BEKENDMAKING
IJMUIDEN
Prijsopdrijving van fruit
Rechercheurs van de afdeeling economische
zaken der Velser politie stelden vast, dat
vier personen bij het verkoopen van fruit een
veel te hoogen prijs berekenden. Het bleken
inwoners van Haarlem te zijn. Er werd pro
ces-verbaal tegen hen opgemaakt en het nog
aanwezige fruit werd, onder toezicht, tegen
den vastgestelden prijs aan het publiek ver
kocht.
Dat de politie dikwijls niet of maar weinig
bij het bestrijden van den sluikhandel op
medewerking van het publiek kan rekenen,
kwam bij dit geval tot uiting. Een kooper
weigerde^ aan de verbaliseerende ambtenaren
de gewenschte inlichtingen te geven. Hij
werd eveneens bekeurd.
Er is bovendien wegens het tegen te hoo
gen prijs verkoopen van fruit proces-verbaal
tegen een te Beverwijk wonenden koopman
opgemaakt.
Na een kwart eeuw
Dinsdag heeft G. v. d. Wal zijn 25-jarig
dienstverband bij de Papierfabriek Van Gel
der en Zonen herdacht.
's Morgens werd de jubilaris op het kan
toor ontvangen, waarbij ir. A. J. Allan, pro
curatiehouder en de heer A. Koene, bedrijfs-
chef der Cellulosefabriek van hun mede
leven blijk gaven.
In een hartelijke toespraak richtte ir. Allan
namens de directie woorden van erkenning
tot den heer v. d. Wal. Spr. dankte voor den
trouw, waarmede gedurende de achterliggen
de periode de werkzaamheden werden ver
vuld. Het personeel uitte zijn genegenheid
door een bloemenhulde. Bij de viering van
het jubileum in de woning aan de Laan van
Canaan 10 mocht de heer v. d. Wal nog yer-
schillende attenties ontvangen.
Inbraak.
Door onbekenden is een inbraak in een
perceel aan de Meerstraat gepleegd. De da
ders doorzochten een kleerenkast, welke een
welkome buit bleek te bevatten. Uit een
winterjas werd een groot bedrag gestolen.
De dieven, die de kleedingstukken op de trap
achterlieten, slaagden er in te ontkomen. De
politie stelt een onderzoek in.
Floraüa-tentoonstelling.
De jaarlijksche 'Floralia-tentoonstelling zal
Zaterdagmiddag in het Veilinggebouw Ken-
nemerland aan de Breestraat worden gehou
den. Er worden inzendingen van verschillen
de scholen verwacht.
AARDAPPELEN WAREN TE DUUR.
Een te IJmuiden wonende aardappelhan
delaar verkocht aardappelen tegen te hoo
gen prijs. De politie kreeg hiervan kennis
en maakte proces-verbaal op.
ZONDER VERGUNNING VISCH
VERVOERD.
Voor het vervoeren van visch moet men
een bewijs hebben, maar een inwoner van
Amsterdam meende het wel zonder een
dergelijk document te kunnen doen. Hij
werd echter betrapt, met het gevolg, dat er
proces-verbaal tegen hem werd opgemaakt.
DURE HORLOGE-ARMBAND.
Een te IJmuiden wonende winkelier ver
kocht een horloge-armband zonder de prijs-
voorschriften in acht te nemen. De politie
vernam dit en bekeurde den man.
VIER GULDEN PER BROOD.
Vier gulden vroeg een te IJmuiden wo
nende bakker voor een brood zonder bon
en er bleken voldoende liefhebbers voor te
zijn. De politie kon dit .echter niet toe
laten en maakte dan ook proces-verbaal op.
TWEE WEDSTRIJDEN VAN STORMVOGELS
De Stormvogels zijn er niet in geslaagd
beslag te leggen op de zilveren Westerkerk.
Ditmaal hebben zij de eer moeten laten aan
den Oostelijken 2de klasser Rheden.
