scne
Rede van Churchill in het Lagerhuis.
Afweersuccessen in Z.
van Oostelijk front
- jg S1
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Casablanca en Adana.
BEKENDMAKING.
BEKENDMAKING
288e Jaargang' No. 35
Verschijnt dagelijks
behalve op Zon- en feestdagen
Tel. Administr. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958, Haarl. Cour., H'lem
Hoofdredacteur J. V. Baudewyns
Vrijdag 12 Februari 1943
Uitgave: Grafische Bedrijven Damlate
Telef. drukke ril 1371S
Ph. A. Mees
Directie:
P. W. peereboom
„Somber panorama" van den duikbootoorlog. Eisenhower geallieerde
opperbevelhebber in N.-Afrika, Zware gevechten te verwachten.
Churchill heeft in het Lagerhuis in een
verklaring over den oorlogstoestand o.a.
medegedeeld, dat het voornaamste punt op
de conferentie van Casablanca is geweest
„den vijand te land, op zee en in de lucht in
den grootst mogelijken omvang zoo snel
mogelijk aan te valien". Woordelijk voegde
Churchill hieraan nog toe: „Wij moeten het
klaar spelen, dat de vijand in ieder opzicht
physiek en psychisch lijdt".
Voorts verklaarde Churchill, dat Roose
velt „ondanks de lichamelijke handicap, die
hij op zoo heroieke wijze meester is gewor
den, beleid was om zelfs naar Khartoem te
gaan om een drie-mogendheden-eonferentie
mogelijk te maken. Stalin was echter in
Rusland onmisbaar geweest.
Overigens hebben de Geallieerden thans
een voor negen maanden berekend operatie
plan. Voor afloop van deze periode zullen
Churchill en Roosevelt opnieuw een ont
moeting hebben. Als eerste doel is overeen
gekomen het met alle middelen den vijand
van het Russische front afleiden, „zoodra
men den duikbootoorlog baas geworden zal
zijn."
Churchill zeide het te betreuren, dat „Sta
lin en eenige zijner generaals" niet te Casa
blanca zijn verschenen. Hij gaf het Huis de
verzekering, dat de Geallieerden, om de
Sovjet-Unie te steunen, met alle middelen,
waarover zij beschikken, zouden trachten de
vijandelijke luchtmacht van het Russische
front af te leiden, „zoodra de problemen
van den duikbootoorlog den Geallieerden
veroorloven agressief te worden."
Churchill verklaarde vervolgens, dat de
vernietiging van Duitschland voorrang heeft
boven den beslissenden strijd tegen Japan.
Voor het geval de Geallieerden eerder tot
een overwinning op Duitschland dan op
Japan-zouden komen, zouden alle strijd
krachten van het Britsche Rijk met allen
spoed naar het Oost-Aziatische oorlogstoo
neel worden gebracht. Engeland zou dan
aan de zijde der Vereenigde Staten den oor
log tegen Japan met alle kracht voeren.
Churchill deelde mede, dat hij deze verkla
ring met machtiging van het oorlogskabinet
op de conferentie te Casablanca herhaald
heeft. Hij heeft zich daarbij bereid ver
klaard, deze belofte ook vast te leggen in
een speciale overeenkomst.
Adana.
Vervolgens behandelde Churchill de be
sprekingen te Adana, waaromtrent hij ver
klaarde, dat men in het daarover uitge
geven communiqué niet meer moest zoeken
dan het bevatte. Het behoort niet tot de
politiek van Engeland „Turkije onaange
naamheden te veroorzaken". Churchill ver
klaarde met be4"-■diking tot de wapenleve-
ranties aan dat <d, geen eischen aan Tur-
kije te hebben gesteld. Hij heeft slechts
willen „doordrijven", dat de bewapening
van Turkije „zonder uitzondering goed ge
organiseerd wordt" en dat de gemengde
militaire commissie te Ankara bijeenkomt.
De oorlog ter zee.
Ten aanzien van de verliezen der koop
vaardij weigerde Churchill evenals voorheen
cijfers te noemen. Hij motiveerde zijn wei
gering met de woorden: „Naar mijn mee
ning is het beter den vijand de juiste cijfers
te laten raden".
Vervolgens merkte Churchill op, dat bij
Britsche troepenconvooien, waarbij 3 mil-
lioen menschen werden vervoerd, 1348
slachtoffers zijn gevallen. Hij beweerde, dat
als gevolg vari de nieuwe Engelsche, Ameri-
kaansche en Canadeesche schepen de Ge
allieerde vloot thans 1 1/4 millioen ton groo-
ter is dan zes maanden geleden.
