Geallieerden ver
Westen 98 v
iezen in het
iegtuigen.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
412 Sovjeftanks in
2 dagen vernietigd.
De Rijkscommissaris
president der
deutsche Akademie
Geen koerswijziging in Bolivia
verwacht.
288e Jaargang' No. 298
Bureaux: Groote Houtstraat 93.
Tel. Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12230
Hoofdredacteur: F. C. Derks
Woensdag 22 December 1943
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: z. B. Spaarne 12. Tel. 12713
Kantoor IJmuiden: Rembrandtladn 55,
Umuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damlate, Haarlem
K 1291
Bij luchtaanvallen op Bremen, Frankfort.Offenbach en Mannheim.
Duitsche luchtmacht bombardeert doelen aan Theemsmonding. In het
Oosten doorbraakpogingen der Sovjets bij Nikopol en Kirowograd
mislukt. Duitsche terreinwinst bij Korosten en aan de Berezina. Zware
- afweerstrijd bij Witebsk.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt:
Aan het bruggehoofd van Nikopol en ten
Z.W. van Dnjepropetrowsk zijn in harde ge
vechten van twee dagen alle doorbraakpogin
gen der bolsjewieken mislukt. De vijand leed
opnieuw zware verliezen aan jnenschen en
materiaal.
Ten Z.O. van Kirowograd werden de met
sterke strijdkrachten uitgevoerde aanvallen
der bolsjewieken na zware wisselvallige wor
steling opgevangen en doorgebroken gevechts
groepen van den vijand uiteengeslagen of ver
nietigd.
Ten N. van Kirowograd en ten Z. van
Tsjerkassy bleven plaatselijk ondernomen
aanvallen der bolsjewieken zonder succes.
Eigen tegenaanvallen wonnen terrein.
Bij Korosten en aan de Berezina rukten
onze troepen ondanks taaien vijandelijken
tegenstand verder op. Daarbij werden al
leen in het gebied' van Korosten 43 tanks
der bolsjewieken en 42 kanonnen vernie
tigd.
In het gevechtsgebied van Witebsk versterk
ten de bolsjewieken hun druk. De zware af-
weergevechten duurden overdag en des nachts
met stijgende hevigheid voort; 80 tanks en 39
kanonnen werden vernield.
Ten N.W. van Newel ondernamen de bolsje
wieken vruchtelooze aanvallen.
Gedurende de laatste twee dagen werden
aan het Oostelijk front in totaal 412 tanks der
bolsjewieken stuk geschoten.
In den Westelijken sector van het Zuid-
Italiaansche front werden verscheidene vijan-
i delijke stoottroepen afgeslagen. Vlak bij de
i Adriatische kust zijn sedert Maandag krach
tige Britsche aanvallen aan den gang. Zij
stortten onder zware verliezen voor den vijand
vóór onze stellingen ineen.
In het Middellandsche Zeegebied werden
Maandag in luchtgevechten en door luchtaf
weergeschut benevens door lichte Duitsche
zeestrijdkrachten en marine-afweergeschut 18
vijandelijke vliegtuigen, w.o. 8 viermotorige
bommenwerpers, vernietigd; 1 Duitsch jacht-
toestel ging verloren.
Formaties vijandelijke bommenwerpers heb
ben overdag opnieuw een zwaren terreur-
aanval ondernomen op woonwijken der stad
Bremen. In zware luchtgevechten en door af
weergeschut werden ten minste 45 vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
Maandagavond hebben sterke Britsche lucht
strijdkrachten het Rijn-Maingebied aangeval
len. Door het neerwerpen van brisant- en
brandbommen ontstond zware schade in woon
wijken, vooral in Frankfort a.d. M.,-Offen
bach en Mannheim. Luchtverdedigingsstrijd
krachten schoten bij deze aanvallen 49 vier
motorige bommenwerpers neer. Vier andere
toestellen verloor de vijand boven de bezette
Westelijke gebieden.
Daarmede werden op 20 December en in den
nacht op 21 Dec. volgens de tot dusver ont
vangen, nog onvolledige berichten 98 vijande
lijke vliegtuigen, waarvan tenminste 89 vier
motorige bommenwerpers, neergeschoten.
