Haarlemsche Courant Zware afweergevechten in Dongebied CAPRIOLEN CAPRIOLEN" Nieuwsblad voor Noord-Holland 300 gevangenen in Tunesië ZATERDAG 9 JANUARI '43 VroolijkheidHumor! Lachen! NIEMAND MAG THUISBLIJVEN! Ieder komt naar het Concertgebouw. 288e Jaargang- No. 3 Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen Hoofdredacteur J. V. Baudewyns Woensdag 6 Januari 1943 Uitgave. Grafische Bedrijven Damlate Directiet Ph. A. Mees P. W. Peereboom K 1297 Terreinwinst in Westelijken Kaukasus. In het Noorden bolsjewistisch skibataljon vernietigd. Het opperbevel der Duitsche weermacht maakt bekend: In het Westen van den Kaukasus is in een verrassenden aanval een vijandelijk steunpunt genomen. Gevechtsvliegers vielen de haveninstallaties van Gelendsjik aan en dreven transport colonnes langs den kustweg uiteen. Vijande lijke aanvallen in, het gebied van den Terek werden afgeslagen. De zware afweergevechten in het Don- gebied duren voort. In den centralen sector van het front hebben de Sowjets bij de gevechten om Welikije Loeki weer 14 tanks verloren. Aanvallen van de vijandelijke infanterie ten Zuidoosten vjm het Ilmenmeer en uitbraak- pogingen van vrij zwakke vijandelijke strijd krachten, die tijdens de afgeloopen gevech ten waren ingesloten, stortten ineen. Ook aan den Wolchof en voor Leningrad werden hier en daar vijandelijke aanvallen afgeslagen. Aan het Kandalaksja-front zijn aanvallen van de bolsjewieken onder bloedige verlie zen mislukt. Verscheidene vijandelijke ge vechtsgroepen, o.m. een skibataillon werden ingesloten en vernietigd. Talrijke wapens werden als buit binnengebracht. In Tunis werden bij stoottroepondernemin gen steunpunten van den vijand veroverd en Engelsehe gevangenen binnengebracht. Het luchtwapen zette zijn aanvallen op vijandelij ke luchtsteunpunten voort en veroorzaakte daarbij omvangrijke vernielingen. Ter bege leidende bescherming in den strijd gebrachte Duitsche jagers schoten zonder eigen verlie zen acht vijandelijke vliegtuigen neer. Aanvallen van Britsche vliegtuigen op Westduitsch gebied veroorzaakten schade aan gebouwen en verliezen onder de bevolking. Vier meermotorige vliegtuigen werden neer geschoten. Snelle Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben overdag militaire installaties aan de Zuidoost kust van Engeland aangevallen. Beveiligings strijdkrachten der marine en afweergeschut der mar-ine hebben voor de Fransche en de Nederlandsche kust op 3 en 4 Januari drie vliegtuigen neergeschoten. Evenals het overgroote deel van de Engel sehe pers publiceert ook de Daily Mail op het oogenblik pessimistische beschouwingen over den toestand. Het zou overdreven zijn, zoo schrijft het blad, wanneer men verwachtte, dat de Russen de Duitsche weermacht zouden kunnen terugslaan en nog in het aanstaande voorjaar in staat zouden zijn een machtig of fensief te ontketenen. Het blad wijst voorts ook op de beteekenis van de campagne in Tunesië. De belangrijk heid ligt in het feit, dat zoolang de gevechten in Tunesië worden gevoerd, de vorming van een tweede front door de Geallieerden onmo gelijk is. Wanneer in het voorjaar nog ge vechten in Noord-Afrika worden geleverd, dan heeft Duitschland waardevollen tijd ge wonnen en een groot succes behaald. De Ge allieerden moeten de controle hebben over de Middeilandsche Zee, voordat zij de Spil kunnen overwinnen en zij moeten de Spil uit Tunesië verdrijven voordat zij de Middei landsche Zee kunnen controleeren. Zoolang de Spilmogendheden in Tunesië zijn, moeten de leveranties aan de Sowjet-Unie via Kaap stad worden gezonden. Voorts worden dui zenden tonnen scheepsruimte gebruikt om de Engelschcn en Amerikanen in Noord-Afrika te ravitailleeren. De scheepvaartpositie zal zelfs iedere grootere operatie in Europa on mogelijk maken, zoolang de Spil in Tunis zit. De successen in Egypte en de landing in de Fransche koloniën hebben weliswaar Duit sche strijdkrachten gebonden, doch 'veel te weinig. Het Itaiiaansche weermachtbericht luidt: „Aan het front in de Syrte werd ook Maan dag de bedrijvigheid te land en in de lucht belemmerd door het aanhoudende slechte weer. In de Zuid-Llbysche woestijn nam de 'druk op onze vooruitgeschoven posten toe. In Tunesië wordt de versterking der on langs veroverde stellingen