Haarlemsche Courant
Jeze maand record aantal torpedeeringen.
Willkie roept van Moskou uit
om een tweede front.
7e Jaargang No. 229
x x
Itsnement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal 2,62,
Beo p. post 3,73, loss# nummers 6 cent. Advertentien J—is
D- /3,— elke m.m. meer 2# cent. Reclames dubbele prtJ#.
rertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Ho 3—is m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 6 cent p. m.m
(.1 Grafische Bedrijven Damlate.
Wnd. Hoofd re dactenri t. V. 8AUPEWTNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Dinsdag 29 September 1942
Bureaus Haarlem: Groote Houtstraat 03, Bijkantoor: Soend*.
plein 37. Tel. Directie 13082. Hoofdredactie 1S«S4. Redactie 10S00,
Administratie 1072*. U82S. Spendapletn 12230. Postgiro 13*93».
Directie PH. A. MEES - P. w PEEREBOOM.
:J3
(6 koopvaarders met 953.000 brt. tot zinken gebracht
Alleen nog gevechten in Noordelijk deel van
Stalingrad.
Egypteluchtstrijd boven
de pyramiden.
ét opperbevel der Duitsche weermacht
ikt bekend
het Noordwestelijk deel van den K a u-
u s hebben Duitsche en Slowaaksche
pen in harde gebergtegevechten ver-
ndenë heuvelstellingen genomen. Aan
cust van de Zwarte Zee heeft een Duit-
e motortorpedoboot een schip van 1000
tot zinken gebracht,
n den strijd om Stalingrad zijn de
tsche troepen thans ook opgerukt naar
ioordelijke deelen der stad. Het tot dus-
veroverde stedelijke gebied is volkomen
j den vijand gezuiverd. De aanvallen
den door geconcentreerd vuur der artil-
e van het leger en van het afweerge-
ut van het luchtwapen benevens door
masse in den strijd gebrachte Duitsche,
meensche en Kroatische vliegtuigen
den strijd op korten afstand doeltref-
gcsteund. Vijandelijke ontlastingsaan-
en ten Zuiden en Noorden van de stad
mislukt.
den centralen sector van het front en
R z j e f zijn verscheidene door sterke
Uerie ondersteunde aanvallen van den
nd, deels in tegenaanvallen, afgeslagen
een eigen plaatselijke aanvalsactie is
succes voortgezet.
en Zuidoosten van het Ilmenmeer
herhaalde vijandelijke aanvallen onder
re vérliezen ineengestort. Ook ten Zui-
van het Ladogameer zijn nieuwe aan-
en van den vijand in taaie gevechten
slagen.
De met sterke strijdkrachten onder
omen poging van den vijand om den
nsingelingsring van Leningrad
aar het Oosten over de Newa te door
reken is onder zware verliezen voor
en tegenstander mislukt. Het aantal
ernietigde booten is gestegen tot 395.
an het front aan de IJ s z e e heeft het
itwapen overdag en des nachts bolsje-
[ische luchtsteunpunten aangevallen,
tsche-jagers hebben daarbij, zonder zelf
iezen te lijden, 26 vijandelijke toestellen
rgeschoten.
aar in een extra-bericht bekend ge
it is, hebben Duitsche duikbooten in
Noordelijk deel van den Atlantischen
aan een naar Engeland onderweg zijnd
erikaansch troepentransport voor het
>tste deel vernietigd.
'j vielen een snel vijandelijk convooi
bestaande uit slechts enkele groote pas-
ïersschepen, dat, krachtig beschermd,
troepen, munitie en oorlogsmateriaal
iden was.
In dagenlange hevige aanvallen en
ihtervolgingsgevechten brachten zij
•n grooten tweepijoer van 19000 br.
ian het type Viceroy of India, die na
rie torpedotreffers kapseisde, een
veepijper van 17.000 brt. van het type
eina del Pacifico, die na twee torpedo-
effers met een groote steekvlam in de
icht vloog, een transportschip van
1.000 brt. van het type Derbyshire en
en torpedojager van de beveiligings
trijdkrachten van het convooi tot zin-
He
'vee andere transportschepen werden
r torpedotreffers beschadigd.
Iet deze successen heben onze duikboo-
den vijand een zwaren slag toegebracht,
vijandelijke transportvloot heeft drie
onder waardevolle snelle eenheden met
totalen inhoud van 47.000 brt. verloren,
gebruikt plegen te worden bij bijzonder
ingrijke en dringende troepentranspor-
andere zeegebieden van den Atlanti-
en Oceaan, van de Afrikaansche tot de
terikaansche kust hebben duikbooten nog
andere schepen met een gezamenlijken
oud van 57.000 brt. tot zinken gebracht,
dat de totale verliezen van de vijande
scheepvaart in de laatste vier dagen
hepen met een gezamenlijken inhoud
104.000 brt. bedragen.
