Haarlemsche Courant Zware gevechten ten Zuiden van de Westerschelde. Nieuwsblad voor Noord-Holland Kennemer Editie 289e Jaarg. No. 242 x Bureaux; Groote Houtstraat 93 Postgiro 134958. Bijkantoren: Soendapleta 31. tlmulden-O. Rembrandtlaan <6 Verschijnt dagelijks, behalv op Zon- en Feestdagen. Zaterdag 14 Oct. 1944 Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem. Abonnementen: per week 26 ct., per mnd. 1,15, per kwartaal 3,42, fr. p. post 3,73. Losse nummers 6 cent, K 1297 Het Duitsche weermachtbericht van Don derdag luidt: In Nederland zijn de laatste dagen nieuwe zware gevechten ontstaan in het bruggen hoofd ten Z. van de Westerschelde. De ten O. van Breskens gelande vijand leed door artillerievuur en tegenaanvallen zware ver liezen. De naar Zuid-Beveland leidende land engte, die door zware Canadeesche aanvallen tijdelijk afgesneden was, werd weer vrij ge vochten. In den slag om Aken drongen onze tegen aanvallen de Amerikaansche formaties ten N. van de stad in de verdediging. Ten O. van de stad heeft de vijand na zwaren strijd eenig terrein kunnen winnen. Onze grena diers sloegen in het woud van Rötgen den met sterke strijdkrachten en herhaaldelijk aanvallenden vijand terug. Ook in de frontsectoren van Metz tot ten O. van Epinal werden plaatselijke, ten deele door tanks ondersteunde aanvallen van den vijand afgeslagen. Ten O. van Rémiremont duren de felle gevechten met de in onze stel lingen binnengedrongen Algerijnsche en Ma- rokkaansche formaties voort. Voor onze kuststeunpunten beperkte het na jaarsweer den strijd tot wederzijdsche artil lerie- en verkenningsactiviteit. Het V. 1 storingsvuur op Londen werd voortgezet. In de Etruskische Apennijnen namen de gevechten aan weerszijden van den weg Flo- rence-Bologna in den loop van den dag in hevigheid toe. De over een breed front on dernomen vijandelijke aanvallen werden uit eengeslagen. Slechts één bergstelling, die driemaal van bezetter heeft gewisseld, bevond zich des avonds in handen van den vijand. Op den Balkan wordt de druk van de Bol sjewieken in het- gebied tusschen Zajecar en Belgrado sterker, vooral aan den benedenloop van de Morawa. Beveiligingsvaartuigen van de Duitsche marine schoten in de Aegeïsche Zee één Britsche motortorpedoboot in brand en beschadigden een andere boot door artil lerievuur. In dezelfde wateren sloeg het lucht doelgeschut aan boord van schepen, die deel uitmaakten van een troepenconvooi, zestien vruchteloos aanvallende bommenwerpers af en haalde vijf daarvan omlaag. Bovendien liep een vijandelijke duikboot in den strijd met een Duitsch beveiligingsvaartuig zware schade op. Hevige gevechten zijn aan den gang in Zui delijk Hongarije met den over de Theiss naar het Westen opdringenden vijand. Een for matie Hongaarsche cavalerie wierp den tot Kecskemét doorgedrongen vijand over de ri vier naar het Oosten terug. Ten Z. van De breczen wordt nog steeds verbitterd gevoch ten. Na harde gevechten hebben onze troe pen zich uit het gebied van Klausenburg vol gens bevel naar het Noorden gedistancieerd. De dicht op de hielen volgende vijand werd teruggeworpen. Troepen van het leger en van de Waffen-S.S. behaalden ten N. van War schau een volledig afweersucces op de aan vallende Bolsjewieken. Ook ten Z. van Ro- zan er. bij Wilkowisj'ken bleven vrij sterke vijandelijke aanvallen vruchteloos. De zware