Haarlemsche Courant
Zware afweerstrijd bij Ilmenmeer,
Leningrad en Oranienbaum.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Winteroffensief in
tweede phase
Verklaring der „Poolsche
patriotten" te Moskou
Churchill ontvangt Polen te Londen
289e Jaargang No. 17
Bureaux: Groote Houtstraat 93.
Tel. Advert. 19724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12230
Hoofdredacteur: F. C. Derks
Vrijdag 21 Januari 1944
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12711
Kantoor IJmuiden: Rembrandtlaan 55,
IJmuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
K 1297
Zware worsteling in het Westen van Resjitza duurt voort. Nowgorod
ontruimd. In Zuid.ltalië krachtige Geallieerde door artillerie en slag
vliegers ondersteunde aanvallen. In 15 weken schoof het front 50 K.M.
naar het Noorden op.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt:
Van het Zuidelijke deel van het Oos
telijk front wordt slechts plaatselijke ge
vechtsbedrijvigheid gemeld.
In het gebied van Shasjkof en ten Zui
den van Polonoje hebben onze troepen in
tegenaanval eenige plaatsen heroverd.
Daarbij werd een tijdelijk ingesloten
dapper strijdende steunpuntbemanning
ontzet.
In het Westen van Resjitza duurt de
zware worsteling voort. In onze stel
lingen binnengedrongen vijandelijke ge
vechtsgroepen werden in verbitterde ge
vechten teruggeworpen.
Bij Witebsk, ten Noordwesten en Noorden
van Newel zijn slechts gevechtshandelingen
van plaatselijke beteekenis voorgekomen.
Ten Westen van het Ilmenmeer, ten Zui
den van Leningrad en ten Zuiden van Ora
nienbaum duren de zware afweergevechten
voort. Binnen het bestek van een plaatselijk
beperkte rechttrekking van het front is de
stad Nowgorod ontruimd.
In het Westelijke deel van het Zuid-Ita-
liaansche front zet de vijand zijn krachtige,
door artillerie en slagvliegers ondersteunde
aanvallen voort. Na harden strijd ging de
volkomen verwoeste stad Minturno verloren.
Alle overige aanvallen evenals vijandelijke
pogingen om den Garigliano over te steken
werden afgeslagen. In den centralen sector
werd een vijandelijk tentenkamp overvallen
en vernietigd. De vijand leed daarbij zware,
bloedige verliezen. Gevangenen werden bin
nengebracht.
Aan de kust van het Kanaal hebben batte
rijen vèrdragend geschut der marine in Do
ver, Deal, Folkestone en Ramsgate doelen
beschoten.
In den tijd van 1 tot 20 Januari hebben
zeestrijdkrachten, boordafweergeschut van
handelsschepen en afweergeschut der marine
38 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten.
Het Sovjet winteroffensief is met de ver
plaatsing van het zwaartepunt naar den Noor
delijken sector en in het gebied van Resjitza
zijn tweede stadium ingegaan, zoo schrijft de
militaire correspondent van het D.N.B. Martin
Hallensleben.
De eerste phase van het winteroffensief had
ten doel door het midden van het Duitsche
front heen te breken. Reeds hierbij bleek de
operatieve wil der bolsjewistische leiding
zwakker dan die der Duitschers. In het kader
van geconcentreerde massale aanvallen ont
stond weliswaar een penetratie in Westelijke
richting, doch deze bracht de op toeren ge
brachte. offensieve machine niet het gedachte
en van te voren berekende succes: n.l. het
omverhalen van den Duitschen afweermuur.
De Duitschers hadden het elastische touw
van hun afweer laten vieren doch overal in
handen gehouden. In plaats van de doorbraak,
die de enorme verliezen gerechtvaardigd zou
den hebben, werd slechts een deuk tot stand
gebracht. NowogradWolynsk en Sarny be-
teekenen hierbij slechts wrijvingspunten van
naar twee zijden werkende drukkrachten: de
starre bolsjewistische druk naar het Westen
en de veerende druk der Duitschera naar het
Oosten. Het gros van de Duitsche afweer
was in het gebied, waar de bolsjewisten den
grootsten druk uitoefenden als door de aarde
opgeslokt.
