tfJJP
KRUSCHEN
r
De verwoestingen m het Oosten des lands.
Vier kerken brandden in Nijmegen
Arbeiderswoningen in Enschedé
verwoest.
Groot aantal huizen in Arnhem
onbewoonbaar.
kwaliteit/
iSgssAPUBDING
De oude stad Nijmegen is Dinsdagmiddag
zeer zwaar getrofïen. De Angelsaksische
bommenwerpers, die men zoo vaak hoog
over had zien vliegen op weg naar de Duit-
sche steden, keérden zich plotseling tegen
deze Nederlandsche stad. Op tal van plaat
sen vielen brisant- en brandbommen, die
onmiddellijk een groot aantal slachtoffers
maakten.
Steekvlammen schoten op uit de stad
en de torens van de veertlcnde-eeuwsche
St. Stevenskerk en die van de Ivarinel,
liet nieesterbouMvverk van Kd. Cuviiers
y.ag men waggelen en omlaagstortcn.
Overal In de straten vielen mensehen
neer, bloedend, verminkt. Geheele stra
ten waren plotseling in een vuurzee ver
anderd. te midden waarvan gewone men-
solien om hulp jammerden.
De brandweer stond voor een schijnbaar
hopelooze taak. vier kerken brandden als
laaiende fakkels, want behalve de Stevens
en de Karmel brandden ook de St. Cani-
siuskerk van de paters Jezuieten en de St.
Franciscus. Snel breidde het vuur zich uit.
Men redde wat te redden was, men bluschte
waar men kon, men hielp waar maar moge
lijk. Hier vroeg men niet naar geloof of
stand of politieke gezindheid, plotseling
vormde zich in de massa der wanhopigen en
vertwijfelden een legertje van bezonnen
en hulpvaardige menschen aaneen. De
.brandweer, later versterkt uit omliggende
-plaatsen, de dienst der luchtbescherming,
het politiecorps, W. A. mannen, en talrijke
andere vrijwilligers waren uren lang bezig
om het vuur meester te worden, gewonden
te verzorgen <fr\ menschen te helpen, die
met een slag beroofd waren van hun bezit.
Geredde meubelen werden op pleinen en in
parken bijeengebracht. Dakloozen kregen
den eigen dag nog van gemeentewege warm
voedsel. Het aantal dooden en gewonden
was Woensdagmiddag nog niet bij benade
ring op te geven, talrijke slachtoffers liggen
nog onder de puinhoopen. De schade is
enorm. De mooie oude stad is plotseling een
zwaar gehavende stad, een toonbeeld van
oorlogsellende geworden.
De Groote of Stevenskerk te Nijmegen
dateert uit de 13e eeuw, doch werd in haar
huidige gedaante eerst tweehonderd jaar
later voltooid, zij het dan. dat ook toen het
bouwplan in zoover niet was uitgevoerd, dat
de middenbeuk niet tot grooter hoogte dan
de zijbeuken was opgetrokken. Het bede
huis. gemengd van karakter daar het deels
met hout, deels met steen is gedekt, was nu
tot een z.g. hallenkerk geworden, welk in
Duitschland verbreid type zich ,yan de
Fran.-che gothiek onderscheidt door minder
geprononceerde verticale lijnen en concen
tratie van het licht in de zijbeuken. De Ste
venskerk is eenig in ons land door haar zui
derportaal, dat als veelhoekig-baldakijn op
pijlers L gebouwd voor den gevel en dus los
staat van het eigenlijke bouwwerk.
Het inwendige van de kerk, die men van
de Groote Markt slechts kan bereiken via
de zeer fraaie ..kerl^oog" onderscheidt zich
door de gesneden meubelen uit de 17e eeuw
en de koperen kronen. In het Jïoor bevindt
zich het grafteeken van Catharina van
Bourbon, echtgenoote van hertog Adolf van
Gelder en overleden in 1512. De toren, die
th.ans geheel i." ingestort trok de aandacht
door zijn sierlijken, luchtigen spits uit de
17e eeuw, welke eenige overeenkomst ver
toonde met dien van de Oude Kerk te Am
sterdam.
In Enschedé is vooral de arbeidersbevol
king zwaar getroffen. De stad was trotsch
op zijn moderne arbeiderswoningen, nu ziet
het met verbeten woede op de zwarte puin
hoopen daarvan. Een zeer groot aantal
brandbommen werd over [ie stad uitge
strooid, waardoor zeer talrijke en omvang
rijke branden ontstonden. Met groote in
spanning is men er tenslotte in geslaagd de
branden meester te worden, maar de tra
nen komen iemand in de oogen, wanneer
hij al die arme berocïïde menschen ziet.
