m
s
Ï3
Zwitserland in den
vierden oorlogswinter.
0
a
0
0
0
0
0:
0
■0
0
0
0
0
0
IS
0
0
0
0;
0:
0
0
0
0
0
EEN VERHAAL VAN DE ZEE.
De ondergang van de Hollandia
Was het een wonder, dal de bemanning van
de Hollandia in haar nopjes v/as? Men kon de
stemming „voelen" wonncer men keek naar
de glundere gezichten. De schipper bromde
tevreden en de reepschieter floot een deuntje,
waarin hij al zijn muzikaliteit legde. Eindelijk
zou de Hollandia weer eens een goede reis
maken' Het had lang tegen gezeten, maar nu
konden de mannen onbezorgd naar IJmuiden
terugkeeren: moeder de vrouw zou geen reden
hebben om te klagen, want de beurzen zouden
behoorlijk gevuld worden..
Met een flinke vaart, recht voor den stijven
Noord-Wester. voer de logger naar de thuis
haven. Het zou niet lang meer duren voor de
boot daar zou uankomen. Schipper Blok ging
nog eens na hoe het was gegaan De beide
voorgaande reizen hadden zes h zeven weken
geduurd en geen vet in den pot gebracht. Be
denkelijk had de recdcr er met zijn schipper
over gesproken, die uit de weinige woorden,
welke werden gezegd, goed kon opmaken, dat
het zoo niet langer ging. De exploitatie was
al duur genoeg en jc hebt geen logger om er
geregeld op toe te leggen. Toen was de Hol
landia voorde derde maal haar geluk gaan be
proeven. In den nnmiddag van 28 September
was met behoorlijk weer uitgevaren en nu.
22 dagen later, ging de logger al weer terug
met drle-en-twlnttg last aan boord Dat is een
zeer goede vangst voor een zcillogger, die het
van weer, wind en zeemanschap moet hebben.
En bovendien was bij het praaien gebleken,
dat er den laatsten tijd flink voor de visch
werd betaald.
Neen, het was geen wonder, dat iedereen
aan boord van do Hollandia welgemoed was.
Zoo moest het moer gaan!
De zee was woelig cn het maantje was nog
niet opgekomen. Maar de haven van IJmuiden
was niet ver meer Recht in Zuid-Oostelijke
richting varende moest de logger binnenko
men. Ongeveer achthonderd meter was de Hol
landia van den ingang toen werd opgemerkt,
dat er oen stoomschip naar buiten kwam, het
welk één toplicht had. Hot nam onmiddellijk
den koers Noord-West cn moest dus den log
ger in zijn vaart kruisen. De Hollandia was
echter aan de lichten kenbaar als een zeil
schip. dat volgens de regelen der zeevaart
door een stoomschip moest worden gemeden.
Nog steeds lag de logger bakboord voor. zoo
dat de andere boot van bakboord kon worden
gepasseerd.
Schipper Blok rekende daar stellig op. Hij
stond zelf aan het roer. Rustig bekeek hij de
situatie, maar eensklaps bekroop hem een
onaangenaam gevoel. De stoomboot had
eigenaardige nukken! Eerst wilde zij voor den
logger overgaan om aan stuurboord te pas-
seeren, maar toen de schepen te dicht bij el
kaar kwamen bleek dit onmogelijk, zoodat de
stoomboot opnieuw haar koers wijzigde. De
toestand word bedenkelijk Men kon niet op
elkaar vertrouwen! Aan bakboord van den
logger werd opnieuw gemanoeuvreerd om er
kort achter langs te gaan Omdat de schepen
nu echter veel te dicht bij elkaar waren gaf
ook de schipper van den logger roer om af te
houden. Hierdoor zvyenkte het achterschip
iets cn. De gevolgen waren ontzettend!
Voor men wist wat er gebeurde raakte de
stoomboot den logger bij den bazaansmasl Het
hoordllcht werd meegesleurd. Een onheilspel
lend gekraak deed het ergste vermoeden en
even wist men dan ook aan boord van de
Hollandia niet meer waar men ann toe was..
De opvarenden schreeuwden wild door elkaar.
De stoomboot moest stoppen om hen zoo noo-
dig aan boord te kunnen nemen! Deze voer
echter door
De logger was in groot gevaar, want hij
was dadelijk beginnen te zinken. Tot overmaat
van ramp was het niet mogelijk de scheeps-
boot uit te zetten, aangezien de razende zee
deze direct zou hebben opgenomen en ver
nietigd Het werd desondanks gedaan, aange
zien het gevaar steeds toenam Niet zoo lang
daarna dreef de boot reddeloos op de golven.
Er was nog mnnr één mogelijkheid tot be
houd overgebleven: er moest worden getracht
den logger zoo spoedig mogelijk in de haven
te brengen De bemanning begon intusschen
te stnkclcn. Het wnter In do boot steeg voort
durend en had zoo'n kracht, dat het stuur-
boordlicht uit werd geslagen. Het werd een
vaart op leven en dood. Elke minuut was
kostbaar, omdat de Hollandia ieder oogenblik
in de golven zou kunnen verdwijnen.
In de buitenhnven werd nog een stoomschip
gepasseerd, dat gelukkig voorbijvoer, doch den
logger in zijn beweging hinderde. De sleep
boot, die den stoomer convoycerdc. maakte
na het hulpgeroep van de mannen der Hol
landia onmiddellijk los en snelde naar den
logger om bijstand te verleencn Het was
echter te laat. Het zinkende vaartuig, dat door
het pnsseeren van het andere schip niet op
het strand kon worden vastgezet, begon vlug
te verdwijnen. Toen het achterschip te ver
onder water stond moest de roerganger, die
den schipper hnd vervangen, wel loslaten. Het
roer raakte dus vrij en dit was de genadeslag.
