Haarlemsche Courant
In het Oosten, levendiger actie.
De slag in de Javazee.
Nieuwe Britsche aanval
in Zuid-Tunis.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Malta gebombardeerd
De Duitsche marine en luchtmacht brachten totnutoe
23.834.000 brt. aan vijandelijke scheepsruimte tot zinken
5.6 millioen brt# tankruimte
vernietigd.
Zweedsche beschouwing.
288e Jaargang' N<$. 83
Bureaux: Groote Houtstraat M.
Tal Advert. 10724, Redactie 10000
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein ST. Tel. 12230
Hoofdredacteurs J. V. Baudewyiis
Donderdag 8 April 1943
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne IS. Tel. ÏSTH
Kantoor Ijmulden: Remhrandtlaan 55,
IJmulden-Oost
Uitg Graf. Bedrijven Damiate. Haarlem
K 1297
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt
Het van Duitsch-Italiaansche zijde tóng
verwachte groote offensief tegen den
Zuidelijken vleugel van de strijdkrachten
der Spil in Tunesië is gisterochtend be
gonnen.
Met zijn volle sterkte is het achtste Brit
sche leger op het ongeveer 35 K.M. breede
front tusschen de zoutmeren en de zee ten
Noorden vanf Gabes tot den aanval overge
gaan. De slag is in vollen gang en het zal,
naar militaire kringen te Berlijn verklaren,
nog twee of drie dagen duren, alvorens iets
omtrent het verloop gezegd kan worden.
Het Italiaansehe/ weermachtbericht luidt:
„Over een uitgestrekt frMlt in den Zuide
lijken sector van Tunesië, waar de vijand na
een hevige voorbereiding door artillerievuur
met belangrijke gepantserde strijdkrachten
heeft aangevallen, woedt opnieuw de strijd.
Zes vliegtuigen werden neergeschoten in
een gevecht met Italiaansch-Duitsche jagers.
Een ander vijandelijk toestel werd door bat
terijen luchtdoelartillerie neergehaald. Dins
dagmiddag hebben formaties vijandelijke
vliegtuigen bommen geworpen op woonwijken
van Trapani, Ragusa en Messina. Er is ern
stige schade aan burgerlijke gebouwen en er
zijn 40 dooden en meer dan 100 gewonden on
der de bevolking van Trapani, zes dooden en
negen gewonden te Messina. Tijdens zijn aan
vallen verloor de vijand zeven toestellen: twee
kwamen getroffen door onze jagers neer in
de omgeving van Kaap Darmi en Kaap Spar-
tivento; drie vielen in zee nabij Trapani, een
ter hoogte van Taormina en, een in de omge
ving van Scicli fRagusa), alle getroffen door
de luchtdoelartillerie.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag is
te Londen bekend gemaakt dat Dinsdag het
eiland Malta weer het doel is geweest van
vijandelijke luchtaanvallen.
Het opperbevel der Duitsche Weermacht
deelt mede:
„Aan het Oostelijk front wordt slechts
uit enkele sectoren levendiger plaatselij
ke gevechtsgctie gemeld. Afzonderlijke
sterk door artillerie gesteunde aanvallen
der bolsjewisten mislukten. Een eigen
aanvalsonderneming aan den midden-Do
nets bereikte ondanks Jaardnekkigen vijan
delijken tegenstand het beoogde doel.
Tijdens een succesvolle onderneming in den
Noordelijken sector van het front blies een
stoottroep van de Spaansche vrijwilligersdi-
visie 14 kazematten in de lucht en maakte ge
vangenen.
Aan het Zuidelijk» front in Tunesië
ging de vijand na hevige voorbereiding
door de artillerie opnieuw tot den aanval
over. De gevechten zijn nog in vollen
gang.
Een afzonderlijke Britsche bommenwerper
werd tijdens een poging plaatsen in Noord-
west-Duitschland met de boordwapenen aan
te vallen, neergeschoten.
De verliezen van de burgerbevolking van
Antwerpen tijdens den terreuraanval van
Britsch-Amerikaansche vliegtuigformaties op
den 5en April 1943 zijn tot meer dan 2000 doo
den gestegen.
