Haarlemsche Courant Feite gevechten op Walcheren. Centrale keuken leed aan kinderziekten Nieuwsblad voor Noord-Holland Kennemer Editie Verbitterde strijd bij Wester-Schefde. Moeilijkheden worden steeds opgelost. 289e Jaarg. No. 259 X X Bureaux:* Groote Houtstraat 83 Postgiro 134-958, Bijkantoren: Soendaplein 81. Uipuiden-O. Rembrandtlaan 58 Verschijnt dagelijks, behalv op Zon- en Feestdagen. Vrijdag 3 Nov. 1944 Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem. Abonnementen: per week 26 ct., per mnd. 1,15, per kwartaal 3,42, fr. p. post 3,73. Losse nummers 6 cent. JC 1297 Het Duitsehe Weermachtbericht van Don derdag luidt: In Nederland strijden onze troepen ter weerszijden van het buitendeel der Wester- Schelde verbitterd om iedere duimbreed gronds. In het bruggenhoofd, ten Noord-Oos ten van Brugge biedt het ineengeschrompelde garnizoen op smal terrein nog steeds verbe ten tegenstand. Op het voor een groot deel overstroomde eiland Walcheren zijn Duitsehe grenadiers in felle gevechten gewikkeld met den vijand, die ook op het Westelijk deel van het eiland is geland. Nieuwe pogingen van de Canadeezen om uit Zuid-Beveland den toe gang naar Walcheren te forceeren, werden uiteengeslagen. Aan den benedenloop van de Maas is de ge vechtsactiviteit iets verminderd. In hun brug*- genhoofdstellingen hebben de Duitsehe divi sies vijandelijke tankaanvallen afgeslagen. Ten Westen van Breda werd een vijandelijke groep strijdkrachten afgesneden. Zij gaat haar vernietiging tegemoet. Motortorpedobooten hebben in den afgeloo- pen nacht in de wateren voor Ostende twee Britsche ravitailleeringsschepen met een ge- zameniijken inhoud van 5000 bruto register- ton getorpedeerd. Verwacht kan worden, dat een dezer schepen is verloren gegaan. Door patrouill'ëbooten en mijnenvegers zijn boven dien voor de Nederlandsche kust opnieuw twee Britsche motortorpedobooten tot zinken gebracht, een derde werd in brand geschoten en twee andere werden beschadigd. In de monding van de Schelde hebben Duitsehe ontploffingsbooten een munitieschip van 2000 bruto registerton en nog twee andere vijan delijke oorlogsbodems tot zinken gebracht. Ter weerszijden van Stolberg zijn aanvallen van Amerikaansche bataljons ineengestort. Ten Oosten van Pont a Mousson en in de wouden ter weerszijden van Baccarat heb ben zich op een breed front gevechten ont wikkeld. Eerst na een wisselvalligen strijd kon de vijand eenige terreinwinst behalen. In het woud van Mortagne werden zijn aanval len uiteengeslagen. Uit midden-Italië komen slechts -berichten over wederzijdsche verkenningsactiviteit, vooral in de kustsectoren. Het garnizoen van Piscopi, ten Westen van Rhodus, heeft het eiland van vijanden ge zuiverd. Op Milos duren de gevechten voort. Na een landing van Britsche troepen en comrfiunistische benden-strijdkrachten op de Westkust van Dalmatië bij Split, Metkovitsj en Dubrovnik hebben beveiligingsformaties zich op voorbereide stellingen in de bergen van de kuststrook gedistancieerd. In het centrum van den Balkan hebben Duitsehe troepen opnieuw Bulgaarsche aan vallen ten Oosten van het Wardardal in het gebied van Pristini uiteengeslagen. De Bul garen leden bloedige verliezen. Ook Bolsje wistische aanvallen in het dal der Westelijke Morawa bleven zonder succes. Tusschen de Donau en de Theiss werden van beide zijden nieuwe formaties in de wisselvallige met voortdurende verbittering gevoerde gevechten geworpen. Slagvliegtuigen vielen met succes Bolsjewistische tanks en troepenconcentraties aan. Door Duitsehe en Hongaarsche jagers werden boven dezen gevechtssector 17 Sov jet-Russische vliegtuigen neergeschoten. Aan den middenloop van de Theiss distancieer- den wij ons naar den Noordelijken oever zonder dat de vijand onze bewegingen ver mocht te staken. Door succesvolle aanvallen in het