Haarlemsche Courant
Tweede af weerslag bij Witebsk.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Vrij sterke Geallieerde
troepen bij Nettuno ingesloten
De jongste luchtaanval op
Londen.
De Spaansche neutraliteit.
Reactie in binnen- en buiten1, nd.
289e Jaargang No. 30
bureaux: Groote Houtstraat 93.
Tel. Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
RÖkantoor, Soendaplein 3f. Tel. 12230
Hoofdredacteur; F. C. Derks'
Zaterdag 5 Februari 1944
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12711
Kantoor IJmuiden: Rembrandtlaan 55,
IJmuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damlate, Haarlem
K. 1297
Zware verliezen der Sovjets ten Z.O. en N.W. van de stad. Verbitterde
gevechten bij Nikopol. Tankstrijd tusschen Kirowograd en Belaja
Zerkow. Doorbraakpogingen in den sector Pripet.Berezina verijdeld.
Het Duitsche weerraachtbericht luidt:
In het gebied van Nikopol ontstonden
Donderdag zware gevechten. Ten Zuiden
van de stad mislukten alle aanvallen der
bolsjewisten. Ten Noordwesten van Niko
pol brachten onze tegenaanvallen den over
machtigen vijandelijken strijdkrachten
zware verliezen toe.
In het gevechtsgebied tusschen Kirowograd
en Belaja Zerkow voerde de vijand verster
kingen aan en zette hij zijn aanvallen zonder
onderbreking voort. Een van onze gevechts
groepen sloeg concentrische vijandelijke pant-
seraanvallen af en vernietigde in de beide af-
geloopen dagen 44 bolsjewistische pantser
wagens.
In het gebied ten Zuiden van de Pripjet
moerassen werden verscheidene plaatselijke
aanvallen der bolsjewisten in hevige gevech
ten afgeslagen. Tusschen Pripjet en Beresina
werden nieuwe met steun van slagvliegtuigen
ondernomen doorbraakpogingen van den
vijand na zware heen en weer golvende ge
vechten verijdeld.
In het gevechtsgebied van Witebsk ont
brandde de tweede afweerslag in volle
hevigheid. De vijand leed bij de afweer
van zijn wederom ten Zuidoosten en ten
Noordwesten van de stad met talrijke di
visies, pantserwagens en slagvliegtuigen
ondernomen aanvallen zware, bloedige ver
liezen. Veertig vijandelijke pantserwagens
werden stukgeschoten. De slag duurt voort.
Ten Noorden van Newel, ten Westen van
Nowgorod en in het gebied van Narwa be
haalden onze divisies, nadat een aantal Sovjet
pantserwagens stukgeschoten waren, bij de af
weer en in den aanval plaatselijke successen.
Bij de zware afweergevechten tusschen Wol-
chof en Leningrad heeft zich de Oostpruisische
121ste infanterie-divisie onder bevel van luit.
generaal Priess met het hieraan toegevoegde
Oostpruisische grenadiersregiment 45 onder
bevel van kolonel Schwender, alsmede een
gevechtsgroep van de luchtmacht onder bevel
van luit.-kolonel Ulla, bijzonder onderschei
den.
In het vijandelijke landingshoofd van
Nettuno werden vrij sterke vijandelijke
strijdkrachten in een concentrischen tegen
aanval ingesloten. Ontlastingsaanvallen
werden afgeslagen. Aan het Zuidelijke
front zette de vijand zijn doorbraakpogin
gen bij het bergmassief van Cassino voort.
De afwisselende gevechten werden aan
beide zijden met de uiterste verbetenheid
gevoerd.
Formaties Amerikaansche bommenwerpers
ondernamen op 3 Februari des middags een
terreuraanval op enkele steden van het Noord-
west-Duitsche kustgebied. Door talrijke bri
sant- en brandbommen werden vooral de woon
wijken van de stad Wilhelmshaven getroffen.
De vijand verloor volgens de tot dusver nog
onvolledige rapporten vijf viermotorige bom
menwerpers en een aantal jagers.
