Haarlemsche Courant
ORDENING VAN DEN ARBEID.
Ook in N. Stalingrad
de Wolga bereikt.
Nieuwe verordening betreffende den arbeid
in Nederland.
Duitschland, Italië en Japan stelden
24.6 millioen b.r.t. buiten gevecht
287e Jaargang No. 245
Abonnement p. weelt o,26, p. maand 1x «.wartaal t4i,
(tanco p. post 3,73, losse nummers 8 Atf-ertentlCn S—15
p,m. ƒ3;— elke m.m. meer zo cent. Afrüatiiea dubbele prU»,
Advertentieabonnementen 1500 m.m j m.m. Kennetner
Editie 3—15 m.m. 1,20. Aboiio. ment 1508 «-«. s cent p. mm.
yltf.i Grafische Bedrijven Damiate.
Wnd. Hoofdredacteur: J. V. BAtTDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Zaterdag 17 October 1942
Bureaus Baarlemi Groot*- Houtstraat 93. Bijkantoor: Soends«
plein 37. Tel. Directie lïOSï. Hoofdredactie 130S«, Redactlo 10600,
Administratie 10721. 14825. Soendapleln 12230. Postgiro 131953.
Directie PB. A. MEES - P. W. PEEREBOOM.
Drie nieuwe begrippen:
Betrieb Betriebsfuehrer en Gefolgschaft.
EEN GEMACHTIGDE VOOR
DEN ARBEID.
De Verordening van den Arbeid, welker
rerschijning reeds lang te voren was aan-
ekondigd, is thans verschenen. De Rijks-
lommissaris heeft, op grond van 5 van het
lecreet van den Führer over de uitoefe-
ling van de regeeringsbevoegdheden in
federland bepalingen getroffen, opgenomen
ij! In de Verordening, die hier met het oog
haar belang in haar geheel volgt
AFDEELING I.
Betrieb, Betriebsführer en Gefolgschaft.
Art. 1. (1) Deze verordening verstaat
nder Betrieb de organisatorische eenheid,
8 innen het kader van dewelke een onder-
emer en ten minste één werknemer samen-
5j ,6(2) Onderdeelen van Betrieben, welke
rganisatorisch of territoriaal van het
0 [auptbetrieb zijn gescheiden, doch daar
mede door een gemeenschappelijke leiding
"ujn verbonden, worden slechts dan als zelf-
landige Betrieben beschouwd, indien de
PI iemachtigde voor den Arbeid zulks be-
aalt.
Art. 2. (1) In het Betrieb werken de on
als Betriebsführer en de werk-
imers als Gefolgschaft samen ter bereiking
c' an de doeleinden van het -Betrieb en in
et belang van de gemeenschap.
(2) De Betriebsführer heeft tot plicht
et welzijn van de Gefolgschaft te beharti-
n. en. Deze is hem de in de Betriebsgemein-
haft vervatte trouw verschuldigd.
(3) In alle aangelegenheden, het Betrieb
etreffende, welke door deze verordening
e orden geregeld, beslist de Betriebsführer
genover de Gefolgschaft.
Art. 3. (1) Bij rechtspersonen is de wet-
lijke vertegenwoordiger en bij vennoot-
15 happen en vereenigmgen van personen,
elke geen rechtspersoonlijkheid bezitten,
de persoon, die bevoegd is het beheer le
Betriebsführer. Indien er meerdere
ettelijke vertegenwoordigers of met het
>heer belaste personen zijn, dienen zij één
hen met de uitsluitende waarneming
ir werkzaamheden van den Betriebsführer
belasten. Indien zulks niet geschiedt of
if dien geen overeenstemming betreffende
iiiopdracht wordt bereikt, wijst de Ge-
achtigde voor den Arbeid den Betriebs-
,e. hrer aan.
J (2) Indien de ondernemer of bij rechts-
Sl rsonen de wettelijke yertegenwoordiger
bij vennootschappen en vereenigingen
ótin personen, welke geen rechtspersoon-
kheid bezitten, de persoon, die bevoegd
het beheer te voeren, het Betrieb niet
lf leidt, dient deze een persoon, die op
rantwoordelijke wijze aan het beheer van
t Betrieb deelneemt, met de Betriebs-
te belasten.
"(3) Indien de Betriebsführer wegens af-
2 izigheid gedurende langeren tijd of om
dere redenen verhinderd is persoonlijk
n wei-kzaamheden waar te nemen, moet
een plaatsvervanger benoemen.
f4> De benoeming van een Betriebs-
n'firer, als bedoeld in de leden 1 en 2; pf
,p n een plaatsvervanger, als bedoeld in lid
5 dient aan de Gefolgschaft op passende
Bjze te worden bekendgemaakt.
AFDEELING II.
Gemachtigde voor den Arbeid.
den getroffen door den Secretaris-Generaal
van het Departement van Sociale Zaken,
Art. 9. De Gemachtigde voor den Arbeid
kan, na beraadslaging in een commissie van
deskundigen, richtlijnen vaststellen voor
den inhoud van de reglementen van de Be
trieben en van afzonderlijke arbeidsover
eenkomsten.