voortgezet. Bij de gevechten van 3 Januari hebben wij 300 ge vangenen gemaakt, onder wie 6 officieren. In een geslaagden overval heeft een Duitsche stormtroep twee versterkingen vernield en 2 Britsche officieren en 28 manschappen ge vangen genomen. Bij levendige luchtgevech ten hebben Duitsche escadrilles 8 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten, 4 op den grond staande vijandelijke toestellen geraakten in brand. Maandagnacht zijn de havenwerken en de opslagplaatsen in de haven van Algiers door onze vliegtuigen aangevallen. Een onzer duikbooten is niet op haar basis teruggekeerd. De bloedverwanten der beman ning zijn op de hoogte gebracht. Bij een luchtaanval op Lampedusa werd geen ernstige schade aaijgericht. De bekende deskundige Liddell Hart schrijft o.a.: „Wanneer men de ontmoeting van het eerste en het achtste leger, respectievelijk on der de generaals Alexander en Montgomery, moet afwachten, dan kunnen hiermede nog maanden verloopen. Omtrent den uitslag ma ken wij ons geen zorg maar naarmate de strijd in Noord-Afrika voortduurt moet het tweede front in Euj-opa op de lange baan worden ge schoven. Er kan geen invasie in Europa plaats vinden als niet geheel Afrika in Geallieerde handen is. Geallieerd ontwerp voor koloniaal bestuur. De Britsche minister van koloniën, Stanley, is op het oogenblik bezig met het uitwerken van een verklaring over de Britsche koloniale politiek, hetgeen zijn oorzaak vindt in de tusschen de Britsche en Amerikaansche re geering gevoerde discussies. De Sunday Times schrijft, dat over de vol gende punten reeds min of meer overeènstem- ming is bereikt tusschen Engeland en de Ver, Staten: 1. De Britsche koloniën moeten ten behoeve van een beter bestuur in groote eenheden ge groepeerd worden. 2. Regionale koloniale raden, die voor de defensie verantwoordelijk zijn en bij de ont wikkeling van economie en bestuur advisee- rend medewerken, moeten in het leven ge roepen worden. Ten aanzien van de defensie vormt de verpachting van de Westindische steunpunten aan de Ver, Staten het precedent, volgens hetwelk koloniale steupunten in het veiligheidssysteem betrokken moeten worden dat op de vredesconferentie zal worden ont worpen. 3. Whitehall zal de uiterste verantwoorde lijkheid hebben voor het bestuur van alle Britsche koloniën, maar een groot deel van de autoriteit zou worden overgedragen op de regionale raden. 4. In de regionale raden zouden de geïnte resseerde landen vertegenwoordigd zijn. B.v. zal de Caraibische regionale raad vertegen woordigers van Groot-Brittannië, de koloniale gebieden en de V.S. omvatten. Andere regionale raden zouden ge vormd moeten worden voor het Verre Oosten en Afrika, waarbij in den raad voor het Verre Oosten eventueel ook de Ver. Staten betrokken zullen worden, terwijl de raad voor Afrika volgens het zelfde beginsel zou moeten worden ge vormd. Volgens S. P. T. zou ook Nederland zitting hebben in sommige regionale raden: dit zou dan hierop neerkomen, dat Nederland niet anders dan een medelid zou worden van een bestuurslichaam, waarin (in het geval Neder- 'andsch Indië: regionale raad voor het Verre Óósten) bijv. Engelschen, Amerikanen, Chi- neezen en Philippino's zitting zouden hebben. économische mobilisatie in Spanje. In aanvulling op de mobilisatiewet van 'fi November 1942 publiceert de Spaansche staatscourant een nieuwe wet, volgens welke de minister van oorlog gemachtigd wordt de mobilisatie van de industrie voor de behoeften van het leger etappegewijs uit te voeren. Fransche staatsschuld fabelachtig. De Fransche staatsschuld staat op het punt het bijna astronomische bedrag van 1000 mil liard Francs te bereiken, zoo constateert het agentschap Interfrance in een overzicht over de ontwikkeling tot dusver van de openbare schuld in Frankrijk. Deze som betreft de zui vere Staatsschulden. De schulden van de ge meenten of de spoorwegen zijn daarin niet opgenomen." 