Haarlemsche Courant ACTIE DER AS IN TUNESIE Laval krijgt absolute volmachten. verloopt volgens de plannen. AANVALLER FUSILLEERT FRANSCHE OFFICIEREN Plaatselijke strijd aan Oostelijk front. OPVOLGINGSKWESTIE GEREGELD. - 287e Jaargang Tfo. 278 x Abonnement p. week #,28, p. maand Mi. p. kwartaal 8.U, franco p. post 3,73, losse nummers 8 cent. Advertentiën 3IJ p.m. 3,elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prtjs. Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m-m. s cent p. m.m. Ultf.i Grafische Bedrijven Damlate. WaA. Hoofdredacteuri t. BACBEWYNS. Nieuwsblad voor Noord-Holland Verschijnt daxelDks. behalve op Zon- en feestdagen. Donderdag 19 November 1912 Bureaux Haarlem! Groote Houtstraat 13, Bijkantoor! Soenda* plein 37. Tel. Directie t3082. Hoofdredactie 1S056, Redactie 10600, Administratie 10726. 16821. Soendaplnln 12230. Postgiro 136958. Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM. ys gi Hevige luchtaanvallen op geallieerde ravitailleering. De bewegingen van de Duitsche en Italiaansche troepen in Tunis, het op stellen van de gelande formaties en de organisatie van de ravitailleering ver- loopen volgens het plan, zoo verneemt het D.N.B. Hetitamelijlc dichte, met Europeesche toestanden overeenkomende wegen- en spoorwegnet in Noord-Tunesië maakt een snelle penetratie van het gebied in alle richtingen mogelijk. Ook operaties buiten de wegen stuiten, afgezien dan van het gebergte, nergens op moeilijk heden. De Westelijke grens, die Tunesië van Al gerije scheidt, wordt in het Zuiden door een uitgestrekte, door zoutmoerassen doorsne den, woestijn beschermd, welke slechts door kleine eenheden kameelruiters doortrokken kan worden. Onophoudelijke aanvallen van Duitsche en Italiaansche luchtstrijdkrachten op de haveninstallaties en vliegvelden aan de Al- gerijnsche kust en de controle op alle ravi- tailleeringswegen over zee stellen het plan van de Spilmogendheden om de Britsch- Amerikaansche actie te localiseeren, duide lijk in het licht. De bevelhebber van de Amerikaansche tanktroepen aan de Atlantische kust van Noord-Afrika, generaal-majoor Patton, is volgens een bericht van het geallieerde hoofdkwartier in Noord-Afrika, ternauwer nood aan den dood ontsnapt. De generaal zou zich juist aan boord van een vaartuig begeven, toen dit door een schot van een Fransch oorlogsschip werd getroffen en in de lucht vloog. Alle opvarenden kwamen hierbij om het leven. Algiers en Marokko. Zeven Fransche officieren, die zich verzet hadden tegen generaal Giraud en weigerden hun vaandel en Maarschalk Pétain te ver raden, zoo vernemen de Parijsche bladen uit Algiers, zijn aldaar doodgeschoten, zonder Defensie maatregelen langs de Noorsclie kust. Kustbewaking voortdurend paraat. De commandant van het zeeverde- digingsgebied-Bergen in Noorwegen heeft bepaald, dat met ingang van 15 November het scheepsverkeer langs be paalde stukken van de Noorsche kust van een uur na zonsondergang tot een uur voor zonsopgang zal worden ver boden. Het betreft hier o.a. het havengebied van Bergen en de drukke baai van Kornsund bij Haugesund. Schepen, die zich hieraan niet houden, zullen worden beschoten. Volgens recente Duitsche publicaties heb ben de door de Duitsche weermacht langs de Kanaalkust aangelegde versterkingen hun verlengstuk aan de Westkust van Scan dinavië gevonden. Deze fortificaties zijn op alle plaatsen aangelegd, welke strategisch van belang zijn. Zij beschermen vooral die punten aan de kust, welke voor een landing Beschikt zijn. Daarbij hééft men met even- tueele landingsmogelijkheden uit de lucht en van zee rekening gehouden. Elke kust strook en elke haven worden door zware en zeer zware kustartillerie beheerscht. Bat terijen luchtdoelgeschut beschermen de ver dedigingsinstallaties van Denemarken en Noorwegen tegen eventueele aanvallen uit de lucht, terwijl deze vestingwerken door speciale troepen bezet