De wondere Kerstnacht
Hersengymnastiek.
VELSEN
Uitvaart en begrafenis.
Pastoor Schoenmaker.
Bij de plechtige uitvaart en begrafeni
van wijlen pastoor Joannes Schoenmaker
is wel overduidelijk gebleken, welk een
vooraanstaande plaats deze beminde herder
niet alleen bü zijn parochianen, maar ook
daarbuiten heeft ingenomen.
De pleohtige Metten en Lauden, welke
aan de laatste plechtigheden voorafgingen,
getuigden eveneens van een diepgaande
Bef de der St. Joseph parochianen voor hun
pastoor, die eenvoudig als hij was slechts
op eenvoudige, maar daarom juist ook zo-
treffende wijze een devote hulde onder
ging, welke zeker naar den aard en het ka
rakter van pastoor Sohoenmaker was.
De plechtige Metten, welke Dinsdag
avond in de parochiekerk van St. Joseph
zijn gehouden en waarvoor een buitenge
woon groote belangstelling was, werdei
gecelebreerd door den broeder van den
overledene, pastoor D. Schoenmaker, daar
bij geassisteerd door de oud-kapelaans van
de parochie, de weleerwaarde heeren A
Determeyer en G. Berkhout, terwijl als
cantores fungeerden de eveneens oud-
kaoelaans G. de Beer en H. C. Roozenburg
Vóór den heiligen uitvaartdienst leidde
pastoor Van de Pavoordt uit Niimegen d-
plechtige Lauden met assistentie van de
beide parochiekapelaans A. Groen en N
van Paaschen.
Voor de eigenlijke plechtigheden der
uitvaart bestond een zoo groote belangstel
ling, niet alleen van parochianen, mam
oök van vele andersdenkenden, dat hot
ruime kerkgebouw, waarin het stoffoliik
overschot van den ontslapen herder vóór
het priesterkoor was opgebaard, vrijwel tc
klein bleek. Mede door het ontbreken van
eenige bloemen bij wijze van stille hulde
droeg deze plechtigheid een uiterst sober
karakter, maar was daarom zeker niet
minder treffend.
De H. Mis van de uitvaart werd opge
dragen door den Hoogeerwaarden Deken
van Beverwijk, P J. Simons, waarbij de
Weleerw. heeren A. Groen en N van
Paaschen. respectievelijk als diaken en
subdiaken assisteerden, terwijl kapelaan
De Goede als ceremoniemeester fungeerdr
en de kapelaans Roozenburg en De Beer
cantores waren
Voorts bevonden zich overigens in het
kerkgebouw alle oud-kaoelaans der paro
chie alsmede vele geestelijken.
Deken^ Simons sprak de lijkrede uit
waarbij leze schetste, dat pastoor Schoen
maker was een forsch man met een sterken
Seest, een man met een eenvoud en blij-
eid. het geloof en het hart van een kind
Spreker memoreerde verder aan het kor
telings gevierde 12'4-jarig pastoraat van
den beminden ontslapene en hoe hij ver
heugd was met zijn nieuw altaar, het kost
bare geschenk der parochianen.
De absoute werd verrioht door pastoor
D. Schoenmaker, broeder van den verschei
dene, welke tevens de bennrding verrichtte
De daaropvolgende begrafenisplechtig
heid op het parochie-kerkhof aan den Ko
ningsweg geschiedde in tegenwoordigheid
van een groote menigte in allen eenvoud en
uiterste soberheid.
Vermelden wij nog. dat tijdens de ker
keliike plechtigheden het kerkkoor onder
leiding van den heer H. P. van Roozendaa'
de gebruikelijke Gregoriaansche gezangen
uitvoerde, waarbij de heer P. J. Pieper-
als organist fungeerde.
Opstellingen Velser clubs.
Nadat Kinheim Zondag een rustdag heeft
gehad daar het terrein van D.T.S. te Noord-
Scharwoude werd afgekeurd, gaat de geel
zwarte ploeg Zondag 27 December op be
zoek bij de Zandvoortmeeuwcn in de ge
lijknamige badplaats.
Daar Raaymakers, die eenige voorgaande
wedstrijden verstek liet gaan, thans weer
als rechtsbuiten is opgesteld, heeft het Kin-
heim-elftal ook verdere wijziging onder
gaan. Kuilenburg, die voor Raaymakers was
ingevallen, op diens plaats is», nu verhuisd
naar de linksbinnenplaats naast Rooth, die
uiterst staat. Verhoofstad heeft als rechts-
'•-'half plaats gemaakt voor Cnossen, die en
kele wedstrijden linksbinnen stond, terwijl
A. Prinsen rechtsbinnen is opgesteld. J.
Rademaker, die evenals Cnossen, gedurende
een paar ontmoetingen rechtsbinnen was, is
voor deh komenden wedstrijd niet in het
elftal opgenomen. Het beproefde achtertrio
blijft ongewijzigd, zoodat Kinheim naar
Zandvoort trekt met: H. B. Daniels, W.
Groeneveld en S. de Vries; F. Cnossen, P.
Rem en H. J. v. d. Wateren; W. A Raay
makers, A. Prinsen. P. A. de Boer, O. Kui
lenburg en H. Rooth.
De R.K. Sportvereeniging I.E.V. welke
Zondag van het Castricumschc C.S.V. een
onverwachte nederlaag kreeg te incassee-
ren, gaat nu opnieuw een uitwedstrijd tege
moet en wel tegen Uitgeest in de gelijk
namige plaats.
Ondanks de opvallende nederlaag, waarbij
vooral de rechtervleugel een zwakken in
druk gaf, terwijl de middenlinie niet vol
doende stuwende kracht bezat, is het elftal
ongewijzigd gebleven. I.E.V gaat dus op reis
niet. A. Lute; J. v. d. Zon en J. v. d. Vlies-
J. Brakenhof, P v. d. Berghe en G. Oort
huis; S. Slotemaker. J. Schavomakcr, G
Nieuwenhuisen, A. Verkooyen. P. Schoor!