Sommigen hebben nog wat kunnen redden
en zij bewaken nu zorgvuldig wat er over
bleef van. hun huiskamer en slaapkamer,
van bedden en linnengoed. Onderlinge hulp
heeft nog veel erger ramp voorkomen, maar
het is zoo al erg genoeg. Als een groote
ramp voelt men ook de volkomen verwoes
ting van de prachtige openbare Leeszaal en
Bibliotheek, een der beste in den lande, zei
men hier met trotST. Drie kerken zijn in de
asch gelegd een katholieke, een hervormde
en een gereformeerde kerk.
Het aantal dooden is niet zeer hoog, maar
de materieele schade is enorm. En waar kap
men in dezen tijd een ander huis .vinden,
waar meubelen en lijfgoed koopen? Onder
linge hulp alleen kan hier eenige verlichting
brengen.
De vreedzame Arnhemsche burgerij heeft
op hoogst pijnlijke wijze kennk gemaakt
met de onverantwoordelijke Anglo-Ameri-
kaansche oorlogvoering. In het bijzonder
geldt dit voor de bewoners van twee wij
ken, waarop een reeks brisantbommen zijn
neergeworpen, welke rouw en ook groot
leed van anderen aard hebben gebracht
over velen. Talrijke huizen werden volko
men vernield. Bovendien kregen in de on
middellijke nabijheid gelegen huizen zoo
groote schade, dat zij volkomen onbewoon
baar zijn. Nog belangrijk grooter is het aan
tal huizen, die tijdelijk geheel of gedeelte
lijk onbewoonbaar zijn geworden door de
gevolgen van den luchtdruk, die vele hon
derden ruiten deed springen, tallooze pan
nen van de daken rukte, plafonds ineen
deed storten en inboedels ruineerdè. Veel
erger is nog, dat zooveel onschuldige levens
plotseling zijn weggerukt en menschen mis
schien voor altijd zijn verminkt. De lucht
beschermingsdienst. de geneeskundige
dienst en de technische noodhulp zijn ter
stond begonnen met het allervoornaamste:
het rédden van zooveel mogelijk menschen-
levens. In den loop van den middag waren
talrijke zwaar gewonden naar de zieken
huizen overgebracht.
Behalve de officieele diensten hebben ook
tal van burgers zeer doeltreffend hulp ver
leend. Dank zij de medewerking van buurt
genooten, vrienden en kennissen hadden
vrijwel alle getroffenen binnen enkele uren
nieuw onderdak.
ptiddimj h
OOSTLAND ROEPT
De Germanen zijn een boerenvolk en
hierin school immer hun kracht. Door
gebrek aan ruimte moesten velen den
grond ontrouw werden. In het Oosten is
thans echter weer ruimte in overvloed.
Ruimte voor Germaansche boeren. Jon
gens en meisjes van 14 tot 16 jaar kun
nen zich thans weer aanmelden om op
geleid te worden tot boer en boerin. Aar
zelt niet langer, wordt Weerboer in het
Oosten, door je aan te melden bij den
Germaanschen Landdienst, Koningslaan
9, Utrecjit.
De Kamer-opera.
Fra Diavolo van Auber.
Voor het tegenwoordige geslacht zijn de
opera's van den Franschen componist Auber
geschiedenis geworden en niet veel meer
dan dat. Wij weten dat zijn Muette de Por-
tici het signaal werd voor het uitbreken
van de Belgische revolutie van 1830, wij
lezen in de werken over muziekgeschiedenis
dat zijn muziek doordrenkt was van den
Rossiniaanschen geest (du Rossini a la
portée de tout le monde!) en enkele van zijn
melodieën zijn onbewust in oris geheugen
blijven hangen uit een of andere pot-pourri
van een harmonie of fanfareorkest, zonder
dat ons dit als een verrijking van ons mu-
ziekbesef wil voorkomen. Nochtans moet
deze veelschrijver, die met zijn librettist
Scribe de Opéra-comique beheerschte, voor
zijn tijdgenooten toch wel iets bijzonders
beteekend hebben, als men nagaat dat hij
zelfs een genie als Berlioz eclipseerde. Hij
gaf datgene waarin men op dat moment be
hagen kon scheppen en verwierf daarmee
het succes van den minsten weerstand. Mis
schien heeft hij daarbij ook gedacht: après
nous le déluge! De tijd. die alleen het beste
ontziet, heeft Auber's muzikale bagage na
genoeg opgeruimd: alleen met een paar
stukken schijnt hij nog te treuzelen. Een
dezer, de komische opera Fra Diavolo, die
ons in een vereenvoudigde adaptie van
Hans Strohbach door de Kameronera ge
bracht werd. verdient ook werkelijk, om als
muzikaal tijdsbeeld van den zondvloed ge
red te worden, want wat hierin met eenvou
dige middelen, maar met een pétillanten en
spiritueelen inslag bereikt werd, is in ieder
geval merkwaardig en weegt in zekeren zin
op tegen een opvallende armoede aan lyriek
en harmonische kleur. Het beste wat men er
van zeggen kan is dat het spiritueele mu
ziek is met speciale scenische kwaliteiten.