gevechten ten N. van Tilsit en in het Memel- gebied duren* nog steeds voort. Twee en veertig vijandelijke tanks werden vernietigd. Pogingen van den vijand, ons bruggenhoofd om Memel in te drukken, mislukten door den taaien tegenstand van de bezetting. Bij Riga gingen de Bolsjewieken met tal- rijke formaties infanterie en tanks tot den aanval over. De stormloop stortte ineen. De op het schiereiland Sworbe aanvallende Bol sjewieken werden afgeslagen. Een landings poging van het Westen uit werd verijdeld. Sovjettroepen bij Petsamo geland. Interinf meldt -uit Berlijn, dat op 12 Octo ber Sovjet-Russische troepenlandingen in het gebied van Petsamo hebben plaats gevonden. De Russen konden de haven Liinahamari be zetten, nadat de havenwerken, de batterij stellingen en de andere versterkingen door het zwakke Duitsche garnizoen geheel waren vernield. Het garnizoen baande zich, volgens de bevelen, een weg naar het Westen. Duit sche tegenmaatregelen worden genomen. De haven Petsamo en de kustbatterijen in dit gebied zijn in Duitsche handen. Tijdens de landing leverden lichte Duitsche vlootstrijd- krachten voor Petsamo een gevecht met zes Sovjet-torpedomotorbooten, die werden be schadigd en verdreven. Verklaringen van Staiin. Volgens een D. N. B.-bericht uit Stock holm heeft de zender New York gemeld, dat Stalin in het kader der besprekingen met Churchill een rede heeft gehouden, waarin hij zeide, dat zonder de Amerikaansche bij drage de Geallieerde successen onmogelijk zouden zijn geweest. Een der oogmerken van de tegenwoordige besprekingen, zoo verklaar de hij verder, is het bewerken van toenade ring tusschen de uitgeweken Poolsche regee ring te Londen en het Sovjet-Poolsche comité te Loeblin. Reuter meldt uit Washington, dat een dele gatie der Amerikanen van Poolsche afkomst president Roosevelt een adres hebben over handigd, waarin de regeering van de Ver. Staten wordt verzocht zich te verzetten tegen elke deeling van Polen. Tevens wordt .hierin ook gepleit voor het erkennen van de uitge weken Poolsche regeering te Londen. Naar radio Moskou meldt is de leider van het Poolsche emigrantencomité Mikolajczyk, in Moskou aangekomen. Aan het IJszeefront sloegen onze bergjagers in zware gevechten de omsingelingsaanvallen van overmachtige Sovjet-Russische strijd krachten af en vernietigden daarbij een Bol sjewistisch regiment. De op het Visschers- schiereiland gelande vijandelijke strijdkrach ten werden opgevangen. Bij luchtgevechten boven Petsamo op 9 en 11 October verloren de Sovjet-Russen 110 vliegtuigen, waarvan jagers. Amerikaansche terreurvliegers wier pen bommen op Weenen, Keulen en Coblenz. Afzonderlijke Britsche stoorvliegtuigen vielen in den afgeloopen nacht de Rijkshoofdstad aan. Ondanks de moeilijke omstandigheden voor de afweer schoot de luchtdoelartillerie vap de luchtmacht 11 viermotorige bommen werpers en twee jagers neer. Interinf meldt uit Berlijn: Ofschoon de lei ding der Britsch-Canadeesehe formaties de in het gebied van Breskens van zee uit ge lande strijdkrachten opnieuw met pantser- formaties, waaronder ook tanks met vlam menwerpers, versterkte, gelukte het den tegenstander niet in den rug van de verde diging van het bruggenhoofd te geraken. De tegenstander stelde opnieuw pogingen in het werk om de landverbinding met het eiland Walcheren af te snijden en in den loop van