Haarlemsche Courant
Beiieden-Dojepr verdedigingslinie.
Landingspogingen in
Zuid-Italië verijdeld.
Roosevelt wil Stalin
«ontmoeten.
Voorstel inzake Atlantische
charta verworpen.
288e Jaargang No. 259
Bureaux: Groote Houtstraat 93.
Tel. Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12230
Hoofdredacteur: F. C. Derks
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Zaterdag G November 1943
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 1271S
Kantoor iJmuiden: Rembrandtlaan 55,
IJmuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
K 1297
Vijandelijke aanvallen aan Noordzijde van de Krim afgeslagen. Felle
gevechten aan weerszijden van Kertsj. Duitsche tegenaanvallen ten
Z. en Z.W. van Dnjepropetrowsk. Zware gevechten bij Kief.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt
,,Aan weerszijden van ICertsj duren de
felle gevechten om de vijandelijke lan-
dingshoofden voort. De marine bracht
daar tot zinken een vijandelijke kanon
neerboot alsmede twee landingsvaartuigen
en beschadigde een motortorpedoboot en
verscheidene landingsvaartuigen ernstig.
Bij vergeefsche vijandelijke aanvallen op
de Noordelijke toegangen van het schier
eiland de Krim werden Donderdag weer
eenige Sovjet-pantserwagens stukgescho
ten.
Bij een succesvollen tegenaanval heeft zich
een Roemeensche pantsercompagnie door bij
zondere dapperheid sterk onderscheiden.
Aan den benedenloop van den Dnjepr on
dernamen de Sovjets vergeefsche aanvallen
op onze bruggehoofden. Vrij zwakke strijd
krachten, die de rivier overstaken, werden
vernietigd
In de groote bocht van den Dnjepr mis
lukten ten Zuiden en Zuidwesten van
Dnjepropetrowsk sterke vijandelijke door-
braakaanvallen dank zij het taaie verzet van
onze troepen. Eigen tegenaanvallen drongen
den tijdelijk doorgebroken vijand weer terug.
Daarbij werden in- een sector van 40 aan
vallende Sovjet-pantserwagens 23 stukge
schoten.
Bij en ten Noorden van Kief zetten de
Sovjets Kvn door tanks ondersteunde aan
vallen voort en maakten eenige penetraties.
Zware gevechten zijn daar aan den gang.
Ook in het onoverzichtelijke terrein ten
Zuidwesten van Welikije Loeki duurden de
hevige gevechten voort, waarbij-32 Sovjet
pantserwagens vernietigd werden.
Aanvalspogingen van vijandelijke vliegers
op een Duitsch ravitailleeeringseonvooi aan
het front van de IJszee werden door formaties
jachtvliegtuigen en jachtkruisers verijdeld. In
luchtgevechten en door luchtdoelgeschut van
het leger werden 16 Sovjet-vliegtuigen neer
geschoten, zonder dat eigen verliezen wer
den geleden.
Aan het Zuid-Italiaansche front zijn
hevige gevechten begonnen met verschei
dene vijandelijke divisies, die aan weers
kanten van de Volturno tot den aanval
zijn overgegaan. In den Oostelijken sec
tor leed de vijand bij nieuwe- vergeefsche
aanvallen gevoelige verliezen. Ten Zuiden
van Istonio zijn de gevechten nog aan den
gang. Op de voorafgaande dagen werden
in dezen sector meer dan 30 vijandelijke
pantserwagens stukgeschoten.
Onze kustverdediging verhinderde vijan
delijke landingspogingen in het gebied van
Istonio en Pescara en bracht daarbij een
vijandelijke motortorpedoboot tot zinken.
Vrije zwakke formaties Britsche bommen
werpers vlogen Donderdagnacht het Deensche
kustgebied en West-Duitschland binnen en
veroorzaakten door het uitwerpen van bom
men eenige schade aan gebouwen. Negen
bombardementsvliegtuigen werden neerge
schoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen in den
nacht van 4 op 5 November doelen in het
stadsgedeelte van Londen aan."
