Haarlemsche Courant
Zware afweergevechten in Dongebied
CAPRIOLEN
CAPRIOLEN"
Nieuwsblad voor Noord-Holland
300 gevangenen in Tunesië
ZATERDAG 9 JANUARI '43
VroolijkheidHumor! Lachen!
NIEMAND MAG THUISBLIJVEN!
Ieder komt naar het Concertgebouw.
288e Jaargang- No. 3
Verschijnt dagelijks
behalve op Zon- en feestdagen
Hoofdredacteur J. V. Baudewyns
Woensdag 6 Januari 1943
Uitgave. Grafische Bedrijven Damlate
Directiet
Ph. A. Mees P. W. Peereboom
K 1297
Terreinwinst in Westelijken Kaukasus. In het Noorden bolsjewistisch
skibataljon vernietigd.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt bekend:
In het Westen van den Kaukasus is in
een verrassenden aanval een vijandelijk
steunpunt genomen.
Gevechtsvliegers vielen de haveninstallaties
van Gelendsjik aan en dreven transport
colonnes langs den kustweg uiteen. Vijande
lijke aanvallen in, het gebied van den Terek
werden afgeslagen.
De zware afweergevechten in het Don-
gebied duren voort.
In den centralen sector van het front
hebben de Sowjets bij de gevechten om
Welikije Loeki weer 14 tanks verloren.
Aanvallen van de vijandelijke infanterie ten
Zuidoosten vjm het Ilmenmeer en uitbraak-
pogingen van vrij zwakke vijandelijke strijd
krachten, die tijdens de afgeloopen gevech
ten waren ingesloten, stortten ineen. Ook aan
den Wolchof en voor Leningrad werden hier
en daar vijandelijke aanvallen afgeslagen.
Aan het Kandalaksja-front zijn aanvallen
van de bolsjewieken onder bloedige verlie
zen mislukt. Verscheidene vijandelijke ge
vechtsgroepen, o.m. een skibataillon werden
ingesloten en vernietigd. Talrijke wapens
werden als buit binnengebracht.
In Tunis werden bij stoottroepondernemin
gen steunpunten van den vijand veroverd en
Engelsehe gevangenen binnengebracht. Het
luchtwapen zette zijn aanvallen op vijandelij
ke luchtsteunpunten voort en veroorzaakte
daarbij omvangrijke vernielingen. Ter bege
leidende bescherming in den strijd gebrachte
Duitsche jagers schoten zonder eigen verlie
zen acht vijandelijke vliegtuigen neer.
Aanvallen van Britsche vliegtuigen op
Westduitsch gebied veroorzaakten schade aan
gebouwen en verliezen onder de bevolking.
Vier meermotorige vliegtuigen werden neer
geschoten.
Snelle Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
overdag militaire installaties aan de Zuidoost
kust van Engeland aangevallen. Beveiligings
strijdkrachten der marine en afweergeschut
der mar-ine hebben voor de Fransche en de
Nederlandsche kust op 3 en 4 Januari
drie vliegtuigen neergeschoten.
Evenals het overgroote deel van de Engel
sehe pers publiceert ook de Daily Mail op het
oogenblik pessimistische beschouwingen over
den toestand. Het zou overdreven zijn, zoo
schrijft het blad, wanneer men verwachtte,
dat de Russen de Duitsche weermacht zouden
kunnen terugslaan en nog in het aanstaande
voorjaar in staat zouden zijn een machtig of
fensief te ontketenen.
