De Nieuwe Tijd.
Stadsnieuws
VII.
Mochten wij dc vorige weck iets opmerken
over de liefde voor het volk, ditmaal een
enkel woord over de liefde voor het Vader
land als een der bronnen van het Nationaal
Socialisme.
Liefde voor het vaderland. Een rechtgeaard
kind houdt van zijn vader, ook als die te kort
schiet in vaderlijke deugden, ook als die vader
hem minder kan geven dan vergelijkenderwijs
een andere vader een ander kind. Een recht
geaard kind voelt daarnaast den plicht, zijn
vader steun en hulp te bieden als deze een
maal zekere afhankelijkheid toont. Dit alles
weteh wij zoo goed, dat het weinig betoog
behoeft. Het toont eenvoudig de met weg te
cijferen verbondenheid van den mensch aan
zijn afkomst.
Zooals het kind deze verbondenheid
aan zijn vader gevoelt, zoo vertoont
landszoon dien algemeenen trek, die hem
bindt aan zijn vaderland, het land, van zijn
geboorte, het land. waar zijn voorgeslacht
heeft geleefd en dat hem dat ondefinieerbare
gevoel van verbondenheid geeft, dat andere
landen, hoezeer misschien bevoordeeld boven
zijn vaderland, hem nimmer kunnen schen
ken. Verbondenheid aan de betrekkelijke
waarden van dat land. Een Fin, die aan de
op zichzelf weinig aantrekkelijke poelen en
plassen van zijn land nationale liederen wijdt,
een Zwitser, die niets mooier kent dan c^e op
zichzelf barre en ruwe rotswanden en sneeuw
toppen van Helvetië. een Nederlander, di>
zich nergens beter thuis voelt dan in zijn
,,met stiefmoedershand geschapen" land,
leveren allen het voorbeeld, dat zijn land.
hoezeer in vele opzichten minder-waardig
aan den vreemde, den ingeborene iets te ge
ven heeft, dat geen andere plek ter wereld
hem kan vergoeden.
Valt deze verbondenheid, als gezegd, moei
lijk te omschrijven, wel is het mogelijk, ten
aanzien van een land een opsomming te geven
van de waarden, die in de oogen van den
landzaat het verheffen boven een ander
en als wij ons dan tot ons eigen land bepalen,
valt het ieder onzer gemakkelijk, in een min
of meer volledige omschrijving tc treden. Wij
beminnen den bodem van ons land in zijn ver-
schillende vormen, ons heidetafereel, onze dui
nen. de Friesche meren en de Brabantsehe
vennen, óe Zeeuwsche wateren en de Hol-
landsche polders, wij houden van de kust en
de zee. Wij roemen in het bezit van onze
kunstschatten, wij waardeeren de vervoers
mogelijkheden, die wij binnen cn buiten de
grenzen aanwendden, onze cultures en onze
veeteelt, onze folklore heeft ons veel tc zeg
gen, onze volksaard met zijn gewestelijke
nuances schenkt inhoud aan ons levenmen
kan zoo doorgaan de som van dit alles ligt
kortweg, in de uitdrukking: Liefde voor het
vaderland.
Deze liefde heeft tweeërlei basis: vooreerst
onze zin voor historische traditie en het ver
langen, eens verkregen waarden te handha
ven. Zij leidt tot een. min of meer sterk aan
den dag tredend vertrouwen in de toekomst
Eer. kenmerk van dezen tijd is, dat zoowel
het een als het ander tot sterke verlevendiging
wordt gewekt.
Deze liefde uit zich op tweeerlel wijze Daar
ls vooreerst het min of meer onberedeneer
de gevoel, dat ons doet zingen van den blan
ken top der duinen en van ons dierbaar plek
je grond, het gevoel, dat ons reikhalzend doet
uitzien naar het eerste Nederlandsche grens
station als wij uit den vreemde huiswaarts
reizen en dat ons. de tranen in de oogen brengt,
a's wij, duizend uren van hier verwijderd,
Nederlandsch hooren spreken Daar is in de
tweede plaats het beredeneerde gevoel, dat
ons er toe brengt, de belangen van ons land
voor te staan en zijn veiligheid te verdedigen,
moet het zijn met inzet van goed en bloed,
het gevoel, dat ons tot plicht stelt, baas te
blijven in eigen huis en ons stoffelijk en gees
telijk eigendom te waarborgen.
Wie dit alles doorgrondt verleent aan de
liefde voor het vaderland een hoogen, zeer
hoogen aanslag. Maar hij doet. meer hij
begrijot, dat de liefde voor het vader
land tevens waardeering schept voor gelijk
soortige gevoelens van nabuurvolken. Er
daaruit vloeit voort, dat een goede verstand
houding tusschen twee volken ten zeerste ge
baat is bij een bewuste liefde voor het vader
land. gebaseerd op de hierboven geschetste
gevoelens. Dan kan, bij erkenning van wedcr-
zijdsche aanspraken, gezamenlijk voordeel ge
zocht en gevonden worden.
In het vorig artikel is opgemerkt, dat de
liefde voor volk en vaderland geen geprivi
legieerd bezit is van den Nationaal-Socialist,
dat. integendeel, aangenomen moet worden,
dat in brcede lagen van ons volk deze liefde
leeft, is blijven leven.,
Maar toen tien jaar geleden in ons land
veel radeloosheid en redeloosheid aan den
dag trad cn een kleine groep Nederlanders
zich verdiepte in de vraag, welke oorzaken
ten grondslag lagen aan onze nationale in
zinking, bleek met onverbiddelijke duidelijk
heid. dat in menig opzicht en bij menigen
volksgenoot de liefde voor het vaderland ho
peloos kapotgeslagen was. Laten we dat
voor- of tegenstanders van dezen nieuwen
tijd, erkennen. Men ziet in onze dagen af en
toe een wat geëxalteerd jongmensch of een
strijdvaardige jonge dame met een zakdoekje,
waarop geborduurd staat: „Ik hou, van Hol
land". We kennen de waarde van dergelijke
demonstraties, maar, in trouwe, wat zou men
tien jaar geleden gezegd hebben, wanneer
iemand op 's Heeren straten had verkondigd,
dat hij of zij fJvan Holland hield"? Had men
zoo iemand niet bejegend alsof hij eerder in
Meerenberg dan in een normale wereld thuis'
hoorde?
