Haarlemsche Courant
Dom van Keulen zwaar beschadigd.
Hauptdienstleiter Schmidt herdacht.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Zware bommen in het inwendige der kerk ontploft.
Linker dwarsschip geheel verwoest.
Keulsche Raadhuis
vernietigd.
BijW. Loeki en Star. Russa
Sovjetaanvallen mislukt.
Luchtaanval op Keulen.
Mussert en de Rijkscommissaris spreken in een
rouwsamenkomst in Den Haag.
JJRSe Jaargang no. 149 1
itüreauic: Groote Houtstraat 9S.
'tel Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134058 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendapleln 37. Tel. 1223*
Hoofdredacteur: F. C. Derks
Woensdag: 30 Juni. 194J
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12713
Kantoor IJmuiden: Rembrandtlaan 55,
ïJmuiden-Oost
Ültg Graf. Bedrijven Rami ate, Haarlem
K 1297
Het Anglo-Amerikaansche luchtwa-
pen heeft Maandagnacht een nieuwen
terreuraanval op Keulen gedaan en
daarbij bommen geworpen op den
Keulschen dom. Het middenschip van
het meest eerbiedwaardige kerkelijke
architectuurmonument van Duitschland
is zwaar getroffen. Bij de bevolking
kent de verbittering over deze jongste,
cultuurvernielende daad van den
Anglo-Amerikaanschen tegenstander
geen grenzen meer.
Tijdens den aanval werden de brisant
bommen en tienduizenden brandbommen
volkomen willekeurig boven de stad uitge
worpen, daar een dicht wolkendek vooral
boven de stad den Britschen bommenwer
pers elk uitzicht ontnam.
Onder de volkomen vernietigde cultuur
monumenten bevinden zich' het Keulsche
raadhuis met zijn rijke beeldentooi. het te
genoverliggende stadhuis en de Gürzenich,
het wereldberoemde uit de vroege middel
eeuwen stammende bouwwerk van de oude
Hanzestad.
Groote schade is aan de Keulsche dom
toegebracht. Zware bommen sloegen door
het gewelf van den dom en ontplofte* in
het inwendige der kerk, waar zij groote
verwoestingen aanrichtten. Het linker
dwarsschip werd volkomen vernield, even
als het prachtige orgel, de doopkapel en
een aantal kostbare beeldhouwwerken.
Dcelen van het gewelf stortten in. Het
muurwerk is ernstig getroffen door splin
ters van in de nabijheid ingeslagen bom
men, die hun doel hebben gemist.
Tienduizenden Engelschen kennen dit
Godshuis, hebben gebogen voor de waar
digheid van dit bouwwerk en den geest,
die dit kunstweck schiep. Thans hebben de
Engelschen ook naar dit heiligdom een
greep gedaan. Godshuizen, ziekenhuizen en
weeshuizen zijn de doelen hunner bommen.
De vernieling van den dom van Keulen
door een voltreffer op het middenschip
vormt het laatste bewijs voor het feit, dat
de Anglo-Amerikanen alle tot dusver gel
dende wetten van den oorlog hoonend
lachend terzijde stellen, opdat zij vrouwen,
kinderen, grijsaards en hun woonsteden
kunnen vernietigen. De ruïnes der Gods
huizen in Berlijn, Lübeck, Rostock, Elber-
feld, Barmen en overal, waar het Anglo-
Amerikaansche luchtwapen zijn terreur-
aanvallen heeft uitgevoerd, klagen de
Engelsche en Amerikaansche terroristen
voor God en de wereld aan.
Britsche kruiser tot zinken gebracht.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
Bij Welikije Loeki en ten Zuiden van Sta-
raja Roessa werden verscheidene vijandelijke
aanvallen afgeslagen. Duitsche jachtvliegtui
gen vernietigden in de Baai van Kola door
beschieting met boordwapenen een vijande
lijke motortorpedoboot.
In het Westelijke bekken van de Mid-
dellandsche Zee bracht een Duitsche duik
boot van een krachtig beschermde vijan
delijke formatie oorlogsschepen een "krui
ser der Frobisher-klasse" tot zinken en
torpedeerde een andere eenheid.