Tegen deze club kwamen de Vogels het
eerst in het veld en verloren van haar met
20. Deze overwinning kwam den pittigen
Oostelijken voetballers volkomen toe. Zij
mochten in sommige opzichten technisch bij
de Vogels ten achter staan, dit werd vol
maakt genivelleerd door hun prettig aan
doend enthousiasme. Steeds was een Rheden-
speler vlugger bij den bal dan een Storm
vogel en aan schieten kwam de trage IJmui-
der aanval in 't geheel niet toe. Toch zou
hierdoor de Rheden-zege nog geen feit zijn
geweest, ware het niet, dat de IJmuider-
achterhoede een paar kostbare fouten had
gemaakt. Zoo speelde eens Wijker veel te
zacht op Kraak terug en dit beteekende bij
de snel reageerende Rheden-voorhoede een
doelpunt. Met 20 veroverde Rheden twee
kostbare punten.
In den wedstrijd tegen Spartaan hadden de
Vogels Broekhuis, Van Pel, die tegen Rheden
een blessure had opgeloopen, Wijker en v. d.
Kuyl Jr. vervangen door v. d. Kuyl Sr.,
Keur, Kuyper en Couvé. Aanvankelijk leek
het er op, dat ook nu weer de Stormvogels
aan het kortste eind zouden trekken, want
al spoedig had Spartaan door minder sterk
spel der IJmuider achterhoede succes. AI
gauw echter bleek, dat de voorhoede in haar
nieuwe samenstelling beter voldeed, al kwam
ook nu Snoeks, die toch over een goed schot
beschikt, door gebrek aan tempo nog te kort
aan schieten toe. Na een uitstekend door
Kuyper opgezetten en door De Boer en Keur
verder geleiden aanval, kwam de bal bij Van
der Kuyl Sr., die een mooi doelpunt maakte.
En het tweede doelpunt, dat Stormvogels ten
slotte de overwinning op Spartaan bezorgde,
nam Kuyper zelf voor zijn rekening. De
Stormvogels-zege werd door de Rheden-
spelers luide toegejuicht, want nu kwamen
zij in het bezit van het kleinood.
Zij nog vermeld, dat Kraak in deze ont
moeting weer een paar maal op phenomenale
wijze zijn doel schoon hield en Haak Jr. nog
steeds z'n mannetje bleek te staan.
BEVERWIJK
De politie had succes.
Maandag 28 Augustus heeft de politie
een 16-jarigen Beverwijker, die zich had
schuldig gemaakt aan diefstal van een elec-
trische handboor, gearresteerd.
Bij het ingestelde onderzoek bleek voorts,
dat er nog meer goederen uit de Kennemer
Machinefabriek aan de Koningstraat waren
gestolen. Dinsdag werden wederom twee
personen, respectievelijk 17 en 19 jaar oud,
terzake het wegnemen van electromotoren,
aangehouden.
Woensdag arresteerde de politie een
24-jarigen Beverwijker, die twee electromo
toren had buitgemaakt.
Met succes werd het speurderswerk voort
gezet, want dezer dagen heeft de politie nog
zeven personen geverbaliseerd. Drie jeug
dige dieven (16 en 17 jaar) en vijf helers
(40, 22, 20 en 17 jaar) behoorden eveneens
tot de 12 verdachten, die bij deze diefstal
len waren betrokken.
Van de buit konden 7 electro-motoren en
I boormachine worden in beslag genomen.
B. G. V. TURNLUST.
Zondag, tijdens het besluit van het Mid-
Kennemerland-tournooi, zal de Beverwijk-
sche Gymnastiekvereeniging Tumlust als
intermezzo tusschen de wedstrijden een
tumdemonstratie geven. De turners komen
in actie voor het onderdeel vrije oefeningen.
HET WITTE KRUIS.
Er werden in de week van 26 Augustus
tot en met 2 September in het Witte Kruis-
Badhuis aan de Baanstraat 633 baden ver
strekt. Het aantal stortbaden bedroeg 532,
terwijl 101 kinderen van de inrichting ge
bruik maakten.