De logger ging knpsiizen. waardoor de sleep
boot onmiddellijk in do directe nabijheid kon
komen Er werd om meer assistentie gefloten,
welke dadelijk opdaagde. Maar de ondergang
zette zich voort. Eerst zonk de logger over
bakboord, dan keerde de boot over stuurboord
naar de diepte.
De nood was nu het hoogst' De bemanning
was gedwongen het eerste het beste middel
tc gebruiken om te probceren tenminste het
vecge lijf te bergen. Sommige varensgezel
len vluchtten in het want Anderen sprongen
in zee om te trachten zich zwemmende te red
den, enkelen wisten op deze wijze den kant te
bereiken, waar zij in de semaphore werden
ondergebracht; sommige schipbreukelingen
werden opgepikt door vlettcrliedon Verder
slaagden de bemanningen van drie sleepboo-
tcn er in enkele vis- chers uit het want tc
halen. Een groot gedeelte van het aantal op
varenden was dus spoedig gered.
Er speelde zich echter nog een tragedie af.
Enkele mannen hadden bij het zinken van den
logger hun toevlucht op dc stuurboordsver
schansing gezocht, maar moesten deze ver
laten, toen het schip over dien kant viel.
Terwijl breels en andere overblijfselen van de
Hollandia overal ronddreven, trachtte een
matroos zich zwemmende te redden. Hij voel
de. dat hij door een anderen drenkeling werd
vastgegrepen en wist, dat dit den dood voor
hem en den ander beteekende. Hij moest zich
bevrijden en worstelde dan ook geruimen tijd,
tot hij bemerkte, dat hij weer vrij was. De
ander was verdronken....
Eén slachtoffer eischte de ramp van do Hol
landia, die door de opvarenden nooit zal kun
nen worden vergeten. Het visschersleven kan
hard en ookwreed zijn.
Nijverheidsonderwijs op de
begrooting.
Wat het Nijverheidsonderwijs betreft wor
den de inkomsten aan schoolgelden voor he'
iaar 1943 op de gemeentebegrooting op 2200
geraamd, tegen 1S00 voor 1942. Er werd in
1941 1993 ontvangen.
De subsidie van het Rijk wordt voor 1943
op 15.259.33 geschat. Voor dit jaar werd op
f 15.421.06 gerekend. Ontvangen werd in 1941
13.489.47.
De bijdrage van andere gemeenten in de
kosten worden voor 1943, evenuls voor 1942,
op 5100 begroot. In 1941 werd 5703.95 ont
vangen. Dc raming van de subsidie der pro
vincie voor 1943 is 7289.79, tegen 8883.18
voor 1942. Er werd in 1941 5631.55 ont
vangen.
De subsidie aan de Vereeniging voor Nijver
heidsonderwijs in Kennemerland wordt, wal
de dagschool betreft voor 1943 op 35136
begroot, tegen f 42.924 voor 1942. Er werd in
1941 29.000 uitgegeven. Voor dc avondschool
is de subsidie op 5034 vastgesteld. Voor
1942 werd 4818 geraamd en in 1941 werd
f 5000 uitgegeven. Voor een machinisten
cursus is een bedrag van f 1110 op de be
grooting voor 1943 geplaatst. Vorige jaren
werd hiervoor geen post bezet
Werkloosheid en werkverruiming.
Op de gemeentebegrooting voor het jaar
1943 worden de kosten van de werkverruiming
van Rijkswege op f 600.000 geraamd, tegen
f 700 000 voor 1942. Er werd in 1941 439 696.42
uitgegeven.
Dc kosten van de tewerkstelling van jeug
dige werkloozen worden voor 1943 op f 1500
geschat, welk bedrag ook voor 1942 werd ge
kaamd. In 1941 werd 592 62 uitgegeven.
De uitkecring van het Werkloosheidssubsi-
diefonds wordt voor 1943 op 1.009.500 be
groot, tegen 1,128 500 voor 1942 Ontvangen
werd in 1941 663.800
STICHTING KINDERVERZORGING.
Op de begrooting van de gemeente voor
het jaar 1943 is een subsidie van f 5747
voor de Stichting Kinderverzorging te
Velsen geplaatst. Voor 1942 werd f 10.357
geraamd en in 1941 werd f 2.550.84 uitge
geven.
VOETBAL.VARIA.
Barend van Hemert.
In zijn „Wij zagen" laat Br. - o.a. Barend
van Hemert dc revue passeeren. Een merk
waardige doelman was die Barend! 't Was een
reus van een kerel en als bokser of worstelaar
zwaargewicht zou hij zeker geen kwaad figuur
hebben geslagen. Als „den Barend" uittartend
of uitdagend lang don bal vasthield, waren er
maar weinig voorhocdcspclcrs, die bij hem
durfden Inloopen.
„Den Barend", die kolossus-doelman, had
ook nog andere eigenaardigheden. We zullen
deze hieronder door „Interviewer" (D. Hans)
laten besclirijven („De Sport" van 16 Sept.
1919).
Ook D.F.C is mij meegevallen en ver
diende zoo'n zware nederlaag niet. Maar die
Barend.
Een vreemde vent! De moeilijkste ballen
houdt-ie, de makkelijkste laat-ic door, en
aangezien een doelman meer bullen van dc
eerste dan van dc laatste soort kfljgt, is het
dikwijls mis.
Dan heeft Barend de pé in! En wanneer daar
dan nog bij komt, dat een deel van de Sparta-
jongens hom begint te tris het heele-
maal mis met hem. Dan loopt hij het veld
uit' Binnenkort zullen we dan ook een
grootsch jubileum vieren: de 25c keer, dat
Barend van Hemert het veld is uitgeloopen!
Dit keer liep 't met een sisser af. Barend
vertikte het om in het doel bij de* jongens-
staantrlbune te blijven en toen besloten de
twee elftallen om maar te draaien, zoodat Ba
rend weer in 't goede doel stond. Wanneer
Barend verlangt, dat de overdekte tribune van
plaats verwisselt met de open, zal het ook ge
schieden.
