Pantserslag aan het Zuidelijk) front Vraa99esPrek met den Rijkscommissaris
Vaart voor Europa!
Veertien doodvonnissen voltrokken.
Nieuwsblad voor Noord-Holland Kennemer Editie
Het verloop van de frontlijn
Versterkingen aan de kust der
Middellandsche Zee.
Vier jaren Rijkscommissaris
289e Jaargang No. 123 x s
Bureaux: Groote Houtstraat 93. SJJ
Tel, Advert. 19724, Redactie 10609
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplefn 37. lal. 12230
Hoofdredacteur: F. C. Derks
Zaterdag 37 Mei 1944
verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12713
Kantoor I.Tmuiden: Rembrartdtlaan 55,
I-Jmuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
K 1297
Verbitterde strijd ten Zuiden en ten Oosten van Veiletfï. Heen en weer
golvende gevechten ten Oosten van de Liri. Verliezen der Gealfieer.
den te vergelijken met die der Sovjets tijdens de groote afweerslagen
in het Oosten.
Bij de uitbreiding der versterkingswerken
aan de Fransche Middellandsche Zee-kust
zijn de Duitsche vestingpioniers dag en nacht
onvermoeid aan het werk. Alleen al het ma
teriaal, dat zij daar tot dusverre verwerkt
hebben, vulde meer dan 900 goederentreinen,
die een lengte zouden hebben van 260 kilo
meter, een afstand van Berlijn tot Praag.
Deze cijfers geven een beeld van de massa
Het Duitsche
volgt
weermachtbericht luidt als
„In het gevechtsgebied van Cisterna zijn
sterke vijandelijke pantserformaties naar het
Noorden opgerukt. Hierdoor hebben zich de
zware gevechten naar het gebied ten Zuiden
en ten Oosten van Velletri verplaatst, waar
verbitterd gestreden wordt. Tachtig vijan
delijke pantserwagens werden daar vernie
tigd. De dappere bezetting van Cisterna sloeg staal> bet0" en ijzer die de Duitsche vesting-
ook Donderdag tijdens den geheelen dag
alle vijandelijke aanvallen af.
In het gebied ten Oosten van de Liri zette
de vijand met sterke strijdkrachten zijn aan
vallen op den sector-Melfa voort. Hij kon
na heen- en weergolvende gevechten, tijdens
welke 43 vijandelijke pantserwagens werden
stukgeschoten, den voet zetten op den Noor
delijken oever van de rivier. De slag duurt
ook hier met onverminderde hevigheid voort.
Boven het Italiaansche gebied werden
Donderdag" in hevige luchtgevechten tegen
ver overmachtige .vijandelijke luchtstrijd
krachten en door de luchtdöelartillerie 18
vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Een
formatie gevechtsvliegtuigen viel Donder
dagnacht gereedstaande vijandelijke troepen
en. verkeersknooppunten in het gebied ten
Westen van Cassino met goed resultaat aan.
Tijdens de zware afweergevechten in de
laatste weken heeft zich een gevechtsgroep
onder bevel van kolonel Bode door bijzondere
dapperheid onderscheiden.
Aan het front in het Oosten verliep de dag
bij geringe plaatselijke gevechtsactiviteit
kalm. Het station Dsharikoi op de Krim werd
Donderdagnacht opnieuw door een formatie
Duitsche gevechtsvliegtuigen doeltreffend ge
bombardeerd.
Formaties Duitsch-Roemeensche slagvlieg
tuigen ondernamen doeltreffende aanvallen
op bolsjewistische troepenconcentraties en
batterijstellingen in het gebied ten Zuiden
van Dubosari.
Een Sovjet-motortorpedoboot, die uit de
Finsche golf trachtte te ontsnappen, zonk na
mijntreffers. Bij de afweer van een bols-
jewistischen luchtaanval op een eigen con-
vooi in de Noord-Noorsche wateren schoten
onze jagers van 80 aanvallende vliegtuigen
er 69 neer. Een ander vliegtuig werd door de
beveiligingsvaartuigen van het convooi neer
geschoten.