Ondertusschen is zoo'n speelstuk van den
handigen librettist Scribe lang geen ge
makkelijke opgave, en het lijkt mij dat de
monteering aan regisseur Hans Strohbach
heel wat werk zal gekost hebben, evenals
aan den muzikalen leider Wim Quispel. Nu
en dan zou men gezegd hebben, dat het ge
heel nog niet uit de verf was, maar in hoofd
zaak stond het stuk toch goed op pooten.
Chris Taverfie toonde zich in de hoofdrol
een vlot acteur. Lidy van der Veen en An
ton van Heyningen, als lady en lord Kook-
burn, spanden echter vocaal en qua spel
de kroon. Ook Elizabeth Glastra van Loon
als Zerline, voldeed aan hoog gestelde
eischen. Gerrit Kijk in de Vegt (Lorenzo)
kan met zijn frissche tenorstem niet alles
goedmaken, wat hij met onhandig acteeren
bederft en J. Rigenaldus (Hatto) heeft
in dit ouzicht nog alles te leeren. Paolo
Smit en Jos. Burchsen waren een paar
vreemd aangetakelde boeven, die als zooda
nig een levende decoratie vormden en voor
de pret zorgden.
Hans Strohbach liet het stuk in een fraai
door hem ontworpen decor spelen en bracht
als regisseur veel actie in het koor der Ro-
meinsche dragonders. Alle respect voor de
muzikale leiding van Wim Quispel, maar
zijn orkest kan nog gedisciplineerder werken
De muziek van Auber eischt ten slotte een
rhythmische geraffineerdheid, die nu slechts
bij uitzonderlijke momenten bereikt werd.
JOS. DE KLERK.
DE MOORD TE OISTERWIJK
Het gerechtshof te 's-Gravenhage heeft
uitspraak gedaan in de zaak van den 36-
jarigen monteur-bankwerker Th. van Berkel
uit Tilburg, .die wegens den op 29 Augustus
1941 te Oisterwijk gepleegden moord op een
14-jïfig meisje uit Rotterdam in eerste in
stantie door de rechtbank te Breda wegens
doodslag is veroordeeld tot 15 jaar gevange
nisstraf.
Het Hof heeft den verdachte conform den
eisch van den advocaat-generaal veroordeeld
wegens doodslag tot vijftien jaar geyange-
nisstraf
VERPLICHTE OPENSTELLING VAN
WINKELS
Van de zijde van het departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart wordt er
de aandacht op gevestigd dat met ingang
van 1 Maart a.s. met betrekking tot de ver
plichte openstelling van winkels wederom de
regeling van toepassing wordt, welke voor
het zomertijdvak geldt. In verband hiermede
zullen van 1 Maart tot 1 November de brood-
en banketbakkers-, kruidenjers-, melk-,
groenten- en fruit-, en slagerswinkels op alle
werkdagen van 9 tot 18 uur voor het publiek
geopend moeten zijn. De overige winkels,
waarvoor bedoelde verplichting geldt, zullen
Maandags van'13 tot 18 uur en op de overige
werkdagen van 9 tot 18 uur geopend moeten
H. b. V.-CONCERT
Het vierde concert van de Dinsdag-serie,
dat in verband met het optreden van Gas
par Cassadó, verplaatst is naar Vrijdag 25
Februari a.s. zal verzorgd worden door het
Residentie-Orkest onder leiding van Frits
Schuurman. Het concert wordt geopend met
„Nocturne" van Willem Landré, waarna een
eerste uitvoering volgt van de Sinfonia in
quattro tempi van G. F. Malipiero..