DIEFSTAL VAN KONIJNEN.
Een bewoner van den Galgenweg heeft
bij de politie aangifte gedaan dat uit hok
ken, staande achter zijn woning, drie konij
nen zijn ontvreemd.
KERKCONCERT.
De reeks kerkconcerten van het zomer
seizoen 1944 zal Dinsdag 12 September
worden besloten.
ONTSPANNING VOOR DE JEUGD.
Door de bewoners van de Baanstraat, den
Romerkerkweg, de Kloosterstraat en het
C. H. Moensplein worden Maandag 11 Sep
tember buurtspelen georganiseerd. Naast
de jongeren zullen ook de ouderen aan deze
wedstrijden deelnemen. Het programma
vermeldt een aantal attracties, waaronder
mastklimmen en een watersteekspel.
SANTPOORT
GEEN ONTSPANNINGSMIDDAG.
De ontspanningsmiddag van de sportver-
eeniging Terrasvogels, die Zondag in Zo-
merlust zou worden gehouden, kan geen
doorgang vinden.
VELSEN
40 JAAR BIJ VAN GELDER ZONEN.
Zondag 10 September is de heer W.
Schuit veertig jaar in dienst van de Papier
fabriek. De jubilaris werd als 14-jarige bij
de papiermachines geplaatst, waar hij in
korten tijd verschillende functies doorliep.
Reeds op 35 jarigen leeftijd werd hem de
belangrijke functie van papiermaker toe
vertrouwd, welke, hij nog dagelijks bij de
papiermachine no. 6 vervult.
ZEESTRANDEN, RIVIERBEDDINGEN EN
SLUIZEN ALS STUDIE-OBJECTEN IN
EEN LABORATORIUM.
Werkingen van eeuwen worden er tot uren
teruggebracht.
Van oudsher zijn de Nederlanders ver
trouwd geweest met het water. Velen hunner
zijn zee- of binnenvaarders, waterbouwers
of watersportbeoefenaars. Een aanzienlijk
deel van onzen bodem hebben onze voor
ouders door inpoldering en bemaling aan de
baren onttrokken, een gebied ter grootte
eener provincie wordt in onze dagen aan de
Zuiderzee ontworteld en wellicht zal eens
ook het Waddengebied 'aan onze weiden en
akkers worden toegevoegd.
De waterbouwkunde speelt in ons land met
zijn vele binnenwateren uiteraard een
voorname rol en van dien tak van weten
schap vormt de waterloopkunde een der
grondslagen.
Reeds in de 18e eeuw bracht een Zweed
de gedachte naar voren om waterstroomen
in modellen op kleine schaal te onderzoeken,
doch tot practische toepassing kwam zij eerst
in de tweede helft van de 19e eeuw. Om
streeks 1900 werd begonnen met het bouwen
van laboratoria voor modelproeven met
stroomend water, op welk gebied Duitsch-
land voorging. Ons land beschikt sinds 1933
nadat zes jaren een voorloopige inrichting
was gebruikt te Delft over een modern
laboratorium, waarin de waterloopkunde
wordt beoefend en dat ten dienste zoowel
van de wetenschap als van de practijk staat.
Aan dit laboratorium, dat naar het uiterlijk
veel overeenkomst vertoont met een fabrieks
hal, hebben we een bezoek gebracht.
Men is in de waterbouwkunde nog niet zoo
ver, dat men alle constructies tevoren kan
vaststellen. Een van de hulpmiddelen daartoe
is het modelonderzoek, waarbij men metingen
doet en gegevens verzamelt over strand-
vorming, over uitschuring door de stroomin
gen en brandingen langs de kust, over de
benedenstroomen der groote rivieren, over
havenaanlegkwesties, enz.
Proeven worden hier gedaan ter verleven
diging van het waterbouwkundig onderwijs
en verder wordt hier veel „speur"-werk ver
richt door civiel-ingenieurs en studenten, die
zich in de „natte" bouwkunde specialiseeren.
