Haarlemsche Courant
Woonwijken in Amsterdam
gebombardeerd.
Sovjets gaan bij de Mioes en aan de
Donetz tot den aanval over.
Terugvoering in krijgsgevangenschap dienst
plichtig en reserve personeel der landmacht.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
129 dooden319 gewonden.
Frontdoorbraak verijdeld. Strijd bij Orel duurt voort.
Zeegevecht Voor Neder
landsche kust.
„Cultuurbrengers in joodschen
dienst"
Keuringen voor de Wdffen S.S., het
Legioen en de Landwacht.
288 a Jaargang No. 165
«Türoaux: Groote Houtstraat M.
Tel Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 13495S Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12210
Hoofdredacteur: F. C. Derks
Maandag 19 Jtiii 1943
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 127£8
Kantoor IJmuiden: Rembrandtlaan 55»
IJ muiden-Oost
Vitg Graf. Bedrijven Damiate. Haarlem
K 129T
Zooals het Duitsche weermachtbericht
van 18 Juli heeft gemeld, hebben op 17 Juli
Amerikaansche vliegers bommen geworpen
op woonwijken in Amsterdam-Noord. Be
halve talrijke woonhuizen werden een kerk
en een school en een klooster verwoest.
Van dezen aanval werden 129 Nederland
sche burgers het slachtoffer, onder wie
vrouwen, religieusen en kinderen: 69 per
sonen werden zwaar, ongeveer 250 licht
gewond.
Tientallen vliegtuigen, die op groote hoogte
bleven, gooiden lukraak hun bommenlast uit
boven de arbeiderswijken in het Noordelijk
gedeelte van de stad. De gevolgen waren ver
schrikkelijk. Een klooster, door den bekenden
bouwmeester Kropholler gebouwd, kreeg een
voltreffer. De daarnaast gelegen kerk van
denzelfden bouwmeester werd eveneens ge
troffen. In het achtergedeelte van de kerk
viel een bom, die een groot gat in het dak
der kerk sloeg en vervolgens op den grond
ontplofte, daarbij een geweldige ravage aan
richtende. De kerkbanken ter plaatse werden
geheel versplinterd of door den luchtdruk een
eind weggeslingerd, ook het orgel werd totaal
vernield.
In het klooster, dat voor een gedeelte werd
vernield en overigens zware schade opliep,
vonden 4 zusters den dood, twee anderen
werden zwaar gewond.
Een schoolgebouw werd- eveneens getrof
fen. Een politiebureau in de buurt kreeg een
treffer. Drie agenten werden daarbij gedood.
Ook een postkantoor, een zittingslokaal van
den Geneeskundigen Dienst, een apotheek,
een dokterswoning, een sigarenwinkel en
tientallen huizen van arbeiders werden ver
nield.
Den geheelen dag door bleven luchtbe
schermingsdienst en alle andere hulpdiensten
voortreffelijk werk doen.
De verontwaardiging over dien laffen aan
val op deze arbeiderswijk was algemeen. Noch
militaire doelen, noch fabrieken of industrieën
werden getroffen. Louter particuliere gebou
wen en woningen, louter burgers, waaronder
vele kinderen, werden slachtoffer van de
luchtpiraten.
Men moet hier wel gelooven. dat de Engel-
schen en Amerikanen ook de Nederlanders in
hun afgrijselijke terreuraanvallen wilden be
trekken. Wat zou men anders moeten denken
van de tientallen vliegeniers, die op klaar
lichten dag, bij helder zicht, en op een tijd
stip, dat de arbeiders op hun werk zijn of
zich naar hun werk begeven, geen andere
doelen kunnen vinden dan de huizen van bur
gers en hun kerken en scholen? Wanneer
oorlogsvliegers op een dergelijke groote hoog
te hun bommen uitgooien, dat richten prac-
tisch onmogelijk is, kan men veilig aannemen
dat de levens van vrouwen en kinderen en
van alle Nederlanders, die buiten hun strijd
zijn, voor hen geen enkele waarde heeft.
