Stadsn
ieuws
REMBRANDT OP DE FILM.
10
s
Tentoonstelling in kunsthandel
Swaensvliet.
Schilderijen en aquarellen van Bob Buys.
In kunsthandel Swaensvliet aan den
Zuhveg exposeert Bob Buys een collectie
schilderijen en eenige aquarellen.
Buys is een schilder van licht en kleur.
Zoowel in figuren als landschappen is zijn
streven het licht in teere nuances weer te
geven
De schilderiien uit den laatsten tijd zün
in vergelijking met ouder werk rijper
en harmonischer van toon. Een werkstuk
als het groote vrouweportret, dat eenige
jaren geleden geschilderd is. heeft niet vol
doende ruimtewerking en is ook minder
fijn getoetst dan zijn later werk. Daaren
tegen kan men aan schilderijen van recen-
ten datum zooals het sierlijke portret
van Erika vaststellen, dat de kleur in
de afgeloopen jaren sprankelender gewor
den is. Het zachte blauw van de japon en
het hiermde harmonieerende griis der om
geving toont, evenals de gevoelige weer
gave van het licht, dat deze schilder over
uitnemende picturale qualiteiten beschikt.
Alleen het kopje is nog wat vlak. Ook in
andere werker., zooals het portret van de
lezende blondine in de roze blouse, heeft
hü het licht met slechts enkele accenten
sprekend getoetst. Een fleurig kijkje in
het intieme leven van de vrouw gaf hij met
het schilderij waarop een jeugdige schoone
zichzelf in den handspiegel critisch gade
slaat. Op een stemmig getoond doek met
een lezende vrouw is de aandacht tot het
boek goed getypeerd. Ook de dingen op den
achtergrond, zooals de "tamp en de kap
tafel. zijn met een speelsch penseel ge
schilderd.
Uit het schilderij met het danseresje
blijkt dat Buys een of ander belangrijk
detail soms wat achteloos kan behandelen.
Zoo :s het achterwaarts geplaatste been
van het meisje wat al te veel met den
Franschen slag geschilderd.
Overigens kan men aan het geheele
oeuvre en vooral aan de portretten en
figuren zien dat deze jonge schilder
sterk door de Fransche kunst van de laatste
vijftig jaren beïnvloed wordt Hij koestert
een groote bewondering voor deze kunst en
hij is dan ook, nadat hij de Rijksnormaal
school voor teekenonderwijzers te Am
sterdam had afgeloopen. bij tusschenooozen
verscheidene malen in Parijs geweest.
Een pittige visie maakte hij van het
paleis en het park te Versailles in het fijne
blonde licht.
Van zijn Hollandsche landschappen er
stadsgezichten is hij vooral goed od dreef
geweest in het stevig geschilderde uitzicht
op het Oosterdok te Amsterdam en in de
impressies van de Loosdrechtsche plassen,
die" in teere aquareltonen gehouden ziin.
De tentoonstelling blijft tot 17 Sep
tember geopend. JAN D. VOSKUIL
HAARLEMSCHE WEER- EN STERREN
KUNDIGE KRING.
Zaterdagmiddag sprak in „Lion d'Or" Dr.
P. Th. Oosterhoff uit Leiden voor de leden
van dezen Kring over: Supernovae.
Het onderzoek van novae of nieuwe sterren
heeft sinds vele jaren de belangstelling van
de geheele astronomische wereld. De eerste
meldingen van het verschijnen van nieuwe
sterren dateeren reeds van 2700 jaar voor Chr.
Van de ster in het jaar 1054 in het sterren
beeld „De Stier" verschenen, doch die alleen
in China en Japan schijnt waargenomen te
zijn, weet men dat ze helderder dan de pla
neet Jupiter is geworden. Ook in het jaar
1572 is er een nieuwe ster verschenen, die
zeer helder is geworden: de ster van Tycho.
Bij het verschijnen van een nieuwe ster
heeft men te doen met het plotseling en ge
heel onverwacht opvlammen van een ster,
welke veel al tot dat oogenblik nauwelijks of
in 't geheel niet als ster op de fotografische
plaat zichtbaar was. Zeer snel neemt de hel
derheid toe en in korten tijd is soms zelfs
deze met 10 grootteklassen toegenomen. Na
korten tijd neemt de helderheid weer af en
na verloop van tijd is de nova weer een
zwakke onbeduidende ster geworden. Meestal
verschijnen dan daarna nevelvlekjes in de
buurt der novae, welke blijkbaar hun oor
sprong vinden in de verlichting der kosmische
materie, welke deze sterren omgeeft.
De uitbreiding van deze nevels geeft een
methode om den afstand van deze sterren te
bepalen. Het spectrum dezer sterren is zeer
interessant. De novae worden tot de helderste
sterren van ons Melkwegstelsel. De goed waar
genomen supernovae zijn tot nu toe nog alle
in andere Melkwegstelsels opgevlamd. Waar
schijnlijk zijn echter de in 1054 en 1572 opge
vlamde sterren voorbeelden van novae in ons
Melkwegstelsel. De supernovae in nevels wor
den vaak helderder dan hun geheele melkweg
stelsel. De maximale helderheid is veel groo-
ter dan bij gewone novae, n.L gemiddeld 20
maal helderder dan de volle maan, of gelijk
aan 50 millioen zonnen! Wat supernovae fei
telijk zijn is nog onbekend, waarschijnlijk zijn
ze echter wel als gewone novae te beschou
wen;, alles is echter veel imposanter. Het
spectaim van supernovae is nog een puzzle,
onbegrijpelijk, slechts enkele lijnen zijn thuis
te brengen.
Wat het optreden betreft kunnen we zeg
gen, dat gemiddeld 30 maal per jaar in dezen
Melkweg een nova verschijnt, terwijl slechts
1 maal in de-500 jaar een supernova ver
schijnt.
BALLET-PARADE.
Zondagmiddag 11 October wordt in den Stads
schouwburg te Haarlem door de afdeeling Bal
letten van den Stadsschouwburg Amsterdam,
leidster Yvonne Georgi. een voorstelling, gehee-
ten Ballet-Jarade. gegeven, waarbij alle leden
van het ballet zich met door henzelf ontworpen
soil, duetten etc. aan het publiek zullen voorstel
len. De matinée wordt geopend en gesloten met
twee groote ensemble-nummers van Yvonne
Georgi. nJ. de 2e Polonaise van Llszt en het Bal
let uit Die Fledermaus, waarin de leidster en d«
geheele dansgroep optreden. De begeleiding wordt
verzorgd door Peter Kellenbach.
