Haarlemsche Courant
Engelsch leger probeert corridor
bij Eindhoven te verbreeden.
Harde gevechten tusschen
Eindhoven en Nijmegen.
389e Jaarg. No. 330
Bureaux: Groote Houtstraat 93
postgiro 134958.
Bijkantoren: Soendaplein 21.
IJmuiden-O. Rembrandtl^pn 5«
Verschijnt dagelijks, behalve
ep zon- en Feestdagen
Nieuivsblad voor Noord~Holland
Zaterdag 30 Sept. 1944
CJitg.: Graf. Bedrijven Damiate,
Haarlem. Abonnementen.: per
week 26 et., per mnd. 1,16,
per kwartaal 3,42, fr. p. posé
3,73. Losse nummers 6 cent.
K 1297
Het Opperbevel van de Weermacht deelt
mede:
„De poging van den vijand door een ge
weldig gebruik van luchtlandingstroepen in
een sprong de Maas- en. Rijnhindernis in Ne
derland te nemen, in het Noorden om den
Westwall heen te trekken en tusschen Em-
den en Munster Duitsehland binnen te drin
gen, is mislukt. Het tweede Engelsche leger
probeert nu den smallen corridor tusschen
Eindhoven en. Nijmegen naar het Westen en
Oosten te verbreeden. Daarbij ontstonden
ook gisteren hevige gevechten, vooral aan
de Nederlandsche grens ten Oosten van Nij
megen en ten Westen van Venlo. Ook tus
schen Antwerpen en 's-Hertogenbosch is de
vijandelijke aanvalsactiviteit toegenomen.
Aanvankelijke successen van den vijand
werden door den tegenaanval van Duitsche
reserves beperkt of opgeheven. Meer dan
veertig Engelsche tanks bleven stukgescho
ten op het gevechtsterrein achter.
Daartegenover traden de wederzijdsche ge
vechtshandelingen aan de rest van het Wes
telijk front tot aan Metz op den achtergrond.
Nadat de' vijand door onzen tegenaanval uit
het penetratiegebied ten Noorden van Lune-
ville weer naar het Westen was teruggewor
pen gingen de Amerikanen gisteren ten Noor
den van Nancy tot den tegenaanval over. Hij-
bracht hun buiten zware verliezen slechts ge
ringe terreinwinst. In het voorterrein van de
Westelijke Vogezen nemen de aanvallen der
Amerikanen en Franschen, vooral aan weers
kanten van Epinal en ten Westen van Bel
fort in hevigheid toe. Er ontstonden zeer ver
bitterde en wisselvallige boschgevechten, die
echter alleen ten Oosten van Lure tot een te
rugneming van ons front dwongen.
Van de vestingen, die in den rug van den
vijand door ons in bezit gehouden worden, n.l.
Duinkerken, Calais met kustartilleriegroep
van Kaap Gris Nez, de Kanaaleilanden, Lo-
rient, St. Nazaire, La Rochelle, Gironde Noord
en Gironde .Zuid, wordt op het oogenblik al
leen Calais aangevallen. De gevechten duur
den daar met> groote hevigheid voort. Op en
kele plaatsen heeft de vijand tot aan den rand
van de stad weten op te dringen. Parlementa
riërs werden van de hand gewezen. In de an
dere vestingen vullen onze troepen door ge
slaagde uitvallen hun voorraden aan wapens
en ravitailleering aan.
In Midden-Italië werd gisteren ten Noord
westen van Firenzuola de Monte Battiglia,
dien de vijand den vorigen dag had veroverd,
in een omsingeling aangevallen. Het gelukte
de vijandelijke bezetting af te snijden en alle
vijandelijke pogingen tot ontzet te verijdelen.
Aan het Adriatische front zette de vijand
Donderdag ontstonden aan den West-,
Noord- en Oostkant van het vijandelijke
penetratiegebied van Eindhoven-Nijmegen
harde gevechten. De zeer aanzienlijke strijd
krachten, welke de vijand hier heeft gecon
centreerd, pogen zich met alle geweld be
wegingsvrijheid te verschaffen. Van het ge
bied van Eindhoven uit, werd sterke druk
uitgeoefend op den weg 's Hertogenbosch
Nijmegen en van het gebied van Hejmond uit
op den weg langs de Maas naar Nijmegen.