Tot op heden is de stand: 23 maal uit het
veld geloopen en 17 maal naast het doel gaan
staan, als er een strafschop genomen werd.
Een record!!"
Dan gedroeg de D.F C.-doclman van Zon
dag zich heel wat rustiger.
BUBBELTJE EN KNOR
Wat Gratia Plato presteerde.
De leden der Gymnastiekvereeniging
Gratia Plato hebben bewezen dat zij zich
niet door de tijdsomstandigheden laten ont
moedigen. In tegendeel, er heerscht de ge
bruikelijke activiteit. Tevens kon weer eens
het nut der onlangs gehouden onderlinge
wedstrijden worden aangetoond.
De dames hebben zich bij de graadwed-
strijden van den K.T.K. kranig geweerd en
vijf konden diploma's in ontvangst nemen.
Zoo behaalden de dames A. v. d. Braber en
J. Smakman elk een eerste prijs-diploma.
terwijl M. van Vliet en N. van Deyck derde
prijs-diploma's wisten te bemachtigen. Ver
der werden de prestaties van mej. V. van
Deyck beloond met een derde prijs-diploma.
Over het algemeen zijn de resultaten be
vredigend, want-Gratia Plato heeft zich voor
de zooveelste maal onder de prijswinnaars
gerangschikt.
Wellicht zal men ook in de toekomst op
den eenmaal ingeslagen weg voortgaan,
want het turnpeil kan in elk geval nog wor
den opgevoerd. Zeer zeker zijn er groote
bezwaren en zullen er stellig nog meer pro
blemen moeten worden ontzenuwd. Het
bestuur zal echter op zijn post blijven, op
dat het werk, dat in den loop der jaren kon
worden opgebouwd, kan worden behouden.
R.K. Zwemclub.
Dc huidige gang van zaken.
Wellicht zuiden velen hoMwvn opgemerkt,
dat de R.-K. Zwemolub IJnviuldein-Oost ge
durende de laatste maanden vrijwel niets
van zich deed hooren. Tiet steeds zno voort,
varende bestuur leek nJ zijn netiivilte.lt lo
hebben verloren en in verhand hiermede
bruohten wij eens een bezoek nan den heer
P. J. A. v. d. Broek, een der stuwende kracfli-
ten van deze bloeiende vereonkcing.
Wij stedden hem de gebruikelijke vraag:
Hoe staat het met de R.-K. Zwemolub
IJmuiden-Oo»t?
Spontaan als altijd kregen wij onmiddel
lijk een reeks interessante, zakelijke gege
vens waaruit voor de zooveelste maal bleek,
dat de mogelijkheden juist n>u vrijwel niet
aanwezig zijn. Dit beteekonit geenszins, dat
de zwemcknb IJmiuiden-Oosi mi maar alle
hoop laat varen en haar JareiiOangen ver-
eemigingsarbeld prijs geelt door vol" vraag
.stukken, welke zic.h thans voordoen. Kr
dient echter erkend te worden, dat er zeer
weinig kon worden gedaan. Tiet zal nie
mand verwonderen, dat de pogingen om
nieuwe plannen voor te bereiden thans
slechts zelden slagen.
Voonloopig neemt men een afwachtende
houdtng aan. hetgeen als vanzelfsprekend
zijn oorzaak vindt in het vertrek van leden.
Z<«) tast nuem inzake het probleem, hoe
groot de overblijvende kern zal zijn, In het
duister.
.Het zwemmen zelf wordt echter n.p de be
kende vereenlfrlngsuron normaal ln het
Voilserljad voortgezet. Bovendien Is het en
thousiasme nog onverflauwd, hetgeen een
verheugend feit is. Voorts bleef het aantal
loden vrijwel constant.
Het Strawberries-programma.
In Heemstede zal Strawberries I dames aan
Rood Wil III kamp geven met" D. v. Eek; P.
Poldervaart en G. Graeper; G. Muller, B. Loot
cn G. Nijsscn; D. Lefering, B. v. Malscn, A.
Nijssen, H. Graeper en N. v. Rcnsen.
Het tweede en het derde elftal gaan resp.
naar Bloemendaal en Overvcen om tegen
B.D.H.C. VIII en Kraaien II te spelen, terwijl
het vierde elftal de „groote" reis naar Hermes
II in Den Helder onderneemt.
Het eerste heerenelftal trekt naar het on
genaakbare H.D.M. II in Den Haag en is aldus
samengesteld, v. d. Bliek; A. Rodenberg, Fer
ment; Bangma, J Rodenberg, v. Malscn;
Schaap, Maters, Stada, Brunlnk, Huiskes.
Strawberries II gaat naar B.M.H.C. V tc
Bloemendaal. Het derde elftal ontvangt Her
mes; het vierde der heeren reist met het vier
de der dames naar het barre Noorden om te
gen Hermes II uit te komen
Het vijfde team speelt ln Bloemendaal te
gen B.M.H.C. VIII.
V.Z.V. blijft.
Van verscheidene vereenigingen komen
thans berichten binnen omtrent den toe-
komstigen gang van zaken. Dikwyis is het
moeilijk om thans te zeggen wat er precies
zal gebeuren, maar desondanks zijn de be
sturen zoo verstandig geweest den toestand
onder oogen te zien en de daardoor ver-
eischte maatregelen voor te bereiden.
Wij vernemen, dat de Vclser Zwemver-
eeniging zal blijven bestaan. Het is nog
niet te zeggen noe de vercenicingszaken
zullen kunnen worden behartigd, maar in
ieder geval zal het mogelijke worden ge
daan. Vooral zal het bestuur er voor zor
gen, dat het onderling contact wordt ge
handhaafd, opdat de werkzaamheden later
weer spoedig volledig kunnen worden ver
richt. Wellicht verdient ook de vorming
van een correspondentie met de vertrek
kende leden voor V.Z.V. bestudoering. Er
zijn intusschen goede krachten verhuisd.
Elftallen voor Zondag.
