Haarlemsche Courant Doelen in Zuid- en Oost Engeland en op de Orkaden bestookt. 21.000 gevangenen te Stalingrad. Een nieuwe toekomst voor flinke Nederlanders in het Oostland. 287o Jaargang No. 220 x x Abonnement p. weeu 0,26, p. maand 1,15, p. kwartajfrf 3,41, franco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlën 3—13 m.m. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prtJg. Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer Bdltie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m. tfltj.i Grafische Bedrijven Damlate. Wnd. Hoofdredactenri J. V. BAUDEWTNS. Nieuwsblad voor Noord-Holland Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen. Vrijdag 18 September 1912 Bureaux Haarlem: Grooto Houtstraat 93, BUkantoorr Soenda* plein 37. Tel. Directie 13082. Hoofdredactie 150S4, Redactie ïosoo. Administratie 10724, 14*25, Soendapleln 12230. Postgiro 134953. Directie PH, A. MEES P. W. PEEREBOOM. luchtaanvallen op troepenkampen, verkeers- en militaire installaties. Bommen van suoaar kaliber. Verkenningsactie in Egypte 'IJK Het Duitsche weermachlbericht luidt als volgt „Aan den T e r e k duren de gevech- - ten tegen taai vijandelijk verzet voort. Tegenaanvallen werden afgeslagen. De strijd om c^e versterkte stad Sta lingrad vordert onweerstaanbaar. Aan het Don-front werden aanvallen van den vijand door Hongaarsche troe pen in tegenaanvallen afgeslagen. En kele vijandelijke gevechtsgroepen wer den vernietigd of gevangen genomen: 24 tanks werden vernietigd. Ook Woensdag zijn de pogingen van den vijand om het bruggehoofd van Woro- nesj te nemen, in zware afweergevechten mislukt. De vijand leed zware verliezen. In het gebied van R z j e f mislukten vrij zwakke vijandelijke aanvallen. De vijand verloor 21 tanks. Aan het front bij Moermansk leidde een omsingelende aanval tot de vernieti ging van een bataljon van een vijandelijke rendierbrigade. Bij pogingen om boven de bezette gebie den in het Westen en boven Noord- Duitschland te vliegen, veria* de Britsche luchtmacht Woensdag 4 vliegtuigen.v Woensdagnacht vielen formaties Britsche bommenwerpers het Rijnsch-Westfaalsche gebied aan. De bevolking leed verliezen. Vooral in.» woonwijken van verscheidene plaatsen ontstonden branden en materieele schade; 37 der aanvallende bommenwer pers werden neergeschoten. Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen plaat sten overdag voltreffers op industrieele- en verkeersinstallaties aan de Engelsche Zuidkust, alsmede op een Britsch troepen kamp op de O r k a d e n. In den nacht werden voor den oorlog belangrijke doelen De aanvallen op Engeland. Inzake den aanval, welke Woensdag door Duitsche gevechtsvliegtuigen op Groot- Brittannië is ondernomen, deelt het opper bevel nog het volgende mede Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen heb ben Woensdag in verrassende aanvallen overdag herhaalde malen de Engelsche Zuidkust aangevallen en bommen van zwaar kaliber geworpen op voor den oor log belangrijke en militaire installaties. In de stad Rye ontploften de bommen in groote gebouwencomplexen en veroorzaakten zij groote verwoestingen. Bij het vertrek nam een gevechtsvliegtuig een voor de kust krui' senden vijandelijken kotter onder vuur ei schoot het vaartuig in brand. Korten tijd later was de eveneens aan de Engelsche Zuidkust liggende stad Eastbourne het doel van lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen. Het station van Eastbourne werd meer dere malen getroffen en verscheidene groote gebouwen op het stationsemplace' ment werden in brand geworpen. Tijdens gewapende verkenning boven zee is Woensdagavond een Duitsch ge vechtsvliegtuig tot de O r k a d e n door gedrongen. Het in het Noordelijke deel van dit gebied liggende eiland Faer Isle werd met bommen en boórdwapens van uit ge ringe hoogte aangevallen. Een met troepen bezet barakkenkamp werd door voltreffers vernield. Andere militaire