Haarlemsche Courant
Spanje's wolfram-leveranties
Sovjet-aanval aan de
Sereth
Nieuwsblad voor Noord-Holland Kennemer Editie
Britsche maatregelen tegen
Portugal en Zweden verwacht
Nieuws van over zee
J
Nieuw offensief tegelijk met
de
invasie
289e Jaargang No. 104 x x
Bureaux: Groote Houtstraat S3.
Tel. Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct. Haarlem
BUkantoor, Soendaptetn 37. Tel. 12230
Hoofdredacteur: F. C. Derks
Donderdag 4 Mei 194"*
Verschynt dageiyics,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: z. B. Spaarne 12. Tel. 12711
Kantoor IJrauiden: Rembrandtiaan 55,
IJmuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
K 1297
Anglo.Amerikaansch Olie-embargo opgeheven. Duitsch consulaat,
generaal in Tanger gesloten. De eerste reacties te Berlijn. Portugee-
sche regeering neemt editie van de Observer in beslag.
De diplomatieke correspondent van
het DNB, dr. Siegfried Horn schrijft:
Het Spaansche ministerie van buiten-
landsche zaken heeft Dinsdag medege
deeld, dat met Engeland en de Ver-
eenigde Staten een overeenkomst is ge
sloten, krachtens welke Spanje de
wolframleveranties aan Duitschland
beperkt, de werkzaamheden van het
Duitsche consulaat-generaal in Tanger
worden gestaakt en de levering van olie
aan Spanje door de Anglo-Amerikaan-
sohe mogendheden zal worden hervat.
In bevoegde Duitsche kringen is nog geen
reactie op deze maatregelen te vernemen.
Op het huidige tijdstip kan derhalve niet
gêzegd worden, of en zoo ja welke maatre
gelen Duitschland eventueel zal nemen.
Desondanks kan men, zonder op een even-
tueele officieele verklaring vooruit te loo-
pen, zeggen, dat Spanje voor de aan de
Anglo-Amerikanen verleende politieke en
economische concessies uitsluitend econo
mische faciliteiten, echter geenerlei politie
ke voordeelen hèeft verkregen.
Aan de principieel vijandigheid in het bij
zonder van Engeland jegens het falangisti-
sche regime, waarvan generaal Franco de
representant is, zullen ook deze concessies
niets veranderen. De in het Lagerhuis ge
houden debatten, die gevoerd werden in
aansluiting' op de verklaringen van Eden
over de overeenkomst laten in deze richting
niet den geringsten twijfel over. In hoeverre
Engeland met de door Spanje goedgekeurde
sluiting van het Duitsche consulaat in Tan
ger bijzondere politieke doelen voor oogen
heeft, moet worden afgewacht. Toen Fran
co in 1940 het Spaansche protectoraat over
de Tanger-zone decreteerde, heeft Enge
land alleen op grond van zijn militaire en
politieke positie van toentertijd genoegen
genomen met dit feit.
De sluiting van het Duitsche consulaat-
generaal in Tanger moet, naar op een des
betreffende vraag in de Wilhelmstrasse
werd verklaard, minder beschouwd worden
als een Duitsch-Spaansche dan wel als een
Spaansch-Engelsche kwestie. Men herinnert
hier aan het feit, dat Engeland het overne
men van het protectoraat over de Tanger
zone door generaal Franco slechts ongaarne
gezien heeft en er nooit twijfel over heeft
laten bestaan dat deze toestand bij een pas
sende gelegenheid veranderd zou worden.
Reactie te Madrid.
Het opheffen van het Geallieerde olie-
embargo tegen Spanje heeft in de Spaan
sche hoofdstad voldoening gewekt. Het feit,
dat men tot overeenstemming heeft kunnen
komen, acht men te Madrid een bewijs voor
liet feit dat de Spaansche neutraliteit en
handelssouvereiniteit niet zijn aangetast.
Tegen de eisch van Engeland en ue »u
eenigde Staten om een totaal Spaansch em
bargo voor wolfram in te voeren heeft de
Spaansche regeering haar handelssouverei
niteit onverbiddelijk verdedigd, reden waar
om zij dit absoluut van de hand heeft ge
wezen.
De oplossing, die toen later tot stand is
gekomen, gaat deze moeilijkheid uit den
weg, hetgeen de onderteekening van het
verdrag in de hand heeft gewerkt.
Portugal en Zweden.
Vansittart heeft in het Hoogerhuis de
regeering gevraagd of zij den Portugeeschen
wolframuitvoer naar Duitschland vereenig-
baar acht met de positie van Portugal als
bondgenoot van Engeland en of zij een ver
klaring kon afleggen over den Spaansehen
uitvoer van wolfram en den Zweedschen
van kogellagers naar Duitschland.
