Haarlemsche Courant
elle luchtstrijd boven Egypte woedt voort.
Bergjagers dringen vooruit
ten N.O. van Toeapse.
87e Jaargang No. 251 x x
fcmnement p. week 0,28, p. maand 145, p. kwartaal 2,42,
100 p. post 3,73, losse nummers 8 cent. Advertentlfn 315
Lbl 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prUs.
jyertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
itle 5—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. mm».
111 Itf.t Grafische Bedrijven Damlate.
iel "wintig vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Te Gibraltar
verwens krachtig optreden der luchtmacht.
sa",
Zaterdag 24 October 1942
Bureaus Haarlcmt Groote Houtstraat S3, Bijkantoor: Soonda*
plein 37. Tel. Directie 13082. Hoofdredactie 15054. Redactie 10600,
Administratie 10724. 14S25, Soendaplcin 12230. Postgiro 134958,
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Directie PU. i
P. W. PEEREBOOM-
WnA. Hoofdredacteur: 3. V. BAÜDEWTNS.
Verschijnt IftigelUks behalve op Zon-
Kennemer Editie Bureau Umnldent Kennemerlaari 102, Telefoon 6137.
«ritsche vliegtuigen boven
Turijn en Genua.
Zwitsersche neutraliteit
geschonden.
bos
21 Het Italiaansche weermachtbericht luidt als
ligt
on! Vliegtuigen van dc As en van den vijand
Gljren Donderdag aan het Egyptische front
Pr.ig in feilen strijd gewikkeld en nieuwe sue-'
ssen werden door de Duitsch-Italiaansche
\V gers behaald.
f i Twintig Britsche vliegtuigen werden neer
schoten, waarvan vijf door Italiaansche
ehttoestellen, tien door Duitsche jagers en
jf door het luchtdoelgeschut. Onze vlieg-
zijn alle op hun bases teruggekeerd.
Er was een opmerkelijke verkennings
activiteit in den Noordelijken sector van
front te land.
Onze duikbommenwerpers zetten
O'aanvallen op de vliegvelden van Malta
eei voort. Donderdagnacht heeft de vijand
geprobeerd aanvallen te ondernemen op
de steden Turijn en Genua.
ost
oe Te T*irljn werden kleine branden snel be-
yongen. Te Genua werd de aanval door ver
sheiden golven van vliegtuigen uitgevoerd,
brisant- en brandbommen uitwierpen. De
nval nam hier een aanzienlijken omvang
en veroorzaakte belangrijke schade aan
woonhuizen. Men is nog bezig het aantal
chtoffers vast te stellen, De houding van
bevolking was voorbeeldig. Het luchtdoel-
v schut haalde twee vliegtuigen neer.
?blNaar officieel uit Zwitsergchen bron ge
beld wordt, hebben Donderdagavond buiten-
ln ndsche vliegtuigen boven het Westelijke
st( el van Zwitserland gevlogen van het Noord
esten naar het Zuidoosten. De heenvlucht
schiedde om 8 uur des avonds, de terug-
ucht tusschen 10.15 uur en 11.15 uur, waarbij
vlogen werd over deelen van de Kantons
allis, Waadt en Genève. In verscheidene
eden werd luchtalarm gemaakt, o.a. in
inève. Lausanne, Freiburg en Neuenburg.
•rschillende posten luchtdoelgeschut traden
actie.
Ook boven het geheele Rhone-dal heb-
jen Donderdagnacht Engelsche vlieg-
jlaEuigen gevl°gen- Te Clermon-Ferrand,
jyon en Marseille waren Engelsche ma-
ihines in de lucht in den tijd van midder-
lacht tot 1 uur des nachts. Overal trad
iet luchtdoelgeschut in werking,
let Koninklijke paar heeft een bezoek ge
acht aan Genua. In de ziekenhuizen wer-
n de gewonden bezocht.
Gibraltar.
Uit De Italiaansche luchtaanval op Gibraltar
n in den nacht van 20 op 21 October door
bevolking van de kustgebieden aan deze
gene zijde van de straat van Gibraltar ge-
ij ilgd worden. De aanval begon omstreeks
jjj .00 uur. De hevigheid van de ontploffingen
v as zoo groot, dat in Ceuta talrijke ruiten
rnield werden.
Hieruit kan naar de meening van deskun-
,1/gen te Rome opgemaakt worden, dat de
^pliaansche vliegtuigen dezen* keer bommen
in een veel zwaarder kaliber dan bij de
irige aanvallen hebben gebruikt. De aanval
ordt de zwaarste genoemd, welke tot dus-
irre is uitgevoerd.
Volgens de eerste in Ceuta ontvangen be
lachten is de aangerichte schade aanzienlijk,
ïze berichten worden bevestigd door het
lt, dat op 22 October de Engelsche lucht-
acht in de omgeving haar gebruikelijke
Iuchten geheel heeft gestaakt en dat ook de
tiviteit van de marine uiterst beperkt was:
De luchtslag in Egypte.
Omtrent den'.luchtslag aan het Egyptische
ant, publiceert de Italiaansche pers interes
se bijzonderheden.