installaties wer den zwaar beschadigd. De Britsche berichtendienst meldt inmid dels dat bij de aanvallen van de Britsche luchtmacht op West-Duitsch gebied Woens dagnacht 39 Britsche vliegtuigen verloren lijn gegaan. Boven Stalingrad, Formaties 'gevechtvliegtuigen en duik bommenwerpers van de Duitsche lucht macht hebben op doeltreffende wijze inge grepen in de hevige straatgevechten in Stalingrad wdavbij de Duitsche aanvals- troepen de bolsjewieken die zich verbitterd te weer Stellen, steeds verder naar het cen trum van de stad terugdrongen. Groote complexen gebouwen in de stad, die de bolsjewieken verbarricadeerd hadden tot stellingen, die op vestingen geleken, wer den door bommenwerpers met bommen van zwaar kaliber en van het zwaarste kali ber bestookt, waardoor de vijandelijke te genstand zwaar geschokt werd. Andere for maties gevechtsvliegtuigen richtten Woens dag haar voortdurende aanvallen op spoor lijnen ten noorden van Stalingrad. Ta! van voltreffers werden geplaatst op goederen treinen, die ten deele met pantserwagens geladen waren en de rails werden op vele plekken onderbroken. Vaak hadden de bolsjewisten zieftver- schan^t in de huizen der stad, die voor het grootste deel door bommen en granaten reeds tot de fundamenten verwoest zijn, Met een aan zelfvernietiging grenzend ver jet vechten de bolsjewisten om iedere straat om ieder huis en om iedere puinhoop. Stap voor stap wordt hun het terrein ontnomen. De zuivering der veroverde wijken wordt met succes voortgezet. Eenige cijfers geven een indruk van de hevigheid der gevechten en hun vernietigen de gevolgen. Een voor Stalingrad vechtende gemotoriseerde infanteriedivisie heeft sedert Juni 21.000 gevangenen gemaakt en 160 tanks, 281 stukken geschut, 36 stukken snelvuurgeschut, 42 stukken pantserafwevr- geschut, 71 vlammenwerpers en 58 vlieg tuigen vernietigd. In Egypte. Het Italïaansche weermachtbeqicht luidt als volgt Activiteit van artillerie en verkennings troepen aan het Egyptische front. De lucht macht viel vijandelijke pantserafdeelingen hevig en doeltreffend met bommen en mi- trailleurvuur aan. Een Britsch vliegtuig werd door de luchtdoelartillerie van een groote eenheid neergeschoten. Vier vlieg tuigen werden door Duitsche jagers, twee door onze jagers neergeschoten. Een van onze duikbooten is niet op haar basis te ruggekeerd. De familieleden der beman ning zijn verwittigd. Vijandelijke vliegtuigen wierpen talrijke brisant- en brandbommen op de stad Ben ghazi neer en veroorzaakten beperkte scha de aan enkele huizen. Van de burgêi bevol king werden 3 personen gedood en enkelen gewond. Twee nieuwe ministers ifa Japan. Vriendschapsmissie naar Nanking. Naar wordt medegedeeld, is Masajoeki Tani, de leider van het bureau van voor lichting. benoemd tot minister van buiten- landsche zaken, waarmede minister-presi dent Tojo, die na het aftreden van Togo op 1 September j.l. tijdelijk de portefeuille van buitenlandsche zaken erbij had genomen, van deze taak weer wordt ontheven. Tani zal ook de leiding behouden over het bu reau van voorlichting. Naar Domei meldt, is na de benoeming van Tani als minister van buitenlandsche zaken ook Kazoeo Aoki, de Japansche eco nomische adviseur bij de regeering van Nanking en vroegere minister van finan ciën, benoemd tot minister, voorloopig zon der portefeuille en belast met werkzaam heden van het nieuwe ministerie voor Groot-Oost-Azië. De beide nieuw benoemde ministers Tani en Aoki zijn in tegenwoordigheid van mi nister-president Togo in de Phoenix-hal van het Keizerlijke paleis door den Tenno per soonlijk ontvangen. Het schijnt bevestigd te worden, dat Aoki belast zal worden met het ministerie voor Groot-Oost-Azië, zoodra dit officieel zal zijn opgericht. Als termijn wordt 1 October genoemd. De nieuwe minister van buitenlandsche zaken Tani heeft ter gelegenheid van zijn installatie per radio de volgende verkla ring