Haarlemsche Courant
Felle luchtstrijd boven Egypte woedt voort.
Berg jagers dringen vooruit
ten N.O. van Toeapse.
287e Jaargang No. 251
Abonnement p. week 0,1#, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,(3,
franco p. post 1,73, losse nummers 6 cent. Advertenties 3—15
m m. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele pr(J«.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. S cent p. m.m.
Cltf.l Grafische Bedrijven Damlate.
Wnd. Hoofdredacteur: J, V. BAIJDKWTNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
VerschUnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
ZaterHas 24 October 1942
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 53. Bijkantoor: S oen da-
plein 17. Tel. Dlreotle 13082. noofdredactle HOM. Redactie tosoo,
Administratie 1072*. 14825. Soendapleln 12230. Postgiro 134858.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Twintig vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Te Gibraltar
eveneens krachtig optreden der luchtmacht.
Britsche vliegtuigen boven
Turijn en Genua.
Zwilsersche neutraliteit
geschonden.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt als
▼olgt
Vliegtuigen van de As en van den vijand
waren Donderdag aan het Egyptische front
nog in feilen strijd gewikkeld en nieuwe suc
cessen werden door de Duitsch-Italiaansche
Jagers behaald.
Twintig Britsche vliegtuigen werden neer
geschoten. waarvan vijf door Italiaansche
jachttoestellen, tien door Duitsche jagers en
vijf door het luchtdoelgeschut. Onze vlieg
tuigen zijn alle op hun bases teruggekeerd.
Er was een opmerkelijke verkennings
activiteit in den Noordelijken sector van
het front te land.
Onze duikbommenwerpers zetten de
aanvallen op de vliegvelden van Malta
voort. Donderdagnacht heeft de vijand
geprobeerd aanvallen te ondernemen op
de steden Turijn en £enua.
Te' Turijn werden kleine branden snel be
dwongen. Te Genua werd de aanval door ver
scheiden golven van vliegtuigen uitgevoerd,
die brisant- en brandbommen uitwierpen. De
aanval" nam hier een aanzienlijken omvang
aan en veroorzaakte belangrijke schade aan
de woonhuizen Men is «nog bezig het aantal
slachtoffers vast te stellen. De houding van
de bevolking was voorbeeldig. Het luchtdoel
geschut haalde twee vliegtuigen neer.
Naar officieel uit Zwitserschen bron ge
meld wordt, hebben Donderdagavond buiten-
landsche vliegtuigen boven het Westelijke
deel van Zwitserland gevlogen van het Noord
westen naar het Zuidoosten. De heenvlucht
geschiedde om 8 uur des avonds de terug
vlucht tusschen 10.15 uur en 11.15 uur, waarbij
gevlogen werd over deelen vande Kantons
Wallis, Waadt en Genève. In verscheidene
steden werd luchtalarm gemaakt, o.a. in
Genève,- Lausanne. Freiburg en Neuenburg.
Verschillende posten luchtdoelgeschut traden
in actie.
Ook boven het geheele Rhone-dal heb
ben Donderdagnacht Engelsche vlieg
tuigen gevlogen. Te Clermon-Ferrand.
Lyon en Marseille waren Engelsche ma
chines in de lucht in den tijd van midder
nacht tot 1 uur des nachts. Overal trad
het luchtdoelgeschut in werking.
Het Koninklijke paar heeft een bezoek ge
bracht aan Genua. In de ziekenhuizen wer
den de gewonden bezocht.
Gibraltar.
De Italiaansche luchtaanval op Gibraltar
kon in den nacht van 20 op 21 October door
de bevolking van de kustgebieden aan deze
en gene' zijde van de straat van Gibraltar ge
volgd worden. De aanval begon omstreeks
21.00 uur. De hevigheid van de ontploffingen
was zoo groot, dat in Ceuta talrijke ruiten
vernield werden.
Hieruit kan naar de meening van deskun
digen te Rome opgemaakt worden, dat de
Italiaansche vliegtuigen dezen keer bommen
van een veel zwaarder kaliber dan bij de
vorige aanvallen hebben gebruikt. "De aanval
wordt de zwaarste genoemd, welke tot dus
verre is uitgevoerd.
Volgens de eerste in Ceuta ontvangen be
richten is de aangerichte schade aanzienlijk.
Deze berichten worden bevestigd door het
feit, dat op 22 October de Engelsche lucht
macht in. de omgeving haar gebruikelijke
vluchten geheel heeft gestaakt en dat ook de
activiteit van de marine uiterst beperkt was
De luchtslag in Egypte.
Omtrent den-luchtslag aan het Egyptische
front, publiceert de Italiaansche pers interes
sante bijzonderheden.
Het is voor de tweede maal, dat de Britten
in de maand October een grootscheepsch
luchtoffensief ontketenen tegen de Duitsche'
en Italiaansche stellingen in Egypte. Het
offensief van Woensdag was bestemd om
militaire operaties te land te ondersteunen.