Vrijdag vier maanden geleden zijn de bols
jewisten met hun lang tevoren voorbereide
zoogenaamde v,zomeroffensief" begopnen, dat
thans zeer tlgen hun zin intusschen een
„herfstoffensief" geworden is, daar het voor
opgezette doel, n.l. het verkrijgen van een
definitieve beslissing in de beide zomermaan
den niet bereikt kon worden. Het is echter
ook in de verstreken herfstmaanden niet be
reikt, want een „beslissing" teekent zich in
geen enkelen sector van het Oostelijk front
af, ook niet in den Zuidelijken sector, waar
fnen bij een vluchtige blik op de kaart mis
schien den indruk zou kunnen krijgen, alsof
de bolsjewistische beginsuccessen operatieve
gevolgen beginnen te krijgen. Dat zulks niet
het geval is, wordt ook weer bewezen door
de Donderdag gevoerde gevechten in de rand
gebieden van de Nogaische steppe en op de
uiterste Oostelijke punt van het schier
eiland Kertsj. De aanvallen, die de bolsje
wisten weer met sterke infanterie- en pant
serstrijdkrachten op de Duitsche afgrendeling
op de landengte van Perekop ondernamen,
stortten met zware verliezen ineen. Ook aan
de beide Sovjet-landingshoofden aan weers
zijden van Kertsj brachten de bolsjewisten
met hun herhaalde stormloopen op de Duit
sche grendelstellingen geen uitbreiding van
hun landingsbases tot stand.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt:
Nadat de herovering van Melitopol, een der
belangrijkste bolwerken der Dui^pche verde
digingslinie, die den toegang tot de Nogai
sche steppe afsloot, was gevallen, kon men
verwachten, d6t de Duitschers zich wegens
het ontbreken van natuurlijke verdediging»?
mogelijkheden in het vlakke steppegebied "al
vechtend terug zouden trekken tot daar waar
het terrein betere kansen op een succesvolle
verdediging biedt. Uit de formuleering van
het weermachtbericht, dat van vijandelijke
aanvallen op de bruggehoofden aan den be-
neden-Dnjepr spreekt, blijkt, dat deze rivier
thans ook in haar benedenloop verdedigings
linie geworden is. De Krim, die aldus afge
sneden is, wordt thans aan de Noordzijde af
gesloten door een sterke, diep geëchelonneer-
de verdedigingslinie, waarop alle Sovjet-Rus
sische aanvallen tot dusver zijn gestuit.
-Nederlandsehe Vrijwilligers bij de Duit
sche oorlogsmarine. Groote ochtend-
wasch. Aan lichamelijke hygiëne wordt
zeer veel aandacht besteed. De uitsteken
de waschgelegenhbden in de barakken
zijn hiervoor bijzonder geschikt.
(Andres/Recla Pax c)
Besprekingen te Caïro begonnen.
Eden heeft Vrijdag in Cairo een onderhoud
gehad met den Turkschen minister van bui-
tenlandsche zaken, Menemendzjogloe. De Brit
sche ambassadeur in Ankara, Sir Knatchbull
Hugessen, was bij de besprekingen aanwezig.
Menemendzjogloe heeft voorts een bezoek
gebracht aan koning Faroek.
De politieke gesprekken in de Turksche
hoofdstad zijn thans geconcentreerd op de
jongste politieke redevoering van den presi
dent, op de huidige Turksch-Britsche .ontmoe
ting ip Cairo, alsmede op de berichten en com
mentaren over de conferentie van Moskou.
De afgevaardigde Sadak schrijft in het blad
Aksjam: „Turkije bevindt zich wel niet in
oorlog, maar het is wel geïnteresseerd bij de
plannen voor de reorganisatie van Europa".
Politieke kringen te Ankara achten deze uit
lating een opmerkelijke uitspraak ten aanzien
van Turkije's houding tegenover de vraagstuk
ken van dit oogenblik. Tubkije is vervuld van
wantrouwen jegens de plannen der Sovjets,
die ten koste gaan van de Turksche souverei?
niteit. De Turksche regeering zal in dit op
zicht echter voor geenerlei concessies te vin
den zijn.,
De jongste uitspraak van preéidenlatneunoe,
ook bereid te zijn tot offers in bloea om den
nationalen status te bewaren, vormt den door
slaggevende factor voor de houding van Tur
kije, craar men weet, zoo verklaart men te An
kara, dat de huidige ontwikkeling met in
begrip van de Moskousche besprekingen ook
het lot omvat van de Turksche nationale
republiek.
