Qéritêan
HUWELIJK
iiMonsecco
Jan Fortgens
J. J. Heijnen, Zijlweg 111 TeJ. 17877
PIANO OF VLEUGEL
De Ufa bestaat een kwarteeuw.
Thans de grootste Europeesche
filmondernetning.
Dezer dagen is hel 25 jaar geleden, dat
de Universum Film A.G., beter bekend als
de Ufa, thans de grootste Europeesche film-
onderneming. werd opgericht.
De eerste films werden vervaardigd in ce
thans nog in gebruik zijnde ateliers te Ber-
lijn-Tcmpelhof, doch in 1921 kreeg de Ufa
de beschikking over het terrein te Babels-
berg bij Berlijn, waar uit de eenige toenter
tijd aanwezige speelhal het enorme complex
der Ufastad 'is ontstaan. Monumentale film
werken zijn hier in deze eerste jaren ver
vaardigd. Wie herinnert zich niet films als
de „Nibelungcn" en „Metropolis" om slechts
een paar namen te noemen, die in de ge
schiedenis van de stomme film zullen blij
ven voortleven. In 1929 werd overgegaan tot
de productie van sprekende films uit
dien tijd dateeren successen als „De Blauwe
engel" met Emil Jannings en ..Die Drei von
der Tankstelle" met Willy Fritsch
De Ufa beschikt thans over niet minder
dan 27 ateliers, zoo.at verschillende films
tegelijkertijd kunnen worden gedraaid. Pas
bij een bezoek aan Ufastad krijgt men een
indruk van de enorme hoeveelheid arbeid,
die verzet moet worden voordat een moder
ne film voor vertooning gereed is. Alle re-
quisieten worden in eigen werkplaatsen
vervaardigd, waartoe men over smederijen,
timmerwerkplaatsen enz. beschikt.
De bezoekers van Babelsberg-Ufastad
wordt bekoord door de sfeer, die in en ron
dom de ateliers heerschten die de circus
sfeer nabijkomt. Ook hier is de wereld van
den schijn.
Op het uitgestrekte terrein, dat voor de
buitenopnamen beschikbaar is. staan tal van
bouwsels, die eens, soms ook meermalen,
zooals bijvoorbeeld een oud kerkje als too-
necl voor een episode uit de een of andere
film dienst hebben gedaan Men ziet er vol-
o.a. een oud Duitsch dorpsplein, van een be-
iaal.1 punt bezien volkomen „echt" doch aan
Ie achterzijde van de gevels niets dan stei-
'ers, voorts een straatje met aan beide zij
den huizen, gedeeltelijk ingestort. Op zeer
realistische wijze waren hier de gevolgen
van een beschieting of een bombardement
uitgebeeld. Aan de éóne zijde droegen de
huizen Fransche aan de overzijde Russische
opschriften. Zoo heeft men voor verschil
lende films met één sccnebeeld kunnen vol
staan. De boerenhofstede, die tot voor kort
als middelpunt van de opnamen voor ie film
„de Vlaschaert". naar het bekende boek van
Stijn Strcuvels. diende, was van een be-
driegelijke echtheid. Zelfs de mesthoop ont
brak niet, evenmin als de koeien en varkens
bij de laatste had men, naar ons verze
kerd werd. dag en nacht een wacht geplaatst
In een der gebouwen op het Ufaterrein
te Babelsberg is een permanente tentoonstel
ling ingericht, do zoogenaamde Ufa-Lehr
schau het daar tentoongestelde materiaal,
dat mede moot dienen als leermateriaal
voor hen. die zich in de een of andere tak
van het filmbedrijf willen bekwamen, toont
de ontwikkeling van de filmtechniek in
baar verschillende phazen, van het „levens
rad" met zijn „lovende teekening" via de
apparaten van Edison en Lumière tot de
allermodernste geluidsfilm-installatie. Het
ontstaan van oen film is tot in de kleinste
bijzonderheden op aanschouwelijke wijze in
beeld gebracht., Voorts ziet men cosiuum-
ontwerpen voor elk tijdperk en tal van za
ken, welke bij dc vervaardiging van de film
te pas komen. De ontwikkeling van de film
staat ook in dezen tijd niet stil. In 1941
heeft de Ufa de eerste groote kleurenfilm
volgens het nieuwe Duitsche Agfacolor-
proeede, „Frauen sind doch bessere Diplo
maten" vervaardigd Deze is inmiddels ge
volgd door „Die goldene Stadt". welke film
een groot succes is geworden. Voor de derde
kleurenfilm ..Munchausen" met Hans Albers
in de hoofdrol, zijn de opnamen thans zoo
goed als geëindigd De avonturen van d^n
grootsprakigen baron, die hem zelfs naar de
maan voeren - wij zagen o n. een fantas
tische voorstelling van een maanlandschap
leent zich bijzonder voor opnamen
kleuren.
De oorlog heeft tengevolge gehad, dat de
Ufa van haar 8000 man personeel een groot
deel heeft moeten afstaan. Ten deelo wordt
hiervoor compensatie gevonden in dc buiten-
landsehc arbeiders, waaronder er zijn van
tal van nationaliteiten, ook Nederlanders.
Het grootste contingent vormen evenwel de
Fransche krijgsgevangenen, die als arbeiders
zeer gewaardeerd worden. Hun aantal is
zoo groot, dat men er onlangs zelfs \oe i:
overgegaan, verschillende opschriften, be
halve in het Duitsch ook in het Fransch
aan te brengen.