Hevige afweergevechten ontstonden .daardoor
ten Westen van Eindhoven. Ten Westen en
Noorden van Vechel en bij de heuvels nabij
Boxmeer. Tegenaanvallen wierpen de opge
drongen strijdkrachten op verschillende pun
ten terug. In het gebied tusschen Waal en
Rijn viel de vijand naar het Noorden en
Noord-Oosten, aan. Deze aanvallen mislukten
evenwel door de ten Zuiden van Arnhem met
succes verdedigende Duitsche versperrings
grendels. Eigen tegenaanvallen leidden °ten
Oosten van Nijmegen tot de herovering van
Erlekom.
Erlekom in Duitsche handen.
Tusschen Eindhoven en Nijmegen poogden
'de Engelschen ook Donderdag tevergeefs in
Oostelijke en Westelijke richting terrein te
winnen. Ondanks het in den strijd werpen
van sterke formaties jachtvliegtuigen slaag
den de Engelschen er slechts in ten Westen
van Vechel een kleine penetratie te verkrij
gen. Alle andere aanvallen werden hier af
geslagen. Ten Oosten van Nijmegen herover
den de Duitschers tusschen Waal en Maas
o.a. het plaatsje Erlekom.
Interinformation deelt de volgende bijzon
derheden mee:
In de Adriatische sector is de groote slag
wederom buitengewoon hevig geworden. De
troepen van generaal Kesselring hebben on
der origehoorden druk weliswaar terrein
moeten prijsgeven, maar zij hebben in zeer
elastische oorlogvoering het front gehand
haafd.
Aan het geheele Westelijke front is de ge-
vechtsbedrijvigheid zeer afgenomen, terwijl
de Duitsche frontlijn verder gestabiliseerd is.
Nieuwe groote zwaartepunten beginnen zich
af te teekenen bij Aken en Metz. Niettemin
kan niet ontkend worden, dat ook de plaat
selijke gevechten hard zijn.
In de hoop eindelijk Riga te kunnen ne
men, hebben de bolsjewieken de laatste da
gen massale strijdkrachten samengetrokken
om uit het Noorden en het Oosten de Duit
sche stellingen open te breken. Zij stieten
echter op geconcentreerde afweer.
zijn sterke tankaanvallen ook gedurende den
nacht en den geheelen dag, ondersteund door
onverpoosde luchtaanvallen, voort. De eigen
divisies sloegen alle aanvallen met zware ver
liezen voor den vijand af en behaalden daar
mede opnieuw een volledig afweersucces.
In het Zuidoosten gingen bergjagers tot
den tegenaanval on de Sovjets over, die in de
lus van den Donau, ten Westen van Turnuse-
verin waren binnengedrongen. Met een ver
lies van 500 dooden en 200 gevangenen wer
den twee vijandelijke regimenten verslagen
en werd een aanzienlijke buit aan wapens
binnengebracht.
In Midden-Kroatië namen onze troepen
schouder aan schouder met Kroatische tor-
matigs de stad Banja-Loelca weer in en her
stelden daarmede de verbinding met het
sinds dagen daar afgesneden garnizoen.
In de wateren van noordelijk Noorwegen
brachten beveiligingsvaartuigen van een
Duitsch convooi een vijandelijke motortor
pedoboot tot zinken en schoten vier vliegtui
gen omlaag. Een eigen vaartuig ging door
bomtreffers verloren. In dezelfde wateren
werden drie andere vliegtuigen door gevechts
veerboo.ten neergeschoten.
De vijandelijke teleurstelling over de mis
lukte poging, via noordelijk Nederland West-
Duitschland binnen te dringen, komt tot-
uiting in toenemende terreuraanvalleri* op
Duitsche steden. In midden-Duitschland
werd groote schade aangericht in de woon
wijken van Kassei, Maagdenburg Dessau en
in verscheidene plaatsen van het gebied Hal-
le-Leipzig. In den afgeloopen nacht vielen
Britsehe vliegtuigen Brunswijk aan.