Het is voor de tweedS maal, "dat de Bi'itten
i de maand October een grootscheepsch
ichtoffensief ontketenen tegen de Duitsche
a Italiaansche stellingen in Egypte. Het
,941ffensief van Woensdag was bestemd om
illitaire operaties te land te ondersteunen,
e vijandelijke formaties vielen van het aan
reken van den dag tot zonsondergang zonder
Jnderbreking aan; het aantal vliegtuigen, dat'
1
hierbij in actie kwam was zoo groot, als zulks
tot nu toe aan het Afrikaansche front nog
niet is voorgekomen. Er ontwikkelden zich
luchtgevechten, die praktisch geen moment
werden afgebroken. De vijandelijke formaties
bestonden uit zware, halfzware en lichte
bombardementsvliegtuigen (onder „lichte bom
bardementsvliegtuigen" zijn in dit geval z.g.
jachtbomvliegtuigen te verstaan).
Bijzonder dramatisch was de strijd in de
eerste middaguren. Aan de zijde der R. A. F.l
verschenen ook groote formaties Amerikaan-
sche luchtstrijdkrachten. Het Duitsche en
Italiaansche luchtwapen nam moedig den
stryd op tegen den vijand, die numeriek in
de meerderheid was. Het strategisch doel der
Engelsch-Amerikaansche operaties was ken
nelijk dé Duitsch-Italiaansche stellingen, als
mede de bevoorrading te "bestoken.
De Duitsche en Italiaansche piloten slaag
den er in het Engelsch-Amerikaansche offen
sief tot stilstand te brengen.
De Italiaansche formaties werden gecom
mandeerd door jeugdige officieren, die zoo
wel boven de Middellandsche Zee als it
Afrika hun ervaringen hebben opgedaan. Tal
rijke Duitsche en Italiaansche escadrilles
moesten in den loop van Woensdag driemaal
starten om in» den feilen luchtslag in te
grijpen.
Jj Inderkoning van Britsch-Indic
gaat heen.
--.In een rede te Quetta heeft Lord Iïn-
ithgow, de Onderkoning in Indië, voor het
om erst gewag gemaakt van het feit, dat hij
"ij i April 1943 zijn functie zal neerleggen.
-js Hij zeide: „mijn tijd in Indië nadert zijn
indé. Over enkele maanden zal ik mijn
aak aan mijn opvolger overdragen".
Mevrouw Roosevelt in
Engeland.
Ontvangen door den Koning
en de Koningin.
Mevrouw Roosevelt is in Engeland aan
Zij heeft de reis per vliegtuig
emaakt en blijft twee of drie weken.
-„.Dadelijk na haar aankomst in Groot-
Irittannië zal mevr. Roosevelt een ontmoe-
4551 ing hebben met maarschalk Smuts, wien
vermoedelijk een persoonlijke bood-
6o4 chap van den president der Vêreenigde
taten zal overhandigen.
739i Er wordt op generaal Smuts sterke druk
litgeoefend om hem er toe te bewegen een
349 ezoek te brengen aan de Ver. Staten.
Wat dit betreft, hangt veel van me-
:ouw Roosevelt af, wier overredings-
>64ili'aeht zeer groot is.
"IJl Mevrouw Roosevelt is gistermiddag op
,j4S iet Paddihgton-station te Londen aangeko-
nen. Zij werd verwelkomd door den Ko-
i50jiing en de Koningin.
De Koning en de Koningin hebben Vrij-.
agavond ter eere van mevrouw Roosevelt
en maaltijd aangericht. Onder de gasten
!96i levonden zich de Amerikaansche ambas-
adeur Winant, ministerpresident Churchill,
eneraal Smuts en diens zoon kapitein
muts, alsmede luitenant-kolonel Elliot
de zoon van den president.
Weer bommen op
Port Moresby.
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
...heeft het Geallieerde hoofdkwartier in hel
on Zuidwestelijke deel van den Stillen Oce-
aan medegedeeld, dat Port Moresby door
Japansche vliegtuigen is gebombardeerd
Er wordt, in Washington op gewezen, dat
de ravitailleering van de Amerikaansche
troepen in het gebied van de Stille Zuid
zee met bijzondere moeilijkheden gepaard
Krijgsgevangenen in Japan
moeten werken.
Het Japansche ministerie van oorlog pu
bliceert een verordening over de tewerk
stelling van krijgsgevangenen, die in Japan
als arbeiders in belangrijke industrieën ge
bruikt zullen worden. De krijgsgevangenen
worden onderworpen aan een streng on
derzoek naar bekwaamheid, karakter en be
roep. Zij worden bezoldigd volgens de be
palingen over de betaling van arbeid van
krijgsgevangenen. Vaklieden worden te
werkgesteld bii de productie van transport
middelen en electrische toestellen, in den
mijnbouw en bij technische ondernemingen.
De tewerkstelling is gebaseerd op de inter
nationale overeenkomst van 1927.