WAARDEVOLLE KUNSTVOORWERPEN
EN DE EVACUATIE.
Het departement van Volksvoorlichting
en Kunsten maakt bekend, dat zij, die kul-
turecl waardevolle kunstvoorwerpen be
zitten, die zij niet willen blootstellen aan de
gevaren, die deze bij een evacuatie loopen.
zich kunnen wenden tot den prf -ident-direr
teur der Commissie Burgerbevolking, mr. H.
W J Mulder. Oranje t raat 10 's Oraven-
hagc. Genoemde kunstvoorwerpen kunnen
desgewenseht gedurende don evacuatietijd
op een veilige plaats, waar ze gevrijwaard
zijn tegen beschadiging, worden howaard
SANEERING VAN HET KLEINE
LANDBOUWBEDRIJF.
De Secretaris-generaal van het departement
van Landbouw en Vlsscherlj heeft aan de ge
meentebesturen medegedeeld, dat hij in over
leg met zijn ambtgenoot van Sociale Zaken in
verband met de huidige omstandigheden heeft
besloten met ingang van 1 Januari 1943 het op
1 October 1938 uitgevaardigde „reglement tot
tewerkstelling op eigen bedrijf van kleine
grondgebruikers" In te trekken, voor» zoover
daarin sprake is van vergoeding ln natura.
De kleine grondgebruikers, die op eigen be
drijf tewerkgesteld waren, zullen op een door
den Directeur-generaal van den Landbouw
nader aan te geven wijze door den R«ksland-
bouwvoorllehtlngsdlenst geholpen kunnen wor
den, ten einde zoo spoedig mogelijk een sa
neering van het klclno landbouwbedrijf t«
verkrijgen.
KERSTVERSIERING
GROEN - HULST MET BES.
DENAPPELS, enz. enz., alles
nog in voldoende hoeveelheid bij
BEUNDER, KI. Houtstr. 41
TELEF. 18920 HAARLEM
Wij hebben ook Kerstboomen;
een beetje nog. HAAST U.
em;v!Th.v\
Geen wonder. Want Dcvi-
tran, hei versterkende vita
mine-preparaat, wordt met
zuiver sinaasappelsap bereid.
Het is lekker en gezond,
omdat het zooveel vita
minen B, C cn D bevat.
beperkt verkrijgbaar
N.V. Handclsvcrccniging
A.j.TEN DOESSCHATE
•«••«sosaaccooat
Simon- da Wit haoft
aan ruimo sorlaaring
smokalijka vlaaich-
woran. U moeit aam
watan hoa lakkar dia
xijnl Govandian
Simon da Wir* winkel i
zijn ruim kavoorroodl
N.V. DE LANDBOUWBANK - UTRECHT
Raad van Commissarissen:
Jhr. Mr. J. K. H. DE BEAUFORT VAN LEUSDEN, Leusden
Mr. A. M. A. BARON VAN BOETZELAER VAN LOENEN
EN WOLFEREN (Ged. Comm.) De Bilt
Mr. W. I. DOUDE VAN TROOSTWIJK Nleuwersluls
Jhr. Mr. J. M. VAN ASCH VAN WIJCK Amsterdam
A. TEN NOEVER DE BRAUW Wijk bij Duurstede
Verstrekt credieten, ook aan niet-landbouwers
Neemt gelden a deposito
Agent de heer L. J. VALLENTGOED. te Halfweg.
De Directie
J B DF BEAUFORT N C DE RUYTER
SPLENDID
gifkorrels
Par pakjo 25 cant
bil Apotheken an Oropiifan.
Imp., H. TEN MERKEL - HlWenum
De hooikist
is uw
spaarpot
Zij bespaart veel
stroom en gas!
Geef uw hooikist een eereplaats In uw keuken, zij helpt
U uit te komen met uw rantsoen gas en electriciteli
Vergeet haar niet I Gebruik, als het maar éven kan, de
hooikist, want tegen overschrijding van uw rantsoen gas
en electriciteit moet thans, in het algemeen en uw eigen
belang, straf worden opgetreden Breng
uw eten voortaan slechts aan de kook
en daarna metéén in de hooikist Wik
kel. om spijzen warm te houden, deze
in enkele oude kranten, een eenvou
dig, doch probaat middel.
Iliial inccr afiulc uil, iiiiiHléT l.oleti
Mevrouw, U zit nooit „zonder"....?
want U hebt de vrije beschikking over het keurcorps jonge
vrouwen, dat het personeel vormt van de Huishoudelijke Afd.
van ..Tot Uw Dienst", en die altijd gereed staan om U tijdelijk
te assistceren in Uw huishouding. Vanzelfsprekend zijn dit dus
geen werksters.
„TOT UW DIENST"
UW „PRIVé ORGANISATIE"
GEEFT U GAARNE ALI.E INLICHTINGEN
TELEFOON 10158 GEOPENII VAN O—U UUR)
Quaker en H-O
havermout:
Ddt is krachtvoeding!
Wenscht U op zeer discrete
wijze in kennis te komen
Wendt U dan tot het grootste meest vooraanstaande
bonafide Bureau in ons land. Volkomen serieuze bemidde
ling! Discretie is voor ons een persoonlijke eerezaak. Alle
inlichtingen worden U geheel vrijblijvend, in blanco
couvert, toegezonden door BUREAU „SUCCOUR", Agatha-
straat 145. Den Haag. Telefoon 2 lijnen: 770754770713.