De clubs der Breesapers is niet voor het
spelen van een competitiewedstrijd aange
wezen. zoodat V.V.B een behoorlijke rust
kuur kan ondergaan.
TRAINING SUOMI
In verband met de Kerstdagen zal de zaal-
ian dc H A ^- Suomi welke
gewoonlijk Vrijdagsavonds In 't gymnastiek
lokaal van de Da Costasehool wordt oehou-
Sfiïi n.,et Men verzoekt echter
mede te deelen, dat de Zondagmorgen-
oefeningen normaal plaats zullen hebben,
waardoor dus 27 Deccmbor de deelnemers
om kwart voor twaalf worden verwacht.
I1MUIOEN
Christelijk Volksonderwijs.
Voor het meerendeel der schooljeugd is
thans de vacantie aangebroken.
Dc leerlingen der Juliana van Stolberg-
school en de Emma-school, uitgaande van
de Verecniging voor Christelijk Volksonder
wijs. kunnen ditmaal eveneens van een bij
zonder lange Kerstvacantie genieten.
Zoo worden de lassen eerst Maandag 18
Januari hervat.
Olympia paraat
Door het bestuur der Gymnastiekvereeni-
Êing is besloten om de gebruikelijke oefen-
ijeenkomsten der diverse afdeelingen ge
durende de Kerstperiode te staken. Hoewel
echter dit jaar deze vacantie waarschijnlijk
enkele weken langer zal zijn dan voorheen,
kwam men eveneens overeen om den ver-
eenigingsarbeid in den loop van Januari
normaal te hervatten. Dit streven kan na
tuurlijk worden toegejuicht, want het toont
aan, dat het enthousiasme voor de turnsport
bestand is tegen groote moeilijkheden.
Olympia beschikt nog steeds over
kern „getrouwen", die de naam van deze
populaire turnvereemging vertegenwoordi
gen.
Voorwaar het is een verre van gemakke
lijke taak, want velen waren reeds genood
zaakt om zich elders te vestigen. Desondanks
bestaat er echter een gegronde reden om
te constateeren, dat Olympia ook in 1943
haar plaats in Velsen's turnwereldje op
waardige wijze zal ipnemen.
C.M.V. Kleine Kracht blijft actief.
Na de drie uitstekend geslaagde Kerst-
feestvieringen der C.M.V. Kleine Kracht, is
er voor de leden een vacantieperiode aan
gebroken, welke iets langer zal duren -dan
vorige jaren.
Het vereenigingswerk zal dus bijna drie
weken worden stopgezet, doch ongetwijfeld
vernemen de meisjes met vreugde, dat de
diverse groepen Dinsdag 12 Januari weer
zullen bijeenkomen. Hierbij houdt men re
kening met het, vertrek der leden en de
gewijzigde tijdsomstandigheden.
In dit verband koestert mej. B. Karreman
het voornemen om het Hervormd Vereni
gingsgebouw aan de Kalverstraat voor ver
gaderruimte te bezigen, opdat in IJmuiden-
Oost de kern der C.M.V. Kleine Kracht zich
zal kunnen handhaven. Er zal in elk geval
worden gepoogd om den jarenlangen ver-
cenigingsarbeid te behouden.
Politiemannen bekampen elkaar
Het voetbalelftal der Politie Sportvereeni
ging heeft in de achterliggende periode di
verse wedstrijden gespeeld, welke als uit
stekende voorbereidingen kunnen worden
beschouwd voor de komende politievoetbal-
competitie van de Nederlandsche Politie.
Reeds deelden wij het een en ander om
trent dit landelijk voetbaltournooi mede. De
Velser politiemannen konden tot nu toe
echter nog geen wedstrijd in het kader van
deze competitie spelen en zoo moest onlangs
de ontmoetlhg tegen het Heemsteedsche po
litic-elftal aldaar worden afgelast.
Thans vernemen wij -echter, dat het
Baarnsch politie-elftal Dinsdag naar Velsen
zal komen om haar collega's in onze plaat»
te bestrijden. Over het algemeen toont het
Velser Politie Elftal steeds behoorlijk spel.
zoodat het zeer zeker niet aan spanning zal
ontbreken
BEVERWIJK
Het Wolff en Dekenhuisje.
„Het verblijf van Engelinnen."
In den tuin van hef St Jg*ef,Rustoord aan
dc Peperstraat staat het tuffihuisje van Aagje
Deken en Bctje Wolff, de twee Beverwtjksche
schrijfsters, die vermaardheid verwierven met
hun „Sara Burgerhart" en „Willem Levend".
Dé beide schrijfsters vertoefden een tijdlang
op „Lommerlust" om daar in die rustige en
landelijke omgeving haar werken te schrijven.
Slechts het kleine huisje herinnert nog aan
de oude buitenplaats „Lommerlust", als ver
blijfplaats van deze beroemde schrijfsters.
Op inilinlief van den heer Van Dam, een
inwoner van het Rustoord, heeft de Bever-
wljksehe Verecniging voor Vreemdelingenver
keer ccnigcn tijd geleden in het tuinhuisje een
korte levensbeschrijving aangebracht. Bezoe
kers weten dan ook nu onmiddellijk, om welke
redenen Beverwijk het tuinhuisje beter be
kend als Wolff en Dekenhuisje tot een ge
meentelijk historisch monument heeft ver
klaard.
De beschrijving begint met eenige regels uit
het lofdicht, dat L. van Ollefen aan het huisje
wijdde:
„Het verblijf van Engelinnen, mijn
Vriendinnen'
„Het»verblljf van Ware Rust,
het verrukkelijk Lommerlust"
„O lage hut! meer grootsch dan
vorstelijke hoven",
„Uw roem gaat allen roem te boven".
Do elftallen voor Zondag.
