Qevitran
SIMON
DE WIT
HUWELIJK
r
J. J. Heijnen, Zijlweg 111 Tel. 17877
LiMonsecco
Jan Fortgens
PIANO OF VLEUGEL
Oe Ufa bestaat een kwarteeuw.
Thans de grootste Europeesche
filmonderneming.
Dezer dagen is het 25 jaar geleden, dat
de Universum Film A.G., beter bekend als
de Ufa. thans de grootste Europeesche film-
onderncming, werd opgericht.
De eerste films werden vervaardigd in oe
thans nog in gebruik zijnde ateliers te Ber-
lijn-Tempelhof, doch in 1921 kreeg de Ufa
de beschikking over het terrein te Babels-
berg bij Berlijn, waar uit de eenige toenter
tijd aanwezige speelhal het enorme complex
der Ufastiid is ontstaan. Monumentale film
werken zijn hier in deze eerste jaren ver
vaardigd, Wie herinnert zich niet films als
de „Nibelungen" en „Metropolis" om slechts
een paar namen te noemen, die in de ge
schiedenis van de stomme film zullen blij
ven voortleven. In 1929 werd overgegaan tot
de productie van sprekende films uit
dien lijd dateeren successen als „De Blauwe
engel" met Emil Jannings en „Die Drri jj£B
der Tankstelle" met Willy Fritsch.
De Ufa beschikt thans over niet minder
dan 27 ateliers, zoo-'at verschillende films
tegelijkertijd kunnen worden gedraaid. Pas
bij een bezoek aan U fas tad krijgt men een
indruk van de enorme hoeveelheid arbeid,
die verzet moet worden voordat een mo:er-
no film voor vertooning gereed is Alle re-
quisieten worden in eigen werkplaatsen
vervaardigd, waartoe men over smederijen,
timmerwerkplaatsen enz. beschikt
De bezoekers van Babelsberg-Ufastad
wordt bekoord door de sfeer, die in en ron
dom de ateliers heerschten die de circus
sfeer nabijkomt. Ook hier is ce wereld van
den SChljn,
Op het uitgestrekte terrein, dat voor de
buitenopnamen beschikbaar is, staan tal van
bouwsels, die eens, soms ook meermalen,
zooals bijvoorbeeld oen oud kerkje als too-
neel voor een episode uit de een of andere
film dienst hebben gedaan. Men ziet er vol-
o.a. oen oud Duitsch dorpsplein, van een be
paal) punt bezien volkomen „echt" doch aan
de achterzijde van de gevels niets dan stei
gers, voorts een straatje met aan beide zij
den huizen, gedeeltelijk ingestort. Op zeer
realistische wijze waren hier de gevolgen
van een beschieting of een bombardement
uitgebeeld. Aan de ééne zijde droegen de
huizen Fransche aan de overzijde Russische
opschriften. Zoo heeft men voor verschil
lende films met één scenebeeld kunnen vol
staan De boerenhofstede, die tot voor kort
als middelpunt van de opnamen voor de film
„de Vlaschaert", naar het bekende boek var
Stijn Streuvels, diende, was van een be-
dnegelijke echtheid. Zelfs de mesthoop ont
brak niet. evenmin als de koeien en varkens
- bij do laatste had men. naar ons verze
kerd werd. dag en nacht een wacht geplaatst
In een der gebouwen op het Ufa terrein
te Babelsberg is een permanente-tentoonstel
ling ingericht, de zoogenaamde Ufa-Lehr
schau het daar tentoongestelde materiaal,
dat mede moet dienen als leermateriaal
voor hen. die zich in de een of andere tak
van het filmbedrijf willen bekwamen, toont
de ontwikkeling van de filmtechniek in
haar verschillende phnzen, van het „levens
rad" met zijn „levende toekening" via de
apparaten van Edison en Lumière tot de
allermodernste geluidsfilm-installatie. Het
ontstaan van een film is tot in de kleinste
bijzonderheden op aanschouwelijke wijze in
beeld gebracht. Voorts ziet men costuum-
ontwerpen voor elk tijdperk en tal van za
ken, welke bij de vervaardiging van de film
te pas komen. De ontwikkeling van de film
staat ook in dezen tijd niet stil. In 1941
heeft de Ufa de eerste groote kleurenfilm
volgons het nieuwe Duitsche Agfacolor-
procede, „Frauen sind doch bessere Diplo
maten" vervaardigd. Deze is inmiddels ge
volgd door „Die goldene Sta rit", welke film
een groot succes is geworden. Voor de derde
kleurenfilm „Munchausen" met Hans Albers
in de hoofdrol, zijn de opnamen thans zoo
goed als geëindigd. De avonturen van den
groots prak igen baron, die hem zelfs naar de
maan voeren wij zagen o.a. een fantas
tische voorstelling van een maanlandschap
leent zich bib/onder voor opnamen in
kleuren
De oorlog heeft tengevolge gehad, dat de
Ufa van haar 8000 man personeel een groot
deel heeft moeten afstaan. Ten deele wordt
hiervoor compensatie gevonden in de buiten-
landschc arbeiders, waaronder er zijn van
tal van nationaliteiten, ook Nederlanders.
Het grootste contingent vormen evenwel de
Fransche krijgsgevangenen, die als arbeiders
zeer gewaardeerd worden. Hun aantal is
zoo groot, dat men er onlangs zelfs toe is
-ergogaan, verschillende opschriften, be
halve in het Duitsch ook in het Fransch
aan te brengen.