Duitsche vliegtuigen hebben in den nacht
van 20 op 21 Dec. doelen in het gebied van de
Theemsmonding gebombardeerd.
Zware artillerie van het Duitsche leger
De Führer heeft op voorstel van Rijksminis
ter dr. Göbbels, Rijksminister dr. Seyss Inquart
als opvolger van den overleden minister-presi
dent, Ludwig Siebert, benoemd tot president
der deutsche Akademie.
Vice-admiraal Von Reuter
overleden.
De man, die de Duitsche vloot bij
Scapa Flow tot zinken bracht.
Vice-admiraal Ludwig von Reuter, wiens
naam verbonden is met het tot zinken
brengen van de Duitsche oorlogsschepen,
die na een vorigen wereldoorlog aan Enge
land moesten worden uitgeleverd, is aan
een beroerte o'verleden. Hij is 75 jaar ge
worden.
Von Reuter trad in 1885 toe tot de Duit
sche marine. Na den wapenstilstand kreeg
hij de opdracht, om op grond van de wa
penstilstandsvoorwaarden de Duitsche vloot
aan Engeland uit te leveren. Om de roem
rijke Duitsche oorlogsschepen niet in han
den van de vijanden te laten vallen, bracht
hij op 21 Juni 1919 in de Britsche internee-
ringshaven Scapa Flow de uit te leveren
schepen tot zinken, een daad die in de ge-
heele wereld het grootste opzien heeft ge
baard.
heeft op 18 Dec. industrieele doelen en troe
penbarakken te Leningrad met goede uitwer
king beschoten. Ook de marinewerf en de
haven van Kroonstad werden door de Duitsche
batterijen met succes onder vuur genomen. In
dit verband verneemt het D.N.B., dat in tegen
stelling tot de herhaalde beweringen van den
Moskouschen nieuwsdienst, geen Finsche artil
lerie-eenheden aan de beschieting van Lenin
grad deelnemen. Deze artilleriestrijd wordt
uitsluitend door Duitsche batterijen geleverd.
Japanners boorden 8 vliegkamp
schepen in den grond.
Besprekingen in Geallieerd
hoofdkwartier op Nieuw Guinea.
In verbitterde gevechten hebben de landings
troepen der Japansche marine op Tarawa en
Makin met succes de vijandelijke vloot in de
wateren der Gilbert-eilanden kunnen houden
en daardoor Japansche eenheden de mogelijk
heid gegeven om daar de vijandelijke vloot
een reeks vernietigende slagen toe te brengen.
In totaal werden van 19 November tot 5
December de volgende successen behaald: 8
vijandelijke vliegkampschepen tot zinken ge
bracht en 7 andere beschadigd. Een vijandelijk
oorlogsschip van niet identifieerbare catego
rie in den grond geboord, 2 slagschepen of
kruisers beschadigd, 4 kruisers tot zinken ge
bracht en 3 andere beschadigd, voorts een
torpedobootjager tot zinken gebracht. In totaal
zijn dus 14 oorlogsschepen tot zinken gebracht
en 12 andere beschadigd.
Voorts werden 22 transportschepen bescha
digd en in totaal 145 vliegtuigen, waarvan 25
niet met stelligheid neergeschoten. Deze suc
cessen werden behaald bij een verlies van
slechts 33 eigen vliegtuigen, waarvan sommige
zich vrijwillig op hun doelen stortten.
Spears, oud-commandant van de afdeeling
bommenwerpers der Britsche luchtmacht, is
benoemd tot opperbevelhebber van alle Ge
allieerde luchtstrijdkrachten in het Zuid-Wes-
teiijke gedeelte van den Grooten Oceaan. In
het Geallieerde hoofdkwartier op Nieuw Gui
nea, is een conferentie gehouden tusschen ge
neraal Marshall, chef van den staf van het
Amerikaansche leger en generaal Mac Arthur.
Marshall heeft voorts besprekingen gevoerd
met admiraal Nimitz, luitenant-generaal Ri
chardson, commandant der Amerikaansche
legerstrijdkrachten in het centrale deel van
den Stillen Oceaan en luitenant-generaal Har
mon, commandant van het Amerikaansche
leger in het Zuiden van den Stillen Oceaan.
