Haarlemsche Courant
Moerdijldbruggen volgens plannen opgéblazen
Verbitterde gevechten aan
benedenloop van de Maas.
289e .Taarg1. No. 262
Bureaux; Groote Houtstraat 93
Postgiro 134958.
Bijkantoren: Soendaplein 21.
IJmuiden-O. Rembrandtlaan 58
Verschijnt dagelijks, behalve
op Zon- en Feestdagen.
•SST
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Dinsdag 7 Nov. 1944
CJitg.: Graf. Bedrijven Damiate,
Haarlem. Abonnementen: per
week 26 ct., per mnd. 1,15,
pbr kwartaal 3,42, fr. p. post
3,73. Losse nummers 6 cent.
Hoofdredacteur: F. C. Derks.
K 1297
Het Weermachtbericht van Maandag luidt:
Op het overstroomde eiland Walcheren wor
den op enkele duinen nog talrijke eigen steun
punten gehandhaafd. Op Middelburg ligt
zwaar vuur van vijandelijke scheepsartillerie.
Na verbitterde gevechten aan den beneden
loop van de Maas trokken onze troepen zich
terug op eenige vrij kleine bruggenhoofden. De
bruggen van den Moerdijk werden volgens <je
plannen opgeblazen.
Ten Zuid-Oosten van Helmond werden de
aanvallende Engelschen na geringe aanvanke
lijke successen weer teruggeworpen.
In het penetratiegebied ten Zuid-Oosten van
Stolberg kwamen onze uit het Zuiden en Oos
ten tot den tegenaanval overgegane gevechts
groepen goed vooruit en sneden de- vijande
lijke strijdkrachten af. 5 Tanks werden stuk
geschoten.
Om de uitgangen van meren en bosch ten
Westen van den bovenloop van de Meurthe
en om den uit het Moezeldal naar de Weste
lijke Vogezen leidenden weg is het.gisteren tot
verbitterde gevechten gekomen. De aanvallen
de vijandelijke bataljons werden teruggewor
pen. Slechts in enkele sectoren konden zij in
den loop van den dag onbelangrijke terrein
winst behalen.
Het garnizoen van La Roebelle stootte bij
een verrassenden uitval door 30 kilometer ten
Zuid-Ocgten van de stad gefortificeerde Fran-
sche stellingen heen en rolde ze op. Bij slechts
veertien eigen gewonden werden den vijand
zware verliezen toegebracht. Na het opblazen
van talrijke versterkingsinstallaties van dep
tegenstander keerde de gevechtsgroep met
rijken buit en talrijke gevangenen weer in de
vesting terug.
Het vuur der Duitsche y-1 lag gisteren weer
op Londen.
De geringe gevechtsactiviteit in de meeste
sectoren van het midden-Italiaansche front
duurt voort. Slechts in het gebied ten Noord-
Oosten van Roccas Casciano is het tot harde
plaatselijke gevechten gekomen, waarbij de
aanvallende vijand opder zware verliezen ge
ringe vorderingen behaalde.
Op den Balkan leden de in het dal van de
Stromisza bij Kumanova en ten Noord-Oosten
van Pristina aanvallende Bulgaren zware ver
liezen. Verscheidene sterke aanvallen op ons
bruggenhoofd aan den Donau Dunavoeldva
stortten ineen. In het gebied ten Zuiden en
Zuid-Oosten van Budapest mislukten nieuwe
PRESIDENTSCHAP.
Vandaag heeft in de Vereenigde Staten
van Amerika de verkiezing plaats van de
kiesmannen, die over eenige maanden hun
stem zullen moeten uitbrengen hetzij op den
heer Roosevelt, hetzij op den heer Dewey,
onderscheidenlijk candidaat der Democraten
en Republikeinen voor het presidentschap.
Aangezien van iederen kiesman natuurlijk
bekend is, hoe hij politiek georiënteerd is,
valt onmiddellijk na den uitslag dezer ver
kiezingen met zekerheid te zeggen, wie de
volgende vier jaar president der Vereenigde
Staten zal zijn, waarbij, als Roosevelt wordt
gekozen, deze voor de vierde maal onafge
broken een ambtsperiode zal vervulien, een
verschijnsel, volkomen in strijd met iedere
traditie ten aanzien van het Amerikaansche
presidentschap.