„Beverwijk" verschijnt in den thuiswedstrijd
tegen K.V.V. met het volgende elftal:
Grapcndaal; Korridon en J. Vessies; Woort-
man, Bennink en C. Vessies; H. v. Lint, Tee
ling. v. d. Steen. Maenhout en Holman.
De hekkensluiters G V O ontvangen' In de
Zaan het volgende D.E.M.-elftal:
Pels; Does en Tesselaar; Jansen, Schram
Sr. en De Vries; Tervoort, Warfemius,' J. de
Vriea, C. Schram en Dekker.
HELDER KENNEMERS 8 UITGESTELD.
De aanvankelijk door den N.V.B. voor Zon
dag vastgestelde wedstrijd Helder 2De Ken-
nemers 2 Is van het programma afgevoerd.
BRIDGEWEDSTRIJD.
Op Zaterdag 2 Januari houdt de „Gietellng'
in het Kennemer Hotel voor haar leden een
bridgewcdstrljd.
Provinciale Vellingbond voor
Noord-Holland.
De Provinciale Commissie uit de Veilingen
in Noord-Holland houdt op Woensdag 30 De
cember a.s. in „Het Gulden Vlies" te Alkmaar
de jaarvergadering. Naast de gebruikelijke
punten bevat de agenda twee voorstellen.
Het eerste luidt ajs volgt:
Het Bestuur der Centrale Veilingsvcreeni-
ging „Warmenhuizen en Omstreken" stelt
voor: Bij do bevoegde instanties aan te drin
gen op een verhooging van de koolprijzen in
het algemeen.
Het ander is van dc Veilingsvcrecniglng
„Noordermarktbond" te Noordscharwoude, die
aan de èlgemeene vergadering het voorstel
doet, dat er bij de betreffende instantie op
wordt aangedrongen den veilplicht en de daar
mede verband houdende kwaliteitseischen
voor alle telers van tuinbouwproducten, óók
voor die met bijzondere tceltvergunning, ten
volle te handhaven.
Burgerlijke Stand.
Geboorten: C. BruisscbaardRozenbeok, z.,
Hoflanderweg 17B; M. Schoutcvan Heun,
z.. Populierenlaan 115; J. Fris—Koomen, z.,
Creutzberglaan 128; J. Lugt—Rademakers, z..
Wijkermeerweg 13; T. van Vuurenvan Ber-
neveld, z., Oostertuinen 7.
Overleden: P. N. de KleynSchoenmakers,
35 jaar, Spanjaardstraat 56a, Rotterdam: M.
SterkSleyter, 78 jaar; P. J. Veldhuys, m., 1
dag, Heemskerk.
KOSTELOOZE INENTING TEGEN
DIPHTERIE EN ROODVONK.
Op Dinsdag 29 December zullen in het Witte
Kruisgebouw aan de Baanstraat de kinderen,
die op 15 December de eerste inspuiting tegen
roodvonk en diphtcrie gebod hebben, een
tweede inspuiting ontvangen.
„De Indringer".
Voorstelling voor Arbeiders Tooneclfonds.
Het gezelschap Herman Bouber heeft Woens
dagavond in het Kennemer Theater het sci-
n voor het Tooneelfonds geopend met dc
opvoering van het Zeeuwsche boerenspel in
vier bedrijven van Herman Bouber „De In
dringer". Voor dezen avond bestond weer
buitengewoon groote belangstelling, want toen
het doek opging voor het eerste bedrijf was
de zaal tot aan de laatste plaats toe bezet,
waarin het nijvere bestuur van het Fonds
voor den zooveelsten keer het bewijs mocht
zien dat het streven naar goede voorstellingen
in eigen plaats gewaardeerd wordt door de
vele leden.
Het bestuur bleek met Herman Boubcr's
gezelschap een gelukkige greep gedaan tc heb
ben en Bouber met „De Indringer" een zeker
even goede keuze. Dit stuk van Bouber be
handelt de geschiedenis van een Zccuwsch
boerengezin, waarin op een goeden dag een
Noord-Hollander als knecht zijn intrede doet
De indringer verovert het hart van den doch
ter van den boer, die echter zelf met een te
jonge vrouw is getrouwd. Dc dochter is echter
reeds zoo goed als „uitgehuwelijkt" en daarbij
komt dan ook nog de verwikkeling, dat de
boerin liefde voor den „stadsmensch" opvat
Vanzelfsprekend leidde dit tot vele felle scè
nes, welke door dc regie uitgebuit waren.
Herman Bouber schilderde de conflicten en
kleine botsingen in dit milieu vaak op felle
en gekleurde wijze, die telkenmale «an het
slot der bedrijven een climax bereikte,
Herman Böuber, die niet alleen het stuk
schreef, maar ook de regie voerde en de moei
lijke rol van den boer op zich had genomen
was de koppige boer, die met IJzeren hand zijn
bedrijf regeerde. Sterk apcl liet hij aan het
slot van de bedrijven I en II zien
De vrouw van boer Doclcmans (Annie Ver
hulst) deed voor Bouber niet veel onder.
Overtuigend speelde zij haar moeilijke rol van
de jonge vrouw. Nettie Hart was de lieftallige
dochter, waarom de verwikkelingen gespan
nen waren Zij behcerschtc het haar toebe
deelde in dit stuk volkomen. Hans Tlemeyer
was de indringer, die van zijn rol een zeer
sympathieke maakte en met den boer, de
boerin en zijn dochter het viertal vormde, dat
in het derde bedrijf volop gelegenheid kreeg
sterk spel te ontplooien. Vooral na dit bedrijf
gingen dc handen veel en lang op elkaar. Zij
verdienden het ook I
De rol van de zuster van den boer was bij
de geroutineerde tooneelspeelstor Anf Bouber
in goede handen. Zij en Hcddic Bouber als
knecht zorgden meermalen voor de komische
noot in dit stuk. dat tot één van de beste
stukken behoort welke Herman Bouber ge
schreven heeft. André van Dijk sloot zich bij
dit gezelschap uitstekend aan, evenals Tonny
Foletta als veearts en Anton Gerlach als her
bergier. Buitengewoon veel zorg was aan dc
aankleeding van het tooncel besteed, evenals
aan de costumcering Zooveel mogelijk was
getracht de werkelijkheid te benaderen: de
fraaie Zeeuwsche costumes deden hot goed, al
met al droeg dit enprm veel bij tot het groote
succes van Herman Bouber's gezelschap.