Bommen op Vaticaanstad.
De zender van Rome heeft hedenmorgen
medegedeeld, dat Vaticaanstad Vrijdag
avond om 21 uur gebombardeerd is. Vier
bommen zijn neergekomen in de nabij
heid van de St. Pieterskerk. Een bom
heeft de ongeveer 100 m. van de St. Pie
terskerk staande beroemde mozaiekfa-
briek getroffen en zwaar beschadigd. Een
tweede bom kwam neer dicht bij het
groote paleis van den Vaticaanschen gou
verneur. Bijna afle vensterruiten van het
paleis zijn vernield. Ook de Vaticaansche
waterleiding is zwaar beschadigd. Nog
twee bommen zijn neergekomen in de na
bijheid van de basiliek.
Een hooggeplaatste geestelijke persoonlijkheid
heeft uitdrukking gegeven aan de diepe ver
ontwaardiging, die de Vaticaansche autoritei
ten over riolen aanval vervult. Onder de be
volking der stad Rome heerscht ook groote
verontwaardiging.
Churchill over het eind van den
oorlog.
Churchill heeft in een rede te Londen ver
klaard: „De weg van dezen oorlog is moeilijk
en lang en niemand zal zoo dwaas liijn te
trachten een of anderen termijn vast te stel
len voor het einde van den oorlog. Hoe zwaar
en hoe lang de weg ook moge zijn, wij zullen
verder marcheeren. Niemand kan zeggen op
welk oogenblik de tegenstand van den vijand
ineenstort. Dat is niet onze zaak, maar die van
den vijand."
Betrekkingen tusschen V.S. en
Spanje minder goed;
Het feit, dat Spanje de regeering der zoo
juist door Japan onafhankelijk verklaarde
Philippijnen per telegram geluk heeft ge-
wenseht, heeft in Amerikaansche politieke
kringen misnoegen gewekt. Stettinius zeide,
dat de V. S. vergeldingsmaatregelen van plan
zijn en dat hierover binnenkort meer nieuws
kan* worden verwacht.
Geen olie uit de V.S. meer naar de
Middeliantische Zee.
De plaatsvervangende gevolmachtigde voor
de petroleumravitailleering heeft, volgens een
bericht van United Press uit Washington, ver
klaard, dat de Ver. Staten de verscheping
van petroleum naar het oorlogstooneel aan
de Middellandsche Zee hebben stopgezet.
De Truman-commissie van den Senaat heeft
verklaard, dat de leen- en pachthulp nooit
gedacht is als een middel om de oorlogs
kosten af te schuiven op de Ver. Staten. Zij
eischt, dat de Geallieerden grootere tegen
prestaties zullen bieden voor de leen- én
pachtleveringen.'Men behoorde hen te dwin
gen hun eigen hulpbronnen tot de maximale
grens uit te putten, voordat zij de Ver. Staten
om hulp vragen.
Schade aan dom te Keulen
onherstelbaar geacht.
Van bevoegde zijde te Berlijn wordt mee
gedeeld, dat de Keulsche Dom, als gevolg van
den laatsten luchtaanval 'der Geallieerden,
zwaar is beschadigd. De zeer sterke muren
hebben voorkomen, dat niet het geheele ge
bouw is vernield. De schade kan onherstel
baar worden genoemd. Toen het nieuws zich
door Keulen verspreidde verzamelden zich
den volgenden morgen duizenden op het Dom
plein om zich van de waarheid der geruchten
te overtuigen. De opruimingswerkzaamheden
zijn onmiddellijk na het vertrek der laatste
aanvallers begonnen.
Mishandeling van Duitsche
krijgsgevangenen.