80.000 opnamen per sec. Een nieuwe vinding op het gebied van film apparaten, zoo wordt uit Berlijn gemeld, maakt het mogelijk 80.000 opnamen per secon de te doen, waardoor een kogel in een ge weerloop kan worden verfilmd. Tot dat doel is in den loop een spleet aangebracht, waar door de camera in staat is het voorbijvliegen de projectiel vast te leggen. De vertooning van deze 80.000 opnamen vergt 44 minuten. De restauratie van het Prinsenhof te Delft is goed gevorderd. De buitenmuren van de kapel zijn thans gereed. J. van Rhijn/Pax c De hooikist bewaart de warmte, maakt er een nuttig gebruik van. 99" Keuringen voor de Waffen SS en het Leoioen. Bij onze vrijwilligers. In looppas voor waarts. Orbis/Holland Pax c. Het SS-Ersatzkommanda deelt ons me de, dat vrijwilligers voor de Waffen-SS en het legioen zich op onderstaande data bij de genoemde adressen kunnen vervoegen ten einde gekeurd te worden. Tevens wordt er de aandacht op geves tigd en wel speciaal voor hen, die er be zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne derland te vervullen, dat thans de mogelijk heid bestaat, om dienst te nemen in éer speciaal wachtbataljon. De opleiding vind' in Nederland plaats, terwijl de inzet vai dit bataljon ook in Nederland zal blijven Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS er het legioen kunnen zich ook diegenen mel den, die tot de Germaansche-SS in Neder land willen toetreden. 7-1-43 9.00 uur: Zwolle. Hotel Peters. Markt. 15.00 uur: Assen, Frieslandkazernc. Vaart zuidzijde. 3-1-43 9.00 uur: Groningen, Concerthuis Poelestraat. 14.00 uur: Leeuwarden, Huize Schaaf, Breeds traat. 9-1-43 9.00 uur: Amsterdam, school. Iepenweg 13. 10-1 43 10.00 uur: Utrecht, Wehrmaeht- heim, Mariaplaats. 11-1-43 10.00 uur: Amersfoort, Dienstge bouw. Leusderweg, 12-1-43 10.00 uur: Den Haag, Café Den Hout. Bezuidenhoutscheweg. Demagogie in het kwadraat. Gerbrandy op Oudejaarsavond. De „minister-president' van het Neder landsche emigrantencomité te Londen,-Ger- brandy, heeft op Oudejaarsavond het woord gericht tot ons volk via Radio-Oranje. De rede van dezen politicus die voor Mei 1940 reeds was omgevallen door zijn volsla gen gebrek aan inzicht en kennis zou zeker niet verdienen om aan de vergetel heid onttrokken te worden, ware het niet, dat hij in de laatste passages zonder meer beweerde, dat na het zegevierende einde van den strijd in Europa en in de Pacific het „thans ter aarde liggende Neder landsch-Indië zich zal verheffen tot nieuwe hoogten". Deze rhetoriek, welke moeilijk gestoeld kan zijn op de feiten, doch veeleer op eigen wenschen en wellicht mystieke verwach tingen, laat duidelijk zien, dat de Neder landsche „ministers" aan de overzijde van de Noordzee nog altijd niets verloren heb ben van hun arsenaal aan demagogische streken. Men vraagt zich in gemoede af waar de heer Gerbrandy de brutaliteit van daan haalt om dergelijke verwachtingen te wekken bij het verblinde gedeelte van ons volk, dat al even weinig politieke werke lijkheidszin heeft als hij zelf, door middel van dergelijke demagogische zotteklap, ter wijl het Engelsehe regeeringsorgaan de Times zich reeds in November genoodzaakt zag om te verklaren, dat voor de Fransche. Brische en Nederlandsche koloniale gebie den, welke in de Pacific voor de geallieer den verloren zijn gegaan, een terugkeer tot den status van 1941 niet mogelijk meer is en bovendien ook ongewenscht zou zijn "Gerbrandy leeft blijkbaar nog altijd in de politieke, democratische sfeer van vóór Mei 1940, de sfeer, wa&rin het voor hem en zijn collega's mogelijk was, niet om te regee- ren, doch om fegeermkje te spelen ten koste van „het domme volk, dat er toch niets van begrijpt". (V.P.B.) GEALLIEERD INiTiATSEF. Bs. Het is in dezen oorlog nog altijd zoo geweest, dat de Spil het initiatief nam en de Geallieerden vrij spoedig het nakij ken kregen. Tot op zekere hoogte mag men zelfs aannemen, dat aan dezen gang van zaken een groot deel van het succes van de Spil te danken was. Waar ook de Duit sche Weermacht tegenover tegenstanders kwam te staan, had zij het initiatief en het scheen langen tijd zoo alsof de Geallieerden werkelijk niet in staat waren daaraan iets te veranderen. Men mag vrij allerlei argu menten aanvoeren, die bewijzen dat de Ge allieerden gedaan hebben wat zij in het gegeven geval konden doen, aan de feiten wijzigt het niets. En ook toen Japan zich in den strijd wierp deed zich een soortgelijk verschijnsel voor: het waren niet de En gelschen en de Amerikanen, die de eerste klappen uitdeelden; bovendien: de klappen die op de eerste volgden waren steeds aan merkelijk zwaarder