Art. 10. Om een behoorlijke loonvorming
te bereiken kan de Gemachtigde voor den
Arbeid, na beraadslaging in een commissie
van deskundigen, schriftelijk een regeling
van arbeidsvoorwaarden voor een Betrieb
of voor een groep van Betrieben uitvaardi-
gen. De bepalingen van de regeling van ar-
eidsvoorwaaraen zijn als minimum-voor
waarden bindend voor de arbeidsverhoudin
gen, waarop deze betrekking heeft. Hier
mede strijdige bepalingen in reglementen
van de Betrieben en afzonderlijke arbeids
overeenkomsten zijn nietig.
Art. 11. De Gemachtigde voor den Ar
beid is bevoegd bij regeling van arbeids
voorwaarden of voor afzonderlijke arbeids
verhoudingen ten opzichte van loonen en
salarissen een grens naar boven bindend
vast te stellen.
Art. 12. Richtlijnen, als bedoeld in arti
kel 9, en regelingen van arbeidsvoorwaar
den, als bedoeld in de artikelen 10 en 11.
worden in de Nederlandsche Staatscourant
bekendgemaakt.
Art. 13. Ten aanzien van hen. die in de
huisindustrie werkzaam zijn en in den regel
alleen of met hun gezinsleden en met niet
meer dan twee vreemde hulpkrachten wer
ken, is ten aanzien van de verhouding tot
hun opdrachtgevers het bepaalde bij de ar
tikelen 9 tot en met 12 van overeenkomstige
toepassing. Met deze personen, die in de
huisindustrie werkzaam ziin. kan de Secre
taris-Generaal van het Departement van
Sociale Zaken of de Gemachtigde voor den
Arbeid andere in de huisindustrie werkzame
personen, tusschènpersonen en andere met
werknemers overeenkomende personen we
gens hun economische onzelfstandigheid ge
lijkstellen.
AFDEELING IV.
Bijzondere bepalingen.
Art. 14. De voorschriften dezer verorde
ning zijn, met uitzondering van het bepaalde
in de artikelen 10 tot en met 12, niet van
toepassing ten aanzien van zeeschepen,
luchtvaartuigen en derzelver bemanningen.
Art. 15. (1) De voorschriften dezer
erordening zijn van toepassing ten aanzien
van de binnenscheepvaart, voor zoover in
de leden 2 en 3 niet anders is bepaald.
(2) Binnenvaartschepen zijn die sche
pen, welke tot de vaart op rivieren en an
dere binnenwateren zijn bestemd en welke
hiertoe door den eigenaar worden gebruikt.
Met den eigenaar wordt degene, die een
schip heeft uitgerust, gelijkgesteld.
(3) De gezamenlijke binnenvaartsche
pen van een ondernemer vormen een Be
trieb in den zin dezer verordening. Be
triebsführer is de eigenaar van de schepen.
De gezagvoerder (kapitein)^ is plaatsver-
vanger van den Betriebsführer. als bedoeld
in artikel 3, lid 3.
Art. 16. De voorschriften dezer verorde
ning zijn van toepassing ten aanzien van
den Overheidsdienst, voor zoover-de Secre
taris-Generaal van het Departement van
Sociale Zaken, in overeenstemming met den
Secretaris-Generaal van het Departement
van Algemeene Zaken en den Secretaris-
Generaal van het ter zake bevoegde Depar
tement van Algemeen Bestuur, zulks be
paalt.
Art. 4. (1) De ordening van den arbeid
opgedragen aan eew Gemachtigde, die
dergeschikt is aan den Secretaris-Gene-
al van het departement van Sociale Za-
Hij w'ordt door dezen Secretaris-Gene-
il benoemd en ontslagen.
(2De Gemachtigde en de overige in
van Staat, provincies, gemeenten
andere publiekrechtelijke lichamen (in-
y\ Hingen) zijn binnen de grenzen hunner
rtjfoegdheid verplicht elkander ambtshalve
te staan.
Art. 5. (1) De Gemachtigde voor den
beid heeft zorg te dragen voor het hand-
iven van den arbeidsvrede en de daartoe
•nnoodigde maatregelen te treffen. Hij kan
Vainen het kader van zijn bevoegdheid be-
a likkingen uitvaardigen.
2) De Gemachtigde is verplicht bij
atregelen van principieele beteekenis
v( irleg te plegen met den leider van het
1 derlandsche Arbeidsfront.
1 Lrt. 6. De Secretaris-Generaal van het
lartement van Sociale Zaken kan last-
ibers aanstellen, die aan den Gemachtig-
ondergeschikt zijn. De werkzaamheden,
Ike den lasthebbers zijn opgedragen,
2- rden door den Secretaris-Generaal van
departement van Sociale Zaken vast-
teld. De lasthebbers zijn gebonden aan
aanwijzingen van den Gemachtigde voor
i Arbeid,
lrt. 7. (1) De Gemachtigde voor den
rieid benoemt ter adviseering in princi
ele vragen betreffende zijn bevoegdheid
i Raad van Bijstand. Van dezen raad
ken tien tot twintig vooraanstaande per-
nlijkheden uit het sociale en economische
en in Nederland deel uit. Betriebsführer
leden van de Gefolgschaft moeten in ge-
en getale worden benoemd..