De vijandelijke formaties vielen van het aan
breken van den dag tot zonsondergang zonder
onderbreking aan; het aantal vliegtuigen, dat
hierbij in actie kwam was zoo groot, als zulks
fot nu toe aan het Afrikaansche front nog
niet is voorgekomen. Er ontwikkelden zich
luchtgevechten, die praktisch geen moment
werden afgebroken. De vijandelijke formaties
bestonden uit zware, halfzware en lichte
bombardementsvliegtuigen (onder „lichte bom
bardementsvliegtuigen" zijn in dit geval z.g.
jachtbomvliegtuigen te verstaan).
Bijzonder dramatisch was de strijd in de
eerste middaguren. Aan de zijde der R. A. F
verschenen ook groote formaties Amerikaan-
sche luchtstrijdkrachten. Het Duitsche en
italiaansche luchtwapen nam moedig den
strijd op tegen den vijand, die numeriek in
de meerderheid was. Het strategisch doel der
Engelsch-Amerikaansche operaties was ken
nelijk de Duitsch-Italiaansche stellingen, als
mede de bevoorrading te bestoken
De Duitsche en Italiaansche piloten slaag
den er in het Engelsch-Amerikaansche offen
sief tot stilstand te brengen.
De Italiaansche formaties werden gecom
mandeerd door jeugdige officieren, die zoo
wel boven de Middellandsche Zee als in
Afrika hun ervaringën hebben opgedaan. Tal
rijke Duitsche en Italiaansche escadrilles
moesten in den loop van Woensdag driemaal
starten om in den feilen luciA|lag in te
grijpen.
Krijgsgevangenen in Japan
moeten werken.
Het Japansche ministerie van oorlog pu
bliceert een verordening over de teweik-
stelling van krijgsgevangenen, die in Japan
als arbeiders in belangrijke industrieën ge
bruikt zullen worden. De krijgsgevangenen
worden onderworpen aan een streng on
derzoek naar bekwaamheid, karakter en be
roep. Zij worden bezoldigd volgens de be
palingen over de betaling van arbeid van
krijgsgevangenen. Vaklieden worden te
werkgesteld bij de productie van transport
middelen en electrische toestellen, in den
mijnbouw en bij technische ondernemingen.
Dé tewerkstelling is gebaseerd op de inter
nationale overeenkomst van 1927.
Radio-Tokio heeft gemeld, dat de namer
van acht Amerikaansche vliegers: die na
den Amerikaanschen luchtaanval van Apri.
j.l. op de Japansche hoofdstad gevangen
genomen waren, zijn meegedeeld aan den
vertegenwoordiger van het Roode Kruis te
Jokohama, dr. Paravicini.
Naar verklaard werd, is dit het antwoord
op de Amerikaansche verklaring, dat af
gezien van een bomménwerper, die in Sow-
et-Rusland een noodlanding moest maken,
alle Amerikaasche vliegtuigen van den
aanval op Tokio behouden waren terug
gekeerd.
Een transportabele kabelbaan bij de Duitsche troepen in den Kaukasus. Voor de
snellere afwikkeling der transporten gebruiken de Duitsche berg-pioniers een
transportabele speciale kabelbaan, welke in het Kaukasus-gebergte bijzondere dien
sten bewijst. (P.K. Kintscher-Sche-F-P.H. c)
Onderkoning van Britsch-Indië
gaat keen.
In een rede te Quetta heeft Lord Iin-
lithgovv,. de Onderkoning in Indië. voor het
eerst gewag gemaakt van het feit, dat hij
in April 1943 zijn functie zal neerleggen.
Hij zeide: „mijn tijd in Indië nadert zijn
einde. Over enkele maanden zal ik mijn
taak aan mijn opvolger overdragen".
Mevrouw Roosevelt in
Engeland.
Ontvangen door den Koning
en de Koningin.
Mevrouw Roosevelt is in Engeland aan-*
gekomen. Zij heeft de reis per vliegtuig
gemaakt en blijft twee of drie weken.
Dadelijk na haar aankomst in Groot-
Brittannië zal mevr. Roosevelt een ontmoe
ting hebben met maarschalk Smuts, wie"
zij vermoedelijk een persoonlijke bood
schap van den president der Veteenigae
Staten zal overhandigen.
Er wordt op generaal Smuts sterke druk
uitgeoefend om hem er toe te bewegen een
bezoek te brengen aan de Ver. Staten.
Wat dit betreft, hangt veel van me
vrouw Roosevelt af. wier overredings
kracht zeer groot is.
Mevrouw Roosevelt is gistermiddag op
het Paddington-station te Londen aangeko
men. Zij werd verwelkomd door den Ko
ning en de Koningin.
De Koning en de Koningin hebben Vrij
dagavond ter eere van mevrouw Roosevelt
een maaltijd aangericht. Onder de gasten
bevonden zich ce Amerikaansche ambas
sadeur Winant, ministerpresident Churchill,
generaal Smuts en diens zoon kapitein
Smuts, alsmede luitenant-kolonel Elliot
Roosevelt, de zoon van den president.
