75 jaar schaatssport in Haarlem
IMS
Haarlemsche IJsclub
bestaat drie-kwart eeuw
tBflH'S rfr
BC> A
daar hou je 't op uit!
Dezer dagen is het vijf en zeventig jaar
geleden, dat eenige Haarlemsche schaats
liefhebbers het plan ontwierpen een ijsclub
op te richten. Om na te gaan of er voldoen
de belangstelling onder de stadgenooten
toestond, werden in de sociëteiten lijsten
neergelegi. Het resultaat was tenslotte, dat
op Vrijdag 22 Januari besloten werd de IJs
club voor Haarlem en omstreken op te
richten. Het aantal leden bedroeg veertig.
De bedoeling was het uitschrijven van wed
strijden, waartoe spoedig de gelegenheid
geboden werd. Op 15 Februari werd de eer
ste hardrijderij gehouden, waarvoor groote
(belangstelling bestond. Ongeveer honderd
rijders meldden zich aan en het resultaat
was, dat H. J. Roelfstra uit Heerenveen
den eersten prijs van ƒ100 won. Na enkele
jaren bleek, dat de Haarlemmers nooit een
prijs konden behalen; daarom werd beslo
ten de gelegenheid tot inschrijving alleen
open te stellen voor stadgenooten, doch na
1878 werden de wedstrijden weer nationaal.
Vele jaren werden hardrijderijen in Haar
lem gehouden, maar sedert vele jaren wor
den de wedstrijden in besloten kring gehou
den en wel voor leden of voor kinderen van
leden.
Aanvankelijk werd op de openbare wate
ren schaatsen gereden. Later werd evenwel
de behoefte gevoeld om over een eigen baan
te beschikken. Dat was niet gemakkelijk.
Wel verleende het gemeentebestuur in 1882
medewerking, om een ijsbaan aan te leggen
op den Kloppersingel, waar baanvegers
aangesteld werden door de club, doch niet-
leden moesten ook in de gelegenheid wor
den gesteld te rijden. In 1886 ontstonden
er moeilijkheden door te groeten toeloop en
daarom werd besloten naar een ander ter
rein om te zien. Aan het einde van dat jaar
werd een open terrein gehuurd aan den
Zijlweg nabij de Delft, ter oppervlakte van
33.200 m2. Het gemeentebestuur van Bloe-
mendaal verleende medewerking door toe
te stemmen ter plaatse tenten te bouwen.
Te begrijpen is het, dat men een periode van
bloei tegemoet ging. In het begin van deze
eeuw deelde de directie van de Binnenland-
sche Exploitatiemaatschappij, die eigenares
was, mee dat het terrein niet langer ver
huurd kon worden in verband met den
bouw van woningen. Het toenmalige be
stuur zocht ijverig naar een nieuw terrein.
Een aangeboden stuk grond in Zuiderhout
werd niet gunstig geacht, doch tenslotte
bleek dezelfde maatschappij bereid den
grond nabij de Kleverlaan, gelegen tusschen
de spoorbaan HaarlemUitgeest en de
Delft, te verhuren. 1 Januari 1907 werd
de baan gehuurd voor tien jaar tegen een
prijs van ƒ1000 per jaar. Opnieuw kwam
de IJsclub dus in het bezit van een fraaie
baan, waar men naar hartelust kon rijden.
In het eerste jaar was de gelegenheid daar
toe groot, want de baan was van 27 Decem
ber tot 10 Februari in gebruik. 15 October
1916 kreeg het bestuur het aanbod de baan
te koopen voor ƒ60.000, waartoe ce leden
vergadering op 30 November van dat jaar
besloot, zij het ook door het aangaan van
een leening. Tevens werden in dat jaar
eenige verbeteringen aangebracht. Dat de
Haarlemmers het bezit van de baan in dien
tijd op prijsstelden. bleek uit een recette
van ƒ1800 op één dag.
De Ijsbaan van de IJsclub voor Haarlem
en omstreken is het centrum geweest van
vele stadgenooten. Talloozen hebben in den
loop der 75 jaren hun medewerking ver
leend, de belangen van de club te bevorde
ren. We herinneren er aan, dat de wereld
beroemde renners van het einde der vorige
eeuw Klaas Pander en Jaap Eden op de
baan hebben gereden, echter niet als deel
nemers aan groote wedstrijden, omdat die
elders werden gehouden. Dan heeft de heer
W. J. H. Muiier het zijne er toe bijgedra
gen, dat bandy op het ijs werd gespeeld met
medewerking van het bestuur der IJsclub.