De verwoesting
Vandaag hebben wij eenige uren rondge
doold over het terrein, dat het doelwit is
geweest van een even zinloozen als misdadi-
gen luchtaanval.
Een verbeten droefheid teekent zich af op
veler gezichten en als wij hier en daar eens
luisteren bij de groepjes menschen, die overal
samendrommen, hooren wij slechts één klacht
het is verschrikkelijk.
Hier staat nog een moeder te snikken, die
haar beide kinderen plotseling heeft verlo
ren in een afgrijselijken dood. Een oud vrouw
tje sjouwt een stoof, een paar schilderijtjes
en een kapstok. „En weet u, wat zoo gemeen
is, meneer", zegt ze, „dat ze vannacht m'n
mooie gascomfoor en m'n twee traploopers
hebben gestolen. Gisteravond zag ik ze nog
onder het puin liggen en vanochtend kon ik
er niks meer van vinden." Zulk een laagheid
zou men onbestaanbaar achten, maar de fei
ten bewijzen het tegendeel.
Wat verderop zijn vier volwassenen bezig,
het puin van hun huis te doorzoeken. Zij
vinden slechts schamele dingen: een brief, een
doek, een lepel, maar toch brengt elke vondst
vreugde: weer iets teruggewonnen van het
oude. gelukkige bezit.
Elders weer komt juist een gezin: vader,
moeder en drie kinderen, aan. Zaterdagoch
tend om zes uur gingen zij met vacantie van
huis. Dertig uur later keerden zij, gewaar
schuwd, terug. Een puinhoop is al. wat zij
van hun woning terugvinden. „Wees nog
maar blij, mensch", zegt een buurvrouw, „dat
het zoo" geloopen is. Anders lagen jullie d'r
zelf misschien nou ook onder".
Overal ligt het piiin op de straten; enkele
huizen volkomen ingestort, een paar zwaar
of lichter beschadigd, maar geen huis is er,
waarvan de ruiten nog heel zijn en de pan
nen nog op de daken liggen.
Eenvoudige maar met veel zorg bijeenge-
spaarde interieurs, in twee seconden tijd be
schadigd, of zelfs geheel vernield.
Dakvensters of heele daken, door den lucht
druk opgelicht en meters verder neergewor
pen.
Op een paar scheefgezakte vensterbanken
staan de fel roode geraniums in witte bakken
te bloeien, 'maar door de glaslooze vensters
gaapt ons een leege ruimte aan. Het geheele
huisraad is aan gruizelementen geslagen.
Bomtrechters in het wegdek en in tuintjes
ontwortelde boomen, omvergeworpen lantaarn
palen: het is één chaos, waar men ook ziet.
Maar reeds is er ontzaglijk veel werk ver
richt. Op tal van plaatsen zijn hulpploegen in
actie, de gemeentediensten: gas, eiectriciteit,
waterleiding, telefoon, publieke werken, heb
ben den geheelen nacht doorgewerkt om wat
in de straten vernield was, zooveel mogelijk
te herstellen. De luchtbescherming, de W.A.
en de Technische Noodhulp doen wat zij kun
nen, om puin op te ruimen, gevaarlijke bouw
vallen af te breken, muren, die dreigen in te
storten, te stutten.
De Volksdienst had, gedachtig de spreuk:
wie spoedig helpt, helpt dubbel, reeds binnen
een minimum tijd na de ramp een schade
bureau ingericht, waar de schadekaarten
worden uitgereikt en de slachtoffers met raad
en daad worden bijgestaan. Ook de Centrale
Keukens, die op enkele punten onder haar
leiding zijn ingericht, doen voortreffelijk
werk en zorgen, dat den menschen bij alle
rampen, die hun getroffen hebben, ten minste
de honger bespaard wordt. Het is hier ook
vooral, dat de Jeugdstorm zich verdienstelijk
weet te maken, zooals trouwens ook elders,
waar hij kan.