gebied van Vanungvar werd een bres in het front gesloten. Ten Westen van de Dukla-pas stortten nieuwe Bolsjewistische aanvallen in het Duitsehe afweervuur ineen. Aan het front van de Narew heeft een onder bevel van kolonel-generaal Weiss staande for matie in den loop der laatste weken in sa menwerking met vliegende formaties en lucht doelartillerie van het luchtwapen met succes harde afweerslagen doorstaan. Zij verijdelden herhaalde pogingen van verscheidene Sovjet- legers in taaie volharding, wierpen den bin nengedrongen vijand in energieke tegenaan vallen op zijn uitgangsstellingen terug en ver nietigden daarbij 609 Bolsjewistische tanks. Troepen en leiding hebben de grootsch opge zette uit het Zuid-Oosten tegen Oost-Pruisen gerichte operatie der Bolsjewisten teniet gedaan. Ten Oosten van Libau en in het gebied van Outs zijn ook gisteren alle vijandelijke door braakpogingen van den vijand mislukt ten- gevolgen van heldhaftigen tegenstand der Duitsehe formaties. De aanvallendev Bolsje wisten werden teruggedrongen of in tégenaan- vallen vernietigd. Aan het Oostelijk front zijn in October door troepen van het leger 4329 en door formaties van het luchtwapen nog 367 pantsers vernie tigd. Bovendien verloren de Bolsjewisten 1562 vliegtuigen. Anglo-Amerikaansche terreurvliegers heb ben bommen geworpen op het Rijnlandsche gebied en op Weenen en Graz. In den afgeloo- pen nacht hebben de Britten steden in het Rijnland en de Rijkshoofdstad aangevallen. De Anglo-Amerikanen verloren bij deze aanval len 16 vliegtuigen, hoofdzakelijk viermotorige bommenwerpers. In totaal zijn in de maand October, ondanks vaak voor de afweer ongunstige weersomstan digheden, door jagers en afweergeschut van het luchtwapen 739 Anglo-Amerikaansche vliegtuigen, waarvan 377 viermotorige bom menwerpers, neergeschoten. De strijd in Nederland. Interinformation meldt nader: In den slag om den mond van den Maas hebben de Duit sehe troepen gisteren alle Canadeesche aan vallen ten Zuid-Westen van dfen riviermond afgeslagen. Een vrij diepe penetratie ten Zuiden van Steenbergen werd in een tegen aanval opgeheven. Bij Standaarbuiten geluk te het een vrij groote groep te omsingelen en af te snijden. Op Walcheren leveren Duit sehe marinebatterijen zware gevechten met de vijandelijke strijdkrachten. De gevechten om het bruggenhoofd ten Noord-Qosten van Brugge loopen ten einde. Dagenlang trommelvuur, waarbij in een nacht 40.000 granaten iederen vierkanten meter van het bruggenhoofd omwoelden, hebben de weerstandskracht der Duitsehe tropen niet kunnen breken. Op Walcheren vormden de Britten bij West- Kapelle een nieuw bruggenhoofd, waaruit zij in Zuid-Oostelijke en Noord-Oostelijke richting probeeren aan te vallen. Van Zuid-Beveland uit hebben zij eveneens een poging gedaan om Walcheren te berei ken, teneinde op de Oostelijke zijde van het eiland een bruggenhoofd te vormen. In de avonuren van gisteren werden zij evenwel in een tegenaanval wederom teruggeworpen. De strijd om de stad en de haven van Vlissingen duurt met onverminderde hevig heid voort. Met buitengewone verbittering wordt hier door beide zijden om ieder huis en om iederen vooruitstekenden muur ge vochten. In 't Oosten van Brabant ontstonden nergens gevechten van eenigen omvang. HET CONFLICT IN DE GEREF. KERKEN Naar wij vernemen breidt het conflict in de Geref. kerken in de prov. Groningen zich al sterker uit. Naast de kerken van Overschild, Schildwolde, Schouwerzijl en Ten Post is thans ook die van Enumatil uit het kerkver band getreden. Deze kerk telt 1035 zielen en heeft als predikant ds. H. H. Schoemakers, die haar sedert 17 Mei 1925 dient en reeds ruim 66 jaar oud is. Onder de ruim 40 uitgetreden predikanten is hij de oudste. In Sappemeer en Zuidwolde (Gron.) vonden eveneens afscheidingen plaats. In laatstge noemde plaats zijn 3 ouderlingen uitgetreden en vergadert het uitgetreden deel Zondags in een boerenschuur. 