Haarlemsche Courant
Op eenige plaatsen te Stalingrad
e Wolga bereikt.
Drastische maatregelen
tegen onverantwoordelijke speculatie.
>28
i te
•gang No. 227 x
Abonnement p. week 0,1», p. maand 1,14, p. kwartaal 3,41,
franco p. po*t 1,73, lost* nummer» cent. AdvertentlEn 318
ft,— elke m.m. meer 20 cent Reclames dubbele prUs.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennetier
Idltle A—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. s cent p. m.m.
Pltf.t Grafische Bedrijven Damlate.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Wnd. Hoofdredacteur» J. V. BAUDEWYNS.
Verschijnt dagelijks behalve op Zon-
Kennemer Editie
Zaterdag 26 September 1942
Bureaus Haarlem: Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: 5oenda«
plein 37. Tel. Directie 13082, Hoofdredactie 1505», Redactie ïosoo,
Administratie 10721, 14825. Ooendapleln 12230. Postgiro 131858.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Bureau IJmuiden: Kennemerln.tr, 102, Telefoon 8437.
Duitsche luchtmacht beheerscht stroomgebied van Saratof
1ot Astrakan. ISieuivc vorderingen in den Kaukasus.
Spoorwegknooppunt bij
Rzjef vernield.
Engelsche plaatsen bestookt.
rnl
9 Het opperbevel der Duitsche weermacht
LE1 taakt bekend
"n- In het gebied van den Kaukasus
;ar|ebben Duitsche en verbonden troepen in
invallen op hardnekkig verdedigde stei-
f ngen nieuw terrein gewonnen en ver-
cheidene tegenaanvallen afgeslagen. Bij de
estrijding van scheepsdoelen voor de Kau-
ïsische kust zijn twee vrachtschepen door
omtreffers zwaar beschadigd.
In het stedelijk gebied van Stal
g r a d namen de aanvalstroepen in
laaien strijd om de huizen verdere ver
sterkte steunpunten. Ontlastingsaanval-
len op het Noordelijke afgrendelings
front werden in harde gevechten afge-
weerd en daarbij zijn 36 tanks vernield.
EI Vliegvelden ten Oosten van Stalingrad
zijn.bij dag en bij nacht gebombar
deerd.
.Nachtelijke bomaanvallen staken weder-
n olietanks bij Saratof in brand. In
et mondingengebied van de WcTlga en
n Oosten van de rivier zijn twee tank-
ooten in den grond geboord, twee vracht-
liepen werden beschadigd en een-munitie-
ein werd tot ontploffing gebracht.
6 Aan het Don front sloegen Italiaansche
E- oepen een poging van den vijand om de
h°£ vier over te steken, af.
'f Bij W o r o n e s j herhaalde de vijand
jn vergeefsche aanvallen. In den Centra-
in en Noordelijken frontsector werden de
QU igen aanvalsacties
igenaanvallen en
f ed de bolsjewieken ten Zuidoosten van
iet Ilmenmeer zijn in het afweervuur
eengestort.
In het Oosten van de Middellandsche Zee
•eft een Duitsche duikboot een transport-
ilschip in den grond geboord
Britsche bommenwerpers hebben
bui Donderdagnacht storingsvluchten on-
hfc dernomen over de Oostzee en de
Noordzee. Nachtjagers hebben één
vliegtuig, marine-afweergeschut en
voorpostenbooten hebben vijf Britscue
legerautoriteiten niet zoozeer beducht zijn
voor den val van Stalingrad als wel voor
de verzwakking van het militaire weer-
standsvérmogen der Sovjet-Unie als gevolg
van* de voortdurende, onder zeer zware
bloedige verliezen afgeslagen ontlastings-
aanvallen. Men zou te Londen waarschijn
lijk liever hebben gezien aldus de „V. B.'
dat de Sovjettroèpen aan Don en Wolga
dezelfde taktiek hadden toegepast als bij
hun terugtocht naar den Kaukasus. Met
andere woorden, men zou meer bewonde
ring hebben gekoesterd voor' de veldheer
kunst van Stalin en Timosjenko, wanneer
de bolsjewisten in de Donbocht en Stalin
grad niet zoo wanhopig tegenstand hadden
geboden, maar in de plaats daarvan hun
zoogenaamd nog intact zijnde legers op
meer oostwaarts gelegen stellingen hadden
doen terugtrekken.
Maar het feit ligt er nu eenmaal, dat de
bolsjewisten zich teweer hebben gesteld en
daarmede geven zii als het ware te kennen,
dat zij dezen oorlog noch onder dezelfde
omstandigheden, noch met hetzelfde doei
voeren als Engeland en de V. S. Daar zij
niet bereid zijn dienst te doen als Anglo-
Amerikaansche hulptroepen, weten zij dat
hun geen andere keuze overblijft dan iede-
ren duimbreed gronds met man en macht
te verdedigen. Churchill en Roosevelt zien
in de steppen en industriegebieden tusschen
Don, Wolga, Kaspische Zee en Kaukasus
een oorlogstooneel als zoovele andere. Voor
Stalingrad beteekent het behoud van Zuid-
Rusland een conditio sine qua non voor de
voortzetting van den oorlog. In de doelstel
ling en in het benutten der gegevpv* nnof"
lijkheden gaapt bijgevolg tusschen de
Sovjets en de westelijKe Qcm^v.u .i tv.,
kloof, welke de vele besprekingen en bijeen
komsten blijkbaar niet hebben vermogen
te dempen.