De Engelsch-Amerikaansche luchtmacht
verloor op 28 September door jagers en lucht
doelartillerie van de luchtmacht 75 vlieg
tuigen, waaronder 50 viermotorige bommen
werpers".
De Nobelprijzen in 1944.
Volgens het persbureau T. T. uit Stockholm
wordt het mogelijk geacht, dat er dit jaar
Nobelprijzen zullen worden verSeeld, hetgeen
als gevolg van den oorlog sinds 1939 niet meer
is geschied. De commissies, die de keuze der
candidaten voor de verschillende prijzen
voorbereiden, hebben zich nog niet uitgespro
ken, maar binnenkort verwacht men een be
slissing van de zijde van den raad van be
stuur en van de Zweedsche regeering. Er
zouden ter verdeeling beschikbaar zijn twee
prijzen voor geneeskunde, twee prijzen voor
natuurkunde, twee prijzen voor scheikunde
en een prijs voor letterkunde. Elke prijs is dit
jaar 121.841 kronen groot. De Zweedsche pers
heeft tot dusver nog geen enkelen naam van
candidaten voor de mogelijke prijzen van dit
jaar genoemd.
Belooning voor vernietiging van
pantserwagens.
BOEDAPEST, 28 Sept. (D.N.B.) Een zoo
juist van kracht geworden regeeringsverorde-
ning bepaalt, dat elk lid van de Hongaarsche
weermacht, dat een pantserwagen vernietigt
of buit maakt, binnen 15 dagen vijf kadaster-
juk grond moet ontvangen.
In geval de desbetreffende soldaat sneuvelt
ontvangen zijn naaste bloedverwanten even
eens binnen twee weken tien kadasterjuk
grond.
AARTSBISSCHOP HERSTELD.
Naar De Tijd mededeelt is mgr. dr. J. de
Jong, aartsbisschop van Utrecht, die voor het
herstel van zijn gezondheid in het R.K. Zie
kenhuis te Apeldoorn vertoefde, Woensdag
avond volledig hersteld te Utrecht aange
komen.
Het Waaggebouw te Amsterdam in de
19de eeuw. Dit miniatuur gebouw is te
zien in het Amsterdamsch historisch
museum in het Waaggebouw, waar be
halve het prachtige interieur van deze
oude stadspoort, die later als vergader
plaats voor vele gilden dienst deed nog
vele andere interessante voorwerpen, be
trekking hebbende op de geschiedenis
van Amsterdam, te bewonderen zijn,
XC.NJ'.-de Haan Paz: m)
Het suikerrantsoen na 14 October.
Voorloopig geen nieuwe bon voor personen
vóór 1939 geboren.
De Secretaris-Generaal van het Departe
ment van Landbouw en Visschérij maakt be
kend, dat na 14 October a.s. voor personen,
geboren in de jaren 1939 of vroeger, voorloo
pig "geen nieuwe bon voor het koopen van
suiker zal worden aangewezen. Men houde
hiermede met de verdeeling van het suiker-
rantsoen rekening.
De rantsoenen voor de komende
weken.
Uit een mededeeling in ons blad van gis
teren is de indruk gevestigd, dat er geen
wijziging gekomen is in de rantsoenen. Dit
betrof eigenlijk alleen de artikelen," welke bij
den kruidenier te koop zijn.
Het aardappelrantsoen voor de provincies
Noord-Hollanfl en Zuid-Holland is echter
verminderd en bedraagt in totaal 2 K.G. per
week. Voorts is een wijziging gebracht in <Je
melkregeling voor het Westen van ons land.
Aan babies wordt het gewone rantsoen volle
melk verstrekt en andere personen ontvan
gen een gelijke hoeveelheid taptemelk, waar
door het rantsoen voor de jeugd vermin
derd is.
„IK HEB ER EEN KLEIN BRANDKASTJE
VOOR".
Een bewoonster van de Noorder Amstellaan
te Amsterdam kreeg 's morgens bezoek van
een haar onbekenden man, die zeep te koop
aanbood. De dame liet den man binnen en
maakte eeri praatje met hem. Hij beweerde
veel geld te hebben verdiend en dit zoo goed
te hebben opgeborgen, dat niemand het te
pakken zou kunnen krijgen. Mevrouw vond
dit verstandig en zeide, dat zij er ook altijd
vöor zorgde, dat haar geld behoorlijk was op
geborgen. „Ik heb er een klein brandkastje
voor", vertelde zij met trots. „Kijk, hier is
het". En bij deze woorden liet zij den man het
goed gecamoufleerde kastje zien. Even later
nam de man afscheid, aldus de „Tel".