Een formatie snelle Duitsche gevechtsvlieg
tuigen bombardeerde Maandag overdag het
vliegveld, schepel? en inrichtingen in de haven
van Pantelleria. De vijand verloor Maandag
in het gebied van de Middellandsche Zee 18
vliegtuigen.
De Britsche luchtmacht ondernam
Maandagnacht opnieuw een zwaren ter
reuraanval op de woonwijken der stad
Keulen. Door het uitwerpen van een
groot aantal brisant- en brandbommen op
dicht gebouwde stadsdeelen ontstonden
uitgestrekte branden. De Dom van Keu
len kreeg zware schade door brisant- en
brandbommen. De bevolking van de stad
leed verliezen.
Aanvallen van enkele vijandelijke vlieg
tuigen waren gericht op eenige plaatsen in
West- en Noordwest-Duitschland. Tot dusver
is melding gemaakt van het neerschieten van
26 vijandelijke bommenwerpers. Elf andere
viermotorige vliegtuigen werden ijeergescho-
ten in luchtgevechten, toen een formatie
Amerikaansche bommenwerpers een steun
punt aan de kust van den Atlantischen Oceaan
probeerde aan te vallen. Een Duitsch jacht
vliegtuig wordt vermist.
Naar het Duitsche weermachtbericht van
Dinsdag meldt, ondernam de Britsche
luchtmacht in den nacht van Maandag
op Dinsdag opnieuw een zwaren terreur
aanval op de woonwijken der stad Keulen.
De Dom van Keulen kreeg zware schade
door brisant- en brandbommen,
(Foto-archief H. C.)
Livorno zwaar geteisterd.
Het Italiaansche weermachtbericht.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt als
volgt:
Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen met
goed resultaat de havenwerken van Pantel
leria aan.
Livorno, Reggio di Calabria, Messina en
andere plaatsen op Sicilië en Sardinië wer
den door de vijandelijke luchtmacht gebom
bardeerd. De stad Livorno leed aanzienlijke
schade. Men is bezig de door de bevolking
geleden verliezen vast te stellen. Negen vlieg
tuigen werden door onze jagers neergescho
ten, en wel 6 boven Sardinië en 3 te Livorno.
Negentien machines werden door het afweer
geschut neergeschoten, n.l. 1 boven Sardinië,
4 boven Sicilië en 4 te Livorno, waarvan er
2 in zee gevallen zijn ter hoogte van Arden-
za, n.l. 1 in de nabijheid van Tombolo én 1
in de bossehen van Salviano. Een ander vijan
delijk vliegtuig werd getroffen door het af-
weervuur der Ionische eilanden en viel in zee.
In een aanvulling op het weermachtbericht
wordt meegedeeld, dat té Livorno geteld zijn
175 dooden en 300 gewonden, voorts 4 dooden
en 52 gewonden te Reggio en 4 gewonden te
Messina.
Naar de „Giornale d' Italia" uit Livorno
meldt is deze stad een maand na den eersten
vijandelijken bomaanval opnieuw het doel
van een nog heviger aanval geweest. De stad
had langzamerhand weer haar gewoon aan
zien herkregen. De aanval was thans op het
centrum van de Stad gericht, dat tijdens den
vorigen aanval betrekkelijk gespaard was.
Vooral de straten naar het station en in
de nabijheid daarvan werden getroffen. Vele
gebouwen, die geen enkele militaire beteeke-
nis hadden, werden vernield.
De Dom werd aan de linkerzijde van den
voorgevel beschadigd. Vier andere kerken,
onder welke de kathedraal, kregen eveneens
treffers.
De strijd in Montenegro.
De verliezen der door de Duitsche en ver
bonden formaties verslagen benden in Mon
tenegro, die aanvankelijk waren opgegeven
met 12.000 dooden, zijn volgens de jongste
onderzoekingen aanzienlijk hooger. Duizenden
bandieten zijn^ aan typhus te gronde gegaan
en door de benden in massagraven gestopt.
Een in gevangenschap geraakte arts verklaar
de, dat minstenè, 10.000 man aan de epidemie
ten offer gevallen zijn. Derhalve hebben de
benden in Montenegro alleen ruim 22.000 man
verloren.