Kinheim mist twee spelers.
Door het uitstellen van den 4e klasse wed
strijd I.E.V.A.D.O., waarom laatstgenoem
de club om kerkelijke redenen had verzocht,
hebben Zondag voor Velsen-Noord alleen de
wedstrijden KinheimBloemendaal en Uit
geestV.V.B. plaats.
De geel-zwarten hebben wat de spelers
betreft, een behoorlyke veer moeten laten,
daar A. Versteeg en H. Prinsen door vertrek
naar elders voorloopig niet meer zullen
medespelen. In hun plaats is het eerste elf
tal van Kinheim aangevuld met de tweede
elftalspelers A. Prinsen en H. Rooth, die
resp. als linksbinnen en -buiten zijn opge
steld. J. Rademaker, die tegen Terrasvogels
rechtsbuiten stond, speelt weer op zijn oude
plaats als rechtsbinnen, terwijl Kuilenburg
zijn nevenman is. Kinheim ontvangt Bloe
mendaal in Van Gelder's Sportpark met
H. B. Daniels; W. Groeneveld en S. de Vries;
F. Cnossen, P. Rem en H. J. v. d. Wateren;
O. Kuilenburg, J. Rademaker, P. A. de Boer
A. Prinsen en H. Rooth.
De club der Breesapers, die zich Zondag
tegen I.E.V. zoo flink heeft geweerd, gaan
naar Uitgeest om aldaar de gelijknamige
club te ontmoeten.
Door ziekte van spil J. Bravenboer en ont
stentenis van den linkshalf De Wit, heeft
V.V.B. een wijziging ondergaan. De rechts
back H. Lantsink staat thans spil, terwijl
op diens plaats B. Bakker is opgesteld.
Linkshalf is G. Aptroot.
V.V.B. vertrekt dus met: G. Olivier; B.
Bakker en P. Clots; P de Graaf, H. Lantsink
en G. Aptroot; P. de Ruiter, L. Spruit, C. v.
d. Bosch, M. de Boer en R. Nooi.
Voetbalcompetitie der politie.
Wat door den bond is bereikt.
Korten tijd geleden hebben wij uitvoerige
bijzonderheden medegedeeld over dc voet
balcompetitie, die door de afdeeling sport
van den Kameraadschapsbond der Neöer-
landsche Politie zal worden georganiseerd.
Het spreekt als vanzelf, dat de actieve
Politiesportvereeniging Velsen, welke een
vooraanstaande plaats inneemt, zich bierbij
zal doen gelden.
In Politiesportnieuws treffen wii nog
enkele gegevens aan, die belangwekkend
mogen worden genoemd.
Deze competitie zal nu tevens de gele
genheid bieden om op het terrein van
politic-voetbal wat meer orde te schep
pen. daar tot heden door een ieder naar
hartelust georganiseerd kon worden, zoo
lezen wij. Van deze competitie zijn de elf
tallen uitgeschakeld, die niet in het Bonds-
verband der politie zijn opgenomen. Dit
sluit aan op de richtlijnen van andere bon
den, die eveneens elke sportbeoefening in
vereenigingsvenband, bulten hun bond,
verbieden. Elke sportdemonstratie of wed
strijd .niet vallende in het raam der groote
sportlichamen, is in ons land verboden cn
het is uitsluitend de sportafdeeling van den
Kameraadschapsbond, welke toestemming
heeft gekregen van den bevoegden secre
taris-generaal, om in eigen kring zelf te
organiseeren en door te gaan op de gebrui
kelijke wijze. Dit brengt de verplichting
mede om de bepalingen van de overige
sportbonden te eerbiedigen.
In de politie-competitie kunnen uitslui
tend elftallen opgenomen worden van aan
gesloten vereenigingen. Voor deze is het
verboden om wedstrijden te spelen tegen
elftallen, waarvan de spelers niet zijn aan
gesloten bij de sportafdeeling van oen Ka
meraadschapsbond.
De Dinsdag is als de politie-voetbaldag
in het land erkend, terwijl de deelnemers
aan de competitie vrij reizen genieten van
de standplaats naar de gemeente, waar de
wedstrijd gespeeld wordt en terug. Prac-
tisch zijn er dus geen beletselen meer om
aan deze competitie deel te nemen en hier
is dus weer een zeer mooi succes door den
bond geboekt, aldus het blad. De compe
titie moet zoo spoedig mogelijk beginnen,
waartoe de medewerking van allen noo-
dig is.
Kosten Visscherijschool.
De jaarwedden van het personeel der Vis
scherijschool worden op de gemeentebegroo
ting voor het jaar 1943 op 14.809.83 geschat.
Voor 1942 was er een raming van 63.765.34.
Er werd in 1941 14.195.14 uitgegeven.
Dc overige kosten zijn voor 1943 op 6920
begroot, tegen 8180 voor 1942. Uitgegeven
werd in 1941 4572.05.
NAZORG ZWAKZINNIGEN.
De begrooting der gemeente voor het
jaar 1943 vermeldt een subsidie van f 3000
aan vereenigingen voor dc nazorg van
zwakzinnigen.
Dit bedrag werd ook in 1942 op de be
grooting geplaatst en in 1941 eveneens uit
gegeven.
PSYCHIATRISCHE DIENST.
Blijkens de gemeentebegrooting voor
het jaar 1943 zal de Pslchiatrische voor-
en nazorgdienst voor Haarlem en omlig
gende gemeenten een bijdrage in de kosten
vanf 1960 ontvangen, welk bedrag ook
voor 1942 werd vastgesteld. In 1941 ont
ving de stichting f 1958.68.
Teekening Hessels (Pax Holland m.)
I
Prijs- en loonproblemen.
Moeilijke situatie voor de hotels.