DE PATERSKERK HONDERD JAAR.
Zondag is in de Paterskerk aan de Nieuwe
Groenmarkt op kerkelijke wijze het feit her
dacht, dat een eeuw geleden de eerste steen
voor deze kerk werd gelegd. Pastoor Th.
Roorda droeg des morgens een solemneele
Hoogmis op en celebreerde des middags een
plechtig Lof. In een herdenkingsrede schet
ste pastoor Roorda de moeilijkheden, waar
mede de eerste pastoor van de parochie te
kampen had.
De kerkconsecratie zal in 1944 worden her
dacht.
AGENDA
WOENSDAG 7 OCTOBER.
Gem. Concertzaal: Bokswedstrijden. 7 uur
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Hulp
werk Beeldende Kunst. 105 uur.
Rembrandt Theater; Frederik de Groote.
2.30. 6,30 en 8,45 uur. Toegang alle leef
tijden.
Palace: A 101 S. O. S., 2.00. 6,30 en 8,45 u.
Toegang 14 jaar.
Frans Hals Theater: Es war eine rauschen-
de Ballnacht. 2.30. 6,30 en 8,45 uur. Toe
gang 18 jaar.
Luxor Theater: Kadetten, 2,30. 6.30. 8,45 u.
Toegang 14 jaar.
Moviac: Marionetten. 2. 4, 7 en 9 uur. Toe
gang alle leeftijden.
DONDERDAG 8 OCTOBER.
Groote Kerk: Orgelbespeling. 3-4 uur.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Hulp
werk Beeldende Kunst, 10—5 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellin
gen.
W.n. Hoofdredacteur: J. V. Baudewyn». Haar
lem. Plaatsvervangend Hoofdredacteur: F. C
Derks, Haarlem. Chef van Dienst en Stad: S R
Kuiper. Haarlem. Sport en stad: A. Overmeer
Heemstede. Buitenland: J. C. van der Laag
Heemstede. Haagsch Redacteur: B Korsten
Heemstede. Binnenland: J. A. Steen Jr., Zanrt-
voort. Nieuws en reportage voor Velsen en om-
•evlng: J. J. E. van Baarse], IJmuiden. Adver-
•.fnües D, A. J. Spek, Haarlem,
IDE DISTRIBUTIEBONNEI
in
Van links naar rechts: De Führer ontving op 30 September den opperbevelhebber van
het Duitsrh-Italiaansche pantserleger in Afrika, generaal-veldmaarschalk Rommel, tot
het uitbrengen van rapport. De Führer overhandigde bij deze gelegenheid aan maar
schalk Rommel den maarschalksstaf en sprak jegens den, verdienstelijken legeraan
voerder nogmaals, ook uit naam van het Duitsche vo^k, zün dank en waardeering uit.
De Führer geeft maarschalk Rommel de oorkonde. (Hoffmann-Stapf-Pax Holland c).
Stoottroep in het oerwoud van den Kaukasus. Op grond van verkenningsuitslagen
van den stoottroep beginnen pioniers der Waffen SS met den bouw van een brug over
den bergstroom. (SS P.K. Wiesebach O-H-P.H. c) - Ter gelegenheid van haar 40-jarig
tooneeljubileum werd de actrice Roosje Kohier in de pauze tüdens de opvoering van
..Het achtste Gebod'" in het gebouw van Kunsten en Wetenschappen te Den Haag ge
huldigd. Namens het huldigings-comité voert de heer Henri ter Hall het woord.
(Polygoon Meijer Pax Holland c)
Voor den Politierechter.
ZIJN PATROON BESTOLEN.
Een 25-jarige kleermaker uit Vijfhuizen,
thans gedetineerd in de Haarlemsche strafge
vangenis. waar hij een gevangenisstraf van
een jaar voor diefstal met braak in Bloe-
mendaal uitzit, had in September van het
vorig jaar bij zijn patroon eenige heerencos-
tuums toebehoorend aan klanten eenige
coupons voor mantelstoffen en nog eenige
andere kleinigheden weggenomen. De cos-
luums e d. had hü verkocht.
De Officier van Justitie eischte tegen den
man drie maanden gevangenisstraf; niet meer,
daar hij rekening wilde houden met de straf,
die de kleermaker momenteel aan het uitzit
ten is. De Politierechter veroordeelde hem,
na een pleidooi van verdachtes raadsman rar,
Niemeyer, tot twee maanden gevangenisstraf.
Een vischhandelaar, wien opzet heling, sub
sidiair schuldheltng ten laste was gelegd, werd
vrijgesproken, omdat het bewijs niet geleverd
kon worden.
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN.
Armband. Hoogendijk. le Zuid Polderstraat 27;
bankpapier, Nieuwegen, 2e Zuid Polderstraat 35;
bankpapier, L. Heyne, Emostraat 29; hond, v.
Santen. Stoofsteeg 6; handschoenen. Brugman.
Weteringstraat 50; handschoenen. Pater, Voor
helmstraat 14 zw.; jas, v. d. Hure. Garenkokers-
kade 9; loterijbriefje, Kneepkens. Colorinyweg,
Santpoort; mat, Pesl. Schouwburgstraat 58; muts.
v. Laar. Indischestraat 85; portemonnaie, Keijzer.
Gen. Cronjéstraat 27; portemonnaie met Inhoud,
Politiebureau. Heemstede; portemonnaie met in
houd. Keijzer, Gen. Cronjéstraat 27; portemon
naie met inhoud. Nieboer. v. Zeggelenplein19;
portemonnaie met inhoud. Lemmers, Rustenbur
gerlaan 83; portemonnaie met inhoud, Bureau
van Politie. Smedcstraat 9; portemonnaie met
Inhoud. Koster. Kolkstraat 11; portemonnaie met
inhoud. Kwant. Weltevredenplein 4; pakje met
Inhoud, Medemblik, Leidschevaartweg 17, Heem
stede; rozenkrans, Roozendaal, Ted. v. Berk
houtstraat 132; wandelstok, Giljaar, Burgwal 42
rood; tasch, Wlelders, Hoofmanstraat 42; vulpen,
Óotes, Houtmankade 25.