2) Voor de benoeming der leden van
i Raad van Bijstand moet de Gemachtig-
voor den Arbeid overleg plegen met den
Ier van het Nederlandsche Arbeidsfront,
ir zoover deskundigen uit den landstand
anmerking komen, met den Boerenleider,
a 3) De deskundigen moeten de in lid I
oelde benoeming aannemen. Zij dienen
b hun opgedragen werkzaamheden op be-
cnrlijke wijze te vervullen en in de hun
aair den Gemachtigde aangeduide aange-
bienheden geheimhouding te bewaren. Uit-
erikkelijk wordt hun, alvorens zij hun
iv'kzaamheden aanvangen, de verplichting
'h rtoe opgelegd. Zij ontvangen een pas-
M de vergoeding, alsmede, op hun verzoek,
schadeloosstelling wegens derving van
ie omsten.
4) De Gemachtigde voor den Arbeid
oemt ter adviseering in de gevallen, als
ie oeld in de artikelen 9 en 10, alsmede inj
lere gevallen, waarin hij zulks noodig
deelt, één of meerdere commissies van
kundigen. Het bepaalde in lid I, laatsten
'r'zin, en in de leden 2 en 3, is van toe-
sing.
AFDEELING III.
glement van het Betrieb .regeling van
^«arbeidsvoorwaarden (Tarifordnung)
j rt. 8. In ieder Betrieb met in den regel
minste tien leden van de Gefolgschaft
it de Betriebsführer, na overleg met den
(f alen voorman van het Nederlandsche
eidsfront. een reglement van het Betrieb
F aardigen. Nadere bepalingen betreffen-
•eivorm en inhoud van het reglement van
g Betrieb, alsmede betreffende de wijze,
irop hetzelve wordt uitgevaardigd, wor-
Keuringen voor de Waffen-SS
en liet Legioen.
AFDEELING V.
Strafbepalingen.
Art. 17. (1) Hij die opzettelijk of door
grove schuld in strijd handelt met schrif
telijke beschikkingen van den Gemachtigde
voor den Arbeid, welke deze ter uitvoering
van de hem opgedragen werkzaamheden
uitvaardigt, wordt gestraft met gevangenis
straf van ten hoogste vier jaren en met
geldboete tot een onbeperkt bedrag of met
een dezer straffen.
(2) De strafvervolging vindt slechts
plaats op klachte van den Gemachtigde
voor den Arbeid.
(3) De bij lid I strafbaar gestelde hande
lingen zijn misdrijven.
(4) Aoht de Gemachtigde voor den Ar
beid een straf ingevolge het bij lid I be
paalde niet noodig, dan kan hii een admini-
tratiefrechtelijke straf opleggen.
(5) Het bepaalde in de leden I tot en
met 4 is mede van toepassing ten aanzien
van handelingen in strijd met het bepaalde
bij artikel 7. lid 3, eersten en tweeden vol-
1.
(6) Nadere bepalingen betreffende de
administratiefrechtelijke strafprocedure
worden getroffen door den Secretaris-Gene
raal van het Departement van Sociale Za
ken, in overeenstemming met den Secreta
ris-Generaal van het Departement van Jus
titie.
AFDEELING VI.
Slot- en overgangsbepalingen.
Art. 18. De Secretaris-Generaal van het
Departenpent van Sociale Zaken vaardigt,
in overeenstemming met den Secretaris-Ge
neraal van de ter zake bevoegde Departe
menten van Algemeen Bestuur, de ter uit
voering van deze verordening noodzake
lijke voorschriften uit.
Art. 19. (1) Deze verordening treedt
op 1 November 1942 in werking, met uit
zondering van artikel 18, hetwelk in wer
king treedt op den dag der afkondiging.
(2) Op 1 November 1942 treden buiten
werking:
1) de Arbeidsgeschillenwet van 4 Mei
1923 (Staatsblad no. 182):
2) de Wet op de collectieve arbeids
overeenkomst van 24 December 1927
(Staatsblad no. 415);
3) de Wet op het algemeen verbindend
en het onverbindend verklaren van bepa
lingen van collectieve arbeidsovereenkom
sten van 25 Mei 1937 (Staatsblad no. 801):
4) de Verordening no. 111/1940 betref
fende het verbod van verlaging van loonen
en salarissen:
5) de Verordening no. 217/1940 betref
fende de totstandkoming van regelingen ter
zake loonen, salarissen en andere arbeids
voorwaarden.
(3) De overige rechtsvoorschriften,
welke in strijd zijn met de bepalingen van
deze verordening, treden buiten werking
op het door den Secretaris-Generaal van
het Departement van Sociale Zaken in over
eenstemming met de Secretarissen-Generaal
der ter zake bevoegde Departementen van
Algemeen Bestuur vastgestelde tijdstip.
TROUW AAN FRANKRIJK
Brevié geeft Franschen op Madagascar
richtlijnen.
Britten bezetten Amboritsa.
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt,
hebben Britsche troepen de stad Amboritsa
op het eiland Madagascar bezet, gelegen op;
dertig R.M. ten Zuiden van Tananarive.