Donderdag ontbrandde hier een vrij zware strijd, die gedurende den nacht voortduurde. Op de Oostelijke flank van het gebied EindhovenNijmegen ontplooide de artillerie een groote activiteit. Het kwam tot verbit terde gevechten. In het gebied van Aken duren de gevechten met onverminderde hevig heid voort. Tank- en infanterieconcentraties ten Westen en ten Noord-Westen van Metz wijzen er op, dat de Amerikaansche bevel hebber hier voor de eerstvolgende dagen een groote operatie voorbereidt. Het bolsjewistische offensief in het gebied ten Noorden van Warschau en uit het brug genhoofd ten Zuiden van Rozan teekent zich steeds duidelijker af als een poging der Sovjet-Russische formaties zich een spring plank te verschaffen, vanwaar zij in Noord- Westelijke richting willen oprukken naar het gebied van Danzig. Hierdoor, trachten zij Oost-Pruisen van het Duitsche Rijk te schei den. De beteekenis, die de bolsjewisten aan deze gevechten toekennen, blijkt wel daar uit, dat zoowel ten Noorden van Warschau als in het gebied van Rozan opvallend sterke artillerieformaties worden geconcentreerd. Ten Westen van Moermansk duren de verbit terde gevechten der Duitsche bergtroepen met sterke bolsjewistische strijdkrachten voort. JHier hebben de Sovjet-Russen 16 di visies geconcentreerd, waardoor verschei dene tankformaties. In den Noordelijken sector van het Ooste lijk front lag het zwaartepunt der bolsjewis tische aanvallen gisteren in het gebied van Tauroggen en van de rivier de Memel. Door krachtige tegenaanvallen konden de Sovjet- Russen hier tot staan worden gebracht. Ook de aanvallen bij Libau duurden voort. Hier moesten de Duitsche verdedigingslines eenige kilometers naar het Noorden teruggenomen worden. Tot de door de bolsjewisten beoogde doorbraak kwam het evenwel niet. Ten Oos ten en Zuid-Oosten van Riga konden de Duit sche divisies hun distancieeringsbewegingen ondanks de sterke bolsjewistische druk over al volgens de plannen uitvoeren. KORT NIEUWS Lloyds heeft een verlaging aangekondigd van de premies voor de verzekering tegen luchtaanvallen en de hierdoor veroorzaakte schaden. Het Amerikaansche ministerie van bui- tenlandsche zaken heeft medegedeeld, dat de Ver. Staten, Engeland, Canada, alsmede de uitgeweken regeeringen van Griekenland. Noorwegen, Nedèrlafid, België en Polen zijn overeengekomen de samenwerking tusschen hun handelsvloten na afloop van den oorlog in Europa nog gedurende zes maanden voort te zetten, in verband met de voortzetting van den oorlog tegen Japan. Het Japansehe hoofdkwartier meldt, dat de Japansehe luchtmacht Oostelijk van Taiwan herhaaldelijk aanvallen heeft gedaan op Ge allieerde vlooteskaders. Een vliegkampschip en een niet herkend dorlogsschip werden tot zinken gebracht, een tweede vliegkampschip en een niet herkend oorlogsschip zwaar be schadigd. Eenige Japansehe vliegtuigen wor den vermist. Naar Reuter uit Buenos-Aires verneemt, is dr. Castillo, oud-president van Argentinië, ^verleden. Op het Vierwoudstedenmeer voor Luzern is Donderdagavond een ernstig ongeluk ge beurd. Een uit 33 personen bestaand bruilofts gezelschap begaf zich in een gehuurde motor boot naar Luzern. Vlak voor de stad kwam het vaartuig met een vrachtboot in botsing en sloeg om. Hierbij zijn twintig personen verdronken, onder wie ook de bruid. De bruidegom heeft het leven behouden. Naar Reuter