afgelegd: Getrouw aan den geest der stichting van het Japansche Rijk en aan den geest van het Keizerlijk decreet over de oorlogsver klaring wil ik mij beschikbaar stellen voor den opbouw van Groot-Oost-Azië en bijdra gen tot de vorming van een nieuwe wereld orde door de samenwerking met de Asmo- gendheden nog meer te versterken om mee te -helpen de eerzucht van Engeland en Amerika te breken en de door deze beide mogendheden gelegde lagen uit den weg te 'uimeii. Onder leiding van den biizonderen am bassadeur Hiranoema is de Japansche vriendschapsmissie voor Nanking naar China vertrokken, om het bezoek te be antwoorden van Wang Tsjing-Wei, den pre sident van het nationale China, aan Tokio. De missie brengt een speciale boodschap van den Tenno voor Nanking mede. Totale distributie in de V.S. De Ver. Staten zijn volgens het Zweed- sche blad Aftontidnlngen van plan alle goederen te fantsoeneeren. De Ameri- kaansche regeering heeft 150 millioen distributieboekjes laten drukken, die nog voor Kerstmis zullen worden uitgedeeld. Spannende oogenblikken te Gibraltar. Donderdagavond is te Gibraltar wegen: duikbootggvaar luchtalarm gemaakt: terwijl talrijke zoeklichten het water afspeurden, lie pen er verscheidene Engelsche torpedomotor- booten, door vliegtuigen geëscorteerd, uit. om de duikboot, die in de buurt van den ha veningang was waargenomen, onschadelijk te maken. De afweermaatregelen werden in allerijl verscherpt, daar men een aanval vrees de op het nabij den haveningang voor anker liggende slagschip „Malaya", alsmede eveneens daar liggende twee kruisers en pedojagers. Na langdurig speuren moesten de Engelsche torpedomotorbooten en vliegtuigen onverrichterzake terugkeeren. Franscbe legerwet van toepassing op Legion Tricolore In een verordening in de Fransche staats courant wordt ten aanzien van de leden van het Légion Tricolore bepaald.*riat zii, de speciale regelingen van het Légion Trico lore in aanmerking genomen, vallen onder de wetten en voorschriften van het leger, alsof zij in actieven dienst zijn. WILLKIE TF. KOEIBISJEF Wendell Willkie i# volgens den Engelschen nieuwsdienst Donderdag te Koeibisjef aange komen. Commonwealth"9 een nieuwe Engelsche partij. Door den schrijver J. B. Priestley opgericht. De Londensche correspondent van het Zweedsche blad ..Göteborgs Posten" maakt melding van de stichting eener nieuwe En gelsche partij door dep schrijver J. B Priestley. Priestley, zoo schrijft het blad. is voor de eerste maal openlijk voor den dag geko men als een der leiders van de nieuwe poli tieke organisatie „Commonwealth". De or- ganisatie van Priestley, die ongeveer 250 onderafdeelingen telt, poogt de politiek on rustige elementen te vereenigen, die achter den schijnbaar rustigen gevel van den gods vrede aanwezig zijn. Men hoopt aanhangers te krijgen uit de Labour-partij. De nieuwe f>artij eischt de nationalisatie van de be- angrijkste hulpbronnen des lands, vooral van de kolenmijnen, alsmede een geleide economie na den oorlog. Priestley en zijn medewerker, het Lagerhuislid Sir Richard Acland, hebben verklaard, dat zij de politiek der Britsche regeering ten aanzien van In- dië ten scherpste laken. Myron Taylor weer naar het Vaticaan. )e persoonlijke vertegenwoordiger van Roosevelt bij het Vaticaan. Myron Taylor, is Donderdag na een afwezigheid van geruimen tijd via Lissabon per vliegtuig te Rome aan gekomen en heeft zich naar Vaticaanstad^ be geven. In welingelichte kringen van het Vaticaan verluidt, dat niet bekend is of Taylor in het bezit is van een persoonlijken brief van Roo- velt aan den Paus. De omstandigheden in aanmerking genomen kan dit niet uitgesloten worden geacht. Men brengt te Rome de laatste mislukte poging in herinnering om het Vaticaan in op dracht van Roosevelt te brengen tot een voor Sovjet-Rusland gunstige houding om zoo vloedrijke Katholieken in de Ver. Staten te winnen voor de pro-bolsjewistische