Na de pauze zal de solist van dezen avond
Gaspar Cassado- met orkestbegeleiding het
celloconcert in b. kl, terts van A. Dvorak
vertolken. i
De Haarlemsche school voor Kunstnijver
heid organiseerde een tentoonstelling
van werkstukken der leerlingen in het
Frans Hals-museum. Een hoekje van de
expositie. (C.NJF./Stévens Pax c)
KORT NIEUWS
De rechtbank te Rotterdam heeft uit
spraak gedaan in de zaak tegen den 40-jari-
gen stoker M. W. en den 53-jarigen machi
nist B. G. T„ beiden te Rotterdam, die van
de grootste spoorwegdiefstaljen werden ver
dacht, die sedert jaren zijn voorgekomen.
Zij hadden pakken met boter, vet, rookwa
ren, kleedingstukken, enz. op het traject
Delftsche Poort-Feyenoord te Rotterdam uit
treinen geworden, waarna deze later wer
den opgehaald, en aan den man gebracht.
De totale waarde der gestolen goederen
wordt geschat op f 50.000. Beide verdachten
werden veroordeeld tot een jaar gevange
nisstraf.
Tegen sluitingstijd kwam een man een
kruidenierswinkel te Amsterdam, gedreven
door een 60-jarige vrouw, binnen en vroeg
een half pond suiker. Terwijl de winkelier
ster hiermee bezig was, stapte een tweede
man naar binnen, die beweerde, dat zijn
kat den winkel was binnengeslopen. De
vrouw wilde daarop even in de achterka
mer gaan kijken, doch nauwelijks was zij
den winkel uit tofen de beide mannen haar
overrompelden en trachtten! een prop in
haar mond te stoppen. De kordate winke
lierster verweerde zich echter en riep luid
keels om hulp, met het gevolg, dat de aan
randers op de vlucht sloegen. Zij hadden
geen gelegenheid, iets mede te nemen.
Verduisteren van 18.15 tot 7.50 uur.
Maak 'n spoedig einde
aan die kwellende
rheumatische pijnen.
De zes minerale zouten in Kruschen zui
veren Uw bloed en voeren Uw lichaam
nieuwe levenskracht toe, waardoor de oor
zaak van Uw rheumatische pijn wordt weg
genomen. De pijnen zullen spoedig afnemen
om tenslotte geheel te verdwijnen,
Gezondheid voor een cent per dag
Apoth. en Drog. Ü.41,0.76,1.47. N.V. Rowntree
Uitreiking distributiebescheiden.
Voor de uitreiking van distributiebeschei
den in de Gemeentelijke Concertzaal, Lange
Begijnestraat is-het morgen Vrijdag de beurt
aan het restant van de letter C vanaf Cra
en Da tot en met Du.
GEM. AVONDSCHOOL VOOR NIJVERHEIDS
ONDERWIJS.
Tot directeur van de Gemeentelijke Avond
school voor Nijverheidsonderwijs is benoemd de
heer L. van Dijk, voordien tijdelijk i leeraar aan
de-school; ook is de heer Van Dijk tijdelijk on
derwijzer teekenen aan de TJLO.
De heer J. G. Smit is benoemd tot tijdelijk
leeraar aan deze school
PERSONEELS BELASTING.
De burgemeester heeft besloten het aantal op
centen op de personeele belasting voor het jaar
1944 te brengen van 160 op 140, aangezien de pro
vincie niet 40 maar 50 opcenten zal heffen. Dit
besluit beteekent echter geen wijziging in den
belastingdruk.
EEN KWART EEUW ADVOCAAT EN
PROCUREU*.
Morgen, Vrijdag 25 Februari, is het vijf-en
twintig jaar geleden dat mr. F. van der Goot
door de Haarlemsche Rechtbank werd be-
eedigd als advocaat en procureur.
LIEDERENAVOND NEL MARWITZ.
Zaterdagavond a.s. zal Nel Marwitz, alt, on
der auspiciën van de Haarlemsche Orkest Ver
eeniging, een liederenavond geven in de boven
zaal van het Gemeentelijk Concertgebouw te
Haarlem.
Nel Marwitz, die aan den vleugel begeleid
wordt door Pierre Verdonck, zal liederen zin
gen van: Joh. Brahms. Cl. Debussy; G. Pai-
siello; G. B. Pergolesi; A. Scarlatti; Rich.