Intusschen beteekent zulk een verkiezing
allerminst het uitspreken van de voorkeur
van de kiezers voor bepaalde personen. Al
wat met hun verkiezing verband houdt, in
het bijzonder het financieren der reusachtige
verkiezingscampagnes, geschiedt in feite door
bepaalde groepen der haute finance dbs
lands, die van de candidaten, die hun steun
genieten, zeer bepaalde toezeggingen verlan
gen en bij de verkiezingen en meer nog bij
de candidaatstelling geen enkel middel
schromen, dat hun belangen kan dienen.
Regelmatig volgen dan ook na iedere presi
dentsverkiezing in de Vereenigde Staten de
noodige onthullingen, die den sluier oplichten
Over de corruptie en het bedrgg, met behulp
■waarvan de overwinning werd behaald. Men
zal zich, om bij de jongste" verkiezingen, die
van 1940, te blijven, herinneren, hoe Roose-
velts toenmalige tegenpartij, Wendell Wilkie
naar den schijn Roosevelts onverzoenlijke
tegenstander, zich ontpopte als een zuiveren
strooman, die dan prompt als Roosevelts per
soonlijke vertegenwoordiger bezoeken aan
Europa aflegde.
A! valt dan ook op het oogenblik niet te
zeggen, wie ditmaal de overwinning %al be
halen. zeker is, dat de zege ook ditmaal zal
toevallen aan het Amerikaansche groot
kapitalisme, dat zich bekreunt om democra
ten noch republikeinen in zijn niets ont-
zienden strijd om de wereldmacht. Daarom
doet het er weinig toe, of het Roosevelt of
Dewey zal zijn. De zége zal ook ditmaal voor
het Amerikaansche imperialisme zijn weg
gelegd. Wat Dewey beloofd heeft, wat Roo
sevelt ditmaal heeft toegezegd, het heeft
bitter weinig te beteekenen. „Wij zullen"
het zijn de woorden, die Roosevelt in 1940
aan den vooravond der verkiezingen sprak
„niet aan vreemde oorlogen deelnemen en
wij zuilen ons leger, onze vloot en onze
luehtmacM^ niet buiten het Amerikaansche
werelddeel naar vreemde landen ten strijde
zenden, behalve in geval van een aanval"
wie zich in deze dagen deze. Roosevelts
woorden herinnert en daarbij denkt aan
Dakar, Normandië en Walcheren zal de tra
gedie comedie van de Amerikaansche presi
dentsverkiezing niet miskennen.
aanvallen der Bolsjewisten. Eigen pantserfor
maties stieten in de achterwaartsche verbin
dingen van den vijand en vernietigden talrijke
marsch- en ravitailleeringscolonnes. Slagvlieg
tuigen vielen overdag en des nachts concen
traties der Bolsjewisten met goed resultaat
aan. Tusschen Cegled en Solnok bieden Duit
sche en Hongaarsche troepen verbitterden
tegenstand tegen de verder aanvallende Bols
jewistische formaties. Tegenaanvallen wier-
Pen de Bolsjewisten aan het front aan de
Theiss en aan de Slowaaksche grens uit
het gevechtsveld, waarin zij na krachtige
vuurvoorbereiding hadden kunnen binnen
dringen.
De stad Galdop in Oost-Pruisen is van de
Bolsjewisten bevrijd. In gevechten van drie
dagen wei'den de daar ingesloten Bolsjewis
tische regimenten voor het grootste deel ver
nietigd. Hun restanten werden gevangen ge
nomen. 59 Tanks en stukken stormgeschut,
134 kanonnen van allerlei aard en tallooze
zware en lichte wapens vielen in onze hatiden.
Tallooze doode Bolsjewisten liggen op het ge
vechtsveld.
