Haarlemsche Courant
)uitsche omsingelmgsactie aan
""Terek met succes bekroond.
IJzeren ring om Stalingrad.
Nederlandsche Arbeidsdienst helpt de boeren
aardappelen rooien.
!87e Jaargang No. 221
jonnement p. week 0.28, p. maand 145, p. kwartaal 3,41,
inco p. post J,73, losse nummers cent. Advertentiën y—is
um. J.elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prljs.
dvertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
dltle 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.mj I cent p. m.m.
Itf.s Grafische Bedreven Damlate.
Wnd. Hoofdredacteur» i. V. BACDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelUks behalve op Zon- en feestdagen.
Zaterdag 19 SeptemBer 1912
Bureaus Haarlem: Groote Houtstraat 93. Bijkantoor: Soenda*
plein 37. TeL Directie 13082. Hoofdredactie 15054, Redactie 10000,
Administratie 10724. 14825, Soendapleln 12230. Postgiro 134958.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Vijandelijke aanvallen op bruggehoofd te Woronesj mis
likken. In de laatste dagen verloren de Sovjets daar 91 tanks
163
AAA PETROLEUMVELDEN
- SPOORWEGEN
3 1 PIJPLEIDINGEN
0 50 150km
9Arangetskoje
Makarowka
Kyslar
®PJATiqORSK
r""M* Prohtadnajm
Kislowodsk^/z/y
Naltsjlk
«5S> - A ^DIKAWKAS 'siïdSt
TKWIBOELt kalenl,akkan\ *naa^
(4254) X. K A U KA6U5 i»,w,iïÏÏ°°r
Kaart van Pelt
De ethische opvoeding in het
nieuwe Europa
Slotzitting Jeugdcongres.
Het Europeesche jeugdcongres is na vier
dagen bijeen te zijn geweest, gesloten. De
slotzitting werd bijgewoond door talrijke
vertegenwoordigers van staat, partij en
weermacht. Ook Reichsorganisationsleitcr
dr. Ley en de stabschef der S.A. Viktor
Lutze waren aanwezig, evenals de Japan-
sche gezant Sakoema en een officieele waar
nemer van de Portugeesche regeering.
De voorzitters der arbeidsgemeenschap
pen brachten hun eindrapporten uit. Met
grooten bijval werd de resolutie der arbeid-
gemeenschap „ethische opvoeding" ontvan
gen, voorgelezen door den voorzitter dezer
gemeenschap Louhivouri (Finland), luiden
de: „De arbeidsgemeenschap ziet in de
waarden en deugden, waarvan de soldaten
van Europa op de slagvelden van dezen
oorlog een lichtend voorbeeld geven, de
geestelijke en zedelijke grondslagen van het
nieuwe Europa. Deze krachten en het be
wustzijn der Europeesche lotsgtmeenschap
in het hart der jeugd te prenten, is 'de taak
en het hooge doel der arbeidsgemeenschap
„ethische opvoeding". Zij wil het geloof aan
God en de waarden gezin, volk, vaderland,
eer, arbeid en vrijheid tot onverwoestbare
fundamenten maken van de nieuwe Euro
peesche gemeenschap".
Het stroomgebied van de Terek.
ritsch .marinevaartuig in
Kanaal vernietigd.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
laakt bekend:
Aan den Terek vernietigden Duitsche
00 mtserformaties, door jachtkruisers gesteund,
oor een omsingelenden aanval het gros van
»ee vijandelijke bataljons en maakten 41
»kfjtokken geschut buit.
In den strijd om Stalingrad werden
verbitterde gevechten innauwe samen-
nkyeiking met leger en luchtmacht nieuwe
iecessen behaald.
Hernieuwde aanvallen van den vijand Op
bruggehoofd van Woronesj werden
ie; bloedige verliezen afgeslagen. Sedert
i September werden in dit gebied 91 bols-
iwistische tanks vernietigd.
c!l, Nachtaanvallen van de luchtmacht waren
lhul richt op vliegvelden in het achterwaartsche
Ybied van den vijand.
Ten Zuidoosten van het Ilmenmeer en
Zuiden van het Ladogameer stortten her-
f^lsalde plaatselijke aanvallen van vrij sterke
ijandelijke strijdkrachten met vele -verlie-
en ineen. De bolsjewistische luchtmacht
kjj erloor op IS en 17 September 146 vliegtuigen,
es eigen vliegtuigen worden vermist.
Aanvallen overdag en 's nachts van Duit-
ihe gevechtsvliegtuigen waren gericht op
,»*cor den oorlog belangrijke installaties in
uid- en Oost-E n g e 1 a n d.
In het Kanaal werd een Britsch pa-
ouillevaartuig door bomtreffers tqt zinken
ebracht. Artillerie van de marine schoot
■nf, »ee Britsche vliegtuigen neer.