Hopeloos kapotgeslagen! Dat is niet te sterk
gezegd. Wij hadden geen vlag meer. De roode
vlag weid door Amsterdam gedragen en het
rood-wit-blauw om maar heelemaal niet
te spreken van oranje-wit-bleu was ver
boden. Wij hadden geen leger meer. Op eer
Brood
4 (IA Brood 400 er.
3
49B Brood 50 s.r.
3
Chocolade
6. 4 7 Veren. 100 gr.
3
Chocolade
377 Aig-etm. 100 gr.
3
Cign rotten
49 Tabak 20 Kt.
3
Cigarillos
49 Tafbak 19 st.
3
Beföheldszecj)
j-jOj „.u net uezit der passen in den Kaukasus.
Dit geschut, dat door bergjagers wordt bediend, kan dank zij zijn constructie in een
zedr steilen hoek vuren, zoodat de stellingen achte.r de berghoogten getroffen kunnen
worden. (P.K. Kintscher-HH-St.-P.H. c) - Voor Stalingrad. Scherpschutters in den
strijd. Zij halen den vijand uit de huizen. Op den achtergrond het brandende Stalin
grad. (PK. Dieck H.H.-St. P.H. c). - Herfsttijd, inmaaktijd. De kuipers hebben het
thans drulTmet de vervaardiging van inmaakvaien. Een kijkje in een oude Haarlem-
sche kuiperij. (J. A. Stevens-Pax Holland c)
AGENDA
ZATERDAG 26 SEPTEMBER.
Stadsschouwburg: „De gebroken kruik" en
„Jan Klaaz". 7.30 uur.
Gem Concertzaal: Variétévoorstelling.
7.30 uur.
Frans Hals Museum' Tentoonstelling Hulp
werk Beeldende Kunst. 105 uur.
Luxor Theater: „Mazurka". 2.30, 6.30 en
8.45 uur. Toegang 18 jaar.
Frans Hals Theater: „Carroussel". 2.30. 6.30
en 8.45 uur. Toegane 18 jaar
Palace: „Alles voor Gloria". 2 00, 6.30 en
8.45 uur. Toegang alle leeftijden.
•Rembrandt Theater: „Zoo iets doet mijn
dochter niet". 2.30. 6.30 en 8.45 uur. Toe
gang 18 jaar.
Moviac: ..Balnacht in Palamo", 2, 4, 7 en
9 uur. Toegang alie leeftijden.
ZONDAG 27 SEPTEMBER.
Gem. Concertzaal^. Variétévoorstelling.
7.30 uur. w
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Hulp
werk Beeldende Kunst. 15 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
MAANDAG 28 SEPTEMBER.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Hulp
werk Beeldende Kunst. 105 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
NACHTDIENST APOTHEKEN.
Geoper.- van 's avonds 8 uur af: Bosch en
Vaart apotheek. Bosch en Vaartstraat 26.
tel. 13290: Apotheek Florijn, Gr. Houtstraat
78. tel. 10500; H. Remmers en Zn,. Kruis
straat 6. tel. 10354: Noorder Apotheek. Jan
Gijzenkade 181. tc-1. 23821.
Heemstede: Geopend Apotheek Schots
man. Binnenweg 206. tel. 2832Q.
W.n Hoofdredacteur: J. V. Baudewyns, Haar
lem. Plaatsvervangend Hoofdredacteur: F. C
Derks. Haarlem Chef van Dienst en Stad. S
R. Kuiper, Haarlem. Sport en Stad: A. O ver
meer. Heemstede. Buitenland: J. C. van der
Lane. Heemstede. Haagsch Redacteur: B. Korsten
Heemstede. Binnenland: J A. Steen Jr.. Zand-
voort. Nieuws en reportage voor Velsen en om
geving: J. J. E. van Baarse], IJ muiden. Adver.
ten ties D. A. J. Spek, Haarlem.
verkiezingsaffiche werd een officier afge
beeld. die met een klomp geschopt werd. Wij
hadden geen volkslied meer. Van den Utrecht-
schen dom beierde de Internationale. Wij had
den geen regeerende dynastie meer. In ge-
illustreerde schotschriften werden de leden
van het koninklijk huis beleedigd, dat de
flarden er bij hingen, wij hadden geen natio
naal zelfrespect meer: Indie los van Holland!
was de leuze. Wij hadden geen nationale lie
deren meer: Aalebessen, aalebessen, hi-ha-ho
of: Beatrix, Beatrix, geef me een gulden of
een riksdat werden onze nationale hym
nen. Wij hadden geen gezag meer naar bin
nen: zelf heb ik het meegemaakt, dat ergens
in het Gooi de A. J. C. aar. een villabewoner
den eisch steide. dat de vlag werd binnen
gehaald en wij hadden geen gezag meer naar
buiten; Engelands grenzen zoo zeide
Chamberlain immers liggen aan den Rijn
En toen kwam het Nationaal Socialisme en
hief waarschuwend den vinger op en voor
spelde, dat dit alles en nog zooveel meer zich
wreken zou, zich wreken moestwaar
schuwde, dat een volk, dat zijn liefde voor
zijn land aldus verloochende, aan den rand
van het verderf moest staan, wekte op tot in
keer en zelf-herzieningen toen noemde
Henri Polak ons „de zwarte moordpest'
En nuneen, niet de onmondige massa
verwijten wij haar gebrek aan liefde voor het
vaderland. Die balkte mee op het treurige
voorbeeld. Ons verwijt ging uit en richt zich
nóg tot haar beteren, tot hen, die voldoende
oordeel des onderscheids bezaten, maar,
welke beweegredenen zij hier nu daargelaten,
onze nationale en volksche waarden negeer
den, den eerlijken arbeider degradeerden tot
een verworpene der aarde en den Nederlan
der, in wien nog iets van vaderlandsch besef
was gebleven, kerk en sacrament ontzegden.
Want onze methoden mogen wel eens wre
vel hebben gewekt, en ons optreden moge
wel eens minder zachtzinnig zijn geweest er
wij zullen meer dan eens fouten hebben ge
maaktgoed. goed. alles goedwij heb
ben in tijden van diepen nationalen neergang
onze liefde voor het vaderland getoond en
hebben het zakdoekje niet noodig, om mede
te deelen, dat wij zooveel van Holland hou
den. Wij kennen een beter, een sterker ver
langen: ons volk, dit goede volk, terug te
voeren naar een bestaan, dat geadeld zal zijn
door het besef, Nederlander te zijn, waard,
om te wonen en te werken,» te leven en te
streven in zijn vaderland.