Strauss en H. Wolf.
Korfbal
PROGRAMMA VOOR A.S. ZONDAG. Het pro
gramma van den Nederlandschen Korfbalbonö
luidt als volgt:
Eerste klasse. SwiftS.V.K.; RohdaBlauw
Wit; Koog ZaandijkD.E.D.; Archipel—Wester
kwartier. Tweede klasse B: LutoNieuwendam-
merham; Amsterdam ZuidGroen Geel; Sport
VereentZ.K.V. Tweede klasse C: Swift 2—
Archipel 2; D.E.D. 2Koog Zaandijk 2; Ooster
kwartier 2Westerkwartier 2. Derde klasse E:
Landlust—T.H.B.; Watervliet—Luto 2.
Voor de afd. Haarlem" van den N.K.B. zijn
de volgende wedstrijden vastgesteld: Eerste klas
se: Animo Ready 1Watervliet 2; Haarlem 2—
Aurora 1; Nieuw Flora 1Oosthoek 1. Derde
klasse: Haarlem 3Watervliet 6; Oosterkwartier
4T.H.B. 3; Oosthoek 3Watervliet 4; Aurora
Sport Vereent 3.
Voetbal
OOST—WEST UITGESTELD. De dïstricts-
wedstrijd tusschen Oost en West, welke op Zon
dag 5 Maart in het Goffert-stadion te Nijmegen
zou worden gespeeld, is tot naderen datum uit
gesteld.
RADIO-PROGRAMMA
VRIJDAG 25 FEBRUARI 1944.
HILVERSUM I, 414.4 M.
6.45 Kinderkoor „De Merels". 7.00 BNO Nieuws.
7.10 Ochtendgymnastiek. 7.15 Vroolijke wijsjes.
7.40 Sportnieuws. 7.50 Progr. Overzicht. 8.00 BNO
Nieuws. 8.15 Lichte ochtendmuziek. (Van 8.45
8.50 Voor de huisvrouw). 9.00 Het Revida sextet
en gram.muz. 9.45 Godsd. Uitz. 10.15 Orkest Ma-
lando. 11.00 Voor de kleuters. 11.30 Uifr „Mein
Amsterdamer Liederbuch" van Scheifels. 12.00
Almanak. 12.15 Orgelspel. 12.45 BNO Nieuws. 13.00
Land en volk brengt13.05 Orkest Gerard van
Krevelen en soliste. 13.45 Voor de vrouw. 15.00
Godsd. Uitz. 15.30 Hobo, alt-hobo en piano. 16.00
De filmband rolt16.45 BNO Nieuws. 17.00
Operetteconcert. 18.00 BNO: De Jordaner vertelt
over sociale nooden. 18.05 De Groninger Orkest-
vereeniging. 18.45 Wat doet de directie van den
landbouw. 18.55 Spiegel van den dag. 19.00 BNO
Nieuws en act. beschouwing. Van 19.15 af alleen
voor de Radio-Centrales. 19.15 Amusementsmuz.
van vroeger en nu. 19.45 De sociale voorman.
20.00 Van 't een op 't ander. 22.00 BNO Nieuws-
en cultureele berichten. 22.15 Tentoonstelling.
23.0024.00 Michael Jary, componist en orkest
leider.
HILVERSUM II, 301.5 M.
17.00 Dansmuziek. 18.00 Haagsch matrozenkoor
18.20 De Melodisten en soliste. 19.00 BNO Nieuws,
en act. beschouwing. 19,15 Voor de jeugd. 19.20
Duitsche en Italiaansöhe Operafragmenten. 20.15
Duitsche taalcursus. 20.40 Mededeelingen van het
NAF. 20.45 Orkestwerken van Schubert, 21.45
Avond wij ding. 22.00 BNO Nieuws- en cultureele
berichten.
Hoofdredacteur; F. C. Derks. Haarlem, Chef van
Dienst en Binnenland. S. R. Kuiper, Haarlem,
Sport en Stad: A. Overmeer, H'stede. Buiten
land: J. C. van der Laag, H'stede. Nieuws en
reportage voor Velsen en omgeving: J. J. E. van
Baarsel, Santpoort. Advertenties: W. ^van Om
men, Heemstede. x
Let op de stoepy
als U s-avonds K
tulgaal!
Let op de roode
T - als U jam
kooptl
DC a ES TT VRUCHTEN CONSERVEN
