Bij aanval op Berlijn 129 Amerikaansche
vliegtuigen neergeschoten
I Mei-rede van Dr. Ley
Pioniers van den arbeid
Maandag 1 Mei 1944
289e Jaargang No. 301 f W
*ur«aux: Groote HoutsUraat 93. IMl O "W® I fl 1 1 H® ^8| 1§"
Tel. Advert. 10724, Redactie 10600 1| §1 /fW W 1 ill g Ig' M, J 11 I I JpW lil
Postgiro 134958 Haarlemschc Ct, Haarlem ijl A<L«.<LjLM. Vil V MlAll
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12230
hoofdredacteur: f. c. Berks nieuwsblad voor noord-Holland
Duitsch afweersucces aan beneden-Dnjestr en bij Jassy. Kozakken,
divisie onderscheidt zich in den Balkan. Vijf torpedojagers en 4 vracht,
schepen in de Middellandsche Zee tot zinken gebracht. Zware
luchtaanval op Plymouth.
2000 gevangenen ten Z. W.
van Kotvel
Het Duitsche weermachtberieht van Zater
dag luidde:
Aan den beneden-Dnjestr bevochten onze
troepen ook Vrijdag' weer tegen hevige
vijandelijke aanvallen een volledig afweer
succes.
In het gevechtsgebied van Jassy slaag
den de bolsjewisten er, in weerwil van den
aanvoer van nieuwe strijdkrachten en van
krachtigen steun van slagvliegtuigen,
wederom niet in onze stellingen te door
breken. Duitsche en Roemeensche forma
ties sloegen, deels in succesvolle tegenaan
vallen, alle vijandelijke aanvallen af, met
vernietiging van een aantal pantserwagens.
Bij de zware gevechten van de laatste dagen
hebben zich het 208ste Duitsche grenadiers
regiment onder bevel van den ridderkruis
drager kolonel Fritz Müller en het 11de Roe
meensche regiment ruiters onder bevel van
kolonel Cheruvin bijzonder onderscheiden.
Ten Zuidwesten van Kowel is het den
vorigen dag gewonnen terrein gezuiverd
van verstrooide vijandelijke strijdkrachten
waarbij een ingesloten bolsjewistische ge
vechtsgroep werd vernietigd. Onder de
ongeveer 2000 gevangenen bevindt zich
ook een divisiecommandant met zijn staf.
Groote hoeveelheden wapenen en oorlogs
materiaal vielen ons in handen. De bolsje
wistische verliezen aan dooden en gewon
den zijn zwaar.
Van 26 tot 28 April verloren de bolsjewisten
105 vliegtuigen; in diezelfde periode keerden
9 eigen vliegtuigen niet terug.
In Italië deden zich geen gevechtshandelin
gen van beteekenis voor. Gevechtsvliegtuigen
vielen Vrijdagnacht vijandelijke stellingen en
troepenonderkomens op het landingshoofd van
Nettuno met goed gevolg aan.
Boven het Westelijk bezette gebied werden
Vrijdag 11 vijandelijke vliegtuigen vernield.
Voor de Bretonsche kust kwam het Vrijdag
nacht tot een zeegevecht tusschen Duitsche
torpedobooten en Britsche torpedojagers. In
een zwaren strijd werd een vijandelijke tor
pedojager van de Tribal-klasse tot zinken ge
bracht; 47 leden van de bemanning werden ge
vangen genomen. Een eigen boot werd bescha
digd.
Vrijdagnacht lieten vijandelijke vliegtuigen
bommen vallen op Noord en West-Duitscihland
Zware Duitsche gevechtsvliegtuigen zetten
hun aanvallen op doelen aan de Engeische
Zuidkust voort.
Het Duitsche weermachtberieht van Zondag
luidt ais volgt:
Voor Sebastopol en aan den beneden-Dnjestr
bleven ook Zaterdag plaatselijke aanvallen
van den vijand zonder resultaat. In de Zwarte
Zee boorde een Duitsche duikboot van een
krachtig beschermd convooi een kustvracht-
schip en twee groote sleepschepen in den
grond. Ten Westen van Sebastopol vernietigde
een beveiligingsvaartuig van de marine een
Sovjet-motortorpedoboot.