Gouverneur-generaal Brevié, minister van
koloniën, heeft in naam der Fransche regee
ring, zoo verneemt men uit Vichy, de vol
gende boodschap aan gouverneur-generaal
Anet gezonden:
„Madagascar heeft zich niet overgegeven.
Sinds 35 dagen voert U een ongelijken
strijd, doch de weerstand wordt voortgezet
en 'iederen dag voegt zich een bladzijde bij
het gouden boek van het Imperium.
„Nochtans is het grootste gedeelte van het
eiland reeds ingenomen: het is het oogen-
blik voor U, Franschen, om ten overstaan
van den bezetter door uw houding dezelfde
vaderlandsliefde aan den dag te leggen als
waarvan uw heldhaftige weerstand .getui
genis aflegt.
„Twee principes moeten uw gedrag lei
den: vooreerst eischt het belang van het
land, dat ieder, die Frankrijk vertegenwoor
digt, op Madagascar blijft om er het werk
van een halve eeuw kolonisatie voort te
zetten.
Vervolgens eischt het superieur belang
van het vaderland, dat de gedisciplineerde
eenheid van alle Franschen onder de autori
teit van den maarschalk behouden blijve.
Indien deze twee principes met elkaar in
strijd komen, spreekt het vanzelf, dat het
tweede de bovenhand haalt.
Het is de plicht van ieder burger, mission-
naris, functionnaris, kolonist, handelaar, in
boorling op zijn post en op zijn plaats te
blijven en met kalmte en orde zijn normale
activiteit, zoo goed mogelijk in het voordeel
van het land voort te zetten.
Aanvaardt echter in geen geval en onder
geen enkel voorwendsel, zelfs niet voor den
vorm, zelfs niet door zwijgende toestem
ming, U aan te sluiten bij de beweging van
afscheiding of bij een vreemde regeering.
De functionnarissen mogen slechts hun
functies verder uitoefenen in absolute eer
biediging van den eed, dien zij den Maar
schalk gezworen hebben.
U allen, Franschen, zult om hen een blok
vormen en indien zij mochten vervangen
worden, blijft vereenigd in trouw aan den
Maarschalk.
De ongeschonden eenheid is de waarborg
van het gemeenschappelijk welzijn."
Volgens een bericht van het "agentschap
Ofi hebben de Britsche strijdkrachten op!
Madagascar hun Fransche gevangenen in de
streek van Ambositra van hun voorwerpen
van waarde beroofd en hun zelfs hun trouw
ringen ontnomen.
De ministerraad is om 10 uur 30 onder
voorzitterschap van Maarschalk Pétain
bijeengekomen.
PAPIERSCHAARSCHTE IN CANADA
EN V. S.
In de naaste toekomst wordt volgens be
richten uit Montreal zoowel in Canada als
in de Ver. Staten een sterke beperking van
het courantenpapierverbruik verwacht. Hier
door zal in de eerste plaats het Amerikaan-
sch'e dagbladbedrijf getroffen worden, dat tot
dusverre 75 pet. van zijn behoefte uit Canada
betrok.
Stalin's ontevredenheid over de wapen
leveranties van overzee.
Geallieerden willen Moskou
levensmiddelen zenden
Bij onze vrijwilligers. Sport staalt spieren.
Oefeningen, waarbij het op goede samen
werking aankomt, bevorderen de kameraad
schap. Aan de lichamelijke ontwikkeling
van de mannen der Waffen SS en het Le
gioen Nederland wordt groote zorg besteed.
(SS P.K. Wagner-O.-H.-P.H. c)
Het SS-Ersatzkommando deelt ons mede,
dat vrijwilligers voor de Waffen-SS en hei
Legioen zich op onderstaande data bij de
genoemde adressen kunnen vervoegen ten
einde gekeurd te worden.
Tevens wordt er de aandacht op geves
tigd en wel speciaal voor hen, die er be
zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne
derland te vervullen, dat thans de mogelijk-
ïeid bestaai om dienst te nemen in een
speciaal wachtoataillon De opleiding vind
in Nederland plaats, terwijl de inzet van dit
bataillon ook in Nederland blijven zal.
Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS
en het Legioen kunöen zich ook diegenen
melden die tot de Germaansche-SS Neder
land (Nederlandsche SS) willen toetreden
18.10.42 14.00 uur. Venlo. Deutsches Haus.
Emmastraat.
19.10 42 11 00 uur. Eindhoven. Huis Maria
Kruisstraat
20.10.42 II 00 uur. Den Bosch. Hotel Noord-
Brabant.. Markt 45.
21.10,42 10.00 uur, Tilburg, Werküedenver-
eeniging. Tuinstraat 68.
21.10.42 f7.00 uur. Rotterdam, Deutsches
Haus.
22.10.42 10.00 uur. Amsterdam. School
Mariaplein
23 10.42 10.00 uur. Den Haag. Café den Hou:
Bezuidenhoutscheweg.
24.10.42 11.00 uur, Amersfoort, Dienstge-
gebouw Kapelweg.
In buitenlandsche kringen te Istanboel
doen berichten de ronde uit Koeibysjef,
volgens welke Stalin na zijn opzienbarend
interview met den Moskouschen vertegen
woordiger van Associated Press een on
derhoud gehad zou hebben met den Brit-
schen ambassadeur te Moskou, Sir Clark
Kerr.
