Haarlemsche Courant
Zware gevechten bij Nijmegen.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
289e Jaarg. No. 223
Bureaux: Groote Houtstraat 93
Postgiro 134958.
Bijkantoren: Soendaplein 21.
XJmuiden-O. Remhrandtlaan 56
Verschijnt dagelijks, behalve
t>p Zon- en Feestdagen.
Vrijdag 22 Sept. 1944
CJitg.: Graf. Bedrijven Damiate,
Haarlem. Abonnementen: per
week 26 ct., per mnd. 1,15,
per kwartaal 3,42, fr. p. post
3,73. Losse nummers 6 cent,
K im
In het gebied van Arnhem werden Engelsche
luchtlandingstroepen vernietigd.
Het Duitsche opperbevel van de weermacht
deelde gisteren mede:
In Midden-Nederland werd de eerste Engel
sche luchtlandingsdivisie in het gebied van
Arnhem ondanks nieuwe versterkingen vanuit
de lucht voor het grootste deel vernietigd, de
rest werd op een klein gebied opeengedrongen.
Totdusver werden 2800 gevangenen gemaakt,
onder wie de commandant der divisie.
Bij Nijmegen .leveren eigen troepen zware
gevechten met den uit het gebied van Eind
hoven met pantserstrijdkrachten aanvallenden
vijand. Ten Zuiden van de monding van de
Schelde slaagde de vijand er in een plaatse
lijke penetratie tot stand te brengen.
In het gebied van Aken werden gisteren de
sterke aanvallen van den vijand overal afge
slagen en ten Noordoosten d* stad werd in
een tegenaanval een lacune in het front ge
sloten. Bij deze gevechten werden in den sec
tor van een divisie in drie dagen 47 vijande
lijke tanks stukgeschoten.
In gevechten, die verscheidene dagen duur
den, gelukte het het vijandelijke bruggen
hoofd over de Sauer ten Noordoosten van
Echternach tot op geringe overblijfselen uit
een te slaan.
In het gebied van Luneville stiet de eigen
aanval op overmachtige vijandelijke pantser
strijdkrachten. Na heen- en weergolvende ge
vechten werden de eigen strijdkrachten in
Luneville op den Oostelijken rand der stad
teruggetrokken. Tusschen Epinal en de Zwit-
sersche grens slechts plaatselijke gevechts
handelingen.
Vijandelijke aanvallen op Boulogne en Ca
lais werden afgeslagen. Het laatste verzet van
het garnizoen van Brest op het schiereiland
Le Crozon is afgeloopen. In zeer zware ge
vechten, die wekenlang hebben geduurd be
hield de heldhaftige uit troepen van alle
weermachtsonderdeelen bestaande bezetting
onder de voorbeeldige leiding van den vesting
commandant generaal der valschermtroepe'n
Ramcke, de vesting op den wat,betreft getal
en materiaal verre overmachtigen vijand.
Hierdoor is den vijand niet een haven, doch
slechts een puinhoop in handen gevallen. De
heldenstrijd van het garnizoen van Brest zal
in de geschiedenis voortleven.
Drie eigen motortorpedobooten, die in den
strijd waren gev/orpen voor de flankbeveili
ging van een belangrijk convooi, vielen in den
nacht van 19 -op 20 September voor Duinkerken
twee overmachtige formaties lichte Britsche
vlootstrijdkrachten aan en bereikten door hun
aanval, dat het convooi zonder schade zijn
plaats van bestemming kon binnenloopen. De
drie motortorpedobooten gingen bij de vervul
ling van hun taak verloren.
Het V I-storingsvüur op Londen werd
voortgezet.
In Italië duren de zware afweergevechten
in het gebied ten Noorden van Florence en
aan de Adriatische Zee onveranderd voort. In
verbitterde en voor beide partijen vele verlie
zen opleverende gevechten werden talrijke
vijandelijke aanvallen afgeslagen. Ten Zuiden
en Zuidoosten van Firenzuola werd een vrij
groote penetratie van den vijand afgegrendeld.
Aan de Adriatische Zee bracht de met een
zeer groote hoeveelheid materiaal en met
krachtigen steun vanuit de lucht en van
scheepsartillerie aanvallende Vijand verschei
dene diepe penetraties tot stand, die voor een
deel in een tegenaanval afgegrendeld werden.
De doorbraak van den vijand werd wederom
verhinderd. In deze gevechten werden giste
ren 57 vijandelijke pantserwagens stukgescho
ten en honderden gevangenen werden ge
maakt.
