Oplage 10000 Ex. Woensdag 7 November 1883. No. 103. FEUILLETON. „GROEFWANG". HLQTCDM ABONNEMENTSPRIJS: Voor Haarlem per maand40 Cents. Franco door gelieel het Rijk p. maand 55 Afzonderlijke Nommers5 Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zon- en algemeene Feestdagen. BureauKLEINE HOUTSTRAAT No. 9. Drukkers-Uitgevers: BOM AKS Co., te Haarlem. ADVERTENTIEN: van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents. Groote letters naar Plaatsruimte. Advertentiën worden aangenomen tot 's middag 12 uur. Hoofdagenten voor liet Buitenland: Compagnie Générale de Publicitc Etrangère G. L. DAUBE Co. JOIiy. F. JONES, Sucr., Parijs, 3Ibis, Faubourg Montmartrc. VERTREKUREN der SPOORTREINEN. WINTERDIENST. Van Haarlem naar Amsterdam. 7.—. 8.32, 8.55, 9.30,11.15, 11.39* 11.56, 1.8, 2.39* 3.53, 4.15, 4.44, 5.42, 6.40, 7.13, 7.44* 8.54,9.46,10.23, 10.59*. Van Haarlem naar Rotterdam. 7.53* 8.33,9.4,10.13.12.12* 12.46,1.53, 3.50, 4.16, 5.12, 5.43*, 8.1, 10.13. Van Amsterdam naar Haarlem. 6.15, 7.30*, 8.10, 8.30, 9.35, 9.50,11.5,11.50* 12.15, 1.5, 1.30, 3.26, 3.45, 4.30. 4.45. 5.20*, 7.30, 8.30, 9.50,11.—. Van Rotterdam naar Haarlem. 6.40, 8.10,9.10,10.20* 11.5, 1.23* 2.45, 3.35, 5.10, 6.27* 7.20, 8.50, 9.50*. De vertrekuren zijn berekend Station Delftsclie Poort.. De met een geteekende treinen alleen le en 2e klasse. Van Haarlem naar den Helder. 6,51,10.7,1.37, tot Alkmaar, 5.2, 8.57. Van den Helder naar Haarlem. 6.10, 9.30, 1.30, 7.20 Van Haarlem naar Zandvoort. Station H. IJ. S. 7.55, 10.15, 11.38, 4.59, S.3. M. 1.35, Van Zandvoort naar Haarlem. 8.26 10.49, 12.42, 4.17, 6.15, S,2S. Bericht aan onze lezers. TAj die sich nog in den loop van dit jaar abon neer en. ontvangen als premie le. den boetenden Stoma n ffif S7Soek des Waders. 2e. Wen prachtig en in vier kleuren gedrukten wand kalender. ALGEMEEN OVERZICHT. Het trekt in Engeland zeer de aandacht, dat zoo nu en dan hij de tusschentijdsche verkiezingen de liberalen hoe langer hoe meer ver liezen beginnen te lijden. Slechts met moeite gelukt het hun somwijlen zich staande te houden, terwijl enkele plaatsen geheel voor hen verloren gingen. Bij de onlangs gehouden stemmingen voor gemeenteraden is dit verschijnsel weder duidelijk uit gekomen, en of men het al zocht te verbloemen of niet, het is een feit, dat de conservatieven langzamerhand terrein beginnen te winnen. Al hunne hoop is natuurlijk gevestigd op de hernieuwing van het parlement, die voor de deuf staat, en openlijk druk ken zij hunne verwachting reeds uit, alsdan overwinnaars te blijven. Het is niet onmogelijk. Dat de verschil lende tegenspoeden, waarmede het kabinet Gladstone zoowel in de koloniën als in Ierland te kampen heeft, het voortdurend verzet vooral van de bevolking van het laatstge noemde eiland, tegen de plannen der regeering, welke toch werkelijk eene verbetering in den tegen woor- digen toestand beoogen, op 'dien achteruitgang- der liberale partij niet vreemd zijn, behoeft zeker niet ge- (Een romaiï uit den achtsten eeuw.) UIT HET HOOQ-DUITSCH VAN ADOLF GLASER. 