meldt heeft radio Paris Vrijdag medegedeeld, dat alle Franschen tus schen 18 en 45 jaar volgens de nieuwe mobi lisatiebeschikking opgeroepen zijn voor den militairen dienst. Naar „Dagens Nyheter" meldt heeft Lebrun, die tot den oorlog in 1940 president van Frankrijk is geweest, in een onderhoud met De Gaulle te Parijs dezen formeel in kennis gesteld van zijn aftreden als presi dent van Frankrijk. Destijds heeft Lebrun geweigerd zijn functie officieel neer te leggen. Gebruik slechts gekookte melk! Het Voorlichtingsbureau van den Voedings raad schrijft: Door de bestaande omstandig heden wordt er slechts rauwe of onvoldoen de gepasteuriseerde melk in den handel ge bracht. Zij is niet gelijk voorheen, gepasteu riseerd of gesteriliseerd. Het gebruik van ongekookte melk kan zeer schadelijk voor de gezondheid zijn, doordat zij ziektekiemen be vat. Door koken worden deze ziektekiemen vernietigd. Hetzij op een houtvuurtje, op een kacheltje( b.v. gemaakt van een blik of bus) of op welke andere wijze dan ook, dient dus alle melk, welke men van den melkboer of melkinrichting ontvangt, voor het gebruik goed te worden doorgekookt. Wij zijn er ons volkomen van bewust, dat de uitvoering van bovenstaande adviezen op groote moeilijk heden stuit door gebrek aan brandstof of kookgelegenheid. Toch meenen wij met kiem te moetep aanraden de melk te koken. NEDERLANDSCHE KRIJGSGEVANGENEN IN JAPANSCHE KAMPEN. Het informatiebureau van het Nederland- sche Roöde Kruis, Korte Voorhout 14 te 's Gravenhage, ontving bericht omtrent de volgende krijgsgevangenen in Japansehe kam pen: G. van Aalst, Aardening, Ch. H. van den Abeelen, R. C. d'Ablaing van Giesenburg; A. W. van Affelen van Saemsfoort; J. C. H. van Affelen van Saemsfoort, T. H. H. van Affelen van Saemsfoort, J. J. Akkerman, L. Alden- hoven, E. R. Alting Siberg, J. H. Andrisen, E. A. Anthonijsz, J. A. Aoys, J. C. W. Faxx van Arcken, R. Arnold Bik, J. W. Arroo, Augusteyns, H. K. Aukes, A. den Baars, C. J. P. den Baars, C. L. F. B. H. F. Babock, J. E. Bakhoven, B. Bakker, L. E. Bal, J. T. H. van Banniseth, A. B. Barend, J. Baron, H. Batist, K. L. Bauwers, F. A. Bax, M. H. W. Bax, H. J. A. de Bergees, F. G. C. Berend, F. Berendhuysen. F. W. van den Berg, R. H. T. H. van den Bergh, C. J. van Berkom, B. Beyn'on, J. C. K. de Bie, P. Bieri, J. Biever. F. F. Bischoff, C. Bitter, A. F. H. Blaauw, J. W. Blany Davidson, C. A. Blaset, H. C. de Bley, A. N. Bleem, G. G. Bloem, M. F. van Blommestein, J. L. Blondeau, L. S. A. van Bockhove, E. J. G. Bodenstaff, J. P. Bode- vin(k)g, W. M. Boekholtz, C. H. R. Boeiaardt van Tuyl, B. C. H. de Boer, L. P. Boerboom, I. Boermeester, E. A. R. N. Boers, F. Boo gaard, W. E. Boogaard, F. J. Bonlmeijer, P. G. Bokma, J. W. van den Bos, A. F. Bosch. J. A. Bosschard, H. Boudoin, O. E. Bouman. F. Boumans. R. Bouquet, J. J. Bout, J. F. Bouwer, L. F. van d.en Brand, F. H. Brand Horningen, P. L. Brands Bemvssinga, G. Breemer, S. L. Brueur, L. O'Brien, C. H. J. ten Brink, N. Broek, J. van den Broeke, P. van den Broeke, A. A. J. H. van den Broe ken, K. A. W. Bröox, G. E. O. de Brouwer, J. A. W. Brugman, C. S. Bruinsma, H. G. Brunet de Rochebrune, F. de Buck, A. M. van Buiten, F. C. H. Burgemeestre, F. van de Burger, P. J. Burgers, H. G. Buskens, F. J. Busselaar, W. G. Buys, D. van der Bijl, G. C. H. van der Capellen, F. A. X. X. Carels, H. W. Carp, S. C. H. van