Haarlemsche Courant
Verbitterde gevechten bij Fondi
Kardinaal van Roey protesteért tegen de
luchtbombardementen
Beroep op het verstand en het geweten
V?"
§w
"7 y
'ï£fr -jfe
7#; .yf.
'-itgXr
289e Jaargang No. 118
Bureaux: Groote Houtstraat 93.- -
'Jot. Advert. 19124, Redactie ÏOSOT
Postgiro 134958 Haarlerasche ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendapleia 37. Tel. 12230
Hoofdredacteur: F. C. nerks
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Maandag 22 Mei 1944
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12713
Kantoor IJmuiden: Rembrandtlaan 55,
TJmuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate. Haarlem
K X2WI
Zondagmorgen is in alle kerken van België
de onderstaande herderlijke brief van Kardi
naai Van Roey, primaat van België, voorge
lezen
,,Zeer beminde broeders.
Deze brief is vooral een dringend verzoek,
tevens een protest, met betrekking tot de lucht
bombardementen, die dood en verwoesting
zaaien in België. Ik zou mij willen richten tot
de regeeringen van het BritsChe koninkrijk en
van de Ver. Staten van Amerika. Ik zou mij
willen richten tot de openbare meening van
de verbonden mogendheden.. Ik zou men in het
bijzonder willen richten tot de Belgen, die
verblijven in Engeland en in de Ver. Staten
Ik weet niet of mijn oproep hen zal bereiken.
Het is nochtans noodig dezen alarmkreet te
uiten, en ik hoop, dat de verantwoordelijke ge
zagsdragers hem zullen hooren. Ik doe minder
beroep op medelijden dan wel op het verstand
en het geweten. Als rechtstreeksche getuige
van de bombardementen in- België en van de
uitwerkingen die zij teweeg brengen, in de
onmogelijkheid na te gaan wat er buiten onze
grenzen geschiedt, kan en wil ik slechts spre
ken van ons land.
Primaat van België, opvolger van Kardinaal
Mercier, roemvoller gedachtenis, heb ik sinds
vier jaar in de mate van het mogelijke, ge
tracht, evenals hij, mijn plicht te vervullen
jegens mijn geteisterd vaderland. Ik heb mijn
stem verheven wanneer het moest.-Ook nu zij
het mij vergund de waarheid in alle openhar
tigheid en loyaliteit te zeggen. Door deze daad
waarvan ik al den ernst besef, ben ik mij er
in geweten van bewust de levensbelangen van
het Belgische volk te dienen en zijn gevoelens
te vertolken.
Sedert ongeveer een maand is België dag en
naéht het voorwerp van voortdurende lucht
aanvallen met het doel, zoo verklaart men, de
stations, de knooppunten en de inrichtingen
van de spoorwegen te vernietigen. Als gevdlg
van de wijze waarop zij uitgevoerd worden,
doen deze aanvallen iederen keer stroomen
bloed vloeien en veroorzaken zij ongehoorde
en onherstelbare verwoestingen in onze stede
lijke en landelijke agglomeraties. Reeds duizen
den onzer landgenooten vonden een vreeselij-
.kgn dood onder de puinhoopen van hun huizen
of onder de ingestorte schuilplaatsen waar zij
zich veilig waanden. Reeds vertoonen de bij
zonderste steden van ons land, te beginnen
met Brussel, Luik, Gent en Charleroi in gan-
sche wijken nog slechts puinhoopen. Aloude
steden, b.v. Mechelen en Leuven, die ik in het
bijzonder op het oog 'heb, zijn voor een derde
of voor de Helft vernietigd, met inbegrip van
verschillende kostbaarste monumenten.
Over bijna de gansche oppervlakte van het
land heersehen dood en verslagenheid.