Men heeft op het Kremlin zeer goed be
grepen, dat de Sovjet-Unie Engeland moet
redden, maar dat zij voor haar eigen red
ding niet op Engeland behoeft te rekenen.
Wat blijft haar dan anders over dan door
te vechten tot den laatsten man? Weliswaar
wordt hierdoor de definitieve afrekening
tusschen den Spil en de Anglo-Amerikaan-
sche mogendheden vertraagd, de moge
lijkheid dat het bolsjewistische verzet op
het verloop van den oorlog nog eenigen in
vloed zal uitoefenen, meent de schrijver
veilig te mogen uitschakelen.
vliegtuigen neergeschoten. Na doeltref
fende aanvallen in scheervlucnt van
lichte Duitsche vliegtuigen overdag op
militaire doelen aan de Zuidkust van
Engeland is Donderdagnacht aan
.uidkust van Engeland een ver
keersknooppunt in het Zuidwesten van
het eiland met bommen bestookt.
Bij krachtige vijandelijke ontlastingsaan-
allen in het gebied van Stalingrad heeft
TI ch de Braridenburgsche 76ste divisie in-
mterië bijzohder onderscheiden.
W Het D.N.B. geeft de volgende toelichting
anl uitsche gevechtsvliegtuigen hebben bij d<
svechten in het gebied van Rzjef bijzon*
er doeltreffende aanvallen gericht op het
ijandelijke spoorwegknooppunt Torsjok.
toe lerbij werden verscheidene treinen en op-
n11 lagplaatsen door- voltreffers verwoest en
e rails dp verscheidene plaatsen onder-
e' roken. Door de uitschakeling van deze
"langrijke verkeerswerken werd den
ijand de aanvoer van troepen en materiaal
belangrijke mate bemoeilijkt. Duitsche
jlchtvliegtuigen schoten in dit gebied 13
ijandelijke machines neer.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt:
In Egypte artillerievuur en verkennings
bedrijvigheid van luchtformaties.
Donderdagnacht hebben onze lange
afstandsbommenwerpers de basis Gi
braltar aangevallen: branden werden
veroorzaakt in de doelen. Alle vlieg
tuigen keerden op hun basis terug.
De Italiaansche arbeiders in Libye zijn
op het Noord-Afrikaansche oorlogstooneel
naast de weermacht voor hulpdiensten aan
het werk gezet. De gemilitariseerde arbei
ders hebben tot dusver 2707 gesneuvelden,
de niet-gemilitariseerde 126 gesneuvelden
en 282 gewonden.
jichte Duitsche gevechtsvliegtuigen heb-
en Donderdag de stad Seaford aan de
t: uidoostkust van Engeland met bommen
ïstookt. Ook de stad Dimchurch aan de
uidkust was het doel van een verrassen-
GT: en Duitschen luchtaanval. Er ontstonden
ya randen in huizenblokken. Donderdagnacht
4 1 ebben Duitsche vliegtuigen bommen laten
leI1 allen op een plaats ten Noorden van Fal-
louth.
Duitsche aanvalstroepen zijn op ver
scheidene plaatsen na zwaren strijd tot
aan de Wolga doorgedrongen, zoo wordt
ter aanvulling van het weermachtbe
richt vernomen. De groote Gpoc-
kazernes aldaar, graansilo's, bestuurs-
jebouwen en scholen, die als gevolg
Tan de Duitsche luchtaanvallen groo-
tendeels tot puinhoopen zijn uitge
brand, worden nog steeds tot het laat-
toe door de bolsjewieken ver
dedigd.
De superioriteit van de Duitsche lucht-
acht die den benedenloop van Astrakan
i. it Saratof en het verre achterland ten
losten van de Wolga beheerscht met de
raarste bombardementen op schepen.
H ietanks, pakhuizen en munitietreinen zai
ei ti lot van Stalingrad beslissend influen-
rofttren.
De tegenstand der bolsjewisten
(DaD) In zyn hoofdartikel van Woens-
AS wijst de „Volkischer Beobachter" op de
Jeenloopende beoprdeeling van den strijd
a Stalingrad aan Engelsche en aan Sovjet-
5? tesische zijde. De Stockholmsche corres-
ondent van het blad geeft in dit artikel
[0 Is zijn oordeel te kennen, dat de Britsche
HET TEREK-FRONT
li
Op het kaartje Is met dikke zwarte lijn
Tl Duitsche aanvalsfront aangegeven aan
rivier de Terek.
De Duitschers maken hier een omtrek-
«ode beweging om zich meester te maken
to het petroleumgebied van Grosny, waar -
ha de stad Mosdok de toegangspoort is.