Kantoor-uren van 109.
f u rsui I-I~ G l" H
I Gratig proaflag van da nieuw* g c h r 111 a 11] li a methode.
In 8 mnd. vlot spreken an schrijven. Elka waak aan lag.
DUITSCH of ENGELSCH..I 2.- p.m.
MIDDENSTANDSDIPLOMA I 2.85 p. m.
NEDERL. TAAL EN CORRESP1.59 p. m.
BOEKHOUDEN HANDELSR. .1 1.05 p. m.
NEDEÜLANDSCH TALEN INSTITUUT ROTTERDAM
(het IntMuul, dal V vooruit hrlpl.)
BON its brief zenden. Gratis les van -
(MO. 40) Naam adres fe J
na wêê hh mm mm mm wm mm gum uzfl
EEN DUIDELIJKE EMAILLE NAAMPLAAT
voorkomt veel noodeloos aanbellen
Nieuwste model vanaf0.75
SPECIALE PRIJZEN voor groote RECLAME BORDEN
J. KORT's IJZERHANDEL
KL Houtstraat 17, Cronjéstr. 29, Spaarnwouderstr. 85.
Heemstede: Binnenweg 138
Schriftverbetering
voor Volwassenen.
Goed schrift getuigt van bescha
ving. Het is geen gave, maar
door een ieder die WIL te leeren.
Resultaten ter inzage. Inlicht, en
aanmelden dagelijks
Inst. REIBF.R-NAN
Ao 1899, KI. Houtw- 8, Tel. 17655
MAKELAARSKANTOOR
H. W. VROLIJK
Heussensstr. 16. Tel. 23693,
Haarlem. - Neemt al Uw
belangen waar op
HUIZENGEBIED.
DRENTH - DETECTIVE
Eerste en volledig gedipl. pol.-
amb. te Haarlem. Veeljarige
reeh - en detective-ervaringen.
Agentschappen door geheel Ne
derland. Haarlem: Tel. 14751,
TEYLERPLEIN 11.
Dat smaakt voortreffelijk,
zegt- de fijnproever. - .die ge
niet; Vonten bijzonder lekkere
Dof/kón ooi, nieroncTfcU, looi
de buïivcoOYr.,wont gok nu heb
ik' ydn Houfen'i limorrieccg
gebruikt, Hci' ^ordl jiu ovorol
SOP of O/ij" wc'rd ynb'i/lkl
limonséc'eo p'ocirsch' en,
voordee'ig. En bel mookl olies
zooveel smokolijker.y
VAflHÜUÏtfb
GROOTE HOUTSTR. 109
naast Cinema Palace
Nog altijd een ruime sorte
ring in ^gouden en zilveren
voorwerpen
Herstel inrichting
voor luxe voorwerpen en
horloges. Telefoon 13700
TE KOOI'
Pr. Eng. boekenkast, 130 cm. br.
f 235; Eng. salontafel, 70 diam.,
met gl. plaat, f 40; 30 dig. glas
servies f 35; 300 nieuwe gram.-
platen, w.o. compl. symph. on
opera's. Brieven onder no. 9158
Bureau van dit blad.
TE KOOP:
2-pcrs. eikenh. Slaapkamer-
ameubl. m. spiegelkast, wasch-
tafel m. marmerblad en spiegel.
Div. spiegels. Te bezicHt. a s.
Dond. v. 2-4 u. Rijksstr.w. 256,
Santpoort.
TE KOOP GEVRAAGD groote,
goed onderhouden
POSTZEGELVERZAMELING.
Brieven onder no. 9010 Bureau
van dit blad.
WIE WIL ZIJN OUDE
NAAIMACHINE VEKKOOPEN
of wie versohaft ons de adressen
van die personen? Bij aankoop
hooge provisie. Br. ond. no. 9069
Bureau van dit blad.
Z.g.a.n. Wolgab., beige
REGENJAS,
v. o., maat 50-52, te koop aangeb.
Br. no. 9138 Bur. van dit blad.
PRACHTIG AMERIK. ORGEL
4 spel, 13 reg., fraaie kast, van
partic. ter overn. Uiterste prijs
f 300. Geen handel. Br. onder no.
9169 Bureau van dit blad.
WENSCHT GIJ GELD TE BELEGGEN IN GOED, TEVENS
AANGENAAM BEZIT.
KUNST- EN ANTIQUITEITENHANDEL
biedt U nog vele zeer goede objecten, als marmeren en bronzen
groepen en beelden. Oud Chineesch-, Fransch-, Italiaansch-,
Engelsch- en Hollandsch porselein en aardewerk. Vazen,
beelden, potten en borden. Schilderstukken, halkisten, kasten
enz enz.
TE KOOP AANGEBODEN:
1 mahonie bureau-ministre; 1
eiken cylinderbureau met stoel;
1 Fransche pendule met stolp; 1
bureaulamp; 1 Deventer karpet
3 x 4 M. Te bevr.: Spaarne 106,
na 7 uur.
te koop gevraagd voor studie.
Brieven met opgaaf van prijs
enz. no. 9160 Bur. van dit blad.
GOEDE PIANO
te koop aangeboden, f400 Rij-
negomlaan 9 b, Acrdonhout.
Noord-Brabantsche Brief.
De Lichtstad van Noord-Brabant.