Dit verlangen sterkt ons blijvend tot onzen
goeden strijd. Zij, die ons de brandende be-
leediging hebben aangedaan, ons „landver
raders" te noemen, mogen het beseffen.
Uitreiking
distributiebescheiden.
Voor de uitreiking van de nieuwe dis
tributiebescheiden is het Maandag de beurt
aan de letters O en P.
ALB. DE KLERK SPEELT IN BRUSSEL
De Haarlemsche organist Alb'ert de Klerk
is door de leiding van den radiozender Brus
sel uitgenoodigd, zijn medewerking te ver-
leenen aan een radio-uitzending in Novem
ber a.s. De heer De Klerk zal daar o.m. zijn
eigen concert voor orgel en orkest, tezamen
met het omroep-symphonie-orkest ten ge-
hoore brengen.'
JUBILEUM K. P. OLTHOFF.
Op 1 October a.s. zal het 25 jaar geleden
zijn dat de heer K. P. Olthoff, hoofdcom
mies ter gemeente-secretarie te Haarlem,
bij de gemeente in dienst trad.
De heer Olthoff is belast met de dage-
lijksche leiding van de onderafdeeling Pen
sioenen en Sociale Verzekering. Het zal
hem dien dag zeker niet aan belangstelling
ontbreken.
ZILVEREN JUBILARIS BIJ DE TRAM.
Onder vele blijken van belangstelling
vierde de heer J. West zijn zilveren jubi
leum in dienst der Noord-Zuid-Hollandsche
Trammaatschappij. Des morgens werd hij
namens de directie gelukgewenscht door de
heeren J. Jurïssen, onder-directeur, ir. B.
Nugteren, chef van den technischen dienst
en Van der Schuit, opzichter van de boven
leiding. Den jubilaris werd na een hartelijke
toespraak een geschenk onder envelop en
een oorkonde aangeboden. Ook verscheen
een deputatie van het jubileunjfonds en een
geschenk werd aangeboden.
GEVONDEN" DIEREN EN VOORWERPEN
Beenkap, v. Koutere». Kruistoehtstraat 74 rd.j
boekje. Bijster. Pleyadenstraat 75; ceintuur. Fa.
Gerzon. Gr. Houtstraat; étui. v Wijngaarden.
Oost-Indlëstraat 16: hondje. Houfour. Einden-
houtstraat 57; hondje, van Bolkland. Amstcr-
damschevaart 12: handschoen. Metz. Coornhert-
straat 4; handschoen, Gerzon. Gr. Houtstraat,
kettinkje. Koomen. Kloppersingel" 183; kettinkje,
Kroon. Gierstraat 73; kettinkje, Bureau van Po
litie. Smedestraat 9; kwast, v. d. Linden. Noor
der Ttilndorplaan 6G; kousen. Faa Gerzon, Gr
Houtstraat: mesje, Fa. Gerzon, Gr. Houtstraat,
portemonnaie met inh., Galen, Lange Lokenstraat
22; paraplute. koordje. Fa. Gerzon. Gr. Hout
straat; ring. Desier, Oranje Nassaulaan 164, Over-
veen: regenpijpen, I-ouwen, Spaarndamschewee
596; stootijzer, v. d. Spek. Papentorenvest 50.
schoentje. Calandt. Dr. Leydsstraat 113; stopzijde.
Gerzon. Gr. Houtstraat; tasch met inh Hoed.
Vrouwenhekstraat 10; turnpakje. Pijnappel, v.
Nleveldslraat 19; tasch. Stroer. Zaanenlaan 102:
vulpen, Retjnders. Zomervaart 134; zeepspaarder.
Fa. Gerzon, Gr. Houtstraat.
BELOONDE DAPPERHETD.
Geregeld lezen wij in de couranten over
onze vrijwilligers in hst Oosten, die wegens
betoonde dapperheid onderscheiden zijn.
Het zijn moedige kerels, die Nederlandsche
Oostfrontstrijders. Zij zijn gegaan omdat zij
hun plicht wcnschen te vervullen. Zij doen
hun plicht onder de moeilijkste omstandig
heden en zij zullen niet rusten voordat het
bolsjewisme voorgoed vernietigd is en Europa
bevrijd zal zijn van het vreeseüjke gevaar dat
haar bedreigde.
Landgenoot, die dappere kerels in het Oos
ten vragen z.ich af wanneer u eindelijk tot het
inzicht gekomen zult zijn dat ook uw plaats
is in hun gelederen. Het vaderland heeft U
noodig. Europa rekent op U. Meldt U aan bij
het Vrijwilligerslegioen Nederland. Koningin
negracht 22 te 's-Gravenhage.
Bioscopen
Rembrandt
Zooiets doet mijn dochter niet.
De vraag wat een jong meisje wel en wat
zij niet mag, wordt in deze film aan de orde
gesteld. De vader van de levenslustige jon
gedame in kwestie (Ralph Arthur Roberts)
houdt er dienaangaande een andere theorie
op na dan de moeder (Erika von Thellmann)
en beider meening wijkt weer aanzienlijk af
van die der welgestelde erftante. En daar de
dochter overigens haar eigen gang gaat, geven
haar gedragingen aanleiding tot menige
derlinge botsing. De komst van een neef uit
verre gewesten blijkt heilzame gevolgen te
hebben. De avontuurtjes, die het meisje in
opspraak brachten, behooren spoedig tot het
verleden, wantenfin, men begrijpt, dat
de vraag wie in de toekomst het rijke land
goed van tante zullen bewonen evenmin lang
op een antwoord behoeft te wachten.
Een film, waarin paedagogische problemen
op half serieuze, half komische wijze worden
behandeld. Jammer is, dat de discussies
le veel uitgesponnen zijn, waardoor enkele
tafereelen een gerekt karakter krijgen. D«
hoofdpersonen laten uitstekend spel zien, het
geen vooral geldt voor Geraldine Katt als de
levenslustige Lisa Kugler en R. A. Roberts
als de zonderlinge, vrij onevenwichtige vader.
H. VOSKUIL.
Frans Hals: Carrousel.