De verliezen die de Geallieerden ter zee
lijden, zijn zeer groot. Deze verliezen „hin
deren de Geallieerden en vertragen hun
operaties". Ook verhinderen zij de Gealli
eerden met de hun ter beschikking staand-
eenheden „ongedeerd" in actie te komen
Verder verlengen zij den oorlog met zijn
verspilling, zijn verliezen en niet te voor
ziene risico's.
Churchill zeide vervolgens, dat duikboo-
ten aan de Oostkust der Vereenigde Staten
„zeer ernstige verwoestingen" hebben aan
gericht. De iandoperaties in Noord-Afrika
en de ravitailleering van de landlegers stel
len natuurlijk de Britsche en Amerikaan-
sehe vloten aan verdere verliezen bloot. Ooi-
de convooien door de IJszee naar de Sow-
jet-Unie hebben „zware verliezen" geleden.
Hier werden in hoofdzaak Britsche schepen
getroffen. Onder die omstandigheden is het,
naar Churchill zeide, onvermijdelijk ge
weest, dat de gemeenschappelijke Ameri-
kaansche en Britsche verliezen de afgeloo-
pen 15 maanden de grenzen hebben over
schreden, waarmede Engeland rekening had
gehouden toen het nog alleen stond.
Churchill noemde het verschrikkelijk
plannen voor den bouw van schepen te
moeten maken „op den grondslag van
een verlies van honderd duizenden
tonnen per maand". De verliezen aan
kostbare ladingen, de vernietiging van
zoo vele mooie schepen", de dood der
bemanningen, vormen een „somber
panorama".
Wat de bescherming der convooien aan
gaat verklaarde Churchill, dat ook vlieg
tuigen met groote actieradius geen volle
dige bescherming voor de schepen kunnen
opleveren. Als tegenmid-del voor het toene
mende aaii-tal duikbooten noemde Churchill
een „relatief sterkere vergrooting van de
begeleidende bescherming te water en in de
lucht". „Een niet tot zinken gebracht schip
is beter dan een nieuw", zoo voegde hij
hieraan toe.
Men heeft zich genoodzaakt gezien den
bouw van schepen ter begeleidende be
scherming te bespoedigen, hoewel deze
maatregel het bouwen van nieuwe schepen
belemmerde. Bij den bouw van snelle sche
pen moet men in het oog houden, dat snel
heid een kostbare luxe is. Men is, aldus
Churchill, niet vrij in de keuze tusscher,
minder, doah snellere schepen, en meer en
langzamer schepen.
Wanneer Engeland er toe overging snelle
schepen te bouwen, zou „de wedstrijd der
machines", beginnend met de bescherming
verleenende schepen, Engeland in een
(nieuwe faze" brengen.
Tenslotte verklaarde Churchill, dat bij de
beantwoording van de vraag in hoeverre de
Geallieerden den last der Sowjet Unie zou
den kunnen verlichten en hoe snel de oor
log afgeloopen zou kunnen zijn, alles er van
afhangt in hoeverre men door het bouwen
van nieuwe schepen de verliezen kan com-
penseeren, die „nog steeds een betreurens
waardig en bedroevend feit" ziin.
OOST-AZIë
In het verdere verloop van zijn rede
hield Churchill zich bezig met den oorlog
in Oost-Azië. Deze oorlog, zoo zeide hij,
heeft reeds een groot deel der over zee
vechtende Amerikaansche strijdkrachten,
alsmede Australische en Nieuwzeelandsche
opgeëischt. De strijd in dit ge.bied maakt
een geweldige krachtsinspanning noodig,
doordat hij zich over duizenden mijlen uit
strekt.
De Engelsche krachtsinspanning hier
blijft in hoofdzaak beperkt tot operaties in
Birma. Men staat voor de taak, den weg
door Birma te heropenen, om Tsjoenking
den steun te doen geworden, dien de Ge
allieerden op het oogenblik kunnen verlee-
nen. Tsjang-Kai-Sjek heeft zich voldaan
verklaard door de hulp, die hem zal worden
verleend. Hij heeft zijn aandeel in het plan
voor de, toekomstige actie, waarvan hij op
de hoogte is gesteld.
NOORD-AFRIKA
Churchill heeft voorts medegedeeld, dat
Eisenhower benoemd is tot opperbevel
hebber van de Geallieerde troepen in
Noord-Afrika. Het achtste leger zal onder
zijn bevel staan. Generaal Alexander wordt
benoemd tot plaatsvervangend opperbevel
hebber onder Eisenhower. Generaal-majoor
der vliegers Tedder wordt benoemd tot oop
perbevel hebber van de Britsche luchtmacht
in de Middellandsche Zee. Hij is onderge
schikt aan Eisenhower. Alle luchtstrijd
krachten in het geheele midden-Oosten
staan onder zijn bevel.
