Volgens sommige berichten hebben de bols
jewisten in de Kaukasische gebieden militaire
commissarissen benoemd, waaruit kan blij
ken, dat Moskou er rekening mede houdt, dat
deze gebieden eerlang buiten het bereik vai
het centrale gezag zullen komen te liggen.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
„In Egypte heeft onze artillerie vijande
lijke autoconcentraties onder vuur genomen.
Vier vijandelijke vliegtuigen werden neerge
schoten, waarvan 3 door Duitsche jagers en
één door het luchtdoelgeschut van Tobroek.
In een luchtgevecht boven Malta werd een
Spitfire neergeschoten en stortte in zee. De
torpedoboot Orsa heeft een vijandelijke duik
boot tot zinken gebracht."
Het Italiaansche hoofdkwartier deelt mede,
dat de verliezen, geleden in Augustus aan de
verschillende fronten zijn leger en- militie
Egyptische front508 dooden, 893 gewonden,
5956 vermist; Russische front, elfde lijst
280 dooden, 947 gewonden, 105 vermist; front
op den Balkan: 295 dooden, 387 gewonden, 31
vermist. Marine: 39 dooden, 143 gewonden.
109 vermist. Luchtmacht: 52 dooden, 85 ge
wonden, 104 vermijt.
Amerikaaiisclie soldaten
ontscheept te Rio de Janeiro.
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt
zijn te Rio de Janeiro 7000 Amerikaan-
sche soldaten in volledige uitrusting en
bewapening ontscheept.
ROUWPLECHTIGHEID VOOR HERTOG
VAN KENT.
Gisteren is in de Westminster Abbey in
tegenwoordigheid van Churchill en bijna
alle ministers van het Britsche kabinet een
rouwplechtigheid gehouden voor den doo-
delijk verongelukten Hertog van Kent.
Duitsche troepen aan de Wolga. Duitsche pantser-verkenningswagens hebben ver
vooruit snellend de Wolga bereikt. In een enkelen dag rukten de Duitsche eenheden
van het groote bruggenhoofd aan den Don naar hier op. (P.K. Heine DV-R-P. H. c)
Ravitailleering van
Leningrad niet meer m ogelijk
De successen van de Italiagpsche
motortorpedóbooten op het Ladogameer
laten de vraag opkomen, wat de gevol
gen hiervan voor het belegerde Lenin
grad kunnen zijn. De „Popoio di Roma"
geeft hierop in een artikel uitvoerig ant
woord.
Het Ladogameer belette de volledige
omsingeling van Leningrad, zoodat de
Sovjets over een ongeveer 40 K.M. bree-
den waterweg de stad van levensmidde
len, munitie en troepen konden voor-,
zien. De tot heden ter beschikking"
staande schepen en het .ingrijpen dei-
artillerie was niet voldoende om deze
toevoer te beletten. De korte weg, dien
de schepen van de Sovjets hadden af te
leggen, regen en mist, begunstigden
bovendien deze transporten. Slechts" het
ingrijpen van kleine; snelle en beweeg
lijke eenheden als de „Mas" Italiaan
sche motortorpedobooten maakt het
pracfisch mogelijk Leningrad geheel van
de buitenwereld af te snijden.
Bolsjewisten werken tnet vergif
Arsenicum 'voor Duitsche troepen.
Van militaire zijde verneemt het D.N.B,
Majoor Milif Smirnoff heeft voor den
plaatsvervangenden volkscommissaris van
binnenlandsche zaken een geheim bevel
geteekend, waaruit weer eens de methoden
van de bolsjewistische oorlogvoering blijkt,
Dit bevel, dat onlangs dopr de Duitsche
troepen is buitgemaakt, bevat nauwkeurige
aanwijzingen over de wijze, waarop Duit
sche soldaten in het achterland door gif ver
moord moeten worden. Het geheime bevel
draagt het nummer 877 en luidt als volgt:
Voor succesvolle acties in het achterland
van den vijand is de toepassing van sterk'
werkende vergiften voor massavergifti-
'gingen van groote beteekenis. Als gift wordt
u arsenicum toegestuurd, verborgen in lu
cifersdoosjes. In deze doosjes zit een dosis
vergif van telkens een gram onder een dub
belen bodem. Daarboven liggen de lucifers.