Het meespelen van Marika Rökk in de
film „Carrousel" beteekent, dat er vlot
spel vertoond wordt en daarbij komt nog
haar zang en dans, welke elkaar afwisselen
In een snel tempo volgt de toeschouwer dc
belevenissen van het jeugdige meisje, dat
verliefd is. doch allerlei middelen gebruik.t,
om tot het doel, een huwelijk aan te gaan.
te komen. Daardoor geraakt zij echter in
verschillende moeilijkheden, maar het slot
is toch, dat alles in orde komt. Leuk is haar
zang, maar haar dans wat lawaaierig. Het
feheel is een amusante film, waaraan ook
aul Henckels. Georg Alexander e.a. mee
werken. A. OVERMEER.
Palace: Alles voor Gloria.
Gloria is niet, wat men wellicht zou den
ken, de naam van een aardig meisje, maar
van een Berlijnsche gramofoonplatenfabriek,
die onder directie staat van een even char
mante als kordate jongedame. Het is geen
wonder, dat de productieleider dr. Gerlach
verliefd op haar is, maar hij vergooit bijna
zijn goede kansen door de manier, waarop hij
in Italië een contract probeert af te sluiten
met een. beroemd duo, Anita en Fernando
Fernando is afwezig en het lijkt er erg veel
op, dat dr. Gerlach Anita het hof maakt, zoo
zelfs dat zijn directrice argwaan krijgt en
zelf poolshoogte gaat nemen. Zij krijgt een
totaal verkeerden indruk van het gedrag des
productieleiders, die dan ook bij zijn terug
keer prompt ontslagen wordt. De jongeman
begrijpt er niets van, totdat Anita de situatie
opheldert en vele misverstanden uit den weg
geruimd worden.
Het is een alleraardigste film met uitste
kend spel van Laura Solari, Lizzi Waldmüller.
Johannes Riemari en Leo Slezak. Herbert
Weissbach zorgt voor eenige extra vroolijke
momenten met zijn gaapdemonstraties.
SJ KUIPER
Moviac: Balnacht in Palamo.
Het hertogdom Palamo zal men tevergeefs
op de landkaart zoeken, aangezien dit idyl
lisch landje alleen maar in de fantasie var
den regisseur van deze film bestaat. Er is
in dat landje een charmante hertogin, terwijl
de hertog van Palamo" zich beter thuis voelt
als de zanger Torelli. De film begint met een
ministerraad op het middernachtelijk uur ten-,
einde te beraadslagen over de geheele nieuwe
situatie, waarin de regeering is gekomen door
het voorhanden hebben van twee kroon
pretendenten
Na een reeks genoeglijke scènes, waarin
;n hofbal een voorname rol speelt, wordt
echter een zeer voor de hand liggende syn
these tusschen de wenschen van beide pre
tendenten gevonden.
Camilla Horn, Heinz Riihmann en Theo
Lingen spelen de hoofdrollen in deze rol
prent, die een aaneenschakeling is van kos-
telijken humor. In het voorprogramma draait
een zeer goed muzikaal filmpje over het leven
van den grooten zanger Giacomo Puccini.
Het Hollandsch nieuws brengt ons eenige
aardige opnamen van den grooten Landdag
de Nationaal Socialistische Beweging in
Rolde. In het buitenlandsch nieuws trekken
de reportages van den strijd in het Oosten
wederom sterk de aandacht.
ANTH. STEEN.
Luxor: Mazurka.
.Luxor" wordt een herhaling gegeven
van „Mazurka", de film, die Pola Negri ge
legenheid biedt tot een buitengewoon knappe
creatie, die haar hoogtepunt vindt in een
rechtzaalscène.
Het journaal geeft o.m. een reportage van
een tocht van een Duitsche duikboot naar de
Amerikaansche wateren, waar. op de St.
Laurens, een vrachtschip aan de duikboot ten
offer valt.
AANMELDING VOOR KADERLID
NATIONALE JEUGDSTORM STOPGEZET
Gezien de honderden aanmeldingen uit
bijkans alle lagen der bevolking om zich
de toekomst in te zetten als kaderlid van
den jeugdstorm, heeft het stafkwartier be
sloten de aanmelding voorloopig stop te
zetten. Het tijdstip, waarop de gelegenheid
tot aanmelding weer wordt opengesteld, zal
nader bekend worden gemaakt.
HET SLUITEN VAN KLEINE STATIONS
OP ZONDAG.
De Nederlandsche spoorwegen vestigen de
aandacht van de reizigers er op. dat vele
kleine stations des Zondags alleen c°onp>"'
zijn als er treinbediening moet zijn. Wil men
dus des Zondags op een dergelijk station zijn
rijwiel in ontvangst nemen, dan raadplege
men de reisgids om te zien, op welken tijd
het station voor de treinbediening geopend
moet zijn. Men komt dan op een lijd, dat het
station geopend is en voorkomt daardoor
'teleurstelling.
HET TOONEEL VAN VROEGER.
Jan Vós, eeu drakendichter
uil de 17e eeuw,
Nederland heeft enkele bloeiperioden
gekend in zijn tooneelgesch:edenis. Schouw
burgbezoekers die den middelbaren leeftijd
gepasseerd zijn, spreken nog met weemoe:
en eerbied over de laatste, over den tijd
van Willem Royaards; velen van hen ver
wonderen zich er ovet dat deze glans-
periode nauwelijks enkele decennia heeft
geduurd. En in menig gesprek blijkt dan
de meening, dat de vermaarde bloeiperiode
in de 17e eeuw om ende bij honderd jaren
heeft voortgeduurd. Wat een volslagen
misverstand is
Nemen we aan. dat deze gelukkige tijd
voor ons vaderlandsch (lees: Amster-
damsch) tooneel begon in- 1637, bij de
stichting van den eersten schouwburg, die
Vondels grootsche werken zou omlijsten
reeds lang vóór Vondels dood in 1679
hadden de regenten van den schouwburg
water in den wijn gedaan. De laag bij der
grondsche klucht verving het verheven
treurspel der Renaissance, de opera in
haar slechtsten vorm begon opgang te
maken.
Natuurlijk is de schuld aan dit verval,
zooals altijd, bij het publiek te zoeken
doch een feit is, dat in de „gouden eeuw'
een man leefde, die op tooneelgebied dat
publiek grondig wist te misleiden.
