Stadsn
ieuws
De Landstand marcheert.
Fryske Trou opende seizoen.
Bestuur heeft eer van zijn werk.
IJMUIDEN
Een ieder, die zich Woensdagavond in het
ebouw De Griffioen aan de Trompstraat
evond, zou zich als het ware in Friesland
unncn wanen. Het selskip Fryske Trou
pende namelijk het seizoen met een ver-
adering, welke als vanzelfsprekend een
01 smoedelijk karakter droeg.
De rfikomst was bevredigend en weldra
jaddei\ allen zich in gezellige groepjes
ct ond deMafeltjes gesohaard.
'K Na enkele hartelijke inleidende woorden
w ttte de heer P. Dijkstra, voorzitter, de
«den tot deze bijeenkomst uiteen. Enkele
'den toonden namelijk ongeduld en zoo
-erd reeds de opmerking gemaakt: Wat
en we nu aan een Friesche v
•jing en wat wordt er gedaan?
Het is volkomen logisch, dat er interesse
oor de vereeniging bestaat en daarom
logen de zorgen en moeilijkheden, welke
p st jonge bestuur, bij zijn diverse plannen
eeft ondervonden, zeer terecht worden
J™ inoemd. In dezen bijzonderen tijd voelen'
ij Friezen, aldus spr, dat we bij elkaar
joren. Er is veel, dat scheidt en zelfs de
•rschillen in geloof ontbreken niet, doch
is veel meer, dat bindt. Daar zijn bijv.
taal, de volksaard, de gewoonten en niet
vergeten het stukje geboortegrond. Laat
,s hieraan trouw blijven, zoo eindigde
ir. zijn openingswoord.
Aansluitend klonken de eerste twee cou-
- etten van het Friesche Volkslied statig
ior de zaal.
Allen zongen de hun zoozeer geliefde
in elodie staande uit volle borst mee, waarbij
iSevr. Schellinger-Jellema de pianobegelei-
J* hg verzorgde.
v Door den heer J. Hoeksma, den secretaris,
erden vervolgens de notulen der vorige
irgadering gelezen, welke de voorzitter in
Jr3c aanvaardde. Uitvoerig behandelde de
JAjefcr Dijkstra vervolgens de gebeurtenissen
de laatste zes maanden. Zoo werden er
„van olficieele formaliteiten vervuld, ter-
jjl de vereeniging haar waardigen naam
veke Trou kreeg. Een mes, dat aanvanke-
k als voorzittershamer gebezigd werd,
po ;est plaats maken voor het fraaie cadeau,
t de heer T. Dijkstra vervaardigde
De heer F. de Vries, voorzitter van Us
i0. tmmetael te Beverwijk, mocht voor zijn
>e» lesche lessen groote belangstelling oog-
jen. Twintig leden kwamen hiervoor elke
óo ertien dagen bijeen, doch het is jammer,
,s, t de animo later eenigszins verflauwde,
i waardeering voo zijn belangeloozen
ieid kreeg de heer De Vries, die steeds
Uitgeest naar Velsen kwam, op zijn
cl nrt ook een keurigen voorzittershamer in
,'v vangst te nemen.
-,n^De plannen voor een Friesche tooneel-
J? end faalden. Onderhandelingen hiertoe
't een Friesch gezelschap leverden geen
cces op, de Alkmaarsche zustervereeni-
ig had het te druk wegens interne aan-
egenheden en tenslotte zou, de Hïlver-
nsche Vereeniging Us Nocht en Wille
ir Velsen komen. Alles was reeds voor-
■eid, doch enkele dagen tevoren kwam er
i telegram, dat drie tooneelspelers ziek
ren. Daar de vertolker der hoofdrol, de
Hofstra, inmiddels overleed, is het vol-
nen te begrijpen, dat het bestuur verdere
'ingen achterwege liet. Na deze sobere
1 5 [evens zal het een ieder duidelijk zijn,
'ea het geenszins aan activiteit heeft ont-
Sn nii de toekomstplannen. Ook deze ont-
iken niet. Zoo werd er een tooneelgroep
ljk< lormd, waarbij de dames in de meerder-
d zijn. Onder regie van den heer S.
D ersma, bij velen een goede bekende, zijn
repetities reeds begonnen. De titel van
.he enstra's stuk is Beits. Helaas moest de
jr Dijkstra opmerken, dat de „Fryske
1 ou" bij enkele heeren ontbrak. Gelukkig
1 dit euvel echter spoedig afdoende wor-
'lt< i verholpen. Men hoopt reeds in Novem-
'een uitvoering te.kunnen geven en zeer
,;er belooft het een interessante -avond te
ien rden. Bij een eventueel slagen heeft net
aai tuur reeds bij voorbaat uitnoodigingen
p .vangen om te Beverwijk en Hilversum
:erj)r de zusterverenigingen op te treden,
biliwijl het Beverwijksch Friesch Tooneei-
lelschap plannen heeft om in Velsen te
'nen spelen. Er is dus bedrijvigheid ge-
k.
:tbi [a dit relaas werd in beginsel besloten
uw de Friesche lessen van den heer De
d»c es in de komende maanden met frissehe
lr te hervatten.
Iet zakelijk gedeelte was hiermede ten
out de en onder het pianospel van mevr.
?ur iellinger-Jollema klonk er weldra een
ho|tle reeks vlotte mooie Friesche liederen,
„De Friesche Vlag", „Het Ouderhuis"
--.„Het Roeierslied".
uil fatuurlijk bleek „Mijn Grootvaders Klok"
otx ineens een goede bekende te zijn'. In-
schen liet men zich de verrassingen van
bestuur, bestaande uit koffie en koek,
zid smaken.
mi! Ir werd naar hartelust gebabbeld (het
rej ijnt dat de Friesche taal zich hiertoe
z i :onder leenten de gezellige sfeer kon
i thans eerst recht ontplooien. Talrijke
be en toonden hun veelzijdige eigenschap-
sp( i en we denken hierbij onwillekeurig
it 11 het echtpaar Ypma (bravo), den heer
Wiersma, mevr. Zeilstra, alsmede de
ren Bergsma, Faber en anderen.