In het gevechtsgebied van Jassy ondernamen
onze troepen, door eskaders Duitsche en Roe
meensche slag'vliegtuigen schitterend gesteund
succesvolle tegenaanvallen. Veertien vijande
lijke pantserwagens en 30 stukken geschut,
alsmede talrijke andere wapens werden ver
nietigd of buitgemaakt.
Tusschen de Karpathen en den bovenloop
van den Dnjestr won onze aanval ondanks taai
verzet der bolsjewisten verder terrein. Hon-
gaarsche formaties sloegen heftige vijandelijke
tegenaanvallen af. Ten Oosten van Polozk
mislukten herhaalde plaatselijke aanvallen
der bolsjewisten. Bij de aanvalsgevechten ten
Zuidwesten van Kowel heeft zich in de laatste
dagen de Rijnsch-Moezellandsche 342ste in
fanteriedivisie onder bevel van gen.-majoor
Nickel bijzonder onderscheiden.
In het landingshoofd van Nettuno alsmede
aan het Italiaansche Zuidelijke front werden
vijandelijke aanvallen afgeslagen. Booten van
een Italiaansche Mas-fiottielje brachten voor
Nettuno een vijandelijke korvet tot zinken.
Vijandelijke vliegtuigen hebben in midden-
Ilalië in seheervlucht een duidelijk geken
merkt hospitaal met bommen en mitrailleur-
vuur aangevallen.
De sedert begin October 1943 in het Wes
telijke deel van den Balkan voor den strijd
tegen communistische benden opgestelde
lste kozakkendivisie, heeft zich schitterend
gehouden en den vijand zware verliezen
aan menschen en materiaal toegebracht.
Bij een vijandelijken luchtaanval op de
Fransche haven Toulon schoten verdedigings
strijdkrachten van de luchtmacht en luc'ht-
doelartillerie van de marine 15 vijandelijke
bommenwerpers neer.
In harde gevechten- tegen het vijandelijke
convooiverkeer op den Atlantischen Oceaan
en in de Middellandsche Zee brachten onze
duikbooten vier schepen met 'n gezamenlijken
inhoud van 22.200 br. en vijf eonvooitorpedo-
jagers, waaronder twee groote torpedojagers
van het modernste type, tot zinken. Van 11
tot 30 April werden door vlootstrijdkrachten,
luchtdoelartillerie aan boord van koopvaardij
schepen en de luchtdoelartillerie van de ma
rine 101 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten
Formaties Amerikaansche bommenwerpers
De verbitterdsle luchtslagen
van dezen oorlog.
Het Amerikaansche hoofdkwartier in En
geland heeft tot nu toe het verlies van 77
vliegtuigen bij den Zaterdag ondernomen
aanval op Berlijn toegegeven.
De Britsche berichtendienst meldt, dat de
Duitsche jagers „energiek" geweest zijn en
dat er zeer veel zware luchtgevechten tus
schen de Duitsche jagers en de Amerikaan
sche vliegtuigen zijn geleverd. De Amerikaan
sche bommenwerpers moesten zich een weg
banen door twee luchtslagen heen, de ver-
bitterdste die de Duitsche luchtmacht ooit
ter verdediging van Berlijn heeft gevoerd.
De Duitsche jagers hebben in golven zoowel
op den heen- als ook op den terugweg „als
bezetenen" aangevallen. Een Amerikaansche
boordschutter verklaarde: „De luchtdoel
artillerie was vreeselijk. Wij moesten het
twee uur lang doorstaan". Een marconist
zeide: „Zooiets vreeselijks heb ik nog nooit
beleefd. De Duitsche jagers aarzelden geen
oogenblik om zich in het vuur van hun eigen
luchtdoelartillerie te storten."
ondernamen in de middaguren van Zaterdag,
krachtig door jagers beschermd, een terreur-
aanval op de Hykshoofdstad- Er ontstonden
schade in woonwijken en verliezen onder de
bevolking. De Duitsche luchtverdediging
schoot 129 Amerikaansche terreurvliegtuigen,
waaronder 121 viermotorige bommenwerpers
neer.
Eerste luitenant Hans Heinrich Koning, Staf-
felkapitan van een jachteskader, vernietigde
in luchtgevechten vier viermotorige terreur-
bommenwerpers.
Zaterdagnacht wierpen vijandelijke vliegtui
gen bommen neer op Nederrijnsch gebied.
Zware Duitsche gevechtsformaties veroor
zaakten Zaterdagnacht bij een zwaren aanval
op Plymouth en op concentraties van schepen
voor de Engeische Zuidwestkust verwoestin
gen voor langen tijd.