,Het D.N.B. voegt hieraan toe: Naar
isteravond in de Wilhelmstrasse ver-
ilaard werd, zijn met het zevende
xtra-bericht van het opperbevel der
luitsche weermacht in deze maand tot
usver 146 vijandelijke koopvaardij-
Chepcn met een gezamenlijken inhoud
an 953.000 b.r.t. tot zinken gebracht,
(aar men in Duitsche militaire kringen
Verklaart is dit cijfer het hoogste
naandelijksche torpedeeringsresultaat
ran dit jaar.
)e Führer heeft aan gen.-maj. Bruno
ter Von Hauenschild, commandant van
tankdivisie, het Eikenloof bij het Rid-
feruis van het IJzeren Kruis verleend.
De strijd in Egypte.
Iet Italiaansche weermachtbericht luidt
volgt:
n den sector van het front van El Ala
in intensief vuur van de artillerie over
weer. Tijdens luchtgevechten is een
Bénoist—Mécliin treedt uit
de regeering—Laval.
De Fransche staatssecretaris Bénoist
écain is uit de regeering getreden. Laval
eft, in dit verband de pers de volgende
rklaring verstrekt. ,,In geen geval zal ik
ilden, dat men het gezag van de regee-
W! aanvalt. Dit is thans noodzakelijker
in ooit. De regeering staat hecht en er is
Jen. reden, dat dit niet zoo zal blijven. Ik
in volledig vastbesloten mijn taak tot
it einde voort te zetten".
Een decreet in de Fransche staatscourant
ralt, ter wijziging van het achtste arti-
van het decreet van 18 April, dat de
non en Platon worden benoemd tot
«tssecretarissen bij den chef der regee-
t?, Het decreet van 18 April benoemde
ie staatssecretarissen bij den chef der
{eering, n.l. De Brinon. Platon en Be
tel Mechin.
De ministerraad, die Zaterdag niet ge
iden is. zal volgens den Paris Soir aan
t einde van de volgende week bijeen-
Sno.
Ret is van belang er op te wijzen, dat
in een regeerïngscrisis geen sprake kan
in, aangezien Bénoist Mechin als staats-
cretaris immers geen deel uitmaakte van
eigenlijke kabinet.
Op het oogenblik staat nog niet vast, of
ttoist Méchin op een anderen post ge
mikt zal worden. Hij vertoeft op het
«enblik te Parijs. Ook in andere politieke
ingen beoordeelt men den toestand na
'stormachtige uren der geruchtenmakerij
«ans veel rustiger.
vijandelijke bommenwerper neergeschoten.
Britsche vliegtuigen hebben Zondag Ben
ghazi aangevallen. Zij beschadigden eenige
particuliere woningen en maakten elf ge
wonden onder de bevolking. In de lucht
boven Malta hebben Duitsche jagers een
Spitfire vernield. Een van onze duikbooten
is niet op haar basis teruggekeerd. Het
meerendeel der bemanning is gered, de
familieleden der vermisten zijn op de hoogte
gebracht.
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen zijn
in de middaguren van 27 September tot
ver in het gebied van Cairo doorgedrongen
en hebben het vliegveld Fayum Road met
bommen en boordwapens aangevallen. Ten
Zuiden van de pyramiden van Gizeh schoot
een Duitsch gevechtsvliegtuig een Brit-
schen bommenwerper neer. Britsche bat
terijstellingen bij El Alamein waren bloot
gesteld aan hevige Duitsche luchtaanvallen
Bommen van zwaar kaliber troffen de bat
terijen en stelden verscheidene stukken
geschut met het personeel buiten gevecht.
Monsterparade te Dublin.
Vele duizenden mannen van het leger van
Eire hebben te Dublin gedefileerd voor mi
nister-president De Valera, die was om
ringd door de andere ministers en de leden
van den DaiL Vliegtuigen cirkelden boven
de stad. De Britsche berichtendienst zegt,
dat dit een der grootste parades was. die
ooit te" Dublin zijn gehouden. Zij was het
einde van legermanoeuvres. welke in de
provincies van Eire hebben plaats gevon
den.
BOODSCHAP VAN PéTAIN AAN
MADAGASCAR.
Het Fransche staatshoofd Maarschalk
Pétain, heeft tot de bevolking van Mada
gascar een boodschap gericht, waarin hij
o.a. verklaart, dat het eiland voor zijn
zwaarste beproeving staat.
Na den val van Tananarive zet thans
een handvol mannen onder aanvoering van
gouverneur-generaal Anet en generaal
Guillemet het verzet voort. Hun houding
vindt ver buiten de grenzen van het eiland
waardeering. Al bezet Engeland het eiland
ook geheel, een hinderpaal zal het niet
kunnen overwinnen, den onomstootelijken
wil der bevolking van Madagascar Fran-
schen te blijven.