Weer bommen op
Port Moresby.
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
heeft het Geallieerde hoofdkwartier in hei
Zuidwestelijke deel van den Stillen Oce
aan medegedeeld, dat Port Moresby doo'
Japansche vliegtuigen is gebombardeerd
Er wordt in Washington op gewezen, da'
de ravitailleering van de Amerikaansche
troepen in het gebied van de Stille Zuid
zee met bijzondere moeilijkheden gepaaid
gaat.
Religieus debat in het
Lagerhuis. x
Winter ton over de Christelijke
beschaving.
In het Engelsche Lagerhuis heeft Earl
Winterton de Christelijke beschaving ter
sprake gebracht en herinnerd aan onlangs
door de Britsche ambassadeurs Halifax en
Hoare gehouden redevoeringen. Winterton
verklaarde, dat irj het Britsche rijk de Chris
tenen- de minderheid vormen. Vooral de
Mohammedanen hebben zich verschillende
uitlatingen óver de bevoorrechte positie der
Christenen aangetrokken, «in de Mohamme-
daansche wereld is een algemeene ontstem
ming merkbaar over woorden als „Kruis
tochten" of „Strijd voor het Kruis". De voor
aanstaande staatslieden der Geallieerden
moeten in dit opzicht wat voorzichtiger zijn
en bedenken, dat onder de volken der ver
bonden naties de meest uiteenloopende gods
diensten vertegenwoordigd zijn.
De onderstaatssecretaris van buitenlandsche
zaken Richard Law zeide namens de regee
ring, daf er een „zeker misverstand" heerscht.
Als men zegt,, dat wij voor Christelijke doel
einden strijden, aldus Law, moet dat niet be-
teekenen, dat die doeleinden uitsluitend
Christelijk zijn. Er zijn zekere algemeen gel-
gende waarden, zooals de waarheid, die in
alle groote godsdiensten overheerschend zijn.
Een staatsman echter kan slechts spreken in
de zinswendingen en den geest van zijn eigen
religie. Dat beteekent niet. dat wij de waarde
van den godsdienst van andere volken wen-
schen te bestrijden Christenen. Mohamme
danen, joden, atheïsten en zelfs rationalisten
zijn lid van het kabinet en wij allen strijden
voor dezelfde zaak en tegen denzelfden
vijand.
De parlementaire correspondent van Ex
change Telegraph meldt, dat de beide huizen
van het Engelsche parlement Donderdag yoor
een korten tijd zijn verdaagd. Wanneer zij
weer bijeenkomen, zal formeel een nieuwe
zittingsperiode met een troonrede van den
Koning geopend worden, waarna een alge
meen debat over den oorlogstoestand zal
volgen.
Geen Argentijnsche schepen
in convooien.
Wat de V.S. de Arg. regeering aanbood.
De Argentijnsche koopvaardijvloot zal niet
met Braziliaanst^ie schepen in convooi varen,
zoo verklaarde president Castillo in een in
terview Tengevolge van de bekende inter
nationale houding van Argentinië heeft de
Argentijnsche koopvaardijvloot geen be
scherming noodig. Ook kan Argentinië zijn
marine niet voor de bescherming van con
vooien gebruiken, daar zij voor patrouille
diensten langs de uitgestrekte kusten gebruikt
worden.
Het Katholieke blad „Pueblo" beweert uit
betrouwbare bron te hebben vernomen, dat
de Vereenigde Staten zich slechts bereid ver
klaard hadden tot wapenleveranties aan Ar
gentinië op voorwaarde, dat Argentinië aan'
de Vereenigde Staten militaire steunpunten
ter beschikking zou stellen Aan den aanleg
van deze bases zouden Amerikaansche tech
nici en officieren meewerken.
Bovendien wilden de V S zich het recht
voorbehouden militaire strijdkrachten op stra
tegisch belangrijke punten aan land te zet
ten. indien invasiepogingen van een niet-
Amerikaansche mogendheid te vreezen zou
den zijn.
Volgens de „Pueblo" heeft Argentinië deze
eischen evenwel van de hand gewezen. Daar
op zijn de onderhandelingen over aankoop
van wapens in de V. S- gestaakt.
TURKSCHE MARINE-COMMISSIE IN
PALESTINA.
Naar Radio-Jeruzalem meldt, is !n Pale
stina een Turksche marine-commissie aan
gekomen Deze commissie staat onder leiding
van admiraal Dsjewat Olman en omvat ver
scheidene hooge officieren Zij zal het marine
station van Haifa bezichtigen. De commissie
'zal ongeveer vijf dagen in Palestina blijven.
Staf de Clercq f
Leider Vlaamsch Nationaal Verbond.
Het Hoofdkwartier van het Vlaamsch
Nationaal Verbond deelt mede, dat Staf de
Clercq, leider van V.N.V., Donderdagavond
te 22 uur in de kliniek van Prof. Daels te
Gent aan de gevolgen van een hartaandoe-
ning is overleden.