C BERG
Burgerlijke Stand.
HAARLEM 23 December 1942.
BEVALLEN: 19 Dcc.. A. J. Flipte—Hendrlkse.
31 Dec.. J. Kruijt—Vis, d.; C. L. Hansen—van
Essen, d.; 21 Dec., C. .1 C Dirk*—Hoogendljk.
d.; H. M. GUlebaard—Voorn, z.; M. Kerkhof—
Duk.. d.; P. C. Strsatsmade Boer, z.; 23 Dec..
L. Mol—Koning, z.: D. II Strljbot—Jacobs, z.
OVERLEDEN: 23 eDc H. C Nebbellng—Smits.
48 Hazepateralaan; F. Mooije—Veth. 70
Hazepaterslaan; A Eveleena—Bloemcndaal, 83
Crayene3terUan; 23 Dec., A. Verlaan, 15 J., Kam
perlaan.
ONDERTROUWD- 23 Dec., J. M. Glesbers en J.
Kamp; P. J. Masuger en J W. Kooien; E G.
Verschuur en M. OHJj M. A. Lemmers en C. M.
Fens; L. J. Mathot cn A. H. Hllterman; C. W.
Bank en M. E. Willemse; A. Hahn en M. M Pe-
terse; J. van Wijk en F, C. Oosthoek; J. P.
Humme en I. A. Heyligers; L. van Cnnn en J. M.
Nijssen; K. Kool en E. M. van der BtJI; G. Hen-
kes en J. Heyboer; A. H. Leveld en O. W. Staal;
P. A. de Ween! en M. F. Kosters; C. R. de Jonge
en T. M. Franken: D. Kerkstra en E, B. Weert
G. H. J. Schnltger cn T, J, van Ingcn.
De Ufa bestaat een kwarteeuw.
Thans de grootste Europeesche
filmonderneming.
Dezer dagen is het 25 jaar geleden, dat
de Universum Film A.G., beter bekend als
de Ufa, thans de grootste Europeesche film
onderneming, werd opgericht.
De eerste films werden vervaardigd in de
thans nog in gebruik zijnde ateliers te Ber-
lijn-Tempelhof, doch in 1921 kreeg de Ufa
de beschikking over het terrein te Babels-
berg bij Berlijn, waar uit de eenige toenter
tijd aanwezige speelhal het enorme complex
der Ufastad is ontstaan. Monumentale film
werken zijn hier in deze eerste jaren ver
vaardigd. Wie herinnert zich niet films als
Je „Nibelungen" en „Metropolis" om slechts
een paar namen te noemen, die in de ge
schiedenis van dc stomme film zullen blij
ven voortleven. In 1929 werd overgegaan tot
de productie van sprekende films uit
dien tijd dateeren successen aki „De Blauwe
engel" met Emil Jannings en „Die Drei von
der Tankstelle" met Willy Fritseh.
De Ufa beschikt thans over niet minder
dan 27 ateliers, zoodat verschillende films
tegelijkertijd kunnen worden gedraaid. Pas
bij een bezoek aan Ufastad krijgt men een
indruk van de enorme hoeveelheid arbeid,
die verzet moet worden voordat een moder
ne film voor vertooning gereed is. Alle re-
quisieten worden jn eigen werkplaatsen
vervaardigd, waartoe men over smederijen,
timmerwerkplaatsen enz. beschikt.
De bezoekers van Babelsberg-Ufastad
wordt bekoord door de sfeer, die in en ron
dom de ateliers heerschten die de circus
sfeer nabijkomt. Ook hier is de wereld van
den schijn,
Op het uitgestrekte terrein, dat voor de
buitenopnamen beschikbaar is, staan tal van
bouwsels, die eens, soms ook meermalen,
zoöals bijvoorbeeld een oud kerkje als too-
neel voor een episode uit de een of andere
film dienst hebben gedaan. Men ziet er vol-
o.a. een oud Duitsch dorpsplein, van een be
paald punt bezien volkomen „echt" doch aan
de achterzijde van de gevels niets dan stei
gers, voorts een straatje met aan beide zij
den huizen, gedeeltelijk ingestort. Op zeer
realistische wijze waren hier de gevolgen
van een beschieting of een bombardement
uitgebeeld. Aan de ééne zijde droegen de
huizen Fransche aan de overzijde Russische
opschriften. Zoo heeft men voor verschil
lende films met één scenebeeld kunnen vol
staan. De boerenhofstede, die tot voor kort
als middelpunt van de opnamen voor de film
„de Vlascnaert", naar het bekende boek van
Stijn Streuvels, diende, was van een be-
driegelijke echtheid. Zelfs de mesthoop ont
brak niet, evenmin als de koelen cn varkens
bij de laatste had men, naar ons verze
kerd werd, dag en nacht een wacht geplaatst
In een der gebouwen op het Ufa terrein
te Babelsberg isieen permanente tentoonstel
ling ingericht, de zoogenaamde Ufa-Lehr
schau het daar tentoongestelde materiaal,
dat mede moet dienen als leermateriaal
voor hen. die zich in de een of andere tak
van net filmbedrijf willen bekwamen, toont
de ontwikkeling van de filmtechniek in
haar verschillende phazen, van het „levens
rad" met zijn „levende teekening" via de
inparaten van Edison en Ldmière tot de
illcrmodernste geluidsfilm-installatie. Het
ontstaan van een film is tot in de kleinste
bijzonderheden op aanschouwelijke wijze in
beeld gebracht. Voorts ziet men costuum-
ontwerpen voor elk tijdperk en tal van za
ken, welke bij de vervaardiging van de film
te pas komen. De ontwikkeling van de film
staat ook in dezen tijd niet stil. In 1941
heeft de Ufa de eerste groote kleurenfilm
volgens het nieuwe Duitschc Agfacolor-
procede, „Frauen sind doch bessere Diplo--
maten vervaardigd. Deze is inmiddels ge
volgd door „Die goldene Stact", welke film
een groot succes is geworden. Voor de derde
kleurenfilm Münchausen" met Hans Albers
in de hoofdrol, zijn de opnamen thans zoo
goed als geemdigd De avonturen van den
grootsprakigen baron, die hem zelfs naar de
maan voeren wij zagen o.a. een fantas
tische voorstelling van een maanlandschap
kleuren Z byzonder voor opnamen Jn
De oorlog heeft tengevolge gehad, dal de
Ufa van haar 8000 man personeel een groot
deel h~»rt moeten afstaan. Ten deele wordt
ilVJ' ^Pensatie gevonden in de buiten
lands»,,, arbeiders, waaronder er zijn van
al van nationaliteiten, ook Nederlanders,
iet grootste contingent vormen evenwel de
r ransche krijgsgevangenen, die als arbeiders
zeer gewaardeerd worden. Hun aantal is
zoo groot, dat men er onlangs zelfs toe is
overgegaan, verschillende opschriften, be
halve in het Duitsch ook in het Franseh
aan te brengen.