311 Ingemerkt was het laat geworden, want
leek nog veel te vroeg om afscheid te
tepn.
li ioge het bestuur er dan ook spoedig in
jen nogmaals een dergelijken avond te
aniseeren
Schaakclub Kijk Uit!
de schaakclub „Kijk Uit" werden de vol-
de partijen voor de tweede tonde gespeeld.
Qcht—Lanser 01; De BoerBaljet 10: Plug-
r—De Ruyter 'i—Stekelenburgh—Wychgi 1
Mr. Hellema—Oderkerk 10; Visser—Mevr
Eh—el 1—0: Hennink—Wolteringh 0—1; Rom
Vries 0—l; v. d. Helm—Wiersma Sr., 1—0;
■I If—Verhagen 1—0: Taal—Wiersma Jr., 0—1;
j i der PlasWolfraad 01; Van HeystStais
Vo Ibroken.
ofq 6 afgebroken partijen .der eerste ronde had
i tot resultaat; Korff—Wiersma Jr. Vj;
hl—Hennink l—0.
E.H.B.O.«cursus.
De cursus in Eerste Hulp bi] Ongeluk
ken zal Woensdag in de vroegere school E
aan de Eksterlaan beginnen en dan var
acht tot tien uur duren. De leiding is we
derom in handen van dr. Mac. Daniel tc
Driehuis.
Voor- degenen, die reeds een diploma
lebben, hetwelk echter is verloopen, be
staat gelegenheid om een herhalmgscur
sus te volgen.
Christenvrouwen.
Het bestuur der afdeeling IJmuiden vai
den Nedcrlanrfschen Christenvrouwenbond zal
in de komende maanden normaal met de (pden
bijeenkomen. Zoo kan thans reeds worden
medegedeeld, dat de eerstvolgende ledenver
gadering hoogstwaarschijnlijk Woensdag 14
October in het Nederlandsch Hervormd Ver-
eenigingsgebouw aan de Kalverstraat zal
worden gehouden
MARKTBERICHT
IJMUIDEN 1 October 1942
Tarbot f28.—f3.50. griet f 5—f 2,50. longen f 7,ip
L2.50, mode poon le hoort f3. idem 2e soort
1.20. kleine makreel f 0,55. wijting f 0.80. hors-
makreel f 0,40, groote gu) f 1,50. kleine gul f 1.20.
pufgul f 0,80. bot f 1, midftclschol f 3, kleine mid
delschol 2de sooi t f 2, idem 3de soort f 0.80, ider>
4de soort f 0.50, schar le soort f 0.60, idem 2ü<
soort f 0,30. vlschpuf f 0,10, alles per kg
Burgerlijke Stand,
1.1 EBORENW. Mudde, d., Bloemendaalsche-
1 utweg 167, Santpoort; A. J. H. Hillegom.
Costalaan 1, Velsen; W. F. Serlie, 7... Spiegh:
21, Velsen; I,. v. d. Gaag, d,. Bngelmundu®-
102. IJmuiden; H. J. Scholten,
?ld! I 105 rd„ velsen; F. de Swart, 7... Geelvinck
es Hit 63, Velsen-N.; G. Thijssen,
ikk imskerkstraat 55, IJmuiden; W. F. Stals,
Iklaan 91, Velsen-N.
•1 IVERLEDF.N: C. v. d. Pol, 75 j.. echtgen.
it Öïssel, Rijksweg 519, Santpoort; J. Keij
wed. v. H. F. Koolstra, Duinlustparkwe
Santpoort; C. Smit. 73 j.. echtgen, v. ,T. Jon-
ans, Beekvlletstraat 17, Santpoort;
X 68 j.. echjgcn. v. J. Mens, IJmuiderstrai
I 40, IJmuiden.
ÓS* WIELRIJDSTER GEVALLEN.
3e wielrijdster niej. F. van O., is gister
ond in de Rembrandtlaan zoo ongelukkig
am Vallen, dat zij vermoedelijk een lichte
1 ilsenschuifding opliep. De heer A. P.
Weer. van de E.H.B.O. verleende haar
eerste hulp en vervoerde haar naar haar
®ing, waar zij onder doktersbehandeling
- «rd gesteld.
li*# LIER OP VOET GEVALLEN,
jiti Sistermiddag was F. M., wonende 'aan
so u Velserduinweg, aan de Zuidzijde bezig
sieren af te la ien. Hierbij werd van een
igr r gebruik gemaakt, die op een zijner
- >ten viel. De heer A. P. Bakker, van de
IB.O. verleende de eerste hiflp en ver-
;pit Orde hem naar het Antonius Ziekenhuis.
ÏACHTALTO CONTRA WIELRIJDER.
Vp 3e heer W. de J.. wonende te IJmuiden
(V< W gistermiddag, terwijl hij zich op een
tuw damesrijwiel bij de Kennemerbrug
'ond. door een vrachtauto aangereden
erwond .e een been en werd door dr
brouwer geholpen. De heer A. P. Bakker
de E.H.B.O. vervoerde hem naar ziin
L wig. Hel rijwiel werd ernstig beschadigd.
BEVERWIJK
Distributiedieust Beverwijk.
Brandstoffen vóór kamerverhuurders.
De distributiedienst tc Beverwijk maakt be
kend, dat in Thtf tijdvak tusschen I October en
10 October a.s. aan kamerverhuurders en pen
sionhouders met ten hoogste 9 gasten wederom
gelegenheid zal worden gegeven ten behoeve
van hun gasten voor de maanden October en
November een aanvraag voor vaste brand
stoffen in te dienen.
Deze aanvraagformulieren (MD 333-41) kun
nen worden afgehaald aan het distributiekan
toor, Kees Delfswcg 1 op Donderdag 1 en
Vrijdag 2 October, des morgens tusschen 9 cn
13 uur.
