Haarlemsche Courant
Critiek van Sovjetzijde op Turkije.
Een hoogtepunt in den
strijd in het Oosten.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Eden naar Ankara?
De positie van den Dnjepr.
288e Jaargang No. 249
Bureaux: Groote Houtstraat 93.
Tel Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendapleln Tel. 12230
Hoofdredacteur: p. c. Berks
Dinsdag 26 October 1943
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Fwstdageo
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12713
Kantoor I.Tmuiden: Rembrandtlaan 55»
IJmulden-Oost
Ultg Graf. Bedrijven Damfate. Haarlem
k 1297
Het officieuze Sovjet-Russische blad
„Oorlog en Arbeidersklasse", een der
voornaamste spreekbuizen der Sovjet-
regeering, oefent in het hoofdartikel van
het laatste nummer een scherpe critiek op
de Turksche neutraliteitspolitiek.
„Deze traditioneele neutraliteitspolitiek,
aldus het blad, „komt hierop neer dat
Duitschland door het neutrale Turksche rijk
in den flank wordt beschermd. Het is natuur
lijk Turkije's zaak, in welke koers het zijn
buitenlandsche politiek wil voeren. Aan den
anderen kant volgen wij het politieke beleid
van Turkije met de grootste belangstelling."
In diplomatieke kringen in Turkije gaat
meer en meer het gerucht, dat de Britsche
minister van buitenlandsche zaken Eden,
na afloop der besprekingen te Moskou
via Ankara zal terug reizen, om de Turk
sche regeering jn te lichten.
Naar aanleiding van het, onderhoud» tus-
schen Anthony Eden en zijn Russischen col
lega Molotof van Vrijdagmorgen, schrijft de
speciale correspondent van Reuter te Moskou
Harold King, dat tijdens deze bespreking
vooral Engelsch-Russische vraagstukken zijn
behandeld „In het bijzonder de kwestie Oost-
Europa was een der behandelde problemen,
een probleem", aldus Harold King, „dat door
de conferentie te Moskou eens rustig kan
worden bezien en waar de Engelschen, vooral
voor de situatie na den oorlog veel belang
bij hebben. De Geallieerde diplomaten schij
nen langzamerhand er van doordrongen te
geraken, dat de behandeling van alle vredes-
en toekomstplannen moet geschieden in
tegenwoordigheid van Sovjet-Russische gede
legeerden. De belangstelling der Sovjet-Unie
strekt zich nu eenmaal over alle oorlogstoo-
neelen uit."
Terwijl de conferentie van drie te Moskou
in de Geallieerde pers breedvoerig wordt be
handeld, wijden de Sowjet-Russische bladen
en omroep maar weinig aandacht aan deze
gebeurtenis. Zij beperken zich tot de publi
catie van de officieele communiqués der ver
gaderingen. Ook in zijn uitzendingen voor het
buitenland is de Moskousche zender zeer
zwijgzaam over dit punt.
Negen maal luchtalarm te Londen
in 10 dagen.
Maandagavond is in het Londensche ge
bied luchtalarm gemaakt, naar de Britsche
berichtendienst meldt. Dit is de negende
keer in tien dagen tijds.
Tegen het bolsjewisme.
Meldt U voor de Waffen-SS en
de Landstorm.
Het SS-Ersatzkommando deelt méde: Iedere
gezonde Nederlander, in den leeftijd van 17
tot 45 jaar, kan zich vrijwillig bij de hier
onder vermelde adressen vervoegen, teneinde
gekeurd te1 worden voor de Waffen-SS of de
Landstorm,
Tijdens de keuringen worden alle inlich
tingen verstrekt met betrekking tot de ver
zorging van familieleden, duur der opleiding,
extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen in
Nederland moeten blijven, kunnen dienst
nemen bij de Landstorm of bij het SS-Wacht-
bataljon in Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor de Duitsche kriegs-
marine kunnen zich aanmelden: zij, die tot
de Germaansche SS in Nederland toetreden
willen, kunnen zich eveneens aanmelden
Personen tusschen 1830 jaar, die aanmel-
dingsplichtig zijn voor de tewerkstelling,
kunnen zich eveneens aanmelden en worden
gedurende hun verbintenis van de tewerk
stelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-SS kan ieder wor
den, die na minstens een jaar diensttiid zijn
geschiktheid voor de officiersopleiding heeft
bewezen. Zijn schoolopleiding is niet door
slaggevend. Beslissend voor bevordering zijn:
karakter, gedrag, prestatie.
