Haarlemsche Courant
Stalin ontevreden over Quebec?
Charkof volgens
plan ontruimd.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Besprekingen van Roosevelt met vertegenwoordiger van
Tsjiang Kai-sjek. Knox te Quebec aangekomen. De ver
houding tusschen de Anglo-Amerikanen en de Sovjet-
Unie.
Standley zou uit Moskou
worden teruggeroepen.
Bij Isjoem 130 tanks
vernietigd.
288e Jaargang No. 195
Bureaux: Groote Houtstraat 93.
Tel Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12230
Hoofdredacteur: F. C. Berks
Dinsdag 24 Augustus 1943
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en F^stdageo
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12713
Kantoor Umuiden: Rembrandtlaan 55*
IJmuiden-Oost
Uitg Graf. Bedrijven Damiate. Haarlem
K 1297
Naar de Britsche lysrichtendienst üit Quebec
meldt hebben Roosevelt en Churchill den
Maandag in hotel de Citadelle doorgebracht.
Roosevelt heeft tevens besprekingen gevoerd
met den minister van buitenlandsche zaken
van Tsjoenking, .Soeng, en met den Australi-
schen hooge commissaris in Canada, Sir Wil
liam Glasgow.
De Amerikaansche minister van marine,
Knox, is Maandag in Quebec aangekomen.
„United Press" meldt, dat de terug
roeping van Litwinof te Quebec als een
bewijs wordt beschouwd, dat Stalin bui
tengewoon ontevreden is met de resulta
ten van de conferentie, waaromtrent hij
zeer goed op de hoogte is geweest. Men
beschouwt haar tevens als een aanduiding,
dat geen acht is geslagen op den Sowjet-
Russischen eisch van onmiddellijke vor
ming van een tweede front in West-
Europa.
Bovendien komt door dezen maatregel tot uit
drukking, dat Moskou de laatste veertien da
gen zoowel Churchill als Roosevelt duidelijk
heeft gemaakt, dat niets dan een onvoorwaar
delijke erkenning van dezen eisch de Sowjet
Unie tevreden zou stellen. Naar een en ander
te oordeelen is het de bedoeling van Stalin
de^beteekenis van de conferentie van Quebec
te bagatelliseeren.
Volgens een door Stockholms Tidningen
gepubliceerd bericht van United Press
heeft een officieele woordvoerder te
Flinke kerels melden zich nu voor
de Waffen SS en de Landwacht.
Bij onze Vrijwilligers. Onze jongens heb
ben groote verdienste bij het opsporen
van storingen bij veldtelefoon en tele
graaf. SS PK Fritsch O/H P.c.
Het SS-Ersatzkommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander in den leeftijd
van 17-45 jaar kan zich vrijwillig bij de
hieronder vermelde adressen vervoegen,
teneinde gekeurd te worden voor de waf-
fen-SS of de landwacht.
Tijd&is de keuringen worden alle inlich
tingen verstrekt met betrekking tot de ver
zorging van familieleden, duur der oplei
ding, extra levensmiddelen etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
in Nederland moeten blijven, kunnen dienst
nemen bij de Landwacht of bij het SS-
Wacntbataillon in Amersfoort.
Zij, die tot de Germaansche-SS in Ne
derland toetreden willen, kunnen zich
eveens aanmelden.
Personen tusschen 18-30 jaar, die aan-
meldingsplichtig zijn voor de tewerkstelling
in Duitschland kunnen zich eveneens op
een der keuringsdagen aanmelden en wor
den gedurende hun verbintenis van de te
werkstelling vrijgesteld.
25 Aug., 9-14.00 uur, Den Haag, café Den
Hout. Bezuidenhout 11-13.
Pakjes voor vrijwilligers.