Het blad wijst voorts ook op de beteekenis
van de campagne in Tunesië. De belangrijk
heid ligt in het feit, dat zoolang de gevechten
in Tunesië worden gevoerd, de vorming van
een tweede front door de Geallieerden onmo
gelijk is. Wanneer in het voorjaar nog ge
vechten in Noord-Afrika worden geleverd,
dan heeft Duitschland waardevollen tijd ge
wonnen en een groot succes behaald. De Ge
allieerden moeten de controle hebben over
de Middeilandsche Zee, voordat zij de Spil
kunnen overwinnen en zij moeten de Spil
uit Tunesië verdrijven voordat zij de Middei
landsche Zee kunnen controleeren. Zoolang
de Spilmogendheden in Tunesië zijn, moeten
de leveranties aan de Sowjet-Unie via Kaap
stad worden gezonden. Voorts worden dui
zenden tonnen scheepsruimte gebruikt om de
Engelschcn en Amerikanen in Noord-Afrika
te ravitailleeren. De scheepvaartpositie zal
zelfs iedere grootere operatie in Europa on
mogelijk maken, zoolang de Spil in Tunis zit.
De successen in Egypte en de landing in de
Fransche koloniën hebben weliswaar Duit
sche strijdkrachten gebonden, doch 'veel te
weinig.
Het Itaiiaansche weermachtbericht luidt:
„Aan het front in de Syrte werd ook Maan
dag de bedrijvigheid te land en in de lucht
belemmerd door het aanhoudende slechte
weer. In de Zuid-Llbysche woestijn nam de
'druk op onze vooruitgeschoven posten toe.
In Tunesië wordt de versterking der on
langs veroverde stellingen voortgezet. Bij de
gevechten van 3 Januari hebben wij 300 ge
vangenen gemaakt, onder wie 6 officieren. In
een geslaagden overval heeft een Duitsche
stormtroep twee versterkingen vernield en 2
Britsche officieren en 28 manschappen ge
vangen genomen. Bij levendige luchtgevech
ten hebben Duitsche escadrilles 8 vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten, 4 op den grond
staande vijandelijke toestellen geraakten in
brand.
Maandagnacht zijn de havenwerken en de
opslagplaatsen in de haven van Algiers door
onze vliegtuigen aangevallen.
Een onzer duikbooten is niet op haar basis
teruggekeerd. De bloedverwanten der beman
ning zijn op de hoogte gebracht.
Bij een luchtaanval op Lampedusa werd
geen ernstige schade aaijgericht.
De bekende deskundige Liddell Hart schrijft
o.a.: „Wanneer men de ontmoeting van het
eerste en het achtste leger, respectievelijk on
der de generaals Alexander en Montgomery,
moet afwachten, dan kunnen hiermede nog
maanden verloopen. Omtrent den uitslag ma
ken wij ons geen zorg maar naarmate de strijd
in Noord-Afrika voortduurt moet het tweede
front in Euj-opa op de lange baan worden ge
schoven. Er kan geen invasie in Europa plaats
vinden als niet geheel Afrika in Geallieerde
handen is.
Geallieerd ontwerp voor koloniaal
bestuur.
De Britsche minister van koloniën, Stanley,
is op het oogenblik bezig met het uitwerken
van een verklaring over de Britsche koloniale
politiek, hetgeen zijn oorzaak vindt in de
tusschen de Britsche en Amerikaansche re
geering gevoerde discussies.
De Sunday Times schrijft, dat over de vol
gende punten reeds min of meer overeènstem-
ming is bereikt tusschen Engeland en de Ver,
Staten:
1. De Britsche koloniën moeten ten behoeve
van een beter bestuur in groote eenheden ge
groepeerd worden.
2. Regionale koloniale raden, die voor de
defensie verantwoordelijk zijn en bij de ont
wikkeling van economie en bestuur advisee-
rend medewerken, moeten in het leven ge
roepen worden. Ten aanzien van de defensie
vormt de verpachting van de Westindische
steunpunten aan de Ver, Staten het precedent,
volgens hetwelk koloniale steupunten in het
veiligheidssysteem betrokken moeten worden
dat op de vredesconferentie zal worden ont
worpen.
3. Whitehall zal de uiterste verantwoorde
lijkheid hebben voor het bestuur van alle
Britsche koloniën, maar een groot deel van
de autoriteit zou worden overgedragen op de
regionale raden.
4. In de regionale raden zouden de geïnte
resseerde landen vertegenwoordigd zijn. B.v.
zal de Caraibische regionale raad vertegen
woordigers van Groot-Brittannië, de koloniale
gebieden en de V.S. omvatten.