zijn. De bescherming van de kust geschiedt door patrouilleerende flottieljes, welke berichten over de nade ring van vliegtuigen, duikbooten of schepen aan het kustcommando doorgeven. Boven dien belasten deze eenheden zich met con- vooieering van het levendige Duitsche han delsverkeer, dat in deze wateren onderhou den wordt. Aangezien de militaire bescherming van de Noorsche kust voor Duitschland zeer be langrijk is zooals de situatie tijdens den eersten wereldoorlog bewees is de bevei liging juist van de Noorsche wateren een uiterst belangrijke taak der Duitsche oor logsmarine. De Noorsche kust is 3400 km lang. Wanneer men echter de fjorden er bij rekent, dan bedraagt de lengte ongeveer 20.000 km. De toentertijd door Noorwegen gebouwde forten en kustbatterijen werden bij de be zetting van Noorwegen door de Duitsche troepen overgenomen. Sinds April 1940 zijn zij echter niet slechts belangrijk versterkt, doch ook uitgebreid met nieuwe geweldige vestingwerken op alle belangrijke punten langs de Deensche en Noorsdie kust. Een uitgebreid berichtensysteem waarborgt bij een eventueelen aanval een doeltreffende samenwerking tusschen de verschillende weermach tsonderdeelen. Verdwenen en nieuwe valuta's in Europa. Na ruim drie jaren oorlog blijkt, dat op het Europeesche vasteland tot dusverre zes nieuwe valuta's haar intrede hebben ge daan, terwijl een negental oude valuta's van het tooneel zijn verdwenen. De zes nieuwe valuta's zijn de Slowaaksche kroon, de nieuwe zloty, de nieuwe Servische dinar, de Kuna in Kroatië, de Karbowanez in de Oekraïne en de Ostlandmark in het z.g. Ostland. De valuta's, welke verdwenen, zijn de Oostenrijksche kroon, de Tsjecho-Slo- waaksche kroon, de Danziger gulden, de Joegoslavische dinar en de Luxemburgsche frank, voorts nog de vroegere Poolsche zloty en ten slotte de drie valuta's van Est land, Letland en Litauen. Met uitzondering van de nieuwe valuta van Kroatië zijn de nieuwe valuta's met medewerking van de Deutsche Reichsbank ontstaan. De regeeringsfractie der Turksche republi- keinsche volkspartij is Dinsdag bijeengeko men. De minister van buitenlandsche zaken. Menemendzjogloe, heeft rapport uitgebracht. Hij belichtte den buitenlandsch politieken en militairen toestand en wees op de gebeurte nissen der laatste vier maanden, die direct of indirect Turkije aangingen. De vergadering heeft het rapport van den minister eenstem mig en zonder debat aanvaard. De correspondent te Ankara van het Japan- sche blad ..Tokio Nitsji Nitsji" is uit Turkije uitgewezen wegens zijn onjuiste en sensatjo- ncele voorlichting. Hii heeft het Turksche grondgebied reeds verlaten. voor een krijgsraad te zün verschenen. Als zaakgelastigde tusschen het Gealli eerde hoofdkwartier in Noord-Afrika en de Fransche autoriteiten aldaar is benoemd de vroegere gezant bij het gezantschap der Vereenigde Staten in Vichy, Murphy. De correspondent van de „New York Times" meldt uit Marokko aan zijn blad, dat, ter geruststelling van de bevolking van Fransch-Marokko, de Amerikaansche com mandant van dit gebied, Patton, een op roep tot de bevolking heeft gericht, waarin hij haar verzekert, dat de Amerikaansche soldaten de gevoelens van de Marokkanen zal eerbiedigen en dat het militaire bestuur zich niet zal bemoeien met aangelegenheden van den sultan van Marokko, Sidi Moham med. Naar de correspondent van het Spaansche blad „Ya" uit Algiers seint, worden er op het oogenblik door de Amerikaansche mili taire atuoriteiten plannen ontworpen om alle Arabische stammen in Afrika te ont wapenen. Als reden hiervoor wordt opge geven, dat de Arabische stammen onder ling dikwijls kleine oorlogen voeren, waar bij zeer vele slachtoffers vallen, die niets met deze conflicten hebben te maken. (De Zuidelijke deelen van Algerije en Tunesië worden door Arabieren bewoond Red.) Duitsche bedrijfsleven voldoet aan de verwachtingen. Op de werkbijeenkomst