In de late avonduren van den 3en Februari
wierpen enkele vijandelijke vliegtuigen bom
men neer op West- en Noordwest-Duitschland
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
ondernam onze luchtmacht met sterke
strijdkrachten aanvallen op Londen. Reeds
bij 't vertrek namen onze formaties zware
branden waar.
Bij den reeds gemelden aanval van Duitsche
torpedovliegtuigen op een vijandelijk ravitail-
leeringsconvooi voor de Noord-Afrikaansche
kust op I Februari werden volgens de aan
vullende rapporten nog twee koopvaardij
schepen met een inhoud van 16.000 brt. door
torpedotreffers zwaar beschadigd. Hierdoor
stijgt het aantal beschadigde vijandelijke sche
pen tot in totaal 1 kruiser en negen koopvaar
dijschepen met een inhoud van 68.000 *brt.
Geen arbeidsplicht voor de
Japansche vrouwen.
Voorloopig zal de algemeene arbeidsplicht
voor Japansche vrouwen niet worden door
gevoerd, doch voor hen geldt de vrijwillige
arbeidsdienst, aldus de Japansche minister
van sociale zaken in het Japansche Hoo-
gerhuis.
Het Japansche kabinet heeft voorts beslo
ten, de militaire opleiding aan de scholen
van hooger onderwijs en universiteiten uit
te breiden. Na de invoering van deze oplei
ding in het jaar 1925, vertoont de militaire
vooropleiding der studenten zoo goede
resultaten, dat zij in September van het
vorige jaar in nog sterker mate werd ge
richt op de deelneming aan de oorlogshan
delingen. Volgens den nieuwen maatregel,
die in April in werking zal treden, worden
de studenten opgeleid tot den rang van can-
didaat-officier.
Bovendien zullen er ook speciale cur
sussen worden ingericht voor marconisten,
marine-officieren en vliegtuigbestuurders.
De verliezen van Tito.
In de maand Januari hebben de benden
van Tito 1900 dooden verloren, 7886 gewon
den en 1941 gevangenen. In de eerste vier
dagen na de bekendmaking van een am
nestie hebben meer dan 1000 militaire
vluchtelingen of door de bandieten van Tito
weggevoerden zich aangemeld bij de Kroa
tische militaire autoriteiten.
Het Duitsche luchtwapen heeft in de
ochtenduren van Vrijdag de Britsche
hoofdstad wederom aangevallen. In gecon-
centreerden aanval vlogen krachtige Duit
sche gevechtseskaders tusschen 5 en 6 uur
tijdens gunstige aanvalsomstandigheden
naar Londen. Duizenden brisant- en brand
bommen, waarbij brandbommen van het
zwaarste kaliber, deden groote branden ont
staan en veroorzaakten aanzienlijke ver
nielingen. Daarmede heeft het Duitsche
luchtwapen sedert 22 Januari, binnen 14
dagen den derden krachtigen aanval op de
Britsche hoofdstad gericht.
Dr. Benesj bepleit Slavischen bond.
Roosevelt over Moskou's stap.
Exchange meldt uit Bern, dat dr. Benesj
op een bijeenkomst van den Tsjechoslo-
waakschen „staatsraad" het vormen van
een „bond tusschen de Slavische volken van
Tsjechoslowakije, Polen, de Oekraine en
Wit-Rusland" heeft bepleit en de volledige
instemming van den „staatsraad" heeft ver
kregen.
Dit bericht, twee dagen na de Moskou-
sche mededeeling dat in de toekomst eenige
Sovjetrepublieken een eigen buitenland-
sche politiek kunnen voeren, gepubliceerd,
verdient volgens de te Berlijn bestaande
meening eenige aandacht. Het is. naar men
te Berlijn verklaart, een „lokvogel", die
ten doel heeft de Sovjet-Unie een democra
tisch tintje te geven en Engelschen en Ame
rikanen de mogelijkheid te scheppen elk
imperialistisch streven van de bolsjewisten
als zuiver democratisch en met de Atlanti
sche charta volkomen vereenigbaar voor te
stellen. De officieuze commentaren van de
Britsche en Amerikaansche pers laten, zoo
als men te Berlijn opmerkt, duidelijk deze
tendentie van toonaangevende Engelsche en
Amerikaansche kringen merken.