27.10.'43. 9—14.00 uur.. Den Haag, Café Den
Hout. Bezuidenhoutscheweg.
Aardappelschillen en huishoud-
beenderen hebben groote waarde!
Ook dezen winter zal ons vee weer goed
gevoed moeten worden. De aardappelschillen
zullen daarbij een welkome aanvulling be-
teekenen. Vooral in de omgeving van de
groote steden, waar veel melkveebedrijven
voorkomen, komt die aanvulling prachtig
van pas. De huisvrouwen diénen dus vooral
de schillen aan de ophalers mee te geven. Zij
hebben echter nog een andere plicht, n.l. er
voor te zorgen, dat alle huishoudbeenderen
apart bewaard worden en afgedragen wor
den aan de ophalers. Ook beenderen zijn-van
belang. Wat allemaal uit oude beenderen ge
maakt kan worden, grenst aan het ongeloof
lijke. Er gaat vrijwel niets verloren. Om en
kele dingen te noemen: beenderen zijn noo-
dig voor de lijm-fabricage. Uit het vrijko
mende beendervet worden stoffen gemaakt,
benoodigd voor het maken van zeep, genees
middelen. verf, lak, inkt, kaarsen, stearine,
scheerzeep en schoensmeer, enz. Fijngemalen
beenderen, van lijm ontdaan, leveren voeder
middelen en meststoffen op.
Aardappelschillen en huishoudbeenderen
hebben groote waarde!
Onderhoud tusschen Stalin en
Cordell Huil.
Naar hët agentschap Tass meldt, heeft
Stalin Maandag een onderhoud gehad met
den Amerikaanschen Staatssecretaris Cordell
Huil. Molotof en de Amerikaansche ambassa
deur in Moskou, Harriman, namen aan de
bespreking deel.
„Ik heb er schoon genoeg van" sprak
Eenk op zekiïren dag tegen zijn vrienden.
Zij wisten nergens anders over te spreken,
dan dat Duitschland den oorlog verloor,
dat er hongersnood en revolutie was en
wat niet alHij wilde niet meehuilen
met de wolven in het bosch; hij wilde
zich zelf overtuigen Daarom meldde
hij zich dan ook voor het eerstvolgende
weersportkamp in Duitschland. Neder -
landsche jongens van 16-18 jaar, doe als
hijBreek een maand uit de alledaagsche
sleur. Meld je aan en geniet van een extra
week vacantie, gevuld met sport, spel en
veldwerk. Loon wordt doorbetaald, werk
gevers moeten vrij geven. Aanmeldings
bureau weersportkampen: Koningslaan
9, Utrecht.
(Fritz Emde,/Stapf Pax cl
HELP DE KOE MET SCHILLEN
EN DE KOE HELPT U.
Verlies van üritschen kruiser
toegegeven.
De Britsche admiraliteit heeft Maandag
avond medegedeeld, dat bij een offensieven
aanval onder de Fransche kust jl. Zaterdag
de kruiser „Charybdis" tot zinken is ge
bracht. De torpedojager „Limbourne" werd
beschadigd en is door de eigen bemanning
tot zinken gebracht.
Aardbeving te San Francisco.
Te San Francisco heeft zich de hevigste
aardbeving voorgedaan sedert jaren. Voor
al in het havengebied waren de gevolgen
merkbaar. In eenige stadswijken werd de
telefoondienst onklaar, talrijke ruiten wer
den vernield. Meubels werden dooreenge-
worpen.