van het Duitsche arbeidsfront, welke gehouden werd in aan sluiting op de bijeenkomst der rijksarbeids kamer, waarbij aan 25 Duitsche bedrijven de onderscheiding „Kriegsmusterbetrieb" werd toegekend, voerde o.m. minister Funk het woord. Deze wees op de prestaties van de Duitsche oorlogsindustrie. Er dient voor gezorgd te worden, dat de naar huis terugkeerende soldaat in een mei al zijn consequenties opgebouwd nationaal- socialistisch bedrijfsleven terugkeert. Drie imperatieven staan thans op den voorgrond van het Duitsche bedrijfsleven: arbeiden, calculeeren en sparen. Productie is het resultaat van onze in de geheele we reld bewonderde arbeidsprestatie, het cal culeeren is de voorwaarde voor een ingrij pende rationaliseering van de industrie, ter wijl de overheidscontrole en het sparen tot de middelen behooren. die noodzakelijk zün voor een bewapening, welke de beslissing in1 den oorlog tot stand zal brengen. Door een gezonde prijs en loonpolitiek is men er in geslaagd in Duitschland de stabiliteit dei- valuta te handhaven. Het bedrijfsleven heeft voldaan aan de eischen, welke de Führer er aan had gesteld. De dubbele moord te Velsen. Dader tot negen jaar veroordeeld. Het gerechtshof te Amsterdam heeft van daag den 41-jarigen fabrieksarbeider J. K. Heykoop uit IJmuiden, die wegens den te Velsen gepleegden moord op zijn vrouw en op den man, met wie zij samenleefde, door de rechtbank te Haarlem veroordeeld was tot twaalf jaar gevangenisstraf, in hooger beroep veroordeeld tot negen jaren gevan genisstraf met aftrek van het geheele voor arrest. De procureur-generaal had tien jaar ge vangenisstraf gevorderd. Zoon van Britschen minister voor de Duitsche radio. De Duitsche radio heeft gis teravond in zijn Engelsche nieuwsuit zending bekendgemaakt, dat Amery. zoon van den Britschen minister van Indië, Donderdag voor de Duitsche ra dio spreekt in een voor Engeland be stemde uitzending. Na aankomst te Den Haag inspecteert de nieuwe Stabschef der N.S.K.K., E. Krauss, de opgestelde eereformaties der Hitlerjugend. Tweede van links, general-kommissar Schmidt, geheel links, de commandant der W. A., mr. Zondervan. (Stapf Borrius Pax Holland c) Door bolsjewisten geboeide Duitsche soldaten gesignaleerd. Britsche luchtaanval op Fransche kustplaats. ACHTERHOEDEGEVECHTEN IN LIBYE. Niet te vergoeden schade te Genua. Duitsche weermacht leeren, omdat deze stelling zoo groote tacti sche voordeelen heeft, dat Generaal Rommel er tot tweemaal toe in slaagde om hier een grootsch Britsch offensief tegen te houden en de Engelsche strijdkrachten later tot de Egyp tische grens en zelfs tot voor de poorten van Alexandrië terug te drijven. De El Agheila-stelling, die aan de Groote Syrte is gelegen, vertoont veel overeenkomst met de El Alamein-stelling. Ook hier heeft men een vrij rotsachtige, smalle hoogvlakte, die niet in den rug kan worden aangevallen, daar zy begrensd wordt door zoutmoerassen. die in menig opzicht herinneren aan de Kat- tarahoogte, die de belangrijkste natuurlijke versterking van de El Alameinstelling vormt. Tijdens een persconferentie die in Downing- street plaats had, verklaarde de eerste Lord der Britsche admiraliteit, Alexander, i alhoewel de toestand voor de Geallieerden in Italiaansch-Afrika niet ongunstig is, toch nog rekening moet worden gehouden met zware gevechten. Alexander besloot met de waarschuwing: „Door Rommel te onderschat ten zou men een groote fout begaan". Genua. De „Lavoro Fascista" meldt, dat te Genua door de jongste Engelsche lucht aanvallen wederom een aantal historische gebouwen is verloren gegaan, waaronder de kerk van den H. Stephanus, waarin het lichaam van Columbus is bijgezet Het Palazzo Grosso, waarin zich de pina cotheek bevindt die een groote verzameling schilderijen, o.a. van Titiaan, Veronese, Hol bein en andere beroemde meesters bevat, is zwaar beschadigd. De Spaansche mobilisatie. In