Adolf Hitler spreekt 12.000
jonge soldaten der Waffen SS
toe.
Appèl in Sportpalast te Berlijn.
De Führer heeft gisteren het woord ge
voerd op een appèl in het Sportpalast t<
Berlijn van 12.000 officieren en kadetten
van het leger, de vloot, de luchtmacht en
..Junker" van de Waffen-SS.
Rijksmaarschalk Göring meldde den
Führer de jonge soldaten, die terugkeeren
naar hun troependeelen aan het front.
In meesleepende bewoordingen gaf de
Führer den jongen soldaten een inzicht in
ie groote Duitsche geschiedenis, die haar
bekroning vindt in den geweldigen beslis-
senden strijd Van onze dagen.
Na gewezen te hebben op de groote plich
ten, die de officier aan het hoofd van de
hem toevertrouwde soldaten in dezen strijd
te vervullen heeft, sloot de Führer zijn toe
spraak met uiting te geven aan zijn on
voorwaardelijke zekerheid van de overwin
ning en zijn rotsvast vertrouwen in de su
perieure strijdkracht van den Duitschen
soldaat.
De Rijksmaarschalk liet het appel ein
digen met een „Sieg Heil" op den Führer.
waarmede de jonge soldaten geestdriftig
instemden.
„Tweede front"-campagne
doet Churchills populariteit
slinken.
In een rede te Wimbledon heeft Lord
Strabolgi heb-verlangen te kennen gegeven,
dat het Britsche oorlogskabinet met "net
oog op de uitlatingen van Wendell Willkie
een verklaring zal afleggen. De voor
naamste vraag die beantwoord moet wor
den. aldus Strabolgi, is, of het oorlogs
kabinet terstond na dèn Duitschen aanval
op Rusland voorbereidingen getroffen heeft
om den vijand te dwingen oorlog te voeren
aan twee fronten en indien dit* het geval
is, waarom Engeland dan na 15 maanden
nog niet gereed is.
De populariteit van Churchill is volgens
het Engelsche weekblad New Tribune den
laatsten tijd in Groot-Brittannië zeer ge
daald en blijft voortdurend slinken. In de
oogen van het Britsche publiek zal het
aanzien van Churchill eerst weer toenemen,
als hij gevolg geeft aan den roep van het
Britsche volk eindelijk militair te handelen.
In ruimen kring heeft men in Groot-
Brittannië namelijk het onbehaaglijke ge
voel, aldus het blad. dat Churchill en zijn
regeering niet van den noodigen striidgeest
bezield zijn.
Tijdens de laatste verklaring van den
premier in het Lagerhuis is aan den dag
getreden, dat ook de Britsche parlements
leden niets meer willen weten van Churchill
en de teleurstelling van een groot deel der
bevolking deelen.
Ter gelegenheid van de herdenking van den „Dag van den Ouden Jeugdstorm" werd
op het moment, dat de hoofdstormer, Van Geelkerken, zijn radio-rede aanving, door
den Jeugdstorm een krans gelegd op de graven van een Duitschen en een Nederlaud-
sehen soldaat op den Grebbeberg. Overzicht tijdens de rede van den stafchef van den
Nationalcn Jeugdstorm, C. Quispel. (Polygoon-Zeylemaker Pax-Holland c)
Telegramwisseling tussclien
Führer, Koning van Italië
en Tenno.
Bij*den verjaardag van het Pact.
Naar aanleiding van den tweeden ver
jaardag van het Driemogendhedenpact zijn
door den Führer en de staatshoofden, den
Duce en minister president Tojo, benevens
tusschen de ministers van buitenlandsche
zaken van de verbonden naties telegram
men gewisseld, waarin uitdrukking gegeven
wordt aan de nauwe verbondenheid der in
het Driemogendhedenpact vereenigde sta
ten.
Victor Emanuel antwoordde: „Op den
tweeden verjaardag van het sluiten van het
Driemogendhedenpact, dat met zoo nauwe
banden Italië. Duitschland en Japan heeft
vereenigd in de gemeenschappelnke taak
een nieuwe Orde in Europa en Azië op te
richten, is het mijn wensch, U. Führer. de
groeten en gelukwenschen van het Itali
aansche volk, evenals mijn perSoonlijke ge
lukwenschen en groeten te doen toekomen."
De Duce seinde o.m.: De eenheid van de
drie groote verbonden mogendheden, is
warmer en hechter dan ooit. Ons geloof in
de overwinning en aan de vervulling van
de taak der Europeesdie en Aziatische
nieuwe Orde is stelliger dan ooit.
De Tenno seinde: „Op den verjaardag van
het sluiten van het Driemogendhedenpact
voor de oprichting van een niéuwe Orde in
de geheele wereld zou ik uwe Excellentie
mijn hartelijkste gelukwenschen voor de
schitterende successen willen zenden, die
hw natie bevecht en tegelijkertijd uitdruk
king willen geven aan mijn vaste besluit
om met u tot de eindoverwinning samen te
werkeri".