Etui met inh., Betz, Teylershofjesstraat 6; étui
iet inh.. v. Poorten, Klaverstraat 18; geit,
Jansen, Romolenstraat 50; horloge. Roedel, Lo-
rentzkade 56; handschoenen. Brasser, de Clercq-
straat 89: handschoenen, de Jonge, Edisonstraat
7; horloge, Bremer, Lourens Costerstraat 20; kat,
Meyer, Centaurusstraat 15; kleedje. Steenken,
Lorentzkade 404 rd.j portefeuille met inh. Bureau
van Politie, Smedestraat 9; portemonnaie met
Inh., v. d. Einde, Oranjeboomstraat 144; muts, v.
d. Einde, Oranjeboomstraat 144; portemonnaie,
Hofstee, Klarenbeekstraat-67; portefeuille met
inh., Bureau van Politie, Smedestraat 9; porte
monnaie met inh.. Bol, Princessekade 34; rozen
krans, v. d. Graft, Esschilderstraat 2 rd.; vulpen,
d. Sluis, Kleverlaan 216.
FAILLISSEMENTEN.
De Haarlemsche Rechtbank heeft gisteren het
faillissement uitgesproken van:
Hendrik Meijer, melkslijter, wonende te Be
verwijk, Meeresteijnstraat no. 25, Curator Mr. A.
W. Hellema te IJmuiden.
Rechter-Commissarls Mr. H. J. Ferwerda te
Haarlem.
RIE HELLMIG EN HAAR 12 SOLISTEN.
De nog jonge radio-zangeres Rie Hellmig
trad Dinsdagavond met haar 12 solisten, die
tezamen een goed amusements-orkest vormen,
in den Stadsschouwburg op. Zij bracht vele
liederen voor den microphoon, wel-is-waar
niet in tien talen zooals was aangekondigd
doch toch nog in een achttal, waaronder
Duitsche, Fransche en Deensche, verschil
lende rumba's en een aantal Hongaarsche en
Roemeensche liederen. Vooral de rumba's en
de steppenliederen zong zij met veel tempera
ment en vlotte voordracht. Het orkest bege
leidde haar goed en rustig, zonder zich op te
dringen. Bij de alleen door het orkest uitge
voerde nummers viel de goede arrangeering
en de rustige en zekere wijze waarop de so
listen hun nummers uitvoerden, op. Een vier
tal leden van het orkest trad nog op onder
'den naam „Millipitten" met Zuid-Afrikaan-
sche liedjes, die succes mochten oogsten.
Als conférencier kwam Wim lbo voor het
voetlicht, die zich aanvankelijk niet als een
vlot conférencier liet aanzien. Later bleek hij
zijn taak echter uitstekend te kennen. Meer
echter dan zijn conférence mochten zijn liedjes
succes oogsten.
Voor het jonge gezelschap dat Dinsdagavond
zijn Haarlemsch debuut möakte, was het jam
mer dat niet meer amusement-minnenden naör
den Stadsschouwburg waren getogen. Wat
daar werd gegeven was stevig in orde.
v. HEYNINGEN.
„Het achtste gebod."
Jubileum Roosje Kohier.
Na in Den Haag op grootscher wijze gevierd
te zijn, heeft Roosj'e Kohier gisteren te Haar
lem haar veertigjarig tooneeljubileum gevierd:
Niet voor een volle zaal, niet onder de oogen
van een comité in het zwart, doch in ieder
geval voor een publiek, dat haar eenige mi
nuten van harte toegejuicht heeft en met
bloemen in de armen, haar geschonken door
de directie van het Gem. Concertgebouw en
door die van het gezelschap De Haghespelers,
de heeren Charles Braakensiek en C. Har-
togh.
Roosje Kohier trad op in het door haar be
werkte drama „Het achtste gebod" van Lud-
wig Anzer.grüber. Een boerendrama uit de
Duitsche bergen, het verhaal van een strijd
op leven en dood tusschen de oude moeder
Lize Bürger ein Matthias Ferner. de boer die
eens een meineed uitgesproken heeft, om haar
dochter en haar kleinkinderen van hun erf te
kunnen jagen. Het gegeven leent zich uiter
mate voor verfilming (waarvan de Duitsche
cineasten dan ook reeds gebruik hebben
maakt), eerder dan voor een drama nog. „Het
achtste gebod" moet een draak worden ge
noemd, zij het dan een draak van het goede
soort, d.w.z. het soort dat werkelijk tooneel
is. Men is geneigd, het hoofd te schudden
over deze harde boerenhaat, over den vader
die zijn zoon neerschiet en over andere aan
gezette conflicten boeien doet het stuk
ondanks alles.
De Haghespelers hebben er, met de gebrek
kige middelen welke de Concertzaal hun kon
bieden, een vlotte vertooning van gegeven,
waarvan Roosje Köhler het middelpunt was.
Haar krachtigë creatie van Lize Bürger boei
de, was doorvoeld en leefde daarom in alle
bedrijven. Zij wist de grove effecten van An-
zengrüber soms meesterlijk te verwerken tot
echte stukjes tooneel. De andere leden van
het gezelschap stonden haar goed terzijde.
Charles Braakensiek als de door eigen ge
weten getergden Matthias, Nelly Gijswijt als
de kleine Veronika, Bram Boelé en Pim
Meijer speelden de belangrijkste rollen, ter
wijl Tonny Stevens genoemd mag worden om
zijn aardige typeering van den trotschen, op
vliegenden boer Holler.
M. SYBR. KOOPS.
Verbeteringen van akten van
den burgerlijken stand.
De secretaris-generaal van het departement
van justitie heeft bepaald, dat een verzoek
tot verbetering of aanvulling van akten van
den burgerlijken stand mede dqpr het open
baar ministerie bij de arrondissementsrecht
bank kan worden ingeleverd.
Kennelijke schrijf- of spellingfouten kunnen
ook zonder tusschenkomst van den rechter
worden verbeterd. De verbetering geschiedt
door den ambtenaar, onder wien de registers
berusten, op verzoek en volgens aanwijzingen
van het openbaar ministerie.
Dit besluit is heden in werking getreden.