verband met het beslui* der Spaansche regeering tot gedeeltelijke mobilisatie, wordt nog gemeld: De ministers zullen de econo mische belangen des lands niet uit het oog verliezen. Zoo zullen bijvoorbeeld zij die aan de oogst deelnemen voorloopig vry van den militairen dienst zijn. De regeering wijst er in een communiqué nogmaals op, dat deze maatregel is genomen ter beveiliging van de Spaansche neutrali teit. Van te voren waren reeds troepen-con centraties in Spaansch Marokko noodzakelijk gebleken. Het leger op het Iberische schier eiland moet evenredig sterk zijn. De gedeelte- lqke mobilisatie zal deze leemte aanvullen. Het Spaansche leger is sinds den burger oorlog nieuw gevormd. In Augustus 1940 is een nieuwe dienstplichtwet verschenen, waar in de active diensttijd voor gewone dienst plichtigen is bepaald op twee jaar en voor hen, die in het reservekader komen op vier jaar. Het Spaansche leger is thans grooter dan ooit. Het bestaat voor een groot gedeelte uit mannen, die in den burgeroorlog practi- sche ervaring hebben opgedaan. Door het onderteekenen van het decreet, betreffende de partieele mobilisatie, zijn de lichtingen 1918 en '19 bij de reeds onder de wapenen zijnde troepen gevoegd. De lichting 1923 is reeds door vroegere bepalingen onder de wapenen geroepen. Door deze maatregelen is het Spaansche leger op een sterkte van 700.000 man ge bracht. Men wijst er op, dat volgens Radio Bue nos Aires in Zuid-Spanje de staat van be leg is afgekondigd. Mocht dit bericht juist zijn Radio Buenos Aires is meestal over dè gebeurtenissen in Spanje goed onder richt. maar het bericht is nog niet bevestigd dan blijkt uit dezen maatregel duidelijk, van welke zijde het gevaar dreigt voor de Spaansche onafhankelijkheid en eenheid, die generaal Franco blijkens het decreet over de mobilisatie vastbesloten is te ver dedigen. In Barcelona is inmiddels het Spaansche s.s. Darro bïnnengeloopen. dat geladen was met vruchten van de Canarische eilanden. Volgens het verslag van de bemanning is het schip op 7 November, enkele uren voor den Amerikaansch-Britschen overval op Fransch Noord-Afrika door een Amerikaan- schen torpedoboot jager aangehouden en van boven tot onder doorzocht, waarbij de Ame rikaansche soldaten de Spaansche zeelieden met pistolen en revolvers bedreigden. Na het volkomen vergeefsche doorzoeken dwongen de Amerikanen den gezagvoerder de Spaansche vlag in te halen, de Ameri kaansche te hijschen en Gibraltar aan te loopen. VERMINKTE ZILVERBONS. De persdienst van het Departement van Financiën deelt mede: Aangezien gebleken is, dat zilverbons, welke door het aanbrengen van ponsgaten .ongeldig waren gemaakt, onrechtmatig weder m omloop zijn gebracht, wordt het publiek met nadruk erop gewezen, dat zoo danige zilverbons niet de hoedanigheid van wettig betaalmiddel hebben. Zij worden dan ook noch door de Nederlandsche Bank noch door de rijkskantoren in betaling aangeno men en zullen evenmin door het agentschap van het Departement van Financiën te Am sterdam kunnen worden vergoed. Het vorenstaande geldt eveneens ten aanzien van zilverbons welke bestaan uit aaneengeplakte strooken van een of meer zilverbons, waarbij zich vaak verminking of geheel of gedeeltelijk uitvallen van serie- letters, nummers, handteekeningen enz. voordoet. Het publiek wordt derhalve, ter voor koming van schade, ernstig gewaarschuwd tegen het in betaling aannemen van ver minkte zilverbons, als boven bedoeld. Keuringen Waffen SS en het Legioen. Het SS-Ersatzkommando deelt mede, dal vrijwilligers voor de Waffen-SS en het Le gioen zich op onderstaande data bij de ge noemde adressen kunnen vervoegen tenein de gekeurd te worden. Tevens wordt er de aandacht op gevestigd en wel speciaal voor hen, die er bezwaar te gen hebben hun dienst bulten Naderland te vervullen, dat thans de mogelijkheid bestaai om dienst te nemen in een speciaal wacht- bataljon. De opleiding vindt in Nederland plaats, terwijl de inzet van dit bataljon ook in Nederland blijven zaL Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS en het Legioen kunnen zich ook diegenen melden, die tot de Germaansche-SS in Neder land willen toetreden 20.11.42 10.00 uur Zwolle, hotel Peters. Markt 20.11.42 16.00 uur Assen. Frieslandkazerne Vaart, Zuidzijde 21.11.42 10.00 uur Groningen. Concerthuls Poelestraat. 