Majoor Walter Btöm-Holl uit Nikoleiken
(Oost-Pruisen), die gewond in Britsche ge
vangenschap raakte en nu uit Canada in
Duitschland is teruggekeerd, heeft melding
gemaakt van zware mishandelingen door de
Britsche politie en „van beschieting door de
luchtdoel-artillerie van personen, die zich met
behulp van parachutes in veiligheid probeer
den te stellen. Hij vertelt van den moord op
den Feldwebel van de luchtmacht Schulz na
dat hij ongedeerd in Engeland was geland en
voorts van 42 tot 45 Duitsche soldaten, die na
in Afrika gevangen genomen te zijn door
Australiërs zijn vermoord.
Nieuwe Kroatische minister van
buiteniandsche xaken.
Dr. Mile Budak is op eigen wensch ont
slagen van zijn plichten als minister van
buiteniandsche zaken van Kroatië. De Pog-
lafnik heeft in zijn plaats dr. Peritsj be
noemd, tot dusver gevolmachtigd minister
en gezant in Sofia.
De stakingsgolf in Engeland.
In September hebben in Engeland 90.000 ar
beiders in 200 stakingen gestaakt. Daardoor
gingen 327.000 arbeidsdagen voor de bewape-
ningsindustrie verloren.
Sedert vele jaren hebben de industrieën niet
zoo een catastrofale .maand meegemaakt. De
stakingsgolf is echter nog niet afgeloopen. Dit
blijkt uit de staking, van ongeveer 24.000 me
taalarbeiders in een Schotsch bewapeningsbe-
drijf.
In den tijd van Juli tot eind September zijn
er in Engeland in totaal 1281 stakingen ge
weest, waaraan 396.900 arbeiders hebben deel
genomen en waardoor 1.151.000 arbeidsdagen
verloren zijn gegaan. Meerman 500 der stakin
gen kwamen voor in de steenkoolindustrie en
213 in de metaalindustrie.
De Sowjet Unie en de
Oostzeelanden.
De Moskousche zender heeft een uitttrek-
sel omgeroepen van een artikel, dat in de
Prawda is verschenen en waarin gezegd
wordt, dat duizenden en duizenden Sovjet
burgers nog steeds op hun bevrijding wach.
ten. Tot hen behooren de Letten. EStlanderi
Litauers en Kareliërs, die vol verlangen op
dien dag wachten.
Goidrush naar Venezuela.
Een groep mijnwerkers heeft in den Vene-
zuelaanschen staat Bolivar een enorme goud_
ader ontdekt. De ontdekking heeft onmid
dellijk tot een goidrush" aanleiding gege
ven. Reeds duizenden personen zijn in de
buurt aan het graven en het zoeken.
„WERP GEIN „SCHERP" TUSSCHEN
DE AARDAPPELSCHILLEN." a
De arbeiders, die werkzaam zijn in den
Noord-Oostpolder, hebben aan den in
gang van hun kampen, waarin zij gehuis
vest zijn, „monumenten" opgericht, be
staande uit verschillende voorwerpen als
scheepsonderdeelen, dierenschedels enz.,
die door hen gevonden zijn. Hierboven
een van deze „monumenten".
(C.N?F./van Buiten Pax c)
Senaat aanvaardt de
resolutieConally.
President Roosevelt heeft op de pers
conferentie verklaard, dat de bijeenkomst
te Moskou ongetwijfeld tot andere con
ferenties aanleiding zou geven. Hij zou
zeer gaarne Stalin persoonlijk leeren ken
nen, daar een persoonlijk contact altijd
goed is.
De Amerikaansche ambassadeur te Moskou,
Harriman, heeft meegedeeld dat de V. S. een
militaire missie naar de Sovjet-Unie zullen
zenden. Deze missie zal voortdurend een
nauw contact onderhouden met de militaire
autoriteiten te Moskou.
Zij zal optreden als opvolgster van den tot
dusver fungeerenden militairen en marine
attaché der Ver. Staten.
De Amerikaansche minister van financiën,
Morgenthau, heeft meegedeeld dat de Sovjet-
Unie binnenkort een financieele delegatie
naar Washington zal sturen ter bespreking
van ee*ige credietaangelegenheden.
Volgens Zweedsche berichten is men er
te Washington van overtuigd, dat Cordell
Huil, de Sovjet-Unie op de conferentie te
Moskou vérstrekkende garanties h^ft ge
geven ten aanzién van de deelname van
de V. S. aan de organisatie der na-
oorlogsche wereld.
