LANDDIENST
GERMAANSCHE
KAPITEIN SCHERPDEGEN
OOSTLAND
Zóó
zeker?
»DE CENTRALE
'Mhrzjeke/dt ~we/ikj&nd Nede/iUwd
FEUILLETON KORT NIEUWS
floor H. GERMAIN
85)
„Maar ik ken bovendien een onfeilbaar
middel om het meisje in kwestie ertoe te
brengen, aardig tegen den koning te zijn," ver
volgde de politieman.
„Ën wat is dat middel dan?" informeerde
de kamerdienaar onmiddellijk op begeerigen
toon.
„Dat is een nieuwe wetenschap: de magne
tische suggestie. Zet mij achter de deur, waar
het meisje in kwestie wordt vastgehouden,
en ik zal haar zelfs op een afstand mijn wil
opleggen
„Ongelooflijk! Verbazend!" liet Lebel zich
ontvallen. Hij was volkomen overbluft.
„De koning kan het experiment zelfs bij
wonen. als hij dat wil." voegde Finot eraan
toe, terwijl hij den ander scherp en doordring-
gend aankeek.
„Helaas!" zuchtte Lebel. „Waarom heb ik
M niet eerder gezien..?"
„O. gisteren of vandaag; het kan altijd."
„Welnee, welnee, het is te laatte laat."
„En waarom?"
Lebel scheen te aarzelen om nog meer te
vertellen
„Nu. wat?" hield Finot aan.
„Nu ja, het is te laat!" herhaalde Lebel.
„De koning is plotseling van gedachte veran
derd en is het meisje zelf gaan opzoeken om
haar de vrijheid te geven."
„En wat is er dan van haar geworden?
vroeg'de politiebeambte wiens verwondering
Sn verbazing overging.
„Zij ic in een karos naar Parijs terugge
bracht."
„Wie heeft dat gedaan?"
„Ja dat is juist het geheimzinnige. De ko
ïiing heeft er zorg voor gedragen, zelf de reis
gezel voor het kleintje te kiezen Ik heb alle
reden om te gelooven, dat het een musketier
Is; maar ik kan er niets met zekerheid van
«eggen Ach, Finot, Zijne Majesteit wordt erg
oud. De koning is al vijftig jaar....!"
De politiebeambte deed alle moeite om zijn
gelaat, waarop even een trek van spot te zien
was. weer de gewone uitdrukking van kalme
rust te her-geven.
„Wat jammer." zei hij op spijtigen toon,
'dat ik nu niin kleine talenten niet kan laten
zien. Dat - zal dan een anderen keer moeten
gebeuren. Er zullen zich nog wel genoeg ge
legenheden voordoen.... Tot ziens!"
Mijnheer Finot draaide zich op zijn hielen
Toen hii buiten het gezicht was van den slim-
men vos, haastte hij zich naar het apparte
ment van den graaf de Fiers. Daar wachtte
hem een teleurstelling Kapitein Scherpdegen
was uit'ff'aan en zou niet voor den avond te-
rugkeeren. Daarop begaf Finot zich naar het
logies van den baron de Grandmaison. Tus-
schen de beide mannen had een lang en ge
heimzinnig onderhoud plaats. Na afloop daar
van ging Finot peinzend heen en vatte den
bewakingsdienst bij den markies de Saint-
Clém°--' weer op Om tien uur 's avonds ver
scheep hii volgens de door hemzelf gemaakte
afspra-'- op het terras achter het paleis.
In zachten schijn van een herfstigen
hemel, waarin tal van sterren schitterden,
herkende hij van. verre de omtrekken van ka
pitein Scherpdegen. De officier der muske
tiers leunde in zijn mante! gehuld over de
steen'n borstwering. Zijn blikken dwaalden
over dc prachtige tuinen die tegen den ach
tergrond begrensd werden door d.e blauwe lijn
van den grooten vijver.
Finot liep niet dadelijk op hem toe.
Integendeel, hij trok zich terug in de scha
duw van een der vleugels van het prachtige
paleiv Opmerkzaam onderzocht hij het uit
gestrekte terras in het halfduister en wachtte.
Weldra verscheen een silhouet niet militaire
houding aan het andere einde van het groote
piein Mijnbeer Finot maakte zich uit de
schaduw los, liep recht op deze figuur toe en
sprak hem aan.