In den loop van het debat zeide Vansit
tart, dat Portugal, de oudste bondgenoot van
Engeland, nog steeds stijfhoofdig schijnt te
zijn en dat het geenszins onverstandig zou
zijn als men voorstelde öf den steun aan
Portugal öf het bondgenootschap met Portu
gal te doen eindigen.
Over de Engelsch-Spaansche overeen
komst betreffende de wolframleveranties
aan Duitschland zeide Vansittart: „Wij zul
len nog iets meer dan deze overeenkomst
noodig hebben om de vijandigheid te ver
geten, waarmede de Geallieerde zaak gedu
rende het grootste deel van dezen oorlog in
Spanje behandeld is".
Namens de regeering antwoordde de mi
nister van blokkade, Earl Selborne. Hij ver
klaarde over Portugal niet veel te kunnen
zeggen, aangezien de onderhandelingen daar
nog voortduren. Woordelijk vervolgde hij:
„Ik wil er echter den nadruk op leggen,
dat het doelloos zou zijn te beweren, dat de
Engelsche regeering genoegen neemt met
den huidigen toestand, waarbij onze bond
genoot voor den oorlog belangrijke grond
stoffen aan Duitschland blijft leveren. Wij
hebben de Portugeesche regeering ten aan
zien van onze gevoelens in dezen niet in
onzekerheid gelaten".
Betreffende de Zweedsche kogellager-
leveranties aan Duitschland verklaarde Sel
borne, dat de Britsche regeering in weerwil
van het Zweedsche antwoord deze aange
legenheid nog niet afgehandeld acht.
In Duitsche politieke kringen is men er
van overtuigd, dat Engeland en de Ver. Sta
ten binnenkort ook Portugal de duimschroe
ven zullen aanzetten om vermeende voor
deelen voor hun oorlogvoering te verkrij
gen. Of en in hoeverre een overeenkomst,
zooals thans tusschen de Anglo-Amerika
nen en Spanje gesloten is, de Duitsche oor
logvoering vermag te beïnvloeden, daarover
onthoudt men zich in toonaangevende krin
gen in de Wilhelmstrasse van iederen Com
mentaar.
Men geeft echter te verstaan, dat de
Rijksregeering, den toestand kennende
en rekening houdend met alle mogelijke
situaties, die kunnen ontstaan, in alle
sectoren dienovereenkomstige maat
regelen genomen heeft om een belem
meren van de Duitsche oorlogvoering te
voorkomen.
De edities van het Britsche blad Observer
zijn in Portugal in beslag genomen, daar
het een beleedigend artikel over Salazar
bevatte. Het betreft hier de nummers van
de Zondag uitgekomen editie, waarin een
artikel stond, dat als opschrift had: „Dr.
Salazar's twee-zij a ige politiek als neutrale".
Britsche tegenzet in het schaakspel
met Moskou.
De plaatsvervangende Britsche mi
nister-president, Attlee, heeft Woens
dag in het Lagerhuis verklaard, dat op
alle toekomstige internationale confe
renties over valutakwesties, de burger
lijke luchtvaart en de na-oorlog'sche
voorziening van grondstoffen de di
verse leden van het gemeenebest ver
tegenwoordigd zullen zijn door afzon
derlijke delegaties.
Bommen op Noord-Frankrijk
en België.
Noord-Fransch gebied is Woensdag we
derom door Atiglo-Amerikaansche vlieg
tuigen gebombardeerd. Er werden bom
men geworpen op Bethume en Anzin. In de
naburige streek van Cambrai zijn in den
loop van één week 170 slachtoffers geteld.
In Valenciennes, dat eveneens is aangeval
len, is het aantal dooden 75.
In het bij Valenciennes gelegen plaatsje
Blano-Misseron werd een aanval gedaan
toen men bezig was de dooden van een vo-
rigen luchtaanval te voorschijn te brengen.
Er vielen ook daarbij waarschijnlijk een
groot aantal dooden.
Maandagavond en in den nacht van
Maandag op Dinsdag werden verscheidene
Belgische steden zwaar getroffen. De bom
men. die Maandagavond terecht kwamen
op Brussel en vooral op twee Brusselsche
voorsteden, hebben een 15-tal dooden en
een 50-tal zwaar gewonden gevergd.
Maandagavond werd Angleur bij Luik ge
bombardeerd, evenals St. Ghislain en Hornu
Deze twee laatste plaatsen werden in den
loop van den nacht nogmaals door bommen
getroffen. Er zijn 23 dooden te betreuren.
Keuring Germaansche
weersportkampen.