Voor woningen met centrale verwarming
moet dit formulier voor de eerste periode
(October cn November) in tweevoud worden
ingediend.
Geen extra brandstoffen mogen worden a
gevraagd voor of door personen, die niet in
het bezit zijn van een distributiestamkaart
(bijv. ingekwartierde Duitsche militairen).
Rijksduitschers dienen zich te wenden tot de
N.S.D.A.P respectievelijk de N.S V. of .de
..Dienststelle" waaronder zij ressorteeren.
Contact tusschen Vrijz.
Hervormden en Ned. Herv.
Gemeente.
De Vereeniging van Vrijzinnig Hervormden
heeft in den afgcloopen zomer pogingen in
het werk gesteld by den Kerkeraad van de
Ned. Hervormde Gemeente van Beverwijk om
te komen tot een opneming van de vereeni
ging als evangelisatie onder kerkelijk ver
band.
Deze pogingen zijn tot een goed einde ge
bracht. De evangelisatie-commissie bestaat
uit zes leden van dc Vereeniging en drie leden
van den Kerkeraad der Ned Hervormde Ge
meente. In deze commissie werden van de zijde
der Vereeniging gekozen mevr. N. Gillissen—
Avenarius en de heeren Herb Blom, E. de
Haan, J. v. d. Kieft, P. J. Timmer en C. T.
Trompet. Voor de Ned. Herv. Gemeente zul
len in deze commissie zitting nemen de hee-
J. P. Donker en J. Vi'sser, ouderlingen en
W. Stroo, diaken.
Uiteraard konden in dit college slechts
leden van de'Ned. Hervormde Kerk zitting
nomen, wat tot gevolg heeft gehad dat twee
leden.; van het vroegere bestuur der Vereeni
ging hebben moeten bedanken. Dit waren
mej. Welle en de heer D. Dangermond. De
heer Chr. van Wingerden heeft zijn plaats
in de commissie aan een jongere afgestaan.
Eén langdurige zittingsperiode werd hiermee
afgesloten. i
Veel ingrijpende wijzigingen heeft dit be
sluit niet met, zich meegebracht, want zoo
wel de kerkdiensten in het kerkgebouwtje
aan de Parklaan, als dc Zondagsschool en
vereenigingen blijven gehandhaafd. Alleen de
godsdienstoefeningen zullen nu het officieel
karakter dragen, als zijnde kerkdiensten van
wege de Ned. Hervormde Gemeente.
Het iubileumseizoen van
„Küust na Arbeid".
De eerste tooneeluitvoering in het nieuwe
seizoen zal tevens al een bijzonder karakter
dragen doordat het een jubilaresse is, die op
Zondag 4 October de ser'e voorspellingen
opent. De jubilaresse is de Tooneelvereeni
ging „Kunst na Arbeid", welke dit jaar haar
eerste lustrum herdenkt Opgevoerd i wordt
Krates", een tragedie uit het boeren- en
;troopersleven in drie bedrijven door Joh var
Eekelen. In dit stuk treden op de dames F v
Helden—de Dood. M. de RuiterKoomen B
an LierBeusman en de hetó-en J. W
der Mey, B. van der Mey Jos. Engelhart. M
Schroevers en J. Wortman.
Daar op deze uitvoerine eveneens het eerste
lustrum herdacht zei worden, zal deze ope
ningsvoorstelling een feestelijk tintje dragen
Vier leden, n.l. de dames v. Helden—de Dood
en De RuiterKoomen. alsmede de heerD"
Terstall Jr. en W. de Ruiter, die van de
oprichting af hun beste krachten aan de ver
eeniging gegeven hebben, zullen op beschei
den wijzfe worden gehuldigd Zooals hekend
is uit de donateurs een commissie gevormd
voor de aanbieding van een geschenk aan de
vereeniging. Dit zal eveneens Zondag a.s bij
monde van den heer E van Rookhuize" Ge
beuren.
Dooipsgezincb» Gem^ent^-
avonden.
De Commissie voor Gemeenteavonden der
Doopsgezinde gemeente heeft den eersten
gemeenteavond vastgesteld op 20 October a s
Ds. A. Leistra van F.dam 'al dan een boek
bespreking houden
Evenals andere laren hoont He commissie
weer een Kerstwiidinesmiddag te, bonden
Voorts heeft men voor een tweede hiieen-
komst als spreker ultgenooriigd dc p vis_uit
's-Gravenhage.
POSTZEGEL-RUI LA VOND.
Epn groepje Beverwijksohe postzegelverza
melaars heeft thans ook het initiatief geno
men voor een zen. ruilavond Voor den eer
sten keer bleek reeds een zeer bevredigende
belangstelling tc bestaan, zoodat besloten
deze ruilavondcn om de veertien dagen in
he! Witte Kruisgebouw te houden De eerst
volgende ruilavond is vastgesteld op 12 Oc-
'ober en vervolgens verder om de twee weken
DE GONGWEDSTRIJD VAN ..JVEENINK"
De uitslag van den" gongwedstrijd van de
Schaakclub „Weenink" luidt als volgt:
1. P. Stet. 2. F. v. Tuinen, 3 Th. J. Rade
makers. 4 Ph. Bakker, 5. V. Ph v. d. Kolk.
5. C. Nijman.
CASTRICUM
OOGST VAN DE STRAAT.
Verloren voorwerpen: groen kinderregen-
kanje, textielkaart (man), zwarte vulpen
houder (merk Swan), geruit regenkapje
verchroomd zakhorloge, zilveren oorbel met
oareltie. haarkam, roodbruine portemon-
naie met inhoud, autoped, zilveren kruisje,
go.uden medaillon met foto. enz. (voorzien
•an bajonetsluiting).
Gevonden voorwerpen: zes ledige bollen-
manden. een rrj#mtel. een riempje, ^n
groene paoaDluie. een driewielig kin*r-
fietsje Inlichtingen bij de gemeentepolitie
te Castricum.
DIEFSTAL VAN CITROENBOONEN.