Deze dosis arsenicum is voldoende voor het
vergiftigen van tien man.
Bovendien wordt arsenicum verstrekt in
gelatinecapsules in een doseering van twee
gram, voldoende voor het vergiftigen van
18 man. Voor uwe troepen ontvangt u 8
lucifersdoosjes en 15 gelatinecapsules.
Deze hoeveelheid moet zoo worden uit
gereikt, dat het gif daar wordt overhandigd,
waar de toepassingsmogelijkheid gewaar
borgd is. Hiervoor komen in aanmerking
vrouwen, koks, keukenpersóneel en perso
nen, die toegang hebben tot de levensmid
delen".
Oorlogspauze in China.
In antwoord#op berichten uit Tsjoenking,
volgens welke de stilstand der militaire
operaties in China het gevolg van een
Japansche nederlaag zou zijn, deelt hol
Japansche ministerie van oorlog mede, dat
na de succesvolle operaties in de provincies
Tsjekiang en Kiangsi de Japansche troepen
thans gereorganiseerd worden. Dc hierdoor
ontstane frontveranderingen stelt Tsjoen
king als een „overwinning" voor. In werke
lijkheid echter verhaalden de Chineesche.
troepen angstvallig een treffen met de Ja
pansche strijdkrachten.
De Engelsche nieuwsdienst meldt inmid
dels uit Tsjoengking, dat het Chineesche
kabinet Dinsdagavond het aftreden heeft
bekend gemaakt van den ambassadeur der
regeering van Tsjoenking le Washington.,
dr. Hoe Sjih. Generaal Tjsang Kai-$jek
heeft voorgesteld, dr. Hoe Sjih te benoemen
tot „hoogen adviseur van het kabinet".
Felle critiek op Churchill
inzake de posilie der
Sowjet-Unie.
Tevens conferentie van Litwinof met Huil.
De Sowjet-ambassadeur in Washington,
Litwinof, heeft een onderhoud gehad met
staatssecretaris Huil. Deze bijeenkomst heeft,
gezien de „critieke situatie aan het Russische
front" groote belangstelling gewekt. Litwinof
heeft geweigerd iets over het onderhoud mede
te deelen.
De Labour-afgevaardigde Bevin heeft vol
gens den Britschen berichtendienst in 't Lager
huis een scherpen aanval gericht op Chur
chill en hem ervan beschuldigd de pers onder
druk te houden, vooral, wanneer zij te sterke
critiek op zijn politiek uitoefent. Wanneer
Stalingrad valt, zoo verklaarde Bevin, zullen
de arbeiders luid de vraag stellen waarom
En zij zullen er dan niet mee tevreden zijn,
wanneer Churchill weer zal antwoorden, dat
het om militaire redenen niet te houden was.
Het feit, dat Churchill steeds nog op zijn
post is, moet als het grootste nationale onge
luk bestempeld worden. De arbeiders stellen
meer vertrouwen in de woorden van Woros-
jilof en Timosjenko dan in die van Churchill.
De arbeiders weten, dat de Russische gene
raals verklaard hebben, dat de oprichting
van een tweede front „mogelijk" en een
nationale noodzakelijkheid" is.
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt, heeft
de arbeidersleider Pethwick Lawrence tij
dens de Lagerhuisdebatten verklaard, dat de
arbeiders zich ervan bewust zijn, dat wan
neer er een tweede front k<?mt, dit een uiterst
ernstige en bovendien bloedige aapgelegen
heid zal zijn.
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
heeft het Lagerhuis er in toegestemd de zit
ting voor nog een kort reces te verdagen.
Protesten tegen Roosevelts
aangekondigde maatregelen.
Japansch oordeel: President op weg
naar de tyrannie.