Mevrouw ging 's middags even uit. Na een
paar uur keerde zij in haar huis terug en
kwam tot de ontstellende ontdekking, dat haar
brandkastje verdwenen was. En met het
brandkastje voor f 25.000 aan juweelen en een
groot aantal effecten. Buren vertelden, dat
zij vijf mannen met een bakfiets voor het huis
hadden gezien. Op de bakfiets lag een groote
jute zak met ietszwaars.
OPSLAG VAN PAS GEROOIDE
AARDAPPELEN
In dezen tijd worden veel aardappelen ge
rooid die eigenlijk nog wel een beetje moch
ten blijven zitten. En in ieder geval, als zij
toch eenmaal uit den grond zijn, met zorg
moeten worden behandeld, omdat zij nog niet
heelemaal klaar zijn voor opslag. Er zit nog
te veel vocht in, dat het beste op natuurlijke
wijze kan verdwijnen.
Versch gerooide aardappelen, vooral uit de
klei, moeten luchtig en 'liefst uit eikaar ge
spreid worden opgeborgen, zoodat zij wind-
droog kunnen worden. Men mag ze dus niet
aanstonds op hoopen storten of in kelders op
bergen, als de bedoeling is, er den heelen
winter wat aan te hebben. Dat is een fout, die
veel wordt gemaakt en die zich wreekt door
ontijdig bederf.
De jeugd zoekt eikels.
Opnieuw wordt de aandacht van de natuur
liefhebbers door herfsttinten getrokken. Boo-
men en planten gaan zich langzamerhand
weer in hun najaarskleed hullen en verrassen
ook thans nog door hun kleurenrijkdom. De
jeugd weet, dat de tijd weer is gekomen om
op zoek naar eikels en beukenootjes te gaan.
Dikwijls kan men nu weer kinderen temidden
van het natuurschoon zich met deze bezig
heid zien ophouden, in het bijzonder bij de
Spanjaardslaan en omgeving en eenige
parken Het is trouwens bekend, dat het
zoeken naar eikels en beukenootjes de laat
ste jaren intensiever is geworden.
De tijd is ook thans nog geschikt om te
midden van de herfsttinten te wandelen. De
natuurliefhebbers weten, dat er in Haarlem
en omgeving nog veel moois is te zien en
maken gaarne van de gelegenheid gebruik.
Electro-motor ontvreemd.
De onderopzichterbij Houten Plantsoenen
deed bij de politie aangifte van vermissing
van een 3 P.K. electro-motor merk He.emaf
uit een steenen gebouwtje op het terrein van
het Noordersportpark. De motor, welke door
de gemeente werd gebezigd, is ^et eigendom
van een zeekren B.
Gestolen goedofen opgespoord.
Tijdens een huiszoeking in een perceel aan
de Nijlstraat bewoond door den 39-jarigen A.
M. H., werden gestolen goederen waaronder
een huid met kop van een ijsbeer, een Perzi
sche looper, een tafelkleed, twee vloerklee-
den een gewoon bleedje en vier Perzische ta
pijten opgespoord. "Verder werd nog in de
woning van 'n zekeren H. aan de Kruisstraat
een tweetal Perzische tapijten inbeslagge-
nomen.
Daar de diverse goederen afkomstig zijn
van drie dezer dagen te Heemstede gepleegde
inbraken, werd eerstgenoemde ter beschik
king gesteld van de Heemsteedsche politie.
JUBILEUM J. v. d. BOS
Zondag hoopt de heer J. van den Bos, com
mies bij het Gemeentelijk Gasbedrijf, zijn zil
veren jubileum, in dienst der gemeente te
vieren.
De aardappelbon.
k.g. per week beschikbaar
gesteld.