WAARDEVOLLE KUNSTVOORWERPEN
EN DE EVACUATIE.
Het departement van Volksvoorlichting
•n Kunsten maakt bekend, dat zij. die kul-
tureel waardevol]^ kunstvoorwerpen be
zitten. die zij. niet willen blootstellen aan de
gevaren, die deze bij een evacuatie loonen,
zich kunnen wenden tot den president-direc
teur der Commissie Burgerbevolking, mr, H.
W. J. Mulder, Oranjestraat 10. 'sGravcn-
hage. Genoemde kunstvoorwerpen kunnen
desgewenscht gedurende den evacuatietijd
op een veilige plaats, waar ze gevrijwaard
zijn tegen beschadiging, worden bewaard.
SANEERING VAN HET KLEINE
LANDBOUWBEDRIJF.
De Secretaris-generaal van het departement
van Landbouw en Visscherij heeft aan de ge
meentebesturen medegedeeld, dat hij in over
leg met zijn ambtgenoot van Sociale Zaken in
verband met de huidige omstandigheden heeft
besloten met ingang van 1 Januari 1943 het op
1 October 1938 uitgevaardigde „reglement tot
tewerkstelling op eigen bedrijf van kleine
grondgebruikers" in te trekken, voor zoover
daarin sprake is van vergoeding in natura.
De kleine grondgebruikers, die op eigen be
drijf tewerkgesteld waren, zullen op een door
den Directeur-generaal van den Landbouw
nader aan te geven wijze door den Rijksland-
bouwvoorllchtingsdiennt geholpen kunnen wor
den, ten einde zoo spoedig mogelijk een sa
neering van het kleine landbouwbedrijf to
verkrijgen.
De aarde lag verdoken onder een wit
doodskleed. De boomen bogen hun takken
onder de zware vracht, die soms met een
zachte plof vergleed en kreunden roerloos
in de groote stilte Aan den helderen vries-
hemel pinkten millioenen en nog eens mil-
lioenen stegren.
Stil lag de wijde Kempische heide onder
den huiverenden vrieswind, die het water
had bevroren en grimmig beet in de bast
van de boomen. Aan den kruisweg, die van
•het dorp naar het donkere bosch leidde,
hing Ons Lieve Heer in kapelleke aan een
dikken boom en glimlachte in den lichten
winternacht. Rondom de dorpskerk, die
hoog en zwart oprees tegen den schemeri-
gen achtergrond, drukten zich deemoedig
de kleine huisjes als schapen rond den her
der.
Het was Kerstavond
De deur van den herberg „In den zoeten
inval" zwaaide open. Het gele schijnsel van
de petroleumlamp, die aan een der zwart
gerookte balken van de gelagkamer hing,
tee kende een vierkante gele plek op de
Witte sneeuw.
Vloekend en zwaaiend stommelde Jan
Sies, dc streupcr, de schandvlek van het
dorp, naar buiten. Zijn zatte kop, waar de
foezel van Tisse, den herbergier, in rond
spookte, begon hem te draaien in de zui
vere vrieslucht. Hij struikelde, verloor een
van zijn holsblokken en ging verwezen op
•tien kouden grond zitten.
Even later zwaaide de deur opnieuw los
en Soarlewie, zijn trouwe wakker, die zes
jaar in het kot had gezeten, omdat hij een
jachtopziener had neergelegd, strompelde
de duisternis in. Achter hem kwam, een
verwezen grijos op het botte gezicht, Lo-
wieke. de dorpszot.
„Allee" riep Soarlowie gedempt over zijn
schouder naar Lowieke, „goa mee, ge kunt
de hoazen dragen, 'k peins, dat ze vannacht
wel In de strikken zitten.".
Gehoorzaam klotste de zot achter de beide
mannen aan.
De foezeldampen begonnen uit den kop
van Jan-Sies weg te trekken. Hij lachte
schor, toen hij naar de blikkerende hemel
keek en zei: k zie de Karststarre".
„Hou-d-oud stille, zatlap" schold Soarlo
wie zachtjes, „moeten de menschen ons
hooren?"
„Bei-nee" grinnikte Jan-Sies, „dr is geen
meinsche vanoavond bij den weg".
Als schimmen waadden ze even latei-
door de fijne jachtsneeuw, die kniehoog tus-
schcn de boomen lag. Soarlowie ging voor
op, hij kende den weg .en wist waar de
strkiken stonden. Bij een boschwalletje
vonden ze de eerste haas, rondom het dier
was dc sneeuw omgewoeld, de kop lag ach
terover, de maan blonk in het dooae oog
als in een spiegel.