Het SS-Ersatzkommando deelt mede: in
het belang van een'goede en snelle ver
zending van brieven en pakjes wordt er
nogmaals dringend op gewezen, dat de
adressen duidelijk leesbaar en met inkt
geschreven moeten worden en met bet vpl-
ledige adres van den afzender. Brieven en
pakjes moeten geadresseerd worden als
volgt: An das SS-Ersatzkommando, Nie-
derlande, Den Haag, Korte Vijverberg 5.
Te zenden aan:
Rang:
Naam:
Washington bekend gemaakt, dat de am
bassadeur der Vereenigde Staten te Mos
kou, Standley, binnenkort van zijn post
zal worden teruggeroepen.
In het bericht wordt verder gezegd, dat daar
door de verandering der wederzijdsche di
plomatieke vertegenwoordigingen wordt „vol
tooid".
Het heeft te Quebec voorts veel belangstel
ling gewekt, dat de Amerikaansche aartsbis
schop Chui^hill en Roosevelt in kennis heeft
gesteld van hetgeen hij met den Paus en den
Caudillo ten aanzién van de houding der ka
tholieke wereld na den oorlog heeft bespro
ken. Men meent in kringen die in nauw con
tact staan met de conferentie, dat Roosevelt
en Churchill dit punt tijdens hun onderhan
delingen uitvoerig hebben besproken. Hier
mede brengt men ook in verband het feit dat
Mackenzie King zeer onlangs een diepgaand
gesprek heeft gehad met den Canadeeschen
kardinaal Villeneuve.
Nachtelijke aanval op Berlijn.
50 vliegtuigen neergeschoten.
In den nacht van 23 op 24 Aug. hebben for
maties Britsche bommenwerpers eenige plaat
sen in Noord-Duitschland, vooral de stad Ber
lijn, met brisant- en brandbommen aangeval
len. Er ontstonden verliezen onder de bevol
king en er werd schade aangericht aan woon
wijken. Door luchtverdedigingsstrijdkrachten
werden volgens de voorloopige berichten ten
minste 50 vijandelijke vliegtuigen neerge
schoten.
Voorxitter Labourparty afgetreden.
De voorzitter van de Engelsche Labourparty
Sir Earl de la .Warr, voormalig minister van
opvoeding, is uit de partij getreden. Hierdoor
beschikt de partij thans nog maar over vijf
Lagerhuisleden, onder wie de zoon van Ram
say MacDonald, Malcolm MacDonald, die op
het oogenblik Britsch hooge commissaris is
in Canada.
Nieuwe Sowjetambassadeur
bij Sumner Welles.
De nieuwe Sovjet-Russische ambassadeur
te Washington, Gromyko, heeft een eerste
bezoek gebracht aan den plaatsvervangenden
minister van buitenlandsche zaken, Sumner
Welles. Na den terugkeer van Roosevelt uit
Canada zal Gromyko zijn geloofsbrieven
overhandigen.
De terugroeping van Litwinof wordt ifr
berichten uit Quebec bestempeld als een
„ernstige schok" en een „zware slag". De
terugroeping heeft te Washington sensatie
gewekt en in diplomatieke kringen aldaar
ingeslagen als een bom. Men is geneigd, de
betrekkingen der Geallieerden tegenover
Moskou als slechter te beschouwen. Stalins
besluit wordt opgevat als een wenk aan de
Geallieerden, naar Moskou te komen, inge
val zij met het Kremlin willen onderhan
delen.
Tsjoenking weer gebombardeerd.
Naar Reuter uit Tsjoenking meldt, is de
stad Maandag voor het eerst sinds 2 jaar
weer gebombardeerd. De aanval werd door
twee golven van elk 27 Japansche vliegtui
gen uitgevoerd. De eerste golf heeft doelen
in de Westelijke voorsteden der stad gebom
bardeerd. De tweede golf richtte zich te
gen Wansein. ten. Zuiden van Tsjoenking.