Spaansche gelukwensch aan de
Philippijnsche republiek.
Een telegrafisch overgebrachte geluk
wensch, die de Spaansche minister van bui
tenlandsche zaken aan den president der
Philippijnen heeft gericht, heeft in Japan-
sche politieke kringen veel weerklank ge
vonden. Algemeen wordt het telegram als
een erkenning de facto van den onafhanke-
lijken status der Philippijnen opgevat.
ONZE VOEDSELVOORZIENING.
In zijn beschouwingen over de voedsel
positie van ons land heeft Ir. Louwes ver
leden week opgemerkt, dat wanneer er in
het geheel niets was geëxporteerd en er in
oh» land niets voor de weermacht beschik
baar zou zijn gesteld, we 7 a 9 pet. meer
voedingswaarde hadden gekregen.
Deze mededeeling heeft eenige lezers in
het geweer geroepen. Htm reflecties komen
op het volgende neer: Wanneer we dus aan
onze tegenwoordige rantsoenen 7 a 9 pet.
toevoegen zouden we weer op ons voedings-
peil van voor den oorlog zijn aangeland? U
gelooft zelf toch wel beter?
Het is mogelijk, dat het misverstand, dat
uit deze reflecties spreekt in breeder kring
wordt verspreid dan men zou vermoeden en
het is daarom gewenscht, er met een enkel
woord op in te gaan.
Vooreerst dient men voedingswaarde niet
te verwarren met voedingsmiddelen. Het is
mogelijk, dat een groot kwantum voedings
middelen een geringe voedingswaarde ver
tegenwoordigt. Iedereen weet, dat, om een
voorbeeld te noemen, in een haring veel
meer voeding zit dan in een biefstuk van
een half pond. Maar laten we, om de zaak
niet moeilijk te maken, dat verschil tus
schen voedingswaarde en voedingsmiddelen
nu maar verwaarloozen en de vraag stellen,
of we. met onze voeding nu werkelijk weer
geheel op het oude peil zouden aanlanden,
wanneer plotseling alle export naar Duitsch
land en al wat tot voeding van het bezet
tingsleger dient, werd stopgezet.
Het is duidelijk, dat het er niet naar .zou
lijken. We zouden dan blijven zitten met
groote, zeer groote-tekorten aan broodgraan,
suiker, vetten, vleesch, altemaal primaire
voedingsmiddelen hier te lande. Er zou ook
nog lang niet voldoende kunstmest zijn voor
onzen tuinbouw en evenmin veevoeder voor
onze runderen en onze knorretjes. Voorts
zouden wij zoomin als thans een korrel rijst
dat kostelijke bij-voedsel op tafel zien en
diverse populaire vruchten als appels, pe
ren, sinaasappels, bananen, abrikozen-
amandelen, noten, rozijnen en krenten zou
den evenzoovele herinneringen uit de ja
ren voor den oorlog vormen.
De namen der laatstgenoemde producten
wijzen onmiddellijk den weg uit het misver
stand. Immers, zij komen uit landen over
zee. En ons land wordt, als de rest van
Europa, nu al langer dan vier jaar geblok
keerd en die zeven a negen procent zouden
practisch weinig of geen gewicht in de
schaal leggen, wanneer onze bondgenooten
Engeland en Amerika ons toestonden, de le
vensmiddelen te betrekken, die wij nu een
maal noodig hebben. Maar deze bondgenoo
ten geven er de voorkeur aan, ons tot meer
dere versterking der bondgenootschappe
lijke banden uit te hongeren en als het mo
gelijk is centra van industrie, waar de voed
selvoorziening wordt gediend, kapot te
smijten.
Oho, zegt hier een „echte" Nederlander,
maar ge vergeet, dat iedere lading, die hier
ten behoeve van Nederland zou aankomen,
onmiddellijk ten behoeve van Duitschland
zou worden gevorderd, en dat Amerika en
Engeland niet zoo onverstandig zullen zijn,
hun vijand aan levensmiddelen te helpen.