Andere regionale raden zouden ge
vormd moeten worden voor het Verre
Oosten en Afrika, waarbij in den raad
voor het Verre Oosten eventueel ook de
Ver. Staten betrokken zullen worden,
terwijl de raad voor Afrika volgens het
zelfde beginsel zou moeten worden ge
vormd.
Volgens S. P. T. zou ook Nederland zitting
hebben in sommige regionale raden: dit zou
dan hierop neerkomen, dat Nederland niet
anders dan een medelid zou worden van een
bestuurslichaam, waarin (in het geval Neder-
'andsch Indië: regionale raad voor het Verre
Óósten) bijv. Engelschen, Amerikanen, Chi-
neezen en Philippino's zitting zouden hebben.
économische mobilisatie in Spanje.
In aanvulling op de mobilisatiewet van
'fi November 1942 publiceert de Spaansche
staatscourant een nieuwe wet, volgens
welke de minister van oorlog gemachtigd
wordt de mobilisatie van de industrie voor
de behoeften van het leger etappegewijs uit
te voeren.
Fransche staatsschuld fabelachtig.
De Fransche staatsschuld staat op het punt
het bijna astronomische bedrag van 1000 mil
liard Francs te bereiken, zoo constateert het
agentschap Interfrance in een overzicht over
de ontwikkeling tot dusver van de openbare
schuld in Frankrijk. Deze som betreft de zui
vere Staatsschulden. De schulden van de ge
meenten of de spoorwegen zijn daarin niet
opgenomen."
80.000 opnamen per sec.
Een nieuwe vinding op het gebied van film
apparaten, zoo wordt uit Berlijn gemeld,
maakt het mogelijk 80.000 opnamen per secon
de te doen, waardoor een kogel in een ge
weerloop kan worden verfilmd. Tot dat doel
is in den loop een spleet aangebracht, waar
door de camera in staat is het voorbijvliegen
de projectiel vast te leggen. De vertooning
van deze 80.000 opnamen vergt 44 minuten.
De restauratie van het Prinsenhof te Delft
is goed gevorderd. De buitenmuren van de
kapel zijn thans gereed.
J. van Rhijn/Pax c
De hooikist bewaart de warmte, maakt er een nuttig gebruik van.
99"
Keuringen voor de Waffen SS en
het Leoioen.
Bij onze vrijwilligers. In looppas voor
waarts. Orbis/Holland Pax c.
Het SS-Ersatzkommanda deelt ons me
de, dat vrijwilligers voor de Waffen-SS en
het legioen zich op onderstaande data bij
de genoemde adressen kunnen vervoegen
ten einde gekeurd te worden.
Tevens wordt er de aandacht op geves
tigd en wel speciaal voor hen, die er be
zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne
derland te vervullen, dat thans de mogelijk
heid bestaat, om dienst te nemen in éer
speciaal wachtbataljon. De opleiding vind'
in Nederland plaats, terwijl de inzet vai
dit bataljon ook in Nederland zal blijven
Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS er
het legioen kunnen zich ook diegenen mel
den, die tot de Germaansche-SS in Neder
land willen toetreden.
7-1-43 9.00 uur: Zwolle. Hotel Peters.
Markt.
15.00 uur: Assen, Frieslandkazernc.
Vaart zuidzijde.
3-1-43 9.00 uur: Groningen, Concerthuis
Poelestraat.
14.00 uur: Leeuwarden, Huize
Schaaf, Breeds traat.
9-1-43 9.00 uur: Amsterdam, school.
Iepenweg 13.
10-1 43 10.00 uur: Utrecht, Wehrmaeht-
heim, Mariaplaats.
11-1-43 10.00 uur: Amersfoort, Dienstge
bouw. Leusderweg,
12-1-43 10.00 uur: Den Haag, Café Den
Hout. Bezuidenhoutscheweg.
Demagogie in het kwadraat.
Gerbrandy op Oudejaarsavond.