In de afgeloopen week is bij een tuindei
hier ter plaatse een op het land staande
schelf citroenboonen ontvreemd. De politie
heeft de zaak in onderzoek.
VELSEN
PERSONALIA.
Aan. de Rijks H.B.S. te Velsen. zijn be
noemd in vasten diensl tot leerares mej. A
F. ,J. Wennink en tot leeraar de heer J.
Kruit, beiden tot dusverre tijdelijk als zoo
danig werkzaam.
EGMOND AAN ZEE
DISTRIBUTIENIEIWS.
Aanvraagformulieren voor textiel- en
schoenenbonnen kunnen tot 10 October aan
het distributiekantoor te Egmond aan Zee
op de zitdagen worden gehaald.
Aanvraagformulieren voor extra zeep
kunnen op.de zitdagen van heden af worden
afgehaald. Deze moeten uiterlijk 13 Octo
ber weder aan het kantoor te Egmond aan
Zee worden ingeleverd.
Aanvraagformulieren voor extra melk
(loodgieters, enz.) moeten uiterlijk 6 Oc
tober worden ingeleverd.
ZIEKENHUÏSVERPLEGING.
De ondei-linge vereeniging voor zieken-
huisverpleging te Egmond aan Zee verga
derde in Het Witte. Huis, onder voorzitter
schap van den heer Joh. C. Roodhart.
De secretaris, de heer L. Dekker, bracht
het jaarverslag over 1941 uit. Hieruit bleek,
dat het ledental 506 gezinnen met 1875 le
den bedraagt. Er werden niet minder dan
■leden uitgezonden met 1726 verpleeg-
dagen. Zoodoende bedroegen de uitgaven
5945,16, terwijl de inkomsten waren
4986,87, zoodat er een naideelig saldo is van
'958,29. Voor 1942 zijn de vooruitzichten
ies beter, doordat- thans de regeling voor de
verplicht verzekerden begint door te wer
ken. Intusschen zal aan premieverhooging
niet te ontttomen zijn. Voorts zal in verband
met de verplichte verzekering aansluiting
gezocht worden bij de Fed. van ziekenhuis-
verpleging in Nederland.
Aan de penningmeesteres, mevr. Koeman,
werd décharge verleend. In de kascommis-
sie werden gekozen de heeren v. d. Steen
en Spit.
Als bestuursleden werden de heer Rood
hart en mevr. Koeman herbenoemd.
Aan de orde was hierna het voorstel van
het bestuur om de premie le verhoogen
met 50 pet. ingaande 1 October 1942. De
premie wordt daardoor gebracht van 4 op
6 cent per week, zoowel voor de operatie
kosten als voor 5 weken verpleging. Billijk
werd het geacht, deze verhooging alleen toe
te passen op de vrijwillig verzekerden. Zoo
dra mogelijk zal het bestuur met een voor
stel komen om de premie weer te verlagen,
daar de verhooging slechts als tijdelijk be
doeld is. Na zeer uitvoerige discussie werd
hel voorstel aangenomen behoudens even
tueel benoodigde toestemming van den in
specteur voor de prijsbeheerschïng.
Nog werd de mogelijkheid besproken het
loopend tekort te dekken door een circu
laire aan de leden voor een Vrijwillige bij
drage. Besloten werd tot het voorjaar de
zaken aan te zien en dan eventueel maat-
egelen te treffen.
„Jeugd"
Gem. Concertgcbuuv
In 1892, toen Max Halbe zijn ..Jeu
•hieef, waren de problemen uit dit '"van
vellicht belangwekkend, belangrijk „e.
mi lijken die botsende hartstochten va
aen naar gulzig leven snakkenden sL.den
en van een dogmatischen kapelaan ons m;;
of meer „vieux jeu", evenals 'net dreigen:;
noodlot, dat door het stuk sluipt in de g<
daante van een achterlijken boerenjongen
Dramatisch Is dit werk zeker en het :o
de moeite loonen, „Jeugd" nog eens te zie
opvoeren op een goed geoutilleerd to -nc
ipor een goed ensemble. De groo,te. hol
.nncertzaal is een al heel erbarmelijk mi
lieu voor een stuk vol wisselende stem
mingen met een kleine bezetting.
Aan die bezetting onttjrak bovendie
nogal wat.
Louis Vervoorn slaagde er wel in, de:
gemoedelijken, rondborstigen pastoor Hop
pe met levendige kleuren te schilderen ei
ook Jaap Engelberts gaf goed, doorvoeld
spel, doch daarmee is alle beschikbare loi
toegekend. Jan van Dommelen is niet dl
acteur, om een jeugdigen kapelaan uit L
beelden. Onzes ondanks bleven we gister
avond in hem den stoeren speler uit menig
volksstuk zien. Miesje Hagens bedierf het
lieve Antje door veel te nadrukkelijke
naïveteit, terwijl Alex Hock een zwakzinni
gen Amandus te zien gaf, die eerdèr de
lachlust dan het dramatisch medelijder
der toeschouwers opwekte.
De regie over dit gezelschap berustte bi'
Tonny Bok, die vergeefs streed tegen de
ongerieven van het Concertgebouwtooneel,.
M. SYBR. KOOPF
TERAARDEBESTELLING P. M. TICHELAAR.
Gisteren werd in allen eenvoud op de be
graafplaats aan den Vergierdeweg het stoffe
lijk overschot van den heer P. M. Tichelaar,
een bekend persoon in de vakbeweging bij het
P.T.T.-personeel, ter aarde besteld.
In de aula werd, daar de directeur wegens
ambtsbezigheden verhinderd was, het woord
gevoerd door den plaatsvervangend directeur
van het Post- en Telegraafkantoor, den heer
Klunhaar. Deze schetste de groote verdiensten
die de heer Tichelaar aan den dienst had be
wezen.