21 11.42 16.00 uur Leeuwarden, buize Schaaf. Breedstraat. 22.11.42 10.00 uur Amsterdam. School, Iepen- weg. 23.11.42 11.00 uur Utrecht Wehrmachtshelm Mariaplaats. 24.11 42 10.00 uur Amersfoort, Dienstgebouw Leusderweg 25.11.42 10.00 uur Den Haag. Café Den Hout Bezuidenhoutscheweg. Gemachtigd tot uitvaardiging van wetten binnen het kader der grondwet. Maarschalk Pétain symbool van de eenheid van Frankrijk. Naar officieel wordt bekend gemaakt, heeft het Fransche staatshoofd. Maarschalk Pétain, met het oog op de heerschende buitengewone omstandigheden besloten aan het hoofd der regeering, Laval, de volmachten te verstrekken, noodig om te allen tijde en overal maatregelen te nemen. De nieuwe volmachten worden ge regeld bij een zooeven verschenen grondwettelijke acte, waarbij bepaald wordt, dat het hoofd der regeering alleen, door handteekening wetten en decreten kan uitvaardigen, behalve ter wijziging van de grondwet. Het opperbevel der deelt mede: „In het bergachtige gebied ten Noordoosten van Toeapse is een kleine, ingesloten vijan delijke gevechtsgroep na mislukte uitvalspo- gingen vernietigd. Roemeensche troepen heb ben de bolsjewisten in het gebied van Alagir in het gebergte teruggeworpen. Duitsche pantserwagens sloegen hevige vijandelijke aanvallen af en vernietigden op een andere plaats vijandelijke strijdkrachten in een voor uitgeschoven stelling. Daarbij werden meer dan 300 gevangenen en rijke buit gemaakt. Op de Kaspische Zee heeft de luchtmacht drie schepen, waaronder een tankschip, tot zinken gebracht. Het gepantserde leger in Afrika leverde achterhoedegevechten tegen vijandelijke pant- serafdeelingen en vernielde een aantal ge pantserde verkenningswagens. Havenwerken en benzinedepöts te Bone, alsmede het vliegveld Maison Blanche bij Al giers werden opnieuw gebombardeerd. In luchtgevechten aan de kust van Tunis en Libye verloor de vijand vijf vliegtuigen; drie Duitsche vliegtuigen worden vermist. Afzonderlijk vliegende vijandelijke toestel len verschenen Dinsdagnacht boven het Duit sche en Deensche kustgebied. Bij een aanval van vijandelijke bom menwerpers op een stad aan de Fransche Atlantische kust leed de bevolking verlie zen. Een Britsche bommenwerper werd door nachtjagers, twee werden door ma rineartillerie neergeschoten." Naar het D.N.B. verneemt zijn de bolsje wisten er toe overgegaan de weinige Duitsche gevangenen, die hun in handen vallen, te boeien. Een bolsjewistische eerste luitenant van de 391ste infanterie divisie verklaart, dat hij in het dorp Koslowo drie gevangen geno men Duitsche soldaten heeft gezien, die wer den voorgeleid met de handen op den rug geboeid. Het Italiaansche weermachtbericht. Het Italiaansche weermachtbericht. luidt: „Bij gevechten met gepantserde groepen in het gebied ten Westen van Derna zijn eenige vijandelijke pantserwagens vernield. De be drijvigheid in de lucht werd aan weerskanten door slecht weer beperkt. Een Curtiss-toestel werd neergeschoten. Aan de Algerijnsche kust leverden Duitsche jagers gevechten met vüandelijke vliegtuigen, waarvan er vijf werden neergeschoten." De Duitschers en Italianen hebben volop gelegenheid gehad om de stellingen, waar zij I den Engelschen slag willen leveren, uit te breiden en te versterken. Waar deze stellingen liggen, wordt van Duitsche zijde natuurlijk ge heim gehouden. De Britten spreken in dit ge- Val u-itrt(!a«enn»Vf,T «tournen ^on on2e vrijwilligers. Bij het landschap behooren ook kameelcn. Onze waarnemingen