politiek van Roosevelt. Zooals men weet, mislukte deze poging destijds ten gevolge van de houding van het Vaticaan, dat weigerde zich ln dezen zin te binden. President van de N.O.C. over de mogelijkheden voor handel en ambacht. Deze week is de verduisteringsweek. Een oogenblik van onbedachtzaam heid (uw zolderraam was geheel on ver duisterd en de lamp bleef per ongeluk branden) kan maken, dat men jaren schreit. Goed verduisterd.» goed beschermd. Australië''s verliezen. De Britsche berichtendienst meldt uit Canberra: de Australische minister van oorlog Forde heeft medegedeeld, dat 28.251 Australiërs krijgsgevangen zijn gemaakt of vermist worden. 7667 zijn in het Midden-Oosten, hoofdzakelijk in Griekenland en op Kreta gevangen genomen, terwijl 16.286 Australiërs op Malakka worden vermist. De rest is aan andere oorlogsfronten in het Verre Oosten, waaronder ook in Nieuw-Guinea, verloren gegaan. Strijd op Madagascar wordt voortgezet. Donderdag is het volgende officieele communique gepubliceerd Als de gouverneur-generaal van Mada gascar door de opening van oesprekingen met het Britsche opperbevel al heeft ge poogd een eind te maken aan het bloed vergieten, dan waren de Engelsche eischen wel dermate onaanvaardbaar, dat geen resultaat kon worden bereikt. De gouverneur-generaal is derhalve be sloten de verdediging van het eiland tot het uiterste voort te zetten. In denzelfden zin moet het publiek wor den gewaarschuwd voor alle berichten uit buitenlandsche bron, die over deze aan gelegenheid de ronde kunnen doen. De Engelschen hebben slechts 170 K.M. land inwaarts kunnen oprukken en wel in 6VI dag. Hoe groot ook de wanverhouding tus- schen strijdkrachten en wapens aan beide kanten mag zijn, toch zijn alle maatregelen genomen om aen strijd voort te zetten. Ook in den afgeloopen nacht aanvallen op Engeland. Volgens mededeelingen van het opperbevel van de Duitsche weermacht hebben lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen gisteren opnieuw verrassende aanvallen overdag gedaan op de Britsche Zuidkust en bommen van zwaar ka liber neergeworpen op voor den oorlog be langrijke en militaire installaties. Ten oosten van Eastbourne brachten Duit sche gevechtsvliegtuigen een Britsch pa trouillevaartuig tot zinken. In den afgeloopen nacht hebben Duit sche gevechtsvliegtuigen het stad- en ha vengebied van Kings Lynn en Great- Yarmouth gebombardeerd. Bommen van zwaar kaliber kwamen terecht op de ha veninstallaties van deze beide steden aan de Engelsche Oostkust en veroorzaakten verscheidene zware branden. Klngs-Lvnn is een bekend verkeersknooppunt en heeft een groote visschershaven. Voorts is het een invoerhaven voor hout en papier. Het Noord-Hollandsch Tooneel, intendant Jan C. de Vos, geeft Zaterdag 19 September a.s. in den Haarlemschen Stadsschouwburg de eerste opvoering hier ter stede van Witte van Haemstede, oorspronkelijk tooneelspel van J. W van Cittert, in drie bedr. Foto: Derde bedrijf, v.l.n.r. Theo van Duin, Ton van Aelst, Henk Sluyter. Jan Jaspers, Willy de Vos—Dunselman, Ton van Otterloo. (Foto Peperkamp) f)e stienting van hel Kuropeesche Jeugdverbond in Weenen. Rijksleider Baldur von Schirach en de secretaris-generaal der Fascistische Partij, minister Vidussoni, onder- tcekenen in het Gouwhuis te Weenen het stiehtings-protocol. (Telefoto Hoffmann-Stapf-Pax Holland c) Nederlaridsche boeren vinden rijke gronden. Begin September heeft een bijzondere studie-commissie, onder leiding van den president der Nederlandsche Oost- Compagnie, mr. M. M. Rost van Ton- ningen, een reis gemaakt naar Wit- Roethenië en de Oekraine. Wij weten, dat velen in den lande uitzien naar de mogelijkheden, die het oosten den Nederlanders bieden kan en naar den wegbereidenden arbeid, dien de Nederlandsche Oost-Compagnie ver richt. Wij hebben daarom mr. Rost van Tonningen en zijn reisgenooten bereid gevonden in een persgesprek hun