De Nieuwe Tijd.
uur-
VIII
De derde bron, waaruit het Nationaal-
Socialisme leeft, is de eerbied voor den
arbeid. ,3
Dit is het meest revolutionaire ideaal van
den nieuwen tijd. Een wereld, die eerbied
voor den arbeid zal kennen, zal het vol
komen tegenbeeld vormen van de tegen
woordige maatschappij. Dat schijnt sterk
gezegd, maar het is de waarheid. In deze
nieuwe wereld zullen de verhoudingen zoo
gansch anders zijn, dat wij er ons nauwe
lijks een voorstelling van kunnen vormen.
En het is daarom volkomen begrijpelijk, dat
wij de twee wereldbeschouwingen, het Ka
pitalisme en het Marxisme, die den arbeid
tot een beproeving hebben gemaakt, op on
zen weg hebben gevonden als tegenstan
ders, met wie een strijd op leven en dood
zal moeten worden gestreden. Hier kan
geen kwartier worden gegeven, hier is
geen compromis mogelijk: het Nationaal
Socialisme zal zich handhaven ten koste
van Kapitalisme en Marxisme of ondergaan
in den strijd.
Maar is er dan zoo zal men misschien
vragen geen eerbied voor den arbeid en
voor den arbeider, om 't even welken ar
beid hij verricht Onthouden wij dan den
werker de eer, die hem als voortbrenger
van stoffelijk of geestelijk goed toekomt?
Respecteert een weldenkend mensch met
zijn evenmensch, die het werk verricht, dat
zijn hand vindt om te doen
Wij antwoorden: Er bestaat een persoon
lijke waardeering voor den arbeid. Ieder
onzer erkent de waarde van nuttig werk
en slaat die waarde hooger aan naarmate
het werk tot zijn eigen voordeel bijdraagt.
Maar waardeenng is nog geen eerbied.
Waardeering is in wezen altijd persoonlijk,
ai leidt het misschien tot een collectief oor
deel. De eerbied voor den arbeid in de be-
teekenis, die het Nationaal Socialisme er
aan hecht omvademt de geheele gemeen
schap en schept het hoog besef, dat1 de ar
beid geen vloek maar een zegen is. En al
zou deze tegenstelling van eerbied en waar
deering niet bestaan en al zouden wij deze
begrippen kunnen vereenzelvigen, dan
blijft nog altijd deze bedenking, dat Kapi
talisme zoowel als Marxisme den eerbied
voor den arbeid in het einde zullen moeten
ontkennen, willen zij zichzelf niet naar aard
en wezen verloochenen.
Het is duidelijk dat wanneer wij spreken
over Kapitalisme wij hier het Kapitalisme
op het oog hebben zooals zich dat uit de
„scholen" van het midden der vorige eeuw
heeft ontwikkeld en onder invloed van het
liberalisme de machtspositie heeft nage
streefd. die het bezit der wereld in handen
van enkelen wenscht te zien, moet het zijn:
ten koste van het bezit en het belang dei-
velen. Dit kapitalisme heeft ten slotte maar
één doel: het maken van winst, het schep
pen van een zoo groot mogelijk gunsfig
verschil tusschcn inkoop en verkap. En
waar nu deze inkoop ten slotce neerkomt
op het zoo goedkoop mogelijk inkoopen
van menschelijken arbeid is hst duidelijk,
dat het kapitalisme slechts In zooverre eer
bied voor den arbeid kan toonen als dat
met zijn eigen belang overeenkomt. Een
kapitalist kan uitmunten in alle mogelijke
goede menschelijke eigenschappen, als ka
pitalist zal hij en dat is ook menschelijk
eigen voordeel moeten laten voorgaan,
En dat daarbij de eerbied voor den arbeid
in het gedrang moet komen, wie zou het
durven ontkennen
En voorts het Marxisme. Het Marxisme is
een consequentie van het kapitalisme. De
ten hemel schreiende toestanden, die het
kapitalisme in hel midden de vorige eeuw
onder den arbeidersstand in West-Europa
had veroorzaakt, vormden de aanleiding
tot de volksbewegingen, die met een ver
keerd gekozen woord „socialisme" werden
genoemd. En Marx had gansch geen onge
lijk. den arbeider van zijn tijd een bena
deelde, een bestolene, een „geëxproprieer-
de" te noemen, benadeeld en bestolen na-
melijk in zijn arbeidskracht, waarvan het
kapitalisme een deel, de z.g. meerwaarde,
aan zich trok.
Was deze reactie op het kapitalisme dus
onvermijdelijk, rampspoedig was de reme
die, die Marx in uitzicht stelde. Want met
een ganscli verkeerde toepassing van een
bepaald, wijsgeerig, redeneersysteem, de
dusgenoemde Hegeliaansche dialectiek, wist
hij geen andere oplossing aan de hand te
doen dan het beeld van een maatschappij,
waarin de arbeiders zich eenmaal schade
loos zouden stellen voor wat het kapitalisme
hun in den loop der tijden had onthouden.
Lenin, de meest consequente volgeling van
Marx vertolkte het in zijn bekend: „Roof
het geroofde". En hiermede was de verder
felijke klassenstrijd geschapen, die tiental
len van jaren de arbeiders heeft opgevoed
in de dwaalbegrippen, dat al wat niet tot
den werkersstand behoort, zijn natuurlijke
vijand is, dat de arbeid een beproeving :s
en dat de arbeider een „verworpene dei
aarde" verdient te heeten.
Het Nationaal Socialisme leeft uit het
inzicht, dat beide, Kapitalisme en Marxisme
doodsvijanden van ons volk moeten wor
den genoemd. Het Kapitalisrrie, omdat stof
felijk bezit niet mag worden aangewend
tot bijzondere bevoorrechting van den en
keling of van een kleine groep, maar be
schouwd dient te worden als de eigen
dom van gansch een volk, waaruit dit volk
zijn bestaan en zijn levensvreugden moet
putten. M.a.w. niet het maken van een zoo
groot mogelijk winstcijfer ten bate van den
bezitter mag het doel zijn, maar de zoo nut
tig mogelijke aanwending van het bezit,
land en volk ten profijte. Daarin voor te
gaan en daarbij leiding te geven moet de
arbeidstaak van den leider van ieder be
drijf zijn.