XXX Het misdadige Britsche bombar
dement op den laatsten Sinterklaasdag op
het nijvere Eindhoven heeft nog eens de
algemeene aandacht tot ver in het buiten
land gevestigd op de Noord-Brabantsche
Lichtstad. Ook in het Noorden van ons va
derland hebben velen familieleden, vrien
den of kennissen in dit industriecentrum,
dat door zijn voorspoedige ontwikkeling,
vooral sedert den eersten Wereldoorlog, wei
het moest van alle steden in het Zuiden
vreemdelingen heeft aangetrokken en cr
ging dus ook vanuit het Noorden de bange
Bezorgdheid om het lot van nabestaanden
op dien on verge telijken middag naar deze
stad.
Het is een eigenaardige plaats, dit Eind
hoven. In eenige tientallen jaren is het van
een klein en vrij onbeduidend stedeke uit
gegroeid tot een der grootste en belang
rijkste steden van Nederland; het vertoon
alleszins de minder fraaie teekenen van die
overhaastige ontwikkeling. Wandelt men
door de straten dan wordt men er. ondanks
moderne gebouwen en inrichtingen in groot-
steedschen trant, telkens toch weer aan
herinnerd, dat men hier in een plaats is,
welke nog sedert het begin dezer eeuw uit
merkwaardige plattelandsgemeenten tot
een meer omvangrijke en ook meer betee-
kenende stad moest worden. Het oude Eind
hoven, dat in den Tachtigjarigen Oorlog
meermalen veroverd en heroverd werd, was
immers maar heel klein. Zijn station werd
aangelegd op grondgebied van de gemeente
V -ol en men behoefde niet veel bewe-
g maken of men raakte op Strijpsch,
6- Jsch of Stratumsch gebied!
We weten allen wat Eindhoven groot
heeft gemaakt. Het was „De Lamp", het
bedrijf, dat dit industriecentrum ook den
bijnaam „Lichtstad van Noord-Brabant"
verleende en het in de wijde wereld der
aethergolven beroemd maakte. Maar deze
onderneming mag een aanmerkelijk deel
der inwoners een bestaan hebben verschaft,
ze was niet de eenige tak der industrie cn
dc eenige bron van welvaart. Sinds lang is
Eindhoven ook een belangrijk centrum van
de tabaks- en sigarennijverheid en nog an
dere bedrijven zijn hier gevestigd, welke
velen hun dagelijksch brood geven. De stad
heeft niet alleen spoorwegverbindingen naar
et schillende richtingen, doch ook twee
walei wegen, welke handel en nijverheid
ten goede komen: het Einrihovonsche ka
naal, dat aansluit op de Zuidwillemsvaart
en een nieuw kanaal, dat scheepvaartver
keer met het Westen door het Wilhelmina-
knnaal mogelijk maakt.
De tweede Wereldoorlog heeft Eindhoven
te midden van zijn groei verrast Werd er
n gewerkt aan plannen voor den bouw
van ccn passend stadhuis? Een zeer moei
lijk vraagstuk stelde voortdurend de in het
geheele land beruchte overweg tusschen de
eigenlijke binnenstad en Woensel. Als deze
moeilijke oorlogstijd met zijn lastige be
perkingen op menig gebied tot het verleden
zal behooren, zal het ongetwijfeld zijn ont
wikkelingsgang kunnen voortzetten cn wie
went of dan het verschrikkelijke Engelsche
bombardement van 6 December 1942 de
stad nog niet ten goede zal komen.
Do Noord-Brabantsche Lichtstad heeft
zwaar geleden, maar toen de p
nog rookten, heropenden reeds meerdere
ernstig getroffen middenstanders in andere
panden hun winkels, met bloemen en een
lijk 1_
standigheden! Toont dit niet een onver-
pani
iee.'ii
;teli,ik gezicht zooals onder normale om-
stoorbaar optimisme en een sterk vertrou
wen in een betere toekomst bij dc Eindho
vonsche zakenlieden? Belooft dit ons niet,
dat dc Lichtstad van Noord-Brabant schoo
ner zal herrijzen
ONGEVEER 1000.000 BROODEN NAAR
BELGIë GESMOKKELD.
Hot was den betrokken ambtenaren op
gevallen. dat de broodomzet in het grens-
dorpje Putte den laatsten tijd schrikbarend
was opgeloopen en er heel wat meer brood
werd omgezet dan de bevolking zou kun
nen consumeeren. Een uitgebreid onderzoek
werd ingesteld en daarbij is men tot arres
tatie kunnen overgaan van een 6-tal per
sonen die zich aan opkoopen van brood-
bonnen hadden schuldig gemaakt en met
deze bonnen de brooden betrokken van de
7 bakkers, welke Putte telt om ze vandaar
naar België over te brengen. De laatste
maanden moeten op deze wijze ongeveer
100.000 brooden over dê grens gegaan zijn.
Alle bakkers zijn aan een streng verhoor
onderworpen, terwijl bij allen baaltjes
bloem in besiag zijn genomen.
UITLOTINGEN 4 PCT EN 4,4 PCT
STAATSLEENINGEN 1929.