Zooals reeds in een extra-bericht is mede
gedeeld hebben onze duikbooten in zware ge
vechten tegen de vijandelijke ravitailleering
ap den Atlantischen Oceaan en op de Middel-
landsche Zee wederom veertien volledig ge
laden schepen met tezamen een inhoud van
Keuringen voor de Waffen SS en
het Legioen.
102.000 brt. en een torpedobootjager in den
grond geboord. Vijf andere schepen werden
getorpedeerd. Door de terstopd beginnende
sterke afweer kon niet worden waargenomen
of zij zijn gezonken. In de Golf van Biscaye
heeft een onzer duikbooten een aanvallenden
vijandelijken zwaren bommenwerper neerge
schoten.
Omtrent de vernietiging van 14 schepen
verneemt het D.N.B. nog, dat zich onder de
tot zinken gebrachte schepen het s.s. Mel
bourne Star bevindt, metende 12.806 brt. van
de Blue Star Line te Londen, dat met stuk
goed geladen in het centrale deel van den
Atlantischen Oceaan op weg van Amerika
naar Australië, in den grond is geboord. De
Melbourne Star was een modern koelschip met
een laadverrhogen van 21.700 ton voor het ver
voer van vleesch en boter naar Engeland. Dit
is een bijzonder zwaar verlies goor de Brit
sche ravitailleeringsvloot, die op elk koel
schip is aangewezen.
Onder de aangevallen schepen bevonden
zich voorts vijf moderne, groote tankbooten
met een gezamenlijken inhoud van 41.000 brt.
waarvan er drie in den grond geboord zijn.
Daarmede heeft de den Engelschen en Ameri
kanen ter beschikking staande tankvloot sinds
"het begin van den oorlog 770 tankbooten met
e engezamenlijken inhoud van 5.6 millioen
brt. verloren.
De resultaten der eerste dagen van April
meegeteld, zijn de verliezen, die de Duitscae
marine en de luchtmacht tot dusverre aan de
vijandelijke koopvaardij hebben toegebracht,
gestegen tot 23.834.000 brt. De Duitsche duik
booten haddei) daarin een aandeel van
17.135.100 brt. De andere marinestrijdkrachten
een aandeel van 3.394.275 brt. en de lucht
macht een aandeel van 5.303.600 brt.
Nederlandsche Vrijwilligers strijden in
het Oosten. (SS PK Zschackel O/H P. c)
Het SS-Ersatzkommando Niederlande
deelt mede: Nederlanders van arisch bloed
in den leeftijd van 1745 jaar (ook ge
huwden), die lichamelijk zoowel als gees
telijk goed ontwikkeld zijn en zich geheel
kunnen geven aan de eischen, die de op
leiding hun stelt, kunnen zich bij de ge
noemde adressen vervoegen, teneinde ge
keurd te worden.
Thans bestaat ook de mogelijkheid tot
opleiding en dienstvervulling in Neder
land, in een speciaal wachtbataljon. Ge
zinsleden dezer vrijwilligers hebben gelijke
voorrechten als zij, die dienen in de
Waffen-SS of het Legioen: kostwinners
vergoeding, kostelooze ziekenverpleging,
extra levensmiddelen/ enz.
Tijdens deze keuringen kunnen zich ook
diegenen melden, die tot de Germaansche
SS in Nederland willen toetreden-
14.4.43, 9 tot 13 uur, Rotterdam, Deut-
EChes Haus, Westzeedijk;
15.4.43, 9 tot 11 uur, Tilburg, Lange
Schijstraat 66;
15.4.43, 15 tot 17 uur,»den Bosch, Hotel
Noord-Brabant, Markt 45;
16.4.43, 9 tot 11 uur, Roermond, NSDAP,
Swaimerstr. 61;
16.4.43, 16 tot 18 uur, Arnhem, Wever
straat 16 b;
17.4.43, 9 tot 11 uur, Hengelo, Deutsches
Haus;
17.4.43, 15 tot 17 uur, Zwolle, Hotel
Peters, Markt;
18.4.43, 9 tot 11 uur, Groningen, Concert*
huis, Poelestraat;
18.4.43, 15 tot 17 uur, Leeuwarden,
Huize Schaaf, Breedstraat;
19.4.43, 9 tot 13 uur, Amsterdam, School
Iepenweg 13;
20.4.43, 9 tot 13 uur, Utrecht, N.V. Huis,
Oudegracht 245;
21.4.43, 9 tot 13 uur, Amersfoort, Dienst
gebouw, Leusderweg;
22.4.43, 9 tot 13 uur, Den Haag, Café
„Den Hout". Rezuidenhoutscheweg.