Met dit doel voor oogen en ge ziet, dat
het Nationaal Socialisme daarmede eeuwen
oude kapitalistische tradities bestormt
eischt het van den werknemer vóór alles
het besef, dat zijn arbeid niet mag strek
ken ten bate van het winstcijfer, maar en
kel en uitsluitend ten bate van de gemeen
schap en tot instandhouding van een samen
leving. waarin voor ieder, die medewerkt
aan het productieproces, een volkomen
menschwaardig bestaan wordt gegaran
deerd. Dan is er geen enkele reden meer,
om zich een verworpene te gevoelen, dan
is het onnoodig, een verschil van inzicht op
te lossen met middelen als uitsluiting en
werkstaking. Want zoowel de werknemer
als de werkgever zal het bedrijf, waaraan
hij den dagelijkschen arbeid verricht, niet
langer zien als het bezit van één man of
van een aantal aandeelhouders, maar als
deel van dat groote volkskapitaal, dat alles
omvat: de vruchtbare bodem, de grondstof
fen, die het land levert, de mogelijkheden,
die geëxploiteerd kunnen worden, de fabrie
ken met haar werven, de havens met haar
bedrijvigheid, het spoorwegnet, de over
heidsbedrijven, dat groote volkskapitaal,
waaraan ieder moet medewerken tot zijn
instandhouding.
Een volk van arbeidskameraden, ziehier
het volk der nationaal socialistische toe
komst! Een volk van volksgenooten, die den
dagelijkschen arbeid verrichten in het besef
van den plicht, dat hun arbeid uitsluitend
en alleen moet strekken ten bate van het
algemeen belang en niet van een groeps-
of een persoonlijk belang Wie zóó kan wer
ken vindt in den arbeid een levensgeluk
En daar niemand gelukkig kan zijn met
een leege maag, is zulk een arbeider zijn
brood waard.
Vandaar onze eisch: Arbeidsplicht vooi
allenArbeidsrecht voor allenBestaans
zekerheid voor allenDan is er geen plaat?
voor de rampzalige groepeeringen van ar
beiders en werkgevers, die zoolang onbe
wuste maar willige werktuigen zijn geweesi
van buitbeluste grootmachten. Dan treedt
daarvoor in de plaats één groote gemeen
schap van werkers, een gemeenschap, waar
in zoowel de bedrijfsleider als de eenvou
digste arbeider zijn plaats en zijn recht
vindt, een gemeenschap, waarin men, zeker,
belangenverschillen zal kennen, maar be
langenstrijd zal kunnen voorkomen, door
deze belangen te zien in het licht van het
algemeen belang. Dan is de arbeid niet lan
ger een kwestie van een cent meer of een
uur minder, dan is de arbeider niet langer
Links: Bü de Duitsche bergjagers in den Kaukasus. Een groep
bergjagers tijdens eeii korte rust op 3000 M. hoogte, omgeven
door de machtige bergen van den Kaukasus. (PK. Rieder At]./
H. P.H. c) - Rechts: Op een houtskoolbranderij te Rijssen is een
nieuw werktuig in gebruik genomen, dat bestaat uit een tussehen
ijzeren palen opgehangen zware valbijl, welke de zwaarste stob
ben, die bij het houtskool branden gebruikt worden, met het
grootste gemak in stukken splijt. (Hartgeripk/Pax Holland c)
Links: de leider der Nationaal Socialistische Beweging der
Nederlanden, ir. A. A. Mussert, heeft een bezoek gebracht aan
gewonde Nederlandsche soldaten, die te Amsterdam verpleegd
worden. Ir. Mussert onderhoudt zich met de gewonden. (Stapf/
Borrius Pax-Holland c) - Rechts: Techniek in den Noord Oost
polder. Dezer dagen is een enorme greppelploeg in gebruik ge
nomen, welke in den tijd van 10 minuten een greppel trekt van
300 M. lengte, 1.15 M. breedte en 0.60 M. diepte. De door dezen
ploeg uitgeworpen vruchtbare klei wordt later weer over het
land verdeeld. (Polygoon/v. Bilsen Pax-Holland c)
een verlengstuk van de machine, maar een
volksgenoot, die recht heeft op erkenning
en ontzag, een mensch, die verstaat, wat
arbeidseer beteekent
Dit alles in weinige woorden weer te
geven, is niet gemakkelijk en gelukkig is
er reeds thans heel wat lectuur, waarin de
nieuwe vormen van het arbeidsproces min
of meer uitvoerig zijn uiteengezet. Ik moge
daarnaar verwijzen. Doch één misverstand
moge hier, zij het zeer in het kort, weer
legd worden.
De Nederlandsche arbeider wantrouwt
het Nationaal Socialisme. Waarom het ont
kend Het is immers begrijpelijk. De ar
beider heeft de bittere ervaring opgedaan,
dat geen verbeteringen zijn lot verlichten
dan die hij zelf, meestal door middel van
zijn organisatie, zich door veel strijd en
veel offers heeft verschaft.
En nu is daar een Beweging gekomen, die
zeer bepaald geen arbeidersbeweging is en
tóch zijn nooden erkent en zijn waarde in.
het licht stelt, een beweging, die hem een
betere toekomst belooft en hem naast ar
beidsplicht arbeidsrecht en bestaanszeker
heid wil verschaffen. Is het niet begrijpelijk,
dat hij wantrouwig wordt en, wijs door on
dervinding, zich herinnert, dat hij wel eens
meer met schoone beloften is gepaaid, ter
wijl de in uitzicht gestelde verbeteringen
uitbleven
Wij begrijpen dit wantrouwen en zien in,
dat niet het woord maar de daad in dezen
-de beste pleitbezorger van het Nationaal
Socialisme zal moeten zijn. Ook in dit op
zicht zullen wij geduld oefenen.