"ok naar het Zuiden via het Ehroes-
f berate banen zich vooruitgeschoven
"tilsche troepen een weg door de bergpas-
die toegang geven naar het wegennet
ha Koetais en Batoem.
Gouverneur van Madagascar
verliet de hoofdstad.
Laval confereert met Darlan.
Naar Vrijdagavond officieel is bekend ge
maakt, heeft de gouverneur-generaal van
Madagascar, Anet, Tananarive verlaten om
in het onbezette deel van het eiland den ver
deren tegenstand te organiseeren. Bij die ge
legenheid heeft hij officieel een door radio-
Londen verspreid bericht tegengesproken, vol
gens hetwelk de Britsche troepen door de be
volking van Madagascar met vreugde waren
ontvangen.
Integendeel, de bevolking heeft de Engel-
schen bij hun intocht met een ijzig stilzwijgen
ontvangen. De door den Engelschen generaal
reeds te Diego Suarez uitgevaardigde procla
matie kan niemand misleiden. Madagascar
heeft geen vreemde hulp noodig om te verze
keren, dat het Fransch gebied wil blijven.
Laval heeft te Vichy den opperbevelhebber
van de Fransche strijdkrachten, admiraal
Darlan, den Duitschen consul-generaal Krug
von Nidda, vice-admiraal Platon, den minis
ter van landbouw en voedselvoorziening Bon-
nafous en den staatssecretaris van koloniën,
Brevié ontvangen.
Beperking van vleesch-, leder
en rubbergebruik in de V.S.
Het vleeschrantsoen voer burgers zal in
Amerika verlaagd worden met 21'/». aldus de
Engelsche nieuwsdienst.
Het 'Amerikaansche bureau voor oorlogspro
ductie heeft beperkende bepalingen voor de
schoenenindustrie uitgevaardigd, o.a. voor het
aantal schoenmodellen. Gebruik van leer
voor versieringen, strikken en gespen is niet
geoorloofd. Rijlaarzen mogen niet meer ver
vaardigd worden voor burgerlijk gebruik. De
keuze der kleuren is eveneens beperkt.
Uit een artikel van het Amerikaansche dag
blad „Baltimore News Post" blijken, er groote
moeilijkheden, die in de Ver. Staten op het
gebied van de rubbervoorziening heerschen.
Zoo vervaardigt een fabriek te Indianapolis
groote hoeveelheden autobanden uit hout,
waardoor een groote besparing aan rubber en
metaal verkregen wordt. Het ligt in de be
doeling om^Öeze „autobanden" in Alaska, het
Panamagebied en aan het Egyptische front
te gebruiken. Een der vele nadeelen van
deze houten banden is echter o.a. dat de hier
mede uitgeruste vrachtauto's niet sneller dan
40 km. per uur kunnen rijden. Ook op andere
gebieden tracht men het ontbrekende staal
door hout te vervangen. Te New Orleans be
staan reeds vliegtuigfabrieken, die ter be-
Accoord tusschen Laval en
Sauckel infake Fransche
arbeiders.
Geen tewerkstelling onder dwang.
De Fransche minister voor de inlichtingen,
Marion, heeft officieel medegedeeld, dat tus
schen den chef der regeering, Laval, en gouw
leider Sauckel een overeenkomst tot stand is
gekomen betreffende het gebruik van de
Fransche arbeiders in -Duitsehland.
Toen bekend werd gemaakt, dat tusschen
Laval en de bevoegde Duitsche instanties een
accoord tot stand was gekomen, kwam daar
mede een einde aan een zekeren nerveusen
en gespannen toestand. Het was bekend, dat
er tusschen Frankrijk en Duitsehland derge
lijke onderhandelingen gevoerd werden en
het feit, dat hierover weinig uitlekte gaf aan
leiding tot allerlei geruchten en ook tot een
niet onaanzienlijke propaganda tegen de re
geering.
Thans is duidelijk geworden, dat de Fran
sche hulp niet door dwang verkregen zal
worden. Frankrijk van zijn kant zal er voor
zorgen, dat de sinds lang vastgestelde uitwis
seling van krijgsgevangenen tegen vakarbei
ders op gang komt, waartoe Frankrijk eerst
zal overgaan tot een reorganisatie van de
eigen industrie en wel zoodanig, dat in be
paalde takken van industrie de fabrieken op
volle capaciteit zullen werken en de door ge
bruik van deze volle capaciteit overbodig ge
worden fabrieken gesloten zullen worden.
De regeering zal dan nogmaals een nadruk
kelijk beroep doen op deze door sluiting der
fabrieken vrijgekomen arbeiders, alsook tot
alle Fransche arbeiders, zich vrijwillig te
melden voor het werk in Duitsche fabrieken,
teneinde aldus de vrijlating van een aanzien
lijk aantal Fransche krijgsgevangenen moge
lijk te maken. De regeering van haar kant
heeft ook er toe bijgedragen de tijdelijke
scheiding der arbeiders van hun gezinnen te
verlichten door aan de achterblijvende ge
zinsleden 5D procent uit te betalen van het
loon. dat de arbeiders die naar Duitsehland
vertrekken tot dusver verdienden.