In den winter van 1890'91 werd een fn-
gelsche ploeg uitgenoodigd naar Haarlem te
komen. Een elftal stadgenooten vormde de
tegenpartij, doch verloor met 141. Een
paar dagen later speelden de Haarlemmers
in Amsterdam en léden thans een nederlaag
van 61. Later is de bal verdwenen en de
schijf kwam in de plaats. Het bestuur bleef
belangstelling toonen in de ontwikkeling
van het ijshockey, hetgeen o.a. bleek door
het beschikbaar stellen voor bekers voor
Hoofdredacteur: F. C. Derks, Haarlem, Chef
van Dienst en Binnenland. S. R. Kuiper. Haar
lem. Sport en Stad: A. Overmeer. Heemstede.
Buitenland: J. C. van der Laag, H'stede. Haagsch
Redacteur: B. Korsten, H'stede. Nieuws en re
portage voor Velsen en omgeving: J. J. E. van
Baarsel, Santpoort. Advertenties: W. van Om
men, Heemstede.
Menschen die
kouvatten
Die zullen er altijd
zün, zegt de apothe
ker. Neem Cachets
Bonnema. Werken
koortsverdrijvend en
pijnstillend. Bij ern
stige gevallen echter
Uw dokter roepen;
een landenwedstrijd NederlandBelgië en
voor wedstrijden tusschen leerlingen van
middelbare scholen.
Uit de rijke geschiedenis is ook vermel
denswaard de eerste stedentocht, welke de
IJsclub naar een idee van jhr. Ch. v. d. Poll
organiseerde. In den winter van 1888 schreef
de club een wedstrijd HaarlemLeiden uit.
De rijders vertrokken van de Zijlpoort in
Haarlem, waarna het bestuur zioh per spoor
naar Leiden begaf, om de aankomst gade
te slaan. De eerste prijs was een gouden
medaille en de deelnemers ontvingen een
herinneringsmedaille.
Het bestuur heeft vele voorzitters geteld.
In verband met de plaatsruimte noemen we
slechts mr. T. Mulder, die na de oprichting
de club leidde. Overste T. Wagtendonk, die
van 1904 tot 1922 en van 1925 tot 1927 zit
ting in het bestuur had en eere-lid en eere
voorzitter was en jhr. P. J. Bogaert, die na
1927 het voorzitterschap vervult.
Verschillende malen 'heeft de club feesten
gevierd bij jubilea. De tijd voor de viering
van het 75-jarig bestaan is niet geschikt
voor het organiseeren van feestelijkheden
en bovendien is de baan niet onder water
gezet. Toch is het de wensch van vele stad
genooten, dat <Je IJsclub, een der oudste in
den lande, nog langen tijd zal blijven be
staan, opdat talloozen kunnen genieten van
de heerlijke schaatssport.
„Dat Rome niet op een dag gebouwd
werd, kan er nog mee door, maar dat ze
het zoover Noordelijk hebben opgericht,
is gemeen!"
(Teekening Bock/Orbis/Holland Pax c)
cachets ^oimertxa
TEGEN HOEST EN GRIEP.
met Narceinovo „Bonnerna*'
(C25 H31 NOg HCI)
Ledenconcert H.O.V.
Concertgebouw-Orkest o.I.v. Jan Koetsier
De met belangstelling verwachte Negende
van Bruckner, onder leiding van Eduard van
Beinum, werd ons wegens ziekte van dezen
dirigent onthouden; maar wij werden daar
voor eenigszins vergoed door de kennismaking
met een der jongste werken van Jan Koetsier,
die dezen avond Van Beinum als dirigent ver
ving. Dit stuk: „Muziek voor twee strijkorkes
ten, trompetten, bazuinen en pauken" bleek
een knap geconstrueerde compositie, die nauw
aansluit bij de kunst van Hindemith. Diens
„Mathis der Maler" spookt er aardig in rond,
niet alleen door de aanwending van koraal
thema's, maar ook door contrapuntische con
structies, rhythmische formules en het karak
ter der harmonie. Met dat al «kan men voor
dit werk groot respect hebben, al zou het
slechts zijn om de verrassende combinaties
van het klankmateriaal. Wie bijv. een coda
schrijft als dat van het middendeel, waar een
cello-meiodie heel eigenaardig in de hoogte
begeleid wordt door twee solo-violen, is zeker
niet de eerste de beste. En dergelijke t>oeiende
effecten zijn er in het werk vele. Het uitste
kend vakmatige van deze compositie mag
doen hopen dat Koetsier ons weldra eens met
een goed Hollandsch stuk zal verblijden, al
thans indien hij zich naar den geest daartoe
kan aanpassen.