Cassand, L. Caufijn, L. F. Celosse, A. D. Claase, F. Claase, J. A. G. Claase, T. H. Claase, B. W. Clark, P. J. R. Ie Clercq, F. Coenraad. J. M. Coenraad, N. J. Coenraad, J. C. de Coning van Vrijbergen. C. F. Coppen, G. N. Coppen, R. D. Cordesius, C. H. Crain, R. F. H. Cramm, J. M. Croes, A. E. de Ia C>*oix, W. Daasden, M. Damboer. H. W. Damwijk, M. Damwijk, W. Dantz, J. H. Das, K. H. Dassen, W. F. Davidson, U. L. Davies, J. E. de Clercq, E. Deibert, H. J. L. Dekker, B. W. E. Denninger, N. W. Deuning, A. P. Dewald, T. H. Dias, G. A. Diephuis, A. C. H. Dieterich, J. M. W. Derkinderen, M. E. E. Desmed, W. Deuning, H. Dingeman, N. A. Dingeman, G. A. Doelitzsch, V. B, Doelitzsch, Edmond Donkers, J. G. Doornweerd, O. M Driessen, L. Drinkhuyzen' K. Duikers, E. E. Dulong, P. Dumas, G. E. Dupuy, F. G. Du- vignau, A. W. H. van Duynen, J. T. H. Duy- ner, J. A. van Dyk, L. H. Dykerhoff, H. Eber- lijn, J. Eiselin, F. Eisinger, A. F. Elliott, E. van Ende, L. Engles, C. H. C. Erven, A. T). van Essch, C. H. Esselin, F. Eisinger, A. F. Elliott, E. van Ende, L. Engles, C. H. C. Erven, A. D. van Essch, C. H. Essers, C. H. R. Essers, B. J. Eysink, Filoh, F. G. Fisser, D. Flikkenschild, A. S. Flohr, W. A. Floren- tinus, F. J. Flürer, F. Fritz, J. W. V. Frans, A. Fransen, H. von Gabai, C. D. Gabriel van der Linden, J. L. van Galen, R. van Galen, T. W. M. Gallas, M. C. Gant, E. van Geemert. H. E. J. Geenen, F. W. Geerards, F. W. Geeraths, J. H. Geerlings, W. A. Geerts, W. T. H. van Gelden, F. Geldmeyer, G. E. W. Geldof, H. J. van Gerhardt, H. R. Gerlach, E. van Gessert, J. H. Gieiing, J. C. H. Gies- kert, L. J. van Ginkel, J. Goard, J. van Gobel, B. T. H. F. van Goor, E. J. Gorter, F. L. Goseling, W. Goud, E. R. de Graaff, F. E. de Graaff, H. de Graaff, L. de Graaff, P. A. de Graaff, P. R. de Graaff. T. H. A. de Graaff, W. C. de Graaff, E. P. Gravenbergh, M. E. J. Greven, E. M. Groes, E. U. Gross, J. Grünnagel, J. C. H. Haagen, P. F. Haas, D M. de Haas, J. de Haas, J. H. W. van Hagen, M. van Hal, G. P. L. van Ham, C. W. F. Hamels, H. Hamentz, J. K. Haninals, A. P. W. Hansen, E. W. Hardij, J. Hars, J. van der Hart, C. H. G. Hartsteen, C. J. Haulussy, C. H. W. de Haze, Winkelman, F. J. de Haze Winkelman, E. H. Heidanus, E. H. Heiderich, A. Heinis, F. H. van Hek, L. Hem- ning. C. H. Hendriks, L. Henning, G. Hens. A. Heppner, W. Herber, W. Hercules. P. J. Hermanus, C. H. O. Herrnsdorf, J. F. Hessel- berg, F. H. Heur, G* C. van Heuven. Zij, die inlichtingen wenschen of aanwijzin gen kunnen verstrekken omtrent deze perso nen,gelieven zich onder opgave van zoo vol ledig-" mogelijke gegevens der betreffende krijgsgevangenen, zooals volledige naam. voornamen, geboortedatum, rang, onderdeel of wapen, laatst bekende standplaats en bur gerbetrekking in Indië, enz., tot bovenge noemd bureau te wenden. Electriciteit en Orgelwind. Geen electriciteit meer! Dit beteékent in de eerste plaats geen licht meer op de ge bruikelijke manier. Maar er is meer: onze huisbel gaat niet langer, ons scheerappa- raat is onbruikbaar, de strijk bout, de stofzuiger, het elec- trisch kooktoestel en nog an dere nuttige dingen komen op non-actief. En eindelijk zullen ook de meeste kerkorgels, wier.balgen met de electrische wind'machine gevoed worden, tot zwijgen worden gedoemd. Hoe redde men zich dan vroe ger, toen