„Nu mijnheer de baron, hebt ge uw onder
zoek ingesteld?" vroeg Finot.
„Ja", antwoordde de Grandmaison. „Mijn
heer de Girac heeft de geheime opdracht van
den koning vervuld."
„Het meisje werd op haar eigen verlangen
en zonder nadere aanduiding afgezet aan het
begin van de Rue Saint-Antoine, in Parijs."
„Is dat alles?"
„Absoluut
„Dat is jammer! Daten we er dan nu mijnheer
de Fiers van op de hoogte stellen; hij zal wel
zien, wat ons nu te'dóen staat."
De twee mannen begaven zich gezamenlijk
naar kapitein Scherpdegen. Deze kon zijn le
vendige verrassing niet verbfergen bij het zien
van baron de Grandmaison.
„Wat nu. mijn vriend, gij hier, op dit uur?"
„Verwonder u niet. heer kapitein," zei Finot
dadelijk. „De aanwezigheid van mijnheer de
baron is te wijten aan miin initiatief. Gij zult
spoedig weten waarom."
De politieman liet zijn stem dalen en bracht
verslag uit van zijn gesprek met Rebel en ver
volgens van zijn onderhoud met den baron.
„Dus", zuchtte de Fiers, die smartelijk ver
rast was, „dus men weet niet, waar zij op het
oogenblik is? Wat zal er van haar worden,
zoo alleen in het groote Parijs. Zij weet
niet, waar ik tegenwoordig mijn logies heb."
„Wees niet ai te veel bedroefd over dit avon
tuur mijn vriend", antwoordde de baron. Is
uw lieve Jeanne hierdoor niet gered van de
galanterieën van den koning".
„Zeker", vulde Finot aan „Dat is een resul
taat van werkelijk belang. Nu moeten we haar
zien terug te vinden, maar dat moet mogelijk
zijn, wanneer we de Rue d'Anjou in het oog
houden, ze zal in de buurt uw spoor zoeken."
- „Goed dan", zuchtte de Fiers. „Ik heb dus
hiets anders te doen dan naar Parijs terug te
keeren. Ik zal het lieve en ongelukkige kind,
waarvan het noodlot me steeds weer schijnt
te willen scheiden, probeeren terug te vinden.
Dank u wel," de Grandmaison, voor al uw toe
wijding. Dank u, mijnheer Finot, voor uw kos
telijke diensten.
De graaf de Fiers schudde de hand van den
politiebeambte en liet daar stilletjes een beurs,
gevuld met goudstukken, in achter.
(Wordt vervolgd.) i
Alle auto's, die
in Duits-chland
tijdens lucht
alarm op straat
mogen zijn, heb
ben een bijzonder
kenteeken gekre
gen, een mat-
blauw schild met
de afbeelding van
een vliegtuigbom.
De Führer
heeft de presi
dente van de Fin-
sche vrouwenor
ganisatie „Lotta
Svaerd", mevr.
Fanni Luukkonen,
die op uitnoodi-
ging van de
Reichsfrauen-
führerin, mevr.
Scholtz-Klink, in
Duitschland ver
toeft, ontvangen.
Naar aanleiding
van dit bezoek
overhandigde de
Führer mevrouw
Luukkonen, uit
waardeering voor
den voorbeeldi-
gen inzet van de
Finsche vrouwen
organisatie in den
gemeenschappe-
lijken vrijheids
strijd tegen het
bolsjewisme, de
ster van de Duit-
sche Adelaars
orde.
In don Gormaamchon Landdienjt, waarin vrijwilligers uit
Noorwegen, Denemarken, Duitschland, Nederland en
Vlaanderen, zich in het Oosten een bestaan verwerven,
is plaats voor eiken stoeren Nederiandschen jongen en
voor ieder lier Nederlandsch meisje. Reeds staan eenige
honderden Nederlandsche jongens en meisjes in Oostland
voor hun Vaderland op den bres. Thans kunnen wederom
jongens en meisjes met belangstelling en liefde voor het
boerenhand werk, zich melden als vrijwilliger voor den
Germaanschen Landdienst.