Staf de Clercq was den 16en Sept. 1884
te Everbeek (Henegouwen) geboren. Ach
tereenvólgens bezocht de toekomstige leider
der Vlaamsche eenheidsbeweging een paar
colleges in Vlaamsch Henegouwen, alvorens
zijn onderwijzersdiploma te behalen te
Bonne Esperance. Hij was eerst hulponder
wijzer te Letlingen (bij Edingen) en werd
daarna benoemd te Heikruis. Hier op de
taalgrens, begon zijn cultureele en alge
meene Vlaamsche activiteit.
In 1912 stichtte hij met Remi Deroeck
!t strijdblad „De Taalgrens" en werkte ver
der samen met Borginon, Van Isacker, Goo-
senaerts e.a. Hij nam zeer actief deel aan
den strijd voor de vervlaamsching der Gent-
sche universiteit.
Als frontbrancardier aan den IJzer,
ichtte hij gedurende den wereldoorlog ziin
voor payotten bestemde oorlogsbladen „De
Payot en de taalgrens" en het „Payotten-
land". Hij richtte ook hét werk der graf
zerken en dat der verloven op.
Na den oorlog begon Staf de Clercq voor
goed zijn politieken strijd. In 1918 werd
hij als candidaat der frontpartij gekozen als
volksvertegenwoordiger voor Brussel met
7000 stemmen, een aantal dat voortdurend
steeg om in 1929 de 15000 te overschrijden.
In 1933 richtte Staf de Clercq dan, op auto-
ritairen grondslag, -het Vlaamsch Nationaal
Verbond op, dat onder zijn doelbewuste
leiding steeds een ruimere ontplooiing heeft
gekend. Hij had ook een ruim aandeel aan
de „los van Frankrijk"-campagne.
Sociale maatregelen in Italië.
Ter gelegenheid van den 20sten verjaar
dag der fascistische revolutie zal op last van
den Duce op sociaal gebied een reeks maat
regelen worden genomen.
In de eerste plaats is een oorlogsster vooi
werkverdienste ingevoerd.
Voorts is besloten de invaliditeits-
ouderdomsrente met 25 %.te verhoogen en
de kostwinnersvergoeding voor gemobili-
seerden te verdubbelen.
Alle employe's en arbeiders van voor den
oorlog belangrijke bedrijven, krijgen een
halve maand salaris resp. een weekloon
extra.
Tenslotte heeft Mussolini ter bestrijding
van den woningnood by het rijkspersoneel
een milliard lire voor den bouw van wonin
gen beschikbaar gesteld.
HOOGE SOVJET-OFFICIER
GEFUSILLEERD
De commandant van de 128ste Sovjet
divisie, generaal-majoor Kasjemnkof is als
schuldige aan de nederlaag der bolsjewie
ken in den omsingelingsslag ten Zuiden van
het Ladogameer. op bevel van Stalin ge
fusilleerd.
TOESTAND DEENSCHEN KONING
VERBETERD.
In het jongste bulletin wordt gezegd, da
de keer ten goede in den toestand van de
Deenschen koning de laatste 24 uur heef
aangehouden en langzaam maar duidelijl-
merkbaar wordt. Alle verwondingen, die
de koning bij den val van zijn paard heeft
opgeloopen, genezen op natuurlijke wijze
De vermoeidheid, waaronder de koning te
lijden had, is verminderd.
ZWEDEN BOUWDE SCHIP VOOR
ARGENTINIë.
Het grootste tot dusverre in Scandinaw
gebouwde schip, dat voor een maatschappr
te Buenos Aires werd gebouwd, de 17.521
tons metende motortankboot „Buenos Aires'
is Donderdag ij, van Gothenburg op proef
vaart vertrokken. Het schip is 165 Meter
lang en zal by volledige belasting een snel
heid van ongeveer^M K.M. kunnen bereiken.
Boodschap van Pétain aan
Fransch West-Afrika.
Darlan te Dakar.
Admiraal Darlan heeft tijdens zijn in
spectiereis via de radio in Dakar een bood
schap van Maarschalk Pétain tot de bevol
king van Fransch West-Afrika voorgelezen.
De Maarschalk dankt de bevolking voor
haar verzet tegen den Britschen overval in
September 1940. Voorts wordt in de bood
schap het volgende gezegd: „Ook thans wor
den nieuwe dreigementen tegen ons uitge
sproken, die iyet eens een schaduw van
rechtvaardigheid hebben. Gij zult iedere
agressie op dezelfde wijze beantwoorden als
in September van 1940. Dakar, voor welks
verdediging en ontwikkeling zoovele Fran-
schen hun leven hebben gegeven, komt
iederen dag ondanks den grooten afstand,
nader tot ons hart,
In de komende maanden kan Frankrijk
alles redden of alles verliezen, zoo ver
klaarde de leider van de Rassemblement
Populaire. Marcel Deat op een conferentie
te Parijs. In Europa is reeds alles geregeld,
zoo zeide hii verder en de overwinning ;s
'zeker. Frankrijk wordt steeds meer in het
kamp der Europeesche solidariteit getrok
ken, terwijl zijn imperium steeds meer door
de Anglo-Amerikanen wordt bedreigd.