In Koerland zijn ook op den tienden dag van
den afweerslag alle doorbraakpogingen der
Bolsjewisten mislukt. 41 Vijandelijke tanks
werden hier stukgeschoten.
Anglo-Amerikaansehe formaties bommen-
werpers en in scheervliegende toestellen zet
ten hun teurreuraanvallen op West en Zuid-
West-D@itsehland vooft. Het stadsgebied van
Weenen werd bijzonder zwaar getroffen.
Strijdkrachten der luchtverdediging schoten 48
vijandelijke vliegtuigen, meerendeels viermoto
rige bommenwerpers omlaag.
De strijd iü ons land. 0
Op Walcheren 5000 burgers
verdronken.
Bruggen over het Hollandsch Diep
opgeblazen
Op Walcherep culmineerden de buitenge
woon verbitterde 'afweergevechten tegen de
veelvuldige overmacht van aanvallen in den
strijd om een versperring bij Arnemuiden. De
Duitsche troepen weerden zich tot' den laat-
sten man en vertraagden aldus doeltreffend
den opmarsch der Canadeezen naar Middel
burg. Daar heeft het grootste deel der eiland-
bevolking een toevlucht gezocht Ook een deel
der stad zelf is overstroomd en de bevolking
bevindt zich in de huizen en straten, die thans
door de Britsche artillerie in puin gelegd wor
den. De verliezen der burgerbevolking, waar
van vijfduizend menschen bij de overstroo
ming verdronken zijn, zijn buitengewoon
groot. In het gebied van Domburg handhaaf
den de Duitsche troepen hun posities. Aan het
front ten Zuiden van de Maas gelukte het«den
Duitschers door krachtig verzet van hun ach
terhoede zich met medeneming van al hun
wapens en oorlogstuig op den Noordelijken
oever van de Maas te distancieeren. Verschei
den aanvallen op de bruggenhoofden Willem
stad en Moerdijk konden worden afgeslagen.
Nadat de Duitsche troepen waren overgezet
werden de belangrijke verbindingen van het
Hdïlandsch Diep opgeblazen. In het gebied
van 's-Hertogenbosch ontstonden in het Zui
delijk deel van Heusden hevige huizengevech
ten.
De strijd bij de PhHippijnen.
Volgens een mededeeling van het Japansche
hoofdkwartier heeft het corps Kamicasu der
Japansche luchtmacht op 6 November Weste
lijk van de Philippijnen een vijandelijk vlieg-
dekschip tot zinken gebracht en een tweede
zwaar beschadigd en Oostelijk van de Philip
pijnen eveneens een vliegdekschip zwaar be
schadigd. Voorts heeft een Japansche duikboot
een geallieerd vliegdekschip van het type
Essex tot zinken gebracht.
Hospitaalschepen aangehouden.
Het hospitaalschip Bonn in de Adriatische
Zee is nu reeds meer dan een week over tijd.
Dit is het vierde Duitsche hospitaalschip,"dat
in de afgeloopen weken door de Geallieerden
is aangehouden en opgebracht. Deze hande
ling is een grof misbruik van het onderzoe-
kingsrecht, zooals dit te" Genèye is vastgesteld.
Op deze wijze verhinderen de Geallieerden het
zoo dringende transport van gewonden.
Aanvallen op Duitsche steden.
Anglo-Amerikaansche terreurvliegers onder
namen Zondag verscheidene aanvallen op
plaatsen iri West-, Zuid-West- en Zuid-Oost-
Duitschland. Vooral de stad Weenen werd
hierbij zwaar getroffen. Ondanks de slechte
weersomstandigheden schoten de Duitsche
lucht.verdedigingsstrijdkrachten 69 Anglo-
Amerikaansche vliegtuigen, voor het meeren-
deel 4-motorige bommenwerpers, naar be
neden.
BEZOEK AAN PARIJS.
Volgens den Britschen Berichtendienst heeft
de Amerikaansche minister van buitenlandsche
zaken medegedeeld, dat de Fransche voorloo-
pige regeering president Roosevelt "en minister
Huil heeft uitgenoodigd tot een bezoek aan
Parijs. (D.N.B.).