Men zegt ons weliswaar. deze gevol
gen zijn ongetwijfeld ten zeerste betreurens
waardig, maar zij zijn een onvermijdelijk
gevolg van krijgsverrichtingen, die tot dóel
hebben de door den vijand gebruikte ver
keersmiddelen en fabrieken te vernielen.
!>c werkelijkheid, die wij met eigen
oottcn vaststellen is deze:
Met uitzondering; van zeldzame geval
len, waarin enkele vliegtuigen overdag
linn doel treffen, zonder groote sehade
aan te richten in de omgeving-, worden
brisant, en zelfs brandbommen, blinde
lings. Inbraak, zonder eenig' onderscheid
op verscheidene vierkante kilometers van
bebouwde agglomeraties neergeworpen.
Ts bet noodig-, dat formaties vliegtui
gen in groote zwermen in het bijzonder
's nachts honderden, ja duizenden lioin-
ineii van het zwaarste kaliber op ganseh
de stad doen neerkomen om .spoorweg-in
stallaties, gelegen aan den rand van een
stad te treffen? Maat deze "wijze van
doen in verhouding tot het beoogde
doelwit? Hoe kunnen deze -reusachtige
en ongeregelde inspanningen zelfs van
militair standpunt alt verantwoord wor
den? Het is duidelijk wij zien liet en
bevestigen bet dat men de voorzorgen
niet neemt, die onontbeerlijk zijn en die
genomen kunnen worden. Hoe kan dus
deze handelwijze voor het verstand en
het menselielijk geweten gerechtvaar
digd worden?
Men zegt ons: vertoeft niet in de nabij
heid van stations en van vertakkingen dér
spoorwegen. Maar tot hoever loopt de ge
vaarlijke zone, wanneer men ziet, dat bom
men slachtoffers maken en woningen ver
nietigen tot op verschillende kilometers
afstand van deze objecten? Bovendien, waar
zou een zoo dicht op elkaar gedrongen be
volking als de onze, in een land met spoor
wegen overdekt, naar toe kunnen vluchten?
Zoo leven onze medeburgers dan ook in
een toestand van volkomen en voortdurende
onzekerheid. In bijna alle steden en zelfs in
geheele streken heerscht in verband met de
gevaren, die hen dag en nacht bedreigen eh
waaraan zij zich niet kunnen onttrekken een
doodelijke paniekstemming. In deze uiterst
benarde oogenblikken doe ik een dringend
beroep op het verstand en het geweten der
verantwoordelijke leiders.
In naam van België verzoek ik hun have
en goeqi van de burgers te ontzien, daar an
ders de beschaafde wereld zich eens met
afschuw rekenschap zal geven van de ont
zettende behandeling, die een onschuldig en
loyaal land heeft moeten verduren.
'Wat u betreft, mijn zeer geliefde broeders,
ziehier hetgeen ik u zou willen zeggen.
De tragische gebeurtenissen die wij be
leven, moeten ons beter maken en dit is
onbetwistbaar het oogmerk van God, indien
Hij deze toelaat. Indien gij de les begrijpt,
die hieruit voortvloeit, zult gij u met edel
moedigheid en een totale overgave van uw
persoon aan de tallooze geteisterdenv wijden,
die zoo dringend stoffelijke en geestelijke
hulp noodig hebben. Alleen reeds van dit
standpunt beschouwd, hebben wij na het
neersuizen van de dood en verderf zaaiende
bommen de toewijding in al haar vormen
zien ontluiken en de meest sublieme en vaak
zelfs heldhaftige liefdadigheid zien schit
teren.