Radio-Tokio heeft gemeld, dat da namen
van acht Amerikaansche vliegers, die na
den Amerikaanscben luchtaanval van April
j-l. op de Japansche hoofdstad gevangen
genomen waren, zijn meegedeeld aan den
vertegenwoordiger van het Roode Kruis te
Jokohama, dr. Paravicini.
Naar verklaard werd, is dit het antwoord
op de Amerikaansche verklaring, dat af
gezien van een bommenwerper, die in Sow-
jet-Ruslaud een noodlanding moest maken;
alle Amerikaasche vliegtuigen van den
aanval op Tokio behouden waren terug
gekeerd.
Een transportabele kabelbaan bij de'Duitsche troepen in den Kaukasus. Voor de
snellere afwikkeling der transporten gebruiken de Duitsche berg-pioniers een
transportabele speciale kabelbaan, welke in het Kaukasus-gebergte bijzondere dien
sten bewijst. (P.K. Kintscher-Sche-F-P.H. c)
■.it,
■ui
Religieus debat in het
Lagerhuis.
Winterton over de Christelijke
beschaving.
In het Engelsche Lagerhuis heeft Earl
Winterton de Christelijke beschaving ter
sprake gebracht en herinnerd aan onlangs
door de Britsché ambassadeurs Halifax en
Hoare gehouden redevoeringen. Winterton
verklaarde, dat in het Britsche rijk de Chris
tenen de minderheid vormen. Vooral de
Mohammedanen hebben zich verschillende
uitlatingen over de bevoorrechte positie der
Christenen aangetrokken. In de Mohamme-
daansche wereld is een algemeene ontstem
ming merkbaar over woorden als „Kruis
tochten" of „Strijd voor het Kruis". De voor
aanstaande staatslieden der Geallieerden
moeten in dit opzicht wat voorzichtiger zijn
en bedenken, dat onder de volken der ver
bonden naties de meest uiteenloopende gods
diensten vertegenwoordigd zijn.
De onderstaatssecretaris van buitenlandsche
zaken Richard Law zeide namens de regee
ring, dat er een „zeker misverstand" heerscht
Als men zegt, dat wij voor Christelijke doel
einden strijden, aldus Law, moet dat niet be-
teekenen, dat die doeleinden uitsluitend
Christelijk zijn. Er zijn zekere algemeen gel-
gende waarden, zooals de waarheid, die in
alle groote godsdiensten overheerschend zijn
Een staatsman echter kan slechts spreken in
de zinswendingen en den geest van zijn eigen
religie. Dat beteekent niet, dat wij de waarde
van den godsdienst van andere volken wen-
schen te bestrijden. Christenen, Mohamme
danen, joden, atheïsten en zelfs rationalisten
zijn lid van het kabinet en wij allen strijden
voor dezelfde zaak en tegen denzelfden
vijand.
De parlementaire correspondent van Ex
change Telegraph meldt, dat de beide huizen
van het Engelsche parlement Donderdag voor
een korten tijd zijn verdaagd. Wanneer zij
weer bijeenkomen, zal formeel een nieuwe
zittingsperiode met een troonrede van den
Koning geopend worden, waarna een alge
meen debat over den oorlogstoestand zal
volgen.
Geen Argentijnsclie schepen
in convooien.
Wat de V.S. de Arg. regeering aanbood.
De Argentijnsclie koopvaardijvloot zal niet
met Braziliaansche schepen in copvooi varen,
zoo verklaarde president Castillo in een in
terview. Tengevolge van de bekende inter
nationale houding van Argentinië heeft de
Argentijnsche koopvaardijvloot geen be
scherming noodig. Ook kan Argentinië zijn
marine niet voor de bescherming van con
vooien gebruiken, daar zij voor patrouille
diensten langs de uitgestrekte kusten gebruikt
worden.
Het Katholieke blad „Pueblo" beweert uit
betrouwbare bron te hebb.en vernomen, dat
de Vereenigde Staten zich slechts bereid
klaard hadden tot wapenleveranties aan Ar
gentinië op voorwaarde, dat Argentinië aan
'de Vereenigde Staten militaire steunpunten
ter beschikking zou stéllen. Aan den aanleg
van deze bases zouden Amferikaansche tech
nici én officieren meewerken.
Bovendien wilden de V. S. zich het recht
voorbehouden militaire strijdkrachten op stra
tegisch belangrijke punten* aan land te zet
ten. indien invasiepogingen van een ntet-
Amerikaansche mogendheid te vreezen zou
den zijn.
Volgens de „Pueblo" heeft Argentinië deze
eischen evenwel van de hand gewezen. Daar
op zijn de onderhandelingen over aankoop
van wapens in de V. S. gestaakt.
TURKSCHE MARINE-COMMISSIE IN
PALESTINA.
Naar Radio-Jeruzalem meldt, is in Pale-
stina een Turksche marine-commissie aan
gekomen. Deze commissie staat onder leiding
van admiraal Dsjewat Olman en omvat 'ver-
scheidene hooge officieren. Zij zal het marine-
station van Haifa bezichtigen. De commissie
zal ongeveer vijf dagen in Palestina blijven.
Staf de Clercq f
Leider Vlaamsch Nationaal Verbond.