De Hoofd inspectie voor de Lucht
bescherming vraagt:
U blijft toch kalm, ook, na bom.
inslag? U tracht toch een paniek te
voorkomen?
Haarlemsche spelen in vroeger
jeeuwen.
.In de laatste jaren is het beoefenen van
E'op Zaterdagmiddag of Zondag een af
lezing van bijzondere beteekenis geworden
prnnt' orëamseeren van wedstrijden was van
hebberen V°°r d® duizenden sportlief-
loordo p Daaraan f °P het oogenblik voor-
loopig een einde gekomen. Op Zondagmiddag
blijven tallooze huisvaders, die al of niet van
ken Thu"isWnf0r®eZeI£ naar het sp°rtveId trok
ken, thuis of zy maken, en misschien wel tot
va» de moeder, een wandeling met
dat dp ei^ Pat beteekent dus voor velen,
mLf wandelsport, zij het dan ook zonder
aanzie pln5 T3" een groote organisatie, 'in
ton p gestegen en dat talloozen* genie-
bosschen. Prach«ge najaarstinten in de
oowf ver.maakte de jeugd van eenige eeuwen
geleden zich op Zondag in de stad? Zij koos
3rpr„ SP pWel eens het kerkhof uit, dat
vroeger naast de Groote Kerk was gelegen
Op Zondagmorgen trokken de jongens er bij
voorkeur op uit, hetgeen natuurlijk veel hin-
dfpri°P erdei als er des morgens in de kerk
e5d gehouden. Daarom hebben de
ÏSZm vaderen uit de veertiende eeuw ver-
.chillende maatregelen getroffen en verbo-
den uitgevaardigd, waardoor voorkomen
hlpTf eni dat het speI op het kerkhof
beoefend werd. Evenmin mocht op Zondag
morgen in <je omgeving van de kerk, als er
pffdlcat'e gehouden werd, gespeeld wor
den Deze bepalingen betroffen niet alleen
waarb'-] Partijen tegenover elkaar kwa-
men, maar ook kinderspelen, zooals men die
n7eZVOZdiI h°TIen' t0llen en knakkeren
W 0Pk veel °P het kerkhof be-
mpt d betgeen Plet in overeenstemming was
met de bestemming van de plaats.
In 1400 en 1500 vermaakten jong en oud od
vrije dagen zich met het kolven of banaan
met kolven.. Een ander spel was het balschie
ten, waarbij een met lood gevulde, langwer-
p^?jronde houten bal door de klootbanen ge
rold moest worden. Het meest beoefend werd
ppl kaatsen. Twee partijen stelden zich in
dpr f™°lerl rechthoek op en wierpen elkan-
rnp i bal toe. Later is het spel gewijzigd
zooals men dat thans nog kent en in het bii
sfrl i-1" I1n-Jr,iesIand beoefend wordt. Om
-treeks loOO kegelde men in de openlucht en
de banen, welke hiervoor noodig waren wer
den ook wel „bollebanen" genoemd T
*JulfZmSe,virlg van de Groote Kerk was een
geliefde plaats van samenkomst, doch buiten
,JLP0 e" •wtaren eveneens speelterreinen
waar men zich rustig aan verschillende spelen
kon wijden. De wandelsport werd ook be
oefend, hetgeen blijkt uit een verbod; men
koos niet altijd het voetpad en daarom werd
bet midden van 1500 o.a. bepaald, dat het
pf^iD. Was, op w'eilanden buiten de stad
pppp£m-,te m? een bepaling, welke op dit
mfr 3 .ook nuttig zou zijn, niet alleen
dplwppp Wlel^ders, die in Den Hout de wan
de wegen gebruiken, maar ook voor de wan
delaars, die in plantsoenen e.d. den kortsten
weg kiezen.
De bekendste plaats voor spelen is in den
loop der eeuwen de Baan geweest. Dat de
Koekamp van 1880 tot 1895 het centrum was
voor vele jeugdige voetballers en dat daar
sedert begin 1935 tallooze zwemsters en zwem
mers hun sport in het Sportfondsenbad be
oefenen. is bekend. Over de beteekenis van
de Baan voor het spel deelt de heer W. P. J.