Maar als een werker in Nederland zich
in deze tijden afvraagt, waarom het Na
tionaal Socialisme zich toch zooveel gelegen
laat liggen aan de Nederlandsche arbeiders,
dan antwoorden wij: Of gij vóór ons zijt
of tegen ons, wij eeren u als het leger van
den arbeid, dat ons land het leefvermogen
schenkt, dat de gaven der natuur in bodem
en grondstoffen ombouwt tot het nuttig
product en ons daardoor de hooge waarde
van den arbeid leert kennen;
dan getuigen wij: wij erkennen de vele
offers, die gij in den loop der jaren ge
bracht hebt, wij waardeeren hfet vele en het
vele goede, dat gij in sociaal en cultureel
opzicht hebt gewrocht en wij hopen u ééns
duidelijk te maken, dat wij niet reactionair
terugtasten, maai- samen met u ons land en
ons volk willen opstuwen naar een betere
samenleving;
dan gelooven wij met U, dat een Talma,
een Troelstra en een Domela Nieuwenhuis
niet vergeefs hebben geleefd, maar met
droefheid en ergernis hebben wij gadege
slagen, dat hunne opvolgers de teekenen
der tijden nfet hebben gevat, maar het
arbeidsrecht van het Nederlandsche volk
hebben afgewezen, zijn bestaanszekerheid
tot een aanfluiting hebben gemaakt en zijn
arbeidseer met voeten hebben getreden.
Dan durven wij u in de oogen zien en
tot U zeggen: Arbeidskameraad, draag Uw
deel bij tot den nieuwen tijd, die komen
gaat en komen zal. Want over luttel jaren
zal een jong geslacht naast U staan en den
nieuwen tijd uitdragen. Zult gij dan „uit
den tijd" willen zijn
En dan, ten slotte, wijzen wij U op de
beide mannen, die de wereld deze nieuwe
beleving schonken en die arbeiders waren
als ik en gijD.
Kloosterzuster vermoord in
tehuis voor ouden van dagen.
70 jarige verpleegde de dader.
Gisterochtend werd het tehuis voor ouden
an dagen te Dussen in rep en roer gebracht
door een vreeselijke ontdekking van een der
zusters, die bij het betreden van de kamer
van den ongeveer 70-jarigen verpleegde A A.
haar mede-zuster Doifina ontzield op den
grond vond liggen. Onmiddellijk werd de
marechaussee gewaarschuwd en bij het inge
steld onderzoek bleek, dat de verpleegde A.
toen de zuster hem het ontbijt bracht, haar
onverwacht heeft aangevallen en den hals
heeft afgesneden. De oorzaag van dezen
moord moet waarschijnlijk gezocht worden
in ontevredenheid van den ouden man over
zijn behandeling.
De dader is gearresteerd en heden gevan
kelijk naar 's Hertogenbosch overgebracht,
waar hij is ingesloten.
Het slachtoffer zuster Doifina is 55 jaar en
heet in de wereld mej. J. de Korver.
Rembrandt-film.
De persdienst van den Ned. Omroep
meldt: Vanavond om 18,40 uur hoort u in
den „Spiegel van den dag" een rvaagge-
sprek met den regisseur van de Rem-
brandtfilm, Hans Steinhoff. De onder
vrager is Karei van Heusden.
Bioscopen
Rembrandt
Frederik de Groote.
Deze film schildert het leven van Frede
rik de Groote tijdens een periode van den
zevenjarigen oorlog, meer speciaal de ge
beurtenissen tussehen de groote nederlaag
bij Kunersdorf, welke te wijten was aan
de vlucht van het regiment van generaal
Bernsdorf en de overwinning bij Torgau,
waarbij het toeval een rol speelde, n.l. door
dat een sergeant op eigen houtje het aan-
valssignaal blies.
Men heeft bij de vervaardiging van deze
film de historie in groote lijnen gevolgd en
zij geeft dan ook een zuiver beeld van de
oorlogvoering in dien tijd. Maar bovenal
is er naar gestreefd, een juiste uitbeelding
te geven van den „Alten Fritz", den genia-
len staatsman en onversaagden bevelheb
ber. Het zou ondenkbaar zijn, dat iemand
anders dan Otto Gebühr deze moeilijk rol
zou vertolken. In alle Fridericusfilms is
deze acteur de hoofdfiguur geweest, doch
steeds weet hij het leven van den grooten
koning uit een anderen gezichtshoek te be
lichten, zonder in herhalingen te vervallen.
Ook thans heeft hij deze zware en moeilijke
opgave op indrukwekkende wijze opgelost.
Men ziet den koning van Pruisen m deze
door Veit Harlan voortreffelijk geregisseer
de film niet alleen als aanvoerder van zijn
troepen en als staatsman, maar ook als de
eenzame, die in het heetst van den strijd
zijn post niet verlaat, als zijn zoon op ster
ven ligt en die zijn wil doorzet, ook al
wordt hij door zijn volk gehaat na de neder
laag bij Kunersdorf. En als tenslotte bij
Torgau de beslissende overwinning
behaald is en het in feeststemming
verkeerende Berlijn zich opmaakt, om den
iconing bij zijn terugkeer te bejubelen, dan
laat hij zijn staatsiekaros leeg. de stad bin
nenrijden, om zelf in een kerk de eenzaam
heid te zoeken.
Het spreekt vanzelf, dat deze film ook in
de andere rollen een sterke bezetting eischt.
We zien dan ook Kristina Söderbaum in de
rol van de molenaarsdochter Louise, Gustav
Frölich als de ruige maar sympathieke
sergeant Treskow en verder Hans Nielsen,
Otto Wernicke, Paul Henckels en Paul We
gener, de laatste in een opmerkelijke rol
van een Russischen generaal.