Hierbij zou Stalin opnieuw zijn ontevreden
heid betuigd hebben over het verzuim der
Anglo-Amerikanen om hun verplichtingen
^en aanzien van de leveranties van oorlogs
materiaal aan het Sowjet-leger op bevredi
gende wijze na te komen. Stalin zou er hierbij
op gewezen hebben, dat de verdedigers van
Stalingrad geen Engelsch of Amerikaansch
oorlogsmateriaal bezitten, ook niet na hun
taai verzet van verscheidene weken.
Stalin zou hierbij opnieuw den eisch naar
de vervulling van de Engelsche en Ameri-
kaansche beloften wat betreft de vorming
van een tweede front gesteld hebben en zelfs
gewezen hebben op moeilijkheden, welk zou
den ontstaan voor de positie der Sowjet-Unie
voor het geval deze beloften niet nagekomen
zouden worden.
Ambassadeur Kerr, zoo wordt in deze be
richten verder gezegd, heeft daarop aan Lon
den toestemming gevraagd om naar Engeland
te kunnen vliegen om persoonlijk aan Chur
chill rapport uit te brengen.
Naar Reuter meldt, heeft Law, onder
staatssecretaris van het Britsche ministe
rie van buitenlandsche zaken, inmiddels
in het Lagerhuis medegedeeld, dat de Ge
allieerde landen groote hoeveelheden le
vensmiddelen naar de Sowjet-Unie zenden.
De oorlog ter zee.
Duitsche duikbooten, andere zeestrydkrachten
en eenheden van de luchtmacht hebben tot
einde September 1942 rond 21.3 millioen b.r.
vijandelijke scheepsruimte tot zinken gebracht.
In een week 72 vijandelijke
vliegtuigen boven Malta
neergeschoten
Nieuwe luchtaanvallen op het eiland.
Het Italiaansche weennachtsbericht luidt.
Van het front bij El Alamein niets van
beteekenis te melden. Een vijandelijke
luchtaanval op Tobroek veroorzaakte geen
schade. De lüchtdoelartillerie van de ves
ting schoot een vijandelijk vliegtuig neer.
Krachtige formaties van onze luchtmacht
hebben de vliegvelden op Malta in opeen
volgende golven gebombardeerd.
Jachtvliegtuigen, die de bommenwerpers
--P doeltreffende wijze beschermden, scho
ten in luchtgevechten 8 Britsche vliegtui-'
gen neer.
Sedert 11 October heeft de vijand boven
Malta tot dusverre 72 vliegtuigen verlo
ren, terwijl de verliezen der Spilmögend-
heden 23 machines bedragen.
Naar>uit Gibraltar wordt gemeld, zijn in
den nacht van Vrijdag op Zaterdag groote
verdedigingsoefeningen gehouden, waarbij
de in Gibraltar gestationneerde eenheden
van de land-, zee- en luchtstrijdkrachten
een vermeenden aanval op de*vesting heb
ben afgeslagen.
Tijdens deze oefening, de grootste welke
tot dusver is gehouden was Gibraltar vol
komen verduisterd.
De Italiaansche strijdkrachten hadden tot
half Mei van dit jaar ruim 1.3 millioen b.r.t.
tot zinken gebracht en Japan meldde in Juli
ongeveer 2 millioen b.r.t. tot zinken gebrach
te, buitgemaakte of beschadigde vijandelijke
scheepsruimte.
Dit is tezamen 24.6 millioen b.r.t.
Hierin zijn niet begrepen de resultaten
den mijnoorlog en andere niet waargenomen
resultaten. Voorts moet ook rekening gehou
den worden met het groote aantal beschadig
de schepen, die het vijandelijke scheepsver
keer althans tijdelijk gevoelig verzwakken en
de scheepswerven verhinderen over te gaan
tot den nieuwen aanbouw van oorlogs- en
koopvaardijschepen.
Deze gegevens zijn verstrekt door bevoegde
Duitsche instanties met het oog op bewerin
gen vap den Londenschen nieuwsdienst, dat
van Duitsche zijde het torpedeeringscijfer is
opgegeven als 12 millioen b.r.t. Geallieerde
scheepsruimte. Men kenmeikt hier deze be
weringen van de Britsche agitatie als „kin
derlijke pogingen tot verdoezelen" met het
doel, de gruwelijke werkelijkheid der Engel
sche scheepsverliezen tegenover de eigen
openbare meening te camoufleeren.
Borneo thans geheel in
Japansclie handen.
Japanners bezetten nieuwe stellingen
op Nw. Guinea.
Naar Domei uit Balikpapan op Borneo
meldt, is thans het geheele eiland Borneo
volkomen van vijandelijke strijdkrachten
gezuiverd. Een restant van 66 manschap
pen en officieren der Engelsche en Ameri-
kaansche strijdkrachten haddén zich terug
getrokken op de Longnawan hoogvlakte,
650 K.M. ten Noorden van Balikpapan.
Het is thans door een Japa'nsche marine-
afdeeling, die het in het binnenland had
gevolgd, na een kort gevecht overweldigd
Het Geallieerde hoofdkwartier in he'
Zuidwestelijke deel van den Stillen Oceaan
deelt mede, dat de Japanners langs de
Noordoostelijke kust van Nieuw-Guinea
nieuwe stellingen hebben bezet.