Het groote evenement van den avond was
het optreden van Herman Krebbers met het
Vioolconcert van Beethoven. Krebbers is de
violist waarop het wachten was, de virtuoos
wien het ongetwijfeld gegeven zal zijn de
muzikale faam van ons landje als reprodu-
ceerend kunstenaar hoog te houden en te ver
breiden. Naast tal van pianisten van eersten
rang, komt hij als violist zijn plaats innemen.
Zijn vertolking van het Beethoven-concert had
rijpe momenten; voor deze mag men de zwak
kere o.a. een te weeke voordracht van het
middendeel vergeven. De wijze echter waar
op Krebbers het eerste deel, met de fameuze
contrapuntische cadens, ten gehoore bracht,
was onder alle opzichten magistraal. Wie dat
kan, zal ook wel al het andere overwinnen.
Jan Koetsier liet het orkest voortreffelijk
begeleiden. Hij had ter inleiding van het con
cert ook een brillante verklanking geboden
van „Don Juan" van Richard Strauss.
JOS. DE KLERK.
Meubelexpediteur veroordeeld.
Bij evacuatie te veel gevraagd
voor verhuizingen.
In het begin van het vorig jaar berekende
de meubelexpediteur F. Feitsma voor het
verhuizen van evacué's verschillende malen
te hooge prijzen, hetgeen evenwel niet aan
de aandacht van de Prijsbeheersching ont
snapte.
In hooger beroep is hij thans veroordeeld
tot terugbetaling van het door hem teveel
gevraagde aan de gemeente Velsen, die de
kosten van de betreffende verhuizingen had
betaald, en tot betaling van een boete van
f 300.—.
Verduisteren: van 17.15 tot 8.30 uur.
Uitreiking distributiebescheiden.
Voor de uitreiking van distributiebeschei
den is het morgen Donderdag de beurt aan
de letters N en R.
SCHANDALIG OPTREDEN VAN 22-JARIG
MEISJE IN EEN TREIN.
Voor den Utrechtschen politierechter heeft
terecht gestaan het 22-jarig meisje J. C. B.
uit Utrecht, terzake van mishandeling van
mevrouw De J.W. Op 28 October van het
vorig jaar zat het meisje in den trein Utrecht
Amsterdam, toen een veel oudere dame er
haar op attent maakte, dat .zij op haar plaats
zat, welke de dame voor een kort oogenblik
had moeten verlaten. Ook omstanders ge
tuigden ervan dat dit de zitplaats van deze
dame was, doch het meisje trok zich daar
niets van aan en bleef kalmweg zitten. Toen
de dame verdachte van haar plaats duwde,
wond verdachte zich daarover zoo op, dat zij
mevrouw De J. een klap op het hoofd gaf,
waardoor deze bewusteloos in elkaar zakte.
Na aankomst aan het Amstelstation moest het
slachtoffer per ziekenauto naar een zieken
huis te Amsterdam worden overgebracht,
waar een hersenschudding werd geconsta
teerd. In den tijd dat de trein van Utrecht
naar Amsterdam reed, had verdachte naast
de bewustelooze dame een sigaretje staan
rooken, tot groote ergernis van vele trein-
genooten.
De officier van justitie was van meening,
dat verdachte, een gevoelige boete moest be
talen. De eisch luidde 75 gulden subs. 30 dg.