In de 80 meter lange en 18 meter breede
hoofdzaal van dit laboratorium ziet men o.a.
een hellende zandvlakte, een zeestrand in
klein formaat, waarop eenige uren tevoren
kunstmatig opgewekte golven hebben ge
beukt Er werd een branding nagebootst en
thans is de ebtoestand ingetreden. Grillige
vormen zijn op het droog gekomen strand
ontstaan en hun contouren worden met witte
draden nauwkeurig geaccentueerd om daarna
fotografisch duidelijk te kunnen worden vast
gelegd. Een naar vier zijden snel verplaats
bare hangende kraan glijdt over dit strandje
heen en dient twee technici tot staanplaats
om de uitvoering van deze werkzaamheden te
vergemakkelijken.
In een ander deel van deze laboratorium
ruimte wordt de werking van eb- en vloed-
stroomen langs de kust met behulp van een
model op een honderdste van de ware groot
te onderzocht.
Een dwarshal bevat een installatie voor de
controle der gedragingen van zoetwaterlagen
op een grondslag van zoutwater. Wat in de
natuur in een of twee eeuwen gebeurt, kan
hier in een of twee uren worden nagegaan.
Per seconde stroomt door de gezamenlijke
rivieren zelfs bij zeer kleinen afvoer een
millioen liters zoet water ons land binnen
bij hooge waterstanden is het veel meer,
maar een belangrijk deel daarvan verdwijnt
in de zee. Daarentegen brengt elk half et
maal de vloed enorme massa's zout water de
groote riviermondingen binnen en die mas
sa's vermengen zich ten deele met het zoete
water. Voor de bevloeiing van onze weilan
den en akkers dient het zoete water zooveel
mogelijk te worden vastgehouden, het zoute
echter zooveel mogelijk te worden geweerd.
Onze duinwaterleidingen berusten op zoet
(regen-) water, dat in misschien 15 a 16
eeuwen werd opgespaard, doch waarvan in de
laatste halve eeuw veel meer werd verbruikt
dan er aan kon worden toegevoegd. Zoo
voortgaande zouden we onzen duinbodem
verzouten. Daarom hebben eenige groote
steden in het Westen van ons land plannen
tot aanleg van nieuwe drinkwaterwinningen
voorbereid en ten deele al uitgevoerd. Het
waterloopkundig laboratorium heeft voor het
welslagen dezer plannen zijn nuttige diensten
mogen bewijzen.
Aan -den aanleg van groote sluizen pleegt
overleg met de leiding van het waterloop
kundig laboratorium vooraf te gaan, want de
ervaring heeft geleerd, dat zich vrijwel bij
eiken aanleg van dien aard nieutve proble
men voordoen, die om een oplossing vrrgen.
Ook hiervoor is in vele gevallen model
onderzoek wenschelijk.
Het laboratorium-onderzoek moet .uiteraard
zijn voltooid vóór dat de uitvoering begint.
Tijdens en na de uitvoering zijn de rollen
v-an praktijk en laboratorium verwisseld: het
laatste is dan vrager geworden. Alle gelegen
heden worden aangegrepen om het geleverde
werk te controleeren en nieuwe ervaring op
te doen. Het is een levenskwestie voor hef
theoretisch onderzoek, dat het contact met-
de praktijk niet verloren gaat.
Inmaaktijd.
Do vatimnaak.
In het algemeen hebben, zoo lezen we in
,,De Volkstuin" de met zout in het va.t inge
maakte groenten weinig waarde voor de voe
ding. Door de verschillende bewerkingen, die
deze groenten ondergaan voor ze op tafel ko
men, verliezen zij vrijwel alle voedingsstof
fen. Een gunstige uitzondering hierop maken
echter de zure snijboonen, de zure roode kool
en de zuurkool. Deze worden ook wel met
zout ingemaakt, maar met een kleine hoe
veelheid. Deze kleine hoeveelheid is net vol
doende om rotting, gisting en schimmelvor
ming tegen te gaan, maar de melkzuurbacte
riën kunnen nog goed in deze omgeving
leven.