Generaal Maitland Wilson
afgetreden
De Britsche opperbevelhebber in het Na
burige Oosten, generaal Sir Henry Maitland
Wilson, zal nog voor Kerstmis zijn post ver
laten. Het is nog niet bekend wat de reden
hiervoor is, noch wat Wilson's toekomstige
functie zal zijn.
Admiraal Harold R. Stark, opperbevelhebber
van de Amerikaansche vloot in de Europee-
sche wateren, is uit Engeland in Washington
gearriveerd. Dezer dagen zullen belangrijke
conferenties worden gehouden, waaraan ook
admiraal Stark zal deelnemen.
Uitbreiding van leger der V.S.
Van officieele zijde is te Washington met»'
gedeeld, dat het Amerikaansche leger tot Juli
1944 met twee millioen man zal worden uitge
breid. Volgens de plannen zai het leger op dat
tijdstip 11.300.000 man sterk zijn.
ANGST.
D. - Een looden last is van veler schou
ders weggenomen. Daar was in de eerste
plaats Berlijn. De stad was gebombardeerd,
een-, twee-, driemaal. Gansche woonwij
ken waren in vlammen opgegaan. We we
ten nu, met welk doel dat geschiedde: Het
zicht was slecht in den duisteren nacht en
om zich beter te kunnen oriënteeren en
oorlogsdoelen van arbeidershuizen te kun
nen onderscheiden gooiden de Britsche en
Amerikaansche piloten ecsp paar duizend of
meer brandbommen op Berlijn om bij het
schijnsel der vlammen beter te kunnen
richten. Ze hebben het zelf gezégd en het
zal dus wel waar zijn. De poging om tot
dit loffelijk doel te geraken heeft een goed
deel van een wereldstad in de asch gelegd,
met het gevolg, dat duizenden, wellicht
tienduizenden menschen, wier eenige mis
daad Was dat ze in Berlijn woonden, dak
loos werden in het hartje van den winter.
Wat er al zoo meer mee samengaat blijve
hier onbesproken.
Van Geelkerken, een N.S.B.'er, die nogal
eens impulsief Aiit den hoek kan komen,
heeft nadat de eerste berichten van de
ramp hier waren binnengekomen, tijdens
een rede opgemerkt, dat het niet meer dan
de Christenplicht van het Nederlandsche
volk zou zijn. de berooide slachtoffers van
het bombardement te hulp te komen door
het beschikbaar stellen van het meest noo-
dige meubilair: een stoel om op te zitten,
eeji tafel om van te eten, een bed om in te
slapen.
Dat gaf de eerste schrik. Met weinig min
der dan afgrijzen zagen de braven reeds
het oogenblik naderen, waarop van hun
twaalf of vierentwintig stoelen er een paar
gevorderd zouden worden of waarop zij de
tafel, die nu al tien jaar op zolder staat,
naar beneden zouden moeten halen. Een
Nederlander houdt nu eenmaal van zijn
spulletjes en kan het zich over het alge
meen moeilijk indenken, dat nog dezen
nacht een fosforbom ook op zijn dak kan
terechtkomen en dat hij morgenochtend
kan staan huilen bij de rookende splinters
van zijn spiegelkast en easy chair. Dus
morde men en mopperde en protesteerde
bij voorbaat.
De hemel zij geprezen! Het is een afschu
welijk misverstand geweest. Er zullen, al
dus is van hoogerhand verzekerd, geen
meubelen ten behoeve van Berljjn gevor
derd worden. De tafel mag op zolder blij
ven staan. Berlijn zal zichzelf wel helpen.
Intusschan was de eerste schrik nog niet
bekoeld of de tweede diende zich reeds
aan. De N.S.B. hield een bijeenkomst. Mus-
sert zou spreken en het gerucht van den
dag wist reeds haarfijn, waarover het zou
gaan: Nederland zou alg'emeenen dienst
plicht krijgen. Al wat binnen deze grenzen
weerbaar was zou opgeroepen worden en
ingelijfd bij de Duitsche weermacht.
wie beschrijft de ontsteltenis, die zich
meester maakte van de velen, die een of
meg$ hunner stamhouders veilig onderge
doken wisten ergens in het boerenland?