Ik antwoord: Dat zit nog. Want Duitsch
land heeft reeds een paar jaar geleden doen
weten, dat alle voedingsmiddelen, die ten
behoeve van een bezet land zouden worden
verscheept, ten volle voor dat land gere
serveerd zouden blijven, onderaanbieding,
een en ander door een neutrale waarne
ming te laten controleeren. Maar laat men
nu maar aannemen, dat de practijk znlk een
regeling niet gedoogt, dan blijft het nog een
feit, dat zoo«vast staat als een huis, dat wij
hier tobben met belangrijke voedseltekorten
als gevolg van de Anglo-Amerikaansche
blokkade. Dat wascht al het water van de
zee niet af en daarom is het minderwaardig
en oneerlijk, de schuld voor de moeilijkhe
den bij onze voedselvoorziening ten laste
van Duitschland te brengen waar een kind
kan begrijpen, dat het de heeren van over
zee zijn. die ons ons voedsel onthouden.
Verhooging broodrantsoen in Itaiië.
Naar de .Italiaansche radio bekend maakt,
zullen de broodrantsoenen van 150 tot 200
gram per dag verhoogd worden.
Zeer verbitterde gevechten o.m.
bij Melitopol en Saporosje.
In tegenwoordigheid van den Dienstleiter Ritterbuseh vond in
Den Haag de plechtige opname der 21-jarige meisjes van den
BdM in de N.S.-Frauenschaft plaats.
(Bildarchiv Arbeitsbereich der N.SX>.A,P./Stapf Pax e)
KORT NIEUWS
De Nieuw-Zee-
landsche generaal
Reginald Miller
heeft om onbeken
de redenen zelf
moord gepleegd. De
generaal was in
Spanje geïnter
neerd.
In den Indischen
staat Mysore, waar
reeds sinds eenigen
tijd hongersnood
heerscht, is een
cholera-epidemie
uitgebroken. In een
district zijn reeds
tal van menschen
gestorven.
Het Amerikaan
sche ministerie van
arbeid heeft in he
ap uajjajjs apieedeq
lands, waar men
met een tekort aan
arbeidskrachten te
kampen heeft, den
48-urigen werk
week weer inge
voerd.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt:
Op de zwaartepunten van den grooten
afweerslag in den Zuidelijken en den cen-
tralen sector van het Oostelijk front kwam
het Zondag tot buitengewoon verbitterde
gevechten. Verscheidene ten Zuiden van
Melitopol en ten Zuidoosten van Saparosje
over een smal front aanvallende Sovjet
divisies werden met zware verliezen afge
slagen; eenige penetraties afgegrendeld.
Aan weerszijden van Dnjepropetrowsk slaag
den vijandelijke strijdkrachten onder bescher
ming van een dichten mist erin, bruggehoof-
den te vormen aan den westelijken Dnjepr-
oever.
In het penetratiegebied ten Zuidoosten van
Krementsjoeg wisselden krachtige vijan
delijke aanvallen op onze afgrendelings
fronten af met eigen tegenaanvallen. De
bolsjewisten verhoogden hun krachtsin
spanning om naar Kriwoi Rog door te
breken. De zware afweergevechten duren
onverminderd voort.
Tot zware gevechten kwam het ook ten Wes
ten van Smolensk. Hevige doorbraakaanvallen
der bolsjewisten strandden daarop den hard-
nekkigen tegenstand onzer troepen, die in een
tegenaanval tijdelijk verloren gegaan terrein
heroverden en daarbij een vrij zwakke vijan
delijke groep vernietigden.
Van de rest van hét Oostelijk front zijn
slechts plaatselijke gevechten uit de sectoren
ten Noorden van Kief, aan weerskanten van
den Sosjmond, ten Zuidwesten van Welikija
Loeki en ten Zuiden van het Ladogameer ta
melden.
In de zware gevechten der beide laatste
dagen zijn 282 Sovjetpantserwagens stukge
schoten, waarvan het meerendeel aan het
front tusschen de Zee van Azof en Krement
sjoeg.