Daarna sprak de voorzitter van de plaatse
lijke vakvereeni" g, de heer W. Flooren en
nam op roerendi jze afscheid van den heer
Tichelaar met witii hij vele jaren in de vak
beweging had samenge'yrerkt. Bij het ten grave
dalen van de kist riep spreker hem namens
de afdeeling en oud collega's, die aanwezig
waren, een rust in vrede toe.
Een broer van den overledene, die tevens
woorden van troost had gesproken, bad daar
na het Onze Vader waarna een schoonzoon
dank bracht voor de belangstelling en de
laatste eer aan den overledene bewezen.
„JACOB VAN LENNEP".
De Haarlemsche Tooneelvereeniging „Jacob
van Lennep" zal Zondagavond in den Stads
schouwburg een herhaling geven van het
blijspel „Kiki", onder regie van Joh. Kaart
Jr. en J. van Dongen.
Traditie en folklore in den 'Achterhoek. Boer Weenink van het bekende Los Huus „De
Erve Kots" te Lievrlde maakt zelf zijn bijenkorven en de z.g. huuven, dat zijn korven
of maanden, waarin de zoons of hun dochters het linnengoed mee ten huwelijk brepgen
(Y.N.P. Zeylemaker Pax-Holland c)
Opleiding tot onderwijzer*
Da Costakweekschool is opgeheven.
In de Staatscourant van 12 Augustus j.i
is een besluit van den secretaris-generaa
van he, departement van opvoeding, we
tenschap en kuituurbescherming gepubli
ceerd, waardoor dertien bijzondere kweek
scholen niet meei voor rijksbijdrage ir
mnmerkmg komen
De rechtstreeksche bedoeling van dit be
sluit is om te komen tot een beperking
van het getal onderwijzers. Het betreft
hier een ingrijpende maatregel, al ziin niet
alle kweekscholen, welke onder het be
sluit vielen, met één slag verdwenen. Van
deze dertien scholen zijn er negen doorge
gaan zondei rijkssubsidie, maar in het al
gemeen zender eerste klasse, zoodat hier
alleen den huidigen leerlingen gelegen
heid gegeven wordt, hun studie te uol-
tooien. Definitief opgeheven zijn de R.K.
kweekschool voor onderwijzeressen te
Maastricht, Groote Gracht 74. de Da-Costa-
kweekschool te Haarlem, de Chr. kweek
school te Leiden en de Chr. kweekschool
te Sneek. De leeraren aan de dertien
kweekscholen zijn in het genot gesteld van
wachtgeld. Dit wordt echter niet uitbe
taald gedurende den tijd. waarop zij aan
een niet gesubsidieerde bijzondere kweek
school verbonden zijn.
Wel vereischt het successievelijk inge
voerd wordende achtste leerjaar natuurlijk
een grooter getal leerkrachten, doch dit
kan worden opgevangen, gezien het groote
surplus, dat vermoedelijk aanmerkelijk
meer dan 5000 bedraagt. Bij de berekening
hiervan is mede rekening gehouden met ve
len, die weliswaar een anderen werkkring
hebben gevonden, doch gaarne een betrek
king bij het onderwijs zouden accepteeren.
Bij de Rijkskweekscholen zal met 1 Sep
tember I94?«een nieuw algemeen leerplan
worden ingevoerd, waarin meer aandacht
zal worden besteed aan de lichamelijke
oefening en het zangonderwijs. Wat het
eerste punt betreft, wordt nu reeds m de
nieuwe richting gewerkt. Voor wat het
tweede punt aangaat, is een commissie be
noemd, onder voorzitterschap van den
hoofdinspecteur voor het lager onderwys.
P. van Nes. welke zich zal belasten met*de
samenstelling van een leerplan voor het
zangonderwijs. Ook in het teekenonderwijs
zal verandering komen. De tot heden toe
gepaste methode voldoet niet in alle op
zichten.
De kweekscholen hebben dit jaar geen
eindexamen afgenomen in verband met de
vorming van een vierde klasse, die met de
zen cursus aan de bestaande drie klassen
is toegevoegd. Door dit vierklass'ensysteem
heeft men bereikt, dat de leerstof beter
verdeeld en meer uitgesponnen kan worden,
terwijl de practische opleiding op breederen
basis kon worden gebracht.
De secretaris-generaal heeft aan de
kweekscholen geschreven, dat wat de leer
stof eter verschillende vakken betreft, hij
erop meent te kunnen vertrouwen, dat aan
de problemen van het heden voldoende
aandacht zal worden besteed. Met name
heeft hij erop aangedrongen, dat bij de ken
nis der natuur de algemeene beginselen der
menschelijke rassenleer ter sprake zullen
komen, terwijl bij de geschiedenis en de
aardrijkskunde de plaats van Nederland in
Europa en de verhouding van ons land tot
het Duitsche volk en het Duitsche rijk sterk
de aandacht verdienen. Bij de geschiedenis
ware ook op de Germanen en hun kuituur
nader in te gaan. Het gaat naar de mee
ning van den secretaris-generaal niet
aan, de aanstaande onderwijzers onzer
jeugd van deze in de toekomst zoo belang
rijke onderwerpen onkundig te houden.
Uitreiking
distributiebescheiden.
Voor de uitreiking van de nieuwe dis
tributiebescheiden is het morgen Vrijdag
de beurt aan de letters Q, T, U, X, IJ en Z
PERSONALIA.
Te Amsterdam is geslaagd voor het exa
men apothekers-assistente mei G. Aarts te
Haarlem.
De heer P. C. Vermeulen, theologisch
eandidaat te Haarlem, ontving een benoe
ming als hulpprediker bij de Ned. Herv. Ge
meente van Rotterdam-Feijenoord.
Verduisteren van 19.19 tot 7.41 uur
2 Oct.: zon op 7.41, onder 19.17 uur
maan onder 15.26, op 12.27 uur
(L. K.)
3 Oct.: zon op 7.43. onder 19.15 uur
maan op 0.13, onder 16.09 uur
Generaal winterappèl in Alkmaar.