Het Hoofdkwartier van het Vlaamsch
Nationaal Verbond deelt mede, dat Staf de
Clercq, leider van V.N.V., Donderdagavond
te 22 uur in de kliniek van Prof. Daels te
Gent aan de gevolgen van een hartaandoe-
ning is overleden.
Staf de Clercq was den 16en Sept. 1884
te Everbeek (Henegouwen) geboren. Ach
tereenvolgens bezocht de toekomstige leider
der Vlaamsche eenheidsbeweging een paar
colleges in Vlaamsch Henegouwen, alvorens!
zij'n onderwijzersdiploma te behalen te
Bonne Esperance. Hij was eerst hulponder
wijzer te Letlingen (bij Edingen) en werd
daarna benoemd te Heikruis. Hier op de
taalgrens, begon zijn eultureele en alge
meene Vlaamsche activiteit.
In 1912 stichtte hij met Remi Deroeck
't strijdblad „De Taalgrens" en werkte ver
der samen met Borginon, Van Isacker, Goo-
senaerts e.a. Hij nam zeer actief deel aan
den strijd voor de vervlaamsching der Gent-
^che universiteit.
Als frontbrancardier aan den IJzer.
ichtte hij gedurende den wereldoorlog zijn
voor payottenjjestemde oorlogsbladen „De
Pa.yot en de taalgrens" en het „Payotten-
land". Hij richtte ook het werk der graf
zerken en dat der verloven op.
Na den oorlog begon Staf de Clercq voor
goed zijn politieken strijd. In 1918 werd
hij als candidaat der frontpartij gekozen als
volksvertegenwoordiger voor Brussel met
7000 stemmen, ëen aantal dat voortdurend
steeg om in 1929 de 15000 te overschrijden.
In 1933 richtte Staf de Clercq dan, op auto-
ritairen grondslag, het Vlaamsch Nationaal
Verbond op, dat onder zijn doelbewuste
leiding steeds een ruimere ontplooiing heeft
gekend. Hij had ook een ruim aandeel aan
de „los van Frankrijk"-campagne.
Sociale maatregelen in Italië.
Ter gelegenheid van den 20sten verjaar
dag der fascistische revolutie zal op last van
den Duce op sociaal gebied een reeks maat
regelen worden genomen.
In de eerste plaats is een oorlogsster voor
werkverdienstè ingevoerd.
Voorts is besloten de invaliditeits-
ouderdomsrente met 25 te verhoogen en
de kostwinnersvergoeding voor gemobili-
seerden te verdubbelen.
Alle employe's en arbeiders van voor den
oorlog belangrijke bedrijven, krijgen een
halve maand salaris resp. een weekloon
extra.
Tenslotte heeft Mussolini ter bestrijding
van den woningnood bij het rijkspersoneel
een milliard lire voor den bouw van wonin
gen beschikbaar gesteld.
HOOGE SOVJET-OFFICIER
GEFUSILLEERD
De commandant van de 128ste Sovjet-
divisie, generaal-majoor Kasjemnkof is als
schuldige aan de nederlaag der bolsjewie
ken in den omsingelingsslag ten Zuiden van
het Ladogameer, op bevel van Stalin ge
fusilleerd.
TOESTAND DEENSCHEN, KONING
VERBETERD.
In het jongste bulletin wordt gezegd, da'
de keer ten goede in den toestand van de'
Deenschen koning de laatste 24 uur heef
aangehouden en langzaam maar duidelij!
merkbaar wordt. Alle verwondingen, du
de koning bij den val van zijn paard heef;
opgeloopen, genezen op natuurlijke wijze.
De vermoeidheid, waaronder de koning te
lijden had, is verminderd.
ZWEDEN BOUWDE SCHIP VOOR
ARGENTINIë.
Het grootste tot dusverre in Scandinavi;
gebouwde schip, dat voor een maatschappi
te Buenos Aires werd gebouwd, de 17.52'
tons metende motortankboot „Buenos Aires"
is Donderdag j.l. van Gothenburg op proef
vaart vertrokken. Het schip is 165 Meter
lang en zal bij volledige belasting een snel
heid van ongeveer 14 K.M. kunnen bereiken.
Boodschap van Pétain aan
Fransch West-Afrika.
Darlan te Dakar.
Admiraal Darlan heeft tijdens zijn in
spectiereis via de radio in Dakar een bood
schap van Maarschalk Pétain tot c!e bevol
king van Fransch West-Afrika voorgelezen.
De Maarschalk dankt de bevolking voor
haar verzet tegen den Britschen overval in
September 1940. Voorts wordt in de bood
schap het vólgende gezegd: „Ook thans wor
den nieuwe dreigementen tegen ons uitge
sproken, die niet eens een schaduw van
rechtvaardigheid hebben, (rij zult iedere
agressie op dezelfde wijze beantwoorden als
in September van 1940. Dakar, voor welks
verdediging en ontwikkeling zoovele 5kan-
schen hun leven hebben gegeven, Komt
iederen dag ondanks den ggooten afstand,
nader tot ons hart.