Overmeer in „Haarlemsche straatnamen" het
volgende mee: „Onder Baan dienen wii te
verstaan een afgesloten effen terrein als b.v.
in lijn-, kegel-, kolf-, malie-, speelbaan enz.
oLT?,e" OI?S ^an Pok de Baan oudtijds niet
voorstellen als de straat, tegenwoordig onder
dezen naam bekend. Het was het terrein
Predek ln k18m d6o "aam is ge*even van
Frederikspark. Toen de oude lasdsheeren no®
veel in Haarlem verblijf hielden, was het de
Kaatsbaan der graven. Doch later werd
s Gravenhage de vaste zetel van de hooge
regeering Toen werd in Haarlem het paleis
'het raadhuis) verlaten en de kaatsbaan werd
met meer gebruikt. Echter zou deze toch een
soortgelijk doel behouden, want Hertog Ael-
brecht van Beieren gaf het uitgestrekte ter
rein aan de stad ten geschenke tot een speel
plaats, onder voorwaarde, dat ten eeuwigen
dageaan de Baan geen andere bestemming
mocht worden gegeven. Deze schenking, welke
van 20 Februari 1390 dateert, geschiedde we
gens „merhghe trouwen dienst, die Ons onse
lieve en getrouwhe stede van Haarlem ghe-
daan hebben en noch doen sulle»" Het recht
e^f gehandhaafd en in eere gehouden tot
dpn" t'-'d van Koning Lodewiik Napoleon. In
1808 werd deze eigenaar van de buitenplaats
„Welgelegen". Zijn particuliere tuin moest
worden- vergroot en na eenige onderhande
lingen stona de regeering van Haarlem hem
de Baan af voor ƒ6.000. Deze afstand was
gegrond op een plan van Koning Lodewiik
Napoleon, dat dit terrein tot een botanischen
tuin «ou worden aangelegd. In 1828 kwam del
Baan weer in het bezit van de stad, welker
Pestuur haar liet aanleggen onder den naam
Koekamp, een naam, welke later werd ver
anderd mFrederikspark. Het gemeentebestuur
neeft de Baan voor goed opgeheven als nu-
in en ontsPanningsplaats door he*
in 1895 te verpachten aan de „Maatschanoü
tot exploitatie van Staalwaterbronnen" Tij-
nndi?g der Engelschen en Russen in
tn? f ;-u and 1799 was de Baan ingericht
ot artilleriepark van het Fransch-Bataafsche
e5 als zo°danig nog etteliike iaren
hoo Haarlemmers bekend. Ook noemde men
haar wel Prinsessetuin als begrepen in den
tuin van het Paviljoen, bewoond door de
dochter" "™0 Va" Wi,,em V met haar
PRIJSOPDRIJVING.
legen een winkelier in de Indische Buurt te
\s Proces-verbaal opgemaakt ter-
i j duur verkoopen van zout. Hij be
namelijk prijzen vafieerend van 'f3,50
tot f6,— per i/2 k.g.
Het beschikbaar
stellen van brandhout.
Een abonné schrijft ons naar
aanleiding van het bericht,
dat de gemeente Haarlem
plannen heeft binnenkort over
te gaan tot het beschikbaar
stellen van brandhout, het
billijk is, dat hiervoor eerst
kamerbewoners in aanmerking
komen. Vele gezinnen hebben
reeds vier eenheden brandstof
ontvangen en menigeen is in
vrijen tijji in de gelegenheid
geweest hout te halen. Kamer
bewoners, die den geheelen
dag moeten werken, hebben
minder tijd hout te sprok
kelen.
Inderdaad zijn er vele ka
merbewoners, die een achter
stand hebben bij de gezinnen,
doch het blijkt reeds, dat er
voor deze categorie in Haar
lem geen hout beschikbaar is.