De Terek.
d ki
eg«
Naar het opperbevel meldt, zijn Duit
sche tanks aan het Terekfront Donderdag
in een veelomvattenden aanval door de
bolsjewistische stellingenlinie heengebro
ken.
I]r
V-
In zware gevechten drongen de Duitsche
intservoertuigen tot in den rug van een
roep vijandelijke strijdkrachten door, rolden
aar op en vernietigden haar.
In het meer dan 4000 meter hooge berg
en Dissief van den Kasbek ontspringt de Terek,
m. be het water van de Noordelijke Kaukasus-
vc* «Hingen naar de Kaspische Zee voert. In
har bovenloop stroomt de rivier bruisend
IT i foor de nauwe dalen van het gebergte, waar
ar» l« dorpen der Osseten en Georgiërs als
rendsnesten aan de bergwanden kleven. Ver-
to'gens stort het water zich door de Darjal-
feploof.
In de vlakte vloeit de Terek, gevoed door
.isdtórijke zijrivieren, kalm voort in Noord-wes-
30. lelijke richting om tenslotte bij Jekaterinodar
S' naar het Oosten af te buigen. Steeds langza-
stufmer stroomt het water door de dorre steppe
ra in, de moerassige mondingsdelta schijnt het
IH bijna stil te staan. Deze begint bij Kisjlar,
■s)1 vaar de Terek, in vele armen verdeeld, de
laatste vijftig kilometer naar de Kaspische
:ijw Ke begint. Zóó ondiep zijn deze armen, dat
r rhepen uit de Kaspische zee de rivie^ niet
kunnen opvaren. Na het smelten van de
ITE aeeuw wordt de delta echter geheel over-
w itroomd en moeten de enkele dorpen door
tijken tegen het water beschermd worden.
In vroeger eeuwen vormde de Terek een
ïilitaire grens tusschen het Russische rijk en
ittjie bergstammen van den Kaukasus. Ordsje-
likidse, Jekaterinodar en Kisjlar waren ster-
is vestingen, die menigmaal het tooneel van
bloedige gevechten werden. In de eerste
J belft der negentiende eeuw was Ordsjenikidse,
I.-t toen nog Wladikawkas d.i. „beheersch den
F® Kaukasus" geheeten*' het uitgangspunt van de
f lussische penetratie in het gebergte der dui-
end toppen.
Stalingrad.
In aansluiting op het weermachtsbe-
richt verneemt het D.N.B. van militaire
zijde, dat de Duitsche troepen er onder
hevige gevechten in straten en huizen in
geslaagd zijn, verder in de stad Stalin
grad binnen te dringen. De Duitsche
vleugels steunen aan weerszijden van de
itad op de Wolga en naderen van beide
tijden. Zij omsluiten de stad met een
ijzeren ring, die den bolsjewisten geen be
wegingsvrijheid laat.
Dat de Sowjettroepen niettemin weer
trachten, in woedende tegenaanvallen en met
"/^iware verliezen het opdringen der Duitsche
'roepen te stuiten, bewijst opnieuw, dat het
Sowjetcommando voor geen offers terug
schrikt om uit overwegingen van prestige de
naderende beslissing voor korten tijd uit te
stellen.
Al melden de beknopte Duitsche weer-
ttachtberichten ook niet dagelijks successen
Ie Stalingrad, de aanval wordt toch niet sys
tematische nauwkeurigheid voortgezet, waar-
bj de Duitsche troepen hun krachten sparen.
Stalingrad ligt in een lengte van ongeveer
I# kilometer voornamelijk langs den Weste
rn oever van de Wolga: de stad is twee
b: drie kilometer breed. Elk huis is voor de
Irardediging ingericht. Stètïons. watertorens,
«lectrische centrales, montagewerkplaatsen
ketelhuizen van fabrieken zijn tot een groot
l*«rdedigingsstelsel gemaakt, waarin de Duit
sche stoottroepen met steun van artillerie
moeten binnendringen. De eene straat
andere moet gezuiverd worden. Bovendien
beeft de regen, die de laatste dagen geval
len is, ongunstige gevechtsvoorwaarden voor
Jen aanvaller geschapen. Nog woedt de strijd
ra dit bolsjewistische zenuwcentrum,' doch
reeds beginnen de militaire en economische
gevolgen zich langzaam af te teekenen.
Het „tweede front".
In een hoofdartikel over het tweede front
verklaart de New York Times dat het oude
wantrouwen tusschen Sowjet-Rusland en de
democratieën nog niet is verdwenen.
Uit Londen ontvangen geloofwaardige be
richten laten geen twijfel bestaan over het
feit, dat Moskou met zijn bondgenooten van
meening verschilt over de vorming van een
tweede front, maar er bestaat geen oneenig-
heid over de vraag, of een tweede front wen-
schelijk is.