„Der grotte König" is een machtig film
werk, waarin men behalve het indrukwek
kend spel van Otto Gebühr ook zeer knappe
staaltjes van massa-regie kan bewonderen.
Sj. KUIPER.
Palace: A 103 S.O.S.
Een suggestief filmwerk, meer documen
taire dikwijls dan speelfilm, is het nieuwe
Italiaansche product „A 103S.O.S.".
De regisseur Giorgio Bianchi heeft een
Italiaansche marinefilm weten tot stand te
brengen, die boeit van begin tot einde, en
bovendien een beeld geeft van de moed,
volharding en vooral vriendschap en trouw
aan elkaar der marinemannen. Bij een
manoeuvre komt een duikboot, na urenlang
onder water te zijn geweest, tijdens het op
duiken in aanvaring met een mailschip,
waarna zy lek gestooten zinkt. Urenlang
vechten de manschappen in de boot om
haar vlot te krijgen, doch het lukt hen niet.
Dank zij de hulp, die door de terstond voor
de redding gemobiliseerde vloot wordt ge
geven, en de nog intact zijnde reddings-
installatie wpet men de bemanning te red
den. Ook het schip weet men weer te doen
opduiken, zij het ook ten koste van een lid
der bemanning, die zijn leven hiervoor
offert. In deze film treden geen filmspelers
op, slechts leden der Italiaansche marine.
Het geheel doet soms wat té dramatisch aan,
doch de film wordt er niet te zeer door
geschaad. Een Italiaansch product waarin
ditmaal Italiaansch gesproken wordt en dat
blijk geeft van het kunnen der Italiaansche
filmindustrie. v. HEYNINGEN.
Frans Hals: Es war eine
rauschende Ballnacht.
Het leven van den Russischen componist
Peter Iljitsj Tsjaikofski wordt in deze film
in ontroerende beelden in scène gebracht.
Vooral door het boeiende spel van Zarah
Leander in de tragische rol van Katja, de
vrouw die den kunstenaar tot zijn eerste werk
inspireerde, ontstond een filmwerk van hoog
artistiek gehalte. De reprise is dan ook vol
komen op haar plaats. Behalve Zarah Lean
der treden in het stuk o.a. op Hans Stüwe,
Leo Slezak en niet te vergeten Marika Rökk,
die in de rol van het danseresje Natasja een
kolfje naar haar hand (en voet!) vond.
H. VOSKUIL.
Lux or: Kadetten.
Gedurende den zevenjarigen oorlog, dien
Frederik de Groote tegen Rusland voerde,
verschenen de Russen voor Berlijn en het
bleek noodig, de stad te ontruimen. Ook
de kadetten vertrokken, doch de laagste
klassen, bestaande uit ongeveer honderd
knapen van 9-13 jaar bleven onder het
commando van een veteraan achter, omdat
men veronderstelde, dat de vijand deze kin
deren niet als krijgslieden zou beschouwen.
De*Russen deden dit inderdaad niet, doch
voerden de kadetten weg naar Rusland en
stelden als hun instructeur aan een gewe
zen Pruisisch officier, Hohenhausen, die
wegens een conflict met den koning de wijk
naar Rusland had genomen. Het lot der
jongens was hard en de behandeling, die zij
te verduren kregen meedoogenloos, totdat
hun lot zelfs Hohenhausen tot andere ge
dachten bracht. Hij stelde hen in de gele
genheid te vluchten naar een verlaten fort,
dat zij onder zijn leiding manmoedig ver
dedigden, totdat er ontzet kwam opdagen
en zij bevrijd werden, zij het tot den prijs
van het leven van Hohenhausen. Dit histo
risch gegeven is door Karl Ritter tot een
filmwerk aangewend, dat vele indrukwek
kende momenten vertoont en de sterke te
genstelling accentueert tussehen de gemar
telde kinderen en hun overweldigers. Wat
deze jongens in dit filmwerk te zien geven
is dikwijls van ontroerende schoonheid,
niet het minst door het relief, dat sommi
gen hunner aan hun rol weten te geven.
Het ingehouden spel van Hohenhausen
(Matthias Wiemann) is daarmede in de
juiste verhouding en in zuiVere tegenstel
ling tot dat van den niets ontzienden Ko-
zakkenhoofdman (Andrews Engelmann).
Carsta Löck is de jeugdige dienstbode So
phie, die haar jongens in al hun beproe
vingen trouw blijft.
De film, die o.m. het spannend relaas
geeft van de belegering van het door de
jongens verdedigde fort, verdient een rui
me belangstelling.,
F. C. DERKS
Vlo viae: Marionetten.
„Marionetten" is een onderhoudende
film, waarin men vooral kan genieten van
den zang van Benjamino Gigli. Gigli speelt
de rol van een beroemden zanger, die op
een vacantiereisje verzeild raakt bij een
marionettentheater en h€t spel der poppen
met zijn zang begeleidt. Zoo wordt hij „ont
dekt" door een jonge en rijke Amerikaan-
sche, die hem tot een beroemdheid wil
laten opleiden, niet wetende natuurlijk dat
hij dat reeds is. Na vele verwikkelingen
volgt een ontknooping, die alle partijen,
ook den toeschouwer, volkomen bevredigt.
SJ. KUIPER
Vrouwelijke werkkrachten.
Dienstplichtverordening in het algemeen
niet op haar van toepassing.