De diepe indruk, dien het tragisch over
lijden van commissaris-generaal Schmidt,
leider van het Arbeitsbereieh Wrederlande der
N.S.D.A.P., heeft teweeggebracht, vond op
treffende wijze zijn weerspiegeling! in de
grootsche rouwsamenkomst welke Dinsdag in
den vooravond in de zalen van den Haagschen
Dierentuin werd gehouden.
Geheel in den stijl van de nationaal-socia-
listische kameraadschap was het podium-met
roode draperieën en gouden slingers omhan
gen en door de vaandels en emblemen van
N.S.D.A.P.- en N.S.B.-formaties geflankeerd,
terwijl op den achtergrond en ter linker- en
rechterzijde de gouden adelaren prijkten. Een
rij van plantengroen, afgewisseld door roode
anjers en witte lelies, vormde de scheiding
tusschen podium en zaal. Deze laatste was
rondom met rood spandoek en gouden haken
kruis-kransen en slingers bekleed. Tot in de
uiterste hoeken waren zaal en rotonde gevuld
door leden van ne N.S.D.A.P, in hun bruin
gele uniformen en verder door leden der N.'
S.B., Hitlerjugend, B.D.M.. SS., W.A,, Jeugd
storm, enz.
Op de voorste rij hadden de Rijkscommis
saris, Rijksminister Seyss Inquart, de Wehr-
machtsbefehlshaber, general der Flieger Fr.
Christiansen, de Leider van het Nederland-
sche volk, Mussert, de Commissarissen-gene
raal en verscheidene hooge functionarissen
van staat, partij en beweging plaats genomen.
Plechtig zette het orkest van het Deutsches
Theater in den Niederlanden onder leiding
van den heer W, Franzen, deze rouwsamen
komst in met de treurmuziek uit Beethoven's
Eroica.
Nadat de klanken van deze muziek waren
verstorven, betrad de Leider van het Neder-
landsche volk, Mussert, het podium om in
gevoelvolle woorden de beteekenis van Fritz
Schmidt, „onzen kameraad, vriend en raad
gever" te schetsen.
Rede van den Leider.
Zondagochtend, aldus Mussert, werd ik ver
wittigd van den dood van onzen kameraad,
vriend en adviseur, Generalkommissar Fritz
Schmidt. Wij zijn hier nu bijeen'gekomen om
zijn nagedachtenis te eeren. Het is mij een
eer en een plicht, namens het Nederland-
sche volk in het algemeen en namens de Na-
tionaal-Socialistische Beweging in het bij
zonder, van deze plaats, die zoo dikwijls ge
tuige was van zijn bezielende persoonlijkheid,
een woord van afscheid te spreken.
Het is voor mij zeer moeilijk over Fritz
Schmidt te spreken, dien ik drie jaar ge
leden heb leeren kennen en sindsdien dage
lijks meer en meer heb leeren waardeeren.
Zijn dood is een zoo zware slag, dat men eer;
moment hierdoor versuft is, dan stroomt het
bloed, terug, een overweldigende gemoeds
aandoening volgt en dan komt het blijvende
resultaat van den slag: de ijzeren hardheid,
de grimmige vastberadenheid om het hoofd
te bieden aan elk lot en tot den laatsten
ademtocht vastbesloten te strijden voor de
idealen van het nationaal-sociatisme in Gods
vertrouwen, in liefde voor volk en vaderland,
in eerbied voor den arbeid, met nalaten van
alles wat deze idealen zou kunnen besmeuren.
Wanneer ik het karakter van dezen man,
die ons zoo dierbaar was, is en blijft, in het
kort wil schetsen, dan kan dit met drie woor
den geschieden: eenvoud, moed en trouw.