1) Sommig'e geschiedschrijvers bewe ren, dat de oudste bewoners der Saksi sche landen, afkomstig uit het Zui den of uit het Oosten, zich aldaar hadden gevestig'd. Anderen zeggen, dat ze sedert onheuglijke tijden in de boschrijke streken dier landen een verblijfplaats hadden gevonden. Welke van deze beweringen nu juist is, zal wel nooit uitgemaakt kunnen worden, maar zooveel is zeker, dat, indien de eerste waarheid bevat, een gewichtige reden hen moet heb ben g-enoodzaakt, een toevluchtsoord zegd te worden. De Engelschen, die zich reeds sedert eeuwen onbeperkte meesters over het wingewest Ierland rekenden, en slechts noode tot het geven van eenige concessies over gingen, vragen zich zeiven af: wat heeft ons toegeven aan enkele billijke eischen ons gebaat? De partij der omwenteling, die eene algeheele losscheuring van En geland beoog't, is er slechts te driester door geworden. Tusschen het twijfe len aan doelmatigheid der hervor mingen, en het wantrouwen derge nen, die haar in het leven riepen, is slechts eene schrede, die gemak kelijk gedaan wordt. Zietdaar de verklaring, die sommige liberalen geven voor dit verschijnsel, dat in de naaste toekomst weinig goeds voor hunne partij voorspelten het moet gezegd worden, dat zij weieenigen schijn van waarheid heeft. Hoe het in de toekomst gaan zal, weet nie mand met zekerheid te zeggen, doch men behoeft geen profetischen blik om te voorspellen dat bij de aan staande, parlementaire verkiezingen de strijd hevigj en scherp zal zijn. Gelukkig dat hij, enkele vechtpar tijen uitgezonderd, een tamelijk kalm verloop heeft, en er weinig werke lijke dooden zullen vallen. De Transvaalsche deputatie, die op dit oogenblik in Londen vertoeft, heeft de hulp ingeroepen van Neder- landsche rechtsgeleerden, om haar in de onderhandelingen met lord Derby van advies te dienen, mis schien ook wel om als bemiddelaars tusschen haar en de Britsche re geering' op te treden. Het is echter nog lang zoo zeker niet, of deze laatste wel genoegen zal nemen met eene dergelijke tusschenkomst. In tegenstelling met de houding' van den nieuwen lord Mayor houdt de bevolking van Londen zich tame- te zoeken in de onherbergzame wou den en veenachtige vlakten rijk aan moerassen. Misschien waren zij ge welddadig uit hunne verblijfplaatsen verdreven, of had de vrees voor het juk der slavernij hen naar het on bekende Wésten gevoerd. Misschien ook vluchtten zij om doodelijke ziek- ten te ontkomen en verkozen zij de vochtige luchtgesteldheid der dalen en bergen in Noord-Duitschland, boven den vergiftigden atmosfeer van hun geboorteland. Hoe dit zij, zoo stond hun in ieder geval een leven vol ellende en ontbering te wachten, of geraakten zij na korten tijd in een allertreu- rigsten toestand. Men heeft natuur lijk 'geen zekere berichten, betref fende het leven dat tallooze eeuwen vóór onze jaartelling' door de oudste bewoners van Saksen werd geleid, maar het is niet moeielijk zich er eene voorstelling van te maken, want ook nog toen later orde en lijk kalm en neemt zij van de Trans valere heel weinig notitie. Waren allen, als de mayor, het afgezant- schap even ongunstig gezind, men zou zeker nog al iets beleven. De Fransche kamer van afge vaardigden heeft weder eens een paar dagen vakantie g'enomen, naar het heet ter gelegenheid van de feestdagen, doch misschien in wer kelijkheid om eens een weinig uit te blazen van de vermoeienissen en de agitatie, door het Tonkin-debat veroorzaakt. De regeering komt waarschijnlijk nog deze week met een hoogst gewichtig voorstel voor den dag, namenlijk een wet tot vorming van een koloniaal leger op den voet, zooals dit in de Engel- sche bezittingen bestaat. Bij de aan