Naar de Britsche berichtendienst uil
Washington meldt heeft de Senator Brown
verklaard, dat een wetsontwerp wordt uit
gewerkt, waardoor Roosevelt gemachtigd
wordt minimum- en maximumprijzen voor
landbouwproducten vast te stellen.
Volgens een bericht uit Washington zijn
uit Amerikaansche boerenkringen reeds de
eerste protesten gehoord tegen de maat
regelen ter voorkoming van prijsstijging
voor landbouwproducten, aangekondigd in
Roosevelt's boodschap. De vertegenwoordi
gers der boeren in het congres wijzen er op,
dat dergelijke maatregelen in strijd zouden
zijn met de belofte, die de regeering van
Roosevelt den landbouw heeft gedaan.
Senator Norris heeft verklaard, dat Roo
sevelt in ernstig conflict met het Congres
zou komen, indien hij zou trachten pi-ijzen
voor landbouwproducten vast te stellen.
In zijh boodschap aan het Congres en in
•zijn praatje aan den haard heeft Roosevelt,
zoo verklaarde de woordvoerder der Ja
pansche regeering voor de buitenlandsche
pers, eigenlijk het volgende gezegd: „Mijne
heeren, U kunt mijn voorstel aannemen of
-erwerpen. Vergeet echter niet, dat ik bij
•erwerping toch de maatregelen, welke her
voorstel bevat, zal nemen."
In de lange geschiedenis der democratie,
aldus de woordvoerder, is een dergelijke
uitdaging van* het Congres onbekend. Het
baart dus geen verwondering, dat vele
vooraanstaande congresleden uitdrukking
hebben gegeven aan hun groote veront
waardiging over deze intimidatiemethode
van het Witte Huis. Als een dictatuur den
steun van de groote massa verliest, moet
zij wel ontaarden in een tyrannie en dat is
dan ook de weg, dien Roosevelt thans in
slaat.
Japanners op 44 mijl vaü
Port Moresby.
Qe Britsche nieuwsdienst verneemt uit
het hoofdkwartier van generaal Mac
Arthur, dat de gevechten ,ten Noorden
van Port Moresby zich in grootere mate
ontwikkelen en heviger worden.
Naar de Engelsche nieuwsdienst in een
extra-bericht uit het hoofdkwartier van
Mae Arthur i bekend maakt, hebben de
Japansche troepen in het gebied van Ohan
Stanley op Nieuw-Guinea een hevigen
„infiltratie-aanval" geopend, die s»elle
vorderingen maakt. Naar in het bericht
verder gezegd wordt, staan de Japanners
thans 44 mijl van Port Moresby af. De
Engelsche nieuwsdienst voegt hier nog
aan toe, dat de toestand op Nieuw-Guinea
ernstig is.
Gandhi een maand in arrest.
Betooging te Bombay.
Naar de Britsche berichtendienst uit Patna
meldt heeft de regeering van Bihar toege
geven, dat bij een poging tot uitbreken uit
de centrale gevangenis van Bhagalpoer 28
gevangenen gedood zijn en 87 gewond. Onge-
i0 gevangenen namen aan deze poging
tot uitbreken deel.
In Bombay zijn 70 betoogende Indiërs door
de Britsche politie gearresteerd, zoo meldt
Radio New York. De betooging werd ge
houden ter gelegenheid van het feit, dat
Gandhi thans een maand geleden is gearres
teerd.
Lagerhuis keurt crediet van
1 milliard goed.
De Britsche minister «'van financiën
Kingsley Wood heeft in het Lagerhuis een
nieuw crediet aangevraagd van een mil
liard pond sterling, waarbij hij verklaarde
dat daarmede de Britsche totale schuld
sedert het uitbreken van den oorlog tot 11
milliard pond sterling stijgt.
De dagelij lesche oorlogskosten van Enge
land in de laatste weken bedragen, naar
Kingsley Wood verder zeide, gemiddeld
121/4 millioen pond, hetgeen vergeleken
met Juni een stijging beteekent van een
half millioen pond sterling per dag.