Verklaring van Laval over
arbeiders- en jodenkwestie.
Voor binnen- en buitenlandsche journa
listen heeft Laval het vraagstuk der te
werkstelling van Fransche arbeiders in
Duitschland en de jodenkwestie behan
deld.
Omtrent de eerste aangelegenheid zeide
de regeeringschef, dat Duitschland 150.000
vakarbeiders wenscht en daarvoor 50.00f
krijgsgevangenen wil vrijlaten. Ongevee
20.00Q Fransche arbeiders zijn reeds naar
Duitschland vertrokken. In dit verband
wees Laval erop, dat er sinds den wapen
stilstand ongeveer 600.000 krijgsgevangenen
zonder tegenprestatie zijn vrijgelaten
Inzake de jodenkwestie zeide Laval, dal
de maatregelen der Fransche regeering
uitsluitend tegen buitenlandsche joden ge
richt zjjn.
Frankrijk heeft in tegenstelling tot an
dere staten in te grootscheepschen vorm
de grenzen voor immigreerende joden ge
opend. Een normaal vertrek uit Frankrijk,
moet geweigerd worden aan die joden, var
wie verwacht kan worden, dat zij anti-
Fransche propaganda zullen voeren, zoodrr
zij zich in het buitenland bevinden.
TOKIO ONTSTEMD OVER
BEHANDELING VAN JAPANNERS
IN BRAZILIë.
Domei publiceert een verklaring van den
woordvoerder der regeering. over de be
handeling van meer dan 200.000 Japanners
in Brazilië. Daarin heet het o.m.: De re
geering van Brazilië heeft sinds het afbre
ken der diplomatieke betrekkingen voort
durend maatregelen genomen om de in
Brazilië wonende Japanners te mishandelen.
Talrijke Japanners hebben daardoor ern
stige schade geleden aan hun gezondheid.
Het is onnoodig te verklaren, dat de Ja-
pansche regeering van tijd tgt tijd stappen
ondernomen heeft, om invloed uit te oefe
nen op de houding van Brazilië. Wij, ver
wachten, aldus de woordvoerder, dat de
Braziliaansche regeering weigert zich te
onderwerpen aan den Amerikaansch-Brit-
schen druk en derhalve verandering brengt
in de behandeling van de in Brazilië wo
nende Japanners.
De politiek van het nieuwe
Noorwegen.
Rede van Quisling.
In een Zaterdag gehouden rede heeft de
Noorsche minister-president Quisling de
kwestie der Noordsehe samenwerking van
de Scandinavische volken behandeld.
De eenheid van natuur, taal en ras wordt
versterkt door een oeroude, identieke cul-
tureele ontwikkeling. In Noorwegen was het
streven er op gericht, een brug te slaan tus
schen het Noorden en Duitschland. In de
gegeven omstandigheden kan dit het beste
zoo gebeuren, dat Noorwegen een zelf
standige' politiek voert, die gebaseerd is
op een rechtstreeksche samenwerking met
Duitschland. temeer, daar Duitschland er
alle belang bij heeft, een Noorwegen vooruit
te helpen, dat aan Duitschlands zijde in in
tieme en loyale samenwerking staat. Op die
manier wordt Noorwegen niet alleen vrii
en groot, doch wordt er ook een stevige
oasis gelegd voor een- Germaansch verbond
in het nieuwe Europa. Bij dit verbond zou
den zich de andere Noordsch-Germaansche
staten van hun kant kunnen aansluiten.
Wat Noorwegen en het Noorden betreft,
is het duidelijk, dat Finland en het Noorden
van Noorwegen alleen met de machtige hulp
van Duitschland behouden kunnen worden
voor het hun toegedachte lot. vooral daar
Engeland het Noorden aan het bolsjewisme
heeft uitgeleverd,
In dit verband wees Quisling er o.a. op,
dat zich in den loop van iets meer dan een
maand ruim 3000 nieuwe Noorsche vrijwil
ligers hebben aangemeld.
Dit alles geschiedt niet onder druk, maar
omdat de vrijwilligers in het Oosten het
bolsjewisme willen treffen als viiand van
Noorwegen, omdat zij willen optreden voor
de verdediging van de nieuwe Orde in
Europa, omdat zij ter herovering van de
nationale eer van het Noorsche volk hun
bijdrage willen leveren.
Deel Europa
een wapenfabriek."
Berlijnsche pers over de rede van
Von Ribbentrop.
De Maandagochtendbladen werden ge
heel beheerscht door de rede van den
Duitschen minister van buitenlandsche za
ken. In de commentaren wordt algemeen
de nadruk gelegd, dat de tijd voor Duitsch
land en zijn bondgenooten werkt.