De bedrijfsleiders hebben tot taak gekre-
Arme Churchill
Naar uit Londen verluidt, heeft het
Britsche ministerie van voedselvoorzie
ning in verband met het graantekort in
Engeland en de hachelijke irivoerpositie
den whiskey-stokerijen verboden graan
voor het vervaardigen van whiskey te ge
bruiken. Door dit verbod hebben talrijke
stokerijen het werk moeten neerleggen.
gen, de naar Duitsehland vertrokken werk
lieden door nieuwe arbeidskrachten te ver
vangen en dezen op te leiden. Zouden deze
arbeidskrachten niet ter -beschikking staan,
dan wil men met behulp van de arbeidswet
aan het land mannen tusschen 18 en 50 jaar
beschikbaar stellen, die tot dusver werkloos
waren of om andere redenen slechts korten
tijd werk verricht hebben. Men verwacht
hiervan nog een ander voordeel, n.I. dat op
deze wijze een veel grootere reserve aan vak
arbeiders verkregen wordt, hetgeen in latere
jaren het Fransche bedrijfsleven zeer goed
van pas kan komen.
Bij ministerieel decreet zijn de uitvoerings
bepalingen bekend gemaakt van de wet var
4 September op het gebruik der arbeids
krachten en den arbeidsplicht. Daarin wordt
o.m. het volgende bepaald: Iedere mannelijke
Fransche onderdaan tusschen 18 en 50 jaar
die zijn domicilie in Frankrijk heeft en geen
geregeld werk van ten minste 30 uur per
wee}c kan aantoonen, moet zich binnen 48 uur
na de publicatie van deze bepalingen aan
melden bij den burgemeester in zijn woon
plaats.
ROEMEENSCHE MINISTER VAN FINAN-
ClëN AFGETREDEN.
De Roemeensche minister van financiën
generaal Nicolai Stoenescu heeft zijn functie
neergelegd. In zijn plaats is het bestuurslid
van de Roemeensche nationale bank, Alexan
dra Neagu benoemd. Neagu trad reeds eeni
gen tijd op als raadgever van den minister
president in economische kwesties.
Tot minister van landbouw is benoemd
Aurelian Pana tot nu toe onderstaatssecreta
ris van het ministerie van landbouw.
sparing grootendeels van hout gebouwd zijn.
Luchtaanvallen op Gibraltar. NIEUWE HONGAARSCHE MINISTER VAN
OORLOG.
De nieuwe Honvedminister, kol.-gen. Von
Nagy, heeft Vrijdag de portefeuille overgeno
men. De Rijksregent heeft in een eigenhandi-
gen brief zijn erkentelijkheid uitgesproken
jegens den aftredenden functionaris, Bartha.
Ghandi spreekt hedenavond
De persdienst van den Nederlandschen
Omroep meldt
In een zeer bijzondere uitzending heden
avond om 19.50 uur over den zender Hil
versum 1 spreekt Mahatma Ghandi, de
groote strijder voor' het Indische volk, zijn
geloof uit in de overwinning der moreele
krachten dezpr wereld.
Een Duitsche stoottroep in het oerwoud van den Kaukasus. Voertuigen worden met
een rubberboot over een stroom gebracht. (SS. P.K. Wiesebach Trans. R. P.H."c)
Nederlandsche Bank controleert transacties
Bezit boven ƒ100.000 kan ten
verkoop agn de Ned. Bank
gevorderd worden.
Het verordeningenblad van 25 Septem
ber bevat het besluit van den secretaris
generaal van het departement van financiën,
van den secretaris-generaal voor bijzondere
economische zaken en van den secretaris-
leneraal van het departement van justitie
jetreffende de aangifte en inlevering van
waardepapieren. Hierin wordt bepaald:
Artikel 1:
De secrtaris-generaal is bevoegd IE
De secretaris-genaral van het departe
ment van financiën is bevoegd aan personen
de verplichting op te leggen, aandeelen en
andere waardepapieren, welke geen vaste
rente dragen, binnen een door hem te be
palen termijn bij een door hem aan te wij
zen instantie aan te igeven, voor zoover zij
deze waardepapieren na 31 December 1941
hebben verworven. Hij is bevoegd aan een
oersoon. die een waardepapier ingevolge
den vorigen volzin heeft aangegeven, de
verplichting op te leggen van de vervreem
ding van dit waardepapier binnen een door
hem te bepalen termijn bij een door hem
aan te wijzen instantie aangifte te doen.
De secretaris-generaal is bevoegd aan den
eigenaar van een ingevolge het vorige lid
aangegeven waardepapier de verplichting
op te leggen of te doen opleggen, dit waar
depapier op door hem vast te stellen voor
waarden te vervreemden en de uit die ver
vreemding voortvloeiende opbrengst on ^en
door hem te bepalen wijze te beleggen.