Het begin van de tweede phase van het
bolsjewistische winteroffensief begint voor de
Duitschers, strategisch gezien, onder een voor
teeken, dat met het oog op het geheele Duit
sche plan nauwelijks gunstiger had kunnen
zijn. Dat de Duitschers Nowgorod hebben
prijsgegeven doet weer eens duidelijk de be
doeling uitkomen om iederen vijandelijken
massalen stoot op tactische wijze de rugge-
graat te breken door den vijand te dwingen
tot „leege" operaties. Door op massale wijze
infanterie in den strijd te werpen met een
steun van artillerie, die zelfs voor bolsjewis
tische verhoudingen enorm genoemd moet
worden, moet vanuit de gebieden van Nowgo
rod en Oranienbaum tegen de Duitschers een
tangbeweging ondernomen worden. De ontrui
ming van Nowgorod leidt echter aan Duitsche
zijde tot een zoodanig gladstrijken van het
front, dat van dit bolsjewistische plan niet
veel over zal blijven. Men verwacht van Duit
sche zijde in den geheelen Noordelijken sec
tor van het Oostelijke front een steeds toe
nemende gevechtsactiviteit.
Belangwekkend is overigens nog, dat Now
gorod leert hoezeer de Duitschers bij den aan
leg van hun stellingen juist gerekend hebben
op een doeltreffende bestrijding van techni
sche oorlogsmiddelen, die door den vijand op
massale wijze in den strijd geworpen worden.
Ook hier schijnen zij een z.g. „doode zóne"
aangelegd te hebben, die automatisch het nut
teloos uitloopen van geconcentreerde techni
sche wapens bewerkstelligt.
Zuid-Italië.
Over den toestand aan het Zuiditaliaansche
front schrijft Hallensleben: Terwijl de voor
naamste gevechten van deze maand in den
tijd van 5 tot 16 Januari zich afspeelden in
het gebied ten Noordwesten van Mignano en
ten Noordwesten van Venafro met het doel
om het belangrijke bastion Cassino te verove
ren, viel het vijfde leger op 18 Januari ten
Oosten van de Golf van Gaeta met verschei
dene divisies na een lange en zorgvuldige
voorbereiding de Duitsche stellingen aan. De
Amerikanen slaagden er in na bloedige en
zware gevechten het door de Duitsche troepen
ontruimde plaatsje Minturno te bezetten. Aan
den Garigliano moesten de Amerikanen on
danks het concentreeren van alle technische
wapens ook hier weer iedere duimbreedte
grond met de zwaarste bloedige offers beta
len, dit feit kan ook de eigenlijke reden zijn
voor de aflossing in grooten omvang van de
gevechtstroepen van het vijfde leger.
Britsche contingenten komen in den laat-
sten tijd in de stellingen der Amerikanen.
Van Duitsche zijde rekent men op grond van
voortdurende waarneming van de groote
vijandelijke voorbereidingen op een uitbrei
ding en intensiveering van de krijgsoperaties
en wel zoowel in het gebied van de Westkust
alsook in het gebied dat vlak voor Cassino
gelegen is. De jongste stormloop op dezen
sector was de negende aanvalsgolf sedert de
ontruiming van Napels op 2 October 1943.
Hieruit blijkt hoe sterk de verdedigingskracht
der Duitschers, hoewel numeriek in de min
derheid, ook hier is, want in vijftien weken
van strijd is de vijand er slechts in geslaagd
het front in totaal 30 kilometer naar het Noor
den te verschuiven.
Generaal-veldmaarschalk Rommel overtuigt zich tijdens de
inspectie van den Atlantikwal persoonlijk van de kracht en be
trouwbaarheid der voltooide versterkingen.
(PK Schwarz Atl/H P. c)
Evenals op Si
cilië is thans ook
op Sardinië in
steden en dorpen
een toenemende
weerstand te be
speuren tegen de
Anglo-Ameri-
kaansche bezet
tingstroepen.
Een schilderij
te Bielefeld, voor
stellende de aan
bidding der Drie
Koningen, dat tot
dusver aan een
onbekenden mees
ter werd toege
schreven, is door
deskundigen als
een werk van
Rubens erkend.
Het in Juli '43
in Noord Afrika
gestichte commu
nistische blad ,Li-
berté" heeft thans
een oplage van
60.000 exempla
ren en moet dus
gerekend worden
tot de groote po
litieke bladen.
Het door den bekenden architect en
molenbouwer Leeghwater ontworpen en
gebouwde raadhuis te de Rijp behoort
tot een der fraaiste van ons land.
(C.N.F./Kuiper Pax c)
Berlijn en Rome wederom
geteisterd.
In de avonduren van den 20sten Januari
vond wederom een terreuraanval op Ber
lijn plaats. Van Duitsche zijde was bij
de heerschende weersomstandigheden
rekening gehouden met de komst van vrij
sterke formaties, zoodat de luchtverdedi
ging van begin af aan met goede uitwer
king kon optreden.