De besprekingen van Stettinius.
Exchange meldt ten aanzien van de door
Churchill en Stettinius gevoerde diepgaande
besprekingen over de Poolsch-Sovjetrussi-
sche crisis en de conferenties van Mikolajczyk
en Poolsche staatslieden, dat geconstateerd
moet worden, dat geen vorderingen in de
richting van een Poolsch-Sovjetrussische toe
nadering zijn bereikt. De kloof is veeleer
nog breeder geworden.
Te Londen is een gemeenschappelijk com
muniqué van de Amerikaansche- en de Brit
sche regeering verschenen, waarin o.m. wordt
gezegd: ,,Het bezoek van Stettinius en de
daaruit vlootvloeiende besprekingen, hebben
aan de gestelde verwachtingen beantwoord.
Op zeer vele punten bleek overeenstemming
van het Amerikaansche- en het Engeische
standpunt te bestaan. De Sovjet-Unie en
China zijn op de hoogte gesteld.
Stettinius is inmiddels in Marokko aan
gekomen, teneinde met Harriman, den Ame-
rikaanschen ambassadeur in Moskou, en
Murphy, den vertegenwoordiger van Amerika
in de adviseerende commissie voor Italië, te
confereeren. In aansluiting hierop zal Stet
tinius naar Washington terugkeeren. Men
verwacht, dat Harriman later Stalin en Mo-
lotof een persoonlijk rapport zal doen toe-
Komen over de Britsch-Amerikaansche con
ferenties in Londen.
Duitsche U-booten in de Zwarte Zee be
stoken voortdurend den vijand. Moeilijk
is de opdracht, de schepen, die de Sovjet
havens niet verlaten, aan te vallen. Toch
lukt het, zooals een met zijn boot terug
gekeerde commandant bewezen heeft.
Van den vlaggestok waaien de over-
winningswimpeis.
(PK Schramm/iPBZ/iR P. c)
De eerste asperges worden gestoken. Nu
de zon weer kracht krijgt begint deze
fijne groente teekenen te vertoonen, om
boven de aarde uit te komen. De kwee-
ker bespeurt dit aan het openbarsten dei-
aarde en is er dadelijk bij, om de asperges
te „steken" met een speciaal daartoe ver
vaardigd houten mes.
(C.N.F./W. P. Zeylemaker Pax c)
Flihrer verleent onderscheidingen
De Fiihrer heeft eenige op den voorgrond
tredende mannen uit het Duitsche arbeids
leven onderscheiden door hen tot „pionier
van den arbeid" te benoemen. Onder hen be
vinden zich verschillende arbeiders, De on
derscheidenen zijn: Rijksminister dr. Dorp-
müller, de handelsraad dr. Hermann Röchling,
dr. Albert Vögler, prof. dr. Claudius Dornier,
ir. Helmut Stein, de draaier Ernst Becker, de
meester-horlogemaker John Schwarzer, de
boorder Peter Küsters en de werkmeester
Eugen Weiczorek.
De leider van het Duitsche arbeidsfront, dr.
Ley, heeft ter gelegenheid van den eersten
Mei, den nationalen feestdag van het Duitsche
volk, een oproep gericht tot alle werkende
Duitschers, waarin hij hun zijn waardeering
betuigt voor hun buitengewone prestaties.
Bij de Anglo-Amerikaansche terreuraanval-
len, zoo wordt in den oproep gezegd, is het
niet altijd gemakkelijk geweest al die strijd
middelen te vervaardigen, die tegen den
vijand in den strijd worden geworpen. Des
ondanks is dit dank zij de houding van den
Duitschen arbeider gelukt, hoewel ,het inge
spannen werken tijdens de 55 maanden odrlog
voor de arbeiders een groote belasting was en
de vermoeienissen van een langen en zeer in
gespannen arbeid voor hen dikwijls bijna bo-
venmenschelijk zijn.
Als bewijs voor de groote prestaties vari
de arbeiders noemt dr. Ley het feit, dat
b.v. de productie van steenkool in Duitsch
land in elk oorlogsjaar snel gestegen is,
in tegenstelling met Engeland, de Ver.
Staten en de Sovjet Unie, waar de steen
koolproductie ieder jaar is gedaald.