Er heerscht ook een stemming van dank
baarheid, voor al, wat voor de zoo zwaar ge
troffenen wordt gedaan. Maar daarnaast
gloeit een felle verontwaardiging tegenover
de misdadigers, die koelbloedig en opzettelijk
een buurt van gelukkige arbeidersgezinnen
in enkele tellen tijds in een zee van ellende
dompelden en een bescheiden welvaart ver
anderden in een bloedigen chaos.
l>e Nederlandsche Volksdienst
verleent hulp.
Nauwelijks was het lawaai van de eerste
ontploffingen verstomd, of een buurt
schapshoofd, wonende in de omgeving van
de ramp, stelde het plaatselijke kantoor
van den Nederlandschen Volksdienst telefo
nisch op de hoogte ran het gebeurde. Zoo
doende was het personeel van den N.V.D
reeds binnen een kwartier op de getroffen
plaatsen ten einde de verzorging van de
slachtoffers ter hand te kunnen nemen.
Reeds in. den looj> van den middag was
een bureau voor sociale hulpverleening in
gereedheid gebracht en was een leger van
250 vrijwillige medewerkers van den Ne
Het Duitsche weermachtbericht van Zondag
luidt als volgt:
De slag aan het Oostelijk front is Zaterdag
ook tot het Zuidelijk front uitgebreid en in
totaal aan hevigheid toegenomen.
Aan het bruggehoofd van den Kocban zette
de vijand zijn aanvallen op een hoogte ten
Westen van Krimskaja tevergeefs voort.
Na hevige voorbereiding door de artillerie
gingen de Sovjets aan het front van de Mioes
en den Donetz tot den aanval over. Hun po
gingen, om met sterke strijdkrachten van in
fanterie en pantserwagens het front te door
breken, werden verijdeld dank zij den hard
den eersten socialen nood te lenigen. Al
lereerst werd gezorgd voor het noodige
avondeten en dank zij de uitstekende me
dewerking van de centrale keuken', kon
aan de daarvoor in aanmerking komende
gezinnen warm voedsel worden uitgereikt.
Tevens werd een begin gemaakt met het
verstrekken van de schadekaarten, waar
op eten, kleeding enz. te verkrijgen is.
Ook gedurende den Zondag is voor drie
maaltijden zorg gedragen. In samenwer
king met den evacuatiedienst werd voorts
in scholen en bij particulieren ruimte inge
richt voor de dakloozen. Het gevolg hier
van is geweest, dat in den kortst mogelij
ken tijd alles gedaan kon worden om de
eerste nooden op te vangen. Zondag heeft
de Nederlandsche Volksdienst van een aan
tal particulieren geld en goederen ont
vangen voor de slachtoffers, zooals manden
met fruit, eieren en chocolademelk.
De uitreiking van de maaltijden geschied
de aan vijf posten, die door middel van een
geluidswagen bekend werden gemaakt.
Terstond na de melding van de ramp
heeft de gemachtigde van den landelijken
leider van den Nederlandschen Volksdienst,
de heer Koopman, zich op de hoogte ge
steld van de getroffen maatregelen. Een
aantal organisaties, zooals de N.S.V.O., de
N.J.S. en het N.A.F.. heeft zijn diensten aan
den Nederlandschen Volksdienst aangebo
den, die daarvan, waar zulks noodig was,
derlandschen Volksdienst in de weer om een dankbaar gebruik heeft gemaakt.
Op grond van de op 39 April 1943 in de dagbladpers gepubliceerde bekendmaking
van den Wehrmachtbefehlshaber in den Niederlanden betreffende terugvoering in
krijgsgevangenschap van de voormalige Nederlandsche weermacht, worden bij
deze voor aanmelding opgeroepen:
Het dienstplichtig en reservepersoneel beneden den rang van officier van de
onderstaande regimenten en van alle in de jaren 1939 en 1940 door deze
regimenten opgestelde formaties, voorzoover het in Mei 1940 in werkelijken
militairen dienst was.
Zij moeten zich melden, telkens tusschen 8 en 12 uur:
In de Waterlookazerne te Amersfoort:
1) De dienstplichtigen van het 6e Regiment Veldartillerie en zijn oorlogsforma
ties op 26 Juli 1943.