MUTATIES BIJ HET ONDERWIJS
Tot tijdelijk leeraar in de wiskunde en
mechanica is benoemd aan de Eerste H.B.S.b
met vijfjarigen cursus de heer A. F. Vester
en tot tijdelijk leerares in de staatsweten
schappen aan de Middelbare School voor
meisjes met vijfjarigen cursus mej. R. B. de
Jong te Amsterdam.
Aan de gemeentelijke avondschool voor
Handelsonderwijs zijn met ingang van 1
September j.l. tot tijdelijk leeraar benoemd
de heeren L. Alles, G. L. Faber, A. Haque-
bord, A. Hovenkamp, J. Kal, J. Krins, J.
van Ravenswaay, J. M. Thierry, J. van
Vellser, B. W. E. Veurman, allen Haarlem
en E. M. A. Duijckïnck Dörner te Heem
stede.
Mej. A. van Huijzen is met ingang van
1 September benoemd 4 tot onderwijzeres
aan de school „Buitenrust".
HOOFDPRIJZEN' STAATSLOTERIJ.
1000.—: 4288, 9608. 10935. 11694. 17505.
400.—: 1284. 4906. 7518. 9673. 14522. 17398. 18266,
21111.
200,—: 7269, 15164, 16122. 20962. 21370.
100,—: 2092 2582. 5402, 10713, 11201. 17329. 17613,
17884. 17962, 18788. 19284. 19945.
Eet mosselen
Is de mossel gezond?
De afd. Visch van het Voorlichtingsbu
reau van den Voedingsraad schrijft het
volgende:
Na de ontkennende antwoorden op de
vragen of de mossel griezelig en het eten
ervan „gevaarlijk" is. volgt nu een positief
bevestigend antwoord od de vraag of de
mossel gezond is.
De mosselen ziin zelfs heel gezond!
Zij bevatten 11 pCt. eiwit. 2 pCt. vet, 100
mg calcium. 250 mg ph^phor. 6 mg ijzer,
180 I.E., vitamine A. sporen vitamine B, 2
mg vitamine C. 100 gram mosselvleesch le
vert 64 calorieën.
Uit deze opsomming valt op te maken,
dat mosselen in de eerste plaats een be
langrijke bron voor eiwitten die in het
lichaam als bouwstof'dienst doen vor
men..Dit eiwit is voor 8590 pCt. verteer
baar.
Momenteel zijn vele eiwitrijke voedings
middelen door de rantsoeneering in be
perkte mate verkrijgbaar, zooals vleesch.
kaas, e.d. Eieren worden voor gezonden
heelemaal niet beschikbaar gesteld, terwijl
de bekende zeevischsoorten voor velen te
duur moeten worden geacht en trouwens
ook te schaarsch ziin.
De mosselen zijn in verhouding daarmee
echter niet duur en verschaffen ook de zoo
waardevolle vitamine A. Een voldoende en
regelmatige toevoer hiervah vergroot o.a.
den weerstand van het lichaam tegen in
fectie. Bovendien bevatten de mosselen
kalk- en phosphorzouten, die dienen als
bouwstoffen voor de beenderen: de ijzer-
zouten zijn noodig voor de vorming van de
roode bloedkleurstof. Voorts bevatten de
mosselen jodium, dat voor.de stofwisseling
van de schildklieren niet gemist kan wor
den. Eén kilogram mosselen levert onge
veer 200 gram vischvleesch op. In voedings
waarde staat die hoeveelheid gelijk aan 100
gram rundvleesch. Ja, de mossel is gezond!
Wie mosselen eet, neemt een eiwitrijk,
uiterst gezond voedingsmiddel tot zich.
Op de vraag- hoe mosselen en andere
vischsoorten thans smakelijk en voedzaam
kunnen worden klaargemaakt, geven de
nieuwe vischfolders van het Voorlichtings
bureau van den Voedingsraad antwoord.
Wie een briefje met 5 cept postzegels
stuurt (of dat bedragje op giro ho. 301127
overschrijft) aan de afd. Visch van het
Voorlichtingsbureau van den Voedingsraad.
Trawlerkade 41, IJmuiden. krijgt ze toe
gezonden.
-Baby wol.
Zooals eenige dagen geleden is bekend ge
maakt, ligt het in de bedoeling met de ver
strekking van babywol van 1 November 1942
af wederom een aanvang te maken. Deze
mededeeling heeft eenige ongerustheid ver
oorzaakt bij degenen, wier aanvraag na 1 Sep
tember 1942 was ingediend en niet meer in
behandeling kon worden genomen. Teneinde
onnoodige informaties aan de distributie-
bureaux te voorkomen, wordt vanwege het
departefnent van handel, nijverheid en scheep
vaart "medegedeeld, dat de reeds ingekomen
aanvragen in volgorde van binnenkomst zul
len worden afgehandeld, waarna de nieuw-
ingekomen aanvragen in behandeling zullen
worden genomen.
Opgemerkt wordt, dat bijzondere vergun
ningen voor wollen breigaren uitsluitend
kunnen worden aangevraagd ten behoeve
van kinderen, geboren op of na 1 Maart 1942.
Voor reeds geboren kinderen vraagt de moe
der een bijzondere vergunning voor wollen
breigarens aan, indien uit de distributiestam
kaart van het betrokken kind blijkt dat dit
op of na 1 Maart 1942 is geboren.
Voor te verwachten babies kan de aan
staande moeder een bijzondere vergunning
voor wollen breigarens aanvragen tegen over
legging van een schriftelijke verklaring var
een geneeskundige of vroedvrouw, waaruit
blijkt, dat de bevalling binnen 20 weken zal
plaats hebben.
ORGELBESPELING.
Morgenmiddag wordt een orgelbespeling
gegeven in de Groote Kerk, van 3—4 t
door den stadsorganisat George Robert.
Programma 1. Bergarr.asca, G. Frescobaldi
(17e eeuw). 2. Sonate I, P. Hindemith. 3. Chris
tus, der uns selig macht. J. S. Bach. 4. Pre
ludium Es gr. t., J. S. Bach. 5. Concert
G gr. t.. Vivaldi-Bach. 6. Salmo XIX, B.
Marcello.