in drukken mee te deelen. waarvan wij de voornaamste hier in een vraagge sprek laten volgen. Geen Oost-Indische Compagnie. Hoewel de N.O.C. een monopoliepositie inneemt en dus alle inzet voor het oosten haar zal moeten passeeren, moet dit niet zoo uitgelegd Worden, dat zij zelf handel drijvende onderneming is, als wijlen haar voorgangster, waaraan haar naam herin nert, de V.O.C. Integendeel, alle particulier initiatief zal te allen tijde aangemoedigd worden; de N.O.C. is alleen de sluis waai de Nederlandsche inzet naar het Oosten doorheen moet stroomen en waar zij getest wordt op betrouwbaarheid en deskundig heid. Wat hier gebouwd moet worden, heeft niet alleen beteekenis voor de toekomstige constructie der Oostelijke gebieden, maar is allereerst van belang voor de toekomst van Nederland zelf Een wilde, ongecontroleerde inzet zou slechts desillusies kunnen wekken en Nederlands naam en aanzien en daar mede Nederlands toekomstmogelijkheden kunnen schaden. Er wordt veel gepraat over gehjkberech- tigdheid voor Nederland in de Germaansche levensruimte' en de meeste Nederlanders zullen gaarne bereid zijn de voovdeelen daarvan te aanvaarden. Maar al te vaak wordt echter vergeten dat die gelijkbe rechtigdheid niet een gave is, die ons door het zegevierend Duitschland in den schoot geworpen wordt, maar dat zij veroverd moet worden, veroverd door inzet en presta tie. Welk recht zou Nederland kunnen doen gelden op een gelijkberechtigde behande ling van de zijde van het overwinnende volk, tenzij dan op grond van de hulp die het verleent bij den herbouw van Europa? Men moet dat zóó zien, dat de Führer op grond van de gelijkheid van het bloed het Nederlandsche volk, als een der voornaam ste Germaansche volken van het westen, tot deelneming heeft uitgenoodigd. Van die uitnoodiging is de N.O.C. het gevolg geweest wat wij ervan maken zullen ligt in onze handen. Wij werden sterk getroffen door de vol komen orde, waarin achter de fronten het vredeswerk van den landbouw verliep en de volstrekte zekerheid, die daar heerschte ten aanzien van het verloop van den strijd aan het front. Het kwam voor, dat de men- schen, die wij spraken, zoozeer in hun op- bouwarbeid bevangen waren, dat zij, hoe wel over een radio beschikkend, dagenlang de frontberichten niet gehoord hadden. Die opbouwarbeid in den landbouw eischte den vollen mensch en geeft dan ook reeds nu rijke vruchten. Over de mogelijkheden welke er in den boereninzet schuilen, sprak reeds de boerenleider Roskam. Ik wil alleen nog wijzen op de voortreffelijke ver standhouding, die er met de inheemsehe bevolking bestond. De aanwezigheid van vier of zes leidinggevende Duit- schers op een gebied van 40.000 H.A. bleek reeds voldoende om orde en regelmaat te scheppen en de bevolking weer tot haar gewonen arbeid en haar oogstfeesten terug te doen keeren. „Hoe stelt u zich onzen inzet in het oos ten voor?" was.de volgende vraag. Op twee manieren, luidde het antwoord. Zoowel firma-gewijs als individueel. Voor beide wijzen van inzet geldt echter, dat deze naar onze meening organisch moet zijn. Van den aanvang af heeft de N.O.C. er naar gestreefd een krach tigen inzet van firma's te verkrijgen en zij heeft daarbij den vollen steun en vol begrip ondervon den zoowel van de Duitsche autoriteiten van het „Vierjahresplan" als van het „Ost- ministerium". De firma-inzet biedt n.l. dit voordeel, dat een geheel bedrijf'onder eigen leiding, een organisch gegroeid en compleet geheel, kan worden ingezet, waarbij dan ook de waarborg bestaat dat de leiding ge heel in eigen ha ad kan blijven. Geen volk van procuratie-houders. Er mag ook hier echter nog wel eens met alle kracht op gewezen worden, dat het ook anders had gekund, dat met name Duitschland had kunnen eischen en nemen, waartoe het thans de vrij willig aanvaarde mogelijkheid biedt. Dan was ons bedrijfsleven voor tien tallen jaren ontworteld geweest