Tijdens den aanval, waarbij schade in woon
wijken werd aangericht, werden reeds in de
eerste negen minuten alleen boven twee dis
tricten van Berlijn tien vijandelijke viermo
torige bommenwerpers neergeschoten. In de
wijdere omgeving van Berlijn zijn tot nu toe
nog elf vernielde groote bommenwerpers ge
vonden.
Rome is Woensdag wederom het doel ge
weest van een Engelsch-Amerikaanschen ter
reuraanval. Talrijke bommen kwamen vooral
terecht in de buitenwijken van de eeuwige
stad. Tal van vrouwen en kinderen zijn hier
bij omgekomen en de woonhuizen leden zwa
re schade. In de vroege ochtenduren van 20
Januari herhaalden de Anglo-Amerikanen
hun terreuraanval op Rome. Opnieuw had
de bevolking talrijke dooden te betreuren.
Tijdens den aanval op de buitenwijken
vlogen herhaaldelijk toestellen over Vati
caanstad. Naar uit Vaticaanstad verluidt
wordt dit feit binnen de muren van Vati
caanstad levendig besproken. Men acht het
waarschijnlijk, dat het Vaticaan "zal protes
teeren.
Churchill kondigt belangrijke
gebeurtenissen aan.
Voor medio Maart.
„Nog voor medio Maart zal de wereld ge
tuige kunnen zijn van de grootste militaire
onderneming die ooit in de geschiedenis is
vermeld", heeft Churchill tegen een afge
vaardigde gezegd, toen deze hem tijdens een
pauze tusschen de debatten van het Lager
huis vroeg hoe het wel met de invasie stond.
In militaire zoowel als in politieke kringen
hecht men aan deze uitlating van den premier
veel waarde. Immers ook de gebeurtenissen
op Sicilië heeft Churchill op een dergelijke
wijze aangekondigd en wel met de woorden
„voor de bladeren van de boomen vallen
zullen belangrijke militaire acties plaats
hebben".
Britsche staf in Albanië gevangen.
Albaneesche vrijwilligers hebben in midden-
Albanië sterke communistische benden ver
nietigd en zijn er in geslaagd tevens den Brit-
schen verbindingsstaf in Albanië, bestaande
uit een generaal, een majoor en nog een offi
cier, gevangen te nemen.
Engeland wenscht opheldering
van Moskou.
In een Donderdagmiddag gepubliceerd
commentaar van den Moskouschen cor
respondent van Reuter komt tot uiting
dat men te Londen van Moskou een dui
delijke onthulling verwacht van het mys
terieuze bericht over zoogenaamde vre
desonderhandelingen in de Pravda. De
correspondent doet daarbij een beroep op
„den geest van v/iendschap die bij de be
sprekingen te Teheran heeft geheerscht".
In Engeland is de opwinding over het be
richt evenmin verminderd als in de Ver-
eenigde Staten. Volgens den Londenschen
correspondent van Svenska Morgenbladet
tracht men in Londen de gebeurtenissen te
verklaren door te spreken van een falen van
de zenuwen der Sovjets. Voorts wordt ge
constateerd, dat de Sovjetpers het Engelsche
dementi zonder verontschuldiging gepubli
ceerd heeft. Men krijgt den. indruk, dat de
Sovjets de kwestie nog steeds niet willen
laten rusten.
De Basler Nachrichten publiceert een vrij
lang bericht van zijn Londenschen correspon
dent, waarin deze o.a. zegt, dat het interes
sant zal zijn te zien of men op de een of an
dere wijze in het belang van de Geallieerde
samenwerking na den oorlog een weg terug
vindt, of dat de wegen nu reeds uiteen gaan.
In elk geval steekt er achter de Prawda-
kwestie meer dan velen meenen. Zij behoort
tot het terrein van de hooge politiek en niet
tot het rijk der journalistiek.
Het is niet moeilijk te raden welke de
Moskousche plannen in dit opzicht zijn,
te meer daar zich te Londen reeds een
zoogenaamd „comité van vooruitstreven
de Polen" begint te vormen, dat tele
grammen naar Moskou zendt en commu
niqués uitgeeft.
Wat de plannen van Stalin met Europa
betreft heeft Benesj Let een en ander over
zijn gesprekken met Stalin gezegd, dat zeer
interessant is.
Stalin denkt blijkbaar aan een soort spil
Moskou-Praag-Parijs en het bezoek van Be
nesj aan Algiers heeft ten doel gehad voel
horens in dat opzicht uit te steken.
Poolsche stap te Washington.