Dc wnd. secretaris-generaal van het depar
tement van financiën maakt bekend, dat de
bedragen der krachtens de leeningwet 1929
(staatsblad 1928, no. 527), uitgegeven schuld
bekentenissen der 4,4 pet staatsleening 1929
en iler 4 pet staatsleening 1929. welke op 1
April 1943 aflosbaar zullen zijn, door hem zijn
vastgesteld op achthonderd duizend gulden
(J R00 000.—) en achthonderd tachtig duizend
gulden 880 000.en dat de uitlotingcn de
zer schuldbekentenissen in het openbaar zul
len p'.ants hebben op Woensdag 23 December
1942 des voormiddags ten 10 ure en ten 10 30
ure in het gebouw van het departement van
financiën. Kneuterdijk 22.
NIEUWE BURGEMEESTER VAN
HAAMSTEDE.
Met ingang van 16 December is benoemd
tot burgemeester der gemeente Haamstede
de heer J. P. C. Boot. De heer Boot is 6
September 1906 te Haamstede geboren als
zoon van een landbouwer. Hij bezocht de
H.B.S. te Zierikzee, waarna hij werd opge
nomen in het bedrijf van zijn vader, waar
hij voornamelijk de afdeeling bollencultuur
voor zijn rekening nam, terwijl hij daarna
de leiding verkreeg van het nieuw gestichte
frultteeltbedrijf.
Begin 1942 trad hij toe als lid van de
n.S.b.
Het onroerend goed en de
vermogensbelasting.
In de Haarlemsche Courant van 4 Nov.
j.l. bespraken wij een request, dat door den
Ned. Bond van Huis- en Grondeigenaren
en Bouwondernemers inzake bovengenoemd
onderwerp was gezonden aan den Secreta
ris-Generaal van het departement van Fi
nanciën, in welk request o.m. vermeld werd
dal voor de vermogensbelasting aanslagen
werden opgelegd, waarbij het onroerend
goed op een aanzienlijk hooger bedrag werd
gewaardeerd dan een vorig jaar. Het ant
woord van den wnd. Secr.-Generaal van
bovenvermeld Departement is inmiddels
door den Ned. Bond ontvangen; het is ge
publiceerd in hel „Huis- en Grondeigen
dom" van 21 'v.. en luidt als volgt:
,Naar aanu. uiig van uw adres van 7
Augustus j.l. ueel ik u mede, dat ik met u
van oordeel ben, dat do opvatting, dat de
waaide van alle onroerend goed sedert de
maand Mei 1940 aanzienlijk is gestegen, in
haar algemeenheid moet worden verwor
pen. Evenmin kan echter worden volgehou
den, dat de verkoopwaarde van vaste goe
deren na Mei 1940 tengevolge van de door de
overheid te dezen aanzien getroffen maatre
gelen in geen geval is gestegu*. De bedoelde
maatregelen lieten toch in vele gevallen
ruimte tot het bedingen van hoogere prij
zen dan die, welke omstreeks 1 Mei 1940
gebruikelijk waren, en hadden in zdoverre
slechts een remmende werking.
Ik vind geen termen om in afwijking
van art. 7, lo, letter A, der Wet op de Ver
mogensbelasting 1892 een na Mei 1940
ingetreden stijging van de verkoopwaarde
van onroerend goed buiten aanmerking te
doen laten en aldus de waardebepaling voor
de vermogensbelasting aan de waarden, aan
genomen voor het belastingjaar 1940 1941
te binden.
Voor zooveel noodig merk ik hierbij nog
op. dat geschillen nopens de verkoopwaar
de aan het oordeel van den daartoe gestel
den administratieven rechter kunnen wor
den onderworpen.
Tenslotte verdient het de aandacht, dat
de inwerkingtreding van het „Vervreem-
dingsbesluit niet-landbouwgronden 1942" in
vele gevallen, door de aan de tegenprestatie
gestelde limiet, tot gevolg zal hebben, dat
naar den toestand op 1 Januari 1943 voor
onroerend bezit niet meer de prijs is te be
dingen, die op 1 Mei 1941 of 1 Januari 1942
voor dat bezit was te verkrijgen. Dit brengt
dan een evenredige daling van de voor de
vermogensbelasting tot maatstaf strekkende
„verkoopwaarde" mede."
Het moge dudclijk zijn, dat door dit ant
woord de onbillijkheden, waarop in ons ar
tikel van 4 Nov. gewezen werd, geenszins
ten volle uit den weg zullen worden ge
ruimd. Verwacht mag echter worden, dat
dc fiscale autoriteiten in het request aan
leiding zullen hebben gevonden de Inspec
ties althans in dien zin te instrueeren, dat
de Wet op de Vermogensbelasting soepeler
moet worden toegepast dan tot nu toe het
:eval was en dat de aanslagverhoogingen
linnen redelijke grenzen gehouden dienen
te worden. Een uiterste begrenzing wordt
in ieder geval gevormd door de maximum
prijzen krachtens het „Vervreemdingsbesluit
niet-landbouwgronden 1942". In ons boven
vermeld artikel wezen wij daarop reeds.
Het doet ons genoegen te kunnen vaststel
len, dat ook do wnd Secr.-Generaal
blijkens do laatste alinea van zijn schrijven
de noodzakelijkheid van deze begrenzing
heeft onderstreept.
Drs. D. W. VAN HOUT.
„Wobbie" een nieuwe groente.
Iloog vitaminc-C-gehalte.