Frankrijk kan, wanneer het niet wil ster
ven, zich alleen bij Europa aansluiten.
Nieuw kabinet in Chili na
strubbelingen gevormd.
Buitenlandsche politiek van
president Rios wordt voortgezet.
Hej, nieuwe Chileensche kabinet is vol
tallig geworden door de benoeming van
Fernandez, tot dusverre ambassadeur te
Montevideo, tot minister van buitenlandsche
zaken. Fernandez heeft deze benoeming
aanvaard, nadat de advocaat Errazuriz den
post had geweigerd enkele uren voor de
beëediging van. het kabinet.
De nieuwe Chileensche minister van bui
tenlandsche zaken heeft in een interview
Verklaard, dat hij tijdens zijn ambtsduur
de buitenlandsche politiek van president
Rios zal voortzetten.
De nieuwe minister van economische za
ken, Solar, die lid is van de radicale partij
en die reeds den eed op de grondwet had
afgelegd, is afgetreden, daar zijn partij de
benoeming niet goedkeurde. Als gevolg nier
van is hij vervangen door generaal Herrera.
die lid is van geen enkele pattij. Hierop
diende de minister van binnenlandsche
zaken Morales zijn ontslag in, dat echter
door president Rios werd geweigerd.
Fernandez heeft in het interview nog
verklaard, dat de Chileensche buitenland
sche politiek, wat betreft de internationale
gebeurtenissen gebaseerd is op het begin
sel van broederlijkheid met de overige
Amerikaansche landen en van continentale
verdediging.
Voorts zal ik, aldus de minister, de tra-
ditioneele vriendschap met de Ver. tSate'"
blijven behartigen. Overigens zal de Chi
leensche regeering voortaan de souvereini-
teit van alle Amerikaansche naties blijven
respecteeren en ik hoop, dat zij tegenover
Chili eenzelfde houding zullen aannemen
Minister Fernandez zeide voorts, dat hii
persoonlijk een onpolitiek standpunt in
neemt en met geen enkele partij in contact
staat.
De democratische partij heeft besloten in
oppositie te gaan tegen het nieuwe Chi
leensche kabinet en haar eenigen vertegen
woordiger, den minister van arbeid Maria
no Bustos uit de partij gestooten. Zij hand
haafde haar besluit, niettegenstaande pre
sident Rios verklaarde, dat hij Bustos niet
als vertegenwoordiger -der democraten, doch
als vakman beschouwt.
Japanners op Russel-eilanden
geland.
Volgens een extra-bericht van den Brit
schen berichtendienst uit Washington heeft
het Amerikaansche ministerie van marine
medegedeeld, dat de Japanners geland zijn
op de Russell-eilanden, die tot de Salo-
mons-eilanden behooren.
De Japanners hebben Espiritu Santo op
de nieuwe Hebriden beschoten.
De- militaire medewerker van de New
York Times, die dezer dagen is teruggekeerd
van eèn reis op den Stillen Oceaan, heeft
in een artikel over ziin ervaringen toege
geven, dat de Geallieerden er, in weerwil
van een jaar van verbitterde gevechten, niet
in geslaagd ziin de Japansche stellingen in
het Westelijke deel van de Zuidzee aan
het wankelen te brengen. De gevechten in
dit gebied, zoo schrijft hii. ziin onbarmhar
tig. Men moet niet denken, dat men de Ja
panners onder den voet kan loopen. Het
(roote dilemma der Geallieerden is. dat zij
Ie Japanners moeten verhinderen, zich ste
vig in het veroverde gebied te nestelen,
terwijl zij „den belangrijksten aanval op
Duitschland moeten richten".
De gevechten om de heerschappij over de
Zuidzee vormen, een grooten oorlog, welke
onder de moeilijkste omstandigheden en
met beperkte middelen gevoerd moet wor
den.
De Japanners zijn de beste jungle-krij
gers ter wereld en hebben in den strijd ter
zee meer ervaring dan de Amerikanen.
Economische commissie der
V.S. naar Zuid-Afrika.
In Zuid-Afrika verwacht men zeer veel
van het a.s. bezoek eener Noordamerikaan-
;che economische missie, welke tot taak zal
Hebben het economische prestatievermogen
van de Unie van Zuid-Afrika na te gaan
aldus de „Fin. Times". Het voornaamste
probleem zal hierbij het verschaffen van
werkkrachten zyn. In dit verband gaan er
steeds meer stemmen op, welke aandringen
op opheffing van het verbod dat kleur
lingen niet in de industrieele bedrijven
mogen arbeiden, terwyl tevens de wen
selijkheid wordt uitgesproken, dat kleur
Ungen als vakarbeiders worden opgeleid.
HONGAARSCHE VOORRFREIDING TO^
DEN VREDE.