De melkzuurbacteriën veroorzaken dan
een gisting in de groenten en deze worden
daardoor lichter verteerbaar/ terwijl ze een
aangenamer smaak krijgen.
Bij deze manier van inmaken behoeven de
groenten bij de bereiding niet afgekookt te
worden, terwijl zelf ingemaakte zuurkool e.d.
ook niet afgewasschen behoeft te worden.
Daardoor blijven de waardevolle voedings
stoffen in de groenten behouden.
Vatinmaak moet men niet langer dan 1
jaar bewaren. Als men ze te lang bewaart,
bederft ze. Van de zure inmaak gaat boven
dien het vitamine C-gehalte achteruit.
De inmaak vat en.
Hiervoor kan men gebruiken gave, ge-
emailleerde emmers, of vaten van glas, steen
graniet, geglazuurd aardewerk (liefst van
binnen en van buiten geglazuurd), geparafin
neerd hout. cement en zelfs rioolbuizen,
waaronder een bodem is gemetseld van ge
glazuurd aardewerk.
Voor zuurkool, zure kool en zure snijboo
nen moet men geen cementen vaten ge
bruiken.
De inmaakvaten worden goed schoonge-
borsteld met heet water en een reinigings
middel en daarna miet schoon water nage
spoeld. Daarna kan men het vat nog een
poosje in de zon zetten.
Houten en cementen vaten legt men 2-1
uur in een kuip met water en borstelt ze
daarna schoon met lauw water en een reini
gingsmiddel, waarna men ze moet. uitspoelen
met schoon water. Gebruikt men te heet wa
ter. dan gaat de paraffine, waarmee de hou
ten vaten zijn behandeld, smolten en ontstaat
er lekkage.
Lekkende houten vaten kan men dicht
maken door, bij voorkeur aan den binnen
kant wat paraffine langs de naden te strij
ken. Een niet te groote barst in een steenen
vat is soms nog te dichten door aan den bui
tenkant langs den barst wat waterglas te
strijken. Keulsche potten, waarin vroeger in
waterglas ingelegde eieren zijn geweest, moet
men1 zoo goed mogelijk uitschoren met azijn
en zand: Men kan ook probeeren met sterk
zuur het waterglas te verwijderen. Doet men
dit grondig, dan is geen gevaar, dat de in
maak onbruikbaar wordt. Men moet echter
oppassen het glazuur van den pot niet' te be
schadigen.
En nu een aantal recepten.
Zuurkool I.
Witte kool of witte en savoyekool en dan
2 x zooveel witte. Per kg. schoongemaakte
kool 10 a 12 g. zout (1 lepel karnemelk). 2
peperkorrels of 4 jeneverbessen.
De kool schoonmaken, zeer fijn schaven en
met het zout (en de karnemelk) zoolang
kneden tot er pekel gevormd wordt. De jene
verbessen of peperkorrels er door roeren. D^
kool overdoen in een schoongemaakte»
Keulschen pot, stevig aandrukken, een
schoonen doek er op leggen en langs de kan
ten instoppen, een plankje en een steen er
op plaatsen en voor het stof een doek, bord
of deksel op den pot leggen. Den pot op een
koele, vorstvrije plaats laten staan en na 14
dagen den kimlaag (schimmel) die zich op
de pekel boven 'het doekje gevormd heeft,
verwijderen. Steen, plankje en doek schoon
wasschen en weer op de zuurkool leggen en
deze bewerking- herhalen, wanneer dit noo-
dig blijkt. Wanneer de groente niet onder het
vocht staat, dan een lichte- zoutoplossing (2
g. zout per liter water) toevoegen ot ze onder
staat. Na 6 a 8 weken is deze inmaak goed.
Zij kan ongeveer' 7 maanden bewaard
worden.