In het Noordelijke deel van de Szekler-
punt mislukten aanvallen der Sovjets voor
een deel in een tegenaanval.
In West-Roemenië werden door onze slag-
vliegtuigen 24 vijandelijke tanks alsmede tal
rijke stukken geschut en voertuigen vernie
tigd.
De harde afweerslag om de Karpathenpas-
sen in den sector ten Zuiden van Sanok-
Krosno duurt voort.
Bij Warschau 'werden naar den Westelijken
oever overgezette bolsjewistische gevechts
groepen vernietigd, in totaal werden 69 storm
en landingsbooten vernield of buitgemaakt.
Ten Noordoosten van Warschau en aan de
Bobr ten Noordwesten van Bialystok misluk
ten vijandelijke aanvallen.
De aanval van onze pantsertroepen ten Zuid
westen van Mitau heeft in weerwil van taai
vijandelijk verzet verder terrein gewonnen.
In de laatste drie dagen werden hier 48 pant
serwagens en stukken stormgeschut en 95
stukken geschut alsmede talrijke andere wa
pens vernietigd of buitgemaakt.
In Letland en Estland zette de vijand met
nieuw aangevoerde strijdkrachten zijn krach
tige aanvallen voort. Onze schitterend strij
dende troepen sloegeh deze door tegenaanval
len uiteen of vingen ze op. In den thans zeven
dagen durenden afweerslag werden totdusver
600 Sovjet pantserwagens vernietigd.
Bij aanvallen overdag van vijandelijke bom
menwerpers op het gebied van de steden Bu
dapest, Raab en Presburg, alsmede bij nach
telijke aanvallen van vrij zwakke vijandelijke
formaties in het Hongaarsche gebied werden
11 vijandelijke bommenwerpers neergescho
ten.
In Trier ontstonden door aanvallen van vij
andelijke vliegtuigen met bommen en mitrail-
leurvuur verliezen onder de bevolking.
De strjjd van Woensdag.
D.N.B. meldt: In Midden-Nederland zetten
de Duitsche troepen Woensdag in het gebied
Nijmegen-Arnhem hun concentrische aanvallen
op de in geringen omvang nog verder ver
sterkte vijandelijke strijdkrachten voort, die
opnieuw zware verliezen leden. De dramatt
sche gevechten om den smallen corridor van
Eindhoven naar Nijmegen nemen in hevigheid
toe. De vijandelijke aanvallen om de smalle
sluis te verbreeden, mislukten. De corridor
wordt in de flanken hevig aangevallen. De
toestand in het centrale deel van Midden-
Nederland is vergeleken met de vorige dagen
weinig veranderd. Hetzelfde geldt voor het
Duitsche bruggenhoofd ten Z. van de Wester-
schelde. Ook hier behaalden de Canadeezen
geen successen. Het zwaarte-punt van de
operaties aan het Westelijk front lag nog
steeds rondom Aken. In de punt bij Maas
tricht konden de Amerikanen eenig terrein
winnen. Enkele kilometers ten N. van de tot
dusver bestaande gevechtslinies betrokken de
Duitsche troepen nieuwe, nog op Nederlandsch
gebied liggende afweerstellingen. Door deze
verplaatsing is de flank ten N.W. van Aken
dieper geworden. Ten N. van Maastricht en
Aken zijn eigen tegenaanvallen gaande. Ook
ten O. van Aken versterkten de Duitsche troe
pen hun druk. Ten W. van Stalberg werden
vijandelijke aanvallen afgeslagen en ten Z.O
der stad moest de vijand veroverd terrein weer
prijs geven. In het Zuidelijk deel van het Wes
telijke front wordt nog steeds fel gestreden om
het gebied Metz-Luneville. In Luneville zelf
duurden de verbitterde gevechten voort. Ten
N. en ten Z. der stad stieten aanvallen en
tegenaanvallen in snelle volgorde op elkaar.
Hier en ten N. van Epinal duren de gevechten
voort. Ondanks al zijn aanvallen heeft de
vijand zijn stellingen aan de Moezel niet kun
nen herstellen.
De Finsche wapenstilstand.
Het Finsche telegraafagentschap wijst er
met klem op, dat de Finsche wapenstilstand
gesloten is tusschen Finland eenerzijds en de
Sovjet-Unie en Groot-Brittannië anderzijds
In verband met de wapenstilstandsvoor
waarden voor Finland wordt in politieke
kringen te Berlijn gewezen op de bijzondere
verantwoordelijkheid voor maarschalk Man-
nerheim voor een ontwikkeling, die logischer
wijze naar den afgrond moet voeren. In Ber
lijn wordt voorts de meening geuit, dat niet
alle kringen van het Finsche volk zich de
strop om den hals zullen laten leggen.