Ook in Zwitserland is thans de viorde oor
logswinter begonnen. Doch ondanks het feit,
dat dit land de oorlogsgebeurtenissen niet
rechtstreeks aan den lijve ondervindt en de
natuur ditmaal door een langen warmen na
zomer den overgang naar den winter gemak
kelijk en „pijnloos" heeft gemaakt, toch
merkt het Zwitsersche volk speciaal op econo
misch gebied steeds du'delijker den ernst der
tijden.
De melk- en brooddistributie, de verhoo
ging van den melkprijs en de luxe-belasting,
vier maatregelen, die in het leven van iederen
burger ingrijpen, hebben de bevolking van
het Alpenland duidelijk gemaakt, dat de
Zwitsersche oorlogseconomie thans in een
nieuwe phase is getreden.
Daar melk en brood de voornaamste voe
dingsmiddelen der groote massa zijn, heeft de
distributie dezer beide artikelen natuurlijk
veel stof opgewaaid. Het broodrantsoen is vrij
klein, namelijk 225 gr. per persoon per dag:
wat de melk betreft, zijn de Zwitsers er' be
ter afgekomen: zij ontvangen 4 dL. per dag.
De Zwitsersche regeering hoopt, deze rant
soenen tot het eind van den oorlog te kunnen
handhaven. Dat de melkprijs opnieuw is ver
hoogd, heeft veel ontevredenheid gewekt.
PrUs-loon-probleem.
De onophoudelijk stijgende prijzen der kos
ten voor levensonderhoud en de slechts onbe
langrijk gestegen loonen hebbèn in Zwitser
land een steeds grooter kloof tusschen prijzen
en loonon doen ontstaan, die in het belang
van den socialen vrede In het land-zelf tot
scherp ingrijpen van staatswege dwingl Dc
Zwitsersche regeering wil thans door een aan
tal maatregelen den overwegenden invloed
van vraag en aanbod bij de prijsvorming uit-
Bchakelen. Prijzen en loonen zullen worden
afgestopt. Hierbij zullen zich evenwel nog ver
schillende moeilijke problemen voordoen, zoo
kan men b.v. geen invloed uitoefenen op de
prijzen der geïmporteerde industrleelc grond
stoffen en levensmiddelen; het is zelfs waar
schijnlijk, dat deze door de huidige transport
moeilijkheden en de verhooging der risico
premies nog verder zullen stijgen. Deze prijs-
verhoogingen der invoergoederen moeten
noodzakelijkerwijze tot een prijsstijging In het
binnenland leiden, indien zij althans niet
door staatssubsidies worden gecompenseerd.
De Zwitsersche regeering wijst een dergelijke
8ubsidieeringspolitiek echter onvoorwaarde
lijk van de hand, daar zij het bedrag der
staatsschulden steeds hooger doet oploopen.
Een verdere moeilijkheid ligt bij het laag-
houden van de prijzen der landbouwproduc
ten. In zijn streven, het land althans ten op
zichte van dc voedselpositie minder afhanke
lijk van het buitenland te maken, doet de
Zwitsersche landbouw al het mogelijke, om de
bevordering van nieuwe cultures en de uit
breiding van den akkerbouw te stimulecren
Dit vereiseht evenwel weer méér kapitaal en
méér arbeidskrachten, hetgeen de effectieve
kosten weer hooger maakt.
Luxe-belasting.
Nog op andere wijze dreigt het prijsniveau
Spoedig een nieuwe verhooging te ondergaan
cn wel van zuiver fiscale zijde. Het is geen
geheim moer, dat het Finanzdepartement van
plan is, de omzetbelasting van 2 op 4 pet.
te verhoogen. Daardoor worden do moeste
artikelen met uitzondering van enkele voe
dingsmiddelen opnieuw in prijs verhoogd
en dc loonen zullen weer iets van hun koop
kracht verliezen. Deze verhooging dor omzet
belasting heeft een paar weken geleden een
voorlooper gehad in de nieuw ingevoerde
luxe-belasting van tien procent. De invoering
dezer belasting geschiedde plotseling, van den
ecnen dag op den anderen, hetgeen technisch
zeer juist is. Op deze wijze heeft men eer
„run" voorkomen op de waren, die voor
taan onder deze belasting vallen. Dc keuze
dor belaste artikelen (Champagne, schuim-
wljncn, parfumerieën, foto-artikelen, hand
geknoopte tapijten, bontjassen, horloges var
edele metalen, juweelen, goud- en zilver
waren. grnmofoons en gramofoonplalen, radio
toestellen. toont duidelijk, dat de nieuwe be
tasting op zulver-fiscaal gezichtspunt is ge
baseerd
Toerisme in nood.
Het Zwitsersche vreemdelingenverkeer, dat
In normale tijden een der belangrijkste „in
dustrieën" des lands is, verkeert door den
oorlog in groote moeilijkheden. Het wegblij
ven der buitenlandsche gasten heeft voor vele
hotels en tourismc-gebieden catastrofale ge
volgen. Weliswaar stijgt het cijfer van do
logeernachten der binnenlandsche gasten nog
geregeld (1940: 3.586.340 1941: 4.188.326; 1942:
4.456 559 steeds gedurende het zomerseizoen
Juni tot en met Augustus), doch vergeleken
met vroegere, normale jaren is de verminde
ring van het aantal gasten beangstigend.
Zonder buitenlanders kan het Zwitsersche
toerisme onmogelijk floreeren. Gedurende het
nfgeloopcn zomerseizoen bleven ruim 500 ho
tels met 36.000 bedden gesloten, d.w.z. 10<
hotels met 2000 bedden méér dan verleden
jaar. Indien men alle beschikbare bedden
meerekent, bedroeg de doorsnee-bezetting der
hotels dezen zomer nauwelijks 30 pet. wat
voor het rendeeren van een bedrijf veel te
weinig is.
In den thans aangebroken winter worden
vaste en vloeibare brandstoffen nog slechts
aan die hotels verstrekt, welke kunnen aan-
toonen, dat de bedrijfskosten geheel worden
gedekt. Door het concentreeren der gasten op
minder hotels zullen althans de huizen, die
geopend zijn, hun nuttig rendement kunnen
verhoogen.