De groote vraag voor de democratieën is
evenwel, of een tweede front thans mogelijk
is. Noch het .Amerikaansch publiek, noch
Stalin kunnen hieromtrent een beslissing ne
men. Deze ligt in handen van Churchill en
Roosevelt en van de mannen, die het ver
trouwen van deze beider» bezitten,.
Het ligt zeer bepaald in het belang van
Amerika de Russen te helpen, maar alleen
indien dergelijke hulp resultaat belooft en
geen. lichtzinnig kansspel is.
Elkeen begrijpt, dat de Geallieerden te
zamen moeten overwinnen of gemeenschap
pelijk ten ondergaan. Een tweede front wordt
gevormd, zoodra daarvoor de noodige strijd
krachten bijeen zijn. Stalin kan dit niet be
spoedigen, evfenmin als hij invloed heeft op
de omstandigheden, die een tweede front
mogelijk maken.
Gangsterdom in V.S. beleeft
nieuwen bloei.
Zwarte handel en zwarte productie.
Het toenemend tekort aan talrijke arti
kelen heeft ook in de Ver. Staten tot ver
schijnselen geleid, die algemeen met den
naam „zwarten handel" worden aangeduid.
Welke vormen de sluikhandel sedert negen
maanden oorlog reeds heeft aangenomen,
blijkt uit een bericht van de „Saturday
Evening Post", die zich in bittere woorden
over de ongelooflijke toestanden uit, die
zich hierbij voordoen.
De beruchte bandietenbenden uit den
tijd van de drooglegging, waartegen de
politie door de heerschende corruptie dik
wijls machteloos stond, hebben hun prak
tijken weer hervat. „Volgens hun oude ge
woonte maken zij druk gebruik van
machinegeweren en automatische pistolen.
Roof, moord, plundering en vervalschingen
zijn aan de orde van den dag, terwijl de
gangsters over een goed georganiseerd af-
zetsysteem beschikken, en zelfs in het bezit
zijn van een eigen transportbedrijf", aldus
de Saturday Evening Post. Kort geleden
werd zelfs en militaire Vrachtauto over
vallen, waarbij 262 kisten met wollen goe
deren, eigendom Van het leger, geroofd
werden.
De goederen, die het meest öp de zwarte
markt verhandeld worden, zijn: autoban
den, benzine, zijden dameskousen, suiker,
electrische koelkasten, waschmachines en
distributiekaarten, die bovendien in het
groot worden nagemaakt. Interessant zijn
de mededeelingen uit welke bronnen de
zwarte handel deze goederen betrekt. Roof
overvallen op warenhuizen en treinen ko
men weer veelvuldig voor, zoodat het oude
Wilde Westen herleefd schijnt te zijn. Thans
hebben de bandieten het echter niet op het
geld van de passagiers, doch op den inhoud
van de goederenwagens voorzien. Overigens
is reeds verschillende malen vastgesteld,
dat distributieambtenaren de bandieten
waardevolle aanwijzingen gegeven hadden.
Voorts betrekt de over het geheele land
verbreide zwarte handel goederen uit de
z.g. „zwarte fabrieken". Tijdens de Ameri-
kaansche drooglegging ontstonden, zooals
bekend, overal geheime jeneverstokerijen
en thans is tengevolge van de distributie
maatregelen en het concessie-systeem op de
zelfde wijze de „zwarte productie" ontstaan.
De' „zaken" worden volgens de „oude"
wijze afgehandeld, waarbij de revolver een
hartig woordje meespreekt. Tusschenper-
sonen zorgen voor afzet in hotels, café's en
restaurants. In het algemeen zijn de prijzen
in den zwarten handel ongeveer vier maal
hoogeis dan de officieele prijzen.
„H.et ergste is, dat de overheid tegenover
deze praktijken vrijwel machteloos staat",
klaagt de Saturday Evening Post. Volgens
de bestaande wetten kunnen de rechters
geen hooge, afschrikwekkende straffen
opleggen.
De voedselvoorziening
van Turkije.
Het plan van de Turksche regeering om
de distributie van brood met ingang van
1 September j.l. op te heffen en het distri
butie-systeem vooralsnog nog slechts te
doen gelden voor de steden Ankara, Istan-
boel en Izmir, is voorshans nog niet uit
voerbaar gebleken. Reeds eenigen tijd ge
leden wem bekend gemaakt, dat met het
oog op de moeilijke transportmogelijkheden
de brooddistributie in het Zwarte Zee-ge
bied gehandhaafd zou moeten blijven.Thans
wordt bekend gemaakt, dat slechts in 25
districten de verkoop van brood geheel kan
worden vrij gelaten, terwijl de distributie
in 38 distneten gehandhaafd blijft. Deze
laatste districten zijn over het geheele land
verspreid. Wanneer ook in deze gebieden
de verkoop van brood zal worden vrijge
geven,-staat nog niet geheel vast. (E.P.)