Jan Vos, glazenmaker en wijnroeier van
beroep, had kennis gemaakt met Spaansche
en Engelsche romantische drama's. Na
jaren van noeste oefening (Oefening baart
kunst, zeiden onze voorvaderen) wierp hij
zich op als volksdichter en weldra maakte
hij naam met zijn treurspelen „Aran en
Titus" en „Medea". Welhaast een eeuw
achtereen zijn deze verschrikkelijke draken
gespeeld voor volle zalen, deze en de wer
ken van Vos' tallooze navolgers. Geen
wonder, dat naast deze gruwelstukken vol
bloed, schrik en angst de zuivere verzen
van een Vondel, de eenvoudige boq^t van
een Breeroo niet gedijen wilden.
Dat Jan Vos ook door hooggeplaatste!
;erieus werd genomen, blijkt duidelijk uit
enkele namen van hen die als zijn bewon
deraars genoemd worden. De bekende bio
graaf en schrijver Geerard Brandt be
hoorde tot hen en ook de latijnsche dich
ter prof. Barlaeus, die zich zoowaar af
vroeg, of Sophocles herleefd was!
Hoezeer Jan Vos den smaalt van het volk
beheerschte, blijkt wel uit het volgende
historische feit: In 1660 bezocht Maria
Stuart, weduwe van Willem* II, met haar
zoon Amsterdam. Ter gelegenheid van dit
hooge bezoek werd een allegorische op
tocht samengesteld, bestaande uit twintig
wagens, waarover Vos, destijds schouw
burgdirecteur, de leiding had. Dat hij met
veel vertoon den optocht te paard vooraf
ging als een legeraanvoerder, is daar aan
toe de smakeloosheid die zich uitte in
de aankleeding van den derden wagen,
liep echter de spuigaten uit. Daarop werd
zoowaar een vertooning gegeven van de
terechtstelling van koning Karei I, den
vader der vorstelijke gast! En een zeer
realistische vertooning.
Jan Vos beheerschte den smaak van he;
volk dier dagen, de gevoelens van een
vorstin wist hij niet te ontzien. De reactie
van Maria Stuart laat zich raden. Een
hevige polemiek ontstond, waarbij Vos het
onderspit dreigde te delven. Het zou ons
te ver voeren, indien wij ook maar iets
onthulden van de middelen, waarvan de
theaterdirecteur zich bediende om de ge
volgen van zijn onkiesch optreden onge
daan te maken. Een feit is. dat zijn car
rière er niet door gebroken werd en dat
hij nog jaren later troonde als heerscher
over het Amsterdamsch tooneel.
Het zal duidelijk zijn, dat van een bloei
periode geen sprake meer kon zijn met
zoo'n man aan het roer van 's lands eer
sten schouwburg. K.
Invalide smokkelde sigaren
mee in zijn kunstbeen.
De poltie te Tilburg heeft een 21-jarigen
jongeman aangehouden, die op een fabriek
aldaar als sigarenmaker werkte.
De man. die enkele jaren geleden bij een
ongeval zijn beide beenen verloren hacf,
werd ervan verdacht sigaren uit de fabriek
tfe stelen. Men kon er echter maar niet
achter komen, hoe hij dit deed, totdat
iemand op het idee kwam, bij het verlaten
der fabriek de kunstbeenen van den inva
lide eens te onderzoeken.
Toen kwamen hieruit ruim 50 sigaren
voor den dag. Bij z>jn verhoor vertelde de
man openhartig reeds maandenlang op deze
manier sigaren te hebben meegesmokkeld,
zoodat het totaal in de duizenden loopt. De
dief is thans in arrest gesteld.
Zoo doet Winterhulp
Een vader van een groot gezin, die f 24
week van maatschappelijk hulpbetoon ont-
ing, was langzamerhand zoo verzwakt, dat
ingrijpen noodig bleek, om dit gezin voor een
totalen ondergang tfc behoeden.
Met geld van de Winterhulp en medewer
king van den Volksdienst is hierin verbetering
gebracht en dezer dagen getuigde deze huis
vader. „Ik ben een ander mcnsch geworden,
vol moed ga ik mijn plaats in de maatschappij
weer innemen."
Deze man staat evenwel niet alleen; zooals
Jiij zijn er helaas nog velen. Bedenk dit, als
straks Winterhulp weer een beroep op u doet.
Geef dan niet, doch offer!
DE SOCIALE WETTEN EN INWONENDE
KINDEREN.
Het besluit van der secretaris-generaal van
het departement van sociale zaken, waarbij
wordt bepaald, dat voor de toepassing van de
ongevallenwetten, de ziektewet en de invali
diteitswet zestienjarige en oudere inwonende
eigen, aangetrouwde of stiefkinderen van den
werkgever die in diens onderneming werk
zaam zijn. beschouwd worden als werkman,
onderscheidenlijk arbeider, in den zin van
vorengenoemde wetten, zal niet met ingang
van 1 October 1942. doch met ingang van l
Januari 1943 in werking treden.
Dienstbode bad aanranding
verzonnen.
Zij had een „babbeltje" gemaakt.
Dezer dagen berichtten wij, dat een 20-
jarige dienstbode bij de politie te Hilversum
aangifte had gedaan te zijn aangerand op de
heide achter het gemeentelijk sportpark. Zij
zou door twee mannen zijn aangehouden en
naar een auto gesleept, maar zij had nog
tijdig weten te ontkomen. De recherche, die
reeds dadelijk hel verbaal in twijfel trok,
heeft het meisje aan een langdurig verhoor
onderworpen, waarna zij tenslotte bekende,
dat zij het geheele verhaal had verzonnen.
Zij had dit gedaan, omdat zij dien bewusten
dag op de betreffende plaats met een man
een babbeltje had gemaakt en uit vrees, dat
dit haar verloofde ter oore zou komen, had
zij de aanranding verzonnen, om zich bij
voorbaat te kunnen verontschuldigen. Het
meisje heeft thans echter een proces-verbaal
gekregen wegens net doen van valsche aan
gifte.
WEER- EN STERREKUNDIGE KRING.
De Haarlemsche Weer- en Sterrekundige
Kring houdt Zaterdagmiddag 3 October
een bijeenkomst in Lion d'Or, waar dr. P.
Th. Oosterhoff uit Leiden zal spreken over
Supernovae.
SPORT EN SPEL.