houdende moeieli jkheden, die Frank rijk in zijne koloniën, zoowel in Azië als in Afrika, ondervindt, be staat de behoefte aan een leger, dat aanstonds gereed is om naar bedreigde punten op te trekken,zeker sinds langen tijd. Het duurt thans in den regel lang' voor de regeering eene voldoende troepenmacht ter harer beschikking heeft, om de eischen, die zij in het belang des lands meent te moeten stellen, kracht bij te zetten; en men voor spelt algemeen een dergelijk voor stel, indien dit ten minste aan de verwachtingen beantwoordt, een gunstig onthaal zoowel bij de bevol king als bij de vertegenwoordiging. Zou het ook kunnen zijn, dat er met het oog' op mogelijke verwik kelingen met China, met de indie ning een weinig spoed is gemaakt? In Tonkin waar op dit oogenblik eene bezetting of liever een opera tiekorps van 3000 man met eene bewapening van 30 kanonnen aan wezig* is, denkt men er ernstig over, de zaken weder eens met kracht aan te vatten. Admiraal Courbet heeft het bevel zoowel over de zee als over de landmacht op zich ge nomen, en zal trachten de twee steden, die zich thans nog in de macht der zwarte vlaggen bevin den, te veroveren. Misschien ont vangt men spoedig weder berichten omtrent gelukkig' geslaagde onder nemingen, schitterende overwinnin gen, en gemaakte veroveringen. Als ze maar niet zijn ii la Napoleon III in den Fransch-Duitschen oorlog. De minister van buitenlandsche zaken, Challemel Lacour, die, naar het heette, zijn ontslag zou aanvra gen, heeft voorloopig' althans van dit voornemen afgezien en zal zich met een verlof van eene maand te vreden stellen om na dien tijd een besluit te nemen. Te Cannes zal hij beproeven de verloren krachten te herwinnen. De minister-president Ferry zal zich gedurende dien tijd met zijn portefeuille belasten. De van alle de republiek vijandig ge zinde bestanddeelen «gezuiverde» rechtbanken hebben hunne werk zaamheden wederom aangevangen, op de gebruikelijke plechtige wijze. De Kroonprins en de Kroonprinses van Oostenrijk vertoeven op dit oogenblik aan het Duitsche hof, waar zij met de hoogste onderschei ding zijn ontvangen. De Keizer zelf was aan het spoorwegstation om zijne gasten af te halen en ze naar zijn paleis te geleiden. Natuurlijk ziet men in dit bezoek weder een bewijs van de vriend schappelijke verhouding tusschen de hoven van Berlijn en Weenen, en een waarborg voor de hechtheid van het verbond, dat beide rijken vereenigt. Prins Bismarck wordt nog altijd door zijn oude kwaal gekweld, beschaving- zekeren trap hadden be reikt en de dageraad van een nieuw en hooger leven door den Verlosser verkondigd, zijne eerste stralen in de gemoederen wierp, trof men toch nog altijd duidelijke sporen aan van de uiterst langzame ontwikkeling des mensckdoms. j Terwijl in dorpen en nederzettin gen de arme en onwetende bewo- I ners onder de bescherming hunner heeren tevreden den arbeid verricht- j ten, en de vruchten hunner vlijt plukten, waren in sommig'e verwij- derde streken des lands, en wel in de ontoegankelijke wouden, waar- mede het gebergte was bedekt, nog vele lieden die zicli niet bij de ge meenten wilden aansluiten en liever de vrijheid in hunne ellende genie ten, dan zich onderwerpen wilden; lieden voor wie slechts de nood wet was, en die liever in slechte tijden van honger sterven en 's winters van koude en ellende omkomen wilden, dan