Rijks jeugdleider Axmann verklaarde, dat
de Europeesche Jeugdbond geen kwestie
van vertegenwoordiging is, doch van ern-
stigen arbeid. Het dient geen wereldmacht,
doch het nieuwe Europa, en is daarvan een
eigen idee, dat het dóór Engeland uit impe
rialistische doelmatigheidsredenen geleide
en gecontroleerde wereldverbond der Boy
Scouts heeft overwonnen. Europa wordt
niet gevormd door een met koele -inkt on
derteekend verdrag, doch slechts met het
bloed van de beste Europeesche jeugd.
Britsche overval op twee
hospitalen in Noord-Afrika.
Donderdag om twaalf uur, dus op klaar
lichten dag, hebben Engelsche vliegtuigen
het hospitaal van Mersa Matroe gebom-
bardeera. Vier bommen vielen binnen de
omheining, die van het voorgeschreven
Roode Kruis was voorzien. Italiaansche ge
wonde soldaten en twee Duitsehers werden
door scherven getroffen.
Vrijdag is het rapport ontvangen over
een bombardement van de hospitaalafdee-
ling van een der Italiaansche divisies in
den nacht van 28 op 29 Augustus. Uit het
rapport blijkt, dat omstreeks middernacht
Engelsche vliegtuigen verscheidene malen
boven de hospitaalafdeeling hebben gevlo
gen en lichtkogels uitgeworpen. Korten tijd
daarna wierpen zij bommen van groot ka
liber uit, die binnen de omheining terecht
kwamen, waar de ambulance wagens en
verdere uitrusting zich bevonden. Vervol
gens wierpen zij verscheidene bommen tus
schen de tenten en de opslagplaatsen der
medicijnen, juist op het oogenblik waarop
ernstig gewonden warden vervoerd. Een
der gewonden werd gedood en twee ver
plegers ernstig gewond. De aanval duurde
een uur. Het veldhospitaal was gelegen op
een duidelijk zichtbare plaats en van de
vereischte Roode-Kruisteekens voorzien.
Op zeer grooten afstand waren noch mili
taire installaties noch kampementen, noch
opslagplaatsen aanwezig.
Vonnissen in Zweedsch
spionnageproces.
Weer is in Zweden een vonnis geveld
tegen een spionnage- en sabotageorganisa-
tie in Britschen dienst. De stedelijke recht
bank van Göteborg heeft Vrijdag de z.g.
Bla jkman-liga veroordeeld.
De voornaamste verdachte Iwan Black-
man, kreeg 7 jaar tuchthuis wegens samen
zwering en voorbereiding tot sabotage, deel
neming aan spionnage, ontoelaatbare agita
tie en zesvoudigen diefstal teneinde aan
ontplofbare stoffen te komen.
De tweede veroordeelde, Lindström, een
kok, kreeg wagens dezelfde misdrijven 5
jaar, de dagbladcorrespondent Bestil
Austrinsky 1V2 jaar.
De hoofdverdachte had bij het vooronder
zoek békend, dat hij van een ongenoemden
Britschen onderdaan geld had gekregen
voor zijn sabotageplannen.
Tusschen Roemenië en Spanje is een han
dels- en betalingsverdrag gesloten, op grond
waarvan de goederenruil grooter zal worden.
Het verdrag is onderteekend door den Spaan-
schen minister van buitenlandschen zaken,
Nauwere aansluiting met de
Asmogendheden
Verklaring van Japans nieuwen minister
van buitenlandsche zaken.
„De buitenlandsche politiek van Japan blijft
onveranderd", aldus vifrklaarde de nieuwe
Japansche minister van buitenlandsche za
ken, Masajoeki Tani. in een eerste interview
met de Japansche pers.
De tot dusver door Togo gevoerde buiten
landsche politiek zal wat de grondbesinselen
betreft, worden voortgezet. Mijn streven is
er op gericht de betrekkingen en samenwer
king tusschen Japan, Duitschland cn Italië
nog nauwer aan te halen en door de vernie
tiging van de Engelsch-Amerikaansche
machtsdroomen en pogingen tot inmenging
in de nieuwe orde van Oost-Azië een nieuwe
orde in de wereld te vestigen.
Wat betreft de politiek tegenover de Sowjet-
Unie, -ben ik niet van plan hierin verande
ring te brengen. Deze zal denzelfclen koers
houden als tot dusver. Hetzelfde geldt ook
voor de diplomatie tegenover de verschillende
landen van de Groot-Aziatische leefruimte.
De onafhankelijkheid van de landen van de
Groot-Aziatische leefruimte wordt volledig en
geheel en al gerespecteerd. Iedere versnip
pering aldaar moet verhinderd worden. Om
geographische economische en verdedigings-
redenen moet een nauwe saménwerking ge
waarborgd worden. De wederzijdsche verhou
ding tusschen de landen^en staten van Oost-
Azië'moet die van een groot gezin zijn."