DE AARDAPPELBON
Ter aanvulling van het be
richt van Vrijdag zij meege
deeld. dat aardappelen ver
krijgbaar zijn gesteld op de
nummers 1-22 en 1-23; 2-22
en 2-23; 3-22 en 3-23 en 4-22
De waarde der bon is 1 K.G.
Er wordt 2 K.G. per week
beschikbaar gesteld. Vrijdag
volgt een aanwijzing voor de
bonnen van 7 tot en met 14
October.
4 October: Dierendag.
Het zal voor velen moeilijk
zijn onder de huidige omstan
digheden de aandacht te rich
ten' op een onderwerp, dat
oppervlakkig bezien actualiteit
mist. Maar toch heeft 4 Oc
tober recht op de belangstel
ling van alle dierenvrienden,
omdat dit Dierendag is.
Het werk van de Nederland
sche Vereeniging tot Bescher
ming van Dieren ondervindt
vele moeilijkheden. Van een
bijzondere herdenking van
den Dierendag kan dan ook
geen sprake zijn. Moest de
viering van het tachtigjarig
bestaan der landelijke ver
eeniging worden uitgesteld,
ook de vertooning van de be
kende film „Een S.O.S. voor
het Dier" kan niet plaats
hebben.
Desondanks zullen velen 4
October aan de belangen van
het dier denken. Deze dag
mag niet zonder een goede
daad voorbij gaan. Vooral
thans hebben de dieren een
bijzondere aandacht noodig.
JUBILARISSEN BIJ N.V.
GRAF. INR. JOH. ENSCHEDE
EN ZONEN.
Eenige jubilarissen bij de
N.V. Grafische Inrichting Joh.
Enschedé en Zonen zullen in
October in het middelpunt der
belangstelling staan. Zoo zal
de heer A. Uittenbogaard,
werkzaam als zetter in de af-
deeling zetterij, op Maandag
9 October zijn 40-jarig dienst
verband herdenken. Eén dag
later wordt er door den heer
H. A. Hoogerbeets een dienst-
periode van veertig jaren af
gesloten. Het zal hem, als be
drijfsleider der afdeelingen
Lettergieterij, Stereotyp en
Galvano-plasty, geenszins aan
medeleven ontbreken. Vrijdag
13 October zijn de heeren J.
F. W. Bartelman, .chef der af-
deeling Lithografie; W. N.
Broekhuijzen, stoker en (J.
Kranij, drukkerij-binder, ge
durende een kwart eeuw bij
de firma Enschedé en Zonen
werkzaam. Mej. E van Ton
geren zal tenslotte Vrijdag 2T
October op haar beurt een
periode van 25 arbeidsjaren
eindigen.
TWINTIG VAN DE DERTIG
DEUREN TERECHT
Dezer dagen deelden we
mee, dat een timmerman
dertig deuren vermiste,
welke hij iri een schuur in
Haarlem-Oost had opgesla
gen. Een onderzoek heeft uit
gewezen, dat de schuur niet
bijzónder goed op slot zat en
dat de jeugd van de gelegen
heid gebruik maakte, om
een deur weg te nemen. Hun
bedoeling was, met de deu
ren op een onder watergeloo-
pen landje te spelevaren. Na
afloop werden de deuren in
de schuur van de ouders op
geborgen. Twintig deuren
zijn gevonden en aan den
eigenaar teruggegeven.
GELDLEENING VAN DE
GEMEENTE HEEMSTEDE-
De burgemeester van Heem
stede heeft besloten ter be
strijding van de aflossing op
1 October a.s. van het restant
der 3V2 pet. geldleening, oor
spronkelijk groot-/ 68.500.
aangegaan hij raadsbesluit van
24 September 1936, welk res
tant na de gewone aflossing op
dien datum nog bedraagt
11.000 en 1 November 1944
van het restant der 3'/s pet.
geldleening, oorspronkelijk
groot 86.000, aangegaan bij
raadsbesluit van 4 Maart 1937,
welk restant na de gewone
aflossing nog bedraagt
54.000.ten laste van
de gem'eente een geldleening
aan te gaan met Van Mierlo en
Zoon N.V. te Breda, tot een
nominaal bedrag van f 65.000
tegen een 'jaarlijksche rente
van 31/8 pet. met een koers
van 100 pet.