Ter aanvulling op de mededeelingen over
de bemiddeling van arbeiders naar Duitsch-
land, welke wij enkele dagen geleden op
gezag van prasident dr. Boening publiceer
den, vernemen wij nog van offieieele zijde,
dat zich bij de gevallen, waarin de dienst
plichtverordening tot op heden is toege
past, geen vrouwen bevinden. Ook thans
zal bij het te werk stellen van vrouwelijke
arbeidskrachten op dezen regel slechts één
uitzondering worden gemaakt:
1. Bij het plaatsen van vrouwelijke Ne
derlandsche werkkrachten in de textiel
industrie in de grensstreek, waarbij zal wor
den zorg gedragen, dat de aldus bemiddel
den zoo mogelijk dagelijks, op zijn minst
echter ieder weekeinde naar huis kunnen
terugkeeren
2. Bij het plaatsen van vrouwelijke werk
krachten in de confectie-industrie te Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag. Ook hier
betreft net feitelijk slechts arbeidsters, die
in werkelijkheid in de confectiebedrijven
thuisbehooren, doch die sedert eenigen tijd
op andere wijze werkzaam zijn. Het b'gt in
het voornemen, deze arbeidskrachten uit
sluitend te werk te stellen in bedrijven te
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, ten
einde aldaar dringende werkzaamheden ten
behoeve van het Duitsche en Nederland
sche bedrijfsleven te verrichten.
Verduisteren van 19.15 tot 7.44 ui
4 Oct.: zon op 7.44, onder 19.13 uur
maan op 1.07, onder 16.46 uur
5 Oct.: zon op 7.46, onder 19.10 uur
maan op 2.06, onder 17.20 uur
6 Oct.: zon op 7.48, onder 19.08 uur
maan op 3.10, onder 17.49 uur
Eet mosselen
Is een mossel griezelig?
De afd. Visch van het Voorlichtingsbureau
van den Voedingsraad schrijft het volgende
Het mosselseizoen 1942'43 staat voor de
leur. Een bron van gezond voedsel gaat daar
door, naar we verwachten, weer rijkelijk
vloeien. Toch zijn er nog vrij veel Nederlan
ders, die geen mosselen willen eten, omdat
te haar zoo griezelig (en dikwijls nog erger)
vinden. Dat is grootendeels inbeelding. De
iTibssel is een schoon en waardevol, met veel
:org gekweekt, produet.
Zóó is in enkele trekken haar ont
wikkeling te schetsen. Een normale mossel
brengt per jaar 50 tot 75.000.000 eieren voort
Daaruit ontstaat het mosselzaad dat zich
voornamelijk op den bodem der Waddenzee
of aan dijken, paalhoofden e.d. langs de kust
afzet. De visschers vangen het daar weg om
het op de ondiepe gedeelten der Zeeuwsche
stroomen weer uit te zaaien. Dat mosselzaad
is dan een half of één jaar oud en van 15
lot 35 m.M. lang. Het'groeit in de Zeeuwsche
wateren vrij snel op. Wanneer het „halfwas'
is, wordt het( wéér opgevischt en naar diepere
plaatsen, waar meer stroom staat en de voed
selaanvoer dus grooter is, overgebracht.
Na drie levensjaren is de mossel ongeveer
volwassen en kan ze geconsumeerd worden.
Voordat het echter zoover is worden de mos
selen eerst in de verwaterplaatsen in lagen
uitgespreid. Het water tussehen de mosselen
kan dan bezinken, zoodat ze haar maag en
darmen kunnen ledigen, zonder opnieuw zand
en slik naar binnen te krijgen. Wat aldus
afgeleverd wordt is een zandvrije, versche
mossel, een met veel zorg tot ontwikkeling
gebracht product, dat nergens eenig spoor van
griezeligheid vertoont.
Maar ge hebt mogelijk wel eens iets ergs
over mossel-eten vernomen Wij ook. In een
volgende publicatie zullen we eens nagaan
wat daarvan waar en niet waar is.
Binnenkort rundvet op bon 53
van de boterkaart.
Op de bonnen „53" van de boterkaart, welke
geldig zijn gedurende het tijdvak van Maan
dag 19 October 1942 tot en met Vrijdag 30
October 1942, zal desgewenseht rundvet ver
krijgbaar zijn. Per tweetal bonnen zal men
200 gram rundvet kunnen betrekken.
Zij, die' rundvet wensehen te ontvangen,
dienen de genoemde bonnen bij hun slager
in te leveren, desgewenseht tegen ontvangst
bewijs, in het tijdvak van Woensdag 7 tot
en met Zaterdag 10 October 1942.
Zij, die gedurende bovengenoemd tijdvak
bon 53 niet bij hun slager hebben ingeleverd,
kunnen daarop geen rundvet betrekken, doch
uitsluitend de artikelen, ter verkrijging waar
van deze bon nader zal worden aangewezen.
Uiteraard mag eerst een aanvang worden
gemaakt met de aflevering van het rundvet
op 19 October 1942.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat het
in sommige gevallen; in verband met den
korten bevoorradingstermijn, mogelijk kan
zijn, dat niet onmiddellijk met ingang van
19 October het vet kan worden afgeleverd,
doch dat dit eerst in den loop van de periode
zal kunnen geschieden.
AFSCHEID EN INTREDE.
De heer H. Bremer, proponent bij de
Doopsgezinde Broederschap te Haarlem en
beroepen predikant te Oudebildtzijl, is vc~
nemens Zondag 11 Oct. a.s. bij deze ge
meente zijn intrede te doen na 's middags
in denzelfden dienst tevoren te zijn be
vestigd door ds. J. Yntema- van Haarlem
RADIOPROGRAMMA
ZONDAG 4 OCTOBER 1942.
HILVERSUM 1, 415.5 M.
7.30 Orkestconcert (gr 8.15 Harmonie Ml
(gr.). 8.30 De Zin van het boer zijn. 8.45 Ma
zang (gr.). 9.oo B. N. O. Nieuwsberichten.
„Zwarte Pieten". 9.30 Zondagmorgen zonder
gen. 10.45 „Oogst ls leven", een uur der [tin
baarheid. 11.30 De stem der S. S. 11.45 Neeri |ef
SPORT EIV SPEL.