en aan onze eigen leiding onttrokken. Wij zou den eenvoudig een volk van procuratie houders geworden zijn. Maar men beseffe dan bovendien, dat dit gedulu niet eindeloos kan duren: de op bouw moet voortgang hebben en kan niet halt houden voor een saboteerend deel van het bedrijfsleven. Men zie hierin geen dreigement al leen de kracht der natuurlijke ontwikkeling zal hier gaan spreken en hen die aarzelen en achteraankomen, voorbijloopen. De mogelijkheden voor het bedrijfsleven zijn intusschen ongelooflijk groot. Zelfs wij, die ons veel hadden voorbereid, kunnen den indruk daarvan niet onder woorden bren gen. Voor het grootbedrijf ligt er thans een ontzaglijke taak in het nerstellen van be schadigde groote werken. Wij denken daar bij aan den grooten stuwdam in de Dnjepr bij Zaporozje. Zoodra deze hersteld zal zijn, zal het geheele verkeersprobleem van de Westelijke Oekraine zijn opgelost. Zoo staat mij thans ook de haven van Nikolajew weer voor oogen, waar Nederlandsche fir ma's thans reeds werken aan het lichten van tientallen schepen en dokken. Is dit werk volbracht, dan zal daarmede de kern geschapen zijn van een Zwarte Zee-vloot. Ook voor het middel- en kleinbedrijf echter liggen hier de kansen voor het grijpen. Men kan zich hiervan een voorstelling maken, indien men be denkt, dat een geweld%e behoefte heerschtaan alle gebruiksgoederen, van het boordeknoopje en den schoen veter af tot woonhuizen toe, en dat de Geweldige vruchtbaarheid van den bo em voldoende welvaart waarborgt om het aanschaffen van deze georuiksgoé- deren mogelijk te maken. Het opvangen en vastleggen van de ontzaglijke zwe vende koopkracht is op het oogenblik een -der grootste problemen. Wel zal men moeten bedenken, dat men daar in het Oosten niet zijn bedje gespreid zal vinden. Er zal hard en met initiatief gewerkt moeten worden. Bij den opbouw van het bedrijf, van machines en dergelijke, zal' men veel moeten improviseeren. Wij hebben auto's en machines gezien, die op kunstige wijze uit allerlei wonderlijke dee len waren opgebouwd, maar die him werk voorloopig deden, en den eigenaar den grondslag gaven, waarop in de toekomst een middel- of grootbedrijf kan worden opgebouwd. Zoo werken onze eerste pio niers in dit economisch nog volkomen maagdelijk terrein. Het spreekt overigens vanzelf» dat ook het ambacht hier alle kansen heeft. En ook de handel, hoewel er op dit oogen blik nóg niet veel te handelen valt, heeft een principieele- en kansbiedende taak te vervullen, wanneer de produciie van ge bruiksgoederen een aanvang neemt. Reeds nu zijn overal Duitsche handelshuizen ge vestigd, waarom zouden de Nederlandsche achterblijven Ook organische boereninzet Ook wat de inzet van personen en dan met name van boeren betreft, streven wij er naar, deze organisch te doen geschieden. Dat wil zeggen in groote groepen, gemeen schappen, die één geheel vormen met vrou wen en kinderen, zielsverzorgers en alles wat tot een kleine boerengemeenschap be hoort. Alleen dan kan ook^an den mensch volledige inzet verwacht worden. Gelijk de boerenleider Roskom reeds uiteenzette, zul len der N.O.C. daartoe voorloopig twee scholingscentra ter beschikking staan. Een in de Oekraine en een bij Wilna, waar doorheen eep voortdurende stroom van boe ren zal moeten gaan. Wij hadden tenslotte nog één wensch, n.l. te weten hoe het zal gaan met de zorg voor de via de N.O.C. uit te zenden personen. Het spreekt vanzelf, zoo zeide ons mr. Rost vart Tonningen, dat aan de sociale, niet minder dan aan de cultureele zorg voor onze Nederlandsche pioniers, alle aandacht zal worden besteed. Er wordt in het hoofd kantoor der N.O.C. in Den Haag ook aan deze vraagstukken die bij den te ver wachten inzet eveneens van ontzaglijken omvang zijn hard gewerkt Zoodra het eerste stadium van opbouw voorbjj is, zul len andere mededeelingen daarover volgen. Malan eischt Zuidafrikaanselie republiek. Naar