In de Wilhelmstrasse wordt deze eerste
verklaring van Tani beschouwd als een bewijs
dat de politiek van het Driemogendhedenpact
onveranderd wordt voortgezet. Tani's ver
klaringen, zoo zeide men, vormen een zoo
duidelijke formuleering van de bondgenoot-
schapspolitiek, dat de pogingen van zekere
kringen om Japan's politiek op de een of an
dere wijze in twijfel te trekken, hierdoor
ad absurdum worden gevoerd. De nieuwe
Japansche minister van buitenlandsche zaken
heeft met zijn ondubbelzinnige verklaringen
alle vermoedens en speeulaties van den ge-
meenschappelijken vijand van de mogend
heden van hêt Pact van Drie den bodem in
geslagen.
Toenemende staatsinmenging
in Brazilië.
De Braziliaansche regeering heeft haar
invloed op het bedrijfsleven sterk uitge
breid. Bij verordening werd de koopvaardij
vloot, de scheepsbouw, de kolenmijnen en
de olieraffinaderijen onder controle van
den staat gesteld en werden alle bedrijven
in deze bedrijfstakken, volgens een
Zweedsch bericht uit Londen, in belag ge
nomen. De maatregel heeft groot opzien
gewekt in Engeland en Zuid-Amerika en
men vreest bijv. in Argehtinië, dat door
dezen stap het aanbod aan tonnage zal ver
minderen, daar men aanneemt dat Brazilië
zijn nu door den staat overgenomen koop
vaardijvloot zal reserveeren voor strategi
sche doeleinden en voor het verkeer op
Noord-Amerika. (E.P.)
De strijd op Madagascar.
Over de gevechten op Madagascar is Vrij
dagmiddag het volgende communiqué ge
publiceerd
Vrijdag om zeven uur heeft de tegen
stander met aanzienlijke strijdkrachten een
aanval gedaan op de stad Ankazobe, op 120
K.M. van Tananarive. Om 9 uur verschenen
20 Britsche schepen aan de Oostkust van
*»et eiland in de buurt van Tamatave, nadat
zij het havengebied hadden beschoten. Onze
troepen boden tegenstand aan den Brit
schen opmarsch in het binnenland.
De onlusten in Britsch-Indië.
Pressie op Cripps om af te treden.
De onlusten in Britsch-Indië zijn ernsti
ger dan oorspronkelijk algemeen werd aan
genomen. zoo verklaart de Daily Telegraph.
In verscheidene Indische provincies zijn.
zoo schrijft het blad verder, de Indische na
tionalisten er in geslaagd het bestuursap
paraat volkomen te verlammen.
Onder het opschrift ..hevige aanval op
Cripps" meldt Svenska Dagbladet uit Lon
den. dat Cripps zwaar ortier druk gezet
wordt, de regeering te verlaten. Vooral den
laatsten tijd is de oppositie tegen Cripps
toegenomen. In sommige kringen is men
van meening, dat Cripps niet langer het
Lagerhuis kan vertegenwoordigen.
Nieuwe belastingen in V.S.
ontoereikend.
De Amerikaansche minister van finan
ciën, Morgfnthau heeft verklaard, dat het
wetsontwerp voor de nieuwe belastingen,
dat op het oogenblik door het Congres
wordt behandeld, totaal ontoereikend is om
een inflatie te vermijden en de oorlogs
kosten te bestrijden. Juist de belasting voor
diegenen, die aan den oorlog verdienen, is
ontoereikend.
De Washington Post merkt o.a. op: het is
jammer, dat de Amerikaansche bewape-
ningsindustrieelen op het oogenblik ontzet
tende sommen aan de oorlogsopdrachten
verdienen. Roosevelt kan daartegen echter
nauwelijks iets doen, daar in de financieele
commissie van den Senaat ten minste vier
millionairs zitting hebben, die het vaststel
len van maximumsalarissen saboteeren.
De bewapeningsuitgaven van het Ameri
kaansche ministerie van financiën bedroe
gen in Aug. 4.882 millioen dollar tegen
4.494 millioen in Juli. In deze cijfers zijn
niet begrepen de bedragen, die uitgegeven
zijn voor den aankoop van belangrijke
grondstoffen voor den oorlog.
Duitsche marinesuccessen
onder Engelsche kust.
Gisteren in den loop van den dag hebben
verkenningsvliegtuigen uitgestrekte ver
kenningsvluchten gemaakt boven het Brit
sche zee- en kustgebied In het zeegebied
van Dartmouth aan de Engelsche Zuidkust
vielen Duitsche gevechtsvliegtuigen Brit
sche koopvaifrders aan Een transportschip
van 1500 brt. werd tot zinken gebracht. Vier
andere koopvaarders werden door bom
treffers zwaar beschadigd.
Alle Duitsche vliegtuigen keerden be
houden op hun basis terug.