26 Oct. hebben de uitgetre den kerken in de prov. Groningen hun eerste classicale vergadering gehouden. Ook in Harkstede en Roodeschool zijn groepen be zwaarden. PREDIKBEURTEN ZONDAG 5 NOVEMBER IJMUIDEN-OOST Ned. Herv. Kerk. Velserduinweg 10.30: Ds. G. F. Callenbach. H. Doop. Geref. Kerk, Velserduinweg. HPen 5: Ds. E. C van Teylingen. Oud-Katholieke Kerk" (De Goede perderkerk) Velserduinweg 8.45: H. Dienst. Chr. Geref. Kerk. Geen opgave. Vergadering van Geloovigen, Willemsbeekweg 38. 10: Eeredienst. 4.30: Bediening des Woords. Ned. Luth. Genootschap. Geen dienst. SANTPOORT Ned. Herv. Kerk en Kapel. In de kerk. 9.30: Ds. L. Lagerweij. van IJmuiden. In de Imma- nuëlkerk te Schoten 3.30: Ds. I. P. van der Waal, van Haarlem. Geref. Kerk. Geen opgave. Oud-Kath. Kerk. Geen dienst. BEVERWIJK Ned. Herv. Kerk. 9.30: Ds. G. de Roest, H. Doop Zaterdag 3: Bidstond. Oud-Kath. Kerk (geb. Vrijz. Herv.), Parklaan. 3: H. Dienst. Bijna drie weken is de Rijkskeuken, waar van de gemeenten Haarlem, Bloemendaal en Heemstede warm eten betrekken, ter verdee ling onder de inwoners, aan het werk en. ge bleken is, dat de gebruikers tallooze klachten hadden. Terecht werd er geklaagd over het niet goed bereiden, over het feit, dat er op bepaalde plaatsen te weinig eten beschikbaar was en tenslotte, dat men af en toe langen tijd moest wachten, voor men aari de beurt was. Het gevolg van deze klachten is, dat het aantal te bereiden porties sterk ver minderd is en teruggebracht is van 72.000 voor Haarlem en omgeving (waarvan 60.000 voor de stad) tot 42.000 porties. Zij, die belast zijn met de regeling van d Centrale Keuken, zijn er zich van bewust, dat er fouten gemaakt zijn, doch de meeste hadden niet voorkomen kunnen worden. In een gesprek dat we met den heer H. J. van der Eijnden, directeur-van de Rijkskeuken, hadden, deelde deze ons mee, dat men enkele dagen voor het inwerking treden van de uitreiking veel voorbereidend werk had te verrichten en op Maandag 16 October moesten er 72.000 porties gereed gemaakt worden. Voor dat doel werden eenige noodkeukens ingericht, waarvan het personeel zich nog moest inwerken. Het uit reiken der bonnen leverde moeilijkheden op, daar de verkoopers niet over voldoend mate riaal beschikten®®Sovendien waren de distri butiebonnen niet bekend, zoodat de gebruikers zich zonder resultaat meldden. Dan beschik ten de gemeentebesturen over krachten, die niet voldoende routine hadden, zoodat stag natie in de eerste dagen niet uitgesloten kon worden. De heer Van der Eijnden vervolgde, dat de klachten, benevens het beschikbaar stellen van een halven liter in plaats van drie kwart en het inleveren van de distributiebonnen, waarvan in het bijzonder de groentenbon, voor talioozen aanleiding is geweest, hun eten niet langer van de Centrale Keukente be trekken. Daardoor is het aantal porties sterk gedaald, doch het beteekent tevens, dat de organisatie het publiek beter kan bedienen. De reserve-keukens zijn daarom uitgescha keld, zoodat er alleen voor het gewone eten bij de St. Vincentiusvereeniging en in het Openbaar Slachthuis gekookt wordt. Dan blijven de keukens van Brinkmann (maagpa tiënten) en van De Sierkan (zuigelingen) in werking. Gebleken is reeds, dat het publiek beter te vreden is. In de eerste plaats is men er toe overgegaan, de aardappelen vooraf wat te schrappen, waardoor er minder schilletjes in den stamppot komen. Dan hebben de onder wijskrachten, die zich bereid hebben ver klaard, het eten uit te reiken, wat routine opgedaan en weten nu wat een halve liter is. In het begin werd er onwillekeurig te veel en ook te weinig gegeven, zoodat er bevoor rechten en gedupeerden waren. Gehoopt wordt, dat hieraan een einde is gekomen. Verder