Wie zal de plannen tellen, die in de eerste
helft van deze maand zijn gemaakt, om de
dreiging te verhoeden en het gevaar af te
wenden? Een Nederlander houdt veel van
zijn spulletjes maar nog meer van zijn per
soonlijke veiligheid, zelfs als die veiligheid
grootér gevaar loopt dan ooit te voren' het
geval was.
Toen kwam de vergadering van de N.
S. B. en over algemeenen dienstplicht werd
eenvoudig niet gerept. Het bleek duidelijk:
en dezer dagen is het ten overvloede be
vestigd van gedwongen dienstplicht zal
voor Nederland geen sprake zijn. Wie niet
wil mede strijden voor de zege der Ger-
maansche wapenen, wie zich niet wil in
zetten aan een der fronten zal daar niet toe
geprest worden. Men kan gerust zijn.
Is het zoo aangenaam, een, zij het klein,
gedeelte van den inboedel af té staan ten
behoeve van onbekende slachtoffers van
een luchtaanval? Valt het gemakkelijk, het
min of meer rustige burgerbestaan te ver
laten voor de opleiding tot frontsoldaat?
We weten wel beter. We weten, dat dit
alles tot moeilijke besluiten voert en dat
bezwaren zich doen gelden, groote of min
der groote bezwaren.
Ja....
Duitschland bereidt zich op het vijfde oorlogs-Rïrstfeest voor.
Hospitalen en verzorgingsoorden der weermacht krijgen een
Kerstfeestversiering. In de hospitalen heeft iedere Duitsche
soldaat zijn Kerstboom. (Orbis/Holland Pax c)
KORT NIEUWS
Het kerkhis
torisch archief te
Agram heeft be
kend gemaakt dat
door de partisa
nen in Kroatië 5
nonnen en 40
R.K. geestelijken
ter dood zijn ge
bracht.
De Braziliaan-
sche ambassadeur
in Uruguay heeft
verklaard, dat
Brazilië te zijner
tijd diplomatieke
betrekkingen zai
aangaan met de
Sovjet Unie. De
Ver. Staten zou
den hun bemid
deling verleenen.
In bepaalde
takken van be
drijf in Noord
Italië zullen de
loonen en sala
rissen worden
verhoogd. Zij zul
len gedeeltelijk in
natura worden
uitbetaald.
De Secretaris-generaal van het Boli-
viaansche kabinet heeft het nationale
regeeringsprogram in vier punten samen
gevat:
1. De natuurlijke rijkdom van het land.
moet aan zooveel mogelijk Bolivianen ten
goede komen. Tot dusver hebben bepaalde
buitenlandsche maatschappijen een voor de
belangen van het land nadeeligen invloed
uitgeoefend.
2. Nauwe samenwerking 'met de Ver.
Staten, zonder dat dit echter een veron
achtzaming van de Boliviaan'sche belangen
bej-eekent.
3. De economische en cultureele ver
betering van breede volksmassa's die deeis
honderden jaren ten achter zijn.
4. Nieuwe verkiezingen voor een pre
sident en de kamers volgens de in de
grondwet vastgelegde voorschriften.
De minister van buitenlandsche zaken
heeft intusschen meegedeeld, dat een
nieuwe regeering is gevormd. Hij heeft
daarbij verklaard, dat Bolivia een nauwe
samenwerking met Amerika wenscht en
de beginselen van het Atlantische charter
goedkeurt.
Het diplomatieke corps is in het Pause
lijke gezantschap bijeengekomen om over
den nieuwen toestand te beraadslagen.
De ambassadeur van Bolivia in de Ver-
cenigde Staten heeft bij de nieuwe regee
ring zijn ontslag ingediend.
De nieuwe regeering heeft een ander
benoemd tot haar vertrouwensagent in
Washington. Algemeen wordt aangenomen
dat hij de opvolger wordt van den ambas
sadeur, zoodra Washington de nieuwe
regeering van Bolivia zal hebben erkend.