Romantiek in de krant.
Tot een der minst schadelijke gewoonten,
die de Turken den laatsten tijd van het
Westen hebben overgenomen, behoort het
plaatsen van huwelijksadvertenties. Deze
zijn uitgebreider, openhartiger en roman
tischer dan bij ons. In „En Son Dakika"
(het laatste nieuws, of beter: de laatste
minuut), kon men dezer dagen lezen: „Dame
oud vijftien jaren, lang 1.58 M„ gewicht 65
kilo, met visschenvleesch, zoekt een man,
een heer, tusschen de 30 en de 35, maande-
lijksch inkomen 100 tot 120 ponden". Wat
dit visschenvleesch betreft, deze uitdruk
king komt overeen met de onze voor „vol
slank". Een trouwlustige adverteert: „Heer.
jaar oud, voor knap doorgaande, die niet
rookt cn niet drinkt, huiselijk is, een vrij
beroep heeft en een winkel, per maand 120
Lira verdient, wenscht kennismaking met
een dame van onbesproken levenswandel,
kunnende lezen en schrijven, in het bezit
van blanke gelaatskleur, goed in het huis
houden."
WOORDRAADSEL
Wat is Uw hartewensch
Een groot dagblad in Zweden heeft zijn
lezers naar hun hartewensch gevraagd en
een groot aantal antwoorden ontvangen, die
een aardigen kijk geven op de diepste ver
langens der menschcn. 36 zou rijk willen
zijn om zich alle vreugden van het leven te
kunnen veroorloven. Voor 16 zou het
toppunt van geluk in het beroep van film
ster, kunstenaar, staatsman oi sportsman
bestaan. De 11 die zich een idealen
levensgezel wensohen, wordt hoofdzakelijk
door vrouwen gevormd. Een iets geringer
percentage, meerendeels jonee mens^hen,
wenscht een betrekking, die hen onafhan
kelijk van hun ouders maakt. Dc oudere
lezers vormen een aanzienlijk gedeelte van
de groep, die niet geld, maar gezondheid
als het hoogste goed beschouwt. En 5
wenschen tenslotte een lang leven onder
dezelfde omstandigheden, waaronder zij
thans leven. Blijkbaar zijn zij de eenigen,
die met hun lot tevreden zijn.
DE KAARSEN-PUZZLE.
De kaarsen zoo
danig naast elkaar
te leggen, dat een
spreuk van Schil
ler ontstaat.
Oplossing van
Zaterdag 5 Dec.:
Horizontaal: 1 is
Agamemnon, 3 is
rhetorica, 5 is las
teraar, 7 is 'honig
raat, 9 is syndicaat
11 is molenwiek,
13 is lierdicht.
Verticaal: 1 is ad
der, 2 is Nanna, 3
is rigel, 4 is akker,
5 is lasch, 6 is ra
bat, 7 is haaks, 8 is
trant, 9 is Sesam,
10 is tronk, 11 is
Meral, 12 is kroot.
Verticaal 1523
De morgenstond
heeft goud in den
mond.
,Ö-
0
ËS
Winterhulp kan
Giro 5553.
■eel doen, als g U veel offert!!
Stijging van den gemiddelden
leeftijd.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
heelt dezer dagen nieuwe sterftetafels voor
Nederland, afgeleid uit de waarnemingen m
de periode 1931—1940. het licht doen zien.
De tafels zijn op twee manieren berekend,
n.l. inclusief, resp. exclusief de oorlogs-
storfte in het jaar 1940.
Bij vergelijking met de uitkomsten van
de sterftetafels 1921 1930 blijkt, dat dc
sterftekansen ten opzichte van het vorige
decennium verder zijn gedaald.
Merkwaardig is, dat de sterftekansen dei-
vrouwen iets meer zijn afgenomen dan de
sterftekansen der mannen.
Sinds het jaar 1875 ongeveer valt in Ne
derland een belangrijke daling van de
sterfte waar te nemen. Dit blijkt o.a. uit de
-jtijglng van den gemiddelden levensduur.
Voor dc mannen bedraagt deze volgens de
terftetafel 1931—1940, 65,5 jaar (tegen
over 61.9 jaar in 1921—1930 en 38,4 in
1870—'79), voor de vrouwen 67,2 jaar
(tegenover 63.5 jaar in 19211930 en 40,/
jaar in 1870—1879).
Zooals bekend, is sedert het midden van
de vorige eeuw vooral de zuigelingensterfte
/.eer sterk verminderd. Terwijl in de jaren
18701879 van de jongens 22 pet. en van
de meisjes 20 pet. in het eerste levensjaar
overleed, bedraagt de sterfte beneden het
jaar volgens dc nieuwste tafels voor de
jongens 4,6 pet. cn voor de meisjes 3,5 pet-
In ae eerste levensmaand is de sterfte het
hoogst: binnen één maand na de geboorte
overlijden 2,5 pet. van de jongens en 1,9
pet. van de meisjes.
De vermindering der sterftekansen blijkt
ook hieruit, dat het percentage der perso
nen, dat een bepaalden leeftijd bereikt
thans veel hooger is dan voorheen. Terwijl
b.v. volgens de sterftetafel 18701879
slechts 7.6 pet. der geborenen den 80-jari-
gen leeftijd bereikt, bedraagt dit percen
tage volgens dc jongste tafel 25,7 pet.
De gemiddelde levensduur is in Neder
land hooger, dan in de meeste landen. Al
leen in Nieuw Zeeland zijn voor de vrou
wen de sterftekansen nog iets gunstiger.
In Europa hebben na Nederland de Skandi-
navischo landen de gunstigste sterfte, zoo
als blijkt uit onderstaand overzicht van
den gemiddelden levensduur:
Australië: mannen 63,5 jaar, vrouwen
67,1 jaar; België; (m.) 56,0 jaar, (vr.) 59,8
jaar; Denemarken: (m.) 62,0 jaar. (vr.)