De Turksche minister van buitenlandsche
zaken. Menemendsjogloe. is sinds eenige da
gen ziek. Hij moet het bed houden
Deze week is de
verduisteringsweek.
Waarschuw uw buurman, als hij de
verduisteringsvoorschriften overtreedt.
Wijs hem zoo noodig op de gevaren,
welke hierdoor kunnen ontstaan. Als gij
een waarschuwing ontvangt door de
nalatigheid van u zelf of een der leden
van uw gezin, wees dan dankbaar en
zeg niet: waar bemoei je je mee.
Goed verduisterd^goed beschermd.
De Duitsche afweer aan het Kanaal bestaat uit tallooze bunkers en veldstellingen, die
zich enkele honderden meters achter de zware kustbatterijen bevinden. Ze zijn zoo
opgesteld, dat ze den vijand met een ondoordringbare gordel van spervuur kunnen
terugslaan. Een bunkerstelling aan de Kanaalkust, van waaruit het vuur op den
vijand wordt geleid. (SS. P.K. Hoffmann-Trans-R-P. H. c)
Voorloopig 1000 man ingezet.
Dienst aan ons volk.
Gedurende dezen zomer is het dikwijls
voorgekomen, dat regenval een ernstige be
dreiging vormde voor den korenoogst van
sommige boerderijen. Weliswaar was reeds
gemaaid en stonden lange schovenrijen op
de stoppelvelden, doch het ontbrak een aan
tal boeren aan voldoende arbeidskrachten
om den oogst binnen te halen. In deze ge
vallen heeft de Nederlandsche arbeidsdienst
nadat het gebrek aan landarbeiders op. die
bepaalde plaats van overheidswege was ge
controleerd, prachtig work verricht ten be
hoeve van de Nederlandsche voedselvoor
ziening Volledige afdeelingen werden inge
zet en met enthousiasme voerden de arbeids
mannen en kaderleden hun opdracht uit.
Thans geschiedt het evenwel voor het
eerst, dat de N. A. D. den inzet heeft ber
volen van een geheel korps, dat bovendien
nog versterkt wordt met eenige afdee
lingen uit andere korpsen.
Aardappelen in Drente
Reist men per trein, per tram of per bus
door de provincie Drente dan ontwaart uw
oog in streken, waar men enkele jaren ge
leden nog slechts heidevelden aantrof,
enorme uitgestrektheden "aardappelland
De regeeringsoproep om zich tót het uiter
ste in te spannen om onze voedselvoorzie
ning te verzekeren, is zeker bij de Drent-
sehe boeren niet vergeefsch geweest. Maar
tot het veilig stellen van een geweldigen
aardappeloogst behoort ook het rooien en
daarvoor\ zijn menschenhanden noodig.
Te 's-Gravenhage kwamen berichten
binnen van de gewestelijke aifceids-
bureaux: „Geen streekarbeiders voorra
dig". De rijksdienst voor de werkverrui
ming kon het op verscheidene plaatsen
niet af mei zijn „vliegende colonnes'"
Noodtoestand.
Dit kwam het oppercommando van den
Nederlandschen Arbeidsdienst ter oore.
Bliksemsnel werd overleg gepleegd met
het rijksarbeidsbureau en nog dienzelfden
dag ontving het te Assen gevestigde 3de
korpscommando bevel om het duizend man
sterke korps volledig in te zetten voor den
aardappeloogst. Zoo noodig zou verster
king uit andere korpsen kunnen worden
aangevraagd. Geen geklets, geen mooie
woorden, maar eenvoudig het stellen van
de daad. Dat had en heeft Nederland noo
dig en dit doet de Nederlandsche Arbeids
dienst onder aanvoering van zijn comman
dant L. A. C. de Bock.
25.000.000 kilogram
Dinsdag j.l. zijn de arbeidsmannen in
Drente aan het werk getogen en zij ont
vingen reeds den volgenden dag verster
king van de afdeeling, welke in het kamp
bij Steenwijk is gelegerd. De eeredienst
aan land en volk is thans gewijd aan de
voedselvoorziening. Ongeveer anderhalve
maand zullen de mannen rooien en. vol
gens deskundige schatting, ten minste vijf
entwintig millioen kilogram aardappelen
uit den grond halen.
De N. A. D. wil de nog beschikbare werk
krachten in die streken echter geen con
currentie aandoen eri derhalve blijft van
kracht de voor het geheele land geldende
overeenkomst, welke op 26 Augustus j.l
door den directeur generaal van het Rijks
arbeidsbureau werd afgekondigd en volgens
welke de prijzen voor het aardappelrooien
zijn vastgesteld. De Nederlandsche Arbeids
dienst profiteert hier echter niet van. hij
wil dat ook niet en de voor hem door de
Heidemaatschappij geïnde gelden komen
in 's rijks schatkist. Voor ,de arbeidsman
nen wordt aan de belooning echter geen
afbreuk gedaan. Zij oogsten immers den
dank van ons volk!