2) De dienstplichtigen van het 9 e tot en met het 12e Regiment Motorartillerie
en zijn oorlogsformaties op 27 Juli 1943.
Bataljon Wegentroepen op 28 Juli 1943.
Bataljon Spoorwegtroepen op 28 Juli 1943.
Compagnie Intendancetroepen op 28 Juli 1943.
Korps Rijdende Artillerie op 29 Juli 1943.
Regiment Kustartillerie op 29 Juli 1943.
Artillerie Meetafdeeling op 29 Juli 1943.
3) De dienstplichtigen van het le Regiment Luchtdoeiartillerie en zijn oorlogs
formaties op 30 Juli 1943.
In het „Wehrmacbtlager" Amersfoort, Zonnebloemstraat:
De dienstplichtigen van het le Regiment Genietroepen en zijn oorlogsforma
ties op 26 Juli 1943.
De dienstplichtigen van hefc 2e Regiment Genietroepen en zijn oorlogsfor
maties op 27 Juli 1943.
De dienstplichtigen van de Landstormkorpsen: Landstormkorps Motordienst,
Landstormkorps Luchtafweerdienst, Landstormkorps Luchtwachtdienst,
Lnndstormkorps Spoorwegdienst, Landstormkorps Vaartuigendienst op 28
Juli 1943.
De dienstplichtigen van het 3e Regiment Genietroepen en zijn oorlogsforma
ties op 29 Juli 1943.
Militaire Luchtvaart op 30 Juli 1943.
HU de aanmelding moet worden overgelegd het persoonsbewijs, de distributiestamkaart en,
voor zoover mogelijk, militaire identiteitspapieren.
Degenen, waaronder ook begrepen de in Duitschland werkende „grensgangers", voor
wie een „Bescheinigung" (verklaring van onmisbaarheid) afgegeven is, moeten dit bewijs bi)
hun werkgever of bij de instantie, die hun belangen behartigt, opvragen en bij de aanmelding
toonen. Na de melding moet de „Bescheinigung" zoo spoedig mogelijk weder aan den werkgever
resp. de instantie, die de belangen behartigt, worden teruggegeven. De werkgevers zijn ver
plicht degenen, die zich moeten melden, daarvoor in de gelegenheid te stellen en hun het
loon (salaris) gedurende den verzuimden tiid uit te betalen.
De Nedgrlandsche Spoorwegen verleenen aan alle voor de aanmelding opgeroepen per
sonen vrü vervoer derde klas. Degenen, die tot aanmelding verplicht zijn, moeten zich hier
voor vervoegen aan de loketten, c.q. bi] den stationschef, van het station van vertrek,
K 1 e e d i n g, voor zooveel mogelijk uniform, anders burgerkleeding; dringend wordt aan
geraden daagsche en Zondagsche kleeren, wollen dekens, ondergoed en extra schoeisel, als
mede kookgerei en lepel mede te brengen. De gezamenlijke bagage mag niet meer bedragen
dan twee normale handkoffers.
Van aanmelding zijn vrijgesteld personen, die zich op 25 Mei 1943 voor den „Arbeitseinsatz"
in Duitschland of in de door de Duitsche weermacht bezette gebieden buiten Nederland be
vinden.
Wie geen gevolg geeft aan de oproeping van den Wehrmachtbefehlshaber In den Niederlan
den, of zich op andere wijze aan de terugvoering in krijgsgevangenschap tracht te onttrekken
moet rekenen op de strengste maatregelen. Dit geldt ook voor personen, die de betrokkenen bij
dergelijke pogingen steunen.
nekkigen tegenstand van onze troepen. Er
worden tegenaanvallen ondernomen, om
kleine plaatselijke wiggen te zuiveren.
In het gebied van Orel duren de zware
afweergevechten met onverminderde hevig
heid voort. Zaterdag werden in totaal 415
Sovjet-pantserwagens kapotgeschoten. De
luchtmacht greep met eskaders gevechts
vliegtuigen en vliegende artillerie in de zware
afweergevechten van het leger in en berok
kende de luchtmacht van de Sovjets door het
neerschieten van 127 machines hooge verlie
zen. Des nachts werd de vijandelijke aanvoer
langs de spoorlijn bestookt.