Het werkende vaderland heeft maar één eer
zucht: de vervulling van de taak, die de
Führer het vaderland heeft opgedragen, zich
het front waardig te toonen. Derhalve zal er
ook geen November 1918 meer komen. Dezen
keer zullen de vijanden van het Duitsche volk
overwonnen worden en ondanks alle bestaan
de en komende lasten zal het Duitsche volk
niet ineenstorten.
Ter gelegenheid van den eersten Mei wij
den de Duitsche bladen uitvoerige artikelen
aan de Duitsche sociale politiek. De Völki-
sche Beobachter schrijft o.m.: Het gebrek aan
begrip voor onzen huidigen socialistischen tijd
en de haat, waarmede onze vijanden onze
krachtige ideeën van een socialistische toe
komst begeleidt, komt voort uit het wanho
pige besef, dat de nieuwe tijd in de geheele
wereld niet meer kan worden tegengehouden,
uit de vrees van een bezittende klasse, dat zij
de goederen dezer aarde met de bezitloozen
moet deelen, uit de steriele incompetentie
van een aan den ouderdom inhaerente gierig
heid om tegenover ons practische idealisme
een eigen gedachtenwereld te plaatsen.
KORT NIEUWS
Toen in 1941 Zuid-Slavië ineenstortte, be
vonden zich in het Zuidslavisoh leger ver
scheidene duizenden Albaneezen. Zij werden
naar Duitschland gebracht. Op grond van
Duitsch-Albaneesche overeenkomsten zal
thans het eerste transport dezer krijgsgevan
genen, ongeveer 1300 man st^rk, naar het
vaderland terugkeeren.
Voor een millioen francs heeft een Fran
sche makelaar den stop van een karaf, die hij
voor een diamant liet doorgaan, verkocht. De
rechtbank veroordeelde hem tot vijf jaar.
Tot nieuwe Turksche ambassadeur in Ja
pan is de voorzitter van de commissie voor
buitenlandsche aangelegenheden, welke res
sorteert onder het ministerie voor buitenland
sche zaken, benoemd.
Dank zij Roosevelt maakt de Amerikaan
sche industrie uit dezen oorlog enorme win
sten. Een fabriek in Pennsylvania, die voor
den oorlog een jaarlijksch deficit van 70.000
dollar had, kon in 1942 een zuivere winst van
II millioen dollar boeken.
Het comité te Algiers heeft besloten om
de Russische taal als verplicht examenvak in
te voeren.
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: z. B. Spaarne 12. Tel. 1271S
Kantoor IJmuiden: Rembrandtla&n 36,
IJmuiden-Oost
Uitg Graf. Bedrijven Damiate, Haar Isa,
K 1»7
Portugal wijst Britschen eisch af.
De verhouding tusschen de Geallieerden
en de Neutralen.
In antwoord op een vraag werd in de
Wilhelmstrasse medegedeeld, dat Von Papen,
de Duitsche ambassadeur te Ankara, in
Duitschland is aangekomen om rapport uit
te brengen. Een officieele Duitsche verkla
ring ten aanzien van de stopzetting der Turk
sche chroomleveranties kan verwacht wor
den. Over het tijdstip daarvan kon nog niets
gezegd worden.
Portugal.
De Amerikaansche pers meldt, dat de
Portugeesche regeering den Britsehen eisch
betreffende de wolframleveranties aan
Duitschland heeft afgewezen In een brief
wisseling tusschen Churchill en Salazar heeft
de Portugeesche regeeringschef verklaard dat
Portugal niet op grond van het bondgenoot
schap met Engeland verplicht is de leve
ranties aan Duitschland te staken. Boven
dien wenscht Portugal zich niet met nieuwe
gevaren in te laten, want de door Engeland
geëischte maatregelen zouden door Berlijn
als een openlijke vijandige daad beschouwd
kunnen worden.
Zwitserland.
Officieel wordt medegedeeld: „Het Zwit-
sersche gezantschap te Washington heeft op
dracht gekregen, te protesteeren tegen de
schending der Zwitsersche neutraliteit door
een groot aantal Amerikaansche bommen
werpers op 24 April.
Bij de Britsche gezant te Bern is gepro
testeerd tegen de schending der Zwitsersche
neutraliteit door Britsche luchtstrijdkrachten
in den nacht van 24 op 25 en in dien van 27
op 28 April."
Japansche keizer 43 jaar.