Dat de Landstand marcheert, is gisteren
cl overduidelijk gebleken op den provin
cialen landdag in den stcdelijken muzicktuir
n Alkmaar Daar waren ruim vijfhonrteri"
boeren en boerinnen uit alle deelen var
N'ocrdholland bijeengekomen om hel geneiaa'
winterappèl bij te wonen. een aantal da
:*eHig veel grooter geweest zou zijn, al* dr
>ors<werkzaamheden niet velen hadden thul?
-rl-onden
Ook van officieele zijde was er belang-
itoUine voor dezen landdag Aanwezig warer
a mr A J. Backer commissaris der pro-
rin< -e: dr Grünewald van het Rijkscornmis-
iariaat: de heer Sgger» als verlegen woord i gei
ran den Beauftragte van den Rijkscnmmis-
;aris voor Noorriholland en vele burgemees
ters.
In den (raaien tuin was een spreekgestoelte
net de emblemen opgesteld, alsmede hel zee'
'eslasnde decor voor het openluchtspel ..Di
-irooppot" een Texelsche boerderij zoo
voortreffelijk uitgevoerd, dat men bij hei be-
•oden van den tuin den indruk kreeg, me' eer
werkelijk bouwwerk tc fjoen te hebben
Deze 'anddas begon na een kort welkomst
woord van den plaatsvervangend hoeren-
eidor voor Noord.hollsnd, C. Koeman, me'
'.atjg van een vrouwenkoor onder leiding van
Tac Jansen
Daarna betrad de provinciale boerenleider
I S a a 1 het spreekgestoelte. Hij richtte eer
woord van bemoediging tot degenen, die zich
bobben ingezet vnor hel belang van het volk
m voor hef belang van den Nedcrlandschen
boer in het bizonder en dankte zijn mede-
verkers voor hun steun in den vaak moel
ijken -strijd tegen domheid, onwil en ver
keerd inzicht
Do taak van den Landstand is grootsch
Onder de tegenwoordige zeer moeilijke om
standigheden hebben de boeren, in den Land
stand vereenigd, tot taak. het fundament te
eggen voor de nieuwe boerenorde Deze
Landstand moest komen, want nu de zeis van
den nieuwen tijd alles wegmaait wat dor en
verrot was in onze maatschappij, kon de
boerenstand met al zijn gebreken niet blijven
wat hij was Gelukkig wordt het aantal boe
ren. dat zich bij den Landstand aansluit
steeds grooter Wanneer men iets tegen den
Landstand heeft kan men dat toch'zeker nie*
hebben tegen de Idee van eenheid, tegen he:
verwerven van het boerenrecht en tegen het
waken voor den hoereneer
Sprier zeide voorts, dat de organisatie in
de dorpen zoo goed als voltooid is De dorps-
boerenleiders doen wat zij künncn en de
medewerking der burgemeesters is verbeterd
Sprekende over de Landjeugd, zeide spre
ker. dat men hieronder thans nog moet ver
staan een keurcorps van jongeren dat zich
zijn roeping bewust is cn dat definitief gebro
ken heeft met het halfslachtige, dat de jeugd
an het platteland de laatste jaren door stad
;chen invloed heeft gekenmerkt Ook heeft
de Landstand vooral de vrouwen noodig De
'-andsvrouwen toonen een grqote activiteit
Met en door hun vrouwen zullen de boeren
lezen winter doorkomen, een whiter, welke
waar za! zijn. al denkt de stedeling daar
nisschier anders over
Openluchtspel
Hierna begon a-: opvoering van het open
'uchtspel ..De Strooppot", een zeer vrije be
werking van een Texelsche volksovetleveriiu
4oor den perschef van den Landstand. Fred
Groot Men heeft met vee! genoegen gekeken
mar dit alleraardigste spel waaraan ongeveer
'achtig personen in acht',«nde eeuwsehe klee
derdraeht medewerkten en men heeft hartelijk
gelachen om de boerin, die de gouden schij
ven" afkomstig van een gestrand schip haas
tig in de strooppot wist te verbergen toen
de schout en zijn rakkers verschenen om hei
zeid in beslag te nemen Er werd vlot ge
speeld gezongen en gedanst en hel was ,iam-
ner, dat het .«tuk zoo gauw afgeloopen wa;
Men had gaarne non wa* 'enger genoten va
dès kostelijke tafereeltjes. Fred Groot en d
•ervaardieer van het bizonder fraaie decor
kregen aan he» slot ^en welverdiende bloe
menhulde
Na de pauze voerden jonge boeren ei
hoerinnen aardige volksdansen uit. waarmc
zij veel bijval oogstten En daarna was, hc
woord aan Boerenleider Roskam
Rede van den Boerenleider
In zijn m?t groote aandacht gevolgde toe
spraak zei de Boerenleider, dat deze tijd bi
•onder geschikt is Om zich te bezinnen op
den tijd, die komt Deze zomer bracht epr
goede oogst en het naiaar veel vrucht Than-
waebt de bodem op het nieuwe zaad En zoo
er voor de boeren steeds veel te doen
nloegen. eggen, zaaien en oogsten Zij lgven in
gebondenheid van hun grond en deze ge
bondenheid is hun een hecht fundament In
alles ervaren zij de hand van den Schepper
ns kracht zij noodig hebben "voor den
iren strijd, die hen wacht voor den op
bouw vai) ons vaderland
De strijd van den boer L zwaar Dat weten
niet alleen zij. die reeds tien jaren hebben
gestreden voor een gezonde landbouwpolitiek
voor een rechtvaardige belooning voor he*
werk hunner handen De oorlog drukt zwaar
op het boerenvolk: de pluimveestape! is vei
nietigd. de varkensstape' is uitgemoord en
het aantal koeien is zeer sterk verminderd
Het crisis-apparaat werkt nog op volle capa
citeit en de macht van het grootkapitaal is
nog niet. gebroken. En behalve dc boeren
zelf verstaat niemand iets van den schreeuw
der boeren om recht. De kosten der bedrijfs
organisaties stijgen met den dag; de boerer.
worden gedwongen. koeien te leveren ver
beneden de waarde. Maar de boeren strijden
niet alleen voor een betere prijzenpolitiek,
zij strijden bovenal voor het behoud van hun
boerenaard, die alleen buigt voor den
Schepper.