WAARDEVOLLE KUNSTVOORWERPEN
EN DE EVACUATIE.
Het departement van Volksvoorlichting
en Kunsten maakt bekend, dat zij, die kul-
turcel waardevolle kunstvoorwerpen be
zitten. die zij niet willen blootstellen aan de
gevaren, die deze bij een evacuatie loopen,
zich kunnen wenden tot den president-direc
teur der Commissie Burgerbevolking, mr, H.
W. J. Mulder. Oranjestraat 10. 's Graven-
hage. Genoemde kunstvoorwerpen kunnen
desgewenseht gedurende den evacuatietijd
00 een veilige plaats, waar ze gevrijwaard
zUn tegen bcschnd'«in«». worden bewaand.
SANEBRING VAN HET KLEINE
LANDBOUWBEDRIJF.
De Secretaris-generaal van het departement
van Landbouw en Visscherij heeft aan de ge
meentebesturen medegedeeld, dat hij in over
leg met zijn ambtgenoot van Sociale Zaken in
verband met de huidige omstandigheden heeft
besloten met Ingang van 1 Januari 1943 het op
1 October 1938 uitgevaardigde „reglement tot
tewerkstelling op eigen bedrijf van kleine
grondgebruikers'* in te trekken, voor zoover
daarin sprake is van vergoeding in natura.
De kleine grondgebruikers, die op eigen be
drijf tewerkgesteld waren, zullen op een door
den Directeur-generaal van den I.andbouw
nader aan te geven wijze door den Rijksland-
bouwvoorllehtlngsdienst geholpen kunnen wor
den. ten einde zoo spoedig mogelijk een sa-
necring vun het kleine landbouwbedrijf te
verkrijgen.
KERSTVERSIERING
GROEN - HULST MET BES.
DENAPPELS, enz. enz., alles
nog in voldoende hoeveelheid bij
BEUNDER, KI. Houtstr. 41
TELEF. 18920 HAARLEM
Wij hebben ook Kerstboomen;
een beetje nog. HAAST U.
IIEVITItAi'
Geen wonder. Want Devi-
tran, het versterkende vita
mine-preparaat, wordt met
zuiver sinaasappelsap bereid.
Het is lekker en gezond,
omdat het zooveel vita
minen B. C en D bevat.
beperkt verkrijgbaar
N.V. Handclsvcrccniging
A.J.TEN DOESSCHATE
GIFKORRELS
Per pakja 25 een»
bIj Apotheken en Drognten.
Imp.i H. TEN MERKEL - Hlloertem
•••«••••••••MC
SPAAR ZEEP
voor vvitwascto
HALF zeep.
HALF
-.1 ii i ii ii i ii .1
FIJNE
VLEESCHWAREN
Simon do Wil heefi
•en rvime sorteering
smakolijke vleeseh-
waren. U moeit eens
weten hoe lekker die
zijnl Bovendien
Simon de Wife winkelt
zijn rvim bevoorraad I
N.V. DE LANDBOUWBANK - UTRECHT
Raad van Commissarissen:
Jhr. Mr. J. K. H. DE BEAUFORT VAN LEUSDEN. Leusden
Mr. A. M. A. BARON VAN BOETZELAER VAN LOENEN
EN WOLFEREN (Ged. Comm.) De Bilt
Mr. W. I. DOUDE VAN TROOSTWIJK Nieuwersluis
Jhr. Mr. J M VAN ASCH VAN WIJCK Amsterdam
A. TEN NOEVER DE BRAUW Wijk bij Duurstede
Verstrekt credieten, ook aan niet-landbouwers
Neemt gelden a deposito
Agent de heer L. J. VALLENTGOED, te Halfweg.
De Directie
.T B DF BEAUFORT N C DE RUYTER
De hooikist
IS uw
spaarpot
Zij bespaart veel
stroom en gas!
Geel uw hooikist een eereplaats in uw keuken, zij helpt
U uit te komen met uw rantsoen gas en electpclteit
Vergeet haar niet I Gebruik, als het maar éven kan, de
hooikist, want legen overschrijding van uw rantsoen gas
en electriciteit moet thans, In het algemeen en uw eigen
belang, straf worden opgetreden Breng
uw eten voortaan slechts aan de kook
en daarna metéén In de hooikist Wik
kel, om spijzen warm te houden, deze^
In enkele oude kranten, een eenvou
dig, doch probaat middel.
Ilaul;
Mevrouw, U zit nooit „zonder"....?
want U hebt de vrije beschikking over het keurcorps jonge
vrouwen, dat het personeel vormt van de Huishoudelijke Afd.
van „Tot Uw Dienst", en die altijd gereed staan om U tijdelijk
te asslsteeren in Uw huishouding. Vanzelfsprekend zijn dit dus
geen werksters.
„TOT UW DIENST"
UW „PRIVé ORGANISATIE"
GEEFT U GAARNE ALLE INLICHTINGEN
TELEFOON 10158 GEOPEND VAN 9—14 UIJR»
Quaker en H-O
havermout:
Dat is krachtvoeding!
Wenscht U op zeer discrete
wijze in kennis te komen
Wendt U dan tot het grootste meest vooraanstaande
bonafide Bureau In ons land. Volkomen serieuze bemidde
ling! Discretie is voor ons een persoonlijke eerezaak. Alle
Inlichtingen worden U geheel vrijblijvend, in blanco
couvert, toegezonden door BUREAU „SUCCOUR", Agatha-
straat 145, Den Haag. Telefoon 2 lijnen: 770754770713.