Acht uren per dag.
Het is noodtoestand en daardoor gaat de
hulp ten behoeve van de Nederlandsche
voedselvoorziening vóór het vasthouden
aan den gewonen dagelykschem dienst. Dat
blijkt al dadelijk, wanneer men de werk
tijden op het normale NA.D.-werkobject en
die voor den aardappeloogst vergelijkt.
Want in het eerste geval rukt de afdeeling
om 7.45 uur uit om omstreeks 14.00 uur in
het kamp terug te keeren (er is dan een
half uur gerust), terwijl de aardappelrooiers
eerst om 16.45 uur het kampterrein weder
om betreden (echter hebben zij in totaal
een uur rust gehad).
Tot kwart over vijf, dus gedurende een
half uur, krijgen de mannen gelegenheid
zich onder de douche te reinigen ert) dan
volgt een uur verplichte bedrust. Het doel
van den Neder landschen Arbeidsdienst
wordt evenwel niet veronachtAamd en van
kwart over zes tot aan denTnaaltijd van
zeven uur krijgen de mannen exercitie of
sportoefeningen. Des avonds wordt dan
nog theorie en zang gegeven, zoodat de
arbeidsmannen ten tijde van de taptoe niet
op een ledigen dag terugzien.
Inderdaad, deze aardappelrooiiijd is voor
de mannen van het 3e korps N. A. D. zeer
zwaar, maar gedurende de sedert hun op
komst verstreken maanden hebben zij lee-
ren doorzetten en uithouden. En boven
dien blijkt uit hun gesprekken telkenmale
de geestdrift, waarmede zij, ondanks wind
en regen, hun arbeid verrichten ten behoe
ve van de Nederlandsche voedselvoorzie
ning.
Niet toevallig luidt het devies van den
N. A. D.: „Ick dien".
UrlauherkarU? dienen ook door
de winkeliers in'ontvangst
genomen te worden.
Aangezien er nog steeds misverstand
blhkt te bestaan omtrent het al dan niet
geldig zijn van de bonnen der „Urlauber-
karte" vestigt het departement van lanc-
bouw en visscherü er nogmaals met nadruk
de aandacht op. dat de bonnen der „Ur-
lauberkarte" met blauwgroenen onder
grond en voorzien van een blauwen ade
laar, hier te lande geldig zijn, zoodat win
keliers derhalve verplicht zijn bij aanbi#»
ding van deze bonnen de daarop vorkrllit-
baar gestelde artikelen af te leveren.
Goed verduisteren is een plicht
der volksgemeenschap.
St. De verduisteringsplicht rust op on«
allen zonder aanziens des persoons. De secre
taris-generaal van een van onze departemen
ten zal evengoed moeten zorgen, dat zijn
slaapkamerraam g-o e d verduisterd is ais
de arme daglooner. Verduisteren beteekent
goed verduisteren, want als er maar een
lichtspleetje open blijft dan is de verduiste
ring waardeloos.
Het is een dure gemeenschapsplicht, dat
wij zorgen, dat de vliegtuigen geen enkele
kans krijgen hun wrecden last af te werpen.
Want wij weten het nu toch wel zoo lang
zamerhand, wat het beteekent, wanneer de
luchtpiraten van het menschlievende Albion
hun bommen afwerpen boven stad en dorp.
Wij weten toch wat een leed en een rouw
het gevolg is.
Goed verduisterd beteekent goed beschermd.
We hebben dit in deze verduisteringsweek
bijna iederen dag gelezen. Laat het zoo zijn,
dat u dit ook. begrepen heeft. Wij lezen
zoo vaak ergens overheen, zonder er goed
bij na te denken. Maar hier mogen we
niet over heen lezen. Dit is een waarschu
wing. een dringende waarschuwing tot heil
van u en uw medemenschén. Beseft wat het
beteekent een bominslag in een woonwijk.
Weet, dat daardoor weer eenige volksgenoo
tenten ontrukt worden aan hun gezin, aan
hun familie en dierbaren. En wanneer dat de
schuld is van Uw achteloosheid om uw huis
naar behooren en afdoende te verduisteren,
dan Is dat een schuld, die u steeds zal ver
volgen. Want gij waart in eersten aanleg de
oorzaak. Het is oorlog volksgenooten cn oor
log kent geen mededoogen, geen piëteit, maar
is een harde realiteit.