Maar ook bij hen zelf ligt de fout; vaak
hebben'zij hun boerenaard verloren of ver
loochend.
.Wij hebben, zoo zeide spreker, gevochten
tegen de liberale landbouwpolitiek, die de
boeren maakte lot hoorigen van binnen- en
buitenlandsch groot-kapitaal. Na den tienden
Mei 1940 was dit spel echter uitgespeeld
•hans is het boerenbedrijf de ondergrond van
hel[maatschappelijk leven Thans is de oer-
krffht van het boerendom niet meer tegen
te houden, ook niet door hen. die hun oude
positie daarvoor willen misbruiken. Het i:
onze taak. onkruid te wieden, trouw te ar
beiden en te wachten op den zegen, die een
maal zal komen
Vroeger hebben de boeren samengewerkt in
het g'oqt-Oermaansche rijksverband en in het
Oosten duizenden hectaren woesten grond
herschapen in vruchtbare akkers. Onze boe
ren hebben mede den grondslag gelegd
de grootheid van het Duitsche rijk Maar na
den 80-iarigen oorlog hebben wij ons afge
keerd van het Oosten en de boerengeest maak-
'c plants voor den kapitalistischen geest Ook
ingen duizenden boeren ten gronde
land van den dollar Thans treedt het boeren
dom echter opnieuw naar voren in ziji
ongde kracht Dc Landstand wil voorgaan
\aar een volksgemeenschap, die duizend jaren
tand houdt. In dit geloof zijn wij begonnen,
n Gods vertrouwen hebben wij gearbeid en
hans dragen wij de overwinning
hart
Na deze rede liet het vrouwenkoor zich
nog con* hooren en daarna was wederom het
woord aan den provincialen Boerenleider
J Saai. die allereerst een beroep op allen
deed. om elkaar te helpen en te steunen
achlte het verheugend dat thans paal en
oerk wordt gesteld aan het opdrijven dc
'.mdpriizen en pachtsommen, doch betreurd"
het. dat de voorzitters van Land- en Pacht
kamers blijkbaar veel te veel juristen en b
weinig menThen van dei practijk blijken ti
Hij hoopte, dat de boeren, ondanks d.
groote moeilijkheden, hieraan voor sommigen
erbonden. hun plicht zoflden doen ten aan-
ien van het omploegen van grasland tot
bouwland, om de voedselvoorziening van het
Nederlandsche volk te waarborgen
Een der meest urgente kwesties, waarbij dc
mdstand is betrokken. is wel de reorganl-
ritie. welke thans plaats vindt bij het bureau
Voedselvoorziening in oorlogstijd. Ef worden
hans commissies gevormd, waarin de boe-
en die positief met den Landstand samen-
verken. zitting moeten hebben. De vroegere
>rg.-inï*aties passen niet meer in dezen dyna-
nischen tijd Nu is het woord en waa:
lat mogelijk ;s de daad aan den Land
rand die bouwt aan de eenheid van ons volk
Spreker /riep alle boeren op. aan die een
heid mee te bouwen, hun plicht te doen voor
een beter Nederland, mee te werken aan het
geluk der Germaansche volken en aan den
opbouw van een gelukkig Europa.
Zoo doet Winterhulp
Een loodgieter, vader van vijf kinderen,
nd met bij-steun «ten wekelijkse!» inko-
•ïen van f23.80. De uitgaven aan huur enz.
•„•droegen (5.13. Kleeren voor de kinderen
jaren er. als gevolg van een jarenlange
nrklooshetd var. den man. nagenoeg
net meer. Met geld van Winterhulp ont-
ing dit gezin ondergoed, schoenen, jassen,
•en mantel voor de vrouw en een uitkee-
ng ;n contanten.
Bedenk, dat dit gezin niet het eenige is,
medewerking behoeft.
Wil Winterhulp kunnen blijven helpen,
lan dient ook met milde hand en een
varm hart geofferd te worden. Winterhulp
erkt niet voor zichzelf, doch oor al onze
olksgenooten. ongeacht confessie of poli-
ieke overtuiging.
DE INZAMELING VAN KASTANJES EN
BEIKENOOTJES
Zaterdagmorgen as. om 7.50 uur, na de
ochtendgymnastiek, spreekt over den zen
der Hilversum 2 de heer J. Jdarsma, secre
taris van den gemachtigde voor.de inzame
ling vah kastanjes.
HOOFDPRIJZEN DER STAATSLOTERIJ
f 1000.—: 1863 3705 4046 15434
f 400.— 1738 4627
f 200,-: 1643 3784 6984 15928 178Ï1
f 100,—; 6949 7920 11024 12388 14097 20309
üe Nederlandsche Volksdicnst wil:
„Geen liefdadigheid maar welvaart!'
(Onderstaande is reeds tn een deel
van de vorige oplage tpgonomen)
Brandstoffen voor koken en
verwarming* in pensions.