Amierika's openbare meening
en de bombardementen
Volgens een bericht van de „News Chro
nicle" heeft het Gallup-instituut in de Ver
eenigde Staten een enquête gehouden of
Duitschland door bomaanvallen alleen kon
worden overwonnen. Negentien procent dei-
antwoorden luidden bevestigend, 69 procent
ontkennend. Twaalf procent zeide het niet
te weten. In Augustus 1942 werd dezelfde
vraag door dertig procent met ja en door 54
procent met neen beantwoord.
Mislukte landingspoging op
Koeiambangra.
Door het moorddadige vuur van Japan
sche troepen. op het eiland Koeiambangra
is Zondag een poging van Amerikaansche
troepen om op het eiland te landen, mislukt.
De vijandelijke strijdkrachten, die steeds
weer hardnekkige tegenaanvallen onderna
men, trachtten met gebruikmaking van on
geveer 15 landingsbooten en torpedobooten
vasten voet op het eiland te krijgen. Ver
scheidene landingsvaartuigen kapseisden
door het welgerichte Japansche vuur,
waarop de Amerikanen de vlucht Snamen.
Vertegenwoordiger van Moskou
naar Franseh N. Afrika
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt,
heeft de woordvoerder van het Noord-
Afrikaansche hoofdkwartier medegedeeld,
dat een vertegenwoordiger van Moskou via
Londen op weg is naar Algiers, om in con
tact te treden -ïrret het Fransche comité in
N. Afrika.
Salerno in Z. Italië geteisterd.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt:
„In voortdurende zware gevechten wer
den ook Zondag in den Mioes-sector alle
vijandelijke doorbraakpogingen afgeslagen.
Bij Isjoem vlamden de krijgsoperaties weer
op. Sterke infanterie- en pantseraunvallen
der bolsjewisten werden door onze troepen
in een tegenaanval opgevangen en afgesla
gen. Alleen in den sector van één 'egercorps
werden daarbij meer dan 130 vijandelijke
tanks stukgeschoten.
Ook in het gebied van Charkof staan troe
pen van het leger en de Waffen SS in een
verbitterde worsteling met formaties bolsje
wistische infanterie en tanks.
Charkof, dat tijdens den veldtocht in
het Oosten reeds meermalen van bezit
ter is gewisseld en thans nog sleelits een
puinliiop is, is in het kader van een stel
selmatige distaiicieeringsbeweging op
nieuw ontruimd.
Ten Noordwesten van Charkof gaat de
zuivering van het terrein van een door Duit.
sche pantsergrenadiers omsingelde vijan
delijke groep strijdkrachten bij stijgende
gevangenencijfers en bult, voort. Overal
waar de bolsjewisten in de overige sectoren
van het front aanvielen, werden zij ondanks
het in den strijd werpen van versche troe
pen met zware verliezen afgeslagen.
Zondag overdag verloren de bolsjewisten
aan het Oostelijk front 409 tanks en 73
vliegtuigen.
Boven de Golf van Salerno schoten Duit
sche jagers 13 vijandelijke vliegtuigen neer.
In het kustgebied van de bezette gebie
den in 't Westen en bij vrije jacht boven den
Atlantischen .Oceaan werden nog 11 andere
vijandelijke vliegtuigen, voor het meeren-
deel viermotorige bommenwerpers, neerga-
geschoten.
Formaties. Britsche bommenwerpers vie
len Maandagnacht lukraak West-Duitsch
gebied aan. In verscheidene plaatsen werden
voornamelijk openbare gebouwen, waaron
der kerken, ziekenhuizen en scholen door
brisant- en brandbommen getroffen. De be
volking leed geringe verliezen. Volgens de
tot dusver ontvangen rapporten werden 5
vijandelijke bommenwerpers neergeschoten!
Snelle Duitsche gevechtsvliegtuigen vie
len in den nacht van 22 op 23 Augustus het
gebied ten Noorden/van Londen alsmede af
zonderlijke doelen aan de Zuidoostkust van
het eiland met bommen van zwaar kali
ber aan.