Van de Duitschers die wij hebben leeren
kennen, trok Fritz Schmidt ons het meeste
aan. Zelf Afkomstig uit Westfalen, een streek,
die aan ons vaderland grenst, bracht hij a
priori de gave mede om zich onze gevoelens
en onze positie te kunnen indënken. Hij was
trotsch op zijn oer-Duitsche nationaliteit, be
gaafd met een gezond verstand en met zeer
verstandige ideeën. Vol onuitputtelijke liefde
voor zijn groote vaderland, het groot-Duit-
sche Rijk en voor zijn geboortegrond West-
falen in het bijzonder, waardeerde hij in ons,
Nederlandsche nationaal-socialisten, onze
liefde voor het vaderland, dat ook hij in deze
drie jaren heeft leeren kennen, hoewel hij
er nooit een geheim van maakte, dat hij geen
dag langer zou willen blijven dan zijn plicht
gebood. Hij was zoo volkomen op zijn plaats
als de politieke figuur, wier bijzondere taak
het was de Nederlanders en Duitschers als
broeders tot -elkaar te brengen, dat ik geloof,
dat hij als zoodanig niet te vervangen is. Er
zijn maar weinige Nederlanders, die duidelijk
beseffen wat ons volk in'hem verloren heeft.
Maar wij, die het voorrecht hebben gehad
met hem samen te werken, zullen dit nooit
vergeten en blijven hem altijd dank verschul
digd. Zoolang wij leven, zoolang zullen zijn
kinderen op onzen vaderlandschen grond
welkom zijn, omdat wij hun vader gekend
hebben.
Voor het laatst heeft hij Zondag 20 Juni in
Eindhoven voor ons gesproken. Op de terug
reis naar Den Haag bezocht hij mij thuis en
zijn laatste woorden waren, toen wij elkaar
de hand ten afscheid reikten: „Wij hebben
eerlijk onzen plicht gedaan". Zoo is het: hij
heeft eerlijk zijn plicht gedaan en hij is als
soldaat van den Führer gestorven en wij, die
achtergebleven zijn, worden niet week,
draaien niet en krommen ons niet, doch wij
gaan gestaald den rechten' weg, waarop Fritz'
Schmidt met ons ging en waarvan niemand
en niets ons zal kunnen afbrengen zoolang
wij kunnen gaan en staan.
Generalkommissar Schmidt, de trouwste
pionier van Adolf Hitler, nationaal-socialist
zonder vrees of blaam, Duitscher tot in hart
en nieren, bouwer van de N.S.D A.P. in Ne-
'derland, steun en adviseur van de N.S.B.,
vriend van ons Nederlandsche volk, wij dan
ken u voor al uwe moeite, uwe zorgen, uwe
offers. Gij waart trouw tot in den dood, wij
vergeten u nimmer. Er zal geen huis der
N.S.B. meer zijn, waarin uw portret niet zal
hangen te uwer gedachtenis.
Gij kunt er zeker van zijn, dat wij in uwen
geest den strijd voor verzoening en de blij
vende lotsverbondenheid van onze volkeren
tot heil van allen zullen voortzetten.
De Rijkscommissaris spreekt.
Vervolgens hield de Rijkscommissaris de
volgende rede
„Onze kameraad, partijgenoot Fritz Schmidt
vertoeft niet meer onder ons. De oorlog plaatst
ons dikwijls aan de lijkbaar van een kame
raad, die met ons gestreden heeft, die in een
hartstochtelijke paraatheid de stem van het
geweten en de overtuiging in ons en het ge
bod van trouw en gehoorzaamheid aan onzen
Führer volgt en het laatste geeft om zich
zelf geheel wegcijferend tegenover het lot
stand te houden.
Dezen grooten offergang van de Duitsche
natie is ook partijgenoot Fritz Schmidt ge
gaan, ons allen ten voorbeeld wat betreft den
omvang van zijn paraatheid. Zonder mede
lijden eischte hij van 'chzelf en zijn lichaam
het uiterste', lette h'j niet op de nadeelige ge
volgen, die voor zijn gezondheid hieruit voort
sproten en zoo kon een arglistig noodlot hem
wegrukken op een oogenblik, waarop hij mid
den in zijn zoo succesvollen arbeid stond en
het vergankelijke in hem ons voor altijd ont
nemen.
De gemeenschap van het politieke willen,
waartoe hij ons juist van deze plaats uit,
waarop ik nu spreek, zoo dikwijls samengevat
heeft, vereenigt ons in een diepe doch met
zijn geest overeenkomende smart.