Het Lagerhuis heeft na een kort debat
door handopheffing het voorgestelde cre
diet van een milliard pond sterling goed
gekeurd.
Sowjetluchtaaiivallen op
Hongarije.
Slechts geringe schade.
Naar het Hongaarsche persbureau meldt,
hebben Sow jet-vliegtuigen in den nacht van
Woensdag op Donderdag aanvallen gedaan op
Boedapest en op verscheidene andeVe plaat
sen des lands. De luchtaanvallen hebben
volgens de voorloopige berichten slechts ge
ringe schade veroorzaakt.
Naar van militaire zijde verluidt hebben
Sowjet-bommenwerpers in den afgeloopen
nacht ook ondoeltreffende storingsvluchten
uitgevoerd boven Oost-Duitschland.
Spaansche opperste legerraad
bijeengeroepen.
Vj-ijdag a.s. komt onder voorzitterschap
van'generaal Franco de opperste legerraad
van Spanje bijeen. Van de generaals, die
aan deze besprekingen zullen deelnemen,
zijn in Madrid o.a. reeds aangekomen de
hooge- commissaris van Spaansch Marokko,
de opperbevelhebber van Catalönië en de
opperbevelhebber van Madrid, die tijdelijk
buiten Madrid vertoefde.
Het Portugeesche blad Diario de Noticias
publiceert een interview met den Spaan-
schen ambassadeur te Lissabon, Franco y
Bahamonde, over de jongste kabinetswijzi
ging in Spanje.
De Spaansche diplomaat zeide o.a.: de
buitenlandsche politiek van Spanje blijft
onveranderd en de huidige toestand is de
voortzetting van den voorafgaanden. Het
betreft uitsluitend een interne aangelegen
heid, die naar buiten geen enkele uitwer
king zal hebben. Voorts wees de ambassa
deur met nadruk op het feit, dat de huidige
Spaansche minister van ouitenlandsche
zaken, graaf Jordana het Portugeesch-
Spaansche vriendschaps- en nietaanvals-
pact heeft geteekend toen hij in 1938/39
ook de portefeuille van buitenlandsche za
ken had. Graaf Jordana is éen zeer krach
tig voorstander van de Portugeeseh-Spaan-
sche toenadering, die een van de belang
rijkste richtsnoeren yan de Spaansche bui
tenlandsche politiek'in de laatste jaren is
;eweest. Gezegd kan worden, dat alle
ipaansche staatslieden, die de portefeuille
van buitenlandsche zaken hebben gehad
tijdens hun ambtsperiode een stap verder
gezet hebben op den weg van de Portu-
ieesch-Spaansche toenadering.
Een Midden-Amerikaansche
bondstaat?
(DaD) In de Wilhelmstrasse be
gint men de berichten over de vorming
van een Midden-Amerikaanschen
bondstaat met aandacht te volgen, om
dat de „spontane instemmingsbetuigin
gen" met den dag talrijker worden.
Daar de Vereenigde Staten het meeste
profijt van een dergelijke aaneenslui
ting der Midden-Amerikaansche stalen
hebben, zien Duitsche politici in de
grootsche campagne de regie van Washing
ton. Een Midden-Amerikaansche staten
bond kan de eerste tientallen jaren geen
weermacht op de been brengen r.m zijn
belangen te verdedigèn. Een eventueele
bondsregeering heeft dan geen andere keus
dan zich onder bescherming te plaatsen van
de Vereenigde Staten, die reeds de econo
mische hegemonie hebben over de Zuid
Amerikaansche staten. De vorming van een
bondstaat ligt dus volkomen in de lijn van
het imperialisme van Washington.
Naar radio New-York meldt, heeft het
Congres der Vereenigde Staten inmiddels
besloten den leeftijd, waarop 'jonge man
nen kunnen worden opgeroepen, tot 18 jaar
verlaagd.
Wederom tegen veehouders
opgetreden.