Ruim een jaar geleden werd het lot
van Java door den slag in de Javazee be
slist. Ondanks heldhaftig verzet dolf de
Geallieerde vloot, waarvan ook de krui
sers „De Ruyter" en „Java" deel uitmaak
ten, het onderspit tegen de Japansche
overmacht. Over) het verloop van dezen
slag is slechts weinig bekend geworden.
Totdat thans ddèr de Zweedsche generale
staf een geschrift is uitgegeven, waarin
aan de hand van alle beschikbare gegevens
een uitvoerig overzicht wordt gegeven.
In den namiddag van 27 Februari meldde
een Nederlandsche vliegboot, ter verkenning
uitgezonden, dat een „kleine, vijandelijke
vlootformatie" zich 50 zeemijl ten Noorden
van de voor Soerabaja kruisende Geallieerde
vloot bevond.
Admiraal Doorman, commandant der Ge
allieerde zeestrijdkrachten, zette terstond
koers naar den 'vijand. Hij beschikte over de
zware kruisers „Houston" en „Exeter", de
lichte krusiers „Perth", „De Ruyter" en „Java"
en elf torpedojagers, w.o. enkele Nederland
sche. De Japansche vloot bleek later aan
zienlijk sterker te zijn dan de eerste melding
deed vermoeden. Zij bestond uit circa 40
transportschepen, die door twee zware en
vier lichte kruisers benevens 12 a 13 torpedo
jagers werden beschermd. Bovendien hiel
den de Japanners zware zeestrijdkrachten,
Waarschijnlijk zelfs een vliegkampschip, ge
reed om zoo noodig in te grijpen.
's Middags om 16.14 uur ontbrandde de strijd
circa 30 zeemijl ten Noorden van Soerabaja.
De „Exeter" kreeg reeds terstond een vol
treffer en moest, begeleid door den torpedo
jager „Witte de With", naar Soerabaja terug-
keeren. Japansche torpedojagers ondernamen
twee aanvallen, waarvan de eerste werd af
geslagen, terwijl bij den tweeden aanval de
torpedojager „Kortenaer" door een torpedo
tot zinken werd gebracht. Bij een tegen
aanval ging een Britsche torpedojager ver
loren.
Na deze inleidende gevechten hulden de
Japansche schepen zich in een nevelgordijn.
Ondanks Nederlandsche luchtverkenning van
af de vliegvelden op Java kon de Geallieerde
vloot voorloopig niet meer in contact komen
met den tegenstander. Op dit tijdstip had zij
reeds twee torpedojagers verloren, een zware
kruiser was buiten gevecht gesteld, terwijl
bij het invallen van de duisternis wederom
een Britsche torpedojager verloren ging
Vage berichten omtrent zware Japansche ver
liezen werden later niet bevestigd. Intusschen
hadden beide tegenstanders zich steeds verder
naar het Westen verplaatst, zoodat zij zich
toen om 23.30 uur wederom gevechtscontact
tot stand kwam, 12 zeemijl ten Noorden van
Rembang bevonden.
Spoedig bereikte de opnieuw ontbrande strijd
zijn hoogtepunt. „De Ruyter" werd getroffen
en ondanks het feit, dat de Geallieerde for
matie terstond van koers veranderde om tor
pedo's te ontwijken, werden zoowel „De Ruy
ter" als de „Java" noodlottig getroffen. Zij
zonken onder zware ontploffingen.
Korten tijd later ging het contact weer
verloren en thans voorgoed. De kruisers
„Houston" en „Perth" liepen den volgenden
dag met geringe schade de haven van Tand
jong Priok binnen. De slag was ten gunste
der Japanners beslist. Hun transportschepen
zetten op verschillende punten van Java's
Noordkust troepen aan land, die de strijd
krachten op dit eiland een week later tot
capitulatie dwongen.
Na den eigenlijken slag trachtten de over
gebleven Geallieerde schepen zich langs ver
schillende wegen in veiligheid te brengen. De
„Exeter", die Soerabaja 23 Februari had be
reikt, werd voorloopig gerepareerd en ging
den daarop volgenden nacht onder escorte
van een Britschen en een Amerikaanschen
torpedojager naar Australië in zee. Deze for
matie werd op 1 Maart door Japansche krui
sers voor Oost-Java in den grond geboord.