hunner verkenningsvliegtui- hebben zich al spoedig vertrouwd gemaakt met dit voor hen vreemdsoortige trekdier, gen dan wel eenvoudig op deze plaats specu-i (SS P.K. Möbius-0-H-P.H. c) Het Fransche ministerie van voorlichting heeft Woensdagavond laat een reeks wijzi gingen in de Fransche regeering bekend ge maakt, die in het staatsblad van Donderdag gepubliceerd worden. De minister van marine, schout-bij-nacht Auphan, is afgetreden. Tot zijn opvolger is aangewezen admiraal Abrial. Voorts is de minister voor het verkeer, Gibrat, afgetreden. Tot zijn opvolger is be noemd Bichelonne, die tevens minister voor de productie bluft. De minister van financiën, Cathala, is met behoud van deze portefeuille benoemd tot minister van economische zaken. Het ministerie van financiën en economi sche zaken is dus thans evenals het mini sterie voor productie en verkeer in de hand van een minister vereenigd. Het ministerie van voorlichting heeft voorts den tekst bekend gemaakt van de reeds gemelde nieuwe volmachten voor het hoofd der regeering. vervat in de grondwet art. 12. Deze tekst luidt als volgt: ,AVij, Maarschalk van Frankrijk, hoofd van den Franschen staat, decreteeren krachtens de grondwettelijke bepaling van 18 Juli 1940: met uitzondering van grond wettelijke bepalingen kan het staatshoofd met zün uitsluitende handteekening wetten en decreten uitvaardigen". (w.g.) PéTAIN. Het ministerie heeft verder den tekst be kend gemaakt van de wet tot wijziging van de wet over de opvolging van het staats hoofd. Deze wüzigingswet heeft den vol genden tekst: Art. 1. Wanneer het staatshoofd om eenigerlei reden voor de ratificatie van de nieuwe grondwet door de natie verhinderd is zijn functie van staatshoofd uit te oefe nen. zal deze functie worden waargenomen door.het hoofd der regeering, Laval. In geval eener definitieve verhindering zal de ministreraad binnen een maand tijds met meerderheid van stemmen een staats hoofd aanwijzen. De ministerraad definieer! en stelt tegelijkertijd vast de volmachten en bevoegdheden van het staatshoofd, resp. van het hoofd der regeering. wier functies van verschillend karakter zijn. Art. 2. De grondwetsacte no. 4 alinea 4 is en blijft afgeschaft. Deze wijzigingswet is door Maarschalk Petain onderteekend. De ministerraad. De ministers en staatssecretarissen zijn Woensdagmiddag 1 uur onder voorzitter schap van Pétain in Hotel du Pare te Vichy in ministerraad bijeengekomen. Na afloop werd een communiqué uitgegeven, ondertee kend door maarschalk Petain en den pre mier Laval, dat in het staatsblad wordt af gedrukt. Dit communiqué luidt als volgt: „Het hoofd van de regeering heeft een uiteenzetting gegeven van den militairen en politieken toestand. In het bijzonder ver meldde hij de inlichtingen, die admiraal Platon uit Tunis heeft meegebracht, waar van hij zoo juist is teruggekeerd. Met het oog op de buitengewone omstandigheden neeft de maarschalk, die als staatshoofd de Fransche souvereiniteit en het voortbestaan van het vaderland belichaamt, besloten, aan het hoofd der regeering Laval volmach ten te geven, die een regeeringschef noodig, heeft om aan de moeilijkheden, die Frank rijk op het oogenblik doormaakt, overal en zoo spoedig mogelijk het hoofd te bieden. De maarschalk verklaarde, dat hij onder alle omstandigheden de vaderlandsliefde en den helderen blik van Laval heeft leeren waardeeren. Hij prees den moed, waarmede het hoofd der regeering zijn verantwoorde- lilkheid op zich neemt. Het hoofd der re geering dankte het staatshoofd voor het vertrouwen, dat hij in deze tragische uren jegens hem tot uiting bracht en verzekerde hem van zijn plan. Frankrijk met volle toe wijding te dienen. Hij zeide te hopen, dat zijn pogingen, waarover hij jegens hem ver antwoording zou afleggen, hem in staat zouden stellen, het welzijn van het vader land te waarborgen". Deze tekst was onderteekend: Philippe Petain en