Prins Karei regent van België.
Prins Karei is, volgens een bericht van Reu
ter door het Belgische parlement tot regent
benoemd. Vandaag zal hij de eed op de grond
wet afleggen. Van de 264 stemmen werden er
210 voor hem uitgebracht.
Het hoogtepunt tegemoet.
De slag om Midden-Nederland wordt
dag en nacht zonder onderbreking voort
gezet eiï- gaat blijkbaar zijn hoogtepunt
tegemoet. De toestand van de uit de buurt
van Eindhoven en Nijmegen aanvallende
vijandelijke formaties is nog niet opgehel
derd, temeer daar de voorste formaties
van drie kanten en van de lucht uit voort
durend worden aangevallen.
20 transportvliegtuigen omlaag geschoten.
De luchtmachtcorrespondent van het Inter
nationale Informationsbuero meldt van het
Nederlandsche gevechtstooneel, dat Duitsche
jagers op 21 September volgens nog onvolle
dige rapporten 20 transportvliegtuigen van het
type Douglas met volledige lading hebben
neergeschoten. De meeste dezer vliegtuigen
gingen na hun val in vlammen op. Als zeker
kan worden aangenomen, dat veel wapenen,
munitie, oorlogsmateriaal en levensmiddelen
door de snelle aanvallen der Duitsche jagers
vernietigd zijn. Het kwam daarbij weer tot
hevige gevechten met Anglo-Amerikaansche
jagers, waarvan er verschillende werden
neergeschoten.
PASSAGIERSBOOT OP DEN NIJL
GEZONKEN.
Naar de zender Beiroet meldt, is op den
Nijl een passagiersboot gezonken, waarbij 100
menschen om het leven, kwamen. Slechts drie
personen werden gered.
KOPTE BERICHTEN.
Het conservatieve Stockholmsche dagblad
Nya Dagligt Alahanda deelt mede, dat het op
14 October voor het laatst zal verschijnen. Het
eerste nummer kwam uit in 1767. Lehman, de
leider van de Unrra vertelt, dat het verleenen
van hulp afhangt van een verzoek der betrok
ken regeeringen. Tot dusver heeft hem een
dergelijk verzoek niet bereikt.
De Engelsche nieuwsdienst meldt uit Chi
cago, dat senator Conrally verklaard heeft
het te zullen toejuichen, indien de Vereenigde
Staten alle in dezen oorlog veroverde eilanden
zouden behouden als lucht- en vlootsteunpun-
ten ter waarborging van den vrede.
Duizenden ambtenaren, die te Vichy onder
Pétain gewerkt hebben moesten hun functie
neerleggen. Zij zijn voorloopig in hotels on
dergebracht in afwachting van verdere sanc
ties.
Associated Press meldt uit Moskou dat in
Estland de Sovjet wetten weer worden inge
voerd.
Associated Press verneemt dat Parijs nog
slechts de helft van de normale levensmidde
lenvoorziening krijgt aangevoerd. De gezond
heidstoestand der bevolking is critiek door
onvoldoende voeding.
Uit Amerikaansche ambassadekringen te
Lissabon verluidt, dat Churchill terstond na de
conferentie van Quebec naar Moskou is ver
trokken om daar Stalin te ontmoeten.
Hongaarsche regeering stelt
zich voor.
De regeering Lakatof heeft zich Donder
dagavond aan het Hongaarsche parlement
voorgesteld. De Premier verklaarde, dat
Hongarije, toen het de wapenen opnam, zich
niet door expansiedoeleinden heeft laten
leiden. Voor Hongarije is er geen andere weg
dan de vastberaden verdediging van zijn
grenzen. De regeering, die uit boven de par
tijen staande vaklieden bestaat, zal alles doen
om de hechtheid van het staatsgezag en het
vigeeren .van recht en wet als onmisbare
voorwaarden voor de succesvolle oorlog
voering te verzekeren.
DE NIEUWE FINSCHE REGEERING.
Naar de zehder Lahti meldt, is de nieuwe
Finsche regeering in eerste zitting bijeen ge
komen. Tot leden van de commissie voor de
buitenlandsche politiek, waarvan krachtens
hun ambt ook de premier en de minister van
buitenlandsche zaken deel uitmaken, werden
Walden, Ellilae en Vuori benoemd.