De politierechter merkte op, het twijfel
achtige genoegen te hebben eiken dag te
moeten reizen en dan de meest schandalige
tafereeltjes te moeten meemaken. Men tim
mert er maar op los, aldus spr., en vecht bij
de in- en uitgangen alsof het leven er van
afhangt. Dit moet nu maar eens uit zijn,
vond hij, en hij veroordeelde verdachte tot
drie weken onvoorwaardelijke gevangenis
straf. Waarop het meisje ten antwoord gaf,
dat „ze die mevrouw dan nog wel eens zes
weken bewusteloos zou slaan"
ZWARE STRAFFEN VAN HET DUITSCHE
OBERGERICHT.
Vergrijpen tegen de oorlogseconomie berecht.
De timmerman Evert de Graaf uit Rotter
dam heeft met den chauffeur Langerveld, die
reeds tot zware tuchthuisstraffen is veroor
deeld, met den koopman Kloen en anderen
diefstal met braak gepleegd in een confectie
fabriek te Amsterdam. Een valsche sleutel en
een plattegrond waren te zijner beschikking
gesteld door een eveneëhe reeds veroordeelden
medeplichtige, den kellner Leendert v. Luik.
Nadat er een deur geforceerd was, drong De
Graaf met anderen de fabriekslokalen bin
nen, waar 103 balen stoffen werden ont
vreemd.
Het Duitsche Ober^gricht heeft De Graaf
niet afleen wegens diefstal met braak, maar
ook wegens delict tegen de oorlogseconomie
veroordeeld tot 2 jaar en 6 maanden tucht
huisstraf, omdat kleedingstoffen tot de vitale
behoeften der bevolking behooren en door
een diefstal zijn onttrokken aan de openbare
voorziening.
De fraiser Jan de Boer en de bankwerker
Dirk Salm, beiden woonachtig te Den Helder,
waren werkzaam op de Rijkswerf aldaar.
Zij maakten van hun arbeidsbetrekking mis
bruik voor het plegen van strafbare hande
lingen, wellicht met de bijgedachte, daarbij
ook zaken van grooteren omvang te kunnen
doen. Zij ontvreemdden en verkochten ver
scheidene rollen prikkeldraad, boren, ijzeren
platen, vijlen, tangen en ander materiaal. In
den timmerman Johannes Petrus Komen von
den zij iemand, die belangstelling had voor
de ontvreemde voorwerpen. Zooals niet an
ders te verwachten was, werden deze oneer
lijke practijken tijdig ontdekt en de betrok
kenen hadden zich voor het Duitsche Ober-
gericht te verantwoorden. De Boer en Salm
kregen wegens diefstal elk een jaar gevan
genisstraf; Komen werd als heler veroordeeld
tot 10 maanden gevangenisstraf.
Ds. I. P. VAN DER WAAL.
Naar wij vernemen is ds. I. P. van der
Waal, Ned. Hervormd predikant te Haarlem,
beroepen te Utrecht in de vacature ontstaan
door het emeritaat van ds. P. de Haas.
KORT NIEUWS
De kinderpolitie te Amsterdam ver
zoekt opsporing van Maria Hendrika Lina,
oud 19 jaar, die sedert 8 Januari j.l. wordt
vermist. Zij is 1.70 meter lang, heeft een
flink postuur, donker haar en bruine oogen.
Toen de spoorwegarbeiders J. Wild
schut en A. van Doorn uit Den Haag op het
stationsemplacement te Delft bezig waren
een wagon, die uit de rails was geloopen
weer op het spoor te brengen, kantelde de
wagon. De beide mannen geraakten tus
schen den wagen en de dwarsliggers be
kneld. Wildschut werd zwaar gewond en in
een ziekenhuis ter verpleging opgenomen.
Van Doorn kreeg slechts een niet ernstige
wond aan het hoofd.
Het Nederlandsche Roode Kruis be
richt, dat de bekende kunstschilder William
Henry Singer Jr., vroeger woonachtig te
Blaricum, op 9 Januari in den leeftijd van
75 jaar, na een kortstondig lijden onver
wachts te Olden in Noorwegen is overleden.
De politie is er in geslaagd een diefstal
welke eenige weken geleden in een Eindho-
vensche bontzaak werd gepleegd, tot klaarheid
te brengen. In totaal waren bij deze inbraak
niet minder dan 32 bontmantels gestolen, die
een zeer aanzienlijke waarde vertegenwoor
digden. Na een zeer nauwgezet onderzoek, dat
zich tot Amsterdam uitstrekte, heeft de politie
thans de daders in de hoofdstad gearresteerd.