De lieer N. Zwaan te WiLkliuizen lieeft r-en
nieuwe prroento gekweekt, welke het mWden
houdt tUM«ohen de bekende roode Wet en de
nji>«ele peen. Men heeft hier niet te
•n met een krulslnK^prodtiet tusschen
biet en peen te doen, doch met een «oort
rodelde peen met een hooc Kehnlte nnft
Ui mine f'. T>" hoer Zwaan heeft er den
iMiam „Wo'bh!©" nan ^oneven (samentrek
king von do hOKtnkl.'i nkeh van wortel on
biet).
Roods twaalf laren celeden trof de heer
Zwnan ln Llm.Wirjr een verwilderde wortel-
plant a«un en het trof hem. dnt de vloesch-
•nnd van «leze neen hletroodnchtiUr troklerurd
•as. Deze vondst heeft hem aanleiding ge
won tot het nemen van proeven te<r ver
edeling van deze plant, waarmee gerudmon
tijd gemoeid gln«. Th ana Is de hoer Zwaan
«lat zijn kweek product het ttdht der
publiciteit k«n verdragen.
Wobbdo" heeft ongeveer het formaat
/Inter,poen en de tint van de roode
biet, zoowel wat de sohll als wat den vdeesch
nd betreft, terwijl de kom, de eigenlijke
n. geelachtig Is, ovena-l» die van de be-
kende i>oentjes of wortelen. In rouwen toe
stand «maakt zij nvin ot meer als een wor-
doch ln gekookt en of geatoofden staat
heeft zij den «maak van bleten, doch riekt
naar peren.
De veredelde peen. de „wobbie" heeft een
eer hoog gehalte aan nscorblnezuur (d. 1.
itaméns-O), een gohuHc. dat bij nog niet
geheel volgroeid»; exemplaren 3G.0 milli
gram per 100 gram be«lroeg. tegenover fi.fi
mg bij den gewonen wortel en 4.4 mg. bij
de biet af kroot, rewp. 11.5 tot 23.fi mg. bij
volgroeide exemplaren van de wobbie. tegen
over 4.fi tot 4.9 lilj dc gewonen wortel.
Overigens heeft men hier te doen met een
plant, «lic reeds tn de zestiende eeuw door
Dodonaous ln zijn „Cruydtboeck" als volgt
werd beschreven: ..de roode poon. die men
ghcmvenlriok cn roten noemit» zijn van gearn
den bladeren stelen, bloomen en «aden der
goeie peen goVijck, do wortelen zijn oook
la nok onde dick, oock soet van snvieck ende
üefoHck om te eten. maar slj verschillen van
dezelve aJ-leon dtier in. dot «ij van buy ten
end© van Mnnen bruyn root oft swartaohtlch
van verwen zijn".
Als groente ta rij «venwel onbekend ge
bleven tot den huldigen dag. Dit Jaar te d<;
voorraad wobble© om to poten echter nog
beperkt.
De particuliere bank van leening.
Een euvel, dat uitgeroeid dient te worden.
De stadsbanken van leening zijn ook in
onze dagen helaas onmisbaar. Deze instel
lingen zijn een noodzakelijk kwaad, zoolang
wij nog in een overgangstijdperk leven,
want zij helpen den kleinen man aan con
tant geld tegen een matige rente, zpnder
dat hij zijn laatste voorwerpen van waarde,
die voor hem onmisbaar ztjn of waaraan
hij gehecht is, behoeft te verkoopen. Zoo
was het in het verleden, toen in de zeven
tiende eeuw de Stadsbank van Leening te
Amsterdam een Europeesche vermaardheid
genoot en zoo is het ook nu nog. ln een
werkelijk socialistische maatschappij zullen
deze instellingen geen bestaansrecht meer
hebben, doch thans kan de bank van leening
voor velen een laatste uitkomst zijn.
Vooral in de groote steden, waar de strijd
om het .bestaan zwaarder is dan op het
platteland en de armoede veelal grooter.
treffen wjj nog vele gemeentelijke banken
van leening aan; Amsterdam heeft zelfs
verschillende filialen. In 1940 verstrekte
de Stadsbank van Leening van Amsterdam
meer dan twee millioen gulden aan voor
schotten. waarvoor een gemiddelde rente
van 12.5 pet. wordt gevraagd Wel een
bewijs, dat deze instelling nog altijd in een
behoefte voorziet.
Doch naast de stadsbanken van leeningen
bestaan er ook particuliere pandhuizen.
Alleen in Amsterdam telt men er zeven,
bijna alle in de volksbuurten gelegen. Deze
banken konden, dank zij de liberale Pand-
huiswet van 1910 worden opgericht en
eveneens dank zij deze liberale wet een
rente vragen, welke gemiddeld bijna zestig
procent bedraagt. Natuurlijk bevonden deze
Danken zich uitsluitend in handen van joden
en al zijn ze thans geariscerd, doordat
veelal dc eerste bediende eigenaar werd,
zelf ariseering noemt men zooiels
in de meeste gevallen trokken de oorspron
kelijke bezitters nog langen tiid aan de
touwtjes al is het dan achter de schermen.
Maar ook wanneer dit niet het geval zou
zijn. dan nog moeten deze particuliere in
stellingen verdwijnen. Pandhuizen, die een
woekerrente durven en kunnen vragen van
bijna zestig procent 's jaars, hooren in onze
samenleving niet thuis! Daarbij komt nog.
dat zij de taak van de officieele stadsbanken
van leeningen, die min of meer als sociale
instellingen beschouwd kunnen worden,
aanzienlijk verzwaren. De stadsbanken van
leening immers hebben tot doel den be-
leener te helpen, vandaar ook, dat verschil
lende banken de terugbetaling vergemakke
lijken door het uitgeven van spaarzegels.