Kantoor-uren van 109.
i
DUITSCH—EIM GELSCH
Gratte
n a mnd.
DUITSCH ol ENGIH.SCH I 2. - p.m.
MIDDENSTANDSDIPLOMA I 2.85 p. m.
NEDERL. TAAL EN CORRESPI 1.53 p. m.
BOEKHOUDEN MANDELSR. .1 1.05 p. m,
NEDERLANDSCH TALEN INSTITUUT - ROTTERDAM
(hot Inetlluut, dat V vooruit helpt.)
BON «Is brlof zenden. Gr*«l« lei y»n --
(NO. 40) Nu*m «dre« t» -Jj
EEN DUIDELIJKE EMAILLE NAAMPLAAT
voorkomt veel noodeloos aanbellen
Nieuwste model vanaf0.75
SPECIALE PRIJZEN voor groote RECLAME BORDEN
j. kort'8 ijzerhandel
KJ. Houtstraat 17, Cronjéstr. 29, Spaarnwouderstr. 85.
Heemstede: Binnenweg 138
Schriftverbetering
voor Volwassenen.
Goed schrift getuigt van bescha
ving. Het is geen gave, maar
door een ieder die WIL te leeren.
Resultaten ter inzage. Inlicht, en
aanmelden dagelijks
Inst. REIBER-NAN
Ao 1899. KI. Houtw. 8. Tel. 17655
WENSCHT GIJ GELD TE BELEGGEN IN GOED, TEVENS
AANGENAAM BEZIT.
KUNST- EN ANTÏQUITEITENHANDEI.
biedt U nog vele zeer goede objecten, als marmeren en bronzen
groepen cn beelden. Oud Chlneesch-, Fransch-, Italiaansch-,
Engelsch- en Hollandsch porselein en aardewerk. Vazen,
beelden, potten en borden. Schilderstukken, halkisten, kasten
enz enz.
MAKELAARSKANTOOR
H. W. VROLIJK
Heussensstr. lfi. Tel. 23693,
Haarlem. - Neemt al Uw
belangen waar op
HUIZENGEBIED.
DRENTH - DETECTIVE
Eerste en volledig gedipl. pol.-
amb. te Haarlem. Veeljarige
rech - en detective-ervaringen.
Agentschappen door geheel Ne
derland. Haarlem: Tel. 14751,
TEYLERPLEIN 11.
Dat smaakt voortreffelijk,
zegf-de -fijHbrtfpver. ^die.ge
niet- voo een b%of|dè> fekliere -
sch.ofe.t- v-:rrv;-
Dpfjkflh {oGkï.piëtv-oijdfery *Bgf
.dfe.HUjfvrbu^i^ant ook nu heb
-iJê'Waiv7 .Hgiijen'i - tlmohsbc'cö-'
gebruik},-' Het .wordt nu overal
Toegepdif, vfhar: een}; citfoéh^V;
.sap. cf. -azi|rv werdgebruikh"
t Li^olisecfló. js
yóordeeligv ^'hèf maakt jallès
'zöayéél smakelijker. 1 V
VAU HOUTtllS
GROOTE HOUTSTR. 109
naast Cinema Palace
Nog altijd een ruime sorte
ring in gouden en zilveren
voorwerpen
Herstelinrichting
voor luxe
horloges.
voorwerpen en
Telefoon 13700
TE KOOP
Pr. Eng. boekenkast, 130 cm. br.
f235; Eng. salontafel, 70 diam.,
met gl. plaat, f 40; 30 dig. glas
servies f 35; 300 nieuwe gram.-
platen, w.o. compl. symph. en
opéra's. Brieven onder no. 9158
Bureau van dit blad.
TE KOOP:
2-pers. eikenh. Slaapkamer-
ameubl. m. spiegelkast, wasch-
tafel m. marmerblad en spiegel.
Div. spiegels. Te bezicht. a.s.
Dond. v. 2-4 u. Rijksstr.w. 256,
Santpoort.
TE KOOP GEVRAAGD groote,
goed onderhouden
POSTZEGELVERZAMELÏNG.
Brieven onder no. 9016 Bureau
van dit blad.
WIE WIL ZIJN OUDE
NAAIMACHINE VERKOOPEN
of wie versohaft ons de adressen
van die personen? Bij aankoop
hooge provisie. Br. ond. no. 9069
Bureau van dit blad.
Z.g.a.n. Wolgab., beige
REGENJAS,
v. o., maat 50-52, te koop aangeb.
Br. no. 9138 Bur. van dit blad.
PRACHTIG AMERIK. ORGEL
4 spel, 13 reg,, fraaie kast, van
partic. ter ovem. Uiterste prijs
f 300. Geen handel. Br. onder no.
9169 Bureau van dit blad.
TE KOOP AANGEBODEN:
1 mahonie bureau-ministre; 1
eiken cylinderbureau met stoel;
1 Fransche pendule met stolp: 1
bureaulamp; 1 Deventer karpet
3 x 4 M. Te bevr.: Spaarne 106,
na 7 uur.
te koop gevraagd voor studie.
Brieven met opgaaf van prijs
enz. no. 9160 Bur. van dit blad.