63.8 jaar; Duitschland: (m.) 59,9 jaar, (vr.)
62.7 jaar; Engeland (m.) 58.7 jaar, (vr.)
62.9 iaar; Frankrijk: (m.) 54,3 jaar, (vr.)
59.0 jaar; Italië: (m.) 53,8 jaar, (vr.) 56,0
jaar; Japan: (m.) 44,8 jaar, (vr.) 46.5 jaar;
Nederland: (m.) 65,5 jaar, (vr.) 67,2 jaar;
Nieuw Zeeland (m.) 65,0 jaar, (vr.) 67,9
jaar; Ver. Staten: (m.) 59,1 jaar, (vr.) 62.7
jaar; Zweden: (m.) 63.2 jaar. (vr.) 65,3
jaar; Zwitserland: (m.) 60,7 jaar, (vr.) 64,6
jaar.
Kleurenfoto's van de zon.
Drie Franschc geleerden zijn er na een
arbeid van vijf weken in het observatorium
van dc Pic du Midi in het gebied der Mont
Blanc in geslaagd kleurenfoto's van de
planeet Mars en van de zor» te maken. De
vergrootingen der opnamen hebben belang
rijke dingen aan het licht gebracht. De
vraag, of er op Mars dieren voorkomen, kon
hiermede echter nog niet worden beant
woord.
Kleverpark breidde zich uit.
Wat in 25 jaar tot stand kwam.
Tot voor een kwart eeuw was de route
naar Bloemendaal door 't Klcverpark langs
den Kleverparkweg en daarna ontstond een
rechtstroeksche verbinding via het Sant
poorterplein en de Molijnstraat. 15 Decem
ber 1917 dus over enkele dagen vijf en
twintig jaar geleden besloot de gemeente
raad een creaiet beschikbaar te stellen voor
het maken van straten en het geven van
namen aan straten, welke aan dc westzijde
van het Santpoorterplein waren gelegen.
Velen herinneren zich nog, dat in deze
omgeving een groot weiland lag, dat zich
tot de Kleverlaan uitstrekte. Aan de andere
zijde van dc Kleverlaan zetten de weilanden
zich weer voort tot ver in de gemeente
Schoten. Ook deze strooken grond zijn in
den loop der jaren in exploitatie gebracht
en tallooze huizencomplexen zijn verrezen.
Wandelaars konden echter spoediger dan
dc wielrijders gebruik maken van ae kort
ste verbinding, want zij hadden een pad ge
maakt, welke begon bij de Santpoorter-
straat en uitkwam bij het sportterrein aan
de Kleverlaan.
De gemeenteraad verleende medewerking
aan den aanleg van de Meester Cornelis-
straat, Begastiaat, Molijnstraat, Van der
Meerstraat en Brakenburgstraat, alle na
men, welke herinneren aan bekende Haar-
lemsche schilders uit de zeventiende eeuw.
Meester Cornells heette eigenlijk
Cornells Corneliszoon van Haarlem, die in
1562 geboren was en in 1620 overleed. Hij
was een vermaard schilder en een aanzien
lijk burger van de stad. Cornelis Pieters
zoon Bega leefde van 1620 tot 1664 en
was een kleinzoon van Corneliszoon; hij
werkte onder leiding van Adriaan van
Ostadc, wiens manier van schilderen hij
volgde. Pletcr de M o 1 ii n (1595 tot 1661)
was een talentvol schilder, die afkomstig
was van Londen, bijna zijn gehccle leven in
Haarlem leefde en alhier overleed. Jan van
der Meer, geboren in 1628 en overleden
1691 was zeer gezocht als land
schapsschilder. Richard Brakenburg h
(1650 tot 1702) was eveneens een leerling
van Van Ostade; hij werkte naar de manier
van zijn meester en ook in den trant van
Johannes Hals. Brakenburgh was een be
kende schilder van binnenhuizen.
Na deze uitweiding over dc schilders dee
len wij nog mede, dat dc omgeving zoo
langzamerhand werd vol gebouwd. Een ge
deelte van het terrein werd
HHHSHL'ereserveerd,
voor de Tweede H.B.S. aan het Santpoorter-
plein en aan de Oost- en Zuidzijde werden
aan het einde van 1921 aangelegd de Dusart-
straat, de Hedastraat, Engels/.straaJ, Decker-
straat. Kempstraat en Jelgersmastraat. Ook
deze namen zijn gekozen ter herinnering
van schilders uit de 17e en 18e eeuw. Dan
werd de Meester Cornelisstraat doorgetrok
ken in Oostelijke richting en het Santpoor
terplein werd bestraat. Omstreeks denzelf
den tijd breidde het aantal wonineen zich ov.ulll ÜHP,
langs en ten Zuiden van de Kleverïaan uit. ondergebracht in e
Hier ontstonden straten, welke herinneren
aan het beleg van Haarlem, dat 11 Decem
ber 1572, dus Vrijdag 370 jaar geleden, een
aanvang nam.
Naar Ordsjomkldse.
SSPK. Met groote, verwonderde
:>ogen staan vreemd gekleode Osscten en
Kabardiners langs de wegen, zien met onbe
grijpelijke verbazing het geweldige mili-
'aire schouwspel voor zich afrollen en bie
den, als de vroege schemering valt, met
eel gebuig kwartieren en slaapplaatsen
aan.
„Wij hebben gewacht en wisten dut jullie
/.ouden komen, zeggen zij, en wij willen
met jullie vechten, zooals vroeger onze
vaderen vochten tegen het volk van de
deppen in het Noorden."
Tot diep in den nacht rollen de kolonnen
vóór heeft men munftie, benzine en n o g
;ens munitie dringend noodig. Telkens
.veer pro'oeeren de Sowjets zich vast te
bijten en stand te houden, telkens weer
irobeeren zij hun uiteengeslagen linies op-
lieuw te ordenen, maar onze pantaervoor-
ïoede laat hen niet met rust, laat hen niet
:ot rust komen.