Dwingen zij onze bewondering niet af, de
priesters en geestelijken, jonge mannen en
meisjes, de mannen en vrouwen, voor wie
geen enkele inspanning, geen eqkele opoffe
ring en geen enkel gevaar te groot is om
hulp te brengen aan de slachtoffers, de ge
wonden te verzorgen en te redden wat er
te redden valt
Ook gij zult het bewijs leveren, dat de
nationale solidariteit geen ijdel woord is. Wij
allen staan bloot" aan hetzelfde gevaar, allen
zijn wij reeds getroffen of kunnen morgen
getroffen wordem niet alleen op j stoffelijk
gebied, doch ook in hen die ons dierbaar zijn
en zelfs in ons eigen leven. Weigert dus niet
uw hulp aan de ongelukkigen, die alles ver
loren hebben, verschaft hun onderdak totdat
zij een andere woonplaats zullen hebben ge
vonden en deelt met hen het weinige, wat
gij zelf bezit.
In deze oogenblikken te willen profiteeren
yan hun ongelukkigen toestand door hen te
exploiteeren, zou zoo afschuwelijk zijn, dat
ik de mogelijkheid hiervan niet eens onder
het oog wil zien.
Het is tenslotte te hopen, dat deze ge
beurtenissen u zullen losmaken van de ijdel-
heden en nietigheden dezer wereld en u zul
len dwingen de essentieele belangen van uw
ziel en zaligheid te overwegen en u terug
zuilen brengen tot God, ofwel u nauwer met
Hem zullen verbinden. Want dan, hoe smar
telijk deze gebeurtenissen ook mogen zijn,
zullen zij voor u vrucht hebben gedragen en
a.an uw bestaan de hoogste beteekenis en de
schitterendste verdiensten hebben gegeven.
Gegeven te Mechelen op 15 Mei 1944.
3. E. Kardinaal VAN ROEY,
Aartsbisschop van Mechelen.
Gemotoriseerde compagnie
te Amersfoort.
Voor iederen gezonden Nederlander in den
leeftijd van 1710 jaar is het mogelijk dienst
te nemen in een geheel gemotoriseerde com
pagnie bij het SS-Wachtbataljon te Amers
foort Opleiding en eventueele inzet geschie
den in Nederland, Rijbewijs is niet noodzake
lijk. De opleiding voorziet hierin. Voor nadere
bijzonderheden omtrent extra-levensmiddelen
en kolen, familieonderhoud enz. wordt verwe
zen naar de mededeeling over de extra-keurin
gen voor de Waffen-SS, waar men zich tevens
kan melden.
„Japan gereed voor beslissenden
slag,"
Verklaring van den minister-president.
Jap^n heeft door zijn aanhoudende bemoeiin
gen in de beide laatste jaren zijn gevechts
kracht op een zoodanig peil gebracht, dat het
thans gereed is om de eerste gelegenheid, die
zich voordoet aan te grijpen om den vijande
lijken troepen een beslissenden slag toe te
brengon én het plan van den vijand tot voort
zetting van den oorlog te verijdelen, zoo ver
klaarde de Japansche minister-president Tojo
Zaterdag in een Tede.
-Men hecht bijzondere beteekenis aan deze
verklaring van Tojo en acht haar een bewijs,
dat de „verWoedingstactiek", die Japan sedert
het Amerikaansche tegenoffensief op Guadal-
canar heeft gevolgd, haar einde nadert en dat
de dag van een groot opgezet offensief der
Japansche troepen dichterbij komt. Men wijst
er op, dat de correcties van de frontlijn en de
verhooging van de oorlogsproductie in de bei
de laatste jaren vrucht dragen en Tojo in
staat stellen deze belangrijke verklaring af te
leggen.
Ook admiraal King spreekt over
uitgebreide operaties".
Naar de zender New-York meldt, heeft de
commandant van de Amerikaansche vloot. Ad
miraal King, te Washington in een toespraak
naar aanleiding van de aangekondigde invasie
poging verklaard, dat de Amerikanen de taak,
die voor hen ligt. niet mogen onderschatten,
omdat zij daarmede hun soldaten onrecht zou
den doen. Elke Amerikaan, die gelooft dat het
einde van "den oorlog voor de deur staat, ver
gist zich geweldig. Gelijk met de invasiepoging
zullen, aldus King, „uitgebreide operaties" in
de Stille Zuidzee worden ondernomen. Men is
echter nog ver verwijderd van de Japansche
hoofdstad, die genomen moet worden, wil men
den oorlog winnen.