men die electrisch bewogen turbines nog niet kende? Wel heel eenvoudig; er waren aan de windreser- voirs een aantal schepbalgen, die door trappen of duwen in beweging werden gebracht. Er zullen nog wel orgels genoeg zijn, waarvan de oude schep balgen niet weggenomen wer den en die op de een of an dere manier door mensche- lijke spierkracht hun vroegere taak kunnen volbrengen. Het orgel van de St. Jozef-kerk aan de Jansstraat bijv. heeft zijn schepbalgen nog, en deze kunnen door middel van een grooten zwengel op en neer bewogen worden; maar het is voor een tweetal sterke kerels een echt paardenwerk om de ze machine aan gang te hou den. Wanneer de schepbalgen echter weggenomen zijn (de moderne windmachine maakte zé immers overbodig) is er zonder electriciteit niets op te vinden om het orgel van den noodigen adem te voorzien. Dit is o.m. het geval met het orgel in de Groote Kerk. Het is tot zwijgen gedoemd, zoo lang deze noodtoestand duurt. Er is echter in de oude St. Bavo nog een klein orgel, zooals men weet, boven de z.g. Kapel van Schagen, in de Noorder-zijbeuk. Dit instru ment is nog op de oude ma nier aan 't spreken te krij gen; het heeft zelfs nooit een electrische windtoevoer beze ten. Het is echter de vraag of dit kleine orgel van amper S spel (het groote orgel heeft er 60!) geluid genoeg kan ont wikkelen om den gemeente zang te begeleiden Eigenlijk is het daar niet op berekend;, zijn diensten worden slechts gevraagd bij trouwplechtig heden in de nabije hoorruimte. Van oudsher is er op die zelf de plaats een orgeltje geweest dat de gezongen diensten aan het hoofdaltaar of in de Kapel van O.L.V. van Zeven Weeën (zoo heette eertijds de Kapel van Schagen) te begeleiden had. Het werd in 1594 weg- gebroken ep door een ander vervangen, dat op zijn beurt in 1765 als onbruikbaar afge dankt werd en opgeruimd, zonder dat er direct een an der voor in ,de plaats kwam. Zoo wat anderhalve eeuw is de orgelzolder boven de Ka pel zonder instrument geble ven, tot in 1907 het tegenwoor dig speeltuig er een plaats vond en niet weinig het aspect van dit gedeelte der Noor- derbeuk kwam verfraaien. Het was afkomstig uit een Bra- bantsch nonnenklooster en moet dateeren uit de eerste jaren der 18e eeuw. Ons ouder beroemde groote orgel wordt sinds 1738 gespeeld. Het kleine kloosterorgel on derging echter een grondige restauratie alvorens het hier in dienst werd gesteld Den orgelbouwer Gabry uit Gouda kreeg! daartoe opdracht. Een der wijzigingen was o.m. dat de speeltafel aan een andere zijde van de kast werd aan gebracht. Zooals reeds gezegd, bleef de windinstallatie op de oude manier gehandhaafd, en wel door middel van een pompstaaf, die op en neer be wogen, de schepbalgen hun werking doet verrichten. Aldus bezit de Groote Kerk in dit miniatuur-orgel voor dezen tijd een hulpmiddel. Maar er is in het gebouw nog een ander instrument aanwe zig, dat wellicht beter geschikt zal zijn om den gemeentezang te stuwen. Ik bedoel het groote harmonium met doorslaande tongen, dat toegeschreven wordt aan Cavaillé Coll en dat in zijn volle werk een vrij groot geluid produceert. Het moge dan al minder nobel van toon zijn dan een pijporgel, practisch is het misschien toch wel verkieslijk boven het be scheiden (maar echter!) kleine orgel. J. d. K.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1944 | | pagina 1