Bij den aanval overdag van Ameri
kaansche vliegtuigen op twee Zuid-
Duitsche steden op 17 Augustus verloor
de vijand volgens het eerst thans nfge-
loopen onderzoek niet zooals oorspron
kelijk werd gemeld 56. doch 101 vier
motorige bommenwerpers.
De stelselmatige ontruiming van Charkof
moet, naar de militaire correspondent van
het D. N. B. verklaart, beoordeeld worden van
uit het principe van de Duitsche oorlogvoe
ring in het Oosten, volgens hetwelk afzon
derlijke gebieden en ook steden geenszins
die beteekenis hebben, die dikwijls door de
vijandelijke propaganda hieraan wordt ge
hecht.
Op 25 October 1941 werd in het kader van
de groote operaties Charkof na hevigen strijd
door de Duitsche troepen stormenderhand
veroverd en bezet. Van half Mei tot half Juni
1942 probeerden de bolsjewisten door een
partieel offensief Charkof te heroveren.
Ten Oosten van deze stad werd de vijand
Na den vuurdoop. Jonge grenadiers, die
eerst in April van dit jaar aan het front
zijn gekomen, ontvangen uit handen van
hun divisie-commandant persoonlijk het
IJzeren Kruis voor hun heidhaftigen in
zet bij de sucttïsvolle afweergevechten
aan het Oostelijk front.
PK Ulmer HH/St P. c.
TER ZEE.
De tonnagepositie der geallieerden heeft
den laatsten tijd een verbetering ondergaan
als gevolg van diverse omstandigheden.
Daar is in de eerste plaats wat men de
„golfbeweging" in den duikbootoorlog
noemt, de aanduiding van een periode in
den strijd met het duikbootwapen, gedur
rende welke de hevigheid van den aanval
minder intens is dan in voorgaande maan
den. Dan is er toeneming van den aan
bouw te constateeren en ten slotte is het
feit, dat diverse zeewegen der Geallieerden,
in het bijzonder die om Afrika heen, den
laatsten tijd sterk zijn bekort natuurlijk van
zeer gunstigen invloed op het transport
vermogen ter zee.
Wat intusschen vier jaren oorlog voor
de Engelsche vloot beteekenen wordt
eenigszins duidelijk, nu de jaaroverzichten
der groote Britsche reederijen«zijn ver-,
schenen en waaraan in het Amsterdamsch
Effectenblad een artikeltje wordt gewijd.
Dit stukje houdt zich bezig met hetgeen
wordt medegedeeld in de balansen van drie
bekende reederijen, de Cunard White Star
Line, de Union Castle en de Elder Demp
ster Lines en allereerst wordt daarin iets
medegedeeld over de boekwaarde der vlo
ten van deze drie maatschappen verge
leken met die in 1938 en 1941.
Het blijkt dan, dat de vloot van de
Cunard White Star Line in 1938 voor 18.7
millioen te boek stond. Dit bedrag was
in 1941 teruggeioopen tot 13.6 millioen
en daalde gedurende 1942 tot 11.5 millioen
De boekwaarde van 't schepenbezit der
Union Castle Line bedroeg in 1938: 11.2, in
1941: 7,8 en in 1942 5,6 millioen en nog
grooter was de achteruitgang bij Elder
Dempster, waar de cijfers resp. 2,2, 0,8 en
0,5 millioen beliepen.
Voegt men deze cijfers samen, dan blijkt
daaruit, dat in 1938 de vloten van drie der
voornaamste Engelsche reederijen voor
33.1 millioen te boek stonden, dat dit
bedrag in 1941 tot 22,? millioen geslon
ken was en in 1942 nogmaals tot 17.6 mil
lioen terugliep. Het vlootbezit dezer drie
ondernemingen te zamen verminderde, wat
de waarde betreft, dus met iets meer dan.
50%.