In de komende rtiaanden kan Frankrijk
alles redden of alles verliezen, zoo ver
klaarde de leider van de Rassemblement
Populaire, Marcel Déat op een conferentie
te Parijs. In Europa is reeds alles geregeld,
zoo ^ide hij verder en_ de overwinning is
zeker. Frankrijk wordt steeds meer in het
kamp der Europeesche solidariteit getrok
ken, terwijl zijn imperium steeds meer dooi
de Anglo-Amerikanen wordt bedreigd.
Frankrijk kan, wanneer 'het niet wil ster
ven, zich alleen bii Europa aansluiten.
Nieuw kabinet in Chili na
strubbelingen gevormd.
Buitenlandsche politiek van
president Rios wordt voortgezet.
Het nieuwe Chileensche kabinet is vol
tallig geworden door de benoeming van
Fernandez, tot dusverre ambassadeur te
Montevideo, tot minister van buitenlandsche
zaken. Fernandez heeft deze benoeming
aanvaard, nadat de advocaat Errazuriz den
gost had geweigerd enkele uren voor de
eëediging van het kabinet.
De nieuwe Chileensche minister vati bui
tenlandsche zaken heeft in een interview
verklaai-d, dat hij tijdens zijn ambtsduur
de buitenlandsche politiek van president
Rios zal voortzetten.
De nieuwe minister van economische za
ken, Solar, die lid is van de radicale partij
en "die reeds den eed op de grondwet had
afgelegd, is "afgetreden, daar zijn partij de
benoeming, niet goedkeurde. Als gevolg hier
van is hij vervangen door generaal Herrera,
die lid is van geen enkele partij. Hierop
dieqde de minister van bmnenlandsche
zaken Morales zijn ontslag in, dat echter
door president Rios werd geweigerd.
Fernandez heeft in ..het interview nog
verklaard, dat de Chileensche buitenland
sche politiek, wat betreft de internationale
gebeurtenissen gebaseerd is op het begin
sel van broederlijkheid met de overige
Amerikaansche landen en van continentale
verdediging.
Voorts zal ik, aldus de minister, de tra
ditioneele vriendschap met de Ver. tSater
blijven behartigen. Overigens zal de Chi
leensche regeering voortaan de souvereini-
teit van alle Amerikaansche naties blijven
respecteeren en ik hoop, dat zij tegenover
Chili eenzelfde houding zullen aannemen.
Minister Fernandez zeide voorts, dat hij
persoonlijk een onpolitiek standpunt in
neemt en met geen enkele partij in contact
staat.
De democratische partij heeft besloten in
oppositie te gaan tegen het nieuwe Chi
leensche kabinet en haar eenigen vertegen
woordiger, den minister van arbeid Maria
no Bustos uit de partij gestoofcen. Zii hand
haafde haar besluit, niettegenstaande pre
sident. Rios verklaarde, dat hij Bustos niet
als vertegenwoordiger der democraten, doch
als vakman beschouwt.
Japanners op Russel-eilanden
geland.
Volgens een extra-bericht van den Brit
schen berichtendienst uit Washington heeft
het Amerikaansche ministerie van marine
medegedeeld, dat de Japanners geland zijn
op de Russell-eilanden, die tot de Salo
mons-eilanden behooren.
De Japanners hebben Espiritu Santo op
de nieuwe Hebriden beschoten.
De militaire medewerker van de New
York Times, die dezer dagen is teruggekeerd
van een reis op den Stillen Oceaan, heeft
in een artikel over zijn ervaringen toege
geven, dat de Geallieerden er. in weerwil
van een jaar van verbitterde gevechten, niet
in geslaagd zijn de Japansche stellingen in
het Westelijke deel van de Zuidzee aan
het wankelen te brengen. De gevechten in
dit gebied, zoo schrijft hij, zijn onbarmhar
tig. Men moet piet denken, dat men de Ja
panners onder den vöet kan loopen. Het
groote dilemma' der Geallieerden is, dat zij
de Japanners moeten verhinderen, zich ste
vig in het veroverde gebied ,te nestelen,
terwijl zij „den belangrijksten aanval op
Duitschland moeten richten".
De gevechten om de heerschappij over de
Zuidzee vormen een grooten oorlog, welke
onder de moeilijkste omstandigheden ei
met beperkte middelen gevoerd moet wor
den.
De Japanners zijn de beste jungle-krij
gers ter wereld en hebben in den strijd ter
zee meer ervaring dan de Amerikanen.
Economische commissie der
V.S. naar Zuid-Afrika.
In Zuid-Afrika verwacht mek zeer veel
van het a.s. bezoek eener Noordamerikaan-
iche economische missie, welke tot taak zal
hebben het economische prestatievermogen
van de Unie van Zuid-Afrika na te gaan,
aldus de „Fin. Times". Het voornaamste
orobleem zal hierbij het verschaffen van
werkkrachten zijn. In dit verband gaan er
steeds meer stemmen op, welke aandringen
op opheffing van het verbod dat kleur
lingen niet in de industrieele bedrijven
mogen arbeiden, terwijl tevens de wen-
schelijkheid wordt uitgesproken, dat kleur
lingen als vakarbeiders worden opgeleid.