Verduisteren van i9.o« tot 7.52 uur
8 Oct.: zon op 7.51, onder 19.04 uur
maan op 5.28, onder 18.40 uur
9 Oct.: zon op 7.53, onder 19.02 uur
maan op 6.41, onder 19.05 uur
Verdienstelijk werk van Hans Steinhoff.
Om meer dan een reden mag de totstand
koming van de Rembrandtfilm. die thans te
Amsterdam haar eerste opvoeringen beleeft,
een artistieke gebeurtenis van den eersten
rang genoemd worden. Voor alles wel om het
feit dat de regisseur. Hans Steinhoff, e^in
geslaagd is den zwaren opzet van zijn werk,
n.L Rembrandt's kunst dichter tot het volk
te brengen, te verwezenlijken. Die verdienste
kan niet hoog genoeg worden aangeslagen,
want nog altijd is het zoo, dat het „groote
publiek" te weinig van het werk der groote
kunstenaars afweet en er dientengevolge niet
die waardeering voor heeft, waarop het aan
spraak mag doen gelden. Wie den diepen zin
van deze film op zich heeft laten inwerken,
zal ongetwijfeld ontvankelijker da» vroeger
tegenover het oeuvre van den grootmeester
Rembrandt staan.
Steinhoff heeft Rembrandt's leven niet als
een getrouwe biografie weergegeven. Hij koos
eenige treffende episoden uit en nam die tot
basis van de film. Het is eenerzijds de tijd
van zijn maatschappelijken welstand, de pe
riode van zijn huwelijk met de patriciërsdoch
ter Saskia van Uylenburgh, anderzijds die van
zijn bitterste armoede aan het eind van zijn
leven. Hoezeer ook in uiterlijk verschillend,
er is een groote overeenkomst in die beide
perioden en de regisseur heeft dat sterk la
ten-spreken: Rembrandt's enorme scheppings
drang, welke nimmer van hem week, zijn vol
komen opgaan in zijn roeping, zjjn schilderen
volgens de wetten, die zijn kunstenaarsgemoed
hem ingaf, ook al waren die in strijd met de
gangbare opvattingen. Dit laatste is teekenend
door Steinhoff in beeld gebracht, wanneer
hij ons de geschiedenis van de „Nachtwacht"
voor oogen brengt De zelfingenomen» heeren
van het Schuttersgilde hadden elk de voor die
dagen kapitale som van honderd gulden neer
gelegd om door den kunstenaar, die toen zijn
grootste vermaardheid verworven had. te
worden vereeuwigd. Zij verschijnen op hun
kleurigst uitgedost op het atelier en stellen
zich voor den schilder op in de bekende con-
ventioneele groep staande, zittende en knie
lende posanten. Rembrandt ziet het een wijle
aan en stuurt de heeren vervolgens onver
biddelijk weg met de boodschap dat ze maar
stuk voor stuk moeten terugkomenDien
zelfden avond echter krijgt hij de inspiratie,
welke hem des morgens ontbrak. In het duis
ter ontmoet hij de schutters, wanneer ze van
een drinkgelag terugkomen en half besche
nen door lantaarnlicht het Rembrandtieke
clair-obscur! onder de poort van den Doe
len verschijnen. De meester spoedt zich naar
zijn werkplaats en arbeidt. Arbeidt dagen,
weken achtereen, arbeidt als bezeten door
werkdrift. Arbeidt met zulk een heilig vi
dat hij zelfs niet opmerkt dat Saskia. voor
wie hij toch een hartstochtelijke liefde koes
tert, bezig is aan een ongeneeslijke ziekte
weg te kwijnen. Als het meesterwerk gereed
is, staat de nuchtere wereld weer voor hem,
wreed en afwijzend, zooals zij al zoo vaak
tegenover hem gestaan had. Hoongelach weer
klinkt uit de monden der schutters, waarvan
er geen een tevreden is met zijn conterfeitse!
en waarvan niemand begrijpt, dat zij, juist
door de vergeestelijking en de verheffing van
het onderwerp boven het alledaagsche, een
werk van eeuwigdurende waarde aanschou
wen. En als een verlichting volgt op dit ta
fereel het bezoek van den schilder Hercules
Seghers aan het atelier Seghers, die veel
heviger miskend nog dan Rembrandt, in haast
devoot stilzwijgen het doek nadert, enkele
klanken prevelt en tenslotte, geboeid en ont
roerd eerbiedig het hoofd ontbloot.
De zorgelijke jaren, die Rembrandt aan het
einde van zijn leven beschoren waren, heeft
Steinhoff in fijne tafereelen uitgebeeld. Het
zijn nu, behalve geestelijke, ook zware mate
rieele zorgen die hem vervolgen. De familie
van Saskia profiteert van de opbrengst van
zijn werken. Hendrickje Stoffels, zijn tweede
vrouw en krachtige steun, ontvalt hem en wij
zien hoe de meester als een eenzame zonder
ling prachtig is hier het spel van Ewald
Balser in een armzalig keldertje zijn laat
ste levensdagen doorbrengt, waar hij nochtans
arbeidt, arbeidt en zelfs, overtuigd van de
nutteloosheid van stoffelijk bezit, de hulp v
zijn welgestelden vriend Six afwijst met de
toevoeging „hem niet langer in zijn werk te
storen". Hier verschijnt Rembrandt voor ons
als de man wiens ellende, om Steinhoff's eigen
woorden te gebruiken, trots alle materieele
nooden verhelderd werd door het geloof aan
het genie der eeuwige waarden van zijn werk.
Misschien is in de film de historie niet in
alle opzichten overeenkomstig de feiten weer
gegeven. Het moge van minder belang wor
den geacht. Hoofdzaak blijft het indrukwek
kende beeld van den kunstenaar, die voort
durend worstelde met een hem vüandig ge
zinde. andersdeels op gewin beluste omgeving
en niettemin in eiken geestelijken en maat
schappelijken nood kunst van de allerhoogste
orde wist te scheppen.
De verdienste van Steinhoff's film ligt, be
halve in de benadering van de figuur van
Rembrandt, in de sfeer waarmede hij het ge
heele werk doortrok. Het zeventiende eeuw-
sche karakter is goed bestudeerd weergege
ven, het „licht en donker" in de tafereelen
treft overal door het schilderachtige contrast.