Een extrabericht van den Britschen be
richtendienst uit Washington luidt: Offi
cieel wordt medegedeeld, dat de stellingen
der Geallieerden* op de Nieuwe Hebrider
met geschutvuur zijn bestookt.
Het. tot de Salomons-eilanden behooren-
de eiland Guadalcanal- is gebombardeerd.
Eerste groep negervliegers in
de V.S. opgeleid.
Volgens een bericht uit Washington,
heeft de Amerikaansche minister van
oorlog, Stimson verklaard, dat de op
leiding van de eerste groep zwarte
vliegers voltooid is. Deze negervliegers
zullen in overzeesche gebieden dienst
doen.
FINANCIERING VAN DUITSCH"FRANSCHE
INDUSTRIEELE PROJECTEN.
De pogingen om te komen tot een organi
satie ter financiering van Duitsch-Fransche
industrieele projecten hebben geleid tot de
oprichting van de „Association financiere
pour developpement de l'industrie en France
et aux colonies". Deze organisatie, welke door
de vier grootste Fransche banken werd opge
richt. zei alle Duitsche en Fransche firma's
behulpzaam zijn bij de financiering van
Duitsch-Fransche industrieele projecten De
organisatie zal eventueel ook van den finan-
cieelen steun van andere Fransche banken
financieringsinstituten eebruik kunnen
maken.
Omsingelingssucces bij Noworossisk en terreinwinst bij
Toeapse. Sow jet-tegenaanvallen bij Moennansk op bloedige
wijze teruggeslagenBritsche luchtaanval op het Rijnland.
Groote Duitsche vlieger
prestaties.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
De gevechtshandelingen ten Zuidoosten
van Noworossisk hebben opnieuw
geleid tot de omsingeling en vernietiging
van vijandelijke strijdkrachten. In de
richting van Toeapse hebben Duitsche
troepen nieuwe heuvelstellingen stormen
derhand genomen, die voor de voortzetting
van den aanval van bijzondere beteekenis
zijn.
Te Stalingrad drong een pantserdivisie
in een koenen nachtelijken aanval tot aan de
Wolga door en veroverde vervolgens tezamen
et formaties infanterie in hardnekkig!
:n- en straatgevechten het Noordelijke deel
van de fabrieksvoorstad met de groote trac
torenfabriek Dsjersjinski.
Sterke luchtstrijdkrachten brachten den
verbeten vechtenden vijand vernietigende sla
gen toe, terwijl formaties jachtvliegtuigen
elke tegenwerking van de vijandelijke lucht
macht verhinderden.
Aan het front van den Don verijdelden
Hongaarsche troepen alle pogingen van den
vijand om de rivier over te steken.
In den centralen en Noordelijken frontsec
tor bestreed de luchtmacht de achterwaart-
sche verbindingen der Sovjets. Aan het front
van Moermansk sloegen bergtroepen ver
scheidene vijandelijke aanvallen, ten deele in
tegenaanvallen, op bloedige wijze af. De vijL
and trok zich, met achterlating van talrijke
gesneuvelden, op zijn uitgangsstellingen terug.
De vliegvelden op Malta werden overdag
en des nachts door Duitsche en Italiaansche
luchtstrijdkrachten aangevallen. Acht vijan
delijke vliegtuigen werden neergeschoten,
waarvan twee in gevechten met Duitsche ge
vechtsmachines.
De Britsche luchtmacht ondernam Donder
dagnacht storingsaanvallen op het R ij n-
land. De burgerbevolking leed verliezen. In
verscheidene plaatsen ontstonden branden en
schade aan gebouwen. Nachtjagers en lucht
doelartillerie schoten 22 vijandelijke bommen
werpers neer. Bovendien werden overdag bij
aanvalspogingen op Noordduitseh en Fransch
kustgebied drie Britsche vliegtuigen vernie
tigd.
Bij de storingsaanvallen van het Britsche
luchtwapen op het Westduitsche gebied, is het
tot verbitterde luchtgevechten gekomen.
Daarbij haalde Ridderkruisdrager Lt. Beier
in nauwelijks een half uur vier toestellen
neer en verhoogde daarmee het aantal van
zijn nachtelijke overwinningen tot 36. Ober-
leutnant Frank schoot als nachtjager zijn
13den tot 15den tegenstander neer. Andere
nachtjagers vernielden 9 vijandelijke bom
menwerpers, terwijl afweergeschut zes Brit
sche bommenw'efpers ten wal bracht.
Het nieuwe succes in Stalingrad.
Het opperbevel deelt nog mede:
De Duitsche troepen gingen in den nacht
van 14 op 15 October tot hun aanval op het.
Noorden der stad over. De drie hier naast,
elkaar gelegen groote wapenfabrieken,
tractor- en tankfabriek Dzjerzjinskij, de ma
chinefabriek „Roode Barricade" en de hoog
oven „Roode October", waren na hun verbou
wing tot defensiewerken de belangrijkste bas
tions van Stalingrad geworden.
Ofschoon de bolsjewieken den Duilschen
aanval verwachtten en daaraan de kracht
probeerden te ontnemen door wapens en troe-
1093 tegen 75.