Natuurlijk beteekent dit niet, dat het
oorlogsbedrijf dus de helft van de scheeps-
ruimte, die dezen drie reederijen ter be
schikking stond, heeft opgeëischt. Want wat
verloren ging is gedeeltelijk althans
door andere schepen vervangen, waarvan
de boekwaarde in bovenstaande cijfers is
opgenomen, anders gezegd, het verlies aan
scheepsruimte moet belangrijk meer heb
ben bedragen dan de helft
Hoe staat het intusschen met deze aan
vulling? Op deze vraag geven de cijfers der
reserves voor nieuwbouw een antwoord.
Deze reserves bestaan hoofdzakelijk uit'
schade-uitkeeringen. Wanneer deze scha-
de-uitkeeringen onmiddellijk voor aan
schaffing van nieuwe schepen kunnen wor
den aangewend, m. a. w. wanneer ieder
verloren schip dadelijk door een ander kan
worden vervangen, zal de nieuwbouw-
reserve weinig wijziging vertoonen. Stijgt
zij evenwel dan blijkt daar uit, dat de
reederij haar vloot-bezit heeft zien ver-
minderen en geen kans heeft gezien, het
weer op het oude peil terug te brengen.
Welnu, bij de Cunard White Star steeg de
reserve in 1942 van 3,8 tot 8,7 millioen
bij de Union Castle van 0.3 tot 1.7 mil
lioen en bij Elder Dempster van 2.1 tot 3
millioen, waaruit blijkt, dat de bedragen
welke ontvangen zijn voor de verloren ge-
gane scheepsruimte slechts ten deele kon
den worden aangewend voor nieuwbouw.
op een strategisch buitengewoon handige wijze
misleid en kwam een omsingeling tot stand,
die in haar verdere verloop de vernietiging
van groote bolsjewistische legermassa's met
zich medebracht, waardoor de aanval der
bolsjewisten op Charkof werd verijdeld
De bolsjewistische inspanningen in deni
winter van 1942ï'43 brachten in het kader vael
de Duitsche. distancieeringsbewegingen Char
kof op 18 Februari 1943 weer in Sowjet bezit
nadat de Duitsche troepen de voor den oorlog
belangrijke installaties vernield en de stad
verlaten hadden. De in aansluiting hierop tot
voorbij Charkof voortgezette gevechten in de
maand Maart met het Duitsche tegenoffen
sief bracht Charkof op 15 Maart weer in
Duitsche handen.
Wanneer nu de bolsjewisten in de afgeloo-
pen dagen noch de ontruiming der stad, nocK
de andere bewegingen der Duitsche formaties
hebben kunnen waarnemen, dan is dit het be
wijs voor de geslaagde distancieering van den
vijand, d.w.z. een bewijs voor het feit, dat
de Duitsche plannen zonder door den vijand
beïnvloed te worden, konden worden uitge
voerd. Het prijsgeven van de stad was in het
kader van het gewijzigde front in dit gebied
een volkbmen natuurlijke maatregel, die een
verkorting van het front en zoodoende een
betere frontpositie met zich medebrengt.
Het ïtaliaansche weermachtbericht luidt
als volgt:
De vijandelijke luchtmacht heeft aanval
len ondernomen op de stad Salerno en ge
voelige schade aangericht. Tijdens felle
luchtgevechten, welke Duitsche jagers niet
de vijandelijke luchtmacht aangingen, gin
gingen 13, vijandelijke vliegtuigen ver
loren. Tijdens een mitrailleuraanval door
vier vliegtuigen ondernomen op de haven
Prevesa in Griekenland, heeft het vuur van
de luchtafweer en van de marine-eenheden
twee aanvallende vliegtuigen vernietigd. In
den nacht van 22 Aug. heeft de luchtafweer
van Crotone twee bommenwerpers in de om
geving der stad neergeschoten en een boven
zee nabij kaap Colonna,
(w, g. generaal Ambrosio.)