De beleensom mag dus niet te hoog zijn,
aan contant geld te kunnen voorzien. Van-
doch voldoende om in de tijdelijke behoefte
daar, dat de stadsbank van leening meestal
voorschotten verstrekt, welke maximaal 70
procent van de geschatte waarde van het
papd bedragen. Bij de particuliere banken
van leening is het anders. Hier gaat het in
de eerste plaats om winst, om geldbejag
en daarom wordt, wanneer men ziet, dat
de pandgever het pand niet zal kunnen of
willen missen, zooveel mogelijk voorschot
gegeven. Hoe hooger het bedrag, des te
grooter immers de rente. Ziet men echter
dat de kans bestaat, dat het pand niet meer
ingelost zal worden, dan wordt zoo weinig
mogelijk voorschot betaald. Deze praktijken
naast de woekerrente, die tot zestig pro
cent. kan bedragen, kunnen in de huidige
omstandigheden niet geduld worden. De
particuliere bank van lecnlng, die immers
parasiteert op de armsten onder onze be
volking, zooals eens de leenvrouw in de
Jordaan dit deed en soms in het geheim nog
doet, moot verdwijnen.
TACHTIGJARIGE WIELRIJDSTER DOOR
DEN TREIN GEGREPEN EN GEDOOD.
Dezer dagen omstreeks 7 uur begaf de
ruim 80-jarige weduwe Z. uit Zuid-Putte,
gemeente Losser, zich in de vroege duister
nis per rijwiel naar de kerk Het nog krasse
oudje, dat door haar dagelijkschcn kerk
gang den weg wel blind kan rijden, moet
hierbij dén onbewankten overweg in de
spoorlijn OldenzaalBentheim passeeren
Zij doét dat dan altijd uiterst voorzichtig,
stapt van haar rijwiel, kiikt vervolgens dc
sooorlijn af of alles veilig is en wandelt
dan naast haar rijwiel over de spoorbaan.
Dat heeft zli dien morgen eveneons gedaan.
Zij hot daarbij een trein in dc richting Ol
denzaal passeeren. doch bemerkte niet flat
van de tegenovergestelde zijde een locomo
tief don onbewaakteh overweg in volle
vaart naderde. Zij werd door deze locomo
tief gegrepen en op slag gedood. Het rijwiel
werd geheel onbeschadigd langs den spoor
dijk aangetroffen.
NEDERLAND EN DE OEKRAÏNE.
Met een stamkapitaal van 1 millioen kar-
bowanze is onder den firmanaam Werk-
dienst Holland G.M.B.H., met zetel te Row-
no. een onderneming opgericht, welke zich
de verzorging van alle in de Ookraine werk
zame Nederlanders ten doel stelt. Verder de
inschakeling van Nederlanders en Ned er-
landsche firma's in do Oekraine cn tenslotte
de medewerking bij de overplaatsing dor
bedrijven van Ncdcrlandsche firma's naar
het Oosten.
INVOER WERKEN VAN KUNSTENAARS
Het Departement van Volksvoorlichting
•n Kunsten maakt bekend, dat alle verzoe
ken van invoer in Duitschland van werker
van levende beeldende kunstenaars, hetzii
van schilderijen, tcekeningen. etsen. e. d
alsmede van reproducties van kunstwer
ken. bij uitsluiting gericht behooren te wor
den aan dc Zentralauftragstelle für die be-
setzten Niederlandischen Gebiete van By-
landtlaan 16. 's Gravenhage.
Ter vermijding van teleurstelling zij me
degedeeld, dat toestemming tot invoer
slechts in zeer bijzondere gevallen ver
leend wordt, wanneer het bekende en be
langrijke Nederlandsche kunstenaars be
treft. Alle aan andere instanties dan boven-
vermeMe gerichte verzoeken worden gc
acht te ziin vervallen.
Aanwinsten uit
's Rijksprentenkabinet
Geëxposeerd in het Rijksmuseum
te Amsterdam.
In het Rijksmuseum te Amsterdam zijn
sedert eenigen tijd do laatste aanwinsten uit
de schilderijenverzameling van het museum
en uit "s Rijksprentenkabinet geëxposeerd.
Bovendien heeft men hier ook vele oude en
moderne schilderijen uit de kunsthistorische
erzamcling van het museum tentoongesteld.
Alles bijeengenomen eenige interessante col
lecties die den scriezcn beschouwer vele uren
an kunstgenot zullen verschaffen
De aanwinsten van het prentenkabinet be
staan hoofdzakelijk uil grafische werken van
Nederlandsche, Itallaanschc en Fransche
meesters. Zij vormen uiteraard een hetero
geen gezelschap, waaroner zich tal van fraaie
drukken bevinden.
Daar zijn etsen van den vermaarden acht
tienden eeuwschen meester Giambattista
Piranesi. oen even werkzaam als kundig ar-
iest Van de oude monumenten Ie Rome
heeft hij niet minder dan twee duizend platen
gemaakt. In het museum zijn exemplaren uit
de serie Le Vcdule dl Kom» geëxposeerd, die
bewijzen dat hij ondanks zijn enorme produc
tiviteit een uiterst serieus werker geweest is.