Ook de gestolen bontmantels konden opge
spoord worden.
Te Zeist is het 22-jarig meisje B. A. van
der L. van een nog rijdende tram gesprongen.
Zij viel en kwam met een van haar beenen
onder den volgwagen terecht. Het meisje werd
ernstig gewond en is in een ziekenhuis te
Utrecht overleden.
Te Gapinge (Z.) is de 41-jarige landbou
wer door een stier aangevallen en ernstig ge
wond. In het ziekenhuis te Middelburg is hij
aan de gevolgen overleden.
VAN OE WEC «BI
pittige, gezonde gortmoul
Klaar in een wip!
PRODUCTEN
Ned. militairen in Japansche
krijgsgevangenschap.
Het informatie-bureau van het Nederlandsche
Roode Kruis, Korte Voorhout 14 te 's Gravenhage
ontving bericht omtrent de volgende krijgsge-
vanagenen in Japansche kampen.
LANDMACHT: majoors ap vandervlies, vf
ecoma, kapiteins wk soeters, jhalc deswert,
eerste luitenants ff schmitz, jw deklein, klaas
vandermeer nc beucfeker, w lahmerts. cornelis
vanhunnik, abraham vunderink bob degaan, hg
vanweveren, h faure, wj duyvenedewit, xx voor
molen gr. seinstra, wh overbeek, lj toxopeus, xx
sachumsky, tweede luitenants b evenhuis, ew
ostreig, rj hensel, k dijkstra, gh sliep, gejsl voi-
tusvanhamme, jeg voll, wg vandelaar.
Adjudant kf teunissen, sgtmajoors rj sijnke,
alexander voetvandergustaaf, sgts cornelis van-
dergiessen, wa voet, ra heyne, jlh vanzeventer,
fc mutter, ee hamer, kwa driesmans, hendries
ion, jw broekhuijsen, mm steiginga, korporaals
1b haas, ja vandervoort. soldaten jgj andreas,
johannes vanas, cornelis bartels, hj batenburg,
emile beek, abraham beijerinck, krijn brosboom,
rj bree. engelhardus broekema, lwe deforuin,
bernat dacosta, henry croese. derk deckers, jhb
driessen, cornelis vandijk, jhw vandijk, pch
vaneik, hj eikenboom, dwa alfring, jla engeringh,
tja flikkenschild. jeu fortentinus, tha geelhoek,
abraham vangelder, hfc godde, jacobus goossens,
ke groesz, wj gioesz. fw degroot, pjam haaring,
jc vanhagen, wij hanhn, karei heijman, frederick
vanderhoef, ajm hogenboom, cornlus hoger-
vorst, emile jansen, hd jansen. leonard jaspers,
aj. de jong, bernardus kalden, de kapitz, dj kars-
sen, august kascha, jacob kerkhof, wh klein,
hendrikus kooyman, bm kornmann, rudi ferdi-
nand. vandelaar, wf laeijendecker, eb lefebei*,
rjj lievert, joseph lindeman, werner vanloon,
pieter loonstra, lh lutgens. al'bertus deman, Ih
meekelenkamp, arend manzo, theodorus meuwe-
se, hha oerlemans, pm pattjn, ek pieters, corne
lis roelofse, hae roodschild, ko ruygrok, pieter
vanrijk, ag rijkenrapp, johannes schoonehoven,
pieter desmit, martinus stam, jog sterker, ja
stolwerk, cc taniwel, cp vleggeert. jg wierda, wf
wouters.
ZEEMACHT. Luitenants ter zee le kl. ch. bui
tenhuis, ja deelder, luitenants ter zee 2e kl. jan
vandepoel, jl. krauss, karei woltman, hendrik
waarddepieter wij vanhoogenhuyze luitenant ter
zee 3e kl. gw gascard, rae aernout, willy haye,
m burgemeestre, jacobus labordus, george schip
pers, egam janshen, bastiaan bartels, willem van
olphen a bartholemeus, tweede officier smits,
vijfde werktuigkundige jf abas, marconist le kl.
fa borgen.