Ook in het gebied van Sicilië zijn de ge
vechten in hevigheid toegenomen. Onder den
druk van sterke pantserstrijdkrachten werd
de stad Agrigento ontruimd. Doeltreffende
aanvallen van de luchtmacht waren gericht
op vijandelijke troepen en scheepsdoelen aan
de Oostkust van Sicilië.
Na een door Duitsche eskaders jachtvlieg
tuigen verijdelde poging van Amerikaansche
formaties bommenwerpers om de Duitsche
Bocht binnen te vliegen, viel de vijand Ne-
derlandsch gebied aan.
Er werden bommen geworpen op woonwij
ken van de stad Amsterdam, waardoor de be
volking aanzienlijke verliezen leed. Tien vier
motorige bommenwerpers werden 'neerge
schoten. Vijf eigen jachtvliegtuigen worden
vermist.
Lichte Duitsche zeestrijdkraehten werden in
de ochtenduren van den 18den Juli voor de
Nederlandsche kust door motortorpedobooten
meermalen aangevallen. Hierbij gelukte het
de Duitsche formatie, een vijandelijke motor
torpedoboot in brand te schieten. Aan Duit
sche zijde werden geen verliezen geleden.
Enkele vijandelijke vliegtuigen vlogen Za
terdag overdag en Zaterdagnacht Duitsch ge
bied binnen. Twee van deze machines werden
vernietigd.
Hedenavond om 18.45 uur spreekt Max Blok
zijl, via Hilversum I, zijn politiek week-
praatje getiteld: „Cultuurbrengers in Jood
schen dienst".
Bij onze Vrijwilligers. Verfrissching na
een marsch door de Russische modder.
SS PK Fritsch O/H P.c.
Het S.S. ErsatzkommandNiederlande deelt
mede:
Nederlanders van arisch bloed, in den leef
tijd van 17-45 jaar (ook gehuwden), die licha
melijk zoowel als geestelijk goed ontwikkeld
zijn en zich geheel kunnen geven aan de
eischen. die de opleiding hun stelt, kunnen
zich bij de genoemde adressen vervoegen, ten
einde gekeurd te worden Bij de onderzoe
kingen worden ook alle gevraagde inlich
tingen-verstrekt met betrekking tot de ver
zorging der familieleden, duur der opleiding,
extra levensmiddelen voor de familieleden
enz.
De aandacht wordt er"on gevestigd dat voor
de vrijwilligers, die om bepaalde redenen in
Nederland moeten blijven, de mogelijkheid
bestaat, hun dienst te doen bij de Landwacht
Nederland of bij het wachtbataljon in Amers
foort. Tijdens deze keuringen kunnen zich
ook diegenen melden, die tot de Germaansche
3.S. in Nederland willen toetreden.
Personen tusschen 18-35 jaar. die aanmel-
iingspltchtig zijn voor den arbeidsinzet, kun
nen zich eveneens op een der keuringsdagen
aanmelden en worden gedurende hun verbin
tenis van den arbeidsinzet vrijgesteld.
20.7.43 9-12 00 uur Hengelo café Modern Spoor
straat 18.
15-18.00 uur Zwolle hotel Gijtenbeek.
21.7.43 9-12.00 uur Assen Coacerthuis a. d.
Vaart.
15-18.00 uur Groningen, Concerthuis Poele
straat.
22.7.43 9-12.00 uur Leeuwarden, huize Schaaf,
Breedstraat.
23.7.43 9-14.00 uur Amsterdam, Dam 4.
23.7.43 9-13.00 uur Utrecht N.V. Huis, Oude
Gracht 245.
25.7,43 9-14.00 uur Amersfoort. PoL Durch-
gangslager, Leusderweg.
26.7.43 9-14 00 uur Den Haag. café Den Hout,
Bezuiden houtscheweg.