GOEDE PIANO
te koop aangeboden, f 400. Rij-
negomlaan 9 b, Aerdenhout.
i
Noord-Brabantsche Brief.
De Lichtstad van Noord-Brabant.
XXX Het misdadige Britsche bombar
dement op den laatsteu Sinterklaasdag op
het nijvere Eindhoven heeft nog eens de
algemeene aandacht tot ver in het buiten
land gevestigd op de Noord-Brabantsche
Lichtstad. Ook in het Noorden van ons va
derland hebben velen familieleden, vrien
den ol kennissen in dit industriecentrum,
dat door zijn voorspoedige ontwikkeling,
vooral sedert den eersten Wereldoorlog, wel
het meest van alle steden in het Zuiden
vreemdelingen heeft aangetrokken en er
ging dus ook vanuit het Noorden de bange
bezorgdheid om het lot van nabestaanden
op dien onvergetelijke» middag naar deze
stad.
Het is een eigenaardige plaats, dit Eind
hoven. In eenige tientallen jaren is het van
een klein en vrij onbeduidend stedeke uit
gegroeid tot een der grootste en belang
rijkste steden van Nederland; het vertoont
alleszins de minder fraaie teekenen van die
overhaastige ontwikkeling. Wandelt men
door de straten dan wordt men er, ondanks
moderne gebouwen en inrichtingen in groot-
sleedschen trant, telkens toen weer aan
herinnerd, dat men luer in een plaats is,
welke nog sedert het begin dezer eeuw uit
merkwaardige plattelandsgemeenten tot
een meer omvangrijke en ook meer bctee-
kenende s'.yl moest worden. Het oude Eind
hoven, dat in den Tachtigjarigen Oorlog
meermalen veroverd en heroverd werd, was
immers maar heel klein. Zijn station werd
acrv.;alegd op grondgebied van de gemeente
V/V. .f en men behoefde niet veel bevve-
y. maken of men raakte op Strijpsch,
Ü- h of Stratumsch gebied!
We weten allen wat Eindhoven groot
heelt gemaakt. Het was „De Lamp", het
bedrijf, dat dit industriecentrum ook don
bijnaam „Lichtstad van Noord-Brabant"
verleende cn het in de wijde wereld der
aethcrgolven beroemd maakte. Maar deze
onderneming mag een aanmerkelijk deel
der inwoners een bestaan hebben verschaft,
ze was niet de eenige tak der industrie en
de eenige bron van welvaart. Sinds lang is
Eindhoven ook een belangrijk centrum van
de tabaks- en sigarennljverheid en nog an
dere bedrijven zijn hier gevestigd, welke
velen hun dagelijksch brood geven. De stad
heeft niet alleen spoorwegverbindingen naar
verschillende richtingen, doch ook twee
waterwegen, welke handel en nijverheid
ten goede komen: het Eindhovensche ka
naal, dal aansluit op de Zuidwillemsvaart
en een nieuw kanaal, dat scheepvaartver
keer met hot Westen door het Wilhelmina-
kanaal mogelijk maakt.
De tweede Wereldoorlog heeft Eindhoven
te midden van zijn groei verrast Werd er
tii- -. gewerkt aan plannen voor den bouw
van een passend stadhuis? Een zeer moei
lijk vraagstuk stelde voortdurend de in het
geheele land beruchte overweg tusschen de
eigenlijke binnenstad cn Woensel. Als deze
moeilijke oorlogstijd met zijn lastige be
perkingen op menig gebied tot het verleden
zal belmoren, zal het ongetwijfeld zijn ont
wikkelingsgang kunnen voortzetten en wie
weet of dan het verschrikkelijke Engelsche
bombardement van 6 December 1942 de
stad nog niet ten goede zal komen.
De Noord-Brabantsche Lichtstad heeft
zwaar geleden, maar toen de puinhoopen
nog rookten, neropenden reeds meerdere
ernstig getroffen middenstanders in andere
panden hun winkels, met bloemen en een
feestelijk gezicht zooals onder normale om
standigheden! Toont dit niet een onver
stoorbaar optimisme en een sterk vertrou
wen in een betere toekomst bij de Eindho
vensche -zakenlieden? Belooft dit ons niet.
dat de Lichtstad van Noord-Brabant schoo
ner zal herrijzen
ONGEVEER 1000.000 BROODEN NAAR
BELGIë GESMOKKELD.
Het was den betrokken ambtenaren op
gevallen. dat de broodomzet in het grens-
aorpje Putte den laats ten tijd schrikbarend
was opgeloopen en er heel wat meer brood
werd omgezet dan de bevolking zou kun
nen oonsumeeren. Een uitgebreid onderzoek
werd ingesteld en daarbij is men tot arres
tatie kunnen overgaan van een 6-tal per
sonen die zich aan opkoopen van brood-
bonnen hadden schuldig gemaakt en met
deze bonnen de brooden betrokken van de
7 bakkers, welke Putte telt om ze vandaar
naar België over te brengen. De laatste
maanden moeten op deze wijze ongeveer
100.000 brooden over de grens gegaan zijn.
Alle bakkers zijn tuin een streng verhoor
onderworpen, terwijl hij allen baaltjes
bloem in beslag zijn genomen.
UITLOTINGEN 4 PUT EN 4,4 PCT
STAATSLEENINGEN 11129.