De nieuwe regeering is inmiddels be-
eedigd. De nieuwe president, njajoor Villa-
roei, verklaarde, dat het door Penaranda
uitgevaardigde decreet tot waarborging vane
de veiligheid van den staat was opgehe
ven. De grondwet zal weer haar volledige
geldigheid krijgen. Ter instandhouding van
de openbare orde zijn voorloopig alle open
bare vergaderingen verboden. De nieuwe
regeering heeft verder bekend gemaakt,
dat de ten val gebrachte president Pena
randa „in veiligheid" is gebracht. Een
reeds groot aantal politieke persoonlijk
persoonlijkheden heeft voorbereidingen
getroffen om naar het buitenland uit te
wijken.
Talrijke politici van het ten val ge
brachte regime zijn gevlucht naar de bui
tenlandsche vertegenwoordigingen.
De diplomatieke correspondent van het
D.N.B. schrijft, dat ten aanzien van de
oorzaken, welke hebben geleid tot de vor
ming eener nieuwe regeering verschillende
lezingen de ronde doen. Ongetwijfeld be
stond er in Bolivia een sterke oppositie
tegen het regiem van willekeur van Pana-
randa, die op aanstichting van Washington
het Boliviaansche volk in den oorlog teg'en
de Spilmogendheden heeft geloodst.
Niettemin schijnt de onderstelling onjuist
te zijn, dat het nieuwe regime moet worden
beschouwd als uiting van een tegen de
Vereenigde Staten gerichte beweging.
Veel wijst er op, dat de Vereenigde Sta
ten ook achter de revolutionnaire bewe
ging staan aangezien het binnenlandsohe
crediet van Penaranda en zijn clique tot
het nulpunt was gedaald, zoodat Washing
ton geen zaken meer met hem kon doen. De
Vereenigde Staten meenen thans hun be
langen beter te kunnen bevorderen door
steunverleening aan een beweging, die door
een breedere massa wordt gedragen.
Het komt er maar op aan, van welken
kant men de zaak wil beschouwen. Er is
een gedachtengang, van waaruit wordt ge
redeneerd: Mijn huis brandt nog niet en
mijn veiligheid loopt nog' geen gevaar. Wat
anderen wedervaart gaat anderen aan en
bezwaart mij niet. Laat ieder voor zichzelf
zorgen! Voor het overige valt de oorlogs
toestand hier nogal mee en ik heb niet den
indruk, dat het Oostfront al tot de Neder-
landsche grens is genaderd, weshalve ik
geen noodzaak zie, een Nederlandsche
weermacht te alarmeeren. Als men het in
Duitschland noodig' vindt, tegen de Russen
te vechten dan moet men dat maar doen,
als men mij en de mijnen maar met vrèdé
laat
Maar er is ook een andere gedachten-
gang. Een, die overweegt, dat een mensch
een mensch is en dat het er bitter» weinig
toe doet, of er nood wordt geleden, en on
verdiend verdriet is veroorzaakt hier of in
Berlijn. Er is een menschelijkheid, die over-
de grenzen reikt en welbehagen vindt in
ieder gebaar en in iedere daad, waaruit
medelijden en lijdenstroost spreken.
En er is een zedelijk besef, die het tot
een zedelijken plicht stelt, den strijd, dien
Europa strijdt tegen een buitbelust impe
rialisme, en tegen een niets ontziend bolsje
wisme aan te merken als een worsteling,
die ook ons omvat en ook onze"belangen
omsloten houdt en bijgevolg ook ons tot de
taak roept, bij te dragen tot de bevestiging
van onze Europeesche zedelijke, cultureele
en materieele waarden. Een taak, die ons
leven niet vergemakkelijkt, omdat zij ons,
ouderen, bezwaart en onze jongeren een
onzeker lot tegemoet voert, maar een taak,
die door plichtsgevoel en gemeenschaps
besef wordt voorgeschreven.
Deze tijd stelt ieder onzer voor de keuze:
de zorg voor het eigene, de angst voor het
persoonlijk welzijnóf het gemeen
schapsbesef, dat leidt tot de daad.
Aan ons is de keuze.
Aan de historie zal het oordeel zijn.