Artikel 2:
De secretaris-generaal voor bijzondere
economische zaken is "bevoegd aan crediet-
instellingen in den zin van artike] 1. onder
2, van het besluit no. 225/1941 Betreffende
het bank- en credietwezen de verplichting
on te leggen, de door haar na 31 December
1941 aan anderen dan credietinstellingen
afgegeven waardepapieren in den zin van
artikel 1, eerste lid. binnen een door hem te
bepalen termijn bij een door hem aan te
wijzen instantie aan te geven. Hij is bevoegd
van de credietinstellingen alle inlichtingen
te verlangen, welke hij in verband met de
uitvoering van en de controle op de aan
gifte ingevolge artikel 1 noodzakelijk acht.
Artikel 3:
Hij die opzettelijk in strijd handelt met
een hem op grond van de artikelen 1 of 2
opgelegde verplichting, wordt gestraft met
gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren
en met geldboete tot een onbeperkt bedrag
of met een van deze straffen. De geldboete
bedraagt tenminste anderhalf maal. in ge
val van poging ten minste de helft van de
waarde, welke het waardepapier, waarop
het strafbare feit betrekking heeft, ten tijde
van het begaan van het strafbare feit heeft
gehad.
Hij die door schuld in strijd handelt met
een hem op grond van de artikelen 1 of 2
opgelegde verplichting, wordt gestraft met
geldboete van ten hoogste honderdduizend
feulden.
Indien een bij het eerste of tweede lid
trafbaar gesteld feit wordt begaan door of
anwege een rechtspersoon, wordt de straf
vervolging ingesteld en de straf uitgespro
ken tegen Hém, die tot het feit opdracht
heeft gegeven of bij het verboden handelen
of het nalaten de feitelijke leiding heeft ge
had.
De bij het eerste en tweede lid strafbaar
gestelde feiten zijn misdrijven.
Artikel 4:
Over alle strafbare feiten, waartegen in
dit besluit straf is bedreigd, oordeelt in
eersten aanleg bij uitsluiting de economische
rechter, overeenkomstig de bepalingen van
het besluit no. 71/1941 met betrekking tot
ce berechting van strafzaken, rakende het
economische *leven, zooals gewijzigd bii het
besluit no. 92/1942.
De secretaris-generaal van het "departe
ment van justitie is bevoegd te bepalen, dat
de berechting geschiedt door den economi-
schen rechter bij een bepaalde arrondisse-
ments-rechtbank.
Artikel 5
Dit besluit treedt heden in werking.
HET UITVOERINGSBESLUIT.
In Staatscourant no. 187 wordt de eerste
beschikking van den secretaris-generaal
van financiën gepubliceerd ter uitvoering
van het besluit no. 106/1942 betreffende de
aangifte en inlevering van waardepapieren,
waarin het volgende wordt bepaald:
Artikel 1:
(1) Deze beschikking verstaat onder
waardepapieren:
1. Aandeelen. die aan een Nederlandsche
beurs tot de dageliiksche noteering ziin toe
gelaten;
2. Depotfractiebewijzen en participatie-
bewijzen, voor zoover zij niet als buiten-
landsche waardepapieren beschouwd moe
ten worden.
(2). Deze beschikking verstaat onder
personen: natuurlijke personen en rechts
personen.
Artikel 2:
(1) Indien op den eersten dag van
eenige maand de waardepapieren, welke
een persoon na 31 December 1941 ver
worven en vóór dien eersten dag der
maand nog niet vervreemd heeft, naar
den laatsten vóór dien eersten dag der
maand geldenden koers, te zamen een
waarde van ten minste 100.000 ver
tegenwoordigen. dan is die persoon ver
plicht deze waardepapieren uiterlijk op
den derden werkdag na dien eersten dag
der maand aan te geven.
(2) Een persoon, die een waarde
papier ingevolge het vorige lid heeft
aangegeven, behoeft dit waardepapier
naar den stand van den eersten dag van
eenige volgende maand niet opnieuw
aan te geven.
(3) Indien een persoon een waarde
papier verwerft na den eersten dag der
maand, welke voor de verplichting tot
aangifte ingevolge het eerste lid in aan
merking komt. dan is hij verplicht dit
waardepapier aan te geven uiterlijk op
den derden werkdag na den eersten dag
der maand, volgende op den dag der
verkrijging.
(4) De aangifte moet geschieden bii de
Nederlandsche Bank te Amsterdam op for
mulieren. welke ce kantoren van de Ne
derlandsche Bank beschikbaar zullen stellen.
Artikel 3:
(1) De Nederlandsche Bank is be
voegd aan een persoon, die gen waarde
papier heeft aangegeven, bü brief de
verplichting op te leggen, dit .waarde
papier binnen een in den brief te bepa
len termijn ter beurze te vervreemden.
De verplichting bestaat niet, indien de
gene. aan wien zij wordt opgelegd, aan
toont, dat hij het waardepapier reeds
vóór ontvangst van den desbetreffen-
den brief heeft vervreemd.
(2) De Nederlandsche Bank is be
voegd aan een persoon, die een waarde
papier heeft aangegeven, bij brief de
verplichting op te leggen, haar dit waar
depapier binnen een in den brief te be
palen termün tegen den koers van 2
Maart 1942 ten verkoop aan te bieden.