De „minister-president' van het Neder
landsche emigrantencomité te Londen,-Ger-
brandy, heeft op Oudejaarsavond het woord
gericht tot ons volk via Radio-Oranje. De
rede van dezen politicus die voor Mei
1940 reeds was omgevallen door zijn volsla
gen gebrek aan inzicht en kennis zou
zeker niet verdienen om aan de vergetel
heid onttrokken te worden, ware het niet,
dat hij in de laatste passages zonder meer
beweerde, dat na het zegevierende einde
van den strijd in Europa en in de Pacific
het „thans ter aarde liggende Neder
landsch-Indië zich zal verheffen tot nieuwe
hoogten".
Deze rhetoriek, welke moeilijk gestoeld
kan zijn op de feiten, doch veeleer op eigen
wenschen en wellicht mystieke verwach
tingen, laat duidelijk zien, dat de Neder
landsche „ministers" aan de overzijde van
de Noordzee nog altijd niets verloren heb
ben van hun arsenaal aan demagogische
streken. Men vraagt zich in gemoede af
waar de heer Gerbrandy de brutaliteit van
daan haalt om dergelijke verwachtingen te
wekken bij het verblinde gedeelte van ons
volk, dat al even weinig politieke werke
lijkheidszin heeft als hij zelf, door middel
van dergelijke demagogische zotteklap, ter
wijl het Engelsehe regeeringsorgaan de
Times zich reeds in November genoodzaakt
zag om te verklaren, dat voor de Fransche.
Brische en Nederlandsche koloniale gebie
den, welke in de Pacific voor de geallieer
den verloren zijn gegaan, een terugkeer
tot den status van 1941 niet mogelijk meer
is en bovendien ook ongewenscht zou
zijn
"Gerbrandy leeft blijkbaar nog altijd in de
politieke, democratische sfeer van vóór Mei
1940, de sfeer, wa&rin het voor hem en zijn
collega's mogelijk was, niet om te regee-
ren, doch om fegeermkje te spelen ten
koste van „het domme volk, dat er toch
niets van begrijpt". (V.P.B.)
GEALLIEERD INiTiATSEF.
Bs. Het is in dezen oorlog nog altijd
zoo geweest, dat de Spil het initiatief nam
en de Geallieerden vrij spoedig het nakij
ken kregen. Tot op zekere hoogte mag men
zelfs aannemen, dat aan dezen gang van
zaken een groot deel van het succes van
de Spil te danken was. Waar ook de Duit
sche Weermacht tegenover tegenstanders
kwam te staan, had zij het initiatief en het
scheen langen tijd zoo alsof de Geallieerden
werkelijk niet in staat waren daaraan iets
te veranderen. Men mag vrij allerlei argu
menten aanvoeren, die bewijzen dat de Ge
allieerden gedaan hebben wat zij in het
gegeven geval konden doen, aan de feiten
wijzigt het niets. En ook toen Japan zich
in den strijd wierp deed zich een soortgelijk
verschijnsel voor: het waren niet de En
gelschen en de Amerikanen, die de eerste
klappen uitdeelden; bovendien: de klappen
die op de eerste volgden waren steeds aan
merkelijk zwaarder wanneer .Japan ze had
uitgedeeld. Zoo was Europa aan de Duitsche
Weermacht onderworpen en zoo werden de
beste steunpunten der geallieerden door Ja
pan veroverd
Tot de Geallieerden zich zelf schenen ge
vonden te hebben. Dat was cp het oogen
blik waarop zij hun aanval op Fransch
Noord-Afrika begonnen. Zij streden daar
een gemakkelijken strijd. Bevorderd door
het verraad van militairen, die hen hadden
moeten terugslaan scheen het dat hun doel:
een verbinding tot stand brengen met het
uit Oostelijke richting oprukkende achtste
Britsche leger, gemakkelijk zou kunnen
worden bereikt. Hierna zou de mogelijkheid
geschapen zijn om de Spiltroepen uit Tri
polis te verdrijven, de geheele Noord-Afri-
kaansche kust in bezit te nemen en aldus
den weg door de Middeilandsche Zee weer
vrij te maken voor een algemeenen aanval
op het Europeesche vasteland, dat men van
deze zijde het zwakst verdedigd achtte en
waarvan men vermoedde, dat het militair-
technisch de meeste kans bood. De idee was
prachtig en het initiatief kwam ditmaal
eens van Geallieerde zijde. Voor de Duit-
schers, die gewend waren zelf altijd de
leiding te hebben, moest het een verrassing
zijn, die hun moreel wel zou fnuiken. En
zij deden hun zet, verrassend en snel; men
zou bijna gedacht hebben, dat zij bij de
Duitsche Weermacht een goede leerschool
hadden doorloopen. In werkelijkheid had
den ze een buitengewonen voorsprong en
alom in het Geallieerde kamp heerschta
vreugde. Men waagde zich reeds aan voor
spellingen; er waren er die zonder knippe
ren met de oogen het einde van den oorlog
durfden aan te kondigen en in menig gezin
van brave echte Nederlanders werden de
bijlen en stroppen nog eens extra nagezien,
opdat men niet onvoorbereid voor de nood
zaak van het gebruik zou staan.