De eerstvolgende keuring voor de Ger-
maansche Weersportkampen is vastge
steld op Woensdag 10 Mei 1944 van 9-14
uur. Plein 1813 nr. 3, Den Haag. In aan
merking komen alle gezonde jongens, die
den leeftijd van 16 jaar bereikt hebben.
Profiteer ook eens van deze 4 weken ont
spanning, sport, velddienst, enz. in de
prachtige bergstreken van Duitschland.
Inlichtingen: Aanmeldingsbureau voor
Germaansche Weersportkampen, Ko
ningslaan 9, Utrecht.
Sedert geruimen tijd zijn verschillende afdeelingen van den
Nederlandschen Arbeidsdienst ingezet bij den aanleg van dijken,
teneinde de bevolking te vr':w>ren van een al te groote over
last tengevolge van de inundatie.
(C.N.F.N.A.D./Hofmeesfcer Pax c)
KORT NIEUWS
In de laatste
dertig jaar heb
ben in Duitsch
land ruim 6.000
vrouwen op uit
vindingen patent
gekregen. Talrijke
uitvindingen van
vrouwen hebben
betrekking' op de
auto-industrie.
Uit bevoegde
kringen der uit
geweken Noren te
Londen wordt
ver-nomen, dat de
in Geallieerden
dienst varende
Noorsche koop
vaardijvloot van 9
April 1940 tot
eind 1943 400
schepen met een
gezamenlijken in
houd van 3 mil-
lioen ton heeft
verloren. Bijma
3000 Noorsche
zeelieden zijn om
het leven geko
men.
Aan boord, 6-3-'44
Ik ben in Juni 1943 lot de Kriegsmarine
loegelreden en heb er nog steeds geen spijt
van. Ik bevind mij aan boord van een
Diesel-machineschip, alles gloed nieuw en
zijn we ücebop zee in actie, om het den
vijand zoo lastig mogelijk te maken en
dan vliegt de tijd om. Wanneer we echter
onder de kust voor anker liggen en we
denken dan tijdens onze wacht aan alles
wat in den loop van hel laatste jaar ge
passeerd is, aan ons tehuis en aan onze
Vroegere vrienden en vriendinnen, die ons
thans veelal niet meer willen kennen,
dan bekruipt ons een gevoel van groote
dankbaarheid, dat wij thans, door alles
wat wij meegemaakt hebben, tol het juiste
inzicht gekomen zijn. Wij moeten dezen
oorlog winnen, want anders is Europa
beslist verloren. Hoe spoediger men dat in
Holland inziet en hoe meer vrijwilligers
zich voor de Marine melden, hoe beter het
Wij hebben vertrouwen in de toekomst
en den vasten wil tot overwinnen.
Matr. II jan Wijnen
Indiensttreding bij de Kriegarnaiine is
mogelijk voor iederen Nederlander tus
schen 17 45 jaar. Aanmelding en in
lichtingen bij de Marineannahmeatelle
West. Plompetorengracht 24, Utrecht;
alle Hafen- en Ortskommandanturen en
bij de verschillende ^^-Meldestellen ip
Nederland.
Verbitterde strijd voor de
Karpathen
Voor „Tijgers" bestaan er geen hinder
nissen. - Een „Tijger"-afdeeling, welke
zich in de gevechten tusschen Tarnopol
en Stanislau bijzonder heeft onderschei
den en in het weermachtbericht is ver
meld, trekt over een rivier om aan den
anderen oever de infanterie bij het vor
men van een bruggehoofd te steunen.
(P.K. Val tingoj er Atl/H! P. c)
Verboden gebied in Zuid-Holland
Bekendmaking' van den Commissaris-ge
neraal voor de openbare veiligheid in zake
de nieuwe vaststelling' van de grenzen van
het verboden gebied (Sperrgebiet) in Zuid-
Holland.
Op grond van art. 52 van de verordenin
gen van den Rijkscommissaris voor de be
zette Nederlandsche gebieden nr. 1/1943
(verordening openbare orde 1943) wordt
bepaald
1. Het in mijn bekendmaking van 26 De
cember 1942 (nr. 17) aangegeven verboden
gebied in de provincie Zuid-Holland wordt
met ingang' van den 5den Mei 1944 uitge
breid tot de eilanden Putten en Tiengeme-
ten en met ingang van den 20sten Mei 1944
tot het eiland Beyerland.
Het verboden gebied omvat dan het
Noordwestelijke deel van het eiland Rozen
burg. dat door de verbodsbordjes, die door
de weermacht geplaatst zijn, wordt aange
geven en de eilanden Voorne, Putten, Beyer
land, Tiengemeten en Goeree-Overflakkee.
2. Het betreden en bevaren van boven
genoemde gebieden en van de tusschen deze
gebieden liggende wateren en waterwegen
is slechts geoorloofd met een vergunning
van den Beauftragte van den Rijkscommis
saris voor de provincie Zuid-Holland (Po-
lizeioffizier).