Extra-keuringen.
Het S.S.-Ersatzkommando deelt mede:
Wegens de zeer vele aanmeldingen zal nog
een extra keuring worden gehouden op Dins
dag 23 Mei te Amsterdam, van 9 tot 14 uur,
Nebenstelle der Waffen-S.S., Dam no. 4 en
Woensdag 24 Mei te Den Haag, van 9 tot 14
uur, ïn een der zalen van het gebouw Amici-
tia. Westeinde 15, waar iedere gezonde Neder
lander zich kan aanmelden ten einde gekeurd
te worden voor de Waffen-S.S., S.S.-Wacht-
bataillon in Amersfoort, Landstorm Neder
land, Kriegsmarine en de Germaansche S.S.
in Nederland.
Tijdens de keuringen worden alle inlich
tingen verstrekt met betrekking tot de ver
zorging van familieleden, duur der opleiding,
extra levensmiddelen etc.
Officier in de Waffen-S.S. kan ieder wor
den, die na ten minste een jaar diensttijd zyn
geschiktheid voor de officiersopleiding heeft
bewezen. Zijn schoolopleiding is niet door
slaggevend.
Alle inlichtingen en gratis reisbiljetten
voor de heen- en terugreis zyn verkrygbaar
bij de volgende Nebenslellen der Waffen-S.S.:
Amsterdam, Dam 4; Alkmaar, Langestraat
56; Heerlen, Saroleastraat 25; Groningen,
Heerenstraat 46; Enschedé, Hengeloschestraat
30 en eveneens bij het S.S.-Ersatzkommando,
Korte Vijverberg 5, Den Haag.
VERBETERING IN GANDHI'S TOESTAND.
Naar. de Britsdhe berichtendienst meldt, is
de gezondheidstoestand van Gandhi aanzienlijk
verbeterd.
Hevige aanyailen der Geallieerden bij Pontecorvo tot staan gebracht.
Penetratie bij Piedimonte opgeruimd.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
deelde Zondag méde:
„Nadat de vijand'in den ochtend van den
20en Mei met onze nieuwe stellingen aan den
Westelijken vleugel van het Italiaansche
Zuidelijke front slechts door vrij zwakke
verkenningsaanvallen. contact had gezocht,
ging hij in de middaguren opnieuw met
sterke infanterie- en pantserstrijdkrachten
tot den grooten aanval over. Om de plaats
Föndi ontstonden verbitterde .gevechten. In
den sector Pico-Pontecorvo bracht de vijand
een plaatselijke penetratie tot stand. Tegen
maatregelen tot afgrendeling worden geno
men. Bijzonder hevige vijandelijke aanvallen
werden aan de randen der stad Pontecorvo
tot staan gebracht In den secror van Piedi
monte' werden sterke vijandelijkè aanvals
groepen door geconcentreerd vuur van artil
lerie en werpers uiteengeslagen en een
penetratie in het Zuid-Oostelijk deel van de
stad na harden strijd in een tegenaanval
wederom opgeruimd.
Bij de zware afweergevechten der laatste
dagen heeft zich de commandant van een
gevechtsgroep kolonel Nagel door bijzondere
dapperheid onderscheiden.
Op het landingshpofd van Nettuno werden
vrij krachtige vijandelijke verkenningsaan-
vailen ten Zuid-Oosten van Aprilia en ten
Zuiden van Cisterna afgeslagen.
In het Oosten vonden geen gevechtshan-
.delingen van beteekenis plaats.
Krachtige formaties Duitsche gevechts
vliegtuigen vielen in den afgeloopen nacht
de spoorwegknooppunten Sjepetowka en
Sdolbunowo met talrijke brisant- en brand
bommen aan. Er Ontstonden groote branden
en vernielingen.