De Völkischer Ëeobachter schrijft: Hier
Iaat Ribbentrop de feiten spreken. Het
overweldigende bewapeningspotentieel van
de mogendheden van het Pact van Drie.
steunende op de superioriteit wat betreft
mensohen en grondstoffen, de voortdurend
tqenemende verbetering van de voedsel-
oqgitie, de niet te stuiten daling van de
Sowjet-macht en van de vijandelijke ton
nage. Wij, zoo verklaart het blad, kunnen
kalm afwachten wat de vijand van plan is
te ondernemen, want overal zal hij, even
als tot dusver, stooten op de superieure
werking van de verbonden wapens en tot
het inzicht komen van zijn onmacht om
bet rad der geschiedenis door improvisa
ties te kunnen terugdraaien.
Geheel Europa is een bewapenings-
'abrlek. Daarbij komt nog de bewapenings-
?apaciteit van Japan en de door dit land
veroverde gebieden.
Vóór 1 November in Engeland
verboden te stoken.
Volgens eer# bericht uit Londen is
bij verordening het gebruik van centrale
verwarmingsinstallaties in Engeland i'óór
1 November verboden. Een uitzondering
hierop vormen alleen ziekenhuizen en ze
kere industrieele ondernemingen. Evenzoo
mag vóór 1 November in de woningen niet
gestookt worden Ook de verlichtingen in
alle winkels, restaurants en openbare loka
len is beperkt. Het tekort aan steenkool in
Engeland wordt thans reeds geraamd op
13 millioen ton.
De afrekening met het
Britsche eiland.
(D.a.D.) In een Duitsch militair
weekoverzicht wordt verklaard, dat
binnen afzienbaren tijd alle voorwaar
den aanwezig zijn om door middel van
een effectieve coördinatie van de Duit
sche duikbooten met de groote moge
lijkheden van het luchtwapen het groote
uur der totale afrekening met het
Britschè eiland te doen slaan.
Deze opmerkelijke prognose steunt
vooral op het feit, dat door de ontwik
keling van den strijd op het Oostelijk
front de reserven van Stalin uitgeput
worden. Thans reeds, aldus lezen we in
het militaire overzicht, is de Sowjet-
Unie dermate verzwakt, dat de strate
gische krachtverhoudingen steeds gun
stiger voor Duitschland worden.
De perspectieven, die op grond der
ontwikkeling van den oorlog in het Oos
ten ontstaan zijn, zijn niet alleen van
belang voor de beoordeeling der situa
tie, waarin de Sowjet-Unie zich be
vindt. maar tevens vanwege het feit,
dat van Duitsche militaire zijde nog
maals herinnerd wordt aan de omstan
digheid, dat de definitieve afrekening
met Engeland door het uitbreken van
den oorlog met de Sowjet-Unie slechts
uitgesteld is.
Regeling inzake het geopend
zijn van de winkels in de
a.s. wintermaanden.
Wat MAG en wat MOET.
In verband met velerlei misverstand om
trent de tijden, op welke winkels geopend
moeten zijn, volgt hierna een korte opsom
ming van wat mag en wat moet, voor
het komende winterhalfjaar (van 1 Octo
ber tot 1 April).
Winkels mogen geopend zijn op de
eerste vijf werkdagen der week van 5 tot
18 uur en op Zaterdag van 5 tot 19 uur.
Winkels moeten geopend zijn alle
werkdagen, ook des Zaterdags, van 10 tot
17 uur (een uilzondering geldt voor niet-
levensmiddelenzaken voor Maandagmor
gen).
Voor drankzaken en kantoormachine-
zaken (naast café's, apotheken e.d.) geldt
bovengenoemde verplichting niet.
MENEMENDZJOGLOE NOGMAALS
GEOPEREERD.
De Turksche minister van buitenlandschf
zaken, Menemendzjogloe, is Zaterdag voor
de tweede maal door prof. Sauerbruch en
zijn assistenten geopereerd. Na de opera
tie werd meegedeeld, dat zijn toestand be
vredigend is.
KORT NIEUWS
Na een bezoek van 4'/2 dag hebben de
buitengewone Japansche gezanten Hiranoema,
Arita en Nagai Nanking verlaten.
Het werkcomité van de Al-Indische Hin-
doe-Mahasabma zal op 3 en 4 October in New-
Delhi bijeenkomen. De subcommissie, welke
tijdens de laatste zitting is gevormd met het
doel om met de andere politieke partijen on
derhandelingen te voeren, zal twee dagen eer
der bijeenkomen.
De in Duitschland werkende buitenland
sche arbeiders hebben sedert begin 1940 meer
dan 718 millioen R.M. aan bespaarde loon
gelden naar familieleden in hun vaderland
gestuurd.