De wnd. secretaris-generaal vnn hot depar
tement van financiën maakt bekend, dat de
bedragen der krachtens de leenlngwet 1929
(staatsblad 1928, no. 527), uitgegeven schuld
bekentenissen der 4,4 pet staalslecnlng' 1929
en der 4 pet staatslccning 1929, welke op 1
April 1943 aflosbaar zullen zijn, door hem zijn
vastgesteld op achthonderd duizend gulden
800 000.—) cn achthonderd tachtig duizend
gulden (l 880 000,—) en dat de uitlotingcn de
zer schuldbekentenissen in het openbaar zul
len plaats hebben op Woensdag 23 December
1942 des voormiddags 'ten 10 ure en ten 10.30
ure in het gebouw vnn hot departement van
financiën. Kneuterdijk 22.
NIEUWE BURGEMEESTER VAN
HAAMSTEDE.
Met ingang van 16 December is benoemd
tot burgemeester der gemeente Haamstede
de l^ecr J. P. C. Boot. De heer Boot is 6
September 1906 te Haamstede geboren als
zoon van een landbouwer. Hij bezocht de
H.B.S. te Zierikzee, waarna hij werd opge
nomen in het bedrijf van zijn vader, waar
hij voornamelijk de afdeeling bollencultuur
voor zijn rekening nam, terwijl hij daarna
de leiding verkreeg van het nieuw gestichte
fruitteeltbedrijf.
Begin 1942 trad hij toe als lid van de
N.S.B.
Het onroerend goed en de
vermogensbelasting.
In de Haarlemsche Courant van 4 Nov.
j.l. bespraken wij een request, dat door den
Ned. Bond van Huis- en Grondeigenaren
en Bouwondernemers inzake bovengenoemd
onderwerp was gezonden aan den Secreta
ris-Generaal van het departement van Fi
nanciën, in welk request o.m. vermeld werd
dat voor de vermogensbelasting aanslagen
werden opgelegd, waarbij het onroerend
goed op een aanzienlijk hooger bedrag werd
gewaardeerd dan een vorig jaar. Het ant
woord van den wr.d. Secr.-Generaal van
bovenvermeld Departement is inmiddels
door den Ned. Bond ontvangen; het is ge-
publiceerd in het „Huis- en Grondeigen
dom' van 21 j iv., en luidt als volgt:
„Naar aanL uiig van uw adres van 7
Augustus j.l. ueel ik u mede, dat ik met u
van oordeel ben, dat de opvatting, dat de
waarde van alle onroerend goed sedert de
maand Mei 1940 aanzienlijk is gestegen, in
haar algemeenheid moet worden verwor
pen. Evenmin kan echter worden volgehou
den, dat de verkoopwaarde van vaste goe
deren na Mei 1940 tengevolge van dd^loor de
overheid to dezen aanzien getroffen maatre
gelen in geen geval is gestegc*. De bedoelde
maatregelen lieten toch in vele gevallen
ruimte tot het bedingen van hoogere prij
zen dan die, welke omstreeks 1 Mei 1940
gebruikelijk waren, en hadden in zooverre
slechts een remmende werking.
Ik vind geen termen om m afwijking
van art. 7, lo, letter A, der Wet op de Ver
mogensbelasting 1892 een na Mei 1940
ingetreden stijging van de verkoopwaarde
van onroerend goed buiten aanmerking te
doen laten en aldus de waardebepaling voor
de vermogensbelasting aan de waarden, aan
genomen voor het belastingjaar 1940 1941
te binden.
Voor zooveel noodig merk ik hierbij nog
op, dat geschillen nopens de verkoopwaar-
de aan het oordeel van den daartoe gestel
den administratieven rechter kunnen wor
den onderworpen.
Tenslotte verdient het de aandacht, dat
do inwerkingtreding van het „Vervreem-
dingsbesluit niet-landbouwgronden 1942" in
vele gevallen, door de aan de tegenprestatie
gestelde limiet, tot gevolg zal hebben, dat
naar den toestand op 1 Januari 1943 voor
onroerend bezit niet meer de prijs is te be
dingen, die op 1 Mei 1941 of 1 Januari 1942
voor dat bezit was te verkrijgen. Dit brengt
dan een evenredige daling van de voor de
vermogensbelasting tol maatstaf strekkende
„verkoopwaarde" mede."
Het moge dodelijk zijn, dat door dit ant
woord de onbillijkheden, waarop in ons ar
tikel van 4 Nov. gewezen werd, geenszins
ten volle uit den weg zullen worden ge
ruimd. Verwacht mag echter worden, dat
de fiscale autoriteiten in het request aan
leiding zullen hebben gevonden de Inspec
ties althans in dien zin te instrueeren. dat
de Wet op de Vermogensbelasting soepeler
moet worden toegepast dan tot nu toe het
geval was en dat de aanslagverhoogingen
innen redelijke grenzen gehouden dienen
te worden. Een uiterste begrenzing wordt
in ieder geval gevormd door de maximum
prijzen krachtens het „Vervreemdingsbesluit
niet-landbouwgronden 1942". In ons boven
vermeld artikel wezen wij daarop reeds.
Het doet ons genoegen te kunnen vaststel
len, dat ook de wnd. Secr.-Generaal
blijkens de laatste alinea van zijn schrijven
de noodzakelijkheid van deze begrenzing
heeft onderstreept.
Drs. D. W, VAN HOUT.
„Wobble" een nieuwe groente.
Hoog vitamine-C-gehalte.