Kustbattepjen der marine namen Sovjet-
steliingen op het schiereiland Magerburg in
de baai van Narwa met .goed effect onder
vuur en brachten een vijandelijk ravitail-
leeringsvaartuig tot zinken. Bewakingsvaar
tuigen der marine schoten boven de Finsche
golf vier Sovjet-bommenwerpers neer.
Bij vluchten naar de bezette gebieden in
het Westen en naar het West-Duitsche grens
gebied verloor de vijand zes vliegtuigen. In
den afgeloopen nacht wierpen eenige Brit-
sche vliegtuigen bommen in het Rijnlandsch
Westfaalsche gebied."
'Vv -K',
■fr F
-
Tusschen. Karpathen en Dnjestr. Duit
sche grenadiers in de voorste linies voor
een door de Sovjets bezet dorp in het ge
bied tusschen de Karpathen en den
bovenloop van den Dnjestr. Van deze
plaats uit werden met een enkel ma
chinegeweer drie vijandelijke zware
pantser-afweerkanonnen tot zwijgen ge
bracht. Een der stukken geschut stond
dichter achter het huis met het lichte
dak in het midden op de foto.
(PK Dr.,Pauli-Transo-Europr. P, c)
Doodvonnissen wegens sabotage
en verboden bezit van munitie.
Officieel wordt medegedeeld: De beklaagden
Isaak Hendrik Ruppert,
Willem Jorritsma,
Gerrit Joseph Roukens,
Wouter Jaspers,
Petrus Gerardus Frederik Snelleman, en
Abraham de Kriek,
allen uit Rotterdam, zijn ais saboteurs door
het Duitsche'Obergericht ter dood veroordeeld
Zij hebben opruiende communistische pam
fletten vervaardigd en verspreid en contribu
ties geïnd voor de illegale C. P. N.
Het vonnis is voltrokken
Het proces tegen de zes beklaagden, dat drie
dagen heeft geduurd, gaf een indrukwekkend
beeld van de geraffineerde techniek, die de
leidende functionarissen van het communisme,
overeenkomstig de aanwijzingen uit Moskou,
toepassen voor het omwentelen van de Euro-
peesche orde. Met uitzonderingen van Ruppert
en Jorritsma -zijn de beklaagden reeds gerui-
men tijd voor de ontbinding van de C.P.N. lid
geweest 'van de communistische partij en heb
ben zij^in het partij-apparaat gewerkt. Mos-
kousché agitators zijn erin geslaagd de be
klaagden eerst ertoe te verleiden, nu en dari
en later voortdurend contributie en steungel-
dén ie betalen. Toen de beklaagden door deze
strafbare handeling in hun net waren geraakt,
werden zij ertoe aangezet zelf illegale bijdra
gen te incasseeren en opruiende tijdschriften
te verspreiden.
Ruppert werd, doordat hij kennis maakte
met jonge communisten, voor de communisti
sche omwentelingspogingen gewonnen.Hij toon
de -Zich bij den communistisch/en woelarbeid
zoo actief, dat hij tenslotte opklom tot een van
de leidende posities in het illegale partij-appa
raat te Rotterdam. Jorritsma, die afkomstig La
uit een ordelijk burgerlijk milieu, leerde op de
Rotterdamsche hoogeschool een ouderen jood-
schen student kennen, die hem, onder voor
wendsel samen nationaal-economische privaat
studies te willen verrichten, voor de dwaal
leer van het communisme won. Op aandrang
van Ruppert liet Jorritsma zich later ertoe ver
leiden gedurende vrij langen tijd opruiende
communistische pamfletten op een stencil
machine te vervaardigen.