Hetzelfde lot ondergingen de kruisers „Hous
ton" en „Perth", die met den torpedojager
.Evertsen" door straat Soenda trachtten fe
ontkomen. Japansche vliegtuigen ontdekten
de schepen, gingen tot den aanval over én
troffen de „Evertsen". 1 ^Taart werden zij
vervolgens door Japansche zeestrijdkrachten
vernietigd. De „Evertsen" liep op het strand
en werd wrak geschoten.
Conclusies.
Het Zweedsche geschrift bepaalt zich niet
tot het aldus geschetste verloop van den slag.
Het geeft ook een nabeschouwing over de
oorzaken, die tot de Geallieerde nederlaag
hebben geleid. Het begint met vast te stellen,
dat de Japanners in de meerderheid waren,
zoowel wat aantal schepen betreft als door
hun grootere snelheid, betere pantsering en
vooral veel zwaardere bewapening. In totaal
hadden de Japanners 20 kanonnen van 20.3
cM. en 60 van 15.5 cM, terwijl de Geallieerden
slechts over 15 van 20.3 cM. en 25 van 15.2 cM.
beschikten. Ook in technisch opzicht, b.v. met
zoeklichten, waren de Japansche schepen
beter uitgerust De Geallieerde vloot was
voorts^ van zeer heterogene samenstelling,
terwijl admiraal Doorman nauwelijks gelegen
heid had dit euvel door oefeningen in groot
verband zoo veel mogelijk op te hefferi.
Ondanks de Japansche overmacht hadden
de Geallieerde verliezen echter niet een der
gelijke^ omvang behoeven aan''te nemen, be
toogt men van Zweedsche zijde, indien admi
raal Doorman zijn aanval tegen de Japansche
transportschepen in plaats van tegen de oor
logsschepen had gericht. Daartoe was een
splitsing van zijn strijdkrachten in enkele
homogene groepen het beste middel geweest.
In plaats hiervan bood hij den Japanners, be
wust van hun meerderheid, gelegenheid den
strijd overdag te rekken, totdat zij hun over
macht des nachts ten volle konden uitbuiten.
In sterke mate heeft voorts de onvoldoende
samenwerking tusschen vloot en luchtmacht
tot de nederlaag bijgedragen.
Reeds de eerste berichten gaven een on-
juisten indruk van de sterkte der Japansche
vloot en ook tijdens den slag bleek de lucht
verkenning niet tegen haar taak opgewassen.
Het catastrophale einde van enkele schepen
na den slag wijst tenslotte op een onvoldoende
bescherming door jachtvliegtuigen.
Latere onderzoekingen zullen ongetwijfeld
nog meer licht kunnen werpen op de hier
van Zweedsche zijde naar voren gebrachte
kwesties. In elk geval is het thans reeds mo
gelijk zich een beeld te vormep van het ver
loop van den slag in de Javazee. Een slag,
die èn door den ondergang der Nederlandsche
kruisers en door het feit, dat zij de Japan
sche bezetting van Java mogelijk maakte
als een dramatisch hoogtepunt in onze ge
schiedenis zal blijven voortleven. (CD.)
Te Delft had Dinsdag de plechtige instal
latie plaats van den nieuwen burgemees
ter, mr. A. van Leyenhorst. De eerste, die
den nieuwen burgervader geluk kwam
vvenschen, was diens voorganger, de heer
F. W. van Vloten, secretaris-generaal van
Winterhulp Nederland.
(C.N.F./Sagers Pax c)
NA ROTTERDAM ANTWERPEfy
Bs. De overval op Antwerpen heeft
allerwegen ontsteltenis teweeg gebracht.
Ziedaar het werk van beroepsmoordenaars,
begaan in een kalmte en met een zekerheid
die ons met ontzetting moet vervullen.
„Toen .op een gegeven oogenblik een der
groote bfcmbardementsvliegtuigen neerge
schoten werd, sprongen de Amerikanen tij
dig met hun parachutes uit het vliegtuig en
kwamen behouden op den grond tereent.