BURGERS. Adriaan agema, ac vandenbroek,
jc vanderfeer, pa goudswaardt Wilhelmus vander-
graaf, im holdert, jacob keuning, willem vanroon
ag schieffelers, mj smit, jc straatman, af ver-
dier, feike visser ph tewinkel.
Zij, die inlichtingen wenschen of aanwijzingen
kunnen verstrekken omtrent deze personen, ge
lieven zich onder opgave van zoo volledig mo
gelijke gegevens der betreffende krijgsgevange
nen, zooals rang, onderdeel of wapen, geboorte
datum en laatst bekende standplaats in Indië
enz. tot bovengenoemd informatie-bureau te
wenden.
LANDBOUWER HIELD OLIEHOUDEND
ZAAD ACHTER.
Het folauwmaanzaad is een oliehoudend
gewas, dat zij het in veel mindere mate dan
koolzaad, bijdraagt tot de Nederlandsche
vetvoorziening. Een welgesteld landbouwer
te Zijpe, >die 475 kg blauwmaanzaad aan de
inlevering onttrok en bijna duizend gulden
■beurde bij den clandestienen verkoop van
de partij, is door den tuchtrechter met een
boete van ƒ2500 gestraft.
Een landbouwer te Gilze-Rijen, die, be
halve tarwe en rogge, 150 kg koolzaad had
achtergehouden, werd veroordeeld tot een
boete van ƒ1500.
Bolcsen
LA GRAND WINT VAN NICOLAAS. De'
Amsterdamsche bokswereld heeft gisteravond
met volle teugen kunnen genieten van de
partij Jan Nicolaas en Arnold Lagrand. Zoo
goed en zoo fraai als deze, was nog maar
zelden een strijd. Hier stonden twee boksers
in den ring, die lieten zien hoe men moet
boksen, hoe men deze sport in de eerste
plaats als verdedigingssport moet beschou
wen. Nicolaas, de taaie Hagenaar muntte in
dit opzicht uit; La Grand won op punten.
RADIO-PROGRAMMA
DONDERDAG 20 JANUARI 1944.
HILVERSUM I, 414.4 M.
6.45 Gevarieerde lichte melodieën. 7.00 BNO
Neiuws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.15 Gevarieer
de lichte melodieën. 7.40 Sportnieuws. 7.50 Progr.
overz. 8.00 BNO Nieuws. 8.15 Licht Ochtendspel.
(Van 8.458.50 Voor de Huisvrouw). 9.00 Het Or
kest van de Nederlandsche Kameropera en so
list. 9.45 Godsd. Uitz. 10.00 Orkest Francis Keth
en gram.muz. 11.00 Insecten en menschen. 11.15
Viool, piano en gram.muz. 12.00 Almanak. 12.15
Musette-orkest. 12.45 BNO Nieuws. 13.00 Land en
Volk brengt13.05 Werkpauzeconcert. 14.00
Voor de vrouw. 14.15 Drie landen, drie chanson-
nières. 15.00 Kerkorgelconcert. 15.30 En hier is
de koffergramofoon. 16.00 Salonorkest. 16.45 BNO
Nieuws. 17.00 Musette-orkest en soliste. 17.30
Nieuws in een notedop. 17.40 Gitaarduo Rom-
mertsBeeskamp. 18.00 BNO Persoverz. 18.05 Het
Omroep Opera-orkest en solisten. 18.45 Brandende
kwesties. 19.00 BNO Nieuws en act. beschouwing.
Van 19.15 af alleen voor de Radio-Centrales. 19.15
Het Concertgebouworkest en solist. (T. d. pauze:
Gesprek in de koffiekamer).^ Ca. 21.10 Vioolsolo
met pianobegeleiding. 21.30 Hoe wordt een lied
gezongen III. 22.00 BNO Nieuws en cult, berich
ten. 22.15 Gevarieerd avondconcert. 23.3524.00
Strijkkwartet.
HILVERSUM II, 301.5 M.
17.00 Het Calvet kwartet en zang met piano.
18.00 Klankencabaret. 19.00 BNO Nieuws en act.
beschouwing. 19.15 Voor de Jeugd. 19.20 Kwartet
zang en cither. 20.15 Strenge winters, praatje.
20.30 Melodieën uit een uitstalkast. 21.30 Klas
sieke gram.muz. 21.45 Avondwijding. 22.00 BNO
Nieuws en cult, berichten.