Naar uit Algiers wordt gemeld, is een
verkeersvliegtuig van de Air France bij een
noodlanding over den kop geslagen. Het
liegtuig vloog in brand. Alle 25 passagiers
kwamen in de vlammen om
De Spaansche minister van financiën
heeft een verklaring afgelegd aangaande
Spanje's financieele positie. De staatskas be
schikt op het oogenblik over voldoende mid
delen om de in 1939 uitgegeven schatkistwis
sels terug te kunnen betalen. De regeering is
niet voornemens in verband met de gunstige
financieele positie over te gaan tot de uit
gifte van nieuwe leeningen, daar de ontvang
sten van den staat in de eerste acht maanden
van dit jaar 1 millard peseta hooger zijn ge
weest dan vorig jaar, terwijl met een ver
dere stijging der ontvangsten rekening kan
worden gehouden.
Geallieerde pers tracht juistheid der belofte van een tweede
front te bestrijdenAttlee: de teil is aanwezigmaar
deskundigen kan men niet negeer en.
Berlijn: Wederzijdsch bedrog
Naar Reuter uit Moskou meldt, heeft
Wendell Willkie tegenover journalisten eet.
verklaring afgelegd, volgens welke een
tweede front in Europa van nut zou zijn.
vooropgesteld, dat „onze militaire leiders
dit besluit goedkeuren".
Eenige van deze militaire leiders, zoo ver
volgde Willkie, zal men wellicht openlijk
een beetje moeten aansporen.
Overigens is het de wensch van de
Sowjet-Unie, dat de Engelsche luchtmacht
eiken nacht luchtaanvallen op Duitschland
onderneemt.
Omtrent de economische toestanden in de
Sowjet-Unie verklaarde Willkie, dat le
vensmiddelen in den komenden winter
zeldzaam en zelfs wellicht nog erger dan
zeldzaam zullen zijn. In millioenen Sovjet
woningen zal er dezen winter weinig stook -
materiaal aanwezig zijn. Kleedingsstukken
zijn bijna niet voorradig. Onvoorwaardelijk
noodzakelijke voorraden zijn er eenvoudig
niet.
Voor zijn vertrek uit Moskou heeft Will
kie tegenover een Amerikanschen journa
list verklaard, dat er tusschen de Ver
eenigde Staten en de Sowjet-Unie een
groote cultureele overeenkomst bestaat
Op de vraag, of hii in de Sowjet-Unie
een verkoeling jegens de Geallieerden had
opgemerkt in verband met „het falen van
het tweede front", antwoordde Willkie, dat
de Vereenigde Staten tot hun deelneming
aan den oorlog werden beschouwd als een
bron van onbegrensde macht. Sindsdien
hebben de Vereenigde Staten echter zóó
weinig gedaan en de verleende hulp is in
de oogen der Sowjet-Unie zóó gering, dat
men een toenemend gevoel van ongeduld,
ja zelfs van teleurstelling bemerkt.
In een bericht over Willkie's bezoek aan
Moskou méldt de Times, dat de Sowjet-
Unie zich in een acuut en groot gevaar be
vindt. *De Roode Ster schreef, dat het
Donetsbekken, groote deelen van Don- en
Koebangebied en een belangrijk stuk van
den Noordelijken Kaukasus met zijn boe
ren- en arbeidersbevolking, zijn koren,
erts, petroleum en fabrieken gedurende den
zomerveldtocht in handen van den vijand
zijn gevallen. Willkie, wiens verklaringen
een zeker gezag ontleenen aan zijn bespre
kingen met de leiders der Sowjet-Unie,
heeft uit dit verlies eenige conclusies ge
maakt.
Een Reuterbericht uit New York criti-
seert de uitlating van Willkie, dat de mili
taire leiders inzake het tweede front, door
de openbare meening een beetje aange
spoord moeten worden. Men kan niet aan
nemen, dat de openbare meening een ver-
standigen druk in deze kwesties zou kun
nen uitoefenen.
Overigens is men zich geheel be
wust, zoo wordt in het Reuterbericht
verder gezegd, dat alleen de vorming
van een dergelijk front op zichzelf niet
voldoende zou zijn, wanneer ook maar
eenige twijfel bestaat over het succes
van de operaties, want een vergeef-
sche onderneming zou voor de Geal
lieerde volken noodlottige gevolgen met
zich brengen.
Ongetwijfeld koestert men in de Ver
Staten den wensch om de Sowjets tot het
uiterste te steunen, doch Washington Star
wijst er op, dat militaire -beslissingen van
vitale beteekenis „niet door gevoelsover
wegingen" beïnvloed mogen worden.
Attlee antwoordt Willkie.
De Britsche vice-premier en minister
van Dominions. Attlee, heeft op de uit
latingen van Willkie te Moskou over het
tweede front o.a. geantwoord, dat bij de
Gallieerden de "goede wil tot vorming van
De voedselvoorziening van ons
volk tegengewerkt.