HONGAARSCHE VOORBEREIDING TOT
DEN VREDE.
De Hongaarschc minister van financiën
verklaarde inzake de voorbereidingen van
le regeeringen ten aanzien van den over
gang van de oorlogseconomie op de vredes
economie, dat de regeering een onderzoek
'nstelt naar de investeeringen, welke .voor
iit doel na den oorlog noodig zullen zijn.
Reeds nu bestaat er behoefte aan pj-oduc-
ten van bepaalde takken, met de dekking
waarvan geruimen tijd na den oorlog ge-
moèid zal zijn. Het. doel van de omschake
ling is 'hqt waarborgen van een ongegtoor-
len arbeid der werknemers in de industrie
Vijandelijke tegenaanval te Stalingrad
afgeslagen.
Duitsche luchtactie
boven Roode Zee.
Doelen in Z. Engeland bestookt.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend
„In het gebied ten Noordoosten
o e a p s e wierpen divisies bergjasers en
jagers den vijand uit diep gecchclonneerde
haarden van verzet. Zy werden hierbij, on
danks ongunstige weersomstandigheden voort
durend door formaties van de luchtmacht
gesteund.
Voor de kust van de Kaukasus werd
een bolsjewistisch koopvaardijschip door
bommen zwaar getroffen en door de be
manning op het strand gezet.
In Stalingrad werd een vijandelijke
tegenaanval afgeslagen. Tusschen "W o 1 g a en
Don voerden de bolsjewisten Donderdag
zonder in eenig verband tot elkaar staande
tegenaanvallen uit, die bloedig werden afge
slagen. Aan het Donfront vernietigden Hon-
gaarsche troepen bij een plaatselijke actie
;n vijandelijke gevechtstroep.
In den Centralen en Noordelijken sec
tor wederzijdsche activiteit van verkennings
troepen. De luchtmacht zette den strijd tegen
spoorwegbewegingen van den vijand voort.
Aan het Egyptische front bestookten
lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen Britsche
stellingen, alsmede concentraties van auto's
met bommen van zwaar kaliber. Vergezellen
de Duitsche jagers schoten in hevige lucht
gevechten tien vijandelijke vliegtuigen neer,
waarbij drie eigery vliegtuigen verloren -gin
gen. Drie andere vliegtuigen werden bij een
aanvalspoging op een eigen vliegveld door
luchtdoel artillerie van de luchtmacht neer
geschoten.
In de Roode Zee hebben Duitsche
gevechtsvliegtuigen in den nacht van 21
op 22 October een koopvaardijschip van
5000 brt. tot zinken gebracht.
Vliegvelden en haveninstallaties van het
eiland Malta werden opnieuw gebombar
deerd.
Enkele vijandelijke vliegtuigen hebben op
22 October des namiddags onder de bescher
ming van laaghangende wolken boven Noord
west Duitschland gevlogen. Enkele neer
geworpen bommen richtten onbelangrijke
schade aan aan gebouwen en terreinen. De
Geen trucstegen
duihbooten
De voorzitter der vlootcommissie vai;
hel Amerikaansche Huis van Afgevaar
digden, Vinson, constateert in een arti
kel, dat er geen „trucs" ter bestrijdin-
van de duikbooten bestaan.
Vinson wijst er op, dat een modern'
duikboot op zee buitengewóón moeilijk
tot zinken kan worden gebracht, zelfs
wanneer zij aan dfe oppervlakte verrast
wordt. Hij keert zich tegen de „zeer
verbreide meening", volgens welke men
met kleine booten en vliegtuigen van
ieder type op duikbooten kan jagen.
Weest zuinig met gas en
electriciteit.
De -hooikist in dc huishouding.
De kolenpositie v^n ons land blüft
zorgwekkend en zal den geheelen duur
van den oorlog wel kritiek blijven.
Daarom is het zaak om bij voortduring
er op te wijzen, dat door allen de uiter
ste zuinigheid met gas en electriciteit
moet worden betracht en dat allen er
naar moeten streven om zoo dit
eenigszins mogelijk is zelfs onder de
toegestane rantsoenen te blijven.
In dit verband is het van belang er op te
wijzen, dat, mochten de omstandigheden
nieuwe beperkingen en verdere rantsoenee-
ringsmaatregelen noodzakelijk maken, deze
over de geheelé linie en op een voor alle
verbruikers gelijke wijze zullen voorden
doorgevoerd. Het is dan ook volkomen doel
loos en ten zeerste a£ te keuren, dat men
uit vrees, dat bij nieuwe bezuinigingen het
huidige verbruik als maatstaf zal worden
genomen, met alle geweld zijn geheele
rantsoen wil verbruiken. Vast staat nu reeds
dat zoo het ooit tot een verscherping der
rantsoeneering zou móéten komen deze
niet zal worden doorgevoerd op den grond
slag van het huidige verbruik, doch op dien
van het basisrantsoen, n.l. het verbruik in
1940.