Aan het Zuid-Italiaansehe front vonden Zon
dag geen noemenswaardige gevechtshandelin
gen plaats. Sterke formaties Duitsche gevechts
vliegers vielen opnieuw met goed resultaat da
vijandelijke ravitailleeringsbasis Napels aan.
Volgens intusschen binnengekomen rappor
ten heeft de luchtmacht in den nacht van 21
op 22 October in het Oostelijke deel der Mid-
dellandsche Zee een vijandelijken torpedo
jager tot zinken gebracht en een tweeden door
bomtreffers beschadigd.
Boven het bezette gebied in het Westen wer
den Zondag 11 vijandelijke vliegtuigen neerge
schoten, waarvan 9 door afweergeschut der
luchtmacht.
Amerikaansche bommenwerpers vlogen bij
dicht wolkendek en regen over Zuidoost-
Duitschland en lieten lukraak en ver uiteen
bommen op eenige plaatsen vallen. Zondag
nacht deden vijandelijke storingsvliegtuigen
afzonderlijke aanvallen op West-Duitschland.
Duitsche gevechtsvliegtuigen bombardeerden
afzonderlijke doelen in het stadsgebied van
Londen.
De A.N.P.-correspondant te Berlijn meldt;
De strijd in het Zuiden van het Oostelijk
front heeft thans een hoogtepunt bereikt.
Van zwaartepunten kan men hier niet
spreken, de gevechten vormen een geheel
en men kan wel zeggen, dat de afloop
ervan het lot van den geheelen Zuidelijken
frontvleugel bepaalt. De bolsjewisten zet
ten blijkbaar alles op alles doch de Duit
sche tegenaanvallen zijn niet minder
krachtig.
De Sovjet-Russische strijdkrachten in da
bocht van den Dnjepr, die ten Zuidoosten yar»
Krementsjoeg over deze rivier zijn gekomen,
rukken naar het Zuiden op in de richting van
Kriwoj Rog. Dit belangrijke spoorwegknoop
punt, dat tevens wegens zijn steenkool- en
ertsmijnen van groote beteekenis is, bevindt
zich nog steeds in Duitsche handen.
Zooals de situatie op het oogenblik is,
vormt de Dnjepr niet langer meer een be- I
schermende linie,waarachter de Duitschers j
zich kunnen verdedigen. Niettemin vormt
deze in haar benedenloop tot drie kilo
meter breede en door uitgestrekte moeras
sen omzoomde rivief een barrière, die de
ravitailleering der Sovjet-Russische strijd
krachten ten zeerste moet bemoeilijken.
Met de gevechten in de bocht van den
Dnjepr hangen die tusschen Saporosje en de
Zee van Azof ten nauwste samen. Nu de Duit
schers Melitopol, sen belangrijk bolwerk voor
de verdediging van laatstgenoemden sector,
ontruimd hebben, ligt achter de Duitsche troe
pen niets dan de eindelooze vlakte der Nogai-
sche steppe, die voor de verdediging vrijwel
geen natuurlijke voordeelen biedt. De positie
van de Duitsche strijdkrachten in dezen sec
tor, die mede den toegang tot de Krim be-
heerscht, hangt ook uiteraard hiervan af en
hieruit blijkt het verband met de gevechten
in de bocht van den Dnjepr of de Duit
sche strijdkrachten op den rechteroever dezer
rivier den Sovjet-Russischen opmarsch naar
het Zuiden kunnen tegenhouden. Hieromtrent
waagt men zich te Berlijn niet aan prognoses.
De strijd is nog in vollen gang en omtrent
den afloop kan men vooralsnog niets zeggen.
DIEFSTAL VAN AARDAPPELEN.
Bij de politie te Heemstede is kennis gat
geven van diefstal van 5 H.L. aardappelen,
die onder een afdak van de paardenstal van
de boerderij van den heer J. aan de Wagner-
kade stonden,
I ~*i4