NIEUWE DIRIGENT KAMERORKEST
TOONKUNST.
n verband met de benoeming van Jan v
Epenhuysen tot 2en dirigent bij de Groninger
Orkestvereeniging zal deze, naar Het Volk
meldt, als dirigent van het Kamerorkest der
Mij. voor Toonkunst opgevolgd worden door
Anton Krelage.
Europeesche
jeugdkampioenschappen.
Het programma van den tweeden wedstrijd
dag van de Europeesche jeugdsportspelen be
vatte voornamelijk athletieknummers.
De schietwedstrijd klein kaliber in de
tweede afdeeling eindigde met een schitte
rende overwinning van de Duitsche jeugd met
2723 punten (maximaal te behalen 8000 pnt.)
Tweede werd Italië met 2573, derde Honga
rije met 2506, vierde Spanje met 2392, vijfde
Kroatië met 2196 en zesde Noorwegen met
1257 punten.
Eerste bij het hoogspringen voor jongens
werd Hribac (Italië) met 1.80 meter, gevolgd
door Pilhatsch (Duitschiand), eveneens met
1.80 meter. Het speerwerpen werd gewonnen
door de Salvi (Italië) met een worp van 55.58
meter; tweede werd Werther (Duitschiand)
met 54.30 meter. Bij het kogelstooten werd
de Hongaar Gaspar winnaar met 14.41 meter,
gevolgd door Magura (Slowakije) met 14.27 M
Bij de meisjes won Helga Isberg (Duitsch
iand) het nummer Discuswerpen met een af
stand van 36.90 meter. De Italiaansche Taglia
Pietra werd tweede met 36.82 meter. Vér-
springen: 1. Franco (Italië) 5.49 meter.
Misere (Duitschiand) 5.39 meter.
Sportagenda voor Zondag.
Haarlem heeft Zondag in de voetbalcompetit'e
een overwinning behaald en te verwachten is. dat
er meer successen zullen volgen, Gemakkelijk
zal het niet gaan, want Zondag a.s. komt Blauw
wit op bezoek en een week later V.S.V. Als ei
met geestdrift gespeeld wordt, achten wij de
roodbroeken morgen in staat, te winnen. Za
E.D O. zijn fraaie positie handhaven? Een lastig,
taak wacht de club van Schijvenaar in het Zui
derpark in Den Haag, waar A.D.O. de tegenstan
der is. V.S.V. zal ongeslagen blijven, hoewel
V.U.C. tot goede prestaties in staat is en Storm
vogels zal trachten D.F.C. er onder te houden
- In Beverwijk komen voor de tweede klas Ken-
nemers en R.C.H. tegenover elkaar, waarbij di
bezoekers de beste kans hebben. Santpoort breng:
n bezoek aan de Atkmaarsehe Boys
'oor de derde klas zijn de volgende wedstrij
den vastgesteld: Schoten—Zandvoortmeeuwen,
H.F.C.—Helder: T.Y.B.B.D.T.S Halfweg—Bloe-
mendaal; Terrasvogels—Kinheim,
Tn Bloemendaal wordt Zondag de hockeydaa
der dames voortgezet; aan het a. toumooi. nemeP
dertien ploegen deel en aan het b. tournooi' ach:
Rood Wit zal trachten den eindstrijd te bereiksi
cn in de andere afdeeling vertegenwoordig»;
B.D.H.C. 3 en Strawberries Kennemerland. Ön
halftwaalf wordt begonnen en de finale on
kwart voor vijf.
De heeren-competitie begint morgen en di
meeste elftallen komen m het veld. B.M.H C.
trekt naar Amsterdam en gezien het succes van
de afgeloopen weken, vermoeden wij, dat de
gasten zullen winnen. Verder zijn vastgestela.
M.H.C. 2—Strawberries; Zandvoort—Victoria;
BS.—H.O.C. 2; Amsterdam 3B.M.H.C. 3
Alliance 2H.H.Y.C 5; H.D.S—H.B.S. 2: H O C. 4
•Alliance; B.M H.C.5—Amsterdam 6; Strawber
ries 2—B.M.H.C. 4; Alkmaar 2—Zandvoort 2; C
H.C.—Strawberries 3; B.M.H.C. e—Hermes; Alk-
r 4—B.M.H.C. 7; H.B.S. 3—Alliance 3.
Oosterkwartier I moet as. Zondag op eigen
terrein tegen de reserves van Westerkwartier
spelen. Wij achten de reserves van Westerkwar
tier dit jaar. minder sterk dan andere jaren,
gezien Westerkwartier I ook dit Jaar met spelers-
materiaal te kampen heeft, zoodat Oosterkwar
tier wel de beide puntjes zal veroveren. Sporf
Vereent dat dit seizoen met twee nederlagen i
begonnen gaat thans naar Amsterdam Zuid. ee;.
twaalftal, dat vroeger tot de prominenten van de
tweede klasse behoorde Sport Vereent verleer
van Amstelodanum met 14—2 en Amsterdam Zur
speelde gelijk tegen dat twaalftal (44). dus zot
men coneludeeren, dat Sport Vereent ook a
Zondag verliest. Aan de Santpoortenaren te be
wijzen, dat bovenvermelde stelregel niet steeds
opgaat. Verder worden in deze afdeeling nog ge
speeld S V.K. 2—D.E.D. 2 dat wellicht door S v:K
zal worden gewonncn-en Amstelodanum—Ooster
park: ook hier zal de thuisclub wel zegevieren.
In de derde klasse C heeft Haarlem I een vrijen
Zondag: hier worden gespeeld Blauw Wit—Koog
Zaandijk 3 en Meervogels—Z K V. 2 Wij voor
spellen overwinningen voor Koog Zaandijk cn
Mcervogels. De reserves van Sport Vereegt gaar.
evenals het eerste ook naar Amsterdam en ver
liezen aldaar van Victoria, terwijl Oosterkwartier
2 wel van Togo in Amsterdam 'zal kunnen wir
nen. Zwaluwen heeft een vrijen Zondag. In
derde klasse E moet T.H B. het opnemen tege;
A. W. 2 uit Amsterdam. Dit laatste 12-tal klopt*
14 dagen geleden Oosterkwartier 3 met 16—2. zoo
dat wb zeer benieuwd zijn. wat The Boys tegen
dat 12-tal zullen presleeren. Oosterkwartier
speelt tegen D.T.V. 2 om 12 uur aan de Zomer
en zal wel niet tegen dat twaalftal opge-
zijn.