De verplichting bestaat niet, indien de
gene, aan wien zij wordt opgelegd, aan
toont, dat hij het waardepapier reeds
vóór ontvangst van den desbetreffen-
den brief heeft vervreemd. De Neder
landsche Bank is bevoegd de tegen
waarde te voldoen in schuldbewijzen
ten laste van den Nederlandschen Staat
en deze schuldbewijzen in een afzon
derlijk depot ten name van den verkrij
ger in bewaring te nemen. Dc verkrijger
is slechts met vergunning van den
secretaris-generaal van het departement
van financiën bevoegd, de afgifte van
deze schuldbewijzen uit het depot te
vorderen. Hij is slechts met vergunning
van den secretaris-generaal bevoegd
over deze schuldbewijzen te beschikken.
Artikel 4:
(1). Bij de eerste na het in werking tre
den van deze beschikking voorgeschreven
aangifte moeten de waardepapieren, wel
ke een persoon na 31 December 1941 heeft
verworven en anders dan door bemiddeling
van een kredietinstelling heeft vervreemd,
worden beschouwd als waardepapieren iri
den zin van artikel 2, eerste lid.
(2) De secretaris-generaal van het de
partement van financiën is bevoegd aan
een persoon, die aangifte heeft gedaan van
de vervreemding van waardepapieren in
den zin van het eerste lid, bij brief de ver
plichting op te leggen aan de Nederland
sche Bank binnen een door hem te bepalen
termijn naam en adres van den verkrijger,
zoomede de voor de vervreemding be
dongen tegenprestatie en de voorwaarden
voor haar voldoening mede te deelen.
(3). De Nederlandsche Bank heeft tegen
over degenen, die haar ingevolge het
tweede lid als verkrijgers zijn medege
deeld, de bevoegdheden, welke haar inge
volge artikel 3 tegenover dengene, die de
aangifte doet. toekomen, indien de aange
ver en de verkrijger het oogmerk hebben
gehad, daardoor een verplichting ingevol
ge artikel 3 te ontduiken.
(4) Een verplichting overeenkomstig ar
tikel 2, derde lid, wordt door een aangifte
overeenkomstig dit artikel niet in het leven
geroepen.
Artikel 5:
Deze beschikking treedt in werking op 1
November 1942.
Naar aanleiding van de publicatie van
bovengenoemde verordening en het desbe
treffend uitvoeringsbesluit heeft de secre
taris-generaal van het departement van fi
nanciën de volgende mededeeling verstrekt:
Sinds den zomer van het jaar 1940 zijn
verschillende maatregelen genomen, waar
aan een drieledig doel ten grondslag ligt.
1. De speculatie, die het scheppen van
inkomen zonder arbeid ten doel heeft, den
kop in te drukken. In tijden, waarin de
staat op ieder gebied van het bedrijfsleven
er naar streeft, de prijzen stabiel te hou
den, kan het niet worden geduld, dat een
groep speculanten de koersen aan de beurs
telkens verder naar boven drijft. De prijs-
discipline, die de staat van iedereen zon
der onderscheid eischt. moet ook gelden
voor de beurs.
2. Den kleiqen fona-fide bezitter van
effecten te behoeden voor de misleidende
uitwerking, welke de hooge koersen op hem
konden uitoefenen en het hem ook in de
toekomst mogelijk te maken de belegging
van zijn spaargelden, voor zoover deze in
aandeelen geschiedt, op een reëele basis
te doen plaats hebben.
3. Den beurshandel in stand te houden:
zulks in het belang van een geregeld kapi
taalverkeer en van de bij den beurshandel
betrokken personen, waarvan een gedeelte
bij het sluiten der beurs broodeloos zou
worden.
Het is te betreuren, dat er in Nederland
onverantwoordelijke elementen zijn. die
achtereenvolgens een serie maatregelen
noodzakelijk maakten en thans tot het af
kondigen »van de bovengenoemde verorde
ning aanleiding gegeven hebben.
In het jaarverslag van de Nederlandsche
Bank heb ik in mijn kwaliteit van presi
dent dier bank in het bijzónder gewezen
op de koerswaardeering van Indische aan
deelen, die men inderdaad slechts als een
uiting van pathologische speculatienei
gingen kan bestempelen.
De verordening, die thans is gepubli
ceerd, schepteen wapen tegen de groote
speculanten, een wapen, dat tegen hen on
barmhartig zal worden gehanteerd, zoodra
zulks noodig is. Deze speculanten hebben
de mogelijkheid zich van het nemen van
sancties vrij te houden, door tijdig dat ge
deelte van hun bezit af te stooten. dat hun
totaal aan inkoopen sinds 31 December
1941 tot 100.900.of daarboven heeft
doen stijgen, berekend naar de geldende
koersen op den laatsten beursdag vóór den
eersten van de maand November en vol
gende maanden. De redelooze opeenhooping
van aandeelenbezit in handen van groote
speculanten zal op deze wijze -worden ver
meden en daarmede zal materiaal aan de
markt worden gebracht, dat den bona-fide
kleinen belegger voor zün spaarpenningen
een behoorlijke belej
waarborgt. Deze kleine belegger heeft van
de verordening hoegenaamd niets te vree-
zen, want de Nederlandsche Bank en het
departement ^van financiën, die de uitvoe
ring der verordening zullen hebben te han-
teeren, zullen doelbewust die personen tref
fen. die naar hunne meernng, door het
aankoopen de beurs trachten te ontwrich
ten.