Vervolg op pag. 2)
Staat en bedrijfsleven.
Als een logisch gevolg van de steeds ver
der gaande bemoeienis van den Staat met het
bedrijfsleven moet ook de verordening wor
den gezien, die de rechtsverhoudingen van
de Nederlandsche Bank regelt. Laat men een
oogenblik het financieel-technische buiten be
schouwing, dan kan men de beteekenis van
de verordening in dezen zin samen v?' en,
dat het autoritaire principe tot in zij'--- laatste
consequentie is doorgetrokken, zoodat de pre
sident van de Nederlandsche Bank, die onmid
dellijk onder den Rijkscommissaris komt te
staan, zeer verstrekkende bevoegdheden heeft.
In dit licht bezien is het gemakkelijk te ver
staan, dat voor een Raad van Commissarissen
geen plaats meer zou zijn. Ook de rechten der
aandeelhouders (particuliere personen) moes
ten voor die van den Staat wijken. Om echter
toch niet het contact met het, bedrijfsleven
te verliezen, een contact dat natuurlijk van
het allergrootste belang is en blijft, is een
commissie van advies ingesteld, die als het
ware steeds den vinger op de pols van het
bedrijfsleven moet houden.
De president kan dus in zijn beslissingen
steeds rekening houden met gerechtvaardigde
belangen van afzonderlijke kringen. Zooals
zijn naam reeds uitdrukt heeft de Raad van
Advies slechts een adviseerende taak; de laat
ste beslissing berust altijd bij den president,
die ook voorzitter van den Raad van Advies is.
Dat de dekkingsvoorschriften gewijzigd zijn,
het principe van 40 pet. gouddekking is ver
laten, is in wezen niets anders dan een lega
lisatie van een in feite reeds bestaanden toe
stand. Ook hier wordt van het principe uit
gegaan dat de waarde der valuta niet bepaald
wordt door den goudvoorraad maar dc-or da
economische kracht en het prestatievermogen
van een land of om het korter uit te drukken:
de goudbasis wordt verlaten voor de ar-
heidsbasis.
Voor velen zal het een geruststelling zijn,
dat de valutaverhouding guldenReichsmark
praclisch niet gewijzigd wordt (100 gld.
132.70 R.M.) en zooals de president van de
Ned. Bank in zijn jaarverslag uiteenzette
ook in de toekomst niet gewijzigd zal worden.
Zou m=n hiertoe wel overgaan dan zou dit,
aldus de president, een grove onrechtvaardig
heid jegens de Nederlandsche loontrekkenden
zijn. De staatsschuld bedraagt volgens de cij
fers van het verslag 7.970.2 millioen.
Men kan hier in ieder geval de conclusie
uit trekken, dat hoe de afloop van den oorlog
ook moge zijn, met een krachtig ingrijpen
van den Staat in het geld en credietwezen,
altijd rekening zal moeten worden gehouden.
In hoeverre de vredeseconomie de maatregelen
van thans zal bestendigen of niet, zal van den
drang der omstandigheden afhangen. Hot ziet
er echter naar uit, dat de geleide economie
voor langeren tijd de vrije economie heeft ver
drongen. De financieele deskundigen van beide
strijdende partijen zijn het daarover wei eens
al kan ook bijna niemand zich een duidelijke
voorstelling vormen hoe alles zich zal ont
wikkelen. Hoe die ontwikkeling echter ook
moge zijn, reden voor een financieel optimisme
zal zij, althans wat ons land betreft wel niet
opleveren. Het vraagstuk van de afrooming
der zwevende koopkracht is en blijft eer, pro
bleem dat in alle landen om oplossing vraagt
Een oplossing, die loch hoofdzakelijk in ver
hoogde belastingen moet worden gevonden.
Zoowel nu als na den oorlog.
Enorme boschbrand in Spanje.
In de buurt van Valencia is een boschbrand
uitgebroken, die de grootste is der branden die
gedurende de laatste twee eeuwen in Spanje
hebben gewoed. 20.000 M2. boschterrein, waar
op 550.000 pijnboomen staan, is een vlam
menzee.