Roosevelt heeft verklaard, „dat hij over
de wijzigingen op het politieke tooneel in
Rusland, welke hij met belangstelling volgt,
niet zoo direct een meening kon geven".
Letland roept eenige lichtingen op.
De directeuren-generaal van de Letland-
sche verdedigingsformaties hebben besloten
om met het oog op den huidigen toestand
de bescherming van de grenzen van het
land te versterken, waarvoor nog enkele
lichtingen worden opgeroepen. Dit blijkt uit
een verklaring, die de Letlandsche direc
teur-generaal van binnenlandsche zaken
generaal Dankers aan het Letlandsche blad
Tevija heeft verstrekt.
In Finland wordt de ontwikkeling aan
het Noordelijke deel van het Oostelijk front
met bijzondere belangstelling gevolgd, daar
de Russen thans eenige deelen van Inger-
manland hebben bezet en dit gebied is hier
en daar door Finnen bewoond. Verder be
schouwt men de bevolking van Estland als
familie van de Finsche, naast de Kareliërs.
Br Indische leider te Londen in
arrest.
Daar hij weigerde in het Britsche leger te
dienen, hebben de Britsche militaire autori
teiten den leider van de in Engeland wo
nende Britsch-Indiërs laten arresteeren.
Protesteerende Indiërs verlangden onstui
mig zijn invrijheidstelling.
Am. toezicht op irans financiën.
De Iraneesche regeering deelt mede, dat
alle uitgaven der Iraansche departementen
uitdrukkelijk goedgevonden moeten worden
door den Amerlkaanschen financieelen
raadgever bij de regeering te Teheran,
Millspaugh, ook indien de uitgaven reeds in
de begrooting waren verwerkt.
Felle strijd om Cisterna.
Frank Guillard van de B.B.C. heeft Cis
terna tot op een kilometer genaderd en wat
hij vertelt bevestigt de Duitsche berichten:
de verdediging is puik. De Duitschers heb
ben in huizen bunkers gebouwd en deze
zijn zoo solide, dat zij tegen een voltreffer
bestand zijn. Ofschoon voortdurend Ge
allieerde granaten op Cisterna neerdalen en
dit in rook en nevel is gehuld gaan de ver
dedigers voort met schieten.
Op 2 Februari j.l. is Castel Gandolfo,
waar zooals bekend zich de zomerresidentie
van den Paus bevindt, weer door vijande
lijke vliegers gebombardeerd. Er vielen 12
bommen op het terrein van het Pauselijk
verblijf. Naar de bladen melden, werden
een muur dismede de uitsluitend door den
Paus zelf gebruikte ingang vernield. In de
Pauselijke villa werd een persoon gedood.
Twee kinderen en twee leden van de Pau
selijke paleiswacht liepen verwondingen op.
Roosevelt geopereerd.
President Roosevelt heeft op de perscon
ferentie meegedeeld, dat hij Woensdag een
kleine operatie heeft ondergaan. Van zijn
achterhoofd is een gezwel verwijderd.
Vermaard journalist gevallen.
De vermaarde Amerikaansche journalist
Raymond Clapper, politieke commentator
van de Scripps-Howard Press, is bij de in
vasie van de Marshalleilanden gesneuveld.
De gevechten op de Marshalleilanden
gaan voort. De Amerikanen hebben vijf
kleine eilanden genomen. De Japansche
verdediging blijft energiek. De Amerikaan
sche verliezen bedragen eenige honderden
dooden en gewonden.
Toulon gebombardeerd.