De sanctie kan daarin bestaan, dat men
deze groote bezitters dwingt om hun bezit
aan de Nederlandsche Bank te koop aan te
bieden tegen den koers van 2 Maart 1942.
waarop de meeste koersen ongeveer hun
laagste peil na de bezetting van onze ge-
bicdsdeelen in Oost-Azië door J3pan, be
reikten. De Nederlandsche Bank kan aldus
tot de orde geroepen bezitters dwingen de
ze minimum-opbrengst te beleggen in
staatspapieren, die in een apart depót bij
de Nederlandsche Bank worden gegeven,
en waarover de bezitter alleen met mijn
toestemming zal kunnen beschikken.
Teneinde personen, die geneigd zouden
zijn om deze bepalingen te ontduiken, te
kunnen achterhalen, is het bankgeheim ten
aanzien van dergelijke effecten-transacties
opgeheven en kan de secretaris-generaal
van bijzondere economische zaken van
crediet-instituten alle inlichtingen ver
langen, die hij wenscht.
Personen, die op het ontduiken van deze
bepalingen betrapt worden, kunnen be
straft worden met gevangenisstraf tot 5
'aar en'of een geldboete in onbeperkte
ïoogte. De secretaris-generaal van het de
partement van justitie, die bij het tot stand
tomen van deze verordening zijn volle me
dewerking heeft verleend, kan den econo-
mischen rechter het berechten van derge
lijke personen opdragen.
HET DRIEMOGENDHEDEN-
PACT.
Bs. Morgen zal het driemogendheden-
pact twee jaar oud zijn. De wereldpolitieke
driehoek BerlijnRomeTokio kan met
groote voldoening dezen verjaardag vieren,
want het pact is in deze tijdspanne onge
twijfeld aan een zware belastingsproef on
derworpen enkrachtig genoeg geble
ken: ja het is zelfs gesterkt.
De groote doeleinden waarmede dit pact
werd afgesloten zijn van wereldrevolutio
nairen aard. Zij rekenen af met een toe
stand die onhoudbaar geworden was. Daar
toe is echter noodig. dat zware militaire
slagen worden toegebracht, want de partij
die tot op heden in het bezit was van alle
goederen en van alle mogelijkheden om
zich goederen en macht te verwerven, geeft
zich niet gemakkelijk'over; zij zet, als het
moet, graag de machten der hel in, om te
ontkomen aan het „gevaar", dat de volken,
die tot dan toe niets bezaten, er in slagen
zouden rechtsgelijkheid te verwerven.
Het internationaal complot van Joden en
Anglo-Amerikaansche kapitalisten heeft m
den bolsjewiek Stalin en zijn trawanten geest
verwanten gevonden, waarmede zij zullen
probeeren Europa in vuur en bloed te doen
ondergaan. Maar al hun handelingen blij
ven tot machteloosheid gedoemd door de
kracht van het driemogendhedenpaet. want
waar is ook, dat de gezonde veerkrachtige
jonge volken, die er in vertegenwoordigd
zijn, een kracht kunnen ontwikkelen, welke
ongenadig afrekent met het afgeleefde sy
steem en in staat blijkt te zijn ook in de
toekomst de moeilijkheden, welke haar in
den weg worden gelegd, op te ruimen.
Reeds is de mogelijkheid geschapen om
de groote opbouwende gedachten welke
destijds den'stoot hebben gegeven tot dc
oprichting van het driemogendhedenpaet in
een aantal gebieden tot verwezenlijking te
brengen. De zegevierende opmarsch dei-
legers van Azië zoowel als van Eurofia. heeft
doeleinden bereikt, die de verwachting wet
tigen, dat de groote idee van dit pact haar
toepassing zal kunnen vinden tot zegen van
ons werelddeel, maar ook om ons sterk te
maken tegen een vijand, die ons zou wil
len overvallen in een laatste wanhopige
krachtsinspanning, ofwel 't resultaat dat hij
militair niet bereiken kan, zou zoeken te
verwerven door terrorisatie van burgers en
vernietiging van onze kuituurobjecten.
Ook Nederland heeft aan den vooravond
van deze herdenking aanleiding tot dank
baarheid: al zullen velen daarvan nog niet
doordrongen zijn. Daarvoor rest ons de
troost, dat groote gebeurtenissen altijd bui
ten de massa om hun beslissing hebben ge
kregen. Nederland, dat in aanhankelijkheid
aan het oude, in streven naar behoud van
datgene wat niet te behouden was en waar
mede wij reeds jarenlang in steeds grooter
vaart naar den ondergang voeren, aan den
verkeerden kant staat: bij de in gemakzucht
afgeleefde volken; dat land zal, nu het zijn
heele bezit verloren heeft, juist van het
Driemogendhedenpaet alles moeten ver
wachten.