Het initiatief was er, maar in werkelijk
heid werd geen enkel van de gestelde doe
len bereikt: integendeel: het is de As die
de ontwikkeling van den strijd in Noord-
Afrika beheerscht. Het bruggenhoofd Tunis
biedt niet alleen de beste kansen op ver
dediging, maar opent zelfs de mogelijk
heden voor een offensief optreden der As
troepen; de strijd ligt in ieder geval nog
volkomen open en het voordeel is aan de
zijde van de Spil. Het Duitsch-Italiaansche
luchtwapen overheerscht in Tunis, als ge
volg van verschillende factoren, waarvan
organisatie en snelle concentratie wel de
voornaamste zijn, nog steeds sterk het Ge
allieerde en de vijand ziet zich genood
zaakt om zijn prestaties, naarmate de ge
vechten duren, steeds hooger op te voe
ren en daarmede zijn eigen opzet in be
langrijke mate te overschrijden. Het Ge
allieerde initiatief geeft, zooals blijkt, geen
reden tot verheugenis. Vóór hen ligt nog
een hopeloos lange weg die naar de over
winning zou kunnen leiden; een strop blijft
het evenwel, dat de As-troepen hem met
bunkers, uitmuntend materieel en de beste
soldaten onbruikbaar hebben gemaakt.
Zoo moet U de hooikisï gebruiken.
Ter besparing on brandstof, stroom
of gas.
De hooikist is een uitstekend middel om te
besparen op het brandstoffenverbruik, op
stroom of gas, maar men moet dan met
kennis van zaken met dit nuttige huishou
delijke voorwerp omgaan. In de eerste plaats
dient men een pan met een goed sluitend
deksel te gebruiken en ervoor te zorgen,
dat zij in de kist of mand past. Blijft er eenige
ruimte over, dan vuile men deze op met prop
pen papier of houtwol. De pan moet op zijn
minst driekwart gevuld zijn, daar de inhoud
anders teveel afkoelt. Voorts neme men min
der vocht dan voor een gewoiïe bereiding
noodig is. De spijzen dienen één zesde van
den normalen kooktijd te worden vóórgekookt
en driemaal den gewonen kooktijd in de hooi
kist te worden gehouden.
Gerechten met een langen kooktijd kun
nen het beste na twee tot drie uur nog eens
worden doorgekookt om ze daarna weer in
de hooikist te plaatsen. Zóó voorkomt u over
schrijding van uw electriciteits- of gasrant-
soen!
UITTOCHT ÜIT CALCUTTA.
Meer dan de helft der inwoners van Cal
cutta heeft de stad verlaten met het oog op
de herhaalde Japansche luchtaanvallen.
Radio-Delhi meldt, dat de bevolking .thans
één millioen bedraagt, terwijl Calcutta bij de
laatste volkstelling in 1941, meer dar twee
millioen zielen telde.