Pensions met tien gasten of meer, alsmede
pensions, waarin geen hoofdbewoner aanwe
zig Is, kunnen een aanvrage voor een rantsoen
vaste brandstoffen voor kookdoeleinden, voor
het stookseizoen 1 October tot 1 Mei 1943 bij
de distributiediensten indienen per formulier
Br. C- 250
Voorts kunnen ook pensions met 9 of min
der gasten In bepaalde gevallen in aanmerking
komen voor een rantsoen kookkolen ten be
hoeve van hun bedrijf- Deze pensions worden
in twee groepen verdeeld. De eerste groep
omvat die bedrijven, »waar ten behoeve van
het Inwonende gezin van den pensionhouder
een kookkaart D Z of E A. Is verstrekt De
exploitanten dienen zich ter verkrijging van
de hiervoor uit te reiken brandstoffenbonnen
tot de distributiediensten te wenden De af
gifte der bonnen geschiedt na onderteekening
van een verklaring, welke door deze diensten
beschikbaar wordt gesteld De tweede groep
omvat die bedrijven, welke, hoewel beschik
kende over een gasaanslüitlng of een electri-
sche koo*aansluiting. de maaltijden voor hun
oensiongasten uitsluitend op een kookfornuls
plegen te bereiden. In verband waarmede geen
kookrantsoen in gas of electrfciteit voor be
drijfsdoeleinden is verst-ekt De betrokken
exploitanten kunnen een rantsoen kookkolen
aanvragen met gebruikmaking van formulier
Br C. 250 Toewijzing geschiedt pas, nadat
de brandstof fencommissie ter plaatse een
onderzoek heeft ingesteld
Kamerverhuurders en pensionhouders,
lie aan minder dan tien gasten huisvës-
ling verleenen. kunnen tusschen 28 Sep
tember en 10 October 1942 bij de distri
butiediensten op formulier MD 333-11 een
aanvrage indienen ter verkrijging van
brandstoffenbonnen voor de eerste periode,
t.w. de maanden October en November a.s.
vah het stookseizoen 1942/1943. Op dit for
mulier MD 333-11 moeten zoowel voor
oensions met haarden en kachels, als voor
pensions met een centrale verwarming de
brandstoffen worden aangevraagd. Indien
;n het pension een centrale verwarxnings-
;nstallgtie aanwezig is. moet het formulier
in tweevoud ingevuld en ingeleverd wor-
den. Alle aanvragen dienen zoowel door
den kamerverhuurder of pensionhouder,
als door de kamerhuurders of pension
gasten te worden ingevuld. Een huurder,
die meerdere kamers heeft gehuurd mag
slechts voor één van deze kamers brand
stoffen aanvragen, terwijl, indien verschei
dene personen samenwonen, slechts door
'•én van deze een aanvraag mag worden
ngediend. Voor inwonend dienstpersoneel
•ui kostgangers mag geen aanvrage worden
qgediend. t
De distributiediensten zullen voor de
maanden October en November per ver
huurd gedeelte twee bonpen „een eenheid
brandstoffen" uitreiken. Voor December en
Tanuari. respectievelijk Februari, Maart en
April zullen wederom telkens twee bonnen
:er beschikking worden gesteld, zoodat het
totaal rantsoen voor dezen winter zes een
heden zal bedragen. Het is dus vanzelfspre
kend, dat alle kamerbewoners zoo zuinig
mogelijk dienen te stoken.
Voor de huurders van kamers welke
centraal worden verwarmd, zullen even-
■ens overeenkomstig het bovenstaande
twee bonnen per verhuurd gedeelte per
oeriode van twee. resp. 3 maanden beschik
baar worden gesteld, terwijl de verhuur
ders onder bepaalde omstandigheden op
een toeslag ten behoeve van de centrale
verwarming aanspraak kunnen maken, ten
einde hen in staat te stellen de verhuurde
kamers centraal te verwarmen.
De bonpen moeten op door den distri
butiedienst bekend te maken tijdstippen
ioor den verhuurder worden afgehaald,
die hierbij de distributiestamkaarten van
r.chzelf en van alle huurders, met uitzon
lering van personen van Duitsche nationa
liteit. moet medenemen. Hierbij zal Ket
akje 17 van de distributiestamkaart van
;e huurders worden afgekruist.
Voor pensions met tien of meer gasten
)t voor pensions, waarin geen hoofdbewo
ner aanwezig is. dient in plaats van een
'ormulier MD 333-11 een formulier BR. C.
250 te worden ingediend, onafhankelijk of
n het pension met centrale verwarming of
net haarden en kachels wordt gestookt. De
iaarop uit te reiken rantsoenen zijn bere
kend voor het geheele stookseizoen van 1
October 1942 tot en met 30 April 1943, zoo-
iat deze bedrijven tijdens den duur hier-
van geen tusschentijdsche aanvragen op
formulier MD 333-11 mogen indienen.
Economische Rechter
Verantwoordelijkheid ivoor stamkaarten.
Een 24-jarige ambtenaar van het gewes-
velijk arbeidsbureau stond terecht voor den
Economischen Rechter wegens onvoldoende
zorg vooV een distributiestamkaart. die hij
onder zijn beschikking had. Hij had van
ven arbeider, die naar Frankrijk ging en
geen tijd meer had om naar het gemeente-
nuis te gaan, een stamkaart en levensmid
delenkaart ontvangen*ln zijn functie van
ambtenaar van het bureau, om die voor den
man af te leve: en aan het gemeentehuis.
Hij moest deze kaart doorgeven aan een
collega. Deze was er niet en daarom werd
ie kaart op zijn bureau gelegd. De arbei
der ging niet naar Frankrijk, omdat hij zijn
trein miste en wilde zyn kaarten terug heb
ben, doch deze bleken weg te zijn. Voor
deze nalatigheid kreeg de ambtenaar een
week hechtenis In zijn requisitoir merkte
de Officier van Justitie op, dat hij, dië een
distributiekaart onder zijn berusting heeft,
er ten allen tijde voor verantwoordelijk is.
Burgerlijke Stand.'
BEVALLEN: 28 Se
29 Sept. T. For
teijer. 2.; 30 Sept..
J. J. Heringa—de Jor
A G Konl
—Mos
de Groot—Bakker. 2.
OVERLEDEN 28 Sept.
J„ Weaterhoutpark; M.
Korte Zijlstraat. W. Cllteu:
Sept.. A. J. van Gelder. 8:
Klein. 83 Javastraat: P.
Jjuautraat: m Kroes, 22 j..
ma, 37 J., Hazepaters.aan.
30 September 1942
:r(jbl»— Vreugdenhit,
ial. 7 D. Maas—
N van Sassenberg,
Boeree—Boeré, ai j,
72 Palmstraat, 28
Grebbcstraa»; G.
H. dc Bruljn. 90 J„
Hcmsluslaan; J. WU-