VOETBAL
HAARLEM—V. S. V.
In den strijd tegen Haarlem zal V.S.V. in lede:
geval zonder Michel verschijnen en het meespelen
van Van der Lugt is nog niet zeker. BlomVHe'
zal bet doel van V.S.V. verdedigen. Bij Haar
lem zan Van Wonderen weer van de partij zijn,
Thans is Van der Hulst op de rechtsbuitenplaats
opgesteld en Bakker bezet de middenvoorplaats
De opstellingen zijn:
Haarlem: doel: De Vries; achter: Buter en
Verhappen: midden: Van Daalen, Van Wonderen
en Van Gooi; voor: Van der Hulst, De Winter
Bakker, Boeree en Koning,
V.S.V.: doel: Blomvliet; Broek, v. d. Gevel;
Poulus, De Vries, Van Osch; Van Zand, Van den
Kuyl, N. N., Balvers, Sterk.
AFD. HAARLEM VAN DEN N.V.B.
In de competitie-indeeling van de afdeeling
Haarlem van den Ned. Voetbalbond zijn de
volgende wijzigingen aangebracht: In 3f en 4a
vervallen resp. Droste 3 en V.S.V. 7; in 4b,
4d en 4c worden resp. toegevoegd R.C.H. 11,
Heemstede 2 en Geel Wit 4.
In de competitie Zaterdagjunioren zij en
kele wijzigingen aangebracht en de volgende
nieuwe afdeelingen zijn gevormd: afd. d:
Haarlem c, Halfweg c. D.C.O. a, H.F.C. c,
Zandvoortmeeuwen b R.C.H. d, Kennemer-
land, N.A.S. b en Spaarndam; afd j: R.C.H. e,
T.H.B., D.S.S.H. b, T.Y B B. c, Haarlem d,
E.D.O. e en E.H.S.
HAARLEM ONTVANGT V. S. V
Met groote belangstelling wordt morgen de
wedstrijd Haarlem—VSV aan den Schoterweg
tegemoet gezien. Weliswaar zullen de IJJnuide-
naren technisch beter zijn, maar aan den an
deren kant is het te verwachten, dat de roo<l-
broeken zich extra zullen Inspannen en mogelijk
zorgen zij voor een verrassing. EDO trekt naai
Sparta en we vermoeden, dat zij de Rotterdam
mers een nederlaag zullen toebrengen. In dat
geval blijven zij een leidende rol vervullen
Stormvogels heeft de eerste punten veroverd en
vermoedelijk zullen zij tegen DWS minstens ge
lijk spelen. Het programma van de eerste klassen
luidt: District 1: HDVS—ADO; Volewijckers—
Xerxes; HBS—DFC; Stormvogels—DWS; Sparta-
EDO. District 2: Haarlem—VSV; Blauw Wit—
RFC; Emma—'t Gooi; DHCAjax; Feljenoord—
vuc.
Santpoort krijgt het in de tweede klasse op
eigen terrein tegen ZFC niet gemakkelijk, even
als RCH. dat bezoek krijgt van WFC. HBC trekt
naar West Frisia, de ploeg, die nog ongeslagen
Verder zijn vastgesteld: Alkm. Boys—OSV
en KFCAlcm. Victrix.
Wat zal het resultaat worden van Zandvoort
meeuwenHFC? Een Interessante strijd kan te
gemoet worden gezien. Schoten krijgt bezoek
van Terrasvogels, dat zich wel herstellen zal en
daar Bloemendaal geabonneerd schijnt te zijn
op gelijke spelen, kan dat resultaat tegen Kin-
heim ook tegemoet worden gezien. TYBB trekl
naar Heider en Halfweg naar DTS, tyaar de be
zoekende vereenigingen kunnen winnen.
Voor de vierde en reserve klassen zijn
vastgesteld: OGTHB; Spaarnevogels—VI. Vo
gels; BSM—DSSH; EHS—DIO; Ripperda—DCO.
Hilversum 2—Haarlem 2; EDO 2—Stormvogels 2;
Kennemers 2—Alcm. Victrix 2; WFC 2—Helder 2,
VSV 2—RCH 2; HFC 2—AFC 3; RCH 3—Vole
wijckers 4; HBC 2—Bloemendaal 2; TYBB 2-
Watergraafmeer 2; DWS 4—Zandvoortmeeuwen
Haarlem 3Santpoort 2.
DAMMEN
KAMPIOENSCHAP DERDE KLASSE VAN
HAARLEM 1942/1943.
In verband met de concentratie In de damsport,
waardoor verscheidene Haarlemsche R K. dam
verenigingen (o.m. het Haarlemsch R.K. Dam-
genootschap. Damclub „T.E.P.", Dam- en Schaak
club „St. Bavo" (Heemstede) e.a.) de gelederen
van den Nederlanudschen Dambond en Dlstricts-
bond Noord-Holland zijn komen versterken, heeft
de Haarlemsche rayon-commissie besloten, den
termijn van inschrijving voor den wedstrijd om
het persoonlijk kampioenschap 3de klasse van
Haarlem 1942/1943 nog met veertien dagen te ver
lengen om de leden der nieuw aangesloten ver
eenigingen alsnog in de gelgenheld te stellen
oor dezen wedstrijd in te schrijven.
HOCKEY
PROGRAMMA VOOR ZONDAG.
Zondag heeft B.M.H.C. een vrijen Zondag; het
programma van de eerste klas luidt: HHYC—
Gooi; Hilversum—HDM; Laren—IIOC; TOGO-
Amsterdam.
Rood Wit opent het competitie-program np
eigen terrein tegen HOC en BDHC heeft vrij.
Voor de lagere klassen zijn vastgesteld; heeren
Strawberries—Rijswijk; HDM 2—Zandvoott,
Groen Geel—HBS; BMHC 3—F ACH; HBS 2-
BMHC 4; Alliance—HDS; Zandvoort 2—BMHC S.
lliance 3—BMHC 6.