Van Ewald Balser kan gezegd worden, dat
hü in zün moeilüke taak, de vertolking van
Rembrandt, uitnemend geslaagd is. Zijn spel
is overtuigend en zijn „kop" vertoont een
verrassende gelijkenis met dien van den mees
ter. Hertha Feiler doet in de rol van Saskia
echter wat „filmsterachtig" aan; voortreffe
lijk is daarentegen weer het spel van Elisa
beth Flickcnschildt als de geraffineerde huis
houdster Geertje Dirks en Glsela Uhlen legde
in Hendrickje Stoffels den eenvoud, die bij
dit sympathieke, dappere meisje behoort.
H. VOSKUIL.
SPORT EIS SPEL.
ATHLETIEK
VERGADERING K. T. K.
Zaterdag werd in een vergadering van de
Technische Commissie van den Kennemer
Turnkring het werkprogramma voor de eer
ste helft van het winterseizoen vastgesteld.
Zondag II October begint de training van de
oefenkorpsen, waarvoor zich 24 dames en 15
heeren hebben aangemeld. In verband met
het g/oote aantal dames zal dien Zondag een
keuze moeten worden gemaakt. De graad
wedstrijden worden 6 December voor de
dames gehouden en 13 December voor de
heeren, beide malen in Haarlem. Bij wijze van
proef zal nu voor het eerst een competitie
worden ingesteld, en wel voor dames- en
heerenafdeelingen le en 2e klasse, in den ge
wonen zeskamp met oefeningen naar keuze
in ploegen van 8 dames of 6 heeren. De z.g.
Kanaalwedstrijd vindt 10 Januari in Bever
wijk plaats. Bij de samenstelling van de
Noord- en Zuidploegen zal in tegenstelling
met vorige keeren, toen alle deelnemende
vereenigingen dezelfde aantallen turnsters en
turners moesten leveren, rekening worden ge
houden met de kracht van de vereenigingen.
DAMMEN
HAARLEMSCHE DAMCLUB.
Zondag J.l. werden de wedstrijden om de club-
kampioenschappen voortgezet. De uitslagen lui
den als volgt:
Hoofdklasse: P. H. Meure wint van H. van
Lunenburg; J. H. Meure remise met a. Fasol; K.
Ollj wint van J. B. Sluiter Jr.
Eerste klasse: 1. Risseeuw wint van J. Holm;
P. L. Schrijnemakers wint van J. M. Rutgers; C.
Vrolijk wint van a. Smit; G. J. Steenkist wint
van Joh. Philippo; C. B. de Laat wint van G. Bak
ker; H. L. Philippo remise met D. Philippo.
Tweede klasse: a. J. Oremus wint van G. van
Es; J. J. Zalm wint van P. van Dijk; P. van Dijk
wint van J. J. Zalm.
KAMPIOENSCHAP VAN NOORD-HOLLAND.
In IJmuiden zijn voor het kampioenschap van
Noord-Holland de volgende partijen gespeeld:
vierde ronde Bakhuys—P. J. van Dartelen 2—3
Dukel—Van der Hooft 0—2; Y. de Jong—W. de
Jong 1—1; vijfde ronde: P. J. van Dartelen—
Postma 2—0; Y. de Jong—Bakhuys 2—0; Van,der
Hooft—W. de Jong 1—1.
KORFBAL
GOEDE PRESTATIES VAN OOSTER
KWARTIER I EN SPORT VEREENT
Zooals wij reeds voorspelden zouden Oos
terkwartier en Sport Vereent kunnen win
nen. Sport Vereent won met 103 van S. V.
K. JI, welke overwinning op zeer regelmatige
wijze werd behaald. Met rust was de stand
reeds 51, dank zü doelpunten van mej.
C. Schilt, G. Kaayk, W. en A. Vink en mevr.
Klaver Budding. Na de rust behield Sport
Vereent het beste van het spel en door doel
punten van E. Hazelnoot (2 x), W. Vink, F.
Fortgens en A. Vink werd defetand opge
voerd tot 101, Hiertegen kon S^/.K. slechts
tweemaal doelpunten, zoodat de eindstand
met 103 aanbrak.
Ook Oosterkwartier won, dank zij goed
combinatiespel, in Amsterdam van Ooster
park. Spoedig stond Oosterkwartier met 10
voor, door een doelpunt van Th. Poelgeest,
doch Oosterpark maakte gelijk. Drogtrop
kwam thans in den aanval, en deze speler
maakte, dat Oosterkwartier met 31 voor
kwam, terwijl Luikel Jr. en Struykenkamp er
voor zorgden, dat de rust met 61 aanbrak
Na de rust was de verhouding in het spe!
meer gelükwaardig, eerst doelpuntte Ooster
park (62), terwijl Drogtrop er 72 van
maakte. Oosterpark doelpuntte daarna op
nieuw tweemaal (74), doch Starink zorgde
er voor, dat de eindstand qjet 84 aanbrak.
Haarlem had met invallers te kampen, zoo
dat reeds vooruit te zien was, dat K. Z. 3,
de leiders van de afdeeling, zouden winnen.
Na vijf minuten reeds stond Koog Zaandijk
met 10 voor, door een doelpunt van S.
Kwadijk, terwijl dezelfde speler na circa een
half uur spelens (20) maakte. Even voor de
rust wist Kraay van K. Z. op minder fraaie
wijze 30 te maken, waarmede ook gedraaid
werd. Direct na de hervatting maakte Muns
voor Haarlem 31, en hoewel Haarlem daar
na overwegend sterker was, was het Koog
Zaandük, die vlak voor het einde door Kort
maakte. Spoedig daarna werd voor tijd
gefloten.
Tenslotte verloor T. H. B. te Amsterdam
met met den oneven goal van Swift; de uit
slag was 54.
Tweede klasse C: Westerkwartier 2Am-
stelodamum 36. Amsterdam-Zuid 1D.E.D. 2
33. OosterparkOosterkwartier 1 48. Sport
Vereent 1—S. V. K. 2 10—3.
Derde klasse C: Koog Zaandijk 3Haar
lem 1 4—1. Z. K. V. 2—O. K. V. 0—3.
Derde klasse D: Oosterkwartier 2D.T.V. 3
83. Sport Vereent 2Togo 36. Zwaluwen
—Blauw Wit 4. Bl.-W. n.o.