Uitkeering volgens de
Ongevallenwet.
Het bestuur der Rijksverzekeringsbank heeft
de Raden van Arbeid gemachtigd om, bij het
uitblijven van tijdelijke uitkeeringën en voor-
loopige renten in gevolge de Ongevallenwet
1921, waarvan de betaalbaarstelling door de
Rijksverzekeringsbank pleegt te geschieden,
ten behoeve van de belanghebbenden in hun
district, maatregelen te treffen ter voorzie
ning in deze betalingen. In voorkomend ge
val kunnen de belanghebbenden bij den Raad
van Arbeid in hun district inlichtingen in
winnen.
Hulp aan verhuizers.
Het is een droeve stoet, welke men dezer
dagen op de buitenwegen van Haarlem ziet.
Allerlei voertuigen worden gebruikt en het
is niets vreemd, als men dames achter een
handkar ziet en heeren, die gewoonlijk op
een kantoor zitten, een handwagen voort
duwen. Verheugend is, dat de burgers het
leed van anderen inzien en met man en macht
steun verlgenen, om de goederen te verhui
zen. Dezen helpers willen we hulde brengen
voor hun welwillende medewerking. Jammer
genoeg hoorden we ook een ander geluid.
Onder de vrijwillige medewerkers zijn lieden,
die van de huidige omstandigheden misbruik
maken en zich diverse goederen toeëigenen.
Zoo werd mevr. v. d. L., wonende aan den
Joh. Verhulstweg te Santpoort hiervan de
dupe. Twee jongens, die voor haar twee kof
fers met inhoud op een carrier vervoerden,
zijn niet aan het opgegeven adres verschenen.
Ten nadeele van een anderen bewoner van
den Joh. Verhulstweg, den 72-j. heer V.,
werden eveneens enkele koffers met inhoud
op een dergelijke geraffineerde wijze buit
gemaakt. De commissaris van de recherche
verzoekt bovengenoemde personen zich in
hun eigen belang aan het hoofdbureau van
politie Smedestraat Haarlem te melden.
Dame ernstig benadeeld.
De 67-jarige Haarlemsche A. L. maakte van
de aanbieding van een onbekende dame,
welke voor haar een zwaren zak met inhoud
naar het evacuatieadres wilde brengen, een
dankbaar gebruik. Spoedig moest zij evenwel
met ontsteltenis constateeren, dat de bereid
willige niet kwam opdagen. De benadeelde
is hierdoor ten zeerste gedupeerd, daar de
buit twee stel complete distributiebescheiden,
noodkaarten, stamkaarten, levensmiddelen,
pantoffels, breiwerk en een bont omvat. Ook
in dit geval wordt de onbekende verzocht
zich bij den commissaris der recherche te
melden.
Overschrijving gasrantsoen
in Haarlem.
Zij, die dezer dagen bij andere families gaan
inwonen en gas moeten gebruiken, kunnen
hun gasrantsoen overschrijven. Daarvoor die
nen zij zich schriftelijk in verbinding te stel
len met den Incassodlenst, welke deze aange
legenheid regelt. Deze dienst is gevestigd aan
de Jacobijnestraat te Haarlem.
STRAATNAMEN VOOR LEVENDE
PERSONEN.
Toen de heden tachtig jaar geworden stad
genoot, de heer K. J. F. Alberdingk Thijm
(Lodewijk van Deyssel) in September 1934
bijna zeventig jaar was, besloot de gemeente
raad van Haarlem, ter gelegenheid van den
komenden verjaardag hulde te brengen, door
een naam van een straat of laan naar hem te
noemen. Later werden de woningen gebouwd
nabij de tunnel in de omgeving van de Delft
en een der wegen werd De Lodewijk van
Deyssellaan genoemd.
Het was wel een uitzondering, dat de ge
meenteraad besloot een naam van een straat
te noemen naar een nog levenden persoon.
Vroeger waren daarover wel eens voorstellen
ingediend door de raadsleden, doch dan stelde
de vergadering zich op het hierboven ge
melde standpunt.
Op 13 November 1878 heeft de gemeenteraad
echter ook een uitzondering gemaakt. Dien
dag werd besloten een straat in het Rozen-
priëel te noemen naar A. Voorting, een der
mede-eigenaren van het Rozenpriëel,- die bij
de overdracht aan de gemeente milde voor
waarden aanbod, zoo een der nieuwe straten
den naam zou verkrijgen van Voortingstraat.