Giraud heeft zich er mede accoord ver
klaard. zoo ging Churchill verder, dat het
Fransche leger in Tunesië geplaatst wordt
onder het bevel van generaal Anderson.-
In zijn Lagerhuisrede heeft Chur
chill o.m. nog verklaard bij het Lager
huis of het Engelsche volk niet de hoop
te 'willen wekken op „snelle gebeur
tenissen" in Noord-Afrika. Die zullen
wellicht komen, wellicht ook niet.
De vijand, zoo zei hi.i verder, heeft bui
tengewoon uitgebreide verwoestingen aan
gericht in de haven van Tripolis. Dat is ge-
oeurd op een manier, die het aanvoeren
van ravitailleering over zee buitengewoon
moeilijk maakt. Hij kon niet zeggen hoe
lang het nog zal duren voor de haven be
vrijd is van de wrakstukken. Het helpt
echter niets, wanneer men daarbij onge
duldig wordt.
De Amerikanen, zoo zeide Churchill,
hechten aan een eenheidsbevelvoering bij
de Geallieerden de grootste beteekenis.
Men heeft „gaarnè en uit vrijen wil" een
voorstel van dien aard aangenomen en men
handelt „loyaal en toegewijd", in volledige
overeenstemming met deze overeenkomst
,bij alle gelegenheden en in ieder opzicht".
De Geallieerden, aldus Churchill
verder, mogen geenszins de risico's in
Noord-Afrika onderschatten, aange
zien het daar nog tot „uiterst ernstige ge
vechten" zal komen.
Churchill zeide voorts, dat eenige per
sonen, „heel wat denken" over het voor
beeld „van zekere Fransche functionaris
sen, die de Amerikanen hebben gemeend te
moeten aanstellen.
Aan het slot van zijn rede verklaarde
Churchill, dat men de zekerheid heeft, dat
het parlement en de Britsche natie „in deze
dagen van hoop, die nog donker kunnen
worden" getuigenis zullen afleggen van
standvastigheid.
Geringe actie in Tunis
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
„Bij het voortduren van de zware ge
vechten in den Zuidelijken sector van het
Oostelijk front werden Woensdag op ver
schillende .plaatsen belangrijke afweer
successen behaald, die den bolsjewisten
zware verliezen aan menschen en mate
riaal kostten.
In het Westelijke deel van den Kaukasus
gevechten van plaatselijke beteekenis. In den
strijd tégen opnieuw gelande vijandelijke
strijdkrachten ten Zuidwesfèn van Noworos-
siisk waren eigen tegenaanvallen succesvol.
In het gebied van den bovenloop van de
Donets werden alle vijandelijke aanvallen
bloedig afgeslagen. De ring om een ingeslo
ten bolsjewistische groep strijdkrachten werd
nauwer aangehaald.
Ook Woensdag overdag probeerden de bols
jewisten ten Westen van den Oskolsector door
massale aanvallen de Duitsche strijdkrachten
in enkele verdedigingsgebieden vast te houden
en zoodoende de bewegelijke oorlogsvoering
te belemmeren. Desondanks gelukte het door
tegenaanvallen plaatselijke reserves, opge
drongen vijandelijke colonnes te verslaan en
te vernietigen. Veertig vijandelijke tanks
werden hier stukgeschoten.
De luchtmacht deed met sterke formaties
gevechtsvliegtuigen en duikbommenwerpers
herhaalde zware aanvallen op de spits van
marcheerende vijandelijke colonnes en op op-
eenhoopingen van troepen en voertuigen.
In het Noordelijke deel van het Oa^felijk
front verplaatste de vijand zijn aanvallen van
den sector ten Zuiden van het Ladogameer,
waar hij geen enkele vordering meer kon be
halen, naar andere sectoren van het front.
Zij bleven ondanks krachtigen steun van tanks
en slagvliegers zonder succes. Om een plaat
selijke bres wordt nog gestreden. Gevechts
vliegtuigen bombardeei-den in dezen sector
dag en nacht gereedstaande pantserwagens
en de ravitailleeringsverbindingen van den
vijand. In de periode van 1 tot 10 Februari
werden aan het Oostelijk front 351 Sowjet-
paritserwagens door formaties van het leger
vernield, buitgemaakt of buiten gevecht ge
steld.
Aan het front in Noord-Afrika verliep de
dag kalm. Bij aanvallen overdag van vijande
lijke vliegtuigen op de kust van de bezette
gebieden in het Westen werden 7 vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen ook
Woensdag overdag verscheidene plaatsen in
Zuid-Engeland met succes aan.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
als volgt:
In Tunesië geen enkele gebeurtenis van be
teekenis. De Duitsche luchtmacht schoot in
luchtgevechten vier Britsche jachtvliegtuigen
neer. Het aantal slachtoffers, veroorzaakt on
der de Arabische bevolking van Kairoean door
den vijandelijken luchtaanval van 9 Februari,
bedraagt ruim 200 dooden en 300 gewonden.