Derde klasse E Allen Weerbaar 2Olym
is 82. Swift 3T. H B. 54. Amsterdam
Zuid 2Oosterkwartier 3. Oosterkw. n.o.
Sport-allerlei
De Nederlandsche Honkbalbond zal Zaterdag
31 October in het Parhdtel te Amsterdam de
jaarsvergadering houden. Onder meer zal de
ganisatie der plaatselijke afdeeling worden be
sproken.
De leden van de H.S.V. „De Kampioen" te
Haarlem hebben in het afgeloopen weekeinde
prachtige successen geboekt. Cor Bijster werd
zoowel in de ronde van Bloemendaal als in die
van het Zuiderpark in Den Haag eerste: d' Haene
werd eerste bij de nieuwelingen in Den Haag e.i
de ronde van Zuilen leverde een overwinning op
voor Boersma, die den afstand van 78 K.M. af
legde in 2 uur 28 min. J. Ekel en H. Tichelaa>
beiden Haarlem werden resp. achtste en negende
Het bestuur van den Nederlandschen
Schaatsenrijdersbond besloot dat alle start-
kaarthouders (met uitzondering van de
schoon- en kunstrijders en -rijdsters) in het
bezit moeten zijn van een bewijs van licha
melijke geschiktheid.
Ten aanzien van den elfstedenwedstrijd en
•tocht zyn speciale bepalingen gemaakt, doch
zü moeten zich aan een keuring onderwerpen.
Artikel Bon
Aardappelen 51A
Aardappelen 51B
Beschuit 51
Bloem 4 08 t.m. 411
Boter 51
2-61, 2-62
361. 3-62, 4-61
Brandst.
01 t.m. 05 BV
01. 02. 03. 04 KF
Brood 5 IA
51B
Chocolade 51. 5^>
Cigaretten 51
EenJieidszecp 3:0
M
Gort 406
Havcrmont 405
Huishoudzeep
370. 371
«Jani 403
Kaas 397 t.m. 399
Koffiesurr. 400
Maizc.ua 4
Melk 51
Petroleum 02
Peulvr.
Rijst 4-
Scheerzeep M
Sigaren 51
Suiker 402
Suikerwerk 53. 54
Tabak 51
Tapt era. 1-57. 2-57
Vermicelli 407
Vleesch 51A
51B
370/412
M/X
Kaart Hoe\eelh.
Aard. 2 kg. 10
Aard 1 kg, 10 0«
Besch. 75 gr. 10 0(
Algem. 70 gr.
Bot/Vet 125 gr. 1
Reserve, 125 gr. 11 x,
Brands* i ee-nh.
Brand st.
1 oe-nh. 30
Brood 400 gr.
Brood
Versn. 100 gr.'
Tabak 2 0 st.
Cigar. 20 st.
Algem. 1 rarvt-s.
Toilz. 1 ra.MS.
Algem. 250 gr.
Alg.
125 gr.
404
Zeep
Zeep
Alg. 80/90 gr.
Algem. 1 rants.
Algem. 100 gr.
Algem 25 0 gr.
Aleem. 100 sr.
Melk 1 3/4 L.
Petr. 3 L.
Algem. 12 5.gr.
Reserve 250 gr.
Tex (m) 4 5 gr.
Tabak 5 st.
Algem. 1 kg.
Versn. 100 gr.
Tabak 25 gr.
Res. 1 3/4 L
Algem. 100 gr.
Vleesch 100 gr.
Vleesch 50 gr.
Alg. 1 raints.
Eenh.z. 1 rants.
31 0,
31 0 lts
Pi
Uiï
31 O Na
31 m-
81 0:
31 D
u 0, £r
G
1 0: 1
10 0,
'""i1
1 E
ZWEMMI
Ragnhild Hveger zwemt nog,J;:
Haar plan is in November in ons land
te komen.
De Deensche wereldrecordhoudster HsJ*31
hild Hveger heeft de geruchten, welke v
haar werden rondgestrooid betreffende 1
vaarwel zeggen van de actieve zwemspa Jj
voor een groot dèel weerlegd. Zij verklaart 'r
dat haar weliswaar door beperkte mogelij °lS
heden tot starten de lust voor het wedstrtj "c
zwemmen bijna was vergaan en met de j
dachten heeft rondgeloopen. plaats te main E'
voor jongere krachten. Intusschen zijn e. w.
ter nieuwe plannen opgedoken, die dit vc*
nemen voor het eerst van de baan hebt- 1
geschoven. Zij hoorde van internatiom r'
zwemwedstrijden in Nederland, welke in H H
vcmber zullen worden gehouden en hie:;: J 3
wil zij nu deelnemen. Daarom heeft zij d< fu,!
ook haar training voortgezet.
VOETB©
TECHNISCHE DAG OP 8 NOVEMBER
8 November wordt een technische dag van 4
Ned. Voetbalbond en voor dien datum zijn *i
en twintig wedstrijden vastgesteld. In Haa.-;- f.
worden twee wedstrijden gespeeld en wel opl
terrein van H.F.C. aan de Spanjaardslaan. Ee
spelen de vertegenwoordigende elftallen vai
afdeelingen Haarlem en Lelden en daarna X
het Haarlemsch elftal uit tegen Haagsche twi.
en derde klassers. De districtswedstrijden beg d
nen dien dag; voor Groningen ^s vastgeslei
Noord-West en voor Breda Zuid-Oost. Ook ivo:
een Noord-Hollandsch elftal samengesteld,
den strijd tn Hoorn zal aanbinden tegen het
sterdamsch jeugdelftal.
PROGRAMMA VOOR ZONDAG.
Blijkens de Sp.kr. luidt het programma va ing
Zondag - -
k
EDO—Stormvogels; VSV—Feijenoord;
Haarlem. .j
HBC—Santpoort; De Kennemers—West Frit f
Alcmaria Victrix—RCH.
HFC—Schoten; TYBB—Zandvoortmeeuwi
Halfweg—Helder; Kinheim—DTS; Terrasvogel) th;
IE.
Jt 'm
D(
oik
PP
Bloemendaal.
IEV— CSV; Vitesse—VVB.
VI. Vogels—O. G.; DSSH—Spaarnevogels; DID
BSM; DCO—EHS; THB—Ripperda.