Dames: TOGO—Rood Wit 2: BDHC 2—Laret.
BDHC 4Zandvoort; Strawberries—Pinokklc,
OK—BDHC 3; Rood Wit 3—Amsterdam; Ev?
Swift—VVV; CHC—BDHC 5; HBS 2—Strawber
ries 2; BDHC 7Amsterdam 4; FACH 2—Straw
berries 3; Kraaien—HBS 4; Zandvoort 2—TCH 2;
HBS 3—FIT 2.
DE DISTRIBUTIEBONNi
Artikel
Aardappelen
Aardappelen
Beschuit
Bloem 408 t.m
Boter
2-01,
Kaart
Aa.rd
Aaird,
Besch.
HoeveoUi,
2 kg. 10
2,4-61 Rceerve 125 gr.
01. 02. 03, 04 KK
Chocolade
Cigarette tl
Eenhcidszeep 37
100 g
M
4 06
Gort
Havermout
Huishoudzeep
370, 371
Jam
Kaas 397
Koffiesun
Maïzena
Melk
Petroleum
Penlvr.
Rijst, 4-5'
Scheerzeep
Sigaren
Suiker
Suikerwerk
Tabak
Taptem. 1-5"
Vermicelli
Vleesch
t.m.
403
Brand st. l ec-n.li,
Bran rist.
1 een,h. 30
Brood 400 gr,
Brood
Versn.
Tabak
CLgw. 20 st.
'Al gem. 1 mmitis.
Tokte, l raniite,
Ate-em. 2 50 gr.
AJigem, 12'5 gr.
Alg. 8 0/90 gr. J
A teem. l ra.mts, J
Alge-m. 1 00 grr. 5
A.Lgem 2 50 gr.
AIgem. 100 gir.
Melk 1 3/4 L.
Petr. 2 L. J
Alsem. 125 gr.
R eserve 2 50 gr. f
Tex (m) 45 gr.
Taibak d st.
A teem. 1 kg,
Veran. 100 gr. J
Taibak v 25 gr.
Res. 1 3/4 L 1
Algem. 100 gr. 5
Vleegoh 100 gr. 1
Vleesch 5 0 gr.
M:
,!I iliei
3 I ieef
Man
Iraa
iebc
eei
:ft
stem van het Oostfront. 12.00 B. N. O. Nteui,
richten en populair actueel praatje. 12.15 R» r'aa'
damsch Kamerkoor. 12.40 Uit Berlijn Hel
sche Volksconcert. 14.00 Omroepsymphonie-o
en solist. 15.00 „Op den steiger", door Prol
T. Goedewaagen. 15.15 Omroepsymphonie-o:
16.00 De Rotterdamsche Harmonie en gramol
muziek. 17.00 Zondagmiddagcabaret. 17.45
O. Sportuitslagen en Oostlandpraatje. 18.00
van den dag. 18.30 Melodieën uit een uitsta! r'
gevarieerd programma. 19.30 B. N. O, Ni* laar
berichten. 19.50 Strijkkwartet. Vanaf 20.15 il vooi
voor de Radio-Centrales, die over een lijnva
ding met de studio beschikken. 20.15 Zan?
pianobegeleiding, strijkkwartet en pi<--
dracht. 21.15 „Rond een historisch plein'
kaal programma. 21.45 B. N. O. Nieuwsberlcf?"
22.00 Zang en orkest (gr.). 22.15 Dansmutlfl l'er
zang (gr.). 23.15 Instrumenten deflleeren ascl
23.45—24.00 Nachtelijke rust (gr.).
HILVERSUM II, 301.5 M.
7.309.15 Zie Hilversum I. 9.15 Dierendag ij
ouden dorpstuin. 9.45 Wagner" II, voord
met gramofoonplaten. 10.30 Studiodienst. n
Gewijde muziek (opn.). 12.00 B. N. O. Nleuv
richten en populair actueel praatje. 12.15
gramma-overziclit. 12.20 Berlijnsch Opera Oi
(gr.). 12.30 Een soldaat spreekt tot de jeugd,
Symphonie-orkest (gr.). 13.00 Nederlandsch
bond voor Sibbekunde: „Wie en wat waren,
voorouders?" 13.15 De Melodisten en solist.
,Het Oestereetstertje", luisterspel, 14.45 P.
oli. 15.00 „La dame blanche", opera. 17.00 Kt
landsche BoekensHiouw. 17.20 Kamermn: lij
18.00 Will Glahé en zijn orkest (opn.). 18.30
O. Nieuwsberichten. 18.40 Spiegel van den
18.50 B. N O. Militair weekoverzicht. 19,
Nederlandsche Taalclub. Hl. 19.30 „Fron'
Vaderland", gevarieerd programma.* 20.00
O. Engelsche uitzending: „Dutch News R naa
Voor de Radio-Centrales: „Duetten" (gr.), onn
nf 20.15 alleen voor de Radio-Centrales, die plf'
eery lijnverbinding met de studio beschl! je:
20.15 Otto Hendriks en zijn orkest en gramo!
muziek. 21.15 Zang met pianobegeleiding.
B. N. O. Nieuwsberichten. 22.00 B. N. O. Mi
overzicht. 22.10 A vond wij ding. 22.20—24.0!
Hilversum I
MAANDAG 5 OCTOBER 1942.
HILVERSUM I, 415.5 M.
7.15 Tessiner Koor (gr.). 7.30 B. N. O. Niefeet
berichten. 7.40 Muziek leidt de nieuwe wet „u
(gr.). 8.30 B. N. O. Nieuwsberichten. 8.40 „i
tje en8.50 Symphonie-orkest (gr.). 9.01
bezoek bij de lichte muze (gr.). 9.30—9.40 Sp_
van den dag (opn.). 10.00 Amusementsol
(opn). 10.30 Voordracht. 10.15 Amabilé-sextet.