De constructieve gedachten welke dóór-
in verwerkt zijn, zullen ons land in de ko
mende nieuwe wereldorde een goede plaats
bieden. Wij hebben ons, om haar te ver
werven, slechts in te spannen en volledig,
te geven, maar dat is iets wat men van ieder
volle, dat nog waard is te leven, zonder
terughouding vergen mag.
Daarom gedenken wij den 27en Septem
ber met dankbaarheid en vreugde.
Arbeid in Duitsehland.
Probleem der arbeidskrachten opgelost.
Berlijn, 22 Sept. (A.N.P.) De Rijkscommis
saris voor het gebruik der arbeidskrachten,
Rijksstadhouder en Gouwleider Sauckel heeft
gisteravond ten overstaan van vertegenwoor
digers der pers verklaringen afgelegd over
zijn ressort. Terwijl de tegenstanders van
Duitsehland oorspronkelijk hoopten door voe
dingsmoeilijkheden en door een uitbreiding
van den oorlog de Duitsche arbeidskracht ge
leidelijk te doen verslappen, kan Duitsehland
naar Sauckel zeide, thans beschikken over
voldoende arbeidskrachten, hoe lang dc oor
log ook nog moge duren.
Ten aanzien van de voeding zeide de Rijks
commissaris, dat in Juni j.l. bijv. in den
Groot-Duitschen landbouw meer arbeids
krachten aan het werk waren dan in 1939.
Daarmede echter zoo ging Sauckel voort
is het probleem der arbeidskrachten prac-
tisch opgeloSt. Ondanks een belangrijk gecon-
centreerden tijd is de voortreffelijke Duitsche
oogst van dit jaar zonder moeilijkheden bin
nengebracht, zoodat daarmede een der be
langrijke verwachtingen der geallieerden, n.I.
Duitsehland op het gebied van de voeding in
moeilijkheden te zien. definitief teleurgesteld
is. Evenals hier, heeft men ook op het gebied
van de bewapening een geweldig aantal bul-
tenlandsche arbeidskrachten aan het werk
gezet, omtrent welker aantal om begrijpelijke
militaire redenen geen nadere gegevens be-
kbnd gemaakt kunnen worden.
Ongeveer vier weken geleden zoo verklaar
de Sauckel, heeft hij den Führer kunnen mel
den, dat de hem opgedragen taken betref
fende het gebruik van de arbeidskrachten
ten uitvoer gelegd zijn. Het voornaamste ge
bruik van buitenlandsche arbeidskrachten,
zoo blijkt uit de verklaringen van den Rijks
commissaris verder, geschiedt in Duitsehland
uit de bezette gebieden van de Sowjet-Unié.
De arbeiders van deze gebieden komen gaar
ne naar Duitsehland en verrichten daar ge
willig hun werk uit dankbaarheid voor het
feit, dat het juk der bolsjewieken definitief
vaneen is afgenomen. Zij verrichten hun
werk voor een deel met waarlijk schitteren-
den ijver, weshalve ook de rijksminister voor
de munitie Speer in staat is geweest het
Ieverantiecredit voor de Duitsche weermacht
■oor een deel belangrijk is overschrijden.
Sauckel verklaarde verder, dat de werk
willigheid van deze mannelijke en vrouwelijke
Russische.arbeidskrachten er slechts op kan
berusten, dat het het bolsjewisme niet is ge
lukt deze menschen ten aanzien van de
wereldopvatting zoo te boeien, dat zij. die
ook thans nog, nu zij ter beschikking van
Duitsehland staan, aanhangen. Uit de uiteen
zettingen van den Rijkscommissaris blijkt
erder dat daden van sabotage onder de in
Duitsehland arbeidende buitenlanders in ver
houding tot hun groote aantal, verwonderlijk
gering zijn. De Russische arbeiders worden,
aangezien zij volkomen in lompen gekleed
waren, in Duitsehland van de noodige kle
dingstukken voorzien, driemaal medisch on
derzocht. in kampen ondergebracht, die spe
ciaal voor hen volgens de bepalingen van
den Duitschen arbeidsdienst worden opge
richt. en krijgen hun voeding, die overeen
stemt met die van de Duitsche burgerbevol-
king, waarbij ook speciale rantsoenen moge
lijk zijn. Miilioenen arbeiders uit de vroeger
vijandelijke gebieden, zoo merkte Sauckel ten
slotte op. verrichten thans op deze wijze in
Duitsehland een volledig geldige arbeids
prestatie. De kwestie van het gebruik der
arbeidskrachten is daarmede in Duitsehland
opgelost.
Knox op inspectiereis.
De Amerikaansche minister van marine,
Knox, zal de Amerikaansche en Geallieerde
steunpunten aan de kust van den Atlanti-
schen Oceaan gaan bezichtigen. De reis zal
hem voeren tot aan Natal en Brazilië.
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt, is
Knox reeds op zijn inspectiereis aangekomen
te Balboa in de zone van het Panama-Kanaal.
Knox zal een bezoek brengen aan den pre
sident en den minister van buitenlandsche
zaken van de republiek Panama en de marine^
inrichtingen aan het Panama-kanaal bezich
tigen.