de Britsche berichtendienst uit Pre toria meldt, heeft dr. Malan, leider der na tionalistische oppositiepartij in Zuid-Afrika, in een openbare vergadering de stichting eener Zuid-Afrlkaansche republiek na den oorlog geëischt Malan riep de oppositiepartijen op een drachtig te zijn en waarschuwde de Afrika ners voor de „amateur-redders". Hij zeide: „Ik weet niet, of Smuts den militairen dienst plicht zal invoeren, maar indfen dat gebeurt, zal ik de Afrikaners aansporen den militai ren dienst te weigeren". Rost van Tonningen en boerenleider Roskom heden avond voor de Radio. Hedenavond spreken om 19 00 uur over den zendejr Hilversum 1 mr. M M. Rost van Ton ningen, president van de Nederlandsche Oostcompagnie, en boerenleider Roskam over de taak van het Nederlandsche volk in het Oosten. Beide toespraken zullen Zaterdagmorgen om 7.40 uur over den zender Hilversum 1 worden herhaald. STILSTAANDE KLOKKEN. Bs. Toen Kreta reeds eenige weken eerder gevallen was heb ik een Haarlem sche intellectueel ontmoet, die geen kran ten las, omdat die „vuile vodden nu een maal de lectuur zooals hii ze hebben wil (Engelsche triomfen en Amerikaansche ze- Mochten) niet brengen. Deze man een iit velen probeerde mij wijs te maken, at de Duitschers in werkelijkheid zelfs niet eens Parijs genomen hadden. "Alles leugens. man! Moest jij toch weten. Ik neb toen, ofschoon ik er niet veel resuuaat van verwachtte, geprobeerd den man aan het verstand te brengen, dat hii aan struis- iogelpolitick deed, ofwel moedwillig aan 1 anderen een scheeve voorstelling van zaken wilde opdringen, maar hii bleef zich zelf. Ik heb hem fotomateriaal voorgelegd, hij oetoogdc evenwel, dat het montage was en Jat ik mij liet bedriegen en toen heb ik de zen „hopelooze". die nóg steeds geen krant leest, maar opgegeven. Zijn type komt veel vuldig voor, 75 pot der anti's is naar dit •nodei gesneden; hoewel, het dient eerlijk erkend. zij hebben sindsdien wel krant lee- ren lezen, dat ervaren wii eiken dag aan .ie gentlemanlike manier waarop zij op het gelezene reageeren. Aan dezen ouden kennis werd ik giste ren weer herinnerd, toen ik een ander Haarlemsch ingezetene sprak. Men kent het soort wel: in vredestijd rijdt de man zijn eigen auto. hij bekleedt een hoogst fat soenlijke leidende positie en heeft zoo ziin eigen hobby's, die hem 'n tikje aan be langrijkheid doen winnen in de oogen van den buitenstaander. Een van deze hobby's was 's mans groote belezenheid omtrent Britsch-lndië. Daarover bezat hii een prachtige eigen bibliotheek en hii was zoo doorkneed in de stof. dat hii met gemak en zonder bronnen naslaan, een belangwek kend artikel over de ingewikkelde toestan den had kunnen dicteeren. Deze man was •óór den oorlog een krachtig partijganger •an Gandhi, in wicn hij den van God ge nepen leider van het Indische volk zag. Het behoeft derhalve niemand te verwon deren. dat ik de gelegenheid die ik bijzon der gunstig achtte, met beide handen aan greep en hem naar ziin meening vroeg over het feit. dat de Geallieerde Oorlogsraad voor den Stillen Oceaan besloten heeft Britsch-lndië als basis voor den Strijd tegen Japan te gebruiken. Onze Britsch-Indië- kenner had het bericht niet gelezen, of hield zich alsof, maar ik liet hem niet zoo gauw - Nou, en dan nog! was ziin repliek. - Maar man. jij. die altijd zoo opgeko men bent voor de rechten der verdrukten, begrijp jij dan niet wat dat besluit betee- kent? De zin er van is deze. dat dit mooie land en het prachtvqlk in volle bewustzijn, met moedwil, overgeleverd wordt aan den oorlog. Het is een uitnoodiging aan Japan tot bombardementen en strijd en het zal. zoodra de Engelschen achtemitgcslagen worden, beteekenen, dat zij dit rijke gebied tot verschroeide aarde maken. Dit alles doet men, terwijl uit de houding van de bevolking ondubbelzinnig blijkt, dat zij het er niet mee eens is en de Engelschen bever vandaag dan morgen ziet