Wil je meer weten over het werk van hen, die reeds in
Oostland staan, wil je iets lezen over onze voorvaderen,
die eeuwen geleden al naar het Oosten zijn getrokken
of over de idealen, die de pioniers van toen envan
thans gedreven hebben, vraagt dan de gratis brochure
„Oostland roept" aan bij het adres a
Monseigneur Van de Weteringstraat 118 Utrecht
HET TOONEEL VAN VROEGER.
Haarlem in den Patriottentijd.
Tot in de 19e eeuw bleef de „provincie"
vrijwel gespeend van voorstellingen door be-
roepstooneelisten. Naast het gezelschap van
den Amsterdamschen schouwburg bestonden
er wel groepen reizende comedianten, doch
hun artistieke invloed was niet van dien aard,
dat zelfs een stad als Haarlem een waar too-
neelleven kende althans niet wat we daar
thans onder verstaan. Zij moest het hebben
van de vereenigingen, die eertijds rederijkers
kamers heetten en die tegen het eind van de
18e eeüw den naam van letterkundige genoot
schappen kregen. Het loont hellicht de moeite
de historie van een dezer na te gaan en in
gedachten te vergelijken met die onzer dilet-
tantenvereenigingen.
Sedert 1777 bestond in onze stad het genoot
schap Honos alit Artes (Eer voedt de Kunst),
waarvan Adriaan Loosjes Pzn. de stichter en
de ziel was. Hoewel het aantal leden aanzien
lijk moet zijn geweest vooral na een fusie
met het oudere gezelschap „Vlijt, Moeder der
Wetenschap", werden de opvoeringen gewoon
lijk bij de leden aan huis gegeven. Dat deze
ruimten tenslotte geen bevrediging schonken,
is begrijpelijk. De bekende dichter Jan van
Walré, die zin voor grootscheepsche zakelijk
heid paarde aan artistieke durf, wist de leden
van het genootschap, waarbij hij zich* weldra
aansloot, er toe te bewegen, een kerkgebouw
aan het Klein Heiligland, leeg staande na de
samensmelting van twee Doopsgezinde ge
meenten, te koopen en als schouwburg in te
richten.
Het genootschap heette, van den dag af
waarop het den nieuwen schouwburg ^in ge
bruik nam (1 Oct. 1785), „Leerzaam Vermaak".
Als alle letterlievende gezelschappen van dien
tijd stelde h?t zich ten doel, de zeden te ver
beteren, het verstand te verscherpen en den
smaak van het publiek te beschaven. Een an
der punt uit de statuten verraadt nog onver-
bloemder het karakter van den tijd van op
stelling, den woeligen „patriottentijd". Er wer
den n.l. geen personen als lid toegelaten, die
uit hoofde van geboorte of rang privilegiën
bezaten, welke zij ten aanzien van de mede
leden zouden kunnen doen gelden.
Wellicht is dit artikel mede een der oor
zaken van den „onwaardigen laster en lage
partijzucht", die zich rondom „Leerzaam Ver
maak" ontwikkelden en die de stedelijke over
heid zelfs deden dreigen, het gezelschap te
ontbinden. Gedurende den winter van 1787
hebben de leden, uit angst misschien voor de
te nemen maatregelen, niet gespeeld. Van op
heffing was echter nog geen sprake.
De zeden verbeteren. Hoezeer was het het
bestuur ernst daarmee! De acteerende dames
Door de vrouwelijke landjeugd wordt mo
mentcel veel zorg besteed aan het ver
bouwen van tuinbouwgewassen, hetgeen
geschiedt onder deskundige voorlichting.
In verschillende streken hebben de boe
rendochters een stukje grond gekregen,
om er verschillende gewassen op te
kweeken. Nauwgezet worden de boonen in
den grond gedaan: drie in een kuiltje.
(CJT.F./Van Buiten Pax c)
mochten, om een enkel voorbeeld te noemen,
haar verloofde als lid introduceerenmits
zij konden aantoonen, werkelijk ernstige
trouwplannen met het jongmensch te hebben!
Men gaf zes voorstellingen per winter. De
stukken van den ongelooflijk vruchtbaren Jan
van Walré ondergingen aan het Klein Heilig
land hun doop, waarnaast echter de blijspelen
van Langendijk en o.a. een treurspel van
Loosjes „Menzikof" een warm onthaal vonden.