Aan het verzoek werd voldaan.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Beddegoed, J. Schutte, Kleverparkweg 70.
Geld, Hannenberg, Obistraat 79. Halsband,
Merens, Frederikspark 4. Kussen, A. v Eerden,
Oranjestraat 109. Sleutels, Bieben, Hedastraat
2. Zak m.i., J. Schutte, Kleverparkweg 70,
Betreden spoorlijnen
verboden.
Blijft niet staan op en bij
bruggen.
De Höhere S.S.- und Polizei-
führer Nord-West en General-
Kommissar für das Sicher-
heitswesen maakt bekend:
In overleg met de bevoegde
hooge commando-instanties
van de Duitsche weermacht
gelast ik met onmiddellijke in
werkingtreding het volgende
le. Het betreden van spoor
lijnen inclusief een 15 meter
breede strook links en een 15
meter breede strook" rechts
van de rails is voor burgers
verboden, met uitzondering
van "het personeel der Neder
landsche Spoorwegen die be
last zijn met de controle van.
de spoorlijn en zich als zoo
danig kunnen legitimeeren.
Het verböd van betreden geldt
niet voor: Spoorwegstations,
spoorwegovergangen en spoor
wegtunnels, die voor het ge
bruikelijke openbare verkeer
dienen.
2e. Het blijven staan op en
bij bruggen, bruginrichtingen
van allerlei aard, wegtunnels
en het blijven staan bij alle
Duitsche dienst- en comman
do-instanties en bij bewaakte
objecten van allerlei aard, is
in een omtrek van honderd
meter van deze inrichtingen
verboden.
3e. Op personen die dit
voorschrift overtreden, wordt
wanneer zij eenmaal zonder
resultaat zijn> gewaarschuwd
terstond geschoten.
(w.g.) RAUTER,
S.S.-Obengruppenführer und
General der Polizei.
Gaslooze uren
gewijzigd.
Thans wordt tweemaal
gas verstrekt.
De directies van de gas
bedrijven van Haarlem, Heem
stede, Bloemendaal, Zandvoort,
Haarlemmermeer en Haar-
lennnerliede maken bekend,
dat de uren, waarop gas wordt
verstrekt, met ingang van
heden 22 September als volgt
zijn geregeld:
van 11.30 tot 12.30 uur
en van 17 tot 18.30 uur.
's Morgens wordt er dus geen
gas verstrekt en op de beide
andere tijden een half uur
minder.
De nieuwe aardappel,
bon.
Geldigheidsduur bon 39
verlengd.
De secretaris-genebaal van
het departement van Land
bouw en Visscherij maakt be
kend, dat men van 24 tot en
met 30 September a.s. op elk
der bonnen „Aardappelen 40"
iy2 Kg. aardappelen kan koo-
pen. Op de' bonnen „Toeslag
40" is 1 Kg. aardappelen ver
krijgbaar. Op deze bonnen
mag pas op Maandag 25 Sep
tember a.s. worden gekocht.
De geldigheidsduur van de
aardappelbonnen 39 wordt ver
lengd tot en met 30 Sept. a.s.
Ds. H. H. DORGELO OVER
LEDEN.
In den ouderdom van 56 jaar
is na enkele dagen van onge
steldheid ds. H. H. Dorgelo,
vrijzinnig predikant der Ne
derlandsch Herv. gemeente te
Naarden in het Diaconessen-
huis overleden. Ds. Dorgelo
was een zeer begaafd predi
kant. Hij werd 11 Mei 1888 te
Dedemsvaart geboren, hij be
zocht het gymnasium te Doe-
':->ehem en de universiteit te
Utrecht. Hij stond achtereen-
vo 'ens te Hem, Neede, Hau-
wert en Culemborg, de laatste
18 jaar was hij predikant te
Naarden. Hij was secretaris
van de Evangel, maatschappij.
De teraardebestelling zal
Maandag op de alg. begraaf
plaats te Naarden plaats vin
den.
PROJECTIEL GEDEMON
TEERD.
De 19-jarige H. M. O. uit da
Rozenstraat te 's-Gravenhage,
demonteerde een gevonden
projectiel met het gevolg, dat
dit voorwerp explodeerde en
de jongen door de explosie
werd gedood.
De Hoofd-inspectie voor de
Luchtbescherming vraagt
Weet U, dat fosfor ook na
de blussching, tot de totale
verwijdering onder toezicht
moet blijven en nat ge
houden moet worden?