Viool met pianobegeleiding. 12.00 Almanak,
Alina de Siiva (gr.). 12.15 Theo Uden Masms yi
zijn dansorkest. 12.45 B. N. O. Nieuws- en
lijke berichten. 13.00 De Melodisten, solist]
accordeonspel. 14.00 „Octobermaand
maand", gevarieerd programma. 15.45 B. N
Nieuws-, zakelijke en beursberichten. 17.00!'811
met pianobegeleiding. 17.30 „Muggenjaehl
muggenbeet", luisterspel. 18.00 Musette-orka
soliste. 18.30 Gevraagde platen. 19.00 Politiek w yaa
praatje. 19.15 Zuld-Afrikaansche liedjes I -
19.30 B. N. O. Nieuwsberichten. 19.40 B N. 0.
ternationaal zakelijk praatje. 19.50 „Over
en Poltawa naar Charkow". vraaggesprek. VI
20.15 alleen voor de Radio-Centrales die ove:
lijnverbinding met de studio beschikken.
Pianovoordracht (gr.). 20.40 Utrechtsch Stedü
Orkest. 21.20 Vocale duetten met planobejii,.,
ding. 21.45 B. N. O. Nieuwsberichten. 22.00 L! -J
gramofoonplaten. 22.15 Zang en het Wiener
hème orkest (gr.). 23.15—24.00 Composities
Ernst FlsCher (gr.).
HILVERSUM II, 301.5 M.
7.15—7.40 Zie Hilversum I. 7.40 Ochtendgyit i;
tiek. 7.50 Sportnieuws. 8.00 Actueel nieuws
boer en tuinder. 8.15 Operetteprogramma i
N. O. Nieuwsberichten. 8.40 Berot
pianocomposities (gr.). 9.00 Lichte gramofooi
ten .9.15 Voor de huisvrouw. 9.20 Omroep[usl
monle-orkest (opn.). in 60 Godsdienstige ui! kn
ding. 10.30 Symphonlsche gedichten van Ri:: als
Strauss (gr.). 11.00 Voor de kleuters. 11,20! net
derkoor „Bel Canto" (gr.). 11.30 Salonorkest.: -fi,
Programma-overzicht. 12*35 Berlijnsch Phll w.
monisch orkest (gr.). 12.45 B. N. O. Nieuwi
zakelijke berichten. 13.00 Familie de Boer.
Vocaal en instrumentaal programma. 14.00 G
dienstige uitzending. 14.30 Orkestprogramma! Je
15.30 Lezing „De Nederlandsche kleerderdi
ten'.' 15.45 Spaansche muziek (gr.). 16.00 K
zang en pianosoli (gr.). 18.45 B. N. O. Nlf«
zakelijke- en beursberichten. 17.00 „De Vuure
sprookje. 17.30 Cello en piano. 18.00 Van ha
en verre klinkt het nieuws. 18.30 B. N. O. Ni
berichten. 18.40 Spiegel van den dag. 18.50 B„
Friesch praatje. 19.00 Marschmuziek (gr.).
Reeks „Geheimen van den tijd". 19.30 OnW
Pianotrio. Vanaf 20.15 alleen voor de Radio-t
trales, die over een lijnverbinding met de sti
beschikken. 20.15 „Promenade", gevarieerd
gramma. 21.45 B. N. O. Nieuws-berlchten,
B. N. O. Politiek praatje. 22.10 Avondwljl
22.20—24.00 Zie Hilversum I.
AGENDA
ZATERDAG 3 OCTOBER.
Stadsschouwburg: Kindervoorstelling
de Leugenaar" en „De Kermisklant",
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Hu
werk Beeldende Kunst, 105 uur.
Rembrandt Theater: Frederik de GW
2.30, 6.30 en 8.45 uur. Toegang alle li
tijden. i
Palace: A 101 S.O.S.. 2.00, 6.30 en 8.45lf«>l
Toegang 14 jaar.
Frans Hals Theater: Es war eine rauscb) •-
de Ballnacht; 2.30, 6.30 en 8.45 uur, u
.gang 18 jaar.
Luxor Theater Kadetten, 2.30, 6.30 en
uur. Toegang 14 jaar.
Moviac: Marionetten, 2, 4, 7 en 9 uur. Ti
gang alle leeftijden.
ZONDAG 4 OCTOBER.
Stadsschouwburg: „Liefdescapriolen" i
„J. J. Cremer". 2.15 uur. „Kiki" door
van Lennep. 7.30 uur.
Gem. Concertzaal: „Betje regeert", t
De Schouwspelers, 7.30 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellini
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Ht
werk Beeldende Kunst, 105 uur.
MAANDAG 5 OCTOBER.
Frans Hals Museum:«Tentoonstelling Hu
werk Beeldende Kunst, 105 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellini
NACHTDIENST APOTHEKEN.
Geopend van 's avonds 8 uur af: fa. De
en Keur, Keizerstraat 6, Tel. 10378: A vo<
theek Begeman en Snëltjes, Kruisweg
Tel. 10043; Marnix-Apotheek, Mart
straat 65. Tel. 23525.
Heemstede: Apotheek Schotsman, BIn»
weg 206 Tel 28320.
Wn Hoofdredacteur I V Baudewyns, H
lem Plaatsvervangend Hoofdredacteur: t
Derks, Haarlem Chef van Dienst en Stad
R Kuiper. Haarlem Sport en Stad: A 0*
meer Heemstede Buitenland- .1. C.
Laag Heemstede Haagsch Redacteur. B Korf
Heemstede Binnenland: J A. Steen Jr1
voort. Nieuws en reportage voor Velsen en
geving: J. J. E. van Baarsel, LJmujden. Adi
tentjes D. A. J. Spek. Haarlem,
„II
M:
[ar;
üm
Iers
ank
ilafi
Ze
r<
S
:t
Ni
•gi
iC'.
'erl
E,
ha!