Een van onze vliegtuigen is niet op zijn basis
teruggekeerd.
Engelsche vliegtuigen hebben met bommen
een van onze duikbooten in de Middelland
sche Zee aangevallen, zonder het vaartuig
eenige schade te berokkenen. Een der bom
menwerpers, getroffen door het afweergeschut
van een duikboot, is in zee gestort.
De höhere SS- und Polizeiführer
deelt mede:
Op Dinsdag 9 Februari 1943 in den
laten namiddag is de echtgenoote van
den secretaris-generaal Reydon op
beestachtige wijze in haar woning door
twee schoten vermoord.. De later thuis
komende secretaris-generaal werd
eveneens met drie schoten overvallen
en hierdoor zwaar gewond.
In Haarlem is Woensdag 10 Februari
een W. A.-man, die terugkeerde van
de begrafenis van generaal Seyffardt op
straat neergeschoten.
Beschikking van den Commissaris-
Generaal voor de Openbare Veiligheid,
betreffende het verblijf van joden in de
gemeenten Haarlem; Heemstede, Bloemen-
daal, Aerdenhout en Voorschoten.
Op grond van art. 39 van de verorde
ning 138 - 1941 van den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied be
treffende handhaving der openbare orde
bepaal ik:
Artikel 1.
Met ingang van 16 Februari 1843 is het
oponthoud van joden in de gemeent-n
Haarlem, Heemstede, Bloemendaal, Aer
denhout en Voorschoten alsmede het be
treden van deze plaatsen verboden.
Artikel 2.
De in bovengenoemde gemeenten wonen
de joden moeten met ingang van 15 Fe
bruari 1943 hun domicilie in de stad Am
sterdam, opslaan en onverwijld bij het
Joodsche meldingsbureau van de gemeen
te Amsterdam aangifte doen.
Artikel 3. N
Joodsch in den zin van deze verorde
ning is hij, die volgens artikel 4 van de
verordening No. 189 - 1940 voor de aan
melding van ondernemingen Jood is of alfe
Jood geldt.
Artikel 4.
Vroegere verordeningen van het Dep.
van Blnnenlandsche Zaken betreffende
verhuizing van Joden uit de bovenge
noemde gemeenten blijven van kracht.
Artikel 5.
Ie. Hij, die in strijd handelt met de be
palingen der artikelen 1 en 2 of ze ont
duikt, wordt voor zoover niet ingevolge
andere voorschriften een zwaardere straf
s bedreigd gestraft met hechtenis van
ten hoogste 6 maanden en geldboete van
en hoogste duizend gulden of met een
dezer straffen. Hij, die ontduikingen van
deze bepalingen in- de hand werkt, deze
mogelijk maakt of fer aan meewerkt, ont-
angt dezelfde straf.
2e. Het nemen van maatregelen op het
Qbied van de Siehe-rheitspolizei blijft on
aangetast.
's-Gravenhage, 12 Februari 1943.
De Commissaris-Generaal voor de
Openbare Veiligheid
R-AUTER.
S.S. Gruppenführer und General-
Leufnant der Polizei.
BI? VERSTANDIG GEBRUIK KAN MEN
MET WENIG GAS VEEL DOEN.
Bij onze vrijwilligers. Een rustig uurtje na den dienst.
(Atlantic/Holland Pax c)
KORT NIEUWS.
Bij het eerste
eindexamen dezer
dagen in de politie-
officiersschool te
Apeldoorn voor de
bevordering tot
vaandrig, zijn alle
24 'candidaten, die
een studie van een
half jaar aan deze
school gevolgd
hadden, geslaagd.
De nieuwe
Duitsche marine
attaché te Lissa
bon, schout-bij
nacht Hans Hen-
nings, heeft bij
den Portugeeschen
«minister van ma
rine zijn opwach
ting gemaakt. Hier
na is Hennings
door den president
in audiëntie ont
vangen.
De Leider spreekt op den Dam.
Op Zaterdag 13 Februari spreekt de
Leider op een massale openluchtbijeen
komst op den Dam te Amsterdam over
„Eenheid tegen het bolsjewisme". Aan
vang drie uur.
DE STEM DER SS
Luistert Zondag 14 Februari van 11.30 tot
11.45 uur over den zender Hilversum 1 op
golflengte 415 M. naar de stem der SS. On
derwerp: „Gelijkberechtiging in de Waffen-
SS".
ABSOLUUT BETROUWBAAR. John Buil:
„en vreest U niets mijne Heeren, met
dit machtige wapen houd ik in het ergste
geval de Bolsjewisten zonder meer van
Uw grenzen verwijderd!"
Teekening Erik/Pax (c.s. of m.)