DE DISTRIBUTIEBONNEN
Artikel Bon Kaart IIoov
Aardappelen 4-9 A Aaird. 2
Aardappelen 49B Aard. 1
Beschuit 49 Beseh. 7 5
Bloem 392 t.m. 39 3 Algem. 7 3 •-
Boter 49 Bot-Vet 12 5;
2-61. 2-62
3-61, 3-62
Oct,
3 Oct,
3 Oct
3 Oct 41
I Oct
„I
11 NO®*
en 4-61 Reserve 125 gr.
Brands t.
01 t.m. 0.=; BV Rnamdst.
Brandst. i ceroh. 31 Dei
01. 02, 03, 04 ICF Bratndet.
1 ee.nh. 30 Apr.
Oct!"
oS?]1
Oct
Gort
Huishoudzeep
370. 371 A!
Jam
Koffie.-
Melk
Pet röicuin
Peulvr.
Tïij-t 4-41
Scheerzeep
Sigaren
Suiker
Suikerwerk
Suikerwerk
Tabak
Taptein. i_52,
Vermicelli
Vleeseh
Waschp.
49 Tabak
2-32 Res.
3J56 Al gem.
49 A Vleosch 100 gr.
49B YToesch 50 gr.
371 Algreni. 250 S
M Waschp.:
iet
edstrijd tegen A.alsmeer zeker niet gemakk e i
lijk en wanneer de rood-witte aanval geen and m
spel vertoont dan in den eersten wedstrijd teg« ,aa
A.H.C., kunnen wij moeilijk aan een overwinnir
denken. Met G. Osterthun weer in de geleden r
rekenen wij' er echter op, dat de Haarlemme ar
een.beter aanvalspel kunnen ontwikkelen di jer
vorige week en wanneer het zware terrein nl én
al te veel moeilijkheden oplevert, zorgen i jev
wellicht voor een verrassing.
SCHAKEI7
VIERDE ZEGE VOOR EUWE.
lev
in de vijfde partij, die Vrijdagavond
speeld werd in het Nat. schaakgebouw
Den Haag, keerde v. d. Hoek na de slechl
ervaring opgedaan mei de Spanjaard t| J',
de Caro-Kann verdediging terug. Het wei
nu de Panoff variant, waarin v. d. Hoek b a'a
den zesden zet een pion-offer tot nu toe [g]
hier nooit anders dan nadeel mee bereikt e j
bracht Het verging hem ook hier niet andei
Euwe behandelde de partij zeer sterk om i n
het middenspel in het centrum door te stoi juj.
ten. Het zwarte spel stortte als een kaarten q
huis ineen en reeds na 23 zetten bleef v. i aa
Hoek niets anders over dan te capituleere |at
Een door v d. Hoek zwak behandelde part j?
De stand is nu Dr. Euwe 4/2 pnt..
Hoek y2 punt.
Dr. A.JECHIN EUROPEESCH KAMPIOE! e--
In hetsehaaktournooi om het Europeesi
kampioenschap, eindigde in de slotronde i «st
partij BogoljuböwAljechin spoedig in ri en
mise, evenals het damegambiet Junge—Kere M
Na deze beide resultaten was reeds beslisvee
dat dr. Aljechin (Frankrijk) naast zijn wi neJ
reldkampïoenschap met 8J/2 punt nu ook de
kampioenstitel van Europa gewonnen heel
Keres (Estland) behaalde met iy2 punt i ,ne
tweede plaats. Dan volgen Bogoljubow e
Richter ieder met 7 punten M
RADIOPROGRAMMA
Tenslotte speelt In deze afdeeling nog Amstei
dam Zuid 2 tegen Swift 3 en verliest
In de eerste klasse der handbalcompetitie
ontmoeten de Concordia-dames op eigen velt'
het hoofdstedelijke A.D.A.. waartegen een ove:-
winnlng niet gemakkelijk zal vallen daar de gas
ten bekend staan om hun goede verdediging
waarin vooral de nationale doelvrouwe. mei A
de Heer. vaak een geducht struikelblok is. War
neer de roodwitten ei echter alles od zetter., sc-
looven wij in een kleine overwinning voor di
thuisclub. De Rapiditas-dames kunnen Zon da:
de derde overwinning behalen, want het is nip)
waarschijnlijk, dat de zwart-witter» in den ui<
wedstrijd tegen Vriendschap niet de meerderen
zullen blijven. Wij rekenen althans op een ze:r
voor de Haarlemsche dames. v.
De Concordia-heeren krijgen het in den uit24.00 zie Hilversum" 1.
et
7.30 Solistenconcert (gr.). 8.15 Harmonie muzlt oer
,gr.), 8.30 De zin van het boer zijn. 8.45 Kamt iAt
Drkest (gr.). 9,00 B. N. O. Nieuwsberichten. 9. T„,
Lof der Zotheid. 9.30 Zondagmorgen zoïider zo rn'
gen. 10.30 Deutsche Stunde. 12.00 B. N. O. Nieuw ar
berichten en populair- actueel praatje. 12.15 oi chc
roepkamerkoor en orgel (Opn. en gr.pl.). 12. M
Uit Berlijn: Het Duitsche Volkeconcert 14. oril
Ororoep-Symphonie-Orkest met inleiding. 14, t,
Op den steiger, door Prof, Dr. T. Goedewaage L 1
ls.05 Omroep-Symphonie-Orkest. 15.45 Jongen
zang (gr.), 16.00 Luisterspel: „De dwaze Tulpei 'eP
handel". 17.00 Zondagmiddagcabaret 17,45 B.
O. Sportberichten en Oostlandpraatje. 18.00 Spoi OOV
van den dag. 18.30 Melodisten. orgelspel en zan tere
19.30 B. N. O. Nieuwsberichten. 19,50 Clavecin elii
belvoordraclit. Vanaf 20.15 alleen voor de Rad!
Centrales die over een lijnverbinding met
studio beschikken. 20 15 Schuman—Sibelius (i
pl.). 21.15 Otto Hendriks en zijn orkest. 21.45 B.