De lieer N. Zwaan te Bakhuizen heeft een
nieuwe groente gekweekt, welke het miM-den
houdt ttieachen de bekende roode biet en de
oranjegele peen. Men heeft, hier niet te
doen niet oen kruisingsproduct tiusschen
biet en peen te doen, doch met een soort
veredelde peen niet een hoog gehalte aan
vitamine c. De heer Zwaan heeft er den
naam Wobble" aan gegeven (samentrek-
king van de beginklanken van wortel en
biet).
Reeds twaalf jaren geleden trof de heer
Zwaan ln Limburg een verwilderde wortel-
plant aan en het trof hem. dot de vleesch-
wand van deze neen bietroodachtig gekleurd
was-, Deze vondst heeft hem aanleiding ge
geven tot het nemen van (proeven ter ver
edeling van deze plant, waarmee geruilmen
tijd gemoeid ging. Thans is de heer Zwaan
zoover, dat zijn kweekproduct het Wolvt der
publiciteit kan verdragen.
Do Wobble" heeft ongeveer het formaat
vnn winterpeen en de tint van de roode
biet. zoowel wat de -sobtl als wat den vleesoh
wand betreft,, terwijl de kern, de eigenlijke
peen, geelachtig ls, evenals die van de be
kende peentjes of wortelen. In rauwen toe
stand smaakt zij min of meer als een wor
tel. doch In gekookten of gestoofden staat
heeft zij den smaak van bieten, doch riekt
naar peren.
De veredelde peen. de „wobbie" heeft oen
zeer hoog gehalte aan aacorblnezuur (d. 1.
v4tamln?-C). een gehalte, dat bij nog niet
geheel volgroeide exemplaren 36.0 milli
gram per 100 g-nam bedroeg, tegenover 0.6
mg. bij den gewonen wortel en 4.4 mg. bij
de Wet of kroot, resp. 11,5 tot 2.3.6 mg. bij
volgroeide exemplaren van do wobbie. tegen
over 4.6 tot 4.9 bij de gewonen wortel.
Overigen» beeft men hier te doen met een
plant, die reeds ln de zestiende eeuw door
Dodonaeus in zijn „Cruydtboeck" ais volgt
werd beschreven: ..de roode peon. <Ue men
ghenveenUolc ca roten noenvt, zijn van gesne
den bladeren stelen, bloemen cn saden der
gtcle peen goMJck, de wortelen zijn oock
la nek ende dick, oook soet van smoock ende
'.lefclick om te eten, maar slj verschillen van
dc.selve alleen dner in. d<xt sij van buyten
end© v«n binnen bruyn root oft swartachtloh
van verwon zijn".
Als groente is zij evenwel onbekend ge
bleven tot den huldigen dag. Dit jaar is de
voorraad wobbie» om to poten echter nog
beperkt.
De particuliere bank van leening.
Een euvel, dat uitgeroeid dient te worden.
De stadsbanken van leening zijn ook in
onze dagen helaas onmisbaar. Deze instel
lingen zijn een noodzakelijk kwaad, zoolang
wij nog in een overgangstijdperk leven,
want zij helpen den kleinen man aan con
tant geld tegen een matige rente, zonder
dat hij zijn laatste voorwerpen van waarde,
die voor hem onmisbaar zijn of waaraan
hij gehecht is. behoeft te verkooperv Zoo
was het in het verleden, toen in de zeven
tiende eeuw de Stadsbank van Leening te
Amsterdam een Europeesche vermaardheid
genoot en zoo is hel ook nu nog. In een
werkelijk socialistische maatschappij zullen
deze instellingen geen bestaansrecht meer
hebben, doch thans kan de bank van leening
voor velen een laatste uitkomst zijn.
Vooral in de groote steden, waar de strijd
om het bestaan zwaarder is dan op het
platteland en de armoede veelal grooter,
treffen wij nog vele aemeentelijke banken
van leening aan: Amsterdam heeft zelfs
verschillende filialen. In 1940 verstrekte
de Stadsbank van Leening van Amsterdam
meer dan twee millioen golden aan voor
schotten, waarvoor een gemiddelde rente
van 12.5 pet. wordt gevraagd. Wel een
bewijs, dat deze instelling nog altijd in een
behoefte voorziet.
Doch naast de stadsbanken van leeningen
bestaan er ook particuliere pandhuizen
Alleen in Amsterdam telt men er zeven,
bijna alle in de volksbuurten gelegen. Deze
banken konden, dank zij de liberale Pand-
huiswet van 1910 worden opgericht en
eveneens dank zü deze liberale wet een
rente vragen, welke gemiddeld bijna zestig
procent bedraagt. Natuurlijk bevonden deze
banken zich uitsluitend in handen van joden
en al zijn ze thans geariseerd, doordat
veelal de eerste bediende eigenaar werd.
zelf ariseering noemt men zooiets
in de meeste gevallen trokken de oorspron
kelijke bezitters nog langen tijd aan de
touwtjes al is het dan achter de schennen.
Maar ook wanneer dit niet het geval zou
zijn. dan nog moeten deze particuliere in
stellingen verdwijnen. Pandhuizen, die een
woekerrente durven en kunnen vragen van
bijna zestig procent 's jaars, hooren in onze
samenleving niet thuis! Daarbij komt nog,
dat zij de taak van de officieele stadsbanken
van leeningen, die min of meer als sociale
instellingen beschouwd kunnen worden,
aanzienlijk verzwaren. De stadsbanken van
leening immers hebben tot doel de» be-
leener te helpen, v andaar ook, dat verschil
lende banken de terugbetaling vergemakke
lijken door het uitgeven van spaarzcgcls.