Onder het opschrift „Polen moet een
patriottenregeering krijgen" behelst Stock-
holms Tidningen een bericht uit Moskou,
volgens hetwelk de Sovjetpers Donderdag
een artikel heeft gepubliceerd van An
dreas Vitos, lid van het centraal bestuur
van den Poolschen patriottenbond in de
Sovjet Unie. Het artikel draagt in de
Sovjet-pers tot opschrift „de dag der vrij
heid breekt aan". Het kan, volgens het
Zweedsche blad, beschouwd worden als
een officieele verklaring van de Poolsche
patriottenbeweging, die een nieuwe regee
ring wil oprichten.
In het artikel wordt o.a. gezegd: „Het is een
vaderlandsche plicht, er acht op te slaan, dat
het Poolsche voor-oorlogsche regiem niet op
nieuw wordt opgericht. Men moet zich er wel
van bewust zijn, dat een burgeroorlog den
ondergang van Polen zou beteekenen. De emi
grantenkringen kunnen slechts als landver
raders beschouwd worden. Het Poolsche volk
moet zijn fouten van het verleden duidelijk
inzien. De oude onjuiste Poolsche politiek
mag niet herhaald worden. Het nieuwe Polen
moet zijn politiek volledig reorganiseeren. Het
gevaar van een Duitschen aanval in de toe
komst kan vermeden worden, wanneer Polen
een hecht bondgenootschap aangaat met de
Sovjet-Unie en Tsjecho-Slowakije.
,In het vrije Polen zal geen plaats zijn voor
reactionairen. Het tegenwoordige agrarische
stelsel moet ten gunste van de arme boeren
hervormd en de landbouw gemechaniseerd
worden. De groote industrieën moeten onder
Poolsche staatscontrole geplaatst worden. Be
trekkingen van goede nabuurschap dienen on
derhouden te worden met Rusland en Tsjecho-
Slowakije, om in de toekomst een eind te ma
ken aan alle territoriale conflicten."
Churchill heeft in Downingstreet ver
tegenwoordigers van de uitgeweken Pool
sche regeering ontvangen om met hen de
Russisch-Poolsche kwestie te" bespreken.
Bij deze besprekingen was ook de minister
van buitenlandsche zaken, Eden, aanwezig.
Churchill zal thans persoonlijk trachten het
conflict bij te leggen. Naar verluidt, zullen
van nu af de gebruikelijke diplomatieke ge
dachtewisselingen door brieven en telefoon
gesprekken tusschen hem, Roosevelt en Stalin
aangevuld worden.
De Poolsche emigranten-regeering in Lon
den zou onder den indruk van de plannen der
Sovjet-Unie aan haar ambassadeur in Washing
ton opdracht hebben gegeven, van de Ameri-
kaansche regeering het staken der leen- en
pachtleveranties aan de Sovjet-Unie te eischen
met de motiveering, dat men de Sovjets, wier
optreden tegen Polen practisch en volken
rechtelijk gelijk staat met een overval op een
Geallieerd land, op die manier er toe zou kun
nen brengen om in de Poolsch-Russische grens
kwestie van toon te veranderen. Naar verluidt
is rëeds een demarche bij Cordell Huil onder
nomen. Over het antwoord van de Ameri-
kaansch'e regeering is nog niets bekend.
De stem der SS
Luistert op Zondag 23 Januari van 11.30 tot
11.45 uur over den zender Hilversum I naar
de stem der SS. Er wordt gesproken over het
onderwerp: SS-oorlogsverslaggevers berichten.
AMBTENAAR VAN ARBEIDSBUREAU LIET
ZICH OMKOOPEN.
Voor de Alkmaarsche rechtbank had zich te
verantwoorden de geschorste ambtenaar van
het Gewestelijk Arbeidsbureau uit Alkmaar,
S. Pietersma, die ervan beschuldigd werd van
den slager P. uit Heerhugowaard een hoeveel
heid vleesch te hebben aangenomen, als tegen
prestatie waarvoor de verdachte zou zorgen,
dat de broer van den slager niet naar het
buitenland zou worden uitgezonden.
De officier van justitie, mr. De Bruyes Tack,
zeide het een zeer ernstig feit te vinden, in
dien een ambtenaar zich laat omkoopen om
zoodoende zijn plicht te verzaken. Spr. vor
derde acht maanden gevangenisstraf.
Te Sassenheini wordt een tentoonst"tiling"
gehouden van narcissen, tulpen en hya
cinten. Een hoekje van deze fraaie
expositie. (C.N.F./Stevens Pax c).