zijn de leden van het personeel der N.Z.H., die o.a. voor het vervoer zorgen, be ter ingewerkt. Men moet niet vergeten, dat hoofdzakelijk met handwagens gewerkt wordt, zoodat het eenigen tijd duurt, voordat het Afeten uit de keuken de uitreiklokalen bereikt. Als er nog een stagnatie bijkomt, moet het publiek lang wachten. Het is voorgekomen, dat er 's morgens eten te kort was en 's middags was er meer dan voldoende. Dat was dan aan het publiek te wijten, dat opgegeven had 's middags te ko men, doch het verscheen op een ander uur. Dit hoopt men te ondervangen door op de bonnen te vermelden „ochtend" en „middag". Ook trokken Haarlemmers naar een ander uitreiklokaal dan waarvoor zij waren aange wezen. Daardoor ontstonden eveneens moei lijkheden. Verwacht wordt daarom, dat het publiek zich houdt aan het uitreiklokaal en den tijd, waardoor een nog vlotter verloop tege moet gezien wordt. De commissie van advies voor de Centrale Keuken had verwacht, dat de verkoop van het aantal porties eerder zou stijgen dan da len. De ervaring heeft echter geleerd, dat tal looze stadgenooten een proef hebben willen nemen, hoewel zij nog in staat waren zelf voor hun eten te zorgen. Zij - zijn echter te leurgesteld en trekken zich terug. De keuken is evenwel een noodmaatregel en bestemd voor hen, die door het staken van de -gaspro ductie en het ontbreken van 'voldoende brand stof, niet in de gelegenheid zijn, te koken. De heer Van der Eijnden merkte op, dat er een verkeerde opvatting heejscht over de grootte van de porties. Velen denken, dat zij te weinig ontvangen, doch dat is onjuist. Ver strekt wordt in ieder geval het minimum van de rantsoenen, doch meestal iets meer. Om organisatorische redenen is het onmogelijk de bonnen voor vervangingsmiddelen in ont vangst te nemen, doch het publiek krijgt in het eten toch jusblokjes e.d. Boter en vet worden in het eten niet verwerkt, omdat de bonnen niet ingeleverd zijn. Als men echter zelf een beetje margarine in de portie ver werkt, wordt ze smakelijker. Dat geschiedt ook met toevoeging van zout, azijn, e.d. Er wordt zoo weinig mogelijk zout of azijn ge bruikt, daar de een er meer van houdt dan de. ander. Ook wordt de soep smakelijker, als er een gebakken uitje door gedaan wordt. Een en ander hangt natuurlijk af van het ini tiatief van de huisvrouw. Voor Zondag a.s. is wat vleesch beschikbaar, dat door het eten verwerkt wordt; het publiek moet echter niet verwachten, dat het veel ontvangt, doch proeven zal het dat wel kunnen. De hoeveel heid van de portie is teruggebrapht tot een hal ven liter, doch men krijgt een compactere massa dan in de eerste weken. Het publiek kan er verzekerd van zijn, dat het niet minder ontvangt, dan het zelf op de bonnen kan koo- pen. De keuken mag dus 2 kg aardappelen verwerken, een hoeveelheid, waarmee de huis vrouw zich ook tevreden moet stellen. Voorts zal de keuken alleen werken als er voldoende groenten en aardappelen aangevoerd worden. Komt daarin stagnatie, hetgeen de Haarlem mers, die niet van de keuken gebruik maken, in dat geval ook zullen ondervinden, dan werkt men onder moeilijkheden. Op het oogenblik zijn de vooruitzichten daaromtrent niet somber, alleen dient men er rekening mee te houden, dat uitsluitend die groenten verwerkt kunnen worden, welke uit de pol ders naar de stad aangevoerd worden. Op veel variatie mag men dus niet rekenen. Nu het aantal porties sterk verminderd is, kan een goede administratie worden opge bouwd. Breidt het aantal porties zich uit, dan kan daarin gemakkelijk worden tegemoet ge komen, beter dan in de eerste dagen, toen een te groot aantal klanten zich had aangemeld. Ook zal een regeling getroffen worden voor de inlevering van distributiebonnen. Binnen kort zal men eenmaal een kaart voor tien da gen kunnen koopen en dan wortft er in plaats