De Hongaarsche minister van financiën
verklaarde inzake de voorbereidingen van
de regeeringen ten aanzien van den over
gang van de oorlogseconomie op de vredes
economie. dat de regeering een onderzoek
nstelt naar de investecringen. we'ke voor
dit doel na den oorlog noodig zullen zijn
Reeds nu bestaat er behoefte aan produc
ten van bepaalde takken, met de dekking
waarvan geruimen tijd na den oorlog ge
moeid zal zyn. Het doel van de omschake
ling is het waarborgen van een ongestoor
*°n arbeid der werknemers in de industrie
Vijandelijke tegenaanval'te Stalingrad
afgeslagen.
Duitsche luchtactie
boven Roode Zee.
Doelen in Z. Engeland bestookt.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend
,In het gebied ten Noordoosten van
Toeapse wierpen divisies bergjagers cn
jagers den vijand uit diep ge&chelonneerde
haarden van verzet. Zij werden hierbij, on
danks ongunstige weersomstandigheden voort
durend door formaties van de luchtmacht
gesteund.
Voor de kust van de Kaukasus w
een bolsjewistisch koopvaardijschip door
bommen zwaar getroffen en door de be
manning op het strand gezet.
In Stalingrad werd een vijandelijke
tegenaanval afgeslagen. Tusschen W-o 1 g a en
Don «voerden de bolsjewisten Donderdag
zonder in eenig verband tot elkaar staande
tegenaanvallen uit, die bloedig werden afge
slagen. Aan het Donfront vernietigden Hon
gaarsche troepen bij een plaatselijke actie
een vijandelijke gevechtstroep.
In den Centralen en Noordelijken sec
tor wederzljdsche activiteit van verkennings
troepen. De luchtmacht zette den strijd tegen
spoorwegbewegingen van den vijand voort.
Aan het Egyptische front bestookten
lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen Britsche
stellingen, alsmede concentraties van auto's
met bommen van zwaar kaliber. Vergezellen
de Duitsche jagers schoten in Hevige lucht
gevechten tien vijandelijke vliegtuigen neer,
waarbij drie eigen vliegtuigen verloren gin
gen. Drie andere vliegtuigen werden bij een
aanvalspoging op een eigen vliegveld door
luchtdoel artillerie van de luchtmacht neer
geschoten.
In de Roode Zee hebben Duitsche
gevechtsvliegtuigen in den nacht van 21
op 22 October een koopvaardijschip van
5000 brt. tot zinken gebracht.
Vliegvelden en haveninstallaties van het
eiland Malta werden opnieuw gebombar
deerd.
Enkele vijandelijke vliegtuigen hebben op
22 October des namiddags onder de bescher
ming van laaghangende wolken boven Noord
west Duitschland gevlogen. Enkele neer
geworpen bommen richtten onbelangrijke
schade aan aan gebouwen en terreinen. De
Weest zuinig met gas en r
eléetriéiteit.
De hooikist in de huishouding.
De kolenpositie van ons land blijft
zorgwekkend en zal den geheelen duur
van den oorlog wel kritiek blyven.
Daarom is het zaak om bU voortduring
er op te wijzen, dat door allen de uiter
ste zuinigheid met gas en electriciteit
moet worden betracht en dat allen er
naar moeten streven om zoo dit
eenigszins mogelijk is zelfs onder de
toegestane rantsoenen te blijven.
In dit verband is het van belang er op te
wijzen, dat, mochten de omstandigheden
nieuwe beperkingen en verdere rantsoenee-
ringsmaatregelen noodzakelijk maken, deze
over de geheele linie en op een vóór alle
verbruikers gelijke wijze zullen worden
doorgevoerd. Het is dan ook volkomen doel
loos en ten zeerste af te keuren, dat men
uit vrees, dat bij nieuwe bezuinigingen het
huidige verbruik hls maatstaf zal worden
genomen, met alle geweld zijn geheele
rantsoen wil verbruiken. Vast staat nu reeds
dat zoo het ooit tot een verscherping der
rantsoeneering zou moeten komen deze
niet zal worden doorgevoerd op den grond
slag van het huidige verbruik, doch op dien
van het basisrantsoen, n.l. het verbruik w
1940.
Ofschoon ongetwijfeld in brëede kringen
een ernstig streven naar zuinigheid bestaat,
valt anderszins niet te loochenen, dat ook
in het huisgezin - en dit geldt in minstens
even sterke mate voor winkels, kantoren,
magazijnen, werkplaatsen, café's, restau
rants en hotels nog veel energie kan
worden bespaard, als nauwlettend op de
„kleinigheidjes" wordt toegezien. Hoeveel
kan nog niet worden bezuinigd, als alle
lichtbronnen worden uitgeschakeld, zoodra
deze niet meer worden benut; als de radio
wordt afgezet, indien niet meer aandachtig
wordt geluisterd; als alle electrische appa
raten niet méér worden gebruikt dan strikt
noodzakelijk is!
Ook met gas.
Geen „trucs" tegen
duikbooten.