Amerikaansche bommenwerpers hebben
in de middaguren van 4 Februari uit groote
hoogte het gebied van Toulon gebombar
deerd. Daarbij vielen talrijke bommen in
woonwijken en eischten slachtoffers onder
de burgerbevolking. Andere aanvallen wa
ren gericht op het kustgebied van de Ligu-
rische Golf. Duitsche jagers en afweerge
schut van het luchtwapen schoten 9 vier
motorige bommenwerpers neer.
Geen brieven maar briefkaarten
naar het Oosten.
De persdienst van het N.O.I. deelt mede:
De familieleden van Oostboeren, -handwer
kers en -tuinders worden erop attent ge
maakt, dat briefverkeer met de in het Oos
ten vertoevenden uiterst bezwaarlijk is.
Daarom verdient het aanbeveling de ver
wanten in het Oosten slechts te schrijven op
briefkaarten (met postzegel van 754 ct.).
Uiteraard geldt dit niet voor hen, wier
familieleden onder een veldpostnummer be
reikbaar zijn.
Een der laatste draagsters van de ge
pijpte muts is vermoedelijk de bewaarster
van het vermaarde kasteel Waardenburg.
vroeger was deze dracht in die streek
algemeen. (C.N.F./Stuvel Pax c)
Duitschii soldaten, die bij een Mnzelmansche familie in Bosnië
zijn ingekwartierd, kijken belangstellend naar het knoopen van
tapijten door de vrouwen. (PK Thiede Sch/C.N.F. P. c)
KORT NIEUWS
Een te Gothen
burg gebouwd
motorschip van
7300 ton d.w. is
het eerste groote
zeevarende schip,
dat is uitgerust
met twee be
stuurbare lucht
schroeven.
In de Zuid-
Italiaansche stad
Bari, zetel deri
Badoglio-regee-
ring, is een
„Britsch insti
tuut" geopend.
In den omtrek
van Chamberry is
een vierling ge
boren. De moeder
is 23 jaar en
heeft nu reeds 7
kinderen ter we
reld gebracht. De
vader is 22 jaar.
De pas gebore
nen zijn meisjes
en verkeeren in
goede gezondheid.
Communiqué der regeering.
Generaal Franco heeft Donderdagmiddag,
zooals reeds gemeld, den ministerraad bij
eengeroepen om den internationalen toe
stand te bespreken. De ministerraad besloot
de stricte neutraliteit van Spanje te hand
haven en indien noodig te verdedigen. In
het communiqué dat hierover is gepubli
ceerd wordt o.m. gezegd:
De regeering is bereid met alle scherpte
zoowel van de Spanjaarden alsook van de
buitenlanders te eischen, dat de plichten
worden nagekomen, die de neutraliteit ons
oplegt. Zij is tevens van zins om niet toe te
geven aan een of anderen druk, die de be
doeling heeft ons af te brengen van onze
neutrale houding, die door alle landen als
een onbetwistbaar en souverein recht moet
worden gerespecteerd. De regeering heeft
bovendien alle noodzakelijke voorzorgsmaat
regelen aan een onderzoek onderworpen om
deze neutraliteit het dienovereenkomstige
respect te verschaffen. De regeering geniet
volledig vertrouwen, omdat zij de ondubbel
zinnige wensch der natie, een waardig res
pecteeren van de onafhankelijkheid van
Spanje, volkomen deelt."
Het besluit van den Spaanschen minister
raad wordt in Duitsche politieke kringen
beschouwd als een handeling die in het ge
heel geen verrassing behoeft te baren. In
Duitsche politieke kringen miskent men ze
ker niet de situatie, op grond waarvan het
officieele Spanje aanleiding had om den
status der ,,non-belligerentie" te vervangen
door dien der „neutraliteit". Men merkt'op,
dat de Anglo-Amerikaansche afpersingspo
gingen geen succes hebben gehad. Op grond
van het standpunt van den Spaanschen mi
nisterraad kan men intusschen aannemen,
dat Spanje zich bij alle verdere besluiten
uiutsluitend zal laten leiden door overwe
gingen, die voor het Spanje van Franco van
kracht blijven.