Wederom extra-leveringsplicht van
rundvee opgelegd.
Herhaalde malen is reeds melding ge
maakt van gevallen, waarin de secretaris
generaal van het departement van land
bouw en visscherij aan veehouders, die hun
plichten tegenover de gemeenschap op er
gerlijke wijze hebben verzaakt, door melk
achter te houden, extra-leveringsplichi
van rundvee heeft opgelegd.
Thans is wederom een zeer ernstig
geval te vermelden. Aan een veehou
der te Amsterdam is de verplichting
opgelegd om niet minder dan 12 koeien
in te leveren boven zijn normale leve-
veringsplicht.
Het moet langzamerhand duidelijk
worden, dat men niet ongestraft de
voedselvoorziening van zijn volk in ge
vaar kan brengen.
Het tramverkeer in Nederland.
Tram niet op de spitsuren!
Zooals men reeds zal hebben bemerkt,
zijn verschillende maatregelen tot inperking
van het electrische tramverkeer genomen.
Reeds de positie van het materieel in het
algemeen dwingt er toe. dat het wagenpark
niet sterker in gebruik is dan met het oog
op de verkeersbehoefte bepaald onvermij
delijk is.
De moeilijkheden, welke onder de tegen
woordige tijdsomstandigheden onvermijde
lijk uit de beperking van het tramverkeer
voortvloeien, kunnen echter ten deele wor
den verminderd door-het publiek zelf. Ten
eerste make men niet meer van de tram ge
bruik dan bepaald noodzakelijk is en voorts
kan ieder trachten, het ziine er toe bij te
dragen, om het spitsverkeer van de tram
wegen zooveel mogelijk te vërminderen.
Wanneer niet strikt noodzakelijk, vermijde
men het gebruik van de tram op de spits
tijden, derhalve 's ochtends tusschen 8 en
9 uur, 's middags tusschen 12 en 13 uur en
"s avonds omstreeks 17 en 18 uur.
De l&atste sigaar.
Productie stopt op 21 December.
Het einde van de sigarenproductie. dal
men met vrij groote zekerheid kon voor
spellen, is thans in zicht. „De Tijd" ver
neemt, dat op 21 December de sigaren
fabrieken zullen moeten ophouden met he'
ervaardigen van dit genotmiddel. Ook d'
igarettemndustrie zal een belangrijke in
krimping ondergaan, want slechts het derd<
deel der fabrieken zal aan het werk kun
nen blijven.
een tweede front weliswaar aanwezig is,
maar dat men overeengekomen is de des
kundigen niet te negeeren, en dat het na
tuurlijk onmogeijk is datum en plaats van
het tweede front mede te deelen. De phrase
van het tweede front in Europa is „zooiets
als een leuze" geworden. Het is noodzake
lijk om den slag op den Atlantischen
Oceaan, de luchtaanvallen op Duitschland,
de veldslagen in het Midden-Oosten en op
andere plaatsen in aanmerking te nemen.
Het is onmogelijk een of andere op
zich zelf staande onderneming als
„tweede front" te betitelen. Daaren
tegen is het noodzakelijk. a3n alle
fronten de grootst mogelijke krachts
inspanningen te verrichten. Alle mili
taire ondernemingen der Geallieerden
vormen het tweede front. Misschien
overdrijft men in de openbare meening
de beteekenis van het tweede front.
Duitsch commentaar.
De Deutsche Allgemeine Zeitung bewijst
aan de hand van een op Britsche regee-
ringskringen steunend bericht uit Londen
in een Zweedsch blad, waaruit blijkt, dat
de belofte van Churchill en Roosevelt aan
de bolsjewisten om „nog in M 942" het twee
de front te vormen, een bewuste mislei
ding is geweest.
In dit bericht komt -n.1. tot uiting, dat
men in Londensche kringen nog niet nauw
keurig heeft kunnen vaststellen, wie de
grootste verantwoordelijkheid draagt voor
den tekst van het communiqué van twaalf
Juni, dat door de bolsjewistische regeering
uitgelegd is als een vaste belofte.
Volgens mededeelingen uit Amerika is de
„noodlottige" passage, dat de Geallieerden
het eens zijn over de dringende noodzake
lijkheid om in 1942 een tweede front op
te richten op rekening van een bolsjewis
tisch initiatief geschreven en door Londen
en Washington slechts „aarzelend" geaccep
teerd.
Ondanks de misverstanden onder de
Geallieerden, waartoe dit communiqué aan
leiding heeft gegeven, zijn Londensche
politieke kringen echter van meening, dat
het voor het bolsjewistische oorlogsmoreel
in den afgeloopen zwaren zomer een „posi
tieve propagandafactor" is geweest.
Men heeft dus, zoo schrijft de Deutsche
Allgemeine Zeitung. de bolsjewisten be
logen en de bolsjewisten hebben op hun
beurt weer hun troepen belogen.