Pierre Laval. De krijgsraad van de dertiende Fransche divisie te Clermont-Ferrand heeft vier poilus tot gevangenisstraffen van anderhalf tot twintig jaar veroordeeld. Zij worden ervan beschuldigd strooibil jetten met communistischen en landsver raderlijken inhoud te hebben verspreid. De maatregelen, die Maarschalk Pétain tegen Darlan en Giraud heeft genomen, hebben op de Fransche bevolking diepen indruk gemaakt. Omtrent den opmarsch van Duitsche troepen door het onbezette deel van Frankrijk schrijft Charles Mourras in de „Action Francaise": „Terwijl ik op de terugreis van een korten inspectietocht door Zuid-Frankrijk in den trein zat. heb ik op een kruispunt, waar de arein moest stop pen, eenigen tijd naar een transport van jonge soldaten gekeken. Toen wij later bij Avignon den weg hadden bereikt, die van het Noorden naar het Zuiden loopt, passeer den er onafgebroken vrachtauto's met Duit sche soldaten, artillerie en allerlei wanenen. Eerst in de buurt van Valence kwam aan deze colonnes een einde. Welk een indruk maakte deze macht, deze bewapening, deze Zij, die in Tunis thuishooren en op het oogenblik in Frankrijk vertoeven en niet in staat zijn naar huis terug te keeren, moeten zich schriftelijk bij de bevoegde autoriteiten te Parijs en Vichy melden. Slachtoffers van beschieting door Engelsche vliegers. Door blindelings beschieten met boord- wapens uit Engelsche vliegvelden zün Dins dag 2 Nederlanders gedood, 7 andere ge vaarlijk, resp. licht gewond. Een woonhuis werd zwaar beschadigd. NOGMAALS DE R.K. KERK EN HET NATIONAAL-SOCIALISME. Hedenavond om 19.uur spreekt Max Blokzijl via Hilversum 1 in de serie bran dende kwesties over het onderwerp: ..Nog maals de R.K. kerk en het nationaal-socia- lisme". •mvnng op ons. Hier kregen wij een dui delijk beeld van de werkelijkheid. Helaas meet ik er aan twijfelen of de Fransche be volking de leering heeft begrepen, die zij kon trekken uit de vele fouten, die men bij ons heeft gemaakt, een les, speciaal voor hen, die het Fransche volk opgehitst, misleid en ontgoocheld hebben". Vluchtelingen. Radio Paris meldt, dat talrijke vluch telingen uit Noord-Afrika aan de Spaansch- Fransehe grens te Perpignan zijn aangeko men, nadat het hun gelukt was, het Euro peesche vasteland jn visscherbooten te be reiken. Zij vertelden, dat de Engelsch-Ame- rikaansche strijdkrachten terstond na hun landing beslag hadden gelegd op de graan- oakhuizen en on andere voorraden van he* land. zoodat de verzorging van levens middelen voor de bevolking volkomen ge staakt is. Het regelmatig postverkeer tusschen het voormalige onbezette Fransche gebied en Dakar is weer hersteld. Ook kunnen in beide richtingen weer teiegrammen worden verzonden. - .-»v. - LAVAL AAN BOD. D. Wat na de dramatische gebeurte nissen der laatste dagen te verwachten stond is gisteren een feit geworden. Na een lang durige zitting van het Fransche ministerie is een wijziging van de Fransche grondwet bekend gemaakt in een door Pétain onder- wekend decreet, waarbij Pierre Laval, tot dusver hoofd der regeering, aangewezen is als wettelijk opvolger van het staats hoofd. maarschalk Pétain. Bovendien heeft Laval volmachten ont vangen, krachtens welke hij het recht ver krijgt. wettelijke decreten, alleen door zijn handteekening gesigneerd, uit te vaardigen; uitgezonderd zijn slechts wijzigingen in de grondwet. Dit is de dag van Laval. Met ingang van heden is de positie zoowel van Petain als die van" Laval sterker gemarkeerd dan te voren. Pétain treedt voor een niet gering deel terug uit de politieke actie. Gisteren nog staatshoofd en opperbevelhebber van de Fransche weermacht is hij van heden af, naar hij zelf in een communiqué het aan merkte, de vertegenwoordiger van de een heid van den staat. Nog is hij weliswaar chef van leger en vloot, maar het kan niet dan een kwestie van tijd zijn, aleer deze zware last van de schouders van dezen