Amerikaansche bommenwerpers vielen ver
scheidene plaatsen in de bezette gebieden in
het Westen, alsmede steden in het Zuidwest-
Duitsche grensgebied 'aan. Vooral in Mül-
hausen ontstond schade. De bevolking leed
verliezen. Door luchtverdedigingsstrijdlcrach
ten werden 27 vijandelijke vliegtuigen neer
geschoten."
De militaire correspondent van het D.N.B.
Hallensleben, schrijft, dat de slag in Italië
sedert Donderdag nog heviger is geworden.
De Engelschen en Amerikanen pogen hard
nekkig met steun van hun terreinwinst een
wiepe doorbraak in het Duitsche steunpunt-
stelsel te bewerken. Het commando van het
5de en het 8ste leger tracht tot een succes
te komen, dat van werkelijke militaire betee-
kenis is. Het deins voor geen offer en geen
moeiten terug om een doorbraak te forcee-
ren. Van uur tot uur werpt het nieuwe strijd
krachten in het vuur, voor welke thans een
grootere ontplooiingsmogelijkheid aanwezig
is. Vooral het pantserwagen heeft de laak
toegewezen gekregen, door het Duitsche ver
dedigingsstelsel te stooten, om Duitsche
afdeelingen den weg af te snijden.
Met het oog op het aanstormende geweld
der massale pantser-afdeelingen schijnt gene-
raal-veldmaarschalk Kesselring tot een
verdere frontcorrectie te hebben besloten,
doordat hij het bevel gaf, al strijdende op
de punten van den zwaarsten druk uit te
wijken. De vijandelijke pantserwagens leden
zware verliezen.. Hier en daar kwamen zij
zoo dicht langs de Duitsche afweerposities,
dat het Duitsche pantserafweergeschut als
het ware tot schijfschieten kon overgaan.
Pas toen de laatste munitie verschoten was,
trokken zich ook de bezettingen dezer Duit
sche steunpunten terug op de voorbereide
rotsstellingen. Van hier uit wordt de strijd
met verdubbele hardnekkigheid voortgezet.
Het ligt voor de hand. dat de Anglo-
Amerikanen, alsmede de Fransche, Pool-
sche en Afrikaansehé afdeelingen, ver
liezen lijden, die vergeleken kunnen wor
den met de Sovjetverliezen tijdens de
groote afweerslagen aan het Oostelijk
front.
Het verdient de aandacht, dat de slag van
Duitsche zijde nog steeds met betrekkelijk
geringe strijdkrachten wordt volgehouden
Ongetwijfeld heeft Kesselring hier en daar
operatieve reserves in den strijd geworpen
om de eenheid van het frontverloop te be
waren, maar hij heeft dat zeer spaarzaam
gedaan. Hij heeft zijn hoofdreserves achter
gehouden, waaruit blijkt, dat den Anglo-
Amerikanen nog zware uren, waarschijnlijk
zelfs de zwaarste.'te wachten staan.
Kesselring heeft zich hiermede weer de
keuze van plaats en tijdstip van een vast
beraden -tegenstand voorbehouden, en men
is zelfs geneigd aan te nemen: ook plaats
en tijdstip van zijn tegenactie. In veldtoch
ten veranderen de sitauties vaak in enkele
pioniers alleen in dit gebied in tallooze ver
sterkingswerken gebruikt hebben.
uren. Maar zoover is het ongetwijfeld nog
niet.
Het huidige verloop van het Duitsche
steunpüntfront iaat overigens duidelijk zien,
hoe weinig het Anglo-Amerikaansche offen
sief eigen heeftr kunnen doordringen en hoe
handig de Duitsche verdediging geopereerd
heeft. Van het gebied ten Noorden van Anzio
loopt het front thans over Velletri naar
Aprilla, vandaar over CisternaSezzo
Priverno naar het gebied Noordelijk van
Vallecorsa, vandaar naar Pastena en de uit
monding van de Melfa in de Liri, dan naar
het gebied van Roccasecca en Piedimonte,
waar het ongeveer vijf kilometer Noordelijk
van Cassino aansluit op het oude bergfront,
dat naar de Adriatische Zee loopt.
Belangrijke opmerkingen van Dr. Seyss Inquart over problemen, die op
het oogenblik het Nederlandsche volk bezig houden.