Van militaire zijde wordt medegedeeld,
dat Duitsche jagers sedert 12 October 1093
bolsjewistische vliegtuigen hebben neerge
schoten en dat daarbij slechts 75 Duitsche
toestellen verloren zijn gegaan.
Het N.A.F. steunt slachtoffers
van Britscl en terreuraanval.
De centrale persdienst van het Neder
landsche Arbeidsfront meldt
De leider van „Het Nederlandsche
Arbeidsfront" stelde zich nauwkeurig op
de hoogte van de hulpactie ten gunste
van de door den laatsten Britschen ter-
reur-3anval benadeelden. Namens „Het
Nederlandsche Arbeidsfront" stelde hy
een bedrag van f 15.000.beschikbaar.
Vluchtende dief door revolver
schot gedood.
Twee agenten, die Donderdagavond in
Amsterdam op surveillance waren, hoorden
in de buurt van een perceel aan de Nieuwe
Leliestraat gestommel. Toen zij eens wilden
gaan kijken, wat er aan de hand was, vlucht
ten twee mannen naar buiten. Na eenige ver-
geefsche sommaties, om te blijven staan, loste
een der politiemannen drie revolverschoten
waardoor een der vluchtelingen in het achter
hoofd zoodanig werd getroffen, dal hij vrijwel
onmiddellijk dood was. De tweede man wist
te ontkomen.
Een nader onderzoek in het bedoelde per
ceel, waarin een sigarenfabriekje is geves
tigd, bracht nog twee mannen een 26-
jarige bloemenkoopman en een 23-jarige wiel
renner aan het licht, die beide in het bezit
inbrekerswerktuigen bleken te zijn. De
twee mannen zijn gearresteerd. Het lijk van
den aangeschotene is naar het Westergast
huis gebracht.
De gouverneur-generaal van Madagascar
heeft een oproep gericht tot de bevolking van
Madagascar, waarin haar wordt voorgeschre-
•en, welke houding zij moet aannemen wan
neer ten gevolge van een Engelschen aanval
de bevolking onder vreemde heerschappij zou
komen Zij moet volgens dezen oproep trouw
blyven aan maarschalk Pétain en ter plaatse
blijven om het Fransche koloniseeringswerk.
dat daar berust op een ervaring van vijftig
jaar, ten bate van Frankrijk voort te zetten.
Zij moet voorts alles achterwege laten, wat
uitgelegd zou kunnen worden als een onder-
•erping aan afvallige autoriteiten of aan een
reemde regeering. In het bijzonder worden
e koloniale ambtenaren op Madagascar er
nogmaals op attent gemaakt, dat zij hun werk-
pen in massa in den strijd te werpen,- drong
de krachtige Duitsche stormloop tusschen de
Noordelijkste tractorfabriek en de ten Zui
den daarvan gelegen fabriek „Roode October"
door.
De Duitsche infanteristen en pantservoer
tuigen bereikten na verbitterde straatgevech
ten den Wolga-oever en veroverden de al
daar gelegen baksteenfabriek stormenderhand.
Andere aanvalsgroepen gingen de installaties
der tractorfabriek binnen en bereikten ook
daar naderhand de Wolga.
Tegen den middag consolideerden de Duit
sche troepen hun succes bij de tractorfabriek
door bestorming van de ten Westen daarvan
gelegen blokken huizen.
's Middags wérd het veroverde gevechts
terrein nog gezuiverd van verspreide haarden
van verzet, zoodat op den avond van den 15den
dit belangrijke Noordelijke bastion definitief
aan de vesting Stalingrad was ontnomen.
Slechts hier en daar ontstonden luchtge
vechten, toen gevechtsformaties den vijande-
lijkcn etappedienst op wegen en spoorlijnen
aan dc bcnedcn-Wolga opnieuw aanvielen en
daarbij een benzine-opslagplaats en talrijke
goederenwagens vernietigden Bij deze gele
genheid werden zeven Sowjelvlicgtuigen neer
geschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen en duikbom
menwerpers hebben in den midddnsector een
langen munitietrein der bolsjewisten met 16
bommen getroffen. Binnen enkele seconden
was deze trein in atomen uiteengerukt.
Zeven andere goederentreinen en een groot
aantal vrachtauto's op de stations brandden
uit. Jachtvliegtuigen schoten zonder eigen ver
liezen 7 bolsjewistische vliegtuigen neer.
Op den weg naar Toeapse durc-n de hard
nekkige gevechten in het brongebied van de
Psjisj, een zijrievier van de Kooban voort.
Duitsche troepen hebtfen daar een knooppunt
van verscheidene verbindingswegen en eenige
heuvelruggen, die voor de verdere oorlogvoe
ring aan dit front buitengewoon belangrijk
zijn, veroverd. Hevige luchtaanvallen van
Duitsche duikbommenwerpers waren op bols
jewistische batterijen op de hellingen der
diepe dalen gericht Den vorigen dag hadden
bergjagers daar reeds een geheele artillerie
staf en een vooruitgeschoven waarnemings
post buiten gevecht gesteld.