wanneer .Japan ze had uitgedeeld. Zoo was Europa aan de Duitsche Weermacht onderworpen en zoo werden de beste steunpunten der geallieerden door Ja pan veroverd Tot de Geallieerden zich zelf schenen ge vonden te hebben. Dat was cp het oogen blik waarop zij hun aanval op Fransch Noord-Afrika begonnen. Zij streden daar een gemakkelijken strijd. Bevorderd door het verraad van militairen, die hen hadden moeten terugslaan scheen het dat hun doel: een verbinding tot stand brengen met het uit Oostelijke richting oprukkende achtste Britsche leger, gemakkelijk zou kunnen worden bereikt. Hierna zou de mogelijkheid geschapen zijn om de Spiltroepen uit Tri polis te verdrijven, de geheele Noord-Afri- kaansche kust in bezit te nemen en aldus den weg door de Middeilandsche Zee weer vrij te maken voor een algemeenen aanval op het Europeesche vasteland, dat men van deze zijde het zwakst verdedigd achtte en waarvan men vermoedde, dat het militair- technisch de meeste kans bood. De idee was prachtig en het initiatief kwam ditmaal eens van Geallieerde zijde. Voor de Duit- schers, die gewend waren zelf altijd de leiding te hebben, moest het een verrassing zijn, die hun moreel wel zou fnuiken. En zij deden hun zet, verrassend en snel; men zou bijna gedacht hebben, dat zij bij de Duitsche Weermacht een goede leerschool hadden doorloopen. In werkelijkheid had den ze een buitengewonen voorsprong en alom in het Geallieerde kamp heerschta vreugde. Men waagde zich reeds aan voor spellingen; er waren er die zonder knippe ren met de oogen het einde van den oorlog durfden aan te kondigen en in menig gezin van brave echte Nederlanders werden de bijlen en stroppen nog eens extra nagezien, opdat men niet onvoorbereid voor de nood zaak van het gebruik zou staan. Het initiatief was er, maar in werkelijk heid werd geen enkel van de gestelde doe len bereikt: integendeel: het is de As die de ontwikkeling van den strijd in Noord- Afrika beheerscht. Het bruggenhoofd Tunis biedt niet alleen de beste kansen op ver dediging, maar opent zelfs de mogelijk heden voor een offensief optreden der As troepen; de strijd ligt in ieder geval nog volkomen open en het voordeel is aan de zijde van de Spil. Het Duitsch-Italiaansche luchtwapen overheerscht in Tunis, als ge volg van verschillende factoren, waarvan organisatie en snelle concentratie wel de voornaamste zijn, nog steeds sterk het Ge allieerde en de vijand ziet zich genood zaakt om zijn prestaties, naarmate de ge vechten duren, steeds hooger op te voe ren en daarmede zijn eigen opzet in be langrijke mate te overschrijden. Het Ge allieerde initiatief geeft, zooals blijkt, geen reden tot verheugenis. Vóór hen ligt nog een hopeloos lange weg die naar de over winning zou kunnen leiden; een strop blijft het evenwel, dat de As-troepen hem met bunkers, uitmuntend materieel en de beste soldaten onbruikbaar hebben gemaakt. Zoo moet U de hooikisï gebruiken. Ter besparing on brandstof, stroom of gas. De hooikist is een uitstekend middel om te besparen op het brandstoffenverbruik, op stroom of gas, maar men moet dan met kennis van zaken met dit nuttige huishou delijke voorwerp omgaan. In de eerste plaats dient men een pan met een goed sluitend deksel te gebruiken en ervoor te zorgen, dat zij in de kist of mand past. Blijft er eenige ruimte over, dan vuile men deze op met prop pen papier of houtwol. De pan moet op zijn minst driekwart gevuld zijn, daar de inhoud anders teveel afkoelt. Voorts neme men min der vocht dan voor een gewoiïe bereiding noodig is. De spijzen dienen één zesde van den normalen kooktijd te worden vóórgekookt en driemaal den gewonen kooktijd in de hooi kist te worden gehouden. Gerechten met een langen kooktijd kun nen het beste na twee tot drie uur nog eens worden doorgekookt om ze daarna weer in de hooikist te plaatsen. Zóó voorkomt u over schrijding van uw electriciteits- of gasrant- soen! UITTOCHT ÜIT CALCUTTA. Meer dan de helft der inwoners van Cal cutta heeft de stad verlaten met het oog op de herhaalde Japansche luchtaanvallen. Radio-Delhi meldt, dat de bevolking .thans één millioen bedraagt, terwijl Calcutta bij de laatste volkstelling in 1941, meer dar twee millioen zielen telde.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1943 | | pagina 1