Haarlem 2—ZFC 2; Alcm. Victrix 2—EDÓ
Helder 2—Kennemers 2; RCH 2—WFC 2; AFC>PZi
VSV 2; Stormvogels 2—HFC 2: Bloemendaal 1 IC»:
RCH 3; Watergraafsmeer 2—HBC 2; Zandvoo: D
meeuwen 2—TYBB 2; Santpoort 2—DWS 4; Vol 8al
wijekers 4—Haarlem 3; Zandvoortmeeuwen j tu
AAC 2.
ZWBMMB
Op een bijzonderen clubavond heeft b C1
bestuur van de H. P. C. die zwemmers t f)
polospelers gehuldigd, die in het afgcloopt !ej
zomerseizoen zulke fraaie successen hebtt [|e;
geboekt. Eerst huldigde de voorzitter, de hei er
A. J. Braam, de estafetteploeg, bestaande t £Z(
A. H. Sipkema, M. Mauritz, T. Kloots en!
de Geest, die op fraaie wijze het land!
kampioenschap veroverde. Allen ontvin?: aa
een foto der ploeg en medaille. Daarna spn
hü den kampioen Van der Voort toe die Ik
nummer schoonspringen in de wacht sleepi
ondanks de felle concurrentie. Hierna wendó |fe
het eere-lid, de heer A J. Verschoor zich t
het waterpolo-zevental, dat het afdeeling j;;
kampioenschap behaalde en tegen de H. i i
en P. C. om het landskampioenschap speetó mi
Spreker zeide dat in 1923, het optreden vi ai
het team, de heeren A. J. Braam en H. 1
Leyenaar de steunpilaren van de ploeg
ren en dit ook nog waren in 1942. Als 8H
denken overhandigde de heer Verspoor
foto van het zevental zoomede zilveren mi" lus
chetknoopen met inschriptie aan eiken spele jn.
Nadien deed de heer Braam de heugelijl
tijding dat het bestuur gemeend heeft ai
den heer R. J. Engelenberg het gouden club inj
insigne te moeten uitreiken, als blük v« us
waardeering voor het vele in het belang
de vereeniging verricht.
RADIOPROGRAMMA
DONDERDAG 8 OCTOBER 1942.
HILVERSUM I. 415.5 M.
7.15 Die fünf Gesaag Gitarristen (gr.). 7.30 E
O. Nieuwsberichten. 7.40 De vroegte wint (p
8.30 B. N. O. Nieuwsberichten. 8.40 Europa's Gee
R.50 Pianovoordracht (gr.). 9.00 Ochtendkianki
(gr.). (9.30—9.40 Sipegel van den dag opn.). II
Orkest Willy Kok. 10.30 „In en om Winsehott 1
hoofdstad van 't Oldambt en Westerwoldï
klankbeeldenreeks. 10.45 Orkest WiUy Kok. II
Symphonleconcert (gr.). 12.00 Almanak. 12.05 P* it:
van Dijk. en zijn orkest. 12.45 B. N. O. Nieuw f
zakelijke berichteru 13.00 Om- en om-progn: „k
14.00 Vocaal en Instrumentaal programs
14 30 Gramofoonmuziek. 15.00 „Daar boven in I
bergen voordracht. 15.15 Pastorale muziek (j:
16.45 B. N. O. Nieuws-, zakelijke en beursberifl
ten. 17.00 Otto Hendriks en zijn orkest. 17.45 AM
sementsorkest en soliste. 18.15 Uit den mond i
dwazen, luisterspel. 19.00 Brandende kwestie u,
causerie. 19 15 Het Omroep-Harmonie-orkest. I4*
B N. O. Nieuwsberichten 19.40 B. N. O. De t
reldmeenlng uit vreemde kranten. 19.50 OmnW
Harmonie-orkest. Vanaf 20.15 alleen voor t
Radio-Centrales, die over een lijnverbinding»
de studio beschikken. 20 15 Piano en viool lp-
20 40 Concertgebouworkest. 21.25 Zang en pia
(gr.). 21.45 B N. O. Nieuwsberichten. 22.00 SpaD
sche zang (gr.). 22.15 Pusztaklanken zonder i
zeuners (gr.i. 23.00—24 00 Dansmuziek en zang (F
HILVERSUM II, 301.5 M.
157.40 Zie Hilversum i. 7.40 Ochtendgymnr
tiek. 7.50 B. N. O. Besproken binnenlandsch ove
zicht opn 8.00 Lezing „Het boerenleven In Ze
land" 8.15 Orkestconcert (gr.). 8.30 B. N'
Nieuwsberichten. 8.40 Beroemde orgelcomposltt
(gr.). 9.00 Groot Operette orkest (gr.) 9.15 Vfll
de huisvrouw. 9.20 Omroeporkest (opn.).
Godsdienstige uitzending. 10.30 Trioconcert (g:
11.00 Voor de vrouw. 11.20 Liederen van Catharr- ït
van Rennès (gr.). 11.30 De Melodisten, soliste»
pianospel 12 30 Programma-overzicht. 12 35 Bf
lijnsch Opera orkest (gr.). 12.45 B N. O. NieuW I
en zakeliike berichten. 13.00 Kleine tuinbouw 1U
Piano- eR zangvoordracht. 14.00 Godsdienstige
zending. 14.30 Strijkorkest. 15.30 En hier is 4
koffergramofoon. 16 00 Zang cn piano. 16.45 B
O. Nieuws-, zakelijke- en beursberichten. 1*1 V|
Kinderkoor van den Nederlandschen Omrot? i
0 A. .T van Wn«>le vprW t1
17.30 Viool en cello. 18.00 A. J. van Hoek ver«
over het spel der 64 velden. 18.15 Marschm.iSt*
(gr.). 18.30 B N. O. Nieuwsberichten. 18.40 Splt^
van den dag. 18.50 B. N O. Wat NederlM
schrijft. 19.00 Zang en piano (gr.). 19.15 Conctt»
gebouworkest en solist. Vanaf 20.15 alleen voor*
Radio-Centrales, die over een lijnverbinding
de studio beschikken. 20.15 Zang cn orgel.
Salonorkest, een volksmuzlekkwartet en
leugdkoor (opn.). 21.25 Musette-orkcst en
(opn.). 21.45 B. N. O. Nieuwsberichten 22,00 9
Militair overzicht. 22.10 AvondwUd)"*.
Zie Hilversum L