Enkele dagen geleden is melding ge
maakt van het optreden der overheid teger
een boer in Overijssel, die de melk van zijn
bedrijf niet afleverde. Thans kunnet
nieuwe gevallen worden gemeld, waarin de
secretaris-generaal van het departemen'
van landbouw en .visscherij krasse maat
regelen heeft genomen tegen landbouwers,
die hun plichten ten aanzien van de voed
selvoorziening verzaken. Veehouders in
Haren, Aaorp. Groningen en Nóorddijl-
moeten een aantal koeien inleveren. Or -
•n de overige provincies kunnen soortge
lijke maatregelen binnenkort worden ver
wacht. Deze veehouders, die de voedsel
voorziening van hun volk tegenwerkten,
hebben deze ernstige gevolgen uitsluitend
aan zichzelf te wijten.
Een ernstig beroep op den werkelijkheidszin
van ons volk.
Onverbiddelijk gaat de strijd voort tegen
liet euvel van prüsontduiking, zwendel en
zwarte handel. Als een olievlek heeft zich
dit kwaad over ons land verspreid en als
een kwaadaardig gezwel diep ingevreten
in alle lagen der maatschappij. Dag en
nacht zijn een groot aantal opsporings
ambtenaren in de weer om het kwaad te
bestrijden, het gevaar in te dammen en een
algeheele sociale en economische ontwrich
ting te voorkomen.
Het zwaartepunt van het prïjstoezicht
ligt echter bij de plaatselijke politie. Het
Hoofd van deze politie blijft verantwoorde
lijk voor de prijzencontróle in zijn ge
meente en met dit verantwoordelijkheids
besef valt of staat de Prijsbeheersching.
Gelukkig werkt een groot deel van de
politie voor de volle honderd procent mede
èn naar deze stille harde werkers mag zeer
zeker de dank van het volk uitgaan. Want
wat door een betrekkelijk klein handjevol
menschen in de afgeloopen twee jaar is
verricht, grenst aan het bovenmenschelijke.
en het is aan hen te danken, dat een prijs
stijging van de gedistribueerde levensmid
delen voorkomen kon worden.
Een verbeten strijd wordt nog steeds op
het terrein van de groenten gevoerd, al is
het hier niet in de eerste plaats een prij-
zenkwestie, doch een verdeelingskwestie.
Deze verdeeling klopt helaas niet. Tal van
detaillisten hebben van deze omstandig
heden weten te profiteeren en er zijn ven
ters en groentenhandelaren in de groote
steden die twintig tot veertig gulden per
dag weten te verdienen. Het zijn de minsl
draagkrachtigen van ons volk, die hier de
dupe van worden. Het beter gesitueerde
publiek helaas wil koopen en zal bii
schaarschte ook veel te duur koopen.
Ook de slagers worden terdege gecontro
leerd. Het is gebleken, dat zij ook in dezer
tijd nog een behoorlijke broodwinning heb
ben en er dus reden te over is om eerlijk te
blijven. Het schijnt helaas voor velen moei
lijk te zijn om in deze tijden eerlijk te kun
nen blijven, ja, het is zelfs gebleken dal
zich onder de overtreders bestuurders
van de Vakgroep bevonden!
Een ander euvel is dat van de eieren.
Per week worden een paar millioen eieren
tegen schandalige prijzen in den zwarten
handel gebracht. Alleen- al bii één zaak.
die in Meppel aan het rollen is gekomen
zijn twintig verdachten betrokken. Niet
minder dan 170.000 eieren werden hier in
beslag genomen.
Het is een trieste reeks, deze opsomming
van overtredingen. In Sommelsdijk is de
directeur van een zuivelfabriek gearres
teerd, die zijn boter met water vervalschte
Van de bakkers in Friesland bleek nie»
minder dan 64 procent in overtreding te
zijn. gemiddeld werd op elke acht baal
tjes meel een aan de bestemming onttrok
ken en in den zwarten handel gebracht. Er
zoo gaat het op elk gebied.