zes en tachtigjarige wordt genomen. Men zou Petain. als symbool van de staatseenheid. dus kunnen vergelijken met den constitutioneelen monarch, of een andere vergelijking dringt zich onder deze omstandigheden op met de figuur van Hindenburg, die immers gedurende de laat ste jaren van zijn leven ook als teeken van de verbondenheid van zijn volk kon worden beschouwd, terwijl de feitelijke leider van het staatsbestel de toenmalige rijkskanselier Hitler was. -jLaval wordt dus. al blijft zijn functie <£m 1 hoofd der regeering nadrukkelijk ge handhaafd, met zeer vérstrekkende be voegdheden bekleed en het lijdt geen twijfel, of de naaste toekomst zal hiervan getuigen. Een begin is reeds gemaakt door een wijzi ging in het kabinet, aan welke wijziging natuurlijk geen andere beteekenis kan wor den gehecht aan die eener versterking van den kring van medewerkers rondom Laval. Wat zal de toekomst thans voor Frank rijk onder leiding van Laval brengen? Laval is, men weet het. de groote kampioen voor de toenaderingsgedachte, de man. die door de jaren heen een politiek van eerlijke sa menwerking met Duitschland heeft bepleit en daarmede zich scherp tegenover het Frankrijk, dat alle heil van een Fransch- Britsche alliantie verwachtte, heeft gesteld. Zonder twijfel zal hij zich dus beijveren, tot doeltreffender samenwerking met de As- mogendheden te geraken dan tot dusver, doordat een net van intrige en diplomatiek geijver om Vichy gesponnen was. mogelijk is gebleken. Men vergete niet, dat tot het begin van deze week zoowel de Vereenigde Staten als diverse Zuid-Amerikaansche rij ken hun vertegenwoordigers bii de Fran sche regeering hadden en dat deze heden hun tijd niet in ledigheid hebben gesleten bewijzen de diverse gevallen van rebellie en andere acties van dissidenten, waarvan we af en toe iets hooren. Of Laval er in slagen zal, binnen afzienbaren tüd Frankrijk een krachtiger houding te doen aannemen bij de verdediging van Europa is voor het tegenwoordige een open vraag. Wat voorts verwacht kan worden is een positiever houding, desnoods een oorlogs verklaring aan al wat in het binnenland als pleitbezorger van plutocratie en bol- iewisme geldt en waaraan in het verleden der laatste jaren zoo menige spanning tusschen Frankrijk en Duitschland te wijten is ge weest. Het gebeurde te Clermont Ferrant wijst reeds in die richting. En in de derde plaats Tigt het in de lijn der redelijke verwachting, dat de nieuwe toestand verhelderend zal werken inzake de gebeurtenissen in Noord-West-Afrika. Want mogen de besluiten van gisteren van beteekenis zijn voor den binnenlandschen toestand, zij kunnen evenzeer beschouwd worden als de juridische aanpassing van de feitelijke positie, sinds Frankrijk den As- mogendheden toestond Tunesië tot terrein van oorlogshandelingen te maken. Niet voor niets vermeldt het communiqué, dat de besluiten van gisteren genomen zün tengevolge van de hachelijke omstandig heden en nadat admiraal Platon rapport had uitgebracht over den feitelüken toe stand in Noord-Afrika. Daarom kan het bezwaarlijk anders, of binnenkort zal veel, dat inzake den strijd in de Fransche overzeesche gebieden thans nog duister of onduidelijk is, worden opge helderd en het aandeel van verschillende vooraanstaande figuren in de gebeurtenis sen van de afgeloopen week. worden be licht. Dan zal men ook nader vernemen over de Fransche vloot, die nog altijd, ter wijl aan den overkant een strijd op leven en dood wordt gestreden, in de haven van Toulon ligt en in zalig nietsdoen een onbe grijpelijk sommigen zullen zeggen: een maar al te begrijpelijk figuur slaat. Dat intusschen naar verluidt der laatste berich ten, de commandant door Vichy is ontsla gen, wijst alweer onmiskenbaar er op. dat met Laval aan het hoofd voor Frankrijk de tijd der halve maatregelen ten einde spoedt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1942 | | pagina 1