De voorzitter der vlootcommissie var
het Amerikaansche Huis van Afgevaar
digden, Vinson, constateert in een art:
kei, dat er geen „trucs" ter bestrijdin
van de duikbooten bestaan.
Vinson wijst er oo. dat een modern
uikboot op zee "buitengewoon moe,li;
ot zinken kan worden gebracht, zelf
vanneer zii aan de oppervlakte verras
•vordt. Hij keert zich tegen de „zeer
verbreide meening", volgens welke men
met kleine booten en vliegtuigen van
ieder type op duikbooten kan jagen
Echter niet alleen met electriciteit, ook
met gas kan doelmatiger en dus zuiniger
worden omgesprongen. Zoo kan zeker het
warmteverbruik voor koken, wasschen en
baden op lager peil worden gebracht; aard
appelen en groenten kan men met een mi
nimum aan water opzetten (zoo wordt
bovendien voorkomen, dat veel kostbare
voedingswaarden verloren gaan); bij het
koken moet men steeds de deksels op de
pannen houden, en zoodra damp uit pan of
ketel komt. kan men gerust de gasbrander
klein stellen: met minder gas bereikt men
dan hetzelfde effect. Men late voorts geen
kleine gasvlammetjes doorloopend onder
keuken- of badgeyser branden; men zette
geen ketels vol water op, als men een kopje
koffie of thee wil zetten. Ook is het zeer
duur twee- of driemaal daags heet water
•oor het vaatwerk te maken.
De hooikist.
f
Een object, dat tot veel bezuiniging van
gas en electriciteit voor kookdoeleinden kan
leiden, is de hooikist, een goede bekende uit
den vorigen oorlog reeds, die ook in vredes
tijd door velen niet werd vergeten, doch nu
zeker wederom allerwege warme sympa
thie geniet. De hooikist, welke ieder met
betrekkelijk eenvoudige middelen zelf kan
oaken. wordt voor vele doeleinden ge
buikt. Vooral voor het langdurig aftrek-
een van soep en het doorkoken van pap en
boonen kan de hooikist uitstekende dien
sten bewijzen. Ook wanneer men water,
dat op de kachel of haard reeds op tempe
ratuur is gekomen, voor de wascn of het
vaatwerk warm wil houden, is de hooikist
- tegenwoordig een huishoudelijk voor-
erp van onschatbare waarde het aan-
«wezen middel
Zoo kan zeker nog wel op gas en
electriciteit worden bezuinigd; zoo kan
in elk geval worden voorkomen, dat
het toegestane rantsoen wordt over
schreden: zoo kunt U Uzelf de ellende
van boete en afsnijding van den toe
voer besparen.
verliezen der burgerbevolking waren gering.
Licht Duitsche gevechtsvliegtuigen bestook
ten overdag doelen aan de Zuidoostelijke en
Zuidwestelijke kust van Engeland.
Het D. N. B. verneemt: Majoor Gerhard
Kollewe, drager van het Ridderkruis met het
Eikenloof en groepscommandant bij een ge
vechtseskader. is van een vlucht naar den
vijand niet teruggekeerd.
VacantieregeHng
rijks hoogcrc burgerscholen.
Met afwijking in zooverre van artikel 25
van heti reglement voor de Rijks Hoogere
Burgerscholen heeft de secretaris generaal
van het departement van opvoeding, weten
schap en kultuurbescherfning bepaald, dat de
eerste vacantie (herfstvacantie) in den cursus
1542—1943 zal vallen op de data 30 en 31 Oc
tober en 2 November, dat de tweede vacantie
(Kerstvacantie) in dien cursus zal aanvangen
op 19 December na afloop van den schooltijd
en zal eindigen den avond van 16 Januari
en dat de derde vacantie (Paaschvacantic) in
dien cursus zal aanvangen" op 21 April na
afloop van den schooltijd en zal eindigen den
avond van 1 Mei.
GROOT SUCCES VAN DE
TENTOONSTELLING VAN
HEDENDAAGSCHF. NEDERLANDSCHE
KUNST TE STUTTGART.
De tentoonstelling „Hedcndaagsche Ne-
derlandsche kunst", die den tienden dezer
alhier werd geopend, had reeds in de eerste
week een buitengewoon groot succes. In
den loop van de eerste dagen werden 32
werken voor een totaal van ongeveer
13.000,— verkocht.
NATIONAAL-SOCIALISME
EN GODSDIENST.
Bs. Wie de houding nagaat welke in
kerkelijke kringen ten overstaan van het
Nationaal-Socialisme wordt ingenomen, zal
zich moeilijk kunnen onttrekken aan den
indruk, dat een beetjegeloofsvervol
ging, of iets wat daar voor kan doorgaan,
velen niet onwelkom zou zijn. Men vraagt
vaak om maatregelen die het groote publiek,
de massa van den lichtgeloovige, die men
tot nu toe altijd goed onder bereik heeft
kunnen houden, don indruk moeten geven:
ja, het is met die Nationaal-Socialisten
toch niet in orde; zij doen aan kerk- of
geloofsvervolging, of, zoo dat nog niet zui
ver naar buiten uit kan worden vastgesteld,
bezitten in principes en programma al dat
gene wat daartoe leiden kan.