In /Maastricht werd een partij emaillc
van inferieure kwaliteit, groot lOO.OOf
stuks, in beslag 'genomen. Haarkammen
solutie, stofzuigers, brilmonturen, gouden
polshorloges de prijs bedroeg „slechts"
870 gulden rijwielen en shampoo bleker
eveneens gewilde artikelen voor den clan-
Doodvonnis wegens bézit van
wapenen.
Het Duitsche Öbergericht in liet be
zette Nederlandsche gebied heeft den
Nederlandschen staatsburger Pieter Jo-
han van Loon uit Rotterdam wegens het
bezit van wapenen ter dood veroordeeld.
De thans 53-jarige beklaagde Pieter
Johau van Loon was eigenaar van een
cafébedrijf te Rotterdam. Op 21 April
1942 was de beklaagde in zijn caré met
een man in twist geraakt. Toen de man
aanstalte maakte het café te verlaten,
liep beklaagde naar zün slaapkamer en
haalde daar een met zes scherpe patro-.
nen geladen pistool. De beklaagde volgde
den man op straat en loste een schot in
de lucht om hem schrik aan te jagen.
Hoewel de beklaagde op de hoogte was
van de voorschriften inzake het bezit
van wapenen en van de zware straffen
die in verband hiermede zijn vastgesteld,
had hij het bijna twee jaar lang opzet
telijk achterwege gelaten, de pistool en
de munitie in te leveren, en had hü het
wapen in zijn bezit gehouden. Het Duit
sche Öbergericht heeft zich derhalve ge
noopt gezien, de zwaarste straf toe te
passen, die de wet voorschrijft.
Ook dit geval beteekent een dringende
waarschuwing aan alle Nederlanders:
ook bi.j het bezit van een vuurwapen
dreigt de doodstraf.
destienen handel te zijn en werden dan ook
in groote hoeveelheden achterhaald en in
beslag genomen.
Dit zijn slechts enkele feiten, maar zij
geven een beeld van hetgeen wordt gedaan
om ons land te behoeden voor een econo
mische ineenstorting. Zij geven een indruk
van den verbitterden strijd die door een
klein aantal bekwame en onbaatzucttige
ambtenaren wordt gevoerd tegen zwarten-
handel en prijsopdrijvers, tegen hét grofste
egoïsme en onverantwoordelijke baatzucht
Deze strijd kan echter niet gevoerd
worden zonder de medewerking en de
hulp van allen, die het wel meenen met
ons volk. De medewerking zal een
eerste vereischte blijven, wil een einde
gemaakt worden aan een toestand, die
uiteindelijk onherstelbaar leed over
onze volksgemeenschap zou brengen.
Vader door zijn zoon
neergeschoten.
Familiedrama te Lunteren.
Maandagavond j.l. omstreeks half tien
werd de landelijke buurtschap Meu-
Lunteren, onder Lunteren, in opschud
ding'gebracht door een moordaanslag,
waarvan de 59-jarige landbouwer W.
Bloemendaal het slachtoffer werd.
Der gewoonte getrouw begaf deze zich
op het genoemde tijdstip naar buiten om
de luiken der woning te sluiten, toen hij
plotseling werd getroffen door een schot
uit een vuurwapen. Wankelend wist hij de
deur van de woning nog te bereiken, waar
hij bewusteloos ineenzeeg.
Dokter Appel uit Lunteren, die ijlings
werd ontboden, constateerde dat de rechtor
long was doorboord, en daar onmiddellijk
levensgevaar bestond, werd het slachtoffer
per ziekenauto overgebracht naar het ge
meentelijk ziekenhuis te Arnhem.
Bij het onderzoek naar den dader, dat
onmiddellijk door de politie uit Lunteren
en Ede werd ingesteld, en waarbij ook, doch
zonder succes, gebruik werd gemaakt van
een politiehond, tastte men aanvankelijk
volkomen in het duister en elk spoor, dat
tot een snelle oplossing van het drama kon
leiden, scheen ten eenenmale te ontbreken.