De zot klapte in zijn handen en stak met
een gezwollen roode vinger naar het oog.
„We zijn de strikken langs geweest", zei
Soarlowie eindelijk, ,,'k Peins, dat we naar
huis moesten gaan, d'r staat nog dzienuiver
in de kaste, we hebben een sloksken wel
verdiendJan-Sies smakte met de lippen.
Midden in het bosch lag de stroopershut.
Vroeger hadden er kolenbranders gehuisd,
maar dat was al lang geleden en toen Soar
lowie uit het kot was gekomen, had hij in
de vervallen hut zijn intrek genomen. Hij
hield er een geit en een paar kippen en
Jan-Sies woonde bij hem in.
Huiverend stapten de mannen aan, de zot
schurkte zich in zijn gerafelde kleeren.
Plotseling stond Soarlowie stil, gebogen
als een sprongbereid roofdier.
„Nondeju" vloekte hij zacht en keek
Schichtig om zich heen.
„Wat is er" fluisterde Jan-Sies.
„Daar" wees Soarlowie, „in ons huis brand
llcllt."
Een flauw schijnsel, een vage gele vlek
Schemerde tusschen de zwarte stammen.
Voorzichtig sloopen de mannen nader.
Soarlowie rukte ae deur open en deinsde
toen op den drempel verwez.en terug.
Jan-Sies en zotte Lowieke staarden met
open mond over zijn schouder. Midden in
het eenige vertrek, op het voddenbed lag
een jonge, bleeke vrouw. Van onder de ge
scheurde deken klonk het klagend krijten
van een pasgeboren kind. Aan het voeten
einde stond doodstil de geit
„De Kerststarrc" lalde verwezen zotte
Lowieke.
Soarlowie rukte zich de klakke van den
tuigen kop.
Vreemde, lang vergeten beelden spook
ten door zijn verwezen brein
Jan-Sies volgde zijn voorbeeld en trilde
op zijn magere bccnen.
„Het Kindeke", stamelde hij„Het
Kmdeke
De beide mannen huiverden van ontroe
ring. Lang vergeten woorden kwamen in
hun gedachten.
Pier de Waelc, de rijke boer, wiens machtige
hoeve vlak bij den boschrand lag, .staarde
verbeten in de sintels van het stervende
haardvuur. Eenzaam zat de oude man, de
dunne lippen vast opeen geklemd, gebogen
in den zwaren leuningstoel. In het achter-
huis vierejen de knechts en meiden het
Kerstfeest,, maar gedempt, geen vroolijk
lachen, eden uitbundig lawijt wilde de
gramme boer hooren.
Kerstnacht
Een jaar geleden was zijn dochter. Celesta,
zijn oogappel, na een heftigen twist ge
vlucht met 'n foorreiziger 1) n rappe jong
kerel, die 's zomers de kermissen aftrok en
dien winter op het dorp was blijven plak
ken. Zijn dochter, de erfgename van zijn
-hoeve, had zich verslingerd aan een foor
kerelHij had haar naam vervloekt
cn met een vaste hand gestroken uit de
oude familiebijbel.
Maar die nacht kon hij haar gedachtenis
niet uit zijn stugge kop strijken.
Plotseling werd de boer opgeschrikt uit
zijn bittere overpeinzingen. Verwarde stem
men klonken uit het achterhuis, deuren
GARNALEN
KOEKJES.
200 gr. garna
len, een paar ge
kookte aardappe
len, water, zout,
peper eii noot
muskaat of sur
rogaten daarvan,
fijngehakte peter
selie en wat boter.
De aardappelen
fijnmaken. De
garnalen fijn snij
den en vermengen
met de aardappe
len en de kruiden.
Van het meng
sel kleine balle
tjes of koekjes
vormen en deze
met een klein
klontje boter in
de koekepan bruin
braden.
(Archief H.C.)
KORT NIEUWS.
Bij het schoon
maken van het
Oostelijke schip
van den St. Stc-
phansdom te Wee-
nen, heeft men
fresco's ontdekt,
die dateeren uit
den tijd van Kei
zer Frederik III,
die regeerde van
1440 tot 1493.
sloegen en toen stond Soarlowie voor hem,
de streuper, hijgend en opgewonden.
„Boer schreeuwde hij, „ga mee. Neem
een lantaarn en warme deken, ga mee.
Er is een wonder gebeurd
Tegen zijn zin stond de boer op. nam een
stallantaarn en ging mee. Achter hem volg
den de verschrikte knechts en meiden.
Hijgend wees Soarlowie den weg, maar
op de vragen van den boer gaf hij geen ant
woord meer.
Bij de hut wierp hij de deur open en ging
terzijde, om den boer voor te laten gaan.
De boer wierp een haastige blik in het
vertrek. Zotte Lbwieke lag in een hoek ge
knield, zijn bot gezicht scneen verheerlijkt,
geruischloos bewogen zijn lippen. En Jan-
Sies knielde bij de haardplaat en blies in
heLgloeiend turfvuurtje
Toen zag hij de jonge vrouw In het bed
en deinsde achteruit
Afwerend ging zijn hand omhoog. „Ce-
leste" wilde nij zeggen, maar geen woord
kwam tusschen zijn vast opeen geklemde
lippen.
„Kerstkindeke.Kerstkindckesta.
melde de zot.
Toen, plotseling, trilde een klare toon
door de neldere vrieslucht. Bronzen klok-
kenstemmen zongen over de wijde Kempi
sche heide
Heden is ons het Kerstkind geboren
De stok viel uit de machtelooze handen
van den boer, een snik kropte in zijn keel
Langzaam ging hij naar het bed.
„Celestinezijde ge teruggekomen?"
1) Kermisklant.
Iets over het wereldtch geluk.