dat zij het gezag* van een heer erkennen en zich aan zijn wil zouden onderwerpen. Slechts weinige berichten zijn ons van de geschiedschrijvers uit dien tijd toegekomen, en het is duidelijk dat uit de vele jaren van oorlog tus schen Franken en Saksers, slechts enkele mededeelingen kunnen wor den gedaan. Eerst door de Franken kwamen de middelen om overleve ring te bewaren in de Saksische landen, en de vijandelijke stemming, die in de ruwê gemoederen van dien tijd lang' bleef bestaan, liet ternau wernood toe om met moeite een blik op de heerschende gewoonten en gebruiken, te werpen, tot dat deze eindelijk geheel verdwenen waren. De verbeelding moet daarom veel vergoeden, indien men het waagt, een levensbeeld uit dien tijd te schet sen. De geschiedschrijver vergenoegd zich er mede, dat hij van tijd tot die hem geenszins den arbeid belet,; doch voor den grijzen staatsman in ieder geval hoogst onaang-enaam moet zijn. Reeds geruimen tijd gaan er g-eruchten, dat de Pruisische re geering er op uit is, haar land tot eene koloniale mogendheid te ver heffen. Gemakkelijk gaat het zeker niet om dit plan te verwezelijken, doch met een weinigje overleg hoopt men er eenmaal toe te komen. Eerst enkele nederzettingen, die een par ticulier karakter dragen, en daarna eene officieele vestiging' van het gezag. Zoo leest men nu weder dat de firma Luderitz, met machtiging- der regeering', de Duitsche vlagplanle te Angry Pequena, en daar zelfs tolrechten begon te heften. Het Engelsche oorlogschip Boadicea kwam zelfs bijna in moeieli jkheden met de beambten der firma, die alleen van hunnen eisch tot het betalen der rechten afzag, toen de kapitein de Britsche vlag liet liïj— schen. Dat is al vast een begin. In Noord-Amerika zi jn te Dan ville eenige ongeregeldheden voor gevallen, die werden uitgelokt, door den ouden haat tusschen de blanken en de negers. Van de laatste vielen er 5 dooden, en niet dan met veel moeite gelukte het den overheid de rust te herstellen. De voorgenomen vermindering der staatsschuld zal nog wel eenigen tijd op zich laten wachten, daar volgens de verkla ring van den minister de toestand der schatkist op dit oogenblik, kwa lijk met dezen maatregel strookt. De republikeinen in Spanje, die zeker wel inzien dat. nu hun tijd nog niet gekomen is, schijnen zich voorloopig bij het nieuwe kabinet, dat hervormingen beoogt, aan te sluiten; tenminste zij hebben be- tijd de weinige geschiedbronnen raadpleegt, om daarmede zijne ver antwoordelijkheid te dekken. Indien het gebeurd dat deze bronnen met elkander in strijd zijn, en dezelfde zaak op verschillende wijze behan delen, behelpt hij zich daarmede, dat hij of beide bronnen voor-* delijk overneemt, en den lezer de keuze laat, welke van beide hij voor waar wil houden, óf dat hij de eene in een onbetwijfelbaar daglicht stelt, en de andere voor zeer onzeker of vervalscht verklaart. Een ander on derzoeker houdt dan het tegendeel i staandeen zoo krijgt men door de I verschillende tijden heen,de meest uit- eenloopende beschouwingen van en kele geschiedkundigegebeurtenissen. Roepen wij dus de verbeeldings kracht te hulp, en richten wij tot, haar het verzoek, dat zii ons. indien, j het mogelijk zij, zoo getrouw mo- j gelijk een levensbeeld u t dien duis teren joortijd schildere, en moge de

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1883 | | pagina 1