In den loop van den volgenden dag vestig
de de oudste 29-jarige zoon van het slacht
offer, door zijn gedrag de aandacht der
politie op zich en toen men verschillende
verklaringen.' door hem afgelegd, aan de
feiten ging toetsen, bleek er alle grond aan-
wèg, tot arrestatie over te gaan. In het be
gin trachtte de verdachte nog zijn onschuld
staande te houden, doch de aanwijzingen
stapelden zich in den loop van Woensdag
dermate op, dat hij een volledige bekente
nis aflegde.
Tusschen vader en zoon bleken sedert gr-
ruimen tijd ernstige meeningsverseliilien
te hebben bestaan en deze oneenigheid
schijnt de zoon tot zün daad te hebben ge
bracht. Op den bewusten avond schoot hij
uit een raam der woning, van zeer korten
afstand, op zün vader met een buks, niet
het voornoemde noodlottige gevolg. De
toestand van den getroffene is nog steeds
critiek. De dader, die thans zeer onder den
indruk is van het gebeurde, stond gunstig
bekend.
GEDULD, DAT TEN EINDE
LOOPT.
D. Rüksminister Afred Rosenberg, mi
nister voor de bezette Oostelijke gebieden,
heeft in een artikel in de „Völkischer Be-
obachter" een waarschuwing laten hooren,
die niets aan duidelijkheid te wenschen
overlaat en ook in ons land niet misverstaan
zal mogen worden.
De schrijver wijst er op, 'dat de Weste
lijke democratieën vóór den oorlog een
uiterst vijandige houding jegens Duitsch-
land hebben aangenomen. Sindsdien is er
onder groote groepen van de bevolking
dezer democratieën nog weinig veranderd.
Hoewel de legers dezer landen zijn versla
gen meenen velen, dat zij nog altijd eischen
kunnen stellen. Men is verontwaardigd
aldus minister Rosenberg, wanneer ook aan
hen eischen worden gesteld, die leiden tot
intensiveering van den gemeensehappelü-
ken oorlog. Daarom moet duidelijk voor al
len worden verklaard, dat. indien iemand
aanspraak mag maken op een bevoorrechte
plaats het Duitschland en zijn onmiddellijk
verbonden mogendheden zijn. Duitschland is
in dezen strijd de vertegenwoordiger van
Europa geworden. Het heeft zich het recht
verworven, geen acht te slaan op de eischen
van die kringen, die Duitschland vroeger»
dood en verderf toewenschten.
De schrijver wijst er vervolgens op. dat
vele kleine volken, door schade en schande
wijs geworden, volledig meewerken en hun
aandeel in den strijd tegen het bolsjewisme
op zich nemen. Men zou zoa zegt hü
breeden kringen in het Westen een jaar
bolsjewistische heerschappij toewenschen.
wanneer het verantwoordelijkheidsgevoel
van Duitschland en Italië dit niet verbood.
Wanneer thans Franschen, Belgen en Ne
derlanders nog leven kunnen en werken,
wanneer zij nog niet door het bolsjewisme
zijn weggesleept en van hun bezittingen zijn
beroofd, dan danken zij dit niet aan hun
regeeringen of aan Engeland, maar uit
sluitend aan de in het Oosten strijdende
Duitsche en verbonden legers.
De minister constateert, dat de nationaal-
socialistische beweging en het nationaal so
cialistisch Rijk zich nooit door kleine
wraakgevoelens hebben laten leiden. Zü
hebben vermeden, onnoodige repressailles
té nemen. Zij waren en zijn nog bereid,
iedere vrijwillige medewerking naar waarde
te schatten.
„Wanneer er evenwel lieden zijn, die
zulk een edelmoedigheid als zwakheid
uitleggen, of zelfs aanspraak meenen te
kunnen maken op een levensstandaard
van 1930. can moeten zij er zich niet
over verbazen, dat er in Duitschland
langzamerhand een verbittering ken
baar wordt, dat daarenboven de Duit
sche edelmoedigheid zich verdicht tot
harde eischen, die slechts tot doel mogen
hebben den oorlog te winnen".