De beleensom mag dus niet te hoog zijn,
aan contant geld te kunnen voorzien. Van-
doch voldoende om in do tijdelijke behoefte
daar, dat de stadsbank van leening meestal
voorschotten verstrekt, welke maximaal 70
procent van de geschatte waaide van het
pand bedragen. Bij de particuliere banken
van leening is het anders. Hier gaat het in
de eerste plaats om winst, om geldbejag
en daarom wordt, wanneer men ziet, dat
de pandgever het pand niet. zal kunnen of
willen missen, zooveel mogelijk voorschot
gegeven. Iloe hooger het bedrag, des tc
grooter immers de rente. Ziet men echter
dat de kans bestaat, dat het pand niet meer
ingelost zal worden, dan wordt zoo weinig
mogelijk voorschot betaald. Deze praktijken
naast de woekerrente, die tot zestig pro
cent kan bedragen, kunnen in de huidige
omstandigheden niet geduld worden. Do
particuliere bank van leening, die immers
parasiteert op de armsten onder onze be
volking, zooals eens de leenvrouw in do
Jordaan dit deed en soms in het geheim nog
doet, moet verdwijnen.
TACHTIGJARIGE VVI ELK MUSTEK DOOK
DEN TREIN GEGREPEN F.N GEDOOD
Dezer dagen omstreeks 7 .uur begaf de
ruim 80-jarige weduwe Z. uit Zuid-Putte,
gemeente Losser, zich in de vroege duister
nis per rijwiel naar de kerk. Het nog krasse
oudje, dat door haar dagelijkschcn kerk
gang den weg wel blind kan rijden, moet
hierbij den onbewaakten overweg in de
spoorlijn Oldenzaal Bentheim passccren
Zij doét dat dan altijd uiterst voorzichtig,
stapt van haar rijwiel, kiikt vervolgens de
spoorlijn af of alles veilig is en wandelt
dan naast haar rijwiel over de spoorbaan.
Dat heeft zij dien morgen eveneons gedaan.
Zij liet daarbij een trein in de richting Ol
denzaal passeeren, doch bemerkte niet dat
van de tegenovergestelde zijde een locomo
tief den onbewaakten overweg in volle
vaart naderde. Zij werd door deze locomo
tief gegrepen en op slag gedood. Het rijwiel
werd geheel onbeschadigd langs den spoor
dijk aangetroffen.
NEDERLAND EN DE OEKRAÏNE.
Met een stamkapitaal van 1 millioen kav-
bowanze is onder den firmanaam Work-
dienst Holland G.M.B.JI., met zetel te Iïow-
no, een onderneming opgericht, welke zich
de verzorging van alle in de Oekraine werk
zame Nederlanders ten doel stelt. Verder de
inschakeling van Nederlanders en Neder-
landsche firma's in de Oekraine en tenslotte
de medewerking bij de overplaatsing der
bedrijven van Nederlandsche firma's naar
het Oosten.
INVOER WERKEN VAN KUNSTENAARS
Het Departement van Volksvoorlichting
-n Kunsten maakt bekend, dat alle verzoe
ken vai\ invoer in Duitschland van werk<-n
van levende beeldende kunstenaars, hetzii
van schilderijen, teekeningen. etsen. e. d
alsmede van reproducties van kunstwer
ken, bij uitsluiting gericht behooren te wor
den aan de Zcntralauftragstelle fur die be-
setzten Niedorliindischen Gebiete van By-
landtlaan 16. 's Gravenhage.
Ter vermijding van teleurstelling zij me
degedeeld, dat toestemming tot invoer
slechts in zeer bijzondere gevallen ver
leend wordt, wanneer het bekende en be
langrijke Nederlandsche kunstenaars be
treft. Alle aan andere instanties dan boven
vermelde gerichtverzoeken worden ge
acht te zün vervallen.
Aanwinsten uit
's Rijksprentenkabinet
Geëxposeerd in het Rijksmuseum
te Amsterdam.
In het Rijksmuseum te Amsterdam zijn
sedert ccnigcn tijd de laatste aanwinsten uit
de schilderijen verzamel ing van het museum
en uit "s Rijksprentenkabinet geëxposeerd.
Bovendien heeft men hier ook vele oude en
moderne schilderijen uit de kunsthistorische
verzameling van het museum tentoongesteld.
Alles bijeengenomen eenige interessante col
lecties die den seriezen beschouwer vele uren
van kunstgenot zullen verschaffen.
De aanwinsten van het prentenkabinet be
slaan hoofdzakelijk uit grafische werken van
Nederlandsche, ltallaansche en Fransche
meesters. Zij vormen uiteraard een hetero
geen gezelschap, wnaroner zich tal van fraaie
drukken "bevinden.
Daar zijn etsen van den vermaarden acht
tienden eeuwschcn meester Giambattista
Ptrano.si, een even werkzaam als kundig ar
tiest. Van do oude monumenten te Rome
heeft hij niet minder dan twee duizend pialen
gemaakt. In het museum zijn exemplaren uit
de serie I,e Vedute di Roma geëxposeerd, die
bewijzen dat hij ondanks zijn enorme produc
tiviteit een uiterst serieus werker geweest is.