„O, Solon, Solon", riep koning Croesus
uit, toen hy. ter dood veroordeeld, naar de
strafplaats werd geleid. Croesus was de
rijkste koning van zijn tijd geweest, doch
Lydië, zijn rijx, had zich verzet tegen Cyrus
van Perzië, die het opstandige land overwon
en den koning in boeien sloeg.
Cyrus, die niet begreep wat Croesus met
zijn „O, Solon, Solon" bedoelde, vroeg hem
hiernaar en vernam toen, dat Solon, dc
Atheensche wijsgeer, den rijken koning
Croesus had gewaarschuwd, dat ook dc
meest begunstigde mensch zich niet geluk
kig kon achten vóór zijn dood. Cyrus was
daarover zóó getroffen, dat hij zijn gevan
gene het leven liet. Moge uit het boven
staande blijken, hoe wisselvallig de fortuin
kan ziin, van Lennep, aan wiens werkje
„Anecdoten" deze aanhaling is ontleend,
somt nog meer voorbeelden opDionysius.
die over Syracuse geregeerd had, werd
schoolmeester in Corinthc. Pompejus, die de
halve wereld veroverd had, werd als vluch
teling door een paar kamerdienaars om het
leven gebracht. Maria Stuart, koningin van
Schotland en koningin-weduwe van Frank
rijk, liet haar hoofd op 't schavot. Koning
Tneodorus van Corsica werd te Amsterdam
voor schulden gegijzeld en de laatste der
koningen uit het beroemde Huis van Wasa
zat op zijn ouden dag als een burgerman
netje met de dikke kasteleines uit De Toe
last te Haarlem een spelletje te kaarten.
Het Kenaupark 75 jaar.
Drie kwart eeuw geleden waren timmer
lieden en metselaars druk in de weer in het
Kenaupark aan den bouw van een blok
van negen woningen aan de Oostzijde. Dat
beteekende een uitbreiding van de stad,
waarmee een begin werd gemaakt. Welis
waar bestond hier reeds een kwartier en ter
oriëntatie deelen wh mede, dat er straten
hepen tusschen de Parklaan (toen nog ge-
heeten Tweede of Achter Nieuwe Gracht) en
het Station, n.l. de Korte en Heerenstraat,
de Korte en Lange Rozenstraat, het Rozen
laantje, dat later de Parklaan is geworden
en de* Korte Rozenstraat. Vroeger hebben
nog bestaan de Lange Rozenstraat (het ver
lengde van de Korte Rozenstraat, de Korte,
de Lange en de Oude Ruiterstraat en de
Prinsenstraat, straten, welke na den bouw
van het Station en den aanleg van het Sta^
tionsplein verdwenen.
De werklieden in het Kenaupark werkten
op de plaats, waar vroeger voor een deel
de Hortus Medicus lag, welke in 1696 was
aangelegd en in 1721 was overgebracht naar
het Prinsenhof. De bouw der woningen ge
schiedde door de Nederlandsche Maatschap
pij voor Grondcrediet, welke de gronden
gekocht had. In November 1867 was men
reeds zoover met het bouwen gevorderd, dat
in den gevel van een der woningen een ge
denksteen kon worden onthuld, ter gele
genheid van de werkzaamheden tot bebou
wing van den voormaligen stadstuin. De
burgemeester, mr. E. A. Jordens en de archi
tect, dc heer G. W. Breuker, waren bij deze
plechtigheid tegenwoordig.
In den zomer van 1868 was het blok ge
reed cn spoedig daarop kwamen de bewo
ners
De Haarlemmers kregen dus in plaats van
den voormaligen hortus een fraai park,
waaraan het gemeentebestuur zijn medewer
king verleende. De gemeente legde een
plantsoen aan, zorgde voor de bestrating
de rioleering, waarvoor een bedrag v
12.760 nooaig was.
De Parklaan werd omstreeks denzelfdcn
tijd aangelegd. In 1867 besloot de gemeen
teraad de Tweede of Achter Nieuwe Grachj,
welke parallel liep met de Nieuwe Gracht,
dus van den Kinderhuissingel tot aan het
Spaarne. te dempen. Eerst werd het ge
deelte tusschen het Kenaupark en den
Kruisweg gedempt en later het tweede deel
tot aan het Spaarne. In de vergadering van
den gemeenteraad van 6 November 1867
hadden B. en W. voorgesteld de te dempen
gracht Parkstraat te noemen, doch de raad
jaf de voorkeur aan Parklaan. Eenigen tijd
iater kwam een verzoek van dr. J. van Vlo
ten- binnen, om den naam Parklaan te ver
anderen in Coomhertpark, doch dc raad
wees het verzoek af. Aan de Noordzijde van
de Parklaan waren aanvankelijk vele pak
huizen en stallen, welke behoorden bij de
perceelen van de Nieuwe Gracht. Een aan
tal is verdwenen, doch thans bestaan er nog
pakhuizen en stallen, welke in den loop der
jaren den naam garages hebben gekregen
Het kaartspel.
Men heelt lang* gedacht, dat het kaartspel
dateerde uit de dagen van Koning Karei VI.
die aan vlagen van krankzinnigheid leed. Hel
spel zou dan hebben moeten dienen, om hem
afleiding tc bezorgen.
Gebleken is echter, dat het kaartspel uit
Indië afkomstig is. De vier soorten kleuren
duiden de vier kasten priesters krijgs
lieden landbouwers en dienstbaren aan
Het waren de Zigeuners, die de kaarten uit
Indië naar het Westen medebrachten
GEVAARLIJK ADVIES.
Waar woont meneer Jansen, vriend?
Ziet U die zijstraat? Daar slaat u uw rech
terhand af, U laat den dominee links liggen
en loopt den no{aris voorbij- Dan loop Je Je
blind, maar even te voren slaat u uw linker
hand af en even voordat u Je doodloopt tegen
de schutting loopt u met uw neus tegen het
huis van -meneer Jansen!