Van Walré was niet alleen de schrijver en
regisseur hij moet ook een zeer bekwaam
vertolker der hoofdrollen zijn geweest. De
taalgeleerde prof. Siegénbeek durfde zelfs van
hem getuigen, dat hij „in het treur- en blij
spel voor geen onzer vermaarde tooneelspelers
behoefde onder te doen, ja zelfs velen wer
kelijk overtrof."
De Fransche tijd en vooral de'inlijving bij
Napoleon's rijk met de daaraan inhaerente
taalmoeilijkheden, was voor ettelijke gezel
schappen onoverkomelijk. Leerzaam Vermaak
was een der weinigen die er „met opgeheven
hoofd" uit te voorschijn kwamen. Toch bleek
het alras, dat de innerlijke kracht danig ver
zwakt was. De meeste leden stelden in de
jaren onmiddellijk na 1813, door den literator
Bilderdijk met een kernachtig sarcasme ge
karakteriseerd, geen belang meer in de fraaie
Ietteren en het tooneel. In 1816 moest het be
stuur dan ook overgaan tot liquidatie.
De coulissen en requisieten van het gebouw
gingen over aan den schouwburg op het Plein,
die tijdens de Fransche overheersching eigen
dom van Van Walré en zijn schoonzoon was
geworden en waarin de groote Ward Binglev
met zijn Koninklijke Nederduitsche Toonee-
listen een tijdperk van hoogen bloei inluidde.
K.
Dansavond va'n den West-Indiër
Assid.
De Surinaamsche danser Assid beperkt zich
niet tot demonstraties van inheemsche dansen
van zijn vaderland, 't is zelfs nog de vraag in
hoeverre hij deze aanwendt of zuiver folklo
ristisch interpreteert, dat kunnen wij niet be-
oordeelen; maar hij gunt zijn belangstelling
aan allerlei exotische onderwerpen, die zoo
wel het Aziatisch als het Amerikaanseh Indië
mitsgaders Japan^en Oost-Afrika betreffen;
in 't kort gezegd, zijn kunst wil allerhande
stijlen suggereeren, behoudens die van de Wes-
tersche beschaving. Zoo demonstreerde hij een
interessante zwaarddans uit Tibet (gevecht
met een demon), liet ons een Japansche dans
zien, die ten slotte meer anecdote dan dans
was, verbeeldde met krachtige uitdrukking
eenige Ethiopische slaven-episoden, wist te
boeien met een Caraibisch-Indiaansch jacht
tafereel, enz. Muziek in den geijkten zin zou
bij een dergelijk mimeeren kwalijk passen,
maar het oerelement van de muziek, het rhyth
me van trommen en bekken, is voor deze kunst
de eenig juiste motor. Dit primitieve orkest
werkte dan ook zeer suggestief. De rhyth-
mische verscheidenheid bij „Feestdans ter
eere van den Zonne-God" was voor oor en
oog dan ook uiterst belangrijk. Het „lm An-
fang war der Rhythmus" werd hier opnieuw
gestaafd.
Een verrassend staaltje van Assid's kunst
was het uitbeelden van een reiger, èn om het
primitieve van het gegeven, èn om de grap
pige synthese, die de danser van het gebaar
van den watervogel wist te geven, om nog
niet te spreken van de fijne rhythmischc en
coloristische effectjes van de trom-begeleiding
alsmede van de costumeering van den geim-
provlseerden kikkerslikker..
Zoo was er op deze demonstratie belang
rijks genoeg om een ruimere belangstellilng
waard te zijn. JOS. DE KLERK.
Mr. dr. G. Sterringa f
Burgemeester van Marken en
oud-Haarlemmer.
In Utrecht, waar hij eenigen tijd verpleegd
werd, is in den ouderdom van 38 jaar over
leden onze oud-stadgenoot, mr. dr. G. Ster
ringa, burgemeester van Marken.
De overledene, die geboren is op 2 Juni 1904
te Sloten (thans gem. Amsterdam), waar zijn
vader, dr. Tj. Sterringa, oud-inspecteur bij
het lager onderwijs, werkzaam was, genoot
zijn opleiding in Doetinchem op het internaat
van de christelijke philantropische inrichtin
gen. Na zijn eindexamen in 1926, vervolgde hij
DISTRIBUTIEBONNEN
floev. t.m-
2 kg. 22 Mei
1 kg. 22 Mei
70 gr 22 Mei
1 rants. 12 Juni
250 gr 22 Mei
125 gi. 22 Mei
400 gr. 22 Mei
100 gr. 22 Mei
Artikel Bo» Kaart
Aardappelen 21A Aard.