Ik denk aan het evenwichtig gecomponeerde
blad met het gezicht op do ruines dor Ther
men van Trajanus, aan de weergave van in
drukwekkende tempel ruines, tempclinterlcurs
onder een sprekende belichting, monumentale
graftombes, een imposant be :'d van den
trotsehen triomfboog van Septlmlus Severus
te Rome en een romantisch natuurtafereel
met dc k'.eine waterval van TIvoll lusschen
idyllisch geboomte
Aan de andere zijde van do groote boven
hal vindt men om een prachtig doorwerkte
litho van den negentienden eeuwschen Fran-
schen meester Bresdin, een visie mot don
barmhartigen Samaritaan in oen paradijsach
tig landschap gestoffeerd door boomen en
struiken met sierlijke vogels en wonderlijke
wouddieren bevolkt en op d n nebt-rgrond
een doorkijk op een sprookjesachtige Ooster-
sche stad in hot verschiet. Hot geheel treft
ook door zijn zachte zllvcrnchtiggrljzo scha
keeringen.
Bijzondere aandacht verdienen eveneens do
itho's van Toulouse Lautrec, zooals het
zwierige prentje met de modiste 'I rvier's
heldere plaatje van de Normandische vis-
schersbark op het droge Manet's gecstigen
kleurendruk van een polichinel, litho's van
Fantin I.atour cn van Nederland a he kunste
naars als Willem de Zwart, Wi'scn, Jan
Toorop en Jongkind
Aparte belangstelling verdienen de krachti
ge burijngravures van den kundigen prof. J.
J. Aarts, zooals de bladen met de stoere pol
derjongens en een aangrijpende groep bede
laars. Aarts had een echt Holland -eb gevoel
voor realiteit en hij doorleefde ziin f'-uren.
Bij alle waardeering voor het tcn'o-i "'«'.stel
de, kan in het algemeen word'-n op- -merkt,
dat als men deze prenten exnotlMo v,;-: beter
z.ou ordenen, de werken ook meer tot hun
recht zouden komen. Een voDetide m ol hoop
Ik de schilderijen tc bespn-kcn
JAN D VOSKUIL.
Mond. en klauwzeer neemt toe.
Over het algemeen heeft dc ziekte een
goedaardig karakter.
Het mond- en klauwzeer i-. een besmet
telijke veeziekte, die den aan e; asten die
ren veel last en den veehouders veel schade
bezorgt. Wat de schade betreft, deze kan
gemiddeld op 20 tot 30 millioen gulden pet-
jaar worden gesteld Overigens is deze
ziekte zeer wisselvallig, wanl er gaat wel
eens een periode van een of meer jaren
voorbij, waarin nauwelijks van mond- en
klauwzeer sprake is, om dan plotseling weer
een ziektebeeld te vertoonen. dut vele dui
zenden bedrijven omvat.
De cijfers over November j.l. wijzen wel
een zeer snelle stijging aan. zij het van
over he: algemeen goedaardige gevallen,
daar de sterfte onder de nan: ta te dieren
naar verhouding uiterst gering is. Het aan
tal besmette bedrijven was van Februari j.l.
tot October beneden de 500 gebleven, doch
het is daarna sterk gestegen en eind No
vember tot 3000 opgeloopen.
De stijging van hel aantal besmette be
drijven is dit jaar wel zeer laat ingetreden.
In den regel begint zij in Juli «>f Augustus
om in October baar hoogtepunt te bereken.
In October '37 hecfl het aantal besmette
bedrijven ongeveer 38000 bedragen en in
October '38 zelfs bijna 40.000. va una tel
kens spoedig weer een snelle daling viel
waar te nemen. In de jaren 1937 en '38 7.ijn
veel runderen aan mond- en klauw/eer ge
storven. In 1939 daarentegen h< -r -chte de
ziekte veel minder (hoewol in Juli van dat
jaar nog oen stijging intrad, die zich tot
20.000 bedrijven in September uitstrekte)
en in 1940 is het mond- en klauwzeer hier
te lande practisch niet voorgekomen. In
1941 was 2000 (in September) het maxi
mum. waarna een vermindering tot be
neden de 1000 het jaar besloot, welke ver
mindering zich in Januari 1942 voortzette
tot beneden de 500
Hoewel het karakter van de ziekte thans
over het algemeen heel goedaardg mag
worden genoemd, zoodat vaak alleen bil dc
slachting de verschijnselen worden waarge
nomen. is die goedaardigheid niet in alle
opzichten toe te juichen. Immers, zii schept
het gevaar, dat dragers van do smetstof op
de veemarkt verschijnen zander direct tc
worden onderkend. Bovendien worden bij
de opsporing en contröle der aangetaste be
drijven de moeilijkheden der tijdsomstan
digheden ondervonden, terwijl er een te
kort is aan middelen tot ontsmetting van
stallen en veewagens. Ook is het weer
standsvermogen der dieren, die tot ver in
het najaar in dc wei hebben eeloopen, niet
zoo groot als in normale tijd»»*" Zoo zijn
gevallen van herhaling der ziekte binnen
drie maanden bij eenzelfde dier voorge
komen. terwijl anders door het ziekteproces
een zekere immuniteit zou zijn verkregen.
DE LUISTERBIJDRAGE BLIJFT
12 GULDEN.
De persdienst van de P.T.T. deelt mede,
dat do luisterbijdrage voor het Jaar 1943
jngewiizi-gd vastgesteld is op f 12,