Art. 3 van het decreet van den Rijkscom
missaris betreffende den uitzonde—'^vstoe-
stand (no. 15/1944) luidt:
„Iedere rechter, ambtenaar of ander lid
van het personeel van een gerecht, een an
dere overheidsinstantie, een openbaren dienst
of bedrijf, een openbare instelling, inrichting
of bureau, alsmede yan een niet-openbare
instelling of inrichting of van een niet-open-
baar bedrijf, waarin een belangrijke taak
wordt vervuld dan wel voor den oorlog be
langrijke opdrachten moeten worden uitge
voerd, iedere arts en apotheker, iedere vroed-
vr^jnv en iedere dierenarts moeten de werk
zaamheden, die hun beroep of hun dienst
betrekking medebrengen, volgens de hiervoor
geldende bepalingen, in het bijzonder volgens
de bijzondere beschikkingen van de bezetten
de macht, verder uitoefenen en, indien deze
door overmacht zijn onderbroken, dezelfve
terstond na opheffing van de belemmeringen
hervatten.
Hij, die hieraan niet voldoet, wordt ge
straft met den dood."
Art. 6, hetwelk luidt:
„Alle Nederlandsche overheidsinstanties,
diensten, instellingen, bureaux, inrichtingen
en bedrijven al dan niet van openbaar
karakter voeren de aanwijzingen uit. die
door militaire instanties of door militaire
commandanten rechtstreeks aan hen worden
gegeven. Dit geldt ook voor artsen, apothe
kers, vroedvrouwen en dierenartsen."
Verder wordt er de aandacht op gevestigd,
dat in art. 2 de doodstraf kan worden toe
gepast wegens iedere benadeeling van het
arbeidsproces, waaronder o m. te verstaan is
het willekeurig wegblijven uit kantoor, werk
plaats of fabriek.
RADIO-PROGRAMMA
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1944
HILVERSUM I 414.4 M.
6.45 Gram.muz. 7.00 BNO: Nieuws. 7.10 Och
tendgymnastiek. 7.15 Gram.muz. 7.40 Sport
nieuws. 7.50 Gram.muz. 8.00 BNO: Nieuws.
8.15 Lichte discoklanken (van 8.458.50 Voor
de huisvrouw). 9.00 Orkestfantasieën en rhap-
sodieën. 9.45 Godsd. uitz. 10.00 Orkest Gerard
van Krevelen en gram.muz. 11.00 Vrijkorps
„Schulz", voordr. 11.15 Beroemde componis
ten vertellen over hun werk, II. 12.15 Alma
nak. 12.15 Orkest Gregor Serban. 12.45 uur
BNO: Nieuws. 13.00 Land en volk brengt....
13.05 Amusementsorkest, orgel en piano. 14.00
Voor de vrouw. 15.00 Jan de Peinder, piano.
15.30 En hier is de koffergramofoon. 16.00
Orkest Dick Groeneveld. 16.45 BNO: Nieuws.
17.00 Dansmuziek. 17.30 Nieuws in een note-
dop. 17.40 „Zes om drie". 18.00 BNO: Pers
overzicht. 18.05 Omroep-Opera-orkest en
solist. 18.45 Brandende kwesties. 19.00 BNO:
Nieuws en act. besch. 19.15 Concertgebouw
orkest en Ferd. Helmann, viool (i. d. pauze:
Uit de Edda's IV). 21.00 Gram.muz. Van 21.15
af alleen voor de Radio-Centrales. 12.15 Orgel-
en koorconcert. 22.15 Instrumentaal solisten-
concert. 23.00 Lichte orkestsuites. 23 4024.00
Kamermuziek van Beethoven.
HILVERSUM II.
17.00 Kamermuziekconcert. 18.00 Septet
Jonny Ombach. 18.30 Optimistische klanken.
19.00 BNO: Nieuws en act. besch. 19.15 Voor
de jeugd. 19.20 Kwartet Jan Corduwener. 19.45
Musette sterren. 20.15 Mevrouw Bertonde
Lange over het voorbereidend onderwijs. 20.30
Componistenparade. 21.45 Avondwijding. 22.00
BNO: Nieuws- en cult. ber. 22.15 Zie progr.
H'sum I. 22.30 De stem van het Rijk.