Zij staken na deze hemeltergende moord
partij eenvoudig een sigaret op, aldus Belga-
press. Daarna gaven zij zich aan de inmid
dels toegesnelde leden van de Duitsche
weermacht over. Deze laatsten hadden alle
moeite om te verhinderen dat de burgers,
die razend van woede op de flegmatieke
luchtpiraten kwamen toegesneld, de Ameri
kanen lynchten".
Het heeft er inderdaad alles van weg, dat
de gangsters van New York op de Neder
landen zijn afgestuurd teneinde den oorlog
tegen vrouwen en kinderen te voeren. De
verontwaardiging van de bevolking kent
geen grenzen en in dat opzicht verkondigt
de pers volkomen haar meerling, wanneer
zij zich in de scherpste bewoordingen uit.
..Het Vlaamsche Lan$" schrijft o.m.: „Hier
hoüdgn alle subjectieve redeneeringen en
tendefftieuze interpretaties op: wie dit ge
zien heeft, kent nog slechts een woord
waarmede een dergelijke^ „oorlogvoering"
kan worden gekenschetst. Dit is misdaad.
Dit is misdaad tegen ieder begrip van m§n-
schelijkheid, misdaad, die dubbel laaghar
tig is, daar zij gepleegd werd door onze
voormalige „bóndgenooten", door degenen,
die ons dagelijks nog willen wijsmaken dat
zij ons zullen komen „bevrijden".
„Dat is aldus „Volk en Staat" de
.totale oorlog" der Angelsaksische lucht
vloot, die lukraak van op duizenden meters"
hoogte haar bommen over de Europeesche
steden zaait en dan terug over de zeeën
vlucht om een zegebulletin op te stellen, dat
enkele uren later aan de onnoozele luister
aars van de B. B. C. triomfantelijk wordt
voorgedragen. Onze volksgenooten, die al-
zoo uit Londen de zegebulletins van Lorient,
Saint Nazaire, Rouen, Brest, Rotterdam,
Eindhoven, Keulen, Essen, Duisburg, Dus-
seldorf, Hamburg en Lübeck gehoord heb
ben, al deze verdwaasden en kortzichtigen,
die juichen om de Angelsaksische raids,
maar die anderzijds toch zoo een vreeselij-
ken angst hebben voor bloed en dood, zou
men moeten weghalen uit hun huiskamer
om -ze onmiddellijk na een ramp als deze,
ter pjaatse te brengen".
„De vermoorde kinderen, aldus „Het Laatste
Nieuws", voegen zich "bij de duizenden Boe
renkinderen, voor veertig jaren door de
Engelschen omgebracht in Transvaal. Zij
blijven een getuigenis voor de onmensche-
lijkheid van de Angelsaksers, wier priesters
hun altaren overdekken met roode vaan
dels, met hamer en sikkel. Dit onschuldige
bloed zullen de Britten en de Yankees nooit
meer van zich kunnen aïwisschen".
Dat het tenslotte mogelijk blijkt iedere
sluipmoord „goed te praten" en zelfs den
schijn van een geoorloofde handeling te
geven, moge blijken uit een bericht, volgens
hetwelk de Amerikaansche kardinaal
Spellman deze vliegtuigen vóór hun vlucht
gezegend heeft! Het Vaticaan heeft
naar aanleiding van deze mededeeling op
gemerkt, dat aldaar van een zegening niets
bekend is. Het feit echter, dat men er in
het land van Roosevelt en Churchill geen
been in ziet, dergelijke mededeelingen in
omloop te brengen, karakteriseert voldoen
de den geest, die er heerscht. Europa moet
in 'zijn achterfrmt murw geslagen worden,
opdat de bevolking zich straks niet meer
verzetten zal, bij den intocht der Tommies,
welken men hóópt zonder strijd te kunnen
doen plaats vinden, want voor vechten te
gen wérkelijke militairen, die immers terug
kunnen slaan, is de Brit niet te vinden.
Het bombardement op onze steden, net
zoolang herhaald tot zij volkomen in elkaar
gezegen zijn, zou dan hun roemrijkste mili
taire handeling vertegenwoordigen. Rene
de - Clercq. heeft tijdens d^n vorigen oorlog
wel een vooruitzienden blik gehad, toen hij
dichtte:
Engeland, nijpland, grijpland,
steek schoon Vlaanderland niet m brand.