De Japansche keizer is Zaterdag 43 jaar
geworden. Deze dag was in Japan een na
tionale feestdag. Hoogwaardigheidsbe-
kleeders, diplomaten en politieke persoon
lijkheden boden den keizer hun gelukwen-
schen aan. De Führer heeft den Tenno ter
gelegenheid van zijn verjaardag een in har
telijke bewoordingen gesteld gelukwensch-
telegram doen toekomen.
NSozart herdacht.
De Nederlandsch-Duitsche Kuituurge
meenschap organiseerde op Zaterdagnamid
dag een stemmige bijeenkomst in de Rid
derzaal van het Stadhuis, om aan den heer
Carolus Hartmann gelegenheid fe geven te
spreken over het ontstaan van zijn voor
kort verschenen werkje „Mozarts Reise
nach Haarlem" en dit geromantiseerde ver
haal van een historisch feit, dat in onze
krant reeds besproken is, voor te lezen.
Dit feit, men kent het uit Dr. Scheurleer's
publicaties „Mozart's verblijf in Nederland"
en „Het muziekleven in Nederland in de
tweede helft der 18de eeuw in verband met
Mozart's verblijf aldaar" (deel II), (ook
Nottebohm heeft dit meegedeeld naar de
herinneringen van Marianne, Wolfgang's
zuster): hoe de familie Mozart van Den
Haag of van Amsterdam uit, naar Haarlem
kwam, op uitnoodig'ing van den drukker
Johannes Enschedé, om een exemplaar van
de door dezen buitengewoon fraai met
nieuwe muzieklypen uitgegeven Nederland-
sche vertaling van Leopold Mozart's Viool-
school in ontvangst te nemen; hoe de ouders
met de twee wonderkinderen afstapten in
het logemeent Het gulden Vlies, op de
Groote Markt bij de Smedestraat, („Har
lem, zum golden Flyss Logist" noteerde
Leopold in zijn aanteekenboek), aldaar Jo
hannes Enschedé ontving, vergezeld van
den stadsorgamst Henricus Radecker, die
den kleinen Mozart uitnoodigde om den vol
genden morgen op ons beroemde orgel te
spelen, wat dan ook geschiedde; van 10 tot
11 vertelt de secure Leopold in een brief
aan een begunstiger te Salzburg.
Ik heb indertijd in de Opr. Hrl. Crt. het
idee opgeworpen, om dit kort verblijf in
onze stad met een eenvoudige gedenksteen,
ter plaatse waar Het gulden Vlies gestaan
heeft, voor de volgende geslachten in her
innering te houden. Doch daar is niets van
gekomen, evenmin als van mijn herhaalde
verzoeken om twee belangrijke Haarlem-
sche muziekfiguren uit de Gouden Eeuw,
Bon en Padbrué, met een straatnaam te
eeren.
Laten wij nu ten minste dit kleine werkje
van Carolus Hartmann in dank aanvaarden,
als een bescheiden bijdrage om de herinne
ring aan Mozart's verblijf in onze stad
levendig te houden.
De lezing werd in een passend kader ge
zet door het laten optreden van het Zeppa-
roni-Kwartet, dat twee strijkkwartetten van
Mozart ten gehoore bracht. Een intens ge
not schonk vooreerst de delicate, zeer mooi
afgewogen en uiterst klankschoone vertol
king van het eerste der aan Haydn opge
dragen kwartetten (G g. t. K.V. 387) en een
L'ijne tractatie was vervolgens ook de voor
dracht van het eerste der drie aan den zeer
verdienstelijk cello spelenden koning Wil
helm Friedrich II van Pruissen opgedragen
kwartetten (D gr. t. K.V. 575), waarmee de
cellist van hef ensemble, Bram Hemerik,
zijn zuivere muzikaliteit en zijn geache
veerde techniek bijzonder gunstig kon laten
gelden.
Ondertusschen deden wij ook de ervaring
op, dat de Ridderzaal een prachtige accous-
tiek voor kamermuziek bezit. Er ontbrak
alleen een stiltecirkel omheen, om van deze
zeldzame kwaliteit ten volle te kunnen pro
fiteered
Thuis gekomen heb ik „Mozarts Reise
nach Haarlem" van Carolus Hartmann een
plaatsje gegeven naast de prachtige idylle
„Mozart auf der Reise nach Prag" van Mü-
ricke. Daar vertoeft het in voornaam gezel»
schap. JOS. DE KLERK,