Het communiaué heeft bij het Spaansche
volk groote voldoening gewekt. De Madri-
"leensche avondbladen vertolken de volks-
meening en wijzen er op, dat geen Span
jaard ooit accoord zou kunnen gaan met een
aanval op de waardigheid en onafhankelijk
heid der natie. De gematigde, maar tevens
energieke woorden der regeering, hebben
er toe geleid, dat het Spaansche volk zich
nog nauwer aaneensluit om ziin Caudillo
dan tot dusver en alle kleinzielige twisten
begraaft.
Portugeesch commentaar
In politieke kringen te Lissabon wordt de
druk van Londen en Washington op de
Spaansche regeering met de grootste aan
dacht en deels met bezorgdheid gevolgd.
Men verklaart, dat Portugal in de hoogste
mate belang heeft bij een goede verstand
houding tusschen Spanie en de Geallieerden.
Portugal is door het Iberische blok zoo
hecht met Spanje verbonden, dat elke pro
vocatie van Spanje ook een indirecte pro
vocatie van Portugal beteekent. Aan den
anderen kant echter kan Portugal zich met
het oog op de bijzondere banden en de al
liantie met Engeland niet veroorloven een
politiek te voeren, die in den een of anderen
vorm tegen de Geallieerden zou zijn gericht.
Als gevolg van dezen toestand wordt Portu
gal welhaast uit den aard der zaak gedwon
gen de rol van bemiddelaar te spelen. Men
is ervan overtuigd, dat tusschen Salazar en
de regeering van generaal Franco een zoo
nauw contact bestaat, dat alle kwesties op
het gebied der buitenlandsche politiek van
eenige draagwijdte steeds gemeenschappe
lijk onderzocht worden, voordat een beslis
sing genomen wordt. Voorts is men te Lissa
bon van meening, dat het in de eerste plaats
gaat om geschillen tusschen Madrid en
Washington.
Een verzoening tusschen Madrid en de
Geallieerden, zoo verklaart men tenslotte,
is de allereerste eisch van de Portuseesche
politiek en hiernaar moet onder alle om
standigheden gestreefd worden.
Hooge boeten voor knoeiende
meubelfabrikanten.
Het optreden van de Prijsbeheersching
tegen meubelfabrikanten, die in 1942 en
1943 hun producten tegen steeds stijgende
prijzen in den handel brachten, vindt voort
gang. Opnieuw is tegen hen een aantal von
nissen gewezen door den inspecteur voor
de Prijsbeheersching in algemeenen dienst.
Daar verschillende veroordeelden extra po
gingen hadden gedaan om hun prijsovertre-
dingen te verheimelijken door boven de
factuurprijzen zgn. „zwart geld" te eischen
en deze bedragen niet in hun boekhouding
te verantwoorden, bestond er aanleiding om
aan de dezen overtreders opgelegde vonnis
sen algemeene bekendheid te geven. Het
waren: de firma C. den Box te Gouda,
ƒ50.000 boete; de meubelfabriek „Het Wes
ten" te Haarlem, ƒ25.000; de N.V. Electri-
sche Houtwaren- en meubelfabriek te
Dordrecht, ƒ18.000; A. G. van der Drift,
meubelfabrikant te Vlaardingen, ƒ12.000;
de meubelfabriek „Duurswoïd" (Hilvering
en Plieger) te Schildwolde (Gr.), ƒ12.000;
de firma gebrs. Van IJzendoorn te Culem-
borg, ƒ4500; A. Schipper, meubelfabrikant
te Dordrecht, ƒ1500.
Ook tegen houthandelaren, die de prijs-
voorschriften niet in acht nemen, wordt op
getreden. Een tweetal dat „zwart geld"
eischte en dit buiten -de boekhouding hield,
is met de volgende boeten gestraft; de N.V.
Stichtsche Houthandel te Utrecht, ƒ30.000;
de firma Oosteweeghel en Van Dijk, Wip-
straat te Groningen, ƒ7000.