De beklaagden hebben tijdens hét proces,
overeenkomstig de door Moskou gegeven
aanwijzingen, zooveel mogelijk te ontkennen
en alleen dat te bekennen wat niet ontkend
kan wovden, met alle middelen getracht de
toedracht te verdoezelen of hun aandeel
hieraan ten-minste te verkleinen.^ Slechts
onder den druk van de getuigenverklaringen
a charge hebben zij hun deelneming aan de
communistische plannen toegegeven.
Het Obergericht heeft de 6 beklaagden
wegens sabotage ter dood veroordeeld. De
president heeft bij het uitspreken van het
vonnis verklaard, dat de C. P. N., evenals de
communistische partij in andere landen, van
het begin af aan het doel heeft nagestreefd
de bestaande staats- en maatschappelijke
orde met^geweld ten val te brengen en in-
plaats hiervan een dictatuur van het prole
tariaat naar Sovjet-model in te stellen. Als
middel om dit doel te bereiken, n.l. he: on
dermijnen van de orde en vernietigen van
het Europeesche staatsbestel, ruide zij de
volksmassa op en bra^cht haar tot zedelijk
bederf door onscrupuleuze onderaardsche
woelingen en in het bijzonder door opruiende
propaganda in woord en geschrift. De com
munistische partij deinst Jiierbij niet terug
voor moord en brandstichting. Voor het com
munisme is elk middel, ook al is het nog zoo
verwerpelijk, voor het bereiken van zijn doel
goed. Het parool luidt: sabotage tegen iederen
prijs Derhalve maakt iedereen, die in den
een of anderen vorm deelneemt aan da
illegale communistische activiteit zich
schuldig aan sabotage. Er is niet alleen dan
sprake van sabotage wanneer daden van ge
weld en aanslagen 'op menschen en voor
werpen zijn gepleegd, doch ook'wanneer het
streven van de verboden communistische
partij door het betalen van solidariteitsbij
dragen en contributies, alsmede door het ver
spreiden van opruiënde pamfletten wordt
gesteund.
De boekhouder Cornelis Spitters uit Waal
wijk, is door het Duitsche Obergericht in de
bezette Nederlandsche gebieden ter dood ver
oordeeld, omdat hij in het ongeoorloofde bezit
was van munitie en getracht heeft" eqn lid van
de Duitsche weermacht te verleiden hem twee
pistolen te verkoopen. Het vonnis is voltrokken
De 24-jarige Spitters nam in den herfst van
1943 het besluit om zich een wapen te ver
schaffen om zoo. op politieke tegenstanders
wraak te kunnen uitoefenen. In October 1943
ontmoette hij op straat in zijn geboortedorp
een hem onbekenden Duitschen soldaat. Hij
sprak hem aan en vroeg hem of hij niet een
burgercostuum zou willen koopen. Tijdens de
verdere besprekingen verklaarde Spitters den
soldaat, dat hij hem ook donder geld aan een
costuum zou kunnen helpen, wanneer hij hem
daarvoor een legerpistool met minstens 39
patronen gaf. Overeengekomen werd, dat de
soldaat den volgenden dag jiet wapen en d®
munitie zou meebrengen. Toen zij elkaar den
volgenden dag ontmoetten, zeide het lid van
de weermacht, dat hij het pistool niet bij zich
had. Hij zou het echter 's nachts brengen wan
neer de compagnie voor een oèfening zou zijn
uitgerukt. Bij deze gelegenheid zeide Spitters,
dat hij toch moest zien nog een tweede pistool
en zooveel mogelijk munitie te kunnen bezor
gen. Hiervoor zou hij een zomerjas krijgen.
Bij een andere ontmoeting met den Duitschen
soldaat, die zijn superieuren van het gebeur
de in kennis had gesteld," werd Spitters ge
arresteerd. Tijdens een huiszoeking vond men
daarop in de woning van Spitters in een kleine
kast een kistje. Hierin bewaarde Spitters 25
pistoolpatronen. De sleutel van de kast had
hij voortdurend bij zich.