VRAAGSTUK.
Gevraagd wordt, de volgende vermenigvul
diging door cijfers te vervangen.
n e i
i 1
r 1 i
en het sleutelwoord op te geven.
VERTALING.
Vertaal in het Ncderlandsch:
Een Nederlandsch staatsman kreeg in op
dracht, de woning van een Grieksch filosoof
tc leveren. Daar hij echter het attribuut van
een Noorschen god miste, verzocht hij een col
lega, hem f 100.000 te leenen. Deze voldeed
hieraan, doch vertelde niet, dat in het geleen
de een Nederlandsche rivier zat.
„Zuid Afrikaan!" riep zijn klant, „met een
handvol arbeid had Je dit kunnen voorkomen."
De aangesprokene nam een voorbeeld aan den
dageraad, voldeed aan dc eischcn van dezen
tijd, maar nam zich voor, zich verder met een
rivier in het zuiden dos lands niet in te laten.
VERGELIJKING.
Het eerste deel cener vergelijking luidt:
g-h
(a-b) (c-d-e-f) -f -f (k-l-m) -K
i+J
(n-o-p-q)
4* w-x 4- (y-2)
t:(u-v)
Hoe luidt het tweede doel: als: a is: inrich
ting van weldadigheid, b: een der oudste cul
tuurproducten, c: bloempje, d- vrouwelijk
bloedverwant, c: zachtaardig, f: persoonlijk
voornaamwoord, g. meetkundige figuur, h:
zijde, i: medeklinker, j: bewoner van het Brit-
sche koninkrijk, k: stad in Nederland. 1:
ouderwetseh leermiddel, m: voegwoord, n:
deel van den dierenriem, o- hemellichaam, p:
klinker, q: voortbrengsel der cultuur, r: tijd
ruimte, s: medeklinker, t: telwoord, u: bru
taal, v: zonder titel, w: middeleeuwsch strijd
wapen. x tijdruimte, y. luchtgeest,
De uitkomst vormt een bchartigcnswaardl-
gen raad.
Oplossing Paardensprongraadsel
De berg heeft een muls gebaard.
Hooge ouderdom.
Reeds bij oude schrijvers vindt men voor-
beelden van gezegende leeftijden; zij verha
len o.a.. dat een actrice te Rome ten tijde
van Sulla gedurende 100 jaar tooreel ge
speeld heeft. Een andere actrice, die reeds
70 dienstjaren had, betrad nog eenmaal den
schouwburg om een gelukwensch uit te
spreken voor Pompejus en eenige Jaren la
ter nogmaals om Augustus geluk te wen-
schen met zijn troonsbestijging Plinius ver
haalt dat ter gelegenheid von de volkstel
ling van het jaar 76 van de christelijke tijd
rekening in een gedeelte van Italië 15 per
sonen worden gevonden, die van 132 tot
141 Jaar oud waren. Volgens Van Heussen
en Van Rijn, Beschrijving van Haarlem IV.
bladz. 136, woonde te Egmond oo den Hoef
een man, Johan Klopper genaamd, die 140
jaar ond was en de gewoonte had, geen spijs
te nuttigen vóór zonsondergang.
Den 21 en Januari 1606 overleden te Delft,
weinige uren na elkaar, Antonis Cornelis-
sen, geboren te- Lissc, meer dan honderd
en zijn huisvrouw Meynsgen Huygen, ge
boren te Hillcgom, 99 jaar oud. Zii waren
meer dan 75 jaar gehuwd geweest. In 1864
werd vermeld, dat te Zevenhuizen oen
schipper van 99 jaar, Jongeneel fccnaamd, in
de maand Januari van dat jaar nog zou
hebben schaatsen gereden
Een iaar tevoren, in 1863, maakten de
dagbladen melding van een heer, D. J. Des-
champs, die in het begin van dat iaar, 99
jaar oud, in zeer guur weer van Nijmegen
naar Arnhem kuierde, om vandaar per
spoortrein naar Amsterdam to gaan.
Eon voorbeeld van een familie, welker le
den niet in de wieg gesmoord zl.ln, leverden
'o bladen van 1864, toon zij uit Meppel on
der dagleekoning van 6 Mei meldden, dat op
dien dag de 50-jarige echtvereoniging werd
gevierd van den heer A. S. C. De''70-jarige
jubilaris had nog in leven vijf broeders, die
den leeftijd hadden bereikt v.nn 92, 89, 85.
82 en 80 jaar en een zuster van 95 jaar Een
iaar te voren was een zes 'e broeder over
leden in den ouderdom van 87 Jaar. Wie het
niet gelooft moet het zeggen
HET JUISTE WOORD
Het schoolgebol zoo zelde de redenaar
en hij keek zijn gehoor ernstig aan is het
bouwwerk der beschaving!
Hij bemerkte, dat hij zich versprak e» ver
beterde dus:
Het schoolwerk is het bolgebouw
Zijn gehoor zette zich tot luisteren en hij
ging verder.
Het schoolgebouw Is het wolberk
Dc aanwezigen keken elkaar eens aan.
Het werkgebol is de bouwschoolHet
bouwgebol is het schoolwerk....
De aanwezigen grinnikten
De redenaar vermande zich en zeide:
De schoolschaaf is het werkgebouwfle
bedoel: dc schaafbol is het bouwschool....
Zijn gehoor brulde
De redenaar wachtte een halve minuut en
zeide toen. duidelijk en gearticuleerd:
Het bouwgeschool is het bolgewcrk
Toon is hij hard weggeloopen
ERR ARE
In mijn geboorteplaats ligt het ziekenhuis
naast het repetitielokaal van het plaatselijk
A capella koor
Eens wandelde ik er met mijn tante Sofia
langs en we troffen het, dat de sopranen-
partij inzette.
„Stumper", zei tante Sofic, die naar heg
huls ernnast keek, „daar hebben ze er weer
een onder handen!"