Op 29 Mei a.s. zal het vier jaar geleden zjjn,
dat Rijksminister dr. A. Seyss-Inquart als
Rijkscommissaris voor het bezette Nederland
sche gebied zijn ambt aanvaardde. Naar aan
leiding hiervan heeft dr. Seyss-Inguart aan
den vertegenwoordiger van het D. N. B. te
's-Gravenhage, Oito< Raible, een interview toe
gestaan, waarin hij vragen over de ontwikke
ling in zijn arbeidsressort beantwoordde.
Vraag: De Führer heeft op 18 Mei-1940. dus
reeds drie dagen na de capitulatie van Neder
land, last gegeven tot de oprichting van het
Rijkscommissariaat in het bezette Nederland
sche gebied en daarmede tot de invoering van
een burgerlijk bestuur' hier te lande, in onder
scheid tot de naburige Westelijke gebieden.
Toen u, mijnheer de rijksminister, door den
Führer tot Rijkscommissaris werd benoemd en
u dit ambt nu vier jaar geleden aanvaardde,
voor welke taak zag u zich toen geplaatst?
Antwoord: „Ik had een dubbele taak: eerst
moest gezorgd worden voor de orde en veilig
heid van het openbare leven in het Neder
landsche gebied en voorts ging het erom, er
voor te zorgen, dat de eischen die de bezetten
de macht stelde, werden nagekomen en dat
het in dit gebied aanwezige-potentieel zooveel
mogelijk voor de oorlogvoering zou worden
gebruikt, uitgaande van de toén wellicht nog
niet duidelijk aangevoelde, maar reeds ver
moede totaliteit van dezen oorlog.
Algemeen ging het er echter om. rekening
te houden met die geestelijke en politieke ont
wikkeling, die met het oog op den toestand
die ontstaan was door de gebeurtenissen van
het voorjaar van 1940 en met het oog op de
Belangrijke transporten vinden, onder bescherming der
Kriegsmarine, regelmatig plaats. De veel omvattende taak
dezer beschermers is van zeer groote waarde voor Europa's
toekomst.
-Nederlanders, toont U de naam van „de zeevaarders van
Europa" waardig, neemt deel aan dit belangrijke werk en
meldt" U als vrijwilliger bij de Kriegsmarine.
Indiensttreding bij de Kriegsmarine is mogelijk voor iederen Nederlandei
tusschen 17-45 jaar. Aanmelding en inlichtingen bij de Marineannahme-
steile West. Plompetorengracht 24. Utrecht; alle Hafen- en Ortskomman*
danturen en de verschillende Meldestellen in Nederland.
KOET NIEUWS.
Te Blaricum
ontstond brand in
de villa van den
heer Heslenfeld
aan den Huizer-
weg, doordat von
ken uit de Gooi-
sche tram op het
rieten dak kwa
men. De brand
weer icon niet
verhinderen dat
het geheele dak
een prooi der
vlammen werd.
De waterschade
is voorts zeer
groot.
Honderdtallen
zakenen werk
plaatsen in Bess-
arabië zijn weer
in joodsche han
den gegeven. Tal
rijke posten van
het burgerlijk be
stuur in de be
zette Roemeensche
gebieden zijn door
joodsche ambte
naren overgeno
men.
De chef der Kin
derpolitie te Am
sterdam verzoekt
namens de ouders
o p s p o r in g van
Maria Hendrika
Lina, oud 20 jaar,
die sedert 16 Mei
j.l. wordt vermist.
De jeugdherberg
„De. Zonnehoeve"
in Blaricum, is
voor het trekkers
verkeer gesloten.
verdere ontwikkeling van den oorlog te ver
wachten was. Thans weten wij, dat deze ont
wikkeling streeft naar de vorming van een
Europeesch gemeenschappelijk gebied dat zich
naar het Oosten en naar het Westen moet
handhaven en waarin de Nederlanders de rol
moeten speien die hun toekomt krachtens
hun lfgging en krachtens hun bijzondere eigen
schappen.
Op binnenlandsch politiek gebied had ik
mijn ervaringen uit den tijd van strijd in de
Oostmark en daardoor wist ik, waar tegen
strevende krachten zich kunnen doen gelden.