Hoog boven in de lucht ronken des nachts
vliegtuigen over ons vaderland. Er wordt ge
zocht naar aanvalsobjecten, Zwakke licht
schijnsels, veroorzaakt door uw nalatigheid
toonen den vliegers, dat hier een stad of dorp
ligt. Het is dan nog slechts een kleine hand
greep en de bommen suizen door de lucht
En beneden heerscht de vreeselijke ontzetting
van den plotselingen aanval. Moeders, kin
deren. mannen liggen ontzield tusschen de
puinhoopen. Wij kennen dat beeld
Volksgenooten. laten we voor één ding zor
gen. dat wij de schuld aan dit leed nooit
behoeven te dragen door onze onachtzaam
heid of gemakzucht. Hoe men het beste ver
duisteren kan, heeft men uit de verschillende
publicaties op dit gebied kunnen leeren. Maar
voor alles, doet het afdoende
Doet het niet. omdat u anders'een bekeu
ring krijgt of omdat men uw licht afsnijdt.
Maar doet het, omdat het uw plicht is
tegenover uw gezin en uw medemenschen. De
strafmaatregelen zijn er niet om u het leven
te veronaangenamen, maar zijn bedoeld om
de werkelijk nonchalante en onverantwoor
delijke volksgenooten op duidelijke wijze op
hun plichten te wijzen. Daarom verduistert
u niet. omdat dc politie het wil. maar omdat
het in het belang Is van de geheele volks
gemeenschap. En zooals de secretaris-gene
raal een volksgenoot is evenals de daglooner,
omdat zij behooren tot de Nederlandsche
volksgemeenschap, daarom zijn voor allen de
plichten dezelfde.
Twee kinderen te Eindhoven
levend verbrand.
Met lucifers in kolenschuur gespeeld.
Gistermorgen waren in een aantal kolen
hokken van den kolenhandelaar L. te Eind
hoven, waarin ook stroo béWaard wordt,
zooals gewoonlijk eenige kinderen aan het
spelen. Tegen elf uur brak in de berg
plaatsen brand uit. Spoedig kwam een kind
van Van Dussem huilend naar huis geloo-
pen, dat daar aan het spelen was geweest.
Omwonenden maakten zich spoedig ernstig
ongerust, daar een tweetal kinderen, een
vier-jarig jongetje en een wier jarig meisje
van de familie Couwenberg en van de fa
milie Van der Hoogeri afwezig bleken te
zijn. De Eindhovensche brandweer was
spoedig met groot materiaal ter plaatse.
Nadat men het stroo uit een der eerste
hokken had weggeruimd, vond men daar
de verkoolde lijkjes van beide kinderen. Dc
slachtoffertjes zijn waarschijnlijk in de
bergplaats met lucifers aan het spelen ge
weest»
DE AFSLUITING VAN DE HAARLEM
MERMEER.
In ons blad van gisteren hebben wij een
mededeeling betreffende de afsluiting van
den Haarlemmermeerpolder door de mare
chaussee overgenomen. Deze afsluiting zou
een gevolg zijn van een sterk toegenomen
sluikhandel, terwijl ook onbevoegden zich
zouden hebben bezig gehouden met z.g.
aren-lezen.
Het blijkt, dat deze mededeeling onjuist
is. De Burgemeester van Haarlemmermeer
verzocht oris hiervan mededeeling te doen.
Aanvragen om naar den Haarlemmermeer
polder te mogen gean gelieve men dus niet
aan te vragen, daar dit onnoodig is.
DE SPOORWEGVERBINDINGEN
OP JAVA
De spoorbrug over de Serajoe in midden-
Java is weer hersteld. Midden September
heeft de heropening plaats gehad, zoodat het
verkeer nöar Soerabaja weer kon worden
hervat Bovendien zal niet alleen een spoor
wegverbinding over Bandoeng maar ook
over Cheribon mogelijk zijn
KORT NIEUWS
Lissabon is Donderdagavond geteisterd
door een hevige wolkbreuk. De regen over
spoelde de straten cn drong de huizen binnen.
Door den storm werd de stedelijke telefoon
verbinding gedeeltelijk verbroken, terwijl die
met het buitenland den geheelen nacht on
bruikbaar waren.
De Spaansche ministerraad heeft Vrij
dag onder voorzitterschap van generaal
Franco de besprekingen, welke Donderdag
zijn begonnen, voortgezet. Over deze zit
ting is eveneens geen officieel communiqué
verscheneri.
De Uruguaanschc minister van buiten
landsche zaken, Guani, heeft zijn bezoek
aan Peru uitgesteld tot December. Guanï
zal per vliegtuig naar Washington gaan en
bij deze gelegenheid Lima bezoeken. De
Boliviaansche regeering heeft hem uitge
nood igd eveneens La Paz aan te doen.
De president van de Turksche republiek
is te Istanboel aangekomen.
Te Londen is officieel meegedeeld, dat
het watervliegtuig „Clare" op een vlucht
van West-Afrika naar Engeland met der
tien passagiers en een bemanning van 6
personen verloren is gegaan. Het verlies is
geen gevolg van een vijandelijke actie.
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
is bij Columbia kort na den start een Ame
rikaansche bommenwerpfcr neergestort. De
uit vier leden bestaande bemanning kwam
hierbij om het leven.