Ik denk aan het evenwichtig gecomponeerde
blad met het gezicht op de ruïnes der Ther
men van Trajanus, aan de weergave van in
drukwekkende tempelruïnes, tpmpelintorieurs
onder een sprekende belichting, monumentale
graftombes, een imposant beeld van den
trotschen triomfboog van Septimius Severus
te Rome en een romantisch natuur!afereel
met de kleine waterval van Tivoli tusschen
idyllisch geboomte
Aan de andere zijde van de groote boven
hal vindt men o.m een prachtig dóórwerkte
litho van den negentienden eeuwschen Fran
sehen meester Bresdin, een visie rrmt den
barmhartiger» Samaritaan In een paradijsach
tig landschap gestoffeerd door boomen en
struiken met sierlijke vogels en wonderlijke
wouddieren bevolkt en op den achtc-grond
een doorkijk op een sprookjesachtige Ooster-
sche stad in het verschiet- Het geheel treft
ook door zijn zachte zilveraehttggrijze seha-
keeringen.
Bijzondere aandacht verdienen eveneens do
litho's van Toulouse Lautree, zqoals het
zwierige prentje met de modiste, U" vier'a
heldere plaatje van de Normandlsehe vïs-
schersbnrk op het droge Manet's geestigen
kleurendruk van een polichinel, litho's- van
Fantin Latour On van Nederlandsche kunste
naars als Willem dc Zwart, WItson, dan
Toorop cn Jongkind
Aparte belangstelling verdienen de krachti
ge burijngravures van den kundigen prof. J.
.J. Aarts, zooals de bladen met de stoere pol
derjongens en een aangrijpende groen bede
laars. Aarts had een echt Hollandsch pevoel
voor realiteit en hij doorleefde zijn figuren
Bij alle waardecring voor het tentoongestel
de, kan in het algemeen worden op<: merkt,
dat als men deze prenten expositie wa» beter
zou ordenen, de worken ook meer tot hun
recht zouden komen. Een volgende meal hoop
ik de schilderijen te •bespreken.
JAN D. VOSKUIL.
Mond. en klauwzeer neemt toe.
Over het algemeen heeft de ziekte een
goedaardig karakter.
Het mond- en klauwzeer is een besmet
telijke veeziekte, die den aangetasten die
ren veel last en den veehouders veel schade
bezorgt. Wat de schade betreft, deze kan
gemiddeld op 20 tot 30 millioen gulden per
jaar worden gesteld Overigens i.s deze
ziekte zeer wisselvallig, want er gaat wel
eens een periode van een of meer ia ren
voorbij, waarin nauwelijks van mond- en
klauwzeer sprake is. om dan plotseling weer
een ziektebeeld te vertooncn. dat vele dui
zenden bedrijven omvat.
De cijfers over November j.l. wijzen wel
een zeer snelle stijging aan. zij het \un
over het algemeen goedaardige gevallen,
daar de sterfte pnder de aangetaste dieren
naar verhouding uiterst gering is. Het aan
tal besmette bedrijven was van Februari j.l.
tot October beneden dc 500 gebleven, doch
het is daarna sterk gestegen en eind No
vember tot 3000 opgeloopen.
Dc stijging vnn het aantal besmette be
drijven is dit jaar wel zeer laat ingetreden.
In den regel begint zij in Juli of Augustus
om in October haar hoogtepunt te bereken.
In October '37 heeft het aantal besmette
bedrijven ongeveer 38000 bedragen en in
October '38 zelfs bijna 40.000, waarna tel
kens spoedig weer een snelle daling viel
waar te nemen. In dc jaren 1937 en '38 zijn
veel runderen aan mond- en klauwzeer ge
storven. In 1939 daarentegen heerschte de
ziekte veel minder (hoewel in Juli van dat
jaar nog een stijging intrad, die zich tot
20.000 bedrijven in September uitstrekte)
en in 1940 is het mond- en klauwzeer hier
te lande practisch niet voorgekomen In
1941 was 2000 (in September) het maxi
mum, waarna een vermindering tot be
neden de 1000 het jaar besloot, welke ver
mindering zich in Januari 1942 voortzette
tot beneden de 500
Hoewel het karakter van de ziekte thans
over het algemeen heel goedaardg mag
worden genoemd, zoodat vaak alleen bij de
slachting de verschijnselen worden waarge
nomen, is die goedaardigheid niet in alle
opzichten toe te juichen. Immers, zii schept
het gevaar, dat dragers van de smetstof op
de veemarkt verschijnen zonder direct te
worden onderkend. Bovendien worden bij
de opsporing en contröle der aangetaste be
drijven de moeilijkheden der tijdsomstan
digheden ondervonden, terwijl er een te
kort is aan middelen tot ontsmetting van
stallen en veewagens. Ook is het weer
standsvermogen der dieren, die tot ver in
het najaar in de wei hebben geloopen. niet
zoo groot als in normale tijden. Zoo zijn
gevallen van herhaling der ziekte binnen
drie maanden bij eenzelfde dier voorge
komen. terwijl anders door het ziekteproces
een zekere immuniteit zou zijn verkregen.
DE LUISTERBIJDRAGE BLIJFT
12 GULDEN.
De persdienst van dc P T.T. deelt mede,
lat de luisterbijdrage voor het jaar 1943
jngewiizigd vastgesteld is op f 12,