Er moesten dientengevolge maatregelen ge
nomen worden, die ons controle verschaften
ook over instellingen, die niet rechtstreeks tot
de politiek behooren. maar die op het oogen
blik eener beslissing door de tegenpartij tegen
ons gebruikt zouden kunnen worden. Zoo ont
stond een wijdvertakt ingrijpen in het geheele
openbare leven. Krachtens de totaliteit van
den oorlog moesten wij onze aandacht wijden
aan alle uitingen van het Nederlandsche leven.
Het op zichzelf goede bestuur, hoewel dit
volkomen was ingesteld op het eigen karakter
van de vroegere Nederlandsche samenleving
en van de autonomie der gemeenten, werd in
hoofdzaak overgenomen. De secretarissen-gene
raai naar ons begrip staatssecretarissen
werden gehandhaafd. Voor zoover zij inmid
dels zijn afgetreden, geschiedde dit op eigen
wensch. Waar bij de burgemeesters en in an
dere functies mutaties noodig waren,, werden
deze posten bezet door vakkundig geschikt- eh
politiek betrouwbare Nederlanders, dus in
feite door nationaal-socia'listen.
Nederiand's bijdrage aan de oorlogvoering
Vraag: Bij de opdracht, die u te vervullen
hebt, gaat het dus buiten het bestuurskarakter.
om het betrekken van de in -Nederland aan
wezige krachten bij de oorlogvoering, m.a.w.
het gaat er om te bereiken, dat Nederland een
zoo hoog mogelijke bijdrage levert voor den
■strijd om een nieuw Europa. Hoe kan men het
resultaat van dit streven omschrijven?
CVervolg op pag. 2)
Naar de höhere SS- und Polizeiführer „Nord-
west" mededeelt, heeft het Polizeistandgericht
te 's-Hertogenbosch op 24 Mei 1944 de Neder
landers
Jan Roes, geboren 8 Febr. 1918 te Delft;
Jan Noorda, geb. 10 Sept. 1919 te A'dam;
Willem Oost er heers, geb. 6 Dec. 1918
te GrofTingen, ter dood veroordeeld, omdat zij
op 29 Maart 1944 te Groningen een overval
hebben gepleegd op een banklooper en hem
van een aanzienlijk bedrag aan geld hebben
beroofd. Het Polizeistandgericht heeft de da
ders beschouwd als geweldmisdadigers en
aangenomen, dat door de daad de openbare
orde in Nederland verstoord kon worden. De
daders hebben gehandeld in opdracht v-an een
terreurorganisatie, doch hebben te hunnen
eigen bate aanspraak gemaakt op een belang
rijk aandeel in de te verwachten buit. Of
schoon de daad door het beleid van den bank
looper mislukt is, is met toepassing*van art. 1
van de Ordnungsschutzverordnung de dood»
straf uitgesproken. Het vonnis is na onderzoek
van de gratiemogelijkheid voltrokken.
Naar de höhere SS- und Polizeiführer „Nord
west" mededeelt, heeft het Polizeistandgericht
's-Hertogenbosch op 24 Mei 1944 de volgende
Nederlanders ter dood veroordeeld:
•2. den textielfabrikant Robert van-Spaen-
donck, geb. op 30 Juli 1916 te Tilburg;
3. dén onderhopman bij den Nederland-
schen Arbeidsdienst Johannes de Jong,
geb. op 27 Augustus 1916 te Vlaardingen;
4. den ambtenaar Henricus Verbunt, geb. op
16 December 1909 te Tilburg;
5. den bediende Carolus Aarts, geb. op 12
Sept. 1907 te Tilburg;
6. den kantoorbediende Barend Busnac,
geb. op 12 Mei 1922 te Rotterdam;
7. den kantoorbediende Albertus Meintser,
geb.-op 14 Dec. 1920 te Amsterdam.