Langs de wegen liggen de wrakken van
ntgebrande Sowjet-staalreuzen, verlaten
:anonnen, steken gezwollen pnarde-cada-
vers hun beenen stijf in de hoogte. Krijgs
gevangenen dwalen in groepjes van achte
ren, meest zijn het Kaukusiers. uit Dage
stan, Azerbeidsjan, Georgiers en Arme
niërs, die meestal slechts onder den dwang
Ier Sowjetcommissarissen de wapenen
ladden opgenomen.
„Wij zouden door jullie gedood, afge-
lacht worden, werd ons gezegd, heer,",
ertelt een Georgiër van nauwelijks 17
aar. „En wij geloofden het en hadden
ngst, en men gaf ons brood in nlaats
an. wij zijn u zoo dankbaar, heer."
Wijd breidt zich het bekken var. Ords-
onikidse, m het Oosten, voor ons uit, ter-
vijl in het Zuiden de kantige, steile toppen
>nder de laag-hangende wolken zich ver-
'oonen.
Aan den rand van het bekken stootcn de
oantsers naar voren, hebben Ardon en Ala-
ïir reeds achter zich gelaten, van waar de
Ossetische heerweg de bergen in klimt. Op
le rechterflank dekken Roemeensche berg-
agers den voorstoot, bergjagers, die ook
den dag van Naltsjik meebeleefd hebben.
Nóg liggen echter aan beide ziiden van
ien marschweg uiteengeslagen vijandelijke
groepen, die zich na de eerste verrassing,
weer verzamelen cn weerstand willen bie
den. Vanuit het Noord-Oosten en het Oos-
en bliksemt het afweervuur der zware
iowiet-batterijen en laat onze ver/or'ings-
colonnen spitsroede loopen. Dreunend sche
en en zwermen onze bommenwerpers en
agers over ons heen huilend ontploffen
de zware bommen en doen den grond
beven. Het land wordt golvend en is dicht
met struikgewas bedekt en doorsneden door
;allooze beekjes en waterloopen.
Het wordt nacht en langs den weg vor
men wij onze „militaire stekelvarkens". De
tros en verzorgin<?s-kolonnen zorgen voor
hun eigen veiligheid. In den zwarten,
maanloozen nacht branden spookarhtig-
lakkerend de kolchoscn. overal wordt de
nachtelijke stilte verscheurd door het op
klinkende strijdgedruisoh. Lichte flak
•vordt tegen de door-sijpelende Sowiet-
roepen ingezet. Met harde, oorverdoovendo
lagen ontploffen de granaten van onze
vare granaatwerpers. De vijand doet een
regen van granaten met zijn salvogeschut
np onze voorhoede neerhagelen Als oen
'uguber en benauwend vuurwerk barsten
ie granaten fel-opflitsend. begeleid door
het rollende gedreun der dubhcle ontplof
fingen door den donkeren nacht
De vaalgrijze ochtendsche-ncr brengt een
massalén aanval van Sowjet-pantserbrig i-
den, die in zwaren strijd door de voorhoede
van ons pantserregiment afgewezen wor
den. Een wonsteling zonder weerga begint
thans.
In het gezicht van het X.iukasus-geberg-
te, blinkend en sirnlend in het zonlicht,
worden van beide ziiden de zwaarste wa
penen in den strijd geworpen, terwijl de
lucht vervuld is van het on inderbroken
oemen en brommend gie en der vliegtui
gen. Eigen Stuka-aanvallen wisselen af
met verrassende duik-aanvollen van Sow-
iet-vliegtuigen. die als laatste, vertwij
felde striidmiddel - fosforbrandplnatjes
uitwerpen een bijtende rook en walm
ligt over het tooncel van den striid. be-
■ïeemt minuten-lang alle zicht. Dan werpen
de Sowjets nieuwe krachten tegen den
flank van de Duitsche wig De ver voorult-
gestooten pantserdivisie dreigt met de berg-
1 agers ingesloten te wonden Tot op hon
derd meter dringen Sowje'-stoottroepen
naar den bataillons-gevcehtsstnnd naar
oren. Maar dan gelukt het onzen dap
peren pantsergrenadieren en jagers, den
klemmenden ring te verbreken, die ziel»
worgend en knellend om de Duitsche voor
hoede legde. Troepen der Wafen-SS grij-
oen od het beslissende oogenblik in: in het
verbitterde vuur loopt een hernieuwde
stoot van Sowjetpantsers dood. zii blijven
'iggen. Zoo golft de striid heen en weer in
lit uur. op het oogenblik dat dit geschre
ven wordt: de verbeten strijd om de groote,
sterk bevestigde stad Ordsjonikid.se, om de
poort naar de Orusinische heerbaan, die
naar Tiflis leidt over het gelvrgto, naar
Transkaukasie.
SS-Oorlogsversli?ggcver
Dr. Kiehard Slliinier
De Egyptische kunstschatten.
Te Cairo zijn thans eenlge mededeelingon
omtrent de plaats, waar de kunstschatten
der Egyptische musea worden bewaard. De
directeur van het Egyptische Nationale Mu
seum heeft verklaard, dat de schatten zijn
ondergebracht in een grot in de buurt van
Maassarah, op ongeveer dertig meter onder
den grond. Dc grot, die door een ijzeren
deur is afgesloten, wordt door zestig speciaal
vaafct.
BAPTISTENGEMEENTE.
s. S. dc Haan, voorganger der Baptisten-
gemeente. die beroepen is naar Noordbergum,
is voornemens 17 Januari afscheid tc nemen
en 3' Januari zijn intrede te doen, na beves
tigd to zijn door ds. G. Visser van Muntendam.
opgeleide Egyptische soldaten bewa
Uitreiking distributiebescheiden.
Voor de uitreiking van <ie nieuwe distri
butiebeschciden is liet Maandag dc beur
aan van de letter. H