3. Nogmaals wordt erop gewezen, dat de
aanvraag voor deze vergunning met de noo-
dige stukken bij den burgemeester van de
gemeente, die men wenscht te bezoeken,
moet worden ingediend, In de aanvraa..
moeten voor- en geslachtsnamen, beroep,
woonplaats en straat, geboortedatum en
-plaats van den aanvrager worden opgege
ven. Bovendien moet een reden voor het be
treden van het verboden gebied en den
duur van het voorgenomen verblijf worden
aangegeven.
4. Handelingen in strijd met deze beschik
king zijn overtredingen en worden gestraft
met een gevangenisstraf van ten hoogste
zes maanden en met een boete van ten
hoogste 2000 gulden of met een van deze
straffen, voorzoover niet volgens andere be
palingen een hoogere straf in aanmerking
komt.
De Generalkommissar für das
Sicherheitswesen
(w.g.) RAUTER
SS-Obergruppenführer und
General der Polizei.
Den Haag, 2 Mei 1944.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt:
Aan weerszijden van den middenloop
van de Sereth gingen de bolsjewisten
Dinsdag over een smal front met sterke
infanterie- en pantserstrijdkrachten en
talrijke slagvliegtuigen tot den daar ver
wachten aanval over. De beoog'de door
braak werd door het taaie verzet en de
onmiddellijk volgende tegenaanvallen der
Duitsche en Roemeensche troepen ver
ijdeld. In harde gevechten werden 160
pantserwagens stukgeschoten, waarvan 65
door Duitsche en Roemeensche gevechts-
en slagvliegtuigen, die de gevechten van
het leger op schitterende wijze steunden.
De vijand leed zware, bloedige verliezen.
Tusschen de Karpathen en den bovenloop
van den Dnjestr mislukten plaatselijke aan
vallen der bolsjewisten. Hongaarsche troepen
vernietigden verscheidene vijandelijke een
heden.
Ten Zuidwesten van Kowel zette de vijand
met versterkte strijdkrachten zijn aanvallen
voort. Zij werden in verbitterde gevechten af
geslagen. Het eskader slagvliegtuigen 77 onder
bevel van den commodore, drager van het
Eikenloof luitenant-kolonel Bruck, heeft zich
bij de gevechten aan hét Oostelijk front bij
zonder onderscheiden.
In het landingshoofd van Nettuno werden
verscheidene aanvallen met vele verliezen
voor den vijand afgeslagen. Van het Italiaan-
sche Zuidelijke front worden geen gevechts
handelingen van beteekenis gemeld.
Duitsche gevechtsvliegtuigen bombardeerden
Dinsdagnacht met goede uitwerking munitie-
en ravitailleeringsopslagplaatsen van den
vijand in het landingshoofd van Nettuno.
Amerikaansche bommenwerpers onderna
men Dinsdag een terreuraanval op woonwij
ken van de stad Florence. Talrijke huizen
werden vernield. De bevolking leed verliezen.
Vijf vijandelijke vliegtuigen werden neerge
schoten.
Enkele Britsche vliegtuigen wierpen Dins
dagnacht bommen neer op West-Duitsch ge
bied. -
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt:
Van Duitsche zijde verwacht men, dat het
Sovjet-Russische offensief niet alleen in het
Zuiden zal worden voortgezet, doch ook in het
ecntrale deel van het front. Het zwaartepunt
zal echter, naar het oordeel van Duitsche mi
litaire kringen, ongetwijfeld in het Zuiden
liggen en overwegend naar het Zuiden ge
richt zijn. In het bijzonder de Sovjet-Russi
sche troepenconcentraties in 'het Zuiden zijn
de laatste weken het doelwit van Duitsche
luchtaanvallen geweest.
Het is natuurlijk niet te zeggen, wanneer
het nieuwe Sovjet-Russische offensief zal be
ginnen en evenmin bestaat er zekerheid om
trent de vraag, of de aanvang ervan zal sa
menvallen met het begin van Geallieerde ope
raties in West-Europa, iets wat natuurlijk
voor de hand zou liggen. Berlijnsche militai
re kringen achten dit des te waarschijnlijker
nu het Sovjet-Russische offensief drie weken
geleden aan den benedenloop van den Dnjestr
en ten Noorden van Jassy scheen te zijn 'be
gonnen, is stopgezet.
KORT NIEUWS.
De Spaansche katholieke actie heeft een
processie in de straten van Madrid gehouden
voor den vrede. Aan de processie werd deel
genomen door vertegenwoordigers der
stedelijke overheid, den bisschop en 25.000
andere personen.
Gebruik uw telefoon niet bij
luchtalarm of bominslag.