Ofschoon ongetwijfeld in breede kringen
een ernstig streven naar zuinigheid bestaat,
valt anderszins niet te loochenen, dat ook
in het huisgezin en dit geldt in minstens
even sterke mate voor winkels, kantoren,
magazijnen, werkplaatsen, cafe's, restau
rants en hotels nog veel energie kan
worden bespaard, als 'nauwlettend op de
„kleinigheidjes" wordt toegezien. Hoeveel
kan nog niet worden bezuinigd, als alle
lichtbronnen worden uitgeschakeld, zoodra
deze niet meer worden benut; als de radio
wordt afgezet, indien niet meer aandachtig
wordt geluisterd; als alle electrische appa
raten niet méér worden gebruikt dan strikt
noodzakelijk is
Ook met gas.
Echter niet alleen met electriciteit, ook
met gas kan doelmatiger -en dus zuiniger
worden omgesprongen. Zoo kan zeker net
warmteverbruik voor koken, wasschen en
baden op lager peil worden gebracht; aard
appelen en groenten kan men met een mi
nimum aan water opzetten (zoo wordt
bovendien voorkomen, dat veel kostbare
voedingswaarden verloren gaan); bij het
koken moet men steeds de deksels op de
pannen houden, en zoodra damp uit pan of
ketel komt, kan men gerust de gasbrander
klein stellen; met minder gas bereikt men
dan hetzelfde effect. Men late voorts geen
kleine gasvlammetjes doorloopend onder
keuken- of badgeyser branden; men zette
geen ketels vol water op, als men een kopje
koffie of thee wil zetten. Ook is het zeer
duur twee- of driemaal daags heet water
voor het vaatwerk te maken.
De hooikist.
Een object, dat tot vael bezuiniging van
gas en electriciteit voor kookdoeleinden kan
lelden, is de hooikist, een goede bekende uit
den vorigen oorlog reeds, die ook in vredes
tijd door velen niet werd vergeten, doch nu
zeker wederom allerwege warme sympa
thie geniet. De hooikist, welke ieder met
betrekkelijk eenvoudige middelen zelf kan
naken, wordt voor vele doeleinden ge-
jruikt. Vooral voor het langdurig aftrek
ken van soep en het doorkoken van pap en
boonen kan de hooikist uitstekende dien
sten bewijzen. Ook wanneer men water,
dat op de kachel of haard reeds op tempe
ratuur is gekomen, voor de wascn of het
vhatwerk warm wil houden, is de hooikist
- tegenwoordig een huishoudelijk vcror-
verp van onschatbare waarde het aan
ewezen middel.
Zoo kan zeker nog wel op gas en
electriciteit worden bezuinigd: zoo kan
in elk geval worden voorkomen, dat
het toegestane 'rantsoen wordt over
schreden; zoo kunt U Uzelf de ellende
van boete en afsnijding van den toe
voer besparen.
verliezen der burgerbevolking waren gering.
Licht Duitsche gevechtsvliegtuigen bestook
ten overdag doelen aan de Zuidoostelijke en
Zuidwestelijke kust van Engeland.
Het D. N. B. verneemt: Majoor Gerhard
Kollewe, drager van het Ridderkruis met het
Eikenloof en groepscommandant bij een ge
vechtseskader, is van een vlucht naar den
•ijand niet teruggekeerd.
Vacautieregeling
rijks hoogere burgerscholen.
Met afwijking in zooverre van artikel 25
van het reglement voor. de Rijks Hoogere
Burgerscholen heeft de secretaris generaal
van het departement van opvoeding, weten
schap en kuituurbescherming bepaald, dat de
eerste vacantie (herfstvueantie) in den cursus
19421943 zal vallen op de data 30 en 31 Oc
tober en 2 November, dat de tweede vacantie
(Kerstvacantie) in dien cursus zal aanvangen
op 19 December na afloop van den schooltijd
en zal eindigen den avond van 16 Januari
en dat de derde vacantie (Paaschvaeantic) in
dien cursus zal aanvangen op 21 April na
afloop van den schooltijd en zal eindigen den
avond van 1 Mei.
GROOT SUCCES VAN DE
TENTOONSTELLING VAN
HEDENDAAGSCHE NEDF.RLANDSCHE
KUNST TE STUTTGART.
Öe tentoonstelling „Hedendaagsche Ne-
derlandsche kunst", die den tienden dezer
alhier werd geopend, had reeds in de eerste
week een buitengewoon groot succes. In
den loop van de eerste dagen werden 32
werken voor een totaal van ongeveer
kS.000,verkocht.
NATIONAAL-SOCIAI.ISME
EN GODSDIENST.
Bs. Wie de houding nagaat welke in
kerkelijke kringen ten overstaan van het
Nationaal-Socialisme wordt ingenomen, zal
zichmoeilijk kunnen onttrekken aan den
indruk, dat een beetjegeloofsvervol
ging, of iets wat daar voor kan doorgaan,
velen niet onwelkom zou zijn. Men vraagt
vaak om maatregelen die het groote publiek,
de massa van den lichtgeloovige, die men
tot nu toe altijd goed onder bereik heeft
kunnen houden, den indruk moeten geven;
ja, het is met die Nationaal-Socialisten
toch niet in orde; zij doen aan kerk- of
geloofsvervolging, of, zoo dat nog niet zui
ver tiaar buiten uit kan worden vastgesteld,
bezitten in principes en programma al dat
géne wat daartoe leiden kan.