De correspondent te Washington van de
Stockholms Tidningen deelt mede, dat derge
lijke Amerikaansche garanties het eenige mid
del zijn geweest om te verhinderen dat de
wereld wordt verdeeld in belangensfeerèn.
Cordell Huil heeft dit kunnen doen omdat hij
steunt op het groote vertrouwen van den
Amerikaanschen Senaat. Men kan zeggen, dat
Huil te Moskou het Amerikaansche isola
tionisme definitief heeft opgeheven. Slechts
onvoorziene gebeurtenissen van revolutio
nairen aard in Europa zoucb^p een verandering
in de Amerikaansche buiteniandsche politiek
tot stand kunnen brengen.
De Senaat heeft intusschen de resolutie-
Conally aangenomen. De aanvaarding is ge
schied met 85 tegen 5 stemmen. In deze reso
lutie betreffende internationale samenwerking
werden zeven punten van de Moskousche
„overeenkomst" opgenomen.
De Senaat heeft het voorstel van Cohn
Danaher, volgens hetwelk de vrede in over
eenstemming met de Atlantischetharta be
hoort te worden vastgelegd, verworpen met
17 tegen 15 stemmen.
Een voorstel van Chapman Revereomb, in
houdende. dat de deelneming van de Ver-
eenigde Staten, aan een organisatie tot be
houd van den vrede na den oorlog, slechts
op verdragen zou mogen berusten-, werd ver
worpen met 50 tegen 28 stemmen. Daaren
tegen werd een bepaling goedgekeurd, vol
gens welke voor de toetreding van de Ver-
eenigde Staten tot een algemeene internatio
nale organisatie of een' nieuwen Volkenbond
een meerderheid van twee derden in den
Se'naa.t noodig is. v.
Doodvonnis voltrokken.
Tegen dader van viervoudigen moord.
Officieel wordt bekend gemaakt:
Het doodvonnis, uitgesproken door het Deut
sche Obergericht op 14 September 1943 tegen
den landarbeider Wilhelm Ortmann uit Her-
veld wegens viervoudigen moord, is heden na
bestudeering der gratiekwestie voltrokken.
Ortmann had, om zich geld te verschaffen,
een boer en diens knechts en om zich voor
ontdekking te vrijwaren een echtpaar met
bijlslagen vermoord en de woningen der ver
moorden vervolgens deels leeggeplunderd.
De stem der SS.
Luistert op Zondag 7 November van 11.30
tot 11.45 uur over den zender Hilversum I
op golflengte 415 meter, naar de stem der
S.S. De voorman der Germaansche S.S. in
Nederland spreekt over het onderwerp: „Nu
eerst recht" (tweede gedeelte).
Aanvragen voer winterjassen en
wintermantels.
De secretaris-generaal van het Departement
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt
in verband met de distributie van textielpro
ducten bekend, dat uitsluitend in het tijdvak
van 8 tot en met 20 November 1943 bij de
distributiediensten aanvragen kunnen worden
ingediend voor speciale vergunningen voor
winterjassen en wintermantels, zoodat na dit
tijdvak geen aanvragen daarvoor in behande
ling kunnen worden genomen.
In verband met den geringen voorraad de
zer artikelen zal echter de uitgifte van de
vergunningen zeer beperkt blijven. Voor hen
die reeds in het bezit zijn, hetzij van een win
terjas of -mantel of eenig ander soort jas of
mantel, is het onnoodig een aanvrage in te
dienen, daar zij niet in aanmerking komen
voor een speciale vergunning. Evenmin ko
men in aanmerking zij, die reeds gedurende
deze of in een vorige distributieperiode een
speciale vergunning voor een jas of mantel
hebben gekregen. Nadrukkelijk wordt erop
gewezen, dat in elk geval op het aanvraag
formulier moet worden vermeld, dat over
geen enkel soort jas of mantel wordt beschikt,
hetwelk aan een controle zal worden onder
worpen. Aanvraagformulieren waarop een
dergelijke verklaring ontbreekt, worden onbe
handeld terzijde gelegd, -