De veroordeelde R ér keimans heeft als amb
tenaar bij het bureau van den burgerlijken
stand te Tilburg deel uitgemaakt van een ge
heime organisatie en sinds jaren voor onder
gedoken personen valsche persoonsbewijzen
gemaakt. De vervaardiging van de valsche
persoonsbewijzen is met het oog op den aan
zienlijken omvang beschouwd als sabotage vol
gens par. 1 van de Ordnungsschutzverordnung
Berkelmans heeft in Januari 1944 de veroor
deelden De Jong, Verbunt, Aarts, Busnac en
Meintser aangezet tot het vermoorden om po
litieke redenen van een Nederlandse-hen poliite
ambtenaar. De veroordeelde Van Spaendonck
heeft deelgenomen aan voorbesprekingen over
1. den ambtenaar Wilhelmus Berkelmans, I den voorgenomen moord en zijn pistool ter be-
geb. op 31 Maart 1912 te Tilbu^ 1 schikking gesteld. Hoewel de moord door de
oplettendheid van den Nederlandschen politie
ambtenaar niet is gelukt, heeft het Polizei
standgericht de op politieke grondslagen be
rustende daad met gebruikmaking van par. 1
alinea 2 der Ordnungsschutzverordnung als
een gepleegde daad bestraft en tegen alle be
trokkenen de doodstraf uitgesproken. De ver
oordeelden De Jong, Verbunt en Busnac heb
ben bovendien onbevoegd een vuurwapen ia
bezit gehad.
Het vonnis is na onderzoek van de kwestie
van gratieverleening voltrokken aan de ver
oordeelden Berkelmans, Van Spaendonck, De
Jong, Verbunt, Busnac en Meintser. De ver
oordeelde Aarts zag zijn doodvonnis gewijzigd
in 15 jaren tuchthuis.
Naar de höhere SS- und Polizeiführer „Nord-
west" mededeelt, heeft het Polizeistandgericht
's-Hertogenbosch op 24 Mei 1944 de volgende
Nederlanders ter dood veroordeeld:
1. den ambtenaar Harmen van Rossum, geb.
12 Febr. 1917 te Bex-gen op Zoom;
.2. den., student Cornell's Anna Hendrik
Wagtho, geb. 10 Sept. 1921 te Bergen op
Zoom;
3. den kantoorbediende Petrus Adrianus
Juten, geb. 6 Dec. 1918 te Bergen op Zoom
4. den bakkersknecht Jacob Everaers, geb.
5 Nov. 1917 te Tholen;
5. den landbouwer Jacob Jan Hage, geb'.
9 Juli 1921 te St. Martensdijk.
De veroordeelde Van Rossum heeft den over
val op het distributiekantoor te Bergen op
Zoom op 4 Maart 1944 mogelijk gemaakt, door
den daders de in zijn bezit zijnde sleutel tot
het gebouw alsmede een teekening van het
kantoor te overhandigen, terwijl hij tevens aan
voorbesprekingen over den overval heeft deel
genomen. De veroordeelde Wagtho heeft ver
scheidene vuurwapens, munitie en ontplofbare
stof in zijn bezit gehad. Hij heeft als lid van
een terreurorganisatie deelgenomen aan het in
brand steken van een opslagplaats van de
Wehrmachtbezirksverwaltung te Bergen op
Zoom op 4 Jan. 1944. voorts door inbraak in
den nacht van 29 op 30 Oct. 1943 opgeborgen
radiotoestellen en op 26 Febr 1944 een motor
rijwiel ten behoeve van de terreurgroep ge
stolen. De veroordeelde Hage heeft Wagtho
twee pistolen verschaft. Beiden hebben ge
weten, dat Wagtho de wapens voor sabotage-
doeleinden zou gebruiken. De veroordeelde
Juten heeft als lid van de terreurgroep na de
arrestatiè van Wagtho diens wapens uit een
bergplaats weggehaald. Bij de motiveering van
het vonnis van het Polizeistandgericht is uit
eengezet, dat voor het verschaffen van wapens
aan leden van terreurgroepen alleen de dood
straf in aanmerking komt.
Het vonnis is na onderzoek van de kwestie
van gratieverleening aan alle veroordeelden
voltrokken.
„RUIM BAAN VOOR 'T JONGE GESLACHT".
De titel van het door Max Blokzijl te hou
den politieke weekpraatje. dat Maandag 29
Mei over Hilversum I om 18.45 uur zal wor
den uitgezonden, is: „Ruim baan voor het
jonge geslacht".
Roosevelt opnieuw eandidaat.
Uit" welingelichte democratische kringen
wordt vernomen, dat het vrijwel vaststaat,
dat president Roosevelt opnieuw tot candidaaS
voor .het presidentschap zal worden gekozer*
tijdens de democratische partijconventie die
in Juli van dit jaar zal worden gehoudea. j