TACTIEK DER VERTRAGING
Bs. De geallieerden hebben binnen
korten tijd zes waardevolle en voorloopig
onvervangbare troepentransportschepen
verloren. De aanvallen geschiedden verder
van de basis dan alle vorige. Wat de uit
breiding van den actieradius betreft, staat
men in geallieerde kringen voor een raad
sel, want het is thans mogelijk gebleken
in ongelooflijk verafgelegen zeegebieden
den vijand te verrassen, zooals bij Kaap de
Goede Hoop het geval geweest is. De ver
liezen zijn dan ook zoó groot geworden,
dat het nog nauwelijks mogelijk is er mede-
deeling van te doen, zonder het Engelsche
en het Amerikaansche volk ernstig te ver
ontrusten. Vandaar dat men zich in zwijg-
zaamheid hult en dat de Duitsche leger
leiding op geregelde tijden er toe overgaat
lijsten te publïceeren met de namen van
tot zinken gebrachte schepen, waarover de
Engelsche legerleiding in alle talen....
zwijgt. Een andere tactiek, die door de ge
allieerden bij voorkeur wordt gebruikt, is
die der vertraging, speciaal toegepast ten
aanzien van het verlies van oorlogsbodems.
Thans valt de „New York Times" in een
hoofdartikel de Amerikaansche regeering
aan en laakt de wijze waarop zij de ver
liezen in den Stillen Oceaan bekend maakt.
Niet minder dan vijf-en-zestig dagen heeft
het geduurd voor aleer het ministerie van
marine het verlies van de Amerikaansche
kruisers bij de Salomons-eilanden bekend
maakte. Wil men een respectabel lijstje,
waardoor deze tactiek in een hel licht
wordt geplaatst? Wij laten het hier volgen;
liet is ontleend aan het hoofdartikel "van
bovengenoemd Amerikaansch blad:
Het vliegkampschip „Yorktown" is den
vierden Juni in den Stillen Oceaan gezon
ken en den veertienden Juli heeft het mi
nisterie van marine medegedeeld, dat dit
schip „ongeschikt voor den strijd was" om
tenslotte den zestienden September offi
cieel te verklaren, dat de „Yorktown" tot
zinken is gebracht.
Het 33.000 ton groote vliegkampschip
„Lexington" werd den achtsten Mei tot
zinken gebracht, doch de Amerikaansche
regeering heeft dit verlies eerst den twaalf
den Juni toegegeven. De 10.000 ton meten
de kruiser „Houston" zonk den 27sten Fe
bruari, hetgeen eerst den veertienden Maart
bevestigd werd. Het viegkampschip „Lang-
ley" dat eveneens den 27sten Februari
verloren' ging, werd pas den vierden April
als zoodanig opgegeven. De torpedojager
„Pecos" ging den eersten Maart onder, het
geen den vierden April werd toegegeven.
Van den torpedojager „Pe'ary" die den ne
gentienden Februari was gezonken, v/erd
dit eveneens eerst den vierden April toe
gegeven. Een dergelijke vertraging bestond
ook bij het publiceeren van het verlies der
torpedojagers „Jarvik" en „Gregory".
Het blad meent, dat er alle reden is om
te betwijfelen of dergelijke vertragingen
in het bekendmaken van verliezen gerecht
vaardigd zijn. Wij zouden willen vaststel
len. dat er alle reden is om niet anders te
handelen, want de waarheid is zóó onpret
tig, dat zij wel eens een paniekstemming
zou kunnen teweeg brengen, daar waar
men gedacht heeft, dat de oorlog slechts
een peuleschilletje zou zijn.... Daai-op
wijst trouwens een ander bericht uit. Wash
ington. volgens hetwelk de Engelsche jour
nalisten een energiek protest hebben in
gediend over de verscherpte Amerikaansche
censuur. In een oorlogvoerend land. waar
dc man die 'de opperste leiding in handen
heeft zich naar zijn eigen woorden
tot voor eenige dagen nog geen grondige
voorstelling van het optreden van zijn
land in den oorlog had gemaakt, is het
moeilijk anders denkbaar. Het Amerikaan
sche volk zal de consequenties moeten aan
vaarden van een situatie, die nu eenmaal
onvermijdelijk bleek. Het valt zelfs te voor
zien. dat de positie nóg moeilijker worden
zal, want de Britten eh Amerikanen heb
ben. als gevolg van het optreden van den
vijand, hun vloot en andere afweermidde
len over de verschillende oorlogstooneelen
moeten vcrsnipjiereri, zoodat van een ge-
roncentreerd optreden, ergens waar de on-
derzeebooten van de asmogendhedeo ver
nietigend plegen in te grijpen, geen sprake
eer kan zijn.
Do verliezen op St. Laurens. 180 mijl van
haar monding, bü Kaap de Goede Hoop
en overal waar zich de geallieerde scheep
vaart bevindt, zijn hoogst onprettig, maar
het beste is toch maar. dat de bevolking er
zoo -weinig en zoo laat mogelijk iets van
zaamheden alleen krachtens hun eed van verneemt: ze mocht anders eens verontrust
trouw aan het Fransche staatshoofd, maar- worden: ondanks de gezellige keuvelpar-
echalk Pétain moeten uitvoeren. 'tijen bii den haard!