0. Nieuwsberichten. 22.00 Kurt Engel, xylofoo '«t
virtuoos (gr.pl.) 22.15 -Instrumentaal Opei etB fro)
Programma (gr.pl.). 22.50 U raadt* welke zange et
wij laten zingen (gr.pl.). 23.45—24.00 Spaanse! war
pianocomposities (gr.pl.) 1
HILVERSUM II. 301.5
7.30—9.15 Zie Hilverseum l. 0,15 Een mandje mi n?ei
fruit, luisterspel voor de Jeugd. 9.45 Uit den stl trlb
len bloemhof, voordracht. 10.30 Studiodienst. U. eide
C-ewijde muziek (opn.). 11.40 Lezing: „De Harto Ursi
een reformator der 20ste eeuw". II. 12.00 B. N. 1 tab
Nieuwsberichten en populair actueel praatje. 13. ik-j
Programma-overzicht, 12.20 Zang en orkest ft i:
pl.). 12.30 Toespraak door de nheer H J. Woudei
berg. 12,45 Orkestconocert (gr.pl.). 13.00 Het N om'
derlandsch Verbond voor Sibbekunde: „Wie
wat waren onze voorouders. 13.15 Theo Uden Mj
man en zijn dansorkest. 13.40 Jeugd Accordw A
Club. 14.00 Luisterspel: ..Orlando di Lasso". 15. u
„Boccaccio", operette. 17.00 Nederlandsche Bot ne
kenschouw. 17.20 Muziek uit den Renaissancetlj Ert
13.00 Otto Hendriks en zijn orkest. 18.30 B. N. lag
Nieuwsberichten. 18.40 Spiegel van den dag. 18 -
B. N. O. Militair weekoverzicht. 19.00 Onze Ni
derlandsehe Taalclub. I. 19 30 „Hebt U dat g
lezen?", gevarieerd programma. 20.00 B.
Engelsche uitzending: Dutch News Reel,
de Radio-Centrales: Piano- en Vloolsoli gr.pil
Vanaf 20.15 alleen voor de Radio-Centrales d
over een lijnverbindinge met de studio beschi)
ken. 20.15 Omro'ëporkest. 21.15 Concertgeboui
orkest (opn.). 21.45 B. N. O. Nieuwsberichte
22.00 B N. O. Militair overzicht. 22.10 Avondwj
ding. 22.20—2400 Zie Hilversum. I.
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1942.
HILVERSUM I, 415.5 M.
7.15 Orgelspel en gemengd koor (opn.). 7.30
N. O. Nieuwsberichten. 7.40 Opstaan met muzii
(gr.pl.). 8.30 B. N. O. Nieuwsberichten. 8.40 O
net als vroeger. 8.50 Kamerorkest 8
Adalbert Lutter en zijn orkest (gr.pl
3 30 Spiegel van den dag (opn.). 9.40 Robert Ga9 aj
en zijn OFkest (opn.). 10 00 Instrumenten Acrobi
tiek (gr.pi.). 10.30 Voordracht. 10.45 AmaW
Sextet. 11.30 Pianovoordracht. 12.01 Almanil
12 05 Piet van D8*k» en zijn orkest. 12.45
Nieuws- en zakelijke berichten. 13.00 Musel'
orkest en soliste. 13.30 Titelmelodieën uit fllü
(gr.pl.). 14 00 Elck wat wils, gevarieerd progras
ma. 15.00 „Waar wonen de Friezen", voordracü C(j( I
lo.l5 Elck wat wils, gevarieerd programma. Ki
O. Nieuws-, zakelijke- en beursberichta
Vroeg-Renaissance Koorzang (gr.pl.). ïri
In de taveerne „*t Koggeschip". 18.00 Om en
programma. 19 00 Politiek weekpraatje. 19.15 Hl Prek
koor van het Scala theater tc Milaan (gr.pl.). 191 eer
B. N. o. Nieuwsberichten. 19.40 B. N. O. Intes ad
nationaal zakelijk praatie. 19.50 Zang en piaM
Vanaf 20.15 alleen voor de Radio-Cenlrales
over een lijnverbinding met de studio beschlkki
20.35 Utrechïsch Stedelijk Orkest. 2100 Mindi"'
bekende kamermuziek (gr.pl.). 2145 B N. 0
Nieuwsberichten. 22 00 Orgelsoli (gr.pl.) 22.15 Fr« -I
menten uit komische opera's (gr.pl.). 23.15—24.! iX
Tn een herfstnacht (gr.pl.).
HILVERSUM TL 301.5 M.
7 15—7.40 Zie Hilversum I. 7.40 Ochtencigvmn»
nek. 7 50 Sportnieuws 8.00 Actueel nieuws VOO
boer en tuinder. 8.15 Orkestconcert (gr.pl.). W
B. N O Nieuwsberichten, s.40 PlanocompositH
-van W. A Mozart (gr.pl.). 9.00 Lichte vioolsë
Tgr.pl.). 9 15 Voor de huisvrouw. 9 20 Amusemen»
orkest en solist (opn.). 10.00 Godsdienstige uP
zending. 10.30 Zang met pianobegeleiding, HJ
Voor de kleuters. 11.20 Svmphonie-orkesi (grpU
1130 Orkest Wiily Kok en solis'. cn ciamofoon x-
muziek. 12 30 Programma-overzicht, f2 35 Opel
i
Orkest (gr.pl.). 12 45 B. X. O. Nieuws en zsXfL""1
lijke berichten. 13.00 Familie de Boer. 13.15 Flu-'
en piano. 14 00 Godsdienstige uitzending 14 30 0.* E
kestconcert (gr.pl.). 15730 Voor de vrouw 15«-HI
Berlijnsch Philhaimoniseh orkest (gr.ni 1 :(*Kh.
Kamermuziek (gr.pl.) lfi.45 B. X O. Nieuw
kelijke- en beursberichten 17 00 Voor de
17.30 Zang me' pianobegeleiding en rr?inofro>
muziek. 18.00. Van heinde en verre klinkt ld
'S 18.30 B. x. O. X'euwsberleh'en 18 40 Sp:
an den dag 18.50 B N. O. Friesrh praal'
Marsehmuziek (sr.pl). 19.15 Reeks- iri
Socialisten'. 19 30 Utrechtsc-h s«»rt«>l"k OrVdl
olist. Vanaf 20 15 alleen vno- -i~ r-,,).
beschikken 20.15 Pronte-,-.de -r'ecrd
gramme 2145 B r^. o Nieuv-bérVeh'cn "2 oó 1
Politiek praatje. 22.10 Avond wijding. 2i#
KI
ehee
Pei
1
- In
hog.
Bl IJ
tost.
-cgei