De gemeente is op het oogen
blik druk in de weer voorbe
reidende maatregelen te tref
fen en is voornemens spoedig
met het beschikbaar stellen
vqn hout over te gaan. Vol-
doénde is er echter niet, om
in alle gevallen te helpen.
Daarom is het de bedoeling
alleen dan steun te verleenen,
als er van nood sprakeVis.
Ouden van dagen, groote ge
zinnen en huishoudens, waar
kleine kinderèn over de vloer
loopen, zullen in aanmerking
komen Dat er minder hout
beschikbaar is dan mogelijk
velen veronderstellen, komt
door het feit, dat voor de Cen
trale keuken en bedrijven
voor de voedselvoorziening
ook brandhout afgeleverd
wordt door bemiddeling van
het gemeentebestuur.
Ambtenaren deden hun
plicht niet.
Dezer dagen vervoegden zich
bij een Hqarlemschen bont
koopman de veertig-jarige J.
L.. alhier en de zes en dertig-»
jarige A. J. v. O. uit Aerden-
hout, beiden ambtenaar van de
prijsbeheersching, om proces
verbaal op te maken, daar de
handelaar goederen tegen een
te hoogen prijs verkocht en
goederen niet geprijsd had. De
bontverkooper hield een ge
sprek met het tweetal en stopte
in een actetasch van een der
ambtenaren een bedrag van
1000. Na hun vertrek ver
deelden zij li*! geld. Later
kwamen de ambtenaren weer
in den winkel, omdat zij van
een overtreding gehoord had
den. Een woordenwisseling
ontstond en het gevolg was, dat
de bontverkooper zich in ver
binding stelde met de politie.
Vervolgens zijn de ambtena
ren aangehouden, verdacht van
het feit, dat zij door het aan
nemen van een geschenk hun
plichtniet hebben vervuld.
AUTO VAN EEN
BRANDWEERMAN
GESTOLEN.
Bij de politie is aangifte ge
daan van diefstal van een-auto
van een wachtmeester der
brandweer, welke gestald was
in een garage aan de Prean-
gerstraat.
«GEVONDEN VOORWERPEN.
Boeken, Visscher, Zwaardstraat
15; duimstok, Lodewijk, Van
't Hoffstraat 242; hangertje.
Borger, Diederikstraat 3; horloge.
Bergman, Van Dortstr. 4; schoen.
Pieterman, Zomervaart 177; taseti
P v. Egmond, Santpoorterstr. 6:
want. Waardenburg, Hooglands
park 26; geld. Diikmans. Roèmer
Visscherstraat 197: geld, H. Boot,
Mesdaelaan 20 H'stede: horloge.
■T. Eizema, Prof. v. d. Waalsstraat
5; horloge, Mooren, Kruistocht-
straat 55; portem. m. i„ Heer-
kens Thüssen, Plein 13; porte
feuille, L. Tuppe. Gr. Houtstraat
35rood: tasch, Stiekema. Fortweg
39 Hoofddorp: vulpen. D'str.kan-
toor lok. 16. Ziilstraat 70.
autoped, Lensen. Bantsmstraat
94: bril. H. Pot. Tugelastraat 2r;
veld. Ritman, Kleverparkweg 128
bandschoenen Prent. Adr. de
ronaestraat 33; handschoen. Buf
fert. Oranie Nassaulaan 163 Over-
veen* handschoen, v. d. Kaan,
Runstraat 21 tasje, v. Baren,
Vosterman v. Oitenstraat 17: tas,
■atpenken. Perseusstraat 16; koker
r»an°. Raadhuisplein 19: mantel.
Hnshof nutv-estr. 24; naraDluie,
v-baikwnk. Kleine Houtweg 139;
nortem. m i .T SaL Floraoarfc
pet. Overbeek, Bataviastraat
51: portemonnaie m. i. Poulen,
n-ievaroarkweg 112: rozenkrans,
De Korte, Spaarnd.weg no. 294;
schoentie, Broeken. Linschoten-
straat 7; tasch, Kooper, Rem
brandtlaan 6; want, Betle, Zaa-
nenlaan 183; zakje, Visser, Ban-
tamstraat 12.