van Maandag tot en met Zaterdag verkocht van Donderdag tot en met Woensdag. Enkele dagen na het bekend worden der bonnen, kunnen ze worden ingeleverd en de huisvrouw heeft gelegenheid ze rustig in haar woning af te knippen. Het informeeren der nummers aan de uitreiklokalen komt daardoor te ver vallen. Volksconcert der H. O. V. De proeve om op Woensdag namiddag een volksconcert te geven mag volkomen geslaagd heeten; een voile zaal betuig de zijn instemming. Adam liet met gereduceerd strijkorkest de graag gehoor de Kleine Nachtmusik van Mozart uitvoeren, als inleiding van het programma. Nog min der dan bij de Unvollendete van Schubert ervaren wij bij dit charmante werk, dat het niet compleet is. De titel Sere nade wijst er echter op, dat het oorspronkelijk nog een tweede menuet moet gehad hebben, wat trouwens ook bevestigd wordt door een ca talogus van Mozart's compo sities, door den componist zelf aangelegd. Maar de vier- deelige sonatevorm, waarin Eine kleine Nachtmusik ons overgeleverd is, vormt een zoo afgerond geheel, dat het ons doet vergeten dat het stuk niet beantwoordt aan zijn titel. En Mozart neemt ons nog verder in 't ootje; want wat hij als finale een Rondo noemt, is welbeschouwd een stuk in hoofdvorm. Maar wat doet het er toe? Het is een allergees tigst muziekje, merkwaardig in evenwicht, ongekunsteld en toch knap, bevattelijk en toch boeiend. Het is kunst die iedereen bevredigen kan en, wanneer ze zoo frisch en pun tig vertolkt wórdt als ditmaal het geval was, de bekorende kracht bezit waaraan men niet ontkomt. Een zeer belangrijk stuk uit Mozart's rijpste jaren is buiten kijf ook het hoorn-concert in Es, (K.V. 337), vermoedelijk het laatste van de vier con certen, die de componist voor dit instrument schreef; in ieder geval het interessantste |en rijkst doorwerkte. De eer ste solist van het orkest, de heer Jo van der Beek kon er zijn vaardigheid mee demon- streeren en het orkest had een dankbare taak om het fijne partituurtje mee tot klinken te brengen. Men kan zich afvra gen hoe een hoornist in Mo zart's tijd deze solopartij op de primitieve waldhoorns van toen heeft kunnen realisee- ren. Zoo goed als zeker heeft de componist het, werk voor een hoornvirtuoos van uitzon derlijke beteekenis geschreven. En dan ligt ook het vermoe den voor de hand, dat het, op zoo'n natuur-instrument ge speeld, heel wat ruimer ge klonken zal hebben dan zoo ais wij het nu te hooren kre gen. Want met al de hulp middelen van het moderne in strument gaat er toch heel wat verloren van den echter» waldhoorn-toon. öla de pauze bracht Adam ons met het volledige orkest in de sfeer der Scandinaaf- sche Muze, met composities van Svendsen en Grieg. Var» den eerste ging de legende voor ockest soort sympho- nlsch gedicht Zorahayda, en van den tweede de eerste Peer Gynt-suite. Svendsen's goed georchestreerde parti tuur laat nog al wat invloeden van Liszt en romantische Franschen hooren, maar mist toch uiteindelijk een bepaald eigen Scandinaafsch karak ter niet. Evenwel is Grieg een sterker persoonlijkheid, al meent men hem te kunnen na geven dat hij meestal kort van adem is. Adam bereikte met het stuk van Svendsen een uitnemend resultaat: dergelijke roman tische muziek ligt onzen diri gent toch eigenlijk het best. Gijs Beths verklankte heel fraai de solopartij De Peer Gynt-suite had mede een goed en welverdiend succes. JOS. DE KLERK. KORTE BERICHTEN De Britsche berichten dienst meldt, dat Aartshertog Otto von Habsburg te Lissaban is aangekomen. Naar de Britsche berich tendienst meldt, is te Londen officieel medegedeeld, dat Churchill de uitnoodiging van De Gaulle, om binnenkort naar Parijs ,je komen heeft aan vaard. De juiste datum van het bezoek zal later bekend ge maakt worden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1944 | | pagina 1