vertrekken .Ik kan mij voorstellen, dat Engeland zijn -koloniën behouden wil. Verschroeide aarde is toch geen be houd! Als Engeland de consequenties trekt uit het moois wat jij mij vroeger hebt voor gelegd, dan behoeft in Britsch-lndië geen steen van den andere te gaan. Ja, als Engeland, maar het is oorlog en eerst moeten Japan en Duitschland ver slagen worden Engeland moet dus weer oppermach tig worden, maar dan komt er weer niets van jouw mooie idealen terecht, dat weet jij ook wel. Theorie en practijk is nog wat anders, zooals je ziet! Hij zat vast. En toen is deze hoogstfat- soenlijke burger, die de kranten alleen voor de distributienieuwtjes leest, er toe over gegaan een betoog af te steken, waarmede ik overtuigd moest worden, dat Engeland, dat immers ook Nederland „beschermt", geen kwaad in den zin kan hebben, dat de Britsch-Indiërs maar moeten afwachten, enz. Ik heb geen moeite meer gedaan. Ik wist precies hoe laat het was, zonder op de klok te kijken. Deze klok is blijven stilstaan op hetzelfde uur waarop bekend werd. -dat de Nationaal- Socialistische revolutie begonnen was. Frauduleuze slachtingen ln N.-Hollaml. Getuige gearresteerd, verdacht van meineed. Gisteren diende voor den Alkmaarschen economischer) rechxer een serie uitgebreide frauduleuze slachtingen, waarbij vijf perso nen betrokken waren, die in totaal 6 runde ren en verschillende schapen clandestien hadden geslacht. De hoofdverdachte was de 38-jarige vracht rijder M. Brammer. terwijl de anderen waren de caféhouder C. Huiberts. de arbeider J. C. Limmen, J. Grootes, allen uit Schagen, V. Vbn 't Hoff, slager te Beverwijk en de koopman N. Sneekes. eveneens uit Schagen. De meeste dteren waren door Brammer ge slacht. De officier eischte tegen Brammer voor de slachting der runderen een gevange nisstraf voor den tijd van 1 janr. en later nog eens een jaar voor de slachting der schapen. De café-houder Huiberts. werd ter zitting gearresteerd als verdacht van meineed. HU zou n.l. voor de politic verklaard hebben, dat de slager Van 't Hoff ook geslacht had. en deze verklaring (rok hy gedurende de behan deling der zaak in. De economische rechter veroordeelde Bram mer in totaal tot een gevangenisstraf/van 2 jaar* en 2 maanden. Limmen tot 6 maanden. Grootes die een kalf clandestien gekocht had tot f 100 boete, Huiberts. die gelegenheid tot slachten gegeven had tot 5 maanden, en Sneekes wegens den aankoop van meerdere schapen tot f 3-30 boete of 60 dagen hechte nis. De zaak tegen den slager Van t Hoff uit Beverwijk werd aangehouden, tot dat uitge zocht zal zijn of de café-houder Huiberts. al dan niet meineed gepleegd heeft HANDELSACCOORD ROEMENIE— TIRKIJE. De onderhandelingen der te Ankara ver toevende Roemeensche hanaelsdlegatie zijn beëindigd. Er is een overeenkomst gesloten, dat de leverantie van Turksche katoen in ruil voor Roemeensche machine-olie behelst. KORT NIEUWS De Grieksche minister van financiën, Gotzamanis, die tevens belast is met de leiding van alle bij de productie betrokken ministeries, is per vliegtuig naar Berlijn vertrokken, waar besprekingen zullen wor den gehouden over ae economische positie van Griekenland. Van Berlijn zal de minis ter naar Rome gaan, om ouk daar met de bevoegde instanties verschillende kwesties te bespreken. Volgens Radio Ankara zal in het Turk sche staatsblad een regeeringsverordening verschijnen, waarbij alle granen van den oogst 1942 in beslag genomen worden. Al leen het overschot van de door de regee ring opgevorderde hoeveelheden wordt voor den handel beschikbaar gesteld. In de residentie van het Spaansehe staatshoofd El Pardo is Donderdag de Spaansehe ministerraad onder voorzitter schap van generaal Franco bijeengekomen. Er is geen officieel communiqué over de bijeenkomst uitgegeven. De ministerraad zal zijn besprekingen vandaag voortzetten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1942 | | pagina 1