HEEFT ENGELAND
GEBOFT?
Bs. Terwijl men zich in Europa druk
maakt over de mislukking van het avon
tuur te Dieppe en de vraag gesteld wordt
waar het „tweede front" nu in Godsnaam
toch blijft, was Churchill in alle stilte bezig
een nieuw „tweede front" voor te bereiden
en daartoe.Amerikaansche troepen aan
te voeren. Deze troepen nu werden aange
voerd met groote, kostbare passagierssche
pen. van het type, dat anders tot hulpkrui
ser wordt omgebouwd. Dat het _ernst was
met de zaak, blijkt wel hieruit, dat de
meeste Amerücaansche soldaten, die zich in
Engeland bevinden, daar aangekomen zijn
met convooien van kleine schepen. Derge
lijke traagvarende schepen worden veel ge
makkelijker een prooi van de enderzee-
booten, dan de groote, snelle, die m de
meeste gevallen den aanvaller te vlug af
zijn en dan ook in een minimum van tijd
den overtocht maken. Het was er in het
onderhavige geval klaarblijkelijk om be
gonnen op veilige en snelle wijze de be
schikking te hebben over andere dan En
gelsche manschappen. Dit is één visie op
de verschijning van het Amerikaansche
troepentransport in het Noordelijk deel van
den Atlantischen Oceaan. Zóó gezien gaat
het Engeland toch werkelijk niet voor den
wind. want dan hebben de Duitsche duik
booten dit „tweede front" alweer vernie
tigd. nog vóór soldaten en materiaal konden
(worden ingezet. Het is eenvoudig wat men
zou kunnen noemen: reuzepech!
Men kan deze zaak echter zooals de
meeste dingen in het leven ook van een
anderen kant beschouwen. Zoo is het bijv.
mogelijk, dat Amerikaansche troepen op
weg waren om nog een grooter stuk van
Engeland te bezettenRoosevelt neemt
geen risico bij zijn steunpunten-politiek en
Engeland moet zich veel laten welgevallen,
waarover men zich vroeger, als over 'n
casus belli, kwaad zou hebben gemaakt. Zóó
gezien heeft Engeland wel op buitengewone
wijze geboft en kan het zijn vijand Duitsch
land dankbaar zijn voor een dienst, die men
bijna een vriendendienst zou kunnen noe
men.
Deze laatste zienswijze zal trouwens voor
velen, die meenen, dat de weersgesteldheid
in het algemeen niet meer voor „tweede
frontondememingen. model van Dieppe",
geschikt is, aantrekkelijker zijn dan de
eerste.
Engeland, dat onvergelijkelijke pech
heeft, maar terzelfder tijd kans ziet van
..een groote zegenrijke bof" te spreken,
vormt in dezen oorlog wel een zeer typische
figuur. Wij hebben Engeland feitelijk nog
niet anders gekend dan als het land, dat
met 'n geweldig grooten mond komt op
zetten. slaag, veel slaag krijgt.- van het
slagveld wegholt en zich thuis op de borst
slaat met den uitroep: „Hoe heb ik 'm dat
geleverd? Ben ik daar niet triomfantelijk
weggevlucht? Wie doet me na?" Bij iederen
„zegenrjjken terugtocht" komt Engeland er
zwakker uit te voorschijn, maar het ver
saagt (nog) niet en Franklin Roosevelt
wrijft zich in de handen, want eens. zoo
meent hij, moet zijn tijd komen.
En toch is ook Roosevelt niet meer dan
een dagdroomer, want Europa zal zich nim
mer door hem laten ringelooren. Dat het
gebruik maken van Engeland als steunpunt,
als revolver op de borst van ons wereld
deel, hem gelukken zou, gelooft men niet
buiten Amerika. En zoo er onder ons moch
ten zijn, die hun vertrouwen op deze wijze
van oorlogvoering hebben gesteld, dan
kunnen zij zich aan de hand van dezen
nieuwen zwaren slag er van verzekerd hou
den. dat Duitschland in staat is ook Roose
velt het gevoelen bij te brengen, dat hij
zich misschien toch vergist heeft.
Elders in dit blad kan men vaststellen
hoezeer het uur der vergelding voor de
zinloqze aanvallen op burgerwoningen na
derbij gekomen is en steeds nader komt.
Zoodra dat uur geslagen heeft, zal zelfs
Roosevelt bemerken, dat zijn steunpunt En
geland niet datgene is wat hij zich in zijn
dagdroomen had voorgesteld, maar ook hij
is hardleersch en moet door ervaring wij
zer worden. Intusschen kunnen wij gerust
vaststellen dat slagen als de Geallieerden
er in dit geval een hebben gekregen, uit
stekend geschikt zjjn om het eind van den
oorlog een goed stuk te bespoedigen.