Aardappelen 21B Aard.
Beschuit 21 Beschuit
Bloera 669 tm. 572 Algem.
Boter 18A Boter
Boter 188 Boter
Brood 21A Brood
Brood 21B Brood
arandstoffen
15 t/m 19 BV Brandst. 1 eenh. 31 Dee.
11 KF Brandst. 1 eenh. 30 Apr. '44
Cacao m. suiker
3-27, 4-27 Reserve 150 gr. 12 Juni
Chocolade 21 Versnap. 100 gr. 12 Juni
Eenh.zeep 558 Algem. 1 rants. 31 Mei
Eenh.zeep U Eenh.zeep 1 rants. 31 Mei
Gort 564 Algem. 250 gr. 12 Juni
Gort 21A, 23A Kind.voeds. 250 gr 12 Juni
Havermout 565 Algem. 250 gr 12 Juni
Jam 563 Algem. 500 gr. 12 Juni
Kaas 527 t.m. 529 Algem. 100 gr. 12 Juni
Kaas 541 tm. 543 Algem. 100 gr 12 Juni
Karnemelk 3-28 Reserve 194 lit. 12 Juni
24 Taptem. 194 Ut 12 Juni
Koffiesurr. 567'Algem. 250 gr. 12 Juni
Margarine 18A Boter 250 gr. 22 Mei
Margarine 18B Boter 125 gr. 22 Mei
Melk 21, 22, 23 Melk 1% lit. 12 Juni
4-28 Reserve 5)4 Ut 12 Juni
Petroleum 07. 08 Petrol. 1 lit. 13 Juni
Rundvefc, vet 18A Boter 200 gr. 22 Mei
Rundvet, vet 18B Boter 100 gr 22 Mei
Rijst 21B, 23B Kind.voeds. 250 gr. 12 Juni
Scheerzeep s Textiel (m) 45 gr 31 Aug.
Servies 2-14, 2-15 Reserve 4 pnt
Sigaren 21 Tabak 5 stuks 22 Mei
Sigaretten 21 Tabak 20 stuks 22 Mei
Sigaflllos 21 Tabak 10 stuks 22 Mei
Suiker 562 Algem. 1 kg. 12 Juni
Suikerwerk 22, 23 Versnap. 100 gr. 12 Juni
Tabak 21 Tabak 25 gr. 22 Mei
Toiletzeep u Toiletzeep 1 rants 31 Mei
Taptemelk
21, 22, 23 24 Taptemelk 194 Ut. 12 Juni
Taptemelk 3-28 Reserve 3:-j ut. 12 Juni
Vermicelli enz. 569 Algem. 100 gr. 12 Juni
VIeesch 19A Vleesch 1 rants. 22 Mel
Vleesch 19B Vleesch (4 rants 29 Mei
Vleesch 4-24. M-20 Reserve 1)4 rants. 29 Mei
Vleesch M-22, M-24 Reserve 2)4 rants. 29 Mei
Waschpoeder u Waschp. 250 gr. 31 Mei
Waschpoeder 557Algem. 250 gr 31 Mei
zijn studie in de rechten In 1930 slaagde de
heer Sterringa voor zijn doctoraal en in 1934
promoveerde hij op een proefschrift,, getiteld
„Leerplicht en Leerplichtswet". In 1930 werd
de heer Sterringa repetitor in strafrecht en
strafvordering te Leiden en in 1933 ambtenaar
bij de gemeente-secretarie van Haarlemmer
meer. Met ingang van 1 April 1940 werd de
overledene benoemd tot burgemeester van
Marken, welke gemeente hij slechts kort be
stuurd heeft.
Vrijdagmiddag om half twee zal zijn stoffe
lijk overschot te Marken worden ter aarde
besteld.
RADIO.PROGRAMMA
VRIJDAG 21 MEI 1943.
HILVERSUM I, 414.4 M.