Het zyn deze kringen die vóór den oorlog
een politiek voerden waarbij zii alles aan
zich probeerden te trekken; zii bewegen
zich op een terrein waar de godsdienst ge
meenlijk in een verband werd gebracht,
dat fataal in zijn gevolgen voor de gemeen
schap kan zijn en dat zeker in een Natio-
naal-Socialistische maatschappij niet mag
worden geduld. Met den godsdienst zelve
hadden deze handelingen gewoonlijk niets
te maken, het was er uitsluitend om begon
nen via den godsdienst andere doeleinden
te bereiken. Slaagde men daarin, dan was
het wezenlijke resultaat voor den gods
dienst vaak eer nadeclig dan voordeelig en
voor de gemeenschap vrijwel altijd nadee-
lig, omdat de verdeeling van ons volk in
allerlei secten en groepen er door bevor
derd werd en ook omdat het belang van het
individu steevast boven dat der gemeen
schap werd geplaatst. Het terrein waarop
de kerkelijke instanties zich bewogen was
zeer uitgebreid, maar een van de allerbe
langrijkste was wel het onderwijs; men
ging immers uit van de stelling, dat wie de
jeugd weet in te palmen de toekomst voor
zich heeft veroverd Men versta ons goed:
wij signaleeren hier niet het feit, dét men
het geloof bracht en nog minder, dat
ieder uitsluitend voor het eigen ge
loof deed. Wél echter wijzen wij or op,
dat men had moeten nalaten als kerkelijke
instantie zich te bewegen op dit deel der
opvoeding, dat uitsluitend aan de gemeen
schap benoort en waarover in dezen tijd
door de overheid geen inmenging kan wor
den geduld. Wij houden deze omschrijving
opzettelijk wat vaag. omdat wij onmogelijk
op bijzonderheden kunnen ingaan, want
dan zou hét hek van den dam zijn, dan is
het einde zoek en verliest men zich in ein-
delooze discussies.
Het Nationaal-Socialisme. dat het Gods
vertrouwen in ziin vaandel geschreven
heeft, waakt er angstvallig voor. dat iede
re Godsdienst ziin eigen waarde behoudt,
maar zorgt er daarnaast voor. dat de be
langen der gemeenschap veilig ziin gesteld.
Wanneer de kerkelijke instanties eenzelfde
standpunt in willen nemen, dan is er niets
wat samenwerking (en zelfs zeer hartelijke
samenwerking) belet. Een bewijs daarvoor
werd geleverd, na bespreking met den
Landstand, toen een landbouwschool op Ge
reformeerden grondslag kon worden open
gesteld Een en ander was de vrucht van ge
meenschappelijk overleg, waarbij het na
tuurlijk mogelijk bleek elkaar te benaderen:
iets anders was nauwelijks denkbaar, wan
neer slechts de partijen bereid zijn ook het
belang van de volksgemeenschap in het oog
te houden. Tegenover dit geval staan op
dit oogenblik echter nog tal van gevallen
waarin de kerkelijke overheden van een ge
heel andere mentaliteit blijk geven en het
is dan ook niet ondenkbaar, dat op een ge
geven oogenblik tot opening van landbouw
scholen wordt overgegaan, die bijv. op
grond van de samenstelling.der bevolking,
op R.K. grondslag hadden kunnen staan en
het toch niet zijn.
De oorzaak moet dan gezocht worden in
het feit. dat de betreffende overheid niet
bereid bleek van haar standpunt-van-voor
den-oorlog afstand te doen. en. vasthou
dend aan het partijbelang, het Godsdienstig
belang over het hoofd heeft gezien. Het is
ook mogelijk, dat men niet eens tot het
oeren van besprekingen wenschte over te
gaan.
Dan gaat de Nationaal-Socialistische
Overheid echter haar gang. dan wordt een
onderwijs in het leven geroepen, dat welis
waar rekening houdt met de grondstellin
gen: Godsvertrouwen en Gemeenschapsbe
lang. maar dat misschien heelemaal niet be
antwoordt aan de zeer bijzondere eischen
ten aanzien van de betreffende kerkelijke
richting.
Wie in een dergelijk feit aanleiding
mocht vinden om propaganda te maken met
een en ander en de beschuldiging te lancee-
ren. dat de Godsdienst hier verdrukt wordt,
begaat een onbillijkheid.
De Nationaal-Socinlistische overheid laat
den Godsdienst ziin volle recht wedervaren,
maar zii kan de wereldrevolutie niet ophou
den omdat een of andere instantie terug
wenscht te keeren naar toestanden, die nu
eenmaal in het verleden liggen.
Wie niet mee kan of mee wil zal er vrede
mee moeten hebben, dat de revolutie zonder
hem voorwaarts schrijdt.
In het belang van het Nederlandsche volk
en van den Godsdienst zelve.