Tot zoover jninister Rosenberg. Als een
man van zijn gezag zulke dingen in het or
gaan van de nationaal socialisten in Duitsch
land schrijft is er maar één conclusie mo
gelijk en deze is: het geduld in Duitschland
loopt ten einde. Men begint daar genoeg te
krijgen van openlijke tegenwerking en van
verborgen weerstreven en nu de oorlog in
een beslissend stadium is getreden zal men
tijd noch lust hebben, de matiging te be
trachten, die tot dusver een kenmerk van
j t .Duitsche optreden is geweest. Als er in
de toekomst verzet gebroken moet worden
zal het op harde wijze geschieden. Daarvoor
geldt deze laatste waarschuwing.
„Onder groote groepen der bevolking is
nog weinig veranderd", schrijft minister Ro
senberg en hij heeft gelijk. De beteekenis
van dehervormingen, die zich op vrijwel alle
gebied en overal ter wereld voltrekken en
een wereldrevolutie veroorzaken van groo-
ter omvang en van dieper beteekenis dan ooit
tevoren gaat hun blijkbaar voorbij. Inder
daad? Het valt moeilijk aan te nemen. De
beteekenis van deze tijden kan niet worden
misverstaan en er mag wel eens gevraagd
worden hoeveel halsstarrigheid en botte
lust tot weerstreven niet moet doorgaan
voor een houding, die op edeler motieven
gebaseerd moet heeten.
Nu moge tenslotte ieder voor zichzelf uit
maken, aan welke inzichten hij de voorkeur
geeft, als men daarbij maar één ding be
denkt: Er is een tijd geweest, waarin men
zich ongedeerd en ongestraft kon overgeven
aan het genoegen, te smalen op al wat
Dintsch en Italiaansch was, den stokebrand
te spelen en onrust te veroorzaken. Er is
een tijd geweest, waarin het stadsbeeld met
„fascistische wolven" werd versierd en
biljetjes voor raam en deur uitnoodigden,
Duitsche waren te boycotten. Die tijd is
voorbij, maar de stille tegenwerking kwam
er voor in de plaats en bediende zich van
sabotage en terreur, van misdaden jegens
de volksgemeenschap en anonym bedrijf.
Kippenringen en zakdoekjes moesten de-
monstreeren, hoe hevig vaderlandslievend
men wel was en kinderen worden opge
stookt om te zeggen, wat de ouderen niet
durven.
Aan het Oosffront wordt een strijd van
ongekende hevigheid gestreden tegen het
bolsjewisme. Ook voor ons. Ook opdat Ne
derland niet eenmaal het lot deelt van de
Oostzeelanden, waar een goed jaar Sovjet
bewind aan duizenden het leven of het bezit
kostte. Smalend spreekt men over hen, die
zich voor dezen titanenstrijd inzetten, 't
Lielst mompelt men van Russische over
winningen, tegen beter weten in en als
Duitschland voor de zooveelste maal be-
toogt, dat het zyn lot met alle andere naties
van Europa tezamen draagt, dan wendt men
het hoofd af en doetniets. De lijd
zal wel voor ons werken.
Als men bij dit alles maar één ding be
denkt: Het geduld raakt ten einde. Van
Duitsche zijde heeft men ons ruim twee
jaar den tud gegeven, over onze teleurstel
ling heen te komen, den nieuwen tijd te
begrijpen, tot goede nabuurschap en loyale
samenwerking te geraken. Eens komt er
een einde aan alle goede bedoeling, als de
andere zijde gemelijk en hoofdig blijft.
Daartoe heeft ons land thans bij monde
van Rosenberg een waarschuwing ontvan
gen. Niet onwaarschijnlijk: de laatste.
„EEN SLOTWOORD OVER DE JEUGD".
's-Gravenhage. 10 Sept. Hedenavond van
19,05 tot 19.20 uur spreekt Max Blokzijl via
den zender Hilversum 1 in dc serie brandende
kwesties over het onderwerp: „Een slot
woord over de jeugd".