6.45 Kinderkoor ,,Zanglust" (opn.). 7.00 BNO
Nieuwsberichten. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20
De Vroegte wint (gr.). 7.45 Programma overzicht.
8.00 BNO Nieuwsberichten. 8.15 Morgenwerk,
gulden werk (gr.) 9.00 Het Berlijnschu Staats-
opera-orkest (gr.). (9.30—9.37 Spiegel van den dag
opn.). 10.00 Willy Eberlé en zijn orkest. 10.45
Boekbespreking. 11.00 Will Glahé en zijn orkest
(opn.). 11.30 Zang en piano. 12.00 Almanak. 12.05
Licht orkestconcert (gr.). 12.45 BNO Nieuwsbe
richten. 13.00 Tusschen de bedrijven. 15.00 De
houtdief komische opera (opn.). 16.00 Peter
Kreuder speelt (gr.). 16.10 Vaudeville orkest en
solisten (opn.). 16.45 BNO Nieuwsberichten. 17.00
Dick Willebrand en zijn dansorkest. 17.30 Viool
en piano. 18.00 Bandi Balogh en zijn Hongaarsch
orkest. 18.30 BNO Nieuwsberichten. 18.40 Voor de
"kleuters. 18.45 Walsjes (gr.). 19.00 Duitsche Taal
cursus. 19.25 Het wekelijksche sportpraatje. 19.45
Mi Schöni Schwyz, muzikaal programma. (20.00
Een nieuwe partner in den .buitenlandschen han
del van Europa", lezing) 20.15 Septet Jonny Om-
bach en soliste. 20.45 Luisterbeeld: ,,Wie zee
houdt, wint de reis". 21.10 BNO Nieuwsbeiichten.
21.15 Omroeporkest en solisten. Vanaf 22.15 alleen
voor de Radio-Centrales die over een lijnver
binding met de studio beschikken. 2.15 In de roef
(gr.). 23.0024.00 Avondmelodieën (gr.).
HILVERSUM II, 301.5 M.
6.458.15 Zie Hilversum I. 8.15 Brandende kwes
ties (opn.). 8.30 Voor de binnenschippers. 8.45 Licht
morgenconcert (gr.). (9.159.20 Voor de huis-
vrouft). 10-00 Godsdienstige uitzending. 10.30
Kwartetten (gr.). 11.00 Voor de kleuters. 11.20 De
Wiener-Sangerknaben (gr.). 11.30 De Melodisten en
gramofoonmuziek. 12.30 De tuinderij in Oostland.
12.45 BNO Nieuwsberichten. 13.00 Het Sylvestre
Trio. 13.35 Symphonie concert (gr.). 14.00 Gods
dienstige uitzending. 14.30 Salonorkest en gramo
foonmuziek. 15.30 Voor de vrouw. 16.00 Zang en
piano. 16.45 BNO Nieuwsberichten. 17.00 Voor de
jeugd. 17.30 Composities van Franz von Suppé
(gr. en opn.). 18.00 Spiegel van den dag en BNO
De Jordaner vertelt over sociale nooden. 18.15
Kamerorkestcomposities (gr.). 18.45 Anneliesjes
dag in Zeeland. 19.00 Van Fransche kusten, mu
zikaal programma. 19.45 BNO Nieuwsberichten.
10.55 Wenken aan de volkstuinders. 20.00 BNO
Engelsche uitzending: Holland's political asp^ts.
(Voor de Radio-Centrales: Berliner Mozartchor
gr.). 20.15 Pianovoordracht. 20.45 Stedelijk Or
kest van Maastricht en solist. 21.45 BNO Nieuws*
berichten en actueele beschouwing. 22.05 Avond
wijding. 22.1524.00 Zie Hilversum I.
Verduisteren van 21.45 tot 5.50 uur.
21 Mei: zon op 5,37, onder 21.37 uur
maan onder 7.12, op 23.25 uur
22 Mei: zon op 5.36, onder 21.38 uur
maan onder 8.02, op 0.30 uur
Inderdood, zóó zeker 1» hel dot leder die een
levensverzekering bij ,De Centrole" heeft foopen
zich' doarbl) vvkl gevoel! en geen vrees heef!
dol vrouw en kinderen onverzorgd ochterblijven
oil „er eens tets gebeurt".
Rijnstraat 28, Den Haag