Het zijn deze kringen die vóór den oorlog
een politiek voerden waarbij zij alles aan
zich probeerden te trekken; zij bewegen
zich op een terrein waar de godsdienst ge
meenlijk in een verband werd gebracht,
dat fataal in zijn gevolgen voor de gemeen
schap kan zijn en dat zeker in een Natio-
naal-Socialistische maatschappij niet mag.
worden geduld. Met den goeftdienst zelve
hadden aeze handelingen gewoonlijk niets
te maken, het was er uitsluitend om begon
nen via den godsdienst andere doeleinden
te bereiken. Slaagde men daarin, dan was
het wezenlijke resultaat voor den gods
dienst vaak eer nadeelig dan voordeelïg en
voor de gemeenschap vrijwel altijd nadee
lig, omdat de verdeeling vaiy ons volk in
allerlei seeten en groepen er door bevor
derd werd en ook omdat het belang van het
individu steevast boven dat der gemeen
schap werd geplaatst. Het terrein waarop
de kerkelijke instanties zich bewogen was
zeer uitgebreid, maar een van de allerbe
langrijkste was wel het onderwijs; men
ging immers uit van de stelling, dat wie de
jeugd weet in te palmen de toekomst voor
zich heeft veroverd Men versta ons goed:
wij signaleeren hier niet het feit, dat men
den godsdienst bracht en nog minder, dat
ieder dit uitsluitend voor den eigen gods
dienst deed. Wél echter wijzer* wij er op,
dat men had moeten nalaten als kerkelijke
instantie zich te bewegen óp dit. deel der
opvoeding, dat uitsluitend aan de gemeen
schap behoort en waarover in dezen tijd
door de overheid geen .inmenging kan wor
den geduld. Wij houden deze omschrijving
opzettelijk wat vaag, omdat wij onmogelijk
op bijzonderheden kunnen ingaan, want
dan zou het hek van den dam zijn, dan is
het einde zoek en verliest men zich in ein-
delooze discussies.
Het Nationaal-Socïalisme, dat het Gods
vertrouwen in zijn vaandel geschreven
heeft, waakt er angstvallig voor, dat iede
re Godsdienst zijn eigen waarde behoudt,
maar zorgt er daarnaast voor. dat de be
langen der gemeenschap veilig ziin gesteld.
Wanneer de kerkelijke instanties eenzelfde
standpunt in willen nemen, dan is er niets
wat samenwerking (en zelfs zeer hartelijke
samenwerking) belet. Een bewijs daarvoor
werd geleverd, na bespreking met den
Landstand, toen een landbouwschool op Ge
reformeerden grondslag kon worden open
gesteld. Een en ander was de vrucht van ge
meenschappelijk overleg, waarbij het na
tuurlijk mogelijk bleek elkaar te benaderen:
iets anders was nauwelijks denkbaar, wan
neer slechts de partijen bereid zijn ook het
belang van de volksgemeenschap in het oog
te houden. Tegenover dit geval staan op
dit oogenblik echter nog tal van gevallen
waarin de kerkelijke overheden van een ge
heel andere mentaliteit blijk geven en het
is'dan ook niet ondenkbaar, dat op een ge
geven oogenblik tot opening van landbouw
scholen wordt overgegaan, die nijv. op
grond van de samenstelling der bevolking,
op R.K. grondslag hadden kunnen staan en
het toch niet zijn.
De oorzaak moet dan gezocht worden in
het feit, cat de betreffende overheid niet
bereid bleek van haar standpunt-van-voor-
den-oorlog afstand te doen. en. vasthou
dend aan het partijbelang; het Godsdienstig
belang over het hoofd heeft gezien. Het is
ook mogelijk, dat men niet eens tot het
voeren van besprekingen wenschte over te
gaan.
Dan gaat de Nationaal-Socialistische
Overheid echte?- haar gang. dan wordt een
onderwijs in het leven geroepen, dat. welis
waar rekening houdt met <le grondstellin
gen: Godsvertrouwen en Gemeenschapsbe
lang. maar dat misschien heelemaal niet be
antwoordt aan de zeer bijzondere eischen
ten aanzien van de beh-effende (kerkelijke
richting.
Wie in een dergelijk, feit aanleiding
mocht vinden om propaganda te maken met
een en ander en de beschuldiging te lancee-
ren. dat de Godsdienst hier verdrukt wordt,
begaat een onbillijkheid.
De Nationaal-Socialistische overheid laat
den Godsdienst zijn volle recht wedervaren,
maar zij kan de wereldrevolutie niet ophou
den omdat een of andere instantie terug
wenscht te keeren naar toestanden, die nu
eenmaal in het verleden liggen.
Wie niet mee kan of mee wil zal er vrede
mee moeten hebben, dat de revolutie zonder
hem voorwaarts schrijdt